ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Ενότητα 4: «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ» ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τμήμα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας αυτής είναι να κατανοήσει ο φοιτητής τους τρόπους αξιολόγησης της βιωσιμότητας. 4
Περιεχόμενα ενότητας Εισαγωγικοί ορισμοί Αξιολόγηση επιχειρήσεων Ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία Έννοια βιωσιμότητας Τρόποι αντιμετώπισης οικονομικής κρίσης Κεφαλαιακή δομή και βιωσιμότητα επιχείρησης 5
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 1/4 Η Χρηματοοικονομική Ανάλυση για τους Τρίτους (τους εκτός επιχείρησης θα λέγαμε) είναι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας της επιχείρησης. Η αποφυγή του κόστους πτώχευσης μιας επιχείρησης ενδιαφέρει τους - Πιστωτές: Επενδυτές. Κρατικές Υπηρεσίες. Ελεγκτές Λογιστές. 6
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 2/4 Βέβαια εκτός από τους έξω επιχειρησιακούς ενδιαφέρει και την ίδια τη Διοίκηση της επιχείρησης, τόσο από άποψη ευθύνης πρόβλεψης και αποτροπής της όσο και από άποψη σωστής διαχείρισης της όταν αυτή ενσκήψει. Πέρα από το οικονομικό κόστος για την ίδια την επιχείρηση μια τέτοια δυσάρεστη κατάσταση επηρεάζει αρνητικά και τα στελέχη της οικονομικής μονάδας, κυρίως τα ανώτερα (πχ μειώσεις μισθών, μειώσεις παροχών, απώλεια αυξήσεων, κλπ). 7
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 3/4 Πιθανά αίτια οικονομικής κρίσης ή χρεωκοπίας μιας επιχείρησης είναι: χαμηλά και φθίνοντα αποτελέσματα. είσοδος σε άγνωστους τομείς. μεγάλος ανταγωνισμός. υπερβολικός δανεισμός (σε σχέση με τα ΙΚ). αδυναμία ελέγχου των δαπανών. ανεπαρκής έλεγχος ρευστότητας. 8
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 4/4 Το πώς θα αντιμετωπιστεί μια πιθανή χρεωκοπία, εξαρτάται από την επιχείρηση, τη διοίκηση αυτής και από πολλούς ακόμα παράγοντες όπως από τη διαθεσιμότητα των απαιτούμενων πληροφοριών για αξιολόγηση και απόφαση, τα κίνητρα των ανθρώπων της επιχείρησης, τις ικανότητες των στελεχών, κλπ. 9
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι επιχειρήσεις αξιολογούνται ως προς: Τα ποσοτικά τους στοιχεία: για επιχειρήσεις που διατηρούν λογιστικά βιβλία γ κατηγορίας. Μακροπρόθεσμος Δανεισμός. Βραχυπρόθεσμος Δανεισμός. Αγορά Μετοχών. Τα ποιοτικά τους στοιχεία: για επιχειρήσεις που έχουν λογιστικά βιβλία β κατηγορίας. 10
ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων με τη χρήση Αριθμοδεικτών: Ισολογισμός και Ισοζύγια. Αποτελέσματα Χρήσης. Διάθεση Κερδών. Κατάσταση Ταμειακών Ροών. Λαμβάνεται επίσης υπόψη το Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) κυρίως για μακροπρόθεσμα δάνεια και αγορά μετοχών. 11
ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Διάδοχη Κατάσταση. Ανταγωνισμός. Θέση στον κλάδο. Φερεγγυότητα. Αριθμός Απασχολούμενων. Χρόνος Λειτουργίας. 12
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Εσωτερική Αξιολόγηση (Διευθύνων Σύμβουλος Οικονομικοί Διευθυντές). Εξωτερική Αξιολόγηση (Επενδυτές, Προμηθευτές, Πελάτες, Τράπεζες). 13
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ 1/3 ΟΡΙΣΜΟΣ: Μία επιχείρηση θεωρείται χρεωκοπημένη, όταν δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της χωρίς να καταφύγει σε δραστικά μέτρα μεταβολής της κεφαλαιακής και λειτουργικής της μορφής. 14
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ 2/3 Αν τελικά πτωχεύσει, εξαρτάται και από το μέγεθος της κρίσης που έχει επέλθει. Αυτό συμβαίνει γιατί μια επιχείρηση εκτός από τα οικονομικά διαθέτει και άλλα μέσα για να διαχειριστεί μια τέτοια κρίση που δεν οδηγούν όλα στην πτώχευση. Λύσεις μπορούν να δοθούν από το ισχύων νομικό καθεστώς που διέπει τη μεταχείριση επιχειρήσεων σε κρίση και από το τρέχον οικονομικό πλαίσιο και κλίμα. 15
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ 3/3 Τέτοιες λύσεις μπορεί να είναι επί παραδείγματι: Η εθνικοποίηση της επιχείρησης. Η εξαγορά της επιχείρησης από άλλη επιχείρηση. Η συγχώνευση της επιχείρησης για λόγους σκοπιμότητας και στρατηγικής. Η δυσκολία που αντιμετωπίζει ο διευθυντής της υπό πτώχευση οικονομικής μονάδας είναι να προβλέψει και να επιβεβαιώσει την εξέλιξη της οικονομικής μονάδας, δηλαδή την πτώχευση ή την ανάκαμψη της. 16
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 1/4 Α) Οικονομικά Μέτρα. Αν η διοίκηση της επιχείρησης αντιληφθεί εγκαίρως την κρίση προβαίνει σε δραστικές διαρθρωτικές αλλαγές στη μορφή και στη δομή της επιχείρησης. Τέτοιου είδους μέτρα έχουν συνήθως στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους και την εξοικονόμηση ρευστού. 17
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 2/4 Β) Στρατηγικά Μέτρα. Λαμβάνονται από τη διοίκηση προκειμένου να διασώσει την επιχείρηση και να αποφύγει τη λήψη αναγκαστικών μέτρων υπό την πίεση των τρίτων. Στα μέτρα στρατηγικής εντάσσεται και η συγχώνευση της προβληματικής επιχείρησης με μια άλλη η οποία έχει συμφέροντα από την πρώτη. Τέτοιες λύσεις δύσκολα προτείνονται από τη διοίκηση της επιχείρησης αφού κατά την ενοποίηση ή συγχώνευση θα χάσει κατά πάσα πιθανότητα τον έλεγχο και τη θέση της. 18
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ Γ) Εξαγορά. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 3/4 Η διοίκηση της επιχείρησης μπορεί να προχωρήσει, υπό την πίεση των μετόχων, σε οικειοθελή εξαγορά από μια άλλη επιχείρηση η οποία διαβλέπει σε αυτήν απόκτηση πλεονεκτημάτων σε συμφέρουσα τιμή, όταν η προσφορά στους μετόχους γίνεται υπό το δυσάρεστο κλίμα της οικονομικής δυσπραξίας. Με την εξαγορά αποφεύγεται η πτώχευση και η διάλυση της προβληματικής επιχείρησης. 19
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 4/4 Στην ουσία όμως η ρευστοποίηση γίνεται προς τους παλαιούς μετόχους και μπορεί ακόμα και να εξαφανιστεί αν γίνει αλλαγή του ονόματος της. Δ) Νομικό Πλαίσιο. Το νομικό καθεστώς μιας χώρας προβλέπει και επιβάλλει διάφορες συγκεκριμένες λύσεις για τη διαχείριση μιας προβληματικής επιχείρησης. Ε) Πολιτικό Πλαίσιο. Κάποιες φορές είναι δυνατόν σε περιπτώσεις φορέων σε σοβαρή οικονομική κρίση να δίνεται λύση μέσω πολιτικού παράγοντα. 20
ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Οι δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης. Οι τιμές των μετοχών ή ομολόγων της επιχείρησης στο Χρηματιστήριο καθώς και αξιολόγηση τους από εταιρίες αξιολόγησης(standard and Poor, Moody s, Fitch, κλπ). Οι Καταστάσεις πηγών και χρήσεων κεφαλαίου με έμφαση στα ταμειακά στοιχεία. Η ανάλυση επιχειρηματικής στρατηγικής και λειτουργίας. 21
Η ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 1/4 Πηγή: ιδία κατασκευή Το παραπάνω σχήμα αναπαριστά τη λεγόμενη Δεξαμενή Ρευστών. Η Δεξαμενή παίζει το ρόλο του αποθέματος ασφαλείας έναντι επικίνδυνων διακυμάνσεων στις εισροές. Είναι βασικό να γνωρίζουμε πότε θα εισπράξουμε χρήματα και πότε πρέπει να πληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας. 22
Η ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 2/4 Μπορούμε λοιπόν να καταλάβουμε ότι η βιωσιμότητα της επιχείρησης σχετίζεται άμεσα με το μέγεθος της δεξαμενής ρευστών το οποίο με τη σειρά του επηρεάζεται από τα λειτουργικά έσοδα και έξοδα αλλά και από τα δανειακά και ίδια κεφάλαια καθώς και από την ευελιξία που έχει η επιχείρηση να αντλήσει επιπρόσθετα κεφάλαια από τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. 23
Η ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 3/4 Η βασική κεφαλαιακή δομή μιας οικονομικής μονάδας διαμορφώνεται με βάση τις διάφορες πηγές μακροπρόθεσμων κεφαλαίων. Πηγές μακροπρόθεσμων κεφαλαίων θεωρούνται: οι μέτοχοι. τα δάνεια από πιστωτικά ιδρύματα. οι διάφορες επιχορηγήσεις. 24
Η ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 4/4 Η σχέση των παραπάνω μορφών κεφαλαίου επηρεάζει σημαντικά την τρέχουσα χρηματοοικονομική ρευστότητα. Επίσης με την κατάλληλη χρήση της χρηματοοικονομικής μόχλευσης (leverage) από τη διοίκηση της μονάδας, η σύνθεση των κεφαλαίων της (δηλαδή ο λόγος ΙΚ/ΞΚ) μπορεί να επηρεάσει τόσο την απόδοση της όσο και το κόστος των κεφαλαίων της. 25
ΙΔΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Πηγή: ΒΑΛΤΕ ΠΗΓΗ ΠΙΝΑΚΑ 26
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 1/2 Στο προηγούμενο σχήμα γίνεται φανερό ότι τα μακροπρόθεσμα κεφάλαια καλύπτουν και ένα μέρος του κυκλοφορούντος, πράγμα επιθυμητό δεδομένης της παγιοποίησης στο κυκλοφορούν μέρους, τουλάχιστον των αποθεμάτων. Στη δεξιά πλευρά της λογιστικής ισότητας εμφανίζεται η κεφαλαιακή διάρθρωση της κάθε μονάδας, από την οποία μπορούμε να καταλάβουμε αν τηρούνται οι επικρατούσες λογιστικές αρχές και πρότυπα. 27
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΒΙΟΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ 2/2 Επίσης, είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τις διάφορες μορφές του μετοχικού κεφαλαίου (μείγμα ΙΚ και ΞΚ). Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να στηριζόμαστε μόνο στα περιουσιακά στοιχεία όπως αυτά είναι καταγεγραμμένα στις οικονομικές καταστάσεις της οικονομικής μονάδας όταν πρόκειται να κάνουμε αξιολόγηση της. 28
ΟΡΙΣΜΟΣ. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΧΛΕΥΣΗ Χρηματοοικονομική Μόχλευση (Financial Leverage) είναι όρος που τον χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να αναφερθούμε στη χρησιμοποίηση κεφαλαίων σε κόστος (σταθερό) τέτοιο που τη διαφορά αυτού από την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων την καρπώνονται τα ίδια κεφάλαια. 29
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΧΛΕΥΣΗΣ 1/2 Δείχνει το ποσοστό μεταβολής των καθαρών λειτουργικών κερδών προς διάθεση στους μετόχους από την κατά 1% μεταβολή των καθαρών κερδών προ φόρων και χρηματοοικονομικών εξόδων. 30
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΧΛΕΥΣΗΣ 2/2 Εάν Α.Ο.Μ > 1 η επίδραση από τη χρήση των ξένων κεφαλαίων στα κέρδη της επιχείρησης είναι θετική. Εάν Α.Ο.Μ = 0 η επίδραση των ξένων κεφαλαίων (Ξ.Κ.) στα κέρδη της επιχείρησης είναι μηδενική και άρα δεν υπάρχει οικονομική ωφέλεια για την επιχείρηση. Εάν Α.Ο.Μ < 1 η επίδραση των Ξ.Κ. στα κέρδη της επιχείρησης είναι αρνητική και η επιχείρηση δανείζεται με επαχθείς όρους. 31
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1/8 Δείχνει τη δυνατότητα κερδοφορίας μιας επιχείρησης, καθώς και τον πλούτο των μετόχων. Παρέχει ένδειξη του κατά πόσο επιτεύχθηκε ο στόχος πραγματοποίησης ενός ικανοποιητικού αποτελέσματος. 32
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 2/8 Πολλές φορές, κατά τη διάρκεια μιας χρήσης έχουμε αύξηση των Ι.Κ. μιας επιχείρησης, είτε με αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με μετρητά, είτε από αναπροσαρμογή της αξίας περιουσιακών στοιχείων αυτής, είτε εξαιτίας άλλων λόγων. Στην παραπάνω περίπτωση πρέπει να υπολογίσουμε το ύψος των Ι.Κ. που πραγματικά απασχολήθηκαν σε όλη τη διάρκεια της χρήσεως. 33
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 3/8 Για τον υπολογισμό του ύψους των ΙΚ που απασχολήθηκαν πραγματικά εντός της χρήσης χρησιμοποιούμε δύο μεθόδους: α) ο Μέσος Όρος των Ι.Κ. β) το Πραγματικό ύψος των Ι.Κ. α) Μέσος Όρος Ιδίων Κεφαλαίων: Όταν τα ΙΚ της επιχείρησης διαφέρουν κατά πολύ μεταξύ τους (συγκριτικά με την αρχή και το τέλος χρήσης) τότε χρησιμοποιούμε αυτή τη μέθοδο. Δηλαδή: 34
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 4/8 Με την παραπάνω μέθοδο υποθέτουμε ότι τα νέα κεφάλαια εισήχθησαν στην επιχείρηση στο μέσο της λογιστικής χρήσης. β) Πραγματικό ύψος Ι.Κ. Όταν ο ακριβής χρόνος μεταβολής των Ι.Κ. μιας επιχείρησης είναι γνωστός, τότε το ύψος των Ι.Κ. της που πραγματικά χρησιμοποιήθηκαν μέσα σε μια χρήση βρίσκεται από τον τύπο: 35
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 5/8 Αν ο Δ.Α.Ι.Κ είναι χαμηλός σημαίνει ότι η επιχείρηση κάπου πάσχει, σε κάποιον τομέα δηλαδή αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα που χρίζουν άμεσης λύσης. Αν ο Δ.Α.Ι.Κ είναι υψηλός σημαίνει ότι η επιχείρηση ευημερεί. 36
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 6/8 Ο προσδιορισμός της αποδοτικότητας των ΙΚ που γίνεται με τον προηγούμενο τύπο δεν μας δίνει περαιτέρω στοιχεία για τα αίτια της. Έτσι πρέπει να βρούμε τον βαθμό επίδρασης του καθενός παράγοντα που επηρεάζει την αποδοτικότητα των Ι.Κ. με τους εξής δείκτες: 37
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ DuPont Analysis 7/8 38
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 8/8 Η παραπάνω σχέση εκφράζει την αποδοτικότητα των Ιδίων Κεφαλαίων μιας οικονομικής μονάδας σε συνδυασμό με τους παράγοντες: Καθαρό Περιθώριο Κέρδους. Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ενεργητικού. Σχέση Ενεργητικού / ΙΚ (equity multiplier). Και είναι γνωστή ως «Τροποποιημένη ή Διευρυμένη Εξίσωση Du Pont» (Modified or extended Du Pont equation). 39
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 1/13 Με τους δείκτες αυτούς εκτιμάται η ικανότητα μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, καθώς και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. Με αυτούς εκτιμάται: η μακροχρόνια ικανότητα μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. 40
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 2/13 1. Δείκτης Παγιοποιήσεως Περιουσίας : Δείχνει αν η επιχείρηση είναι εντάσεως παγίων ή κυκλοφορούντων στοιχείων. 41
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 3/13 2. Δείκτης Αυτοχρηματοδότησης Παγίων: Δείχνει το ποσοστό των παγίων που έχουν χρηματοδοτηθεί από τα Ίδια Κεφάλαια. 42
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 4/13 3. Δείκτης Δυνητικού Βαθμού Ρευστότητας: Δείχνει κατά πόσο η επιχείρηση είναι σε θέση να εξοφλήσει τις συνολικές της υποχρεώσεις. 43
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ (5/13) 4. Δείκτης Χρηματοδότησης Πάγιων με Μακροπρόθεσμα Κεφάλαια: Δείχνει το βαθμό κάλυψης των μακροπρόθεσμων Ξένων Κεφαλαίων από τα Πάγια Περιουσιακά στοιχεία και ουσιαστικά μας δίνει πληροφορίες σχετικά με τις υπάρχουσες συνθήκες εξασφάλισης των μακροπρόθεσμων δανειστών. 44
ΕΦΑΡΜΟΓΗ 1/4 Η επιχείρηση «ΜΑΝΟΣ Α.Ε» έχει δημοσιεύσει για το έτος 2012 τα εξής οικονομικά στοιχεία: Πηγή: ίδια κατασκευή 45
ΕΦΑΡΜΟΓΗ 2/4 Ζητείται να βρεθούν οι δείκτες: 1. Αυτοχρηματοδότησης Παγίων. 2. Παγιοποιήσεως Περιουσίας. 3. Δυνητικού Βαθμού Ρευστότητας. ΛΥΣΗ. 1.Δείκτης Αυτοχρηματοδότησης Παγίων = (ΙΚ/ΠΠΣ)*100. Δ.Α.Π = (100 / 100)*100 = 1 Χ 100 = 100%. Δείχνει ότι όλα τα ΠΠΣ έχουν αποκτηθεί με ΙΚ. 46
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΛΥΣΗ 3/4 2. Δείκτης Παγιοποιήσεως Περιουσίας = (ΠΠΣ/ Σύνολο Ενεργητικό)*100. Δ.Π.Π = (100/ 300)*100 = 0,33 Χ 100 = 33%. Δείχνει αν η επιχείρηση είναι εντάσεως παγίων ή κυκλοφορούντων στοιχείων. 47
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΛΥΣΗ 4/4 3. Δείκτης Δυνητικού Βαθμού Ρευστότητας. Δ.Δ.Β.Ρ = Κυκλ. ΕΝ./ ΒΥ+ ΜΥ = 200/ 50+150 = 200/200 = 1. Δείχνει κατά πόσο η επιχείρηση είναι σε θέση να εξοφλήσει τις συνολικές της υποχρεώσεις. Η συγκεκριμένη επιχείρηση της άσκησης μας είναι σε θέση να εξοφλήσει τις συνολικές της υποχρεώσεις κατά 100% ( 1 Χ 100 = 100%). 48
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7/13 5. Δείκτης σχέσης Ιδίων προς Συνολικά Κεφάλαια Δείχνει πόσο από το σύνολο του Παθητικού που χρησιμοποιεί μια επιχείρηση για να χρηματοδοτήσει το ενεργητικό της προέρχονται από τα λεγόμενα Ίδια Κεφάλαια (= μετοχικό κεφάλαιο, κέρδη ή ζημίες εις νέον, αποθεματικά, επιχορηγήσεις) και άρα πόσο από Ξένους (=προμηθευτές, χρηματοδότες εφορία, ασφαλιστικούς οργανισμούς κλπ.), τους οποίους η επιχείρηση οφείλει να εξοφλήσει. 49
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7/13 6. Δείκτης Ιδίων προς Ξένα Κεφάλαια ή δανειακής επιβάρυνσης. Ο δείκτης αυτός δείχνει: Τον υπερδανεισμό της επιχείρησης. Την ασφάλεια που απολαμβάνουν οι δανειστές της επιχείρησης. Αν ΔΙπΞΚ > 1 οι φορείς συμμετέχουν περισσότερο από τους πιστωτές. Αν ΔΙπΞΚ < 1 οι πιστωτές συμμετέχουν περισσότερο από τους φορείς. Αν ΔΙπΞΚ = 1 φορείς και πιστωτές συμμετέχουν εξίσου. Όσο μεγαλύτερος της μονάδος είναι ο δείκτης τόση μεγαλύτερη ασφάλεια αισθάνονται οι δανειστές. 50
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7/13 7. Δείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Καθαρά Πάγια. Δείχνει το ποσοστό των παγίων που έχουν χρηματοδοτηθεί από Ίδια κεφάλαια. Αν ο ΔΙΚπΚΠ > 1 η χρηματοδότηση των παγίων έγινε μόνο από πάγια και ένα μέρος των Ιδίων κεφαλαίων είχε συνεισφορά στο κεφάλαιο κίνησης της επιχείρησης. Αν ο ΔΙΚπΚΠ < 1 τότε η χρηματοδότηση των παγίων πραγματοποιήθηκε και με ξένα κεφάλαια. 51
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7/13 8. Δείκτης Ορθολογικού Βαθμού Χρηματοδότησης Παγίων. Συνολικά Μακροπρόθεσμα Κεφάλαια = Ίδια Κεφάλαια + Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις. Αν ΔΟΒΧΠ = 1 τα στοιχεία του ενεργητικού χρηματοδοτούνται, μόνο με μακροπρόθεσμα κεφάλαια. Αν ΔΟΒΧΠ > 1 Η επιχείρηση έχει καλή ρευστότητα. Αν ΔΟΒΧΠ < 1 Η επιχείρηση δεν έχει καλή ρευστότητα. Τα πάγια χρηματοδοτούνται από βραχυπρόθεσμα κεφάλαια. 52
Επεξήγηση Δείκτη Ορθολογικού Βαθμού Χρηματοδότησης Παγίων Αν ΔΟΒΧΠ > 1 Η επιχείρηση έχει καλή ρευστότητα. Αυτό σημαίνει ότι τα κεφαλαία μακράς διάρκειας που δεν χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των παγίων, χρηματοδοτούν το κυκλοφορούν ενεργητικό της επιχείρησης. Έτσι, δημιουργείται μόνιμο κεφάλαιο κίνησης, σαν εφεδρεία για την αντιμετώπιση των πληρωμών, όταν καθυστερεί η ρευστοποίηση κάποιων στοιχείων του κυκλοφορούντος ενεργητικού. 53
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7/13 9. Δείκτης κάλυψης τόκων. Ο αριθμοδείκτης αυτός φανερώνει τη σχέση μεταξύ των καθαρών κερδών μιας επιχείρησης και των τόκων με τους οποίους αυτή επιβαρύνεται μέσα στη χρήση για τα ξένα κεφάλαια. Εμφανίζει την ικανότητά της να εξοφλεί τους τόκους των ξένων κεφαλαίων από τα κέρδη της. Αποτελεί επίσης ένδειξη του περιθωρίου ασφαλείας που απολαμβάνουν οι πιστωτές. 54
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7/13 10. Δείκτης κυκλοφοριακών στοιχείων. Εμφανίζει τη ρευστότητα των μακροχρόνιων υποχρεώσεων. Ένας υψηλός δείκτης δείχνει ότι η εξόφληση των μακροχρόνιων υποχρεώσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί και από κεφάλαια. 55
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 13/13 Κεφάλαιο Κίνησης: Κεφάλαιο Κίνησης = Κυκλοφορούν Ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις. Αν ΚΚ < 1 η επιχείρηση αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας αφού δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της και χρήζει επειγόντως ενίσχυσης. Αν ΚΚ = 1 η επιχείρηση είναι σε θέση να εξοφλήσει ακριβώς τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Αν ΚΚ > 1 η επιχείρηση είναι σε θέση να εξοφλήσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της με πλεόνασμα. 56
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Κυριαζόπουλος Γεώργιος. «Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. 58
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 59
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 60