Ηλεκηρονικό βιβλίο ή υηθιακό βιβλίο (e-book) Φαξαθηεξηζηηθά ηνπ ειεθηξνληθνύ βηβιίνπ είλαη: ε αιιειεπίδξαζε/δηαδξαζηηθόηεηα (interactivity) ηα πνιπκεζηθά ζηνηρεία (multimedia objects) ε νξγάλσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ζε καζεζηαθά αληηθείκελα (ε ζπγθεθξηκέλε ηδηόηεηα αθνξά ηα εθπαηδεπηηθά e-books) θαζώο θαη δηεπθνιύλζεηο πνπ πξνζθέξεη ε ηερλνινγηθή ηνπ θύζε. Από ηα παξαπάλσ ζπλάγεηαη όηη έλα βηβιίν απαξηίδεηαη από πνιιά επηκέξνπο ζηνηρεία, ηα νπνία γηα λα απνηεινύλ έλα νκνηόκνξθν ζύλνιν ρξεηάδνληαη επεμεξγαζία. Η επεμεξγαζία ησλ ζπλαπνηεινύκελσλ ζηνηρείσλ δηαθέξεη ζε νξηζκέλα βήκαηα, αλάινγα κε ηελ κνξθή ηεο ηειηθήο έθδνζεο (έληππε ή ειεθηξνληθή). Εηδηθά γηα ηηο ειεθηξνληθέο εθδόζεηο ε ηήξεζε ησλ πξνδηαγξαθώλ πνπ νξίδνληαη ζην εθάζηνηε βήκα εμαζθαιίδεη ηελ επηηπρή εμαγσγή ζε format EPUB.
Ποιο είναι ηο Πρφηογενές Υλικό Ωο Πξσηνγελέο Υιηθό ραξαθηεξίδεηαη: ην ζύλνιν ηνπ θεηκέλνπ πνπ δεκηνπξγείηαη από ηνπο ζπγγξαθείο νπνηνδήπνηε πιηθό έρεη δεκηνπξγεζεί από ηνπο ίδηνπο ή πξνέξρεηαη από ηξίηνπο θαη ζπλνδεύεη ην θείκελν ή είλαη ελζσκαησκέλν ζην θείκελν, όπσο θσηνγξαθίεο, εηθόλεο, ήρνο, video, θηλνύκελα ζηνηρεία θ.ά. Η πξνεηνηκαζία ηνπ Πξσηνγελνύο Υιηθνύ θαη ε δηακόξθσζή ηνπ ζύκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο πνπ νξίδνληαη από ηε Δξάζε δηαδξακαηίδεη θαζνξηζηηθό ξόιν: σο πξνο ηελ επηηπρή εμαγσγή ηνπ βηβιίνπ ζε κνξθόηππν (format) EPUB, θαζώο θαη ηελ πεξαηηέξσ δηακόξθσζή ηνπ γηα ηηο αλάγθεο έληππεο έθδνζεο από ηνπο ζπληειεζηέο γξαθηζηηθήο επηκέιεηαο
Παραδιδόμενο Πρφηογενές Υλικό Σην Πξσηνγελέο Υιηθό πνπ παξαδίδεηαη γηα ζειηδνπνίεζε είλαη απαξαίηεην λα: Έρεη γίλεη νινθιεξσκέλε θηινινγηθή (γισζζηθή) επηκέιεηα, γηα δηόξζσζε ζθαικάησλ ζην πεξηερόκελν Έρεη ζηνηρεηνζεηεζεί κε μεθάζαξε δνκή θαη νξγάλσζε Έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί ζηπι παξαγξάθνπ θαη ραξαθηήξα Εθόζνλ έρνπλ πξνεγεζεί ηα αλσηέξσ ζηάδηα, ε ζειηδνπνίεζε νινθιεξώλεηαη γξήγνξα, αλάινγα βέβαηα θαη κε ην βαζκό δπζθνιίαο ηνπ εθάζηνηε ζπγγξάκκαηνο.
Υποτρεφηικές Προδιαγραθές Δράζης (1) Γεληθέο Οδεγίεο Δηακόξθσζεο θαη Οξγάλσζεο ηνπ Κεηκέλνπ Μνξθόηππν (Format) αξρείσλ θεηκέλνπ: Doc, docx (Word 2007 θαη κεηαγελέζηεξν). Μέγεζνο ζειίδαο: Α4. Πεξηζώξηα (δηακόξθσζε ζειίδαο): Σπλεζηζκέλα (δηαζηάζεηο: επάλσ θαη θάησ 2,54 εθ., αξηζηεξά θαη δεμηά 1,91 εθ.). Γξακκαηνζεηξά: Times New Roman, δηάζηηρν κνλό, ρσξίο δηάζηεκα πξηλ θαη κεηά θαζώο θαη κέγεζνο γξακκαηνζεηξάο 11pt. Σπιιαβηζκόο: Να πεξηέρεη ζπιιαβηζκό ην θείκελν. Σειηδαξίζκεζε: Γηα ηελ θαιύηεξε νξγάλσζε ηνπ θεηκέλνπ, θαζώο θαη γηα ηε κεηαηξνπή ηνπ ζπγγξάκκαηνο ζε κνξθή pdf, ζπληζηάηαη λα γίλεη ρξήζε ηεο ζην θείκελν Word πνπ παξαδίδεηαη.
Υποτρεφηικές Προδιαγραθές Δράζης (2) Γεληθέο Οδεγίεο Δηακόξθσζεο θαη Οξγάλσζεο ηνπ Κεηκέλνπ Εθέ: Να κελ γίλεη ρξήζε ησλ εθέ κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο Word ζηα αξρεία.docx, δηόηη ζηελ εμαγσγή EPUB απηά αιινηώλνληαη ή/θαη εμαθαλίδνληαη. Λεδάληεο: λα ππάξρνπλ θαη ε ηνπνζέηεζή ηνπο λα γίλεηαη ζσζηά θάησ από ηελ εηθόλα, ην ζρήκα, ηνλ πίλαθα ή ην πνιπκεζηθό αληηθείκελν. Κεθαιίδεο, ππνζέιηδα: Τα αξρεία ησλ θεηκέλσλ κπνξνύλ λα έρνπλ θεθαιίδεο θαη ππνζέιηδα, σζηόζν ζηα ειεθηξνληθά ζπγγξάκκαηα ζε κνξθή EPUB2 ή EPUB3 δελ ππάξρεη ε έλλνηα ηεο ζειίδαο, κε απνηέιεζκα λα κελ δηαηεξνύληαη κε ηε κνξθή πνπ έρνπλ ζην έληππν. Σηήιεο: λα κελ ρξεζηκνπνηεζνύλ ζηήιεο ζηε κνξθνπνίεζε ηνπ θεηκέλνπ. Δηαζηήκαηα (Spaces): Πξέπεη λα απνθεύγνληαη ηα πνιιαπιά δηαζηήκαηα κεηαμύ ησλ ιέμεσλ ηνπ θεηκέλνπ, γηαηί δεκηνπξγνύληαη άζθνπεο αλαθνινπζίεο. Τν ίδην ηζρύεη θαη γηα ηα πνιιαπιά enter.
Υποτρεφηικές Προδιαγραθές Δράζης (2) Γεληθέο Οδεγίεο Δηακόξθσζεο θαη Οξγάλσζεο ηνπ Κεηκέλνπ Tabs: Δελ πξέπεη λα γίλεηαη ρξήζε ησλ tabs ζηε δηακόξθσζε ηνπ θεηκέλνπ, γηαηί δελ ππνζηεξίδνληαη επαξθώο από (ηε γιώζζα) HTML5. Γηα ηε δηακόξθσζε ηνπ θεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηνύληαη κόλν ηα ζηπι (styles), όπνπ έρνπλ πξνθαζνξηζηεί νη απνζηάζεηο. Γηα ηελ εκθάληζε πνιπκεζηθώλ-δηαδξαζηηθώλ αληηθεηκέλσλ θαη ζπλδέζκσλ ησλ νπνίσλ ε αλαπαξαγσγή δελ είλαη δπλαηή ζε έλα έγγξαθν θεηκέλνπ, απαηηείηαη πεξηγξαθή ηνπ πνιπκεζηθνύ/δηαδξαζηηθνύ αληηθεηκέλνπ κέζα ζην θείκελν κε ηελ κνξθή ηνπ αθόινπζνπ πίλαθα. Γηα πεξηζζόηεξεο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηε δηακόξθσζε ησλ θεθαιαίσλ κπνξείηε λα αλαηξέμεηε ζηνλ «Οδεγό δεκηνπξγίαο Πξσηνγελνύο Υιηθνύ» πνπ έρεη αλαξηεζεί ζηνλ ηζηόηνπν ηεο Δξάζεο.
Προδιαγραθές Δράζης (Πρφηογενές Υλικό) Σηπι ραξαθηήξα θαη παξαγξάθνπ (Character θαη paragraph styles) Ιδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηε ζσζηή ζηνηρεηνζέηεζε ηνπ Πξσηνγελνύο Υιηθνύ κε ηε ρξήζε ζηπι παξαγξάθνπ, θαζώο απηό απνζθνπεί ζηε δηεπθόιπλζε ηεο δηαδηθαζίαο ηεο ζειηδνπνίεζεο, θαζώο θαη ηνλ ζρεδηαζκό ηεο δηαδξαζηηθόηεηαο ηνπ ςεθηαθνύ βηβιίνπ (π.ρ. δηαδξαζηηθόο πίλαθαο πεξηερνκέλσλ). Σηε πεξίπησζε πνπ είλαη δύζθνιν λα αθνινπζεζεί θαηά ηε ξνή ζπγγξαθήο, πξνηείλεηαη ε κνξθνπνίεζε ηνπ πιηθνύ κεηά ηελ νινθιήξσζή ηεο. Τα ζηπι, πνπ είλαη δηακνξθσκέλα ζύκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηεο Δξάζεο, κπνξείηε λα ηα βξείηε ζηα πξόηππα templates, ηα νπνία βξίζθνληαη ζηελ ζειίδα «Οδεγίεο γηα ηνπο Σπγγξαθείο» ζηνλ ηζηόηνπν ηεο Δξάζεο. Σπγθεθξηκέλα: Φάθεινο θαηάζεζεο Υιηθνύ θάθεινο source material θάθεινο texts αξρεία 00_master document.docx θαη θάθεινο text units_separately.
Δομή Φακέλοσ Καηάθεζης Υλικού ηειηθό πιηθό πξσηνγελέο πιηθό μερσξηζηά αξρεία εληαίν αξρείν
Προδιαγραθές Δράζης για ηα Επιμέροσς Σηοιτεία ηοσ Πρφηογενούς Υλικού (1) Υπνρξεσηηθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηα επηκέξνπο ζηνηρεία θαη απνδεθηά κνξθόηππα 1. Απνδεθηά κνξθόηππα (formats) πξσηνγελνύο πιηθνύ γηα ηε δεκηνπξγία ebooks Απνδεθηά κνξθόηππα: Doc, docx (Word 2007 θαη κεηαγελέζηεξν) Απνζήθεπζε: Τα θεθάιαηα ηνπ Πξσηνγελνύο Υιηθνύ πεξηέρνληαη ζηνλ θάθειν texts. Σηα πεξηερόκελα ηνπ θαθέινπ πεξηιακβάλνληαη ην αξρείν ηνπ «θύξηνπ» εγγξάθνπ θαη ν ππνθάθεινο texts units_separately, πνπ εκπεξηέρεη, ζε μερσξηζηά αξρεία, ηηο ελόηεηεο ηνπ Πξσηνγελνύο Υιηθνύ. 2. Πίλαθεο Πίλαθεο ζησλ νπνίσλ ζηα θειηά πεξηέρνληαη κόλν γξάκκαηα, ελζσκαηώλνληαη ζην Πξσηνγελέο Υιηθό θαη εμάγνληαη ζε epub. Είλαη απαξαίηεην νη θαηαρσξήζεηο ηνπ πίλαθα λα είλαη ζε μερσξηζηό θειί. Σε πεξίπησζε όκσο πνπ νη πίλαθεο είλαη πην πεξίπινθνη (π.ρ. ρξώκαηα, καζεκαηηθνί ηύπνη ζηα θειηά ηνπο, εηδηθά ζύκβνια θ.ιπ.) ην Τερληθό Τκήκα ηεο Δξάζεο ζπζηήλεη λα απνζεθεύνληαη σο εηθόλεο, γηαηί δελ εμάγνληαη επηηπρώο ζην EPUB. Απνζήθεπζε: Οη πίλαθεο ζα πξέπεη λα πεξηέρνληαη ζηνλ θάθειν tables.
Προδιαγραθές Δράζης για ηα Επιμέροσς Σηοιτεία ηοσ Πρφηογενούς Υλικού (2) Υπνρξεσηηθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηα επηκέξνπο ζηνηρεία θαη απνδεθηά κνξθόηππα 3. Εηθόλεο/Φσηνγξαθίεο Πξνδηαγξαθέο θσηνγξαθηώλ ςεθηαθήο έθδνζεο: RGB, 150 dpi, PNG, JPEG, SVG, GIF Πξνδηαγξαθέο θσηνγξαθηώλ πξσηνγελνύο πιηθνύ: RGB, 300 dpi, PSD/TIFF Φξσκαηηθό κνληέιν: RGB (έγρξσκν), Grayscale (αζπξόκαπξν). 4. Εηθόλεο/Σρήκαηα Πξνδηαγξαθέο θσηνγξαθηώλ ςεθηαθήο έθδνζεο: RGB, 150 dpi, PNG, JPEG, SVG, GIF Πξνδηαγξαθέο θσηνγξαθηώλ πξσηνγελνύο πιηθνύ: RGB, 300 dpi, AI/CDR Φξσκαηηθό κνληέιν: RGB (έγρξσκν), Grayscale (αζπξόκαπξν). Απνζήθεπζε: Οη πξσηόηππεο εηθόλεο θαη ηα ζρήκαηα πεξηέρνληαη ζηνλ θάθειν images. Κάζε εηθόλα/ζρήκα παξαδίδεηαη σο απηόλνκν αξρείν ζην κνξθόηππν πνπ έρεηε επηιέμεη. Επίζεο, ζπληζηάηαη λα δηαηεξνύληαη θαη ηα αξρεία ζηα νπνία έγηλε ε αξρηθή επεμεξγαζία ή/θαη ε δεκηνπξγία ησλ εηθόλσλ (γηα παξάδεηγκα, αξρεία VISIO, ADOBE PHOTOSHOP, ILLUSTRATOR, ή νπνηνδήπνηε αξρείν ζην κνξθόηππν ηνπ αληίζηνηρνπ ινγηζκηθνύ ζην νπνίν έγηλε ε επεμεξγαζία ή θαη ε δεκηνπξγία ηεο εηθόλαο).
Προδιαγραθές Δράζης για ηα Επιμέροσς Σηοιτεία ηοσ Πρφηογενούς Υλικού (3) Υπνρξεσηηθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηα επηκέξνπο ζηνηρεία θαη απνδεθηά κνξθόηππα 5. Μαζεκαηηθά αληηθείκελα-αιγόξηζκνη Καηά ηε ζπγγξαθή νη καζεκαηηθνί ηύπνη θαη νη αιγόξηζκνη εηζάγνληαη ζην θείκελν «σο θείκελν» (as text) κέζσ ησλ εξγαιείσλ πνπ ππάξρνπλ ζηα πξνγξάκκαηα επεμεξγαζίαο θεηκέλνπ. Όκσο, ζηελ ςεθηαθή έθδνζε (EPUB), πξέπεη λα ελζσκαηώλνληαη ζην θείκελν «σο εηθόλα» (as image), δεδνκέλεο ηεο ειιηπνύο ππνζηήξημεο ησλ ηξερνπζώλ ζπζθεπώλ αλάγλσζεο ειεθηξνληθώλ βηβιίσλ γηα αλαπαξάζηαζε MathML. Σηελ πεξίπησζε όπνπ γίλεη ε εηζαγσγή ηνπο σο εηθόλεο, είλαη θαιύηεξα λα εηζάγνληαη ζε format png. Eλαιιαθηηθά, ππάξρεη ε δπλαηόηεηα εηζαγσγήο ησλ εμηζώζεσλ κέζσ ησλ πξνγξακκάησλ Mathtype θαη MathMagic Pro. Τόηε νη εμηζώζεηο δελ ζα ρξεηαζηνύλ λα κεηαηξαπνύλ ζε format εηθόλαο (png, ή jpeg) θαζώο παξακέλνπλ ζηνηρεία ηνπ θεηκέλνπ. Απνζήθεπζε: Τα καζεκαηηθά αληηθείκελα θαη νη αιγόξηζκνη ζα πξέπεη λα πεξηέρνληαη ζηνλ θάθειν math. 6. Video Απνδεθηά κνξθόηππα: MPEG-4 (MP4) κε θσδηθνπνίεζε H.264 ή ζε WebM Απνζήθεπζε: θάθεινο video
Προδιαγραθές Δράζης για ηα Επιμέροσς Σηοιτεία ηοσ Πρφηογενούς Υλικού (4) Υπνρξεσηηθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηα επηκέξνπο ζηνηρεία θαη απνδεθηά κνξθόηππα 7. Ήρνο Απνδεθηά κνξθόηππα: MP3 ή ζε MP4 κε θσδηθνπνίεζε AAC Απνζήθεπζε: θάθεινο audio 8. Λνηπά θηλνύκελα θαη δηαδξαζηηθά αληηθείκελα Σηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλνληαη ηα αληηθείκελα ηα νπνία εκθαλίδνπλ θηλνύκελν θαη δηαδξαζηηθό πεξηερόκελν, όπσο, γηα παξάδεηγκα, παξνπζηάζεηο, θνπίδ, εθπαηδεπηηθά παηρλίδηα, animations θ.ιπ. Απνζήθεπζε: θάθεινο interactive Πνιιά θηλνύκελα θαη δηαδξαζηηθά αληηθείκελα είλαη αξρεία flash, ηα νπνία δελ ππνζηεξίδνληαη εγγελώο από ζπζηήκαηα αλάγλσζεο EPUB3. Καηά ζπλέπεηα, ην ίδην ην πξόηππν ηνπ EPUB απαηηεί ηελ παξνρή ελαιιαθηηθώλ κνξθώλ παξνπζίαζεο (fallback) ηέηνηνπ είδνπο πεξηερνκέλνπ, νη νπνίεο ππνζηεξίδνληαη ζε κεγάιν βαζκό από EPUB αλαγλώζηεο.
Προδιαγραθές Δράζης για ηα Επιμέροσς Σηοιτεία ηοσ Πρφηογενούς Υλικού (5) Υπνρξεσηηθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηα επηκέξνπο ζηνηρεία θαη απνδεθηά κνξθόηππα 1. Τέινο, όια ηα επηκέξνπο ζηνηρεία ηνπ πξσηνγελνύο πιηθνύ, κπνξνύλ λα πθίζηαληαη σο απηόλνκα καζεζηαθά αληηθείκελα ζην Απνζεηήξην ηεο Δξάζεο. 2. Η αξίζκεζε όισλ ησλ παξαπάλσ ζηνηρείσλ πνπ πεξηέρεηαη κέζα ζηα θεθάιαηα ηνπ Πξσηνγελνύο Υιηθνύ γίλεηαη κε ηελ εμήο δηάηαμε: αξηζκόο θεθαιαίνπ.αξηζκόο αληηθεηκέλνπ. Π.ρ. Τν Σρήκα 3.6 είλαη ην έθην ζρήκα ηνπ θεθαιαίνπ 3. Η δηάηαμε αξίζκεζεο απνηειεί κέξνο ηεο ιεδάληαο ε νπνία βξίζθεηαη ζην θάησ κέξνο ηνπ αληηθεηκέλνπ, ελώ ε ζπγθεθξηκέλε αξίζκεζε ηνπ θάζε αληηθεηκέλνπ αλαθέξεηαη, ππνρξεσηηθά, θαη κέζα ζην θείκελν.