ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Α. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Εμείς οι εργάτες είμαστε που με τον ιδρώτα μας ποτίζουμε τη γη για να γεννά καρπούς, λουλούδια, τ' αγαθά του κόσμου ολόγυρά μας φτωχή αλουλούδιαστη, άκαρπη μονάχα η αργατιά. Εμείς οι εργάτες είμαστε που με τον ιδρώτα μας ζυμώνουμε του κόσμου το ψωμί. πιο δυνατά κι απ τα σπαθιά τα χέρια τα δικά μας, και με όλο τ' αλυσόδεμα, σκάφτουν, και η γη πλουτεί. Στου κόσμου τους θησαυριστές το βιος σου, εργάτη, νόμοι στο τρώνε αδικητές χωρίς ντροπή. Αγκαλιαστήτε αδέλφια ορθοί! Με μια καρδιά, μια γνώμη. Δικαιοσύνη, βρόντηξε και λάμψε, Προκοπή! Κωστής Παλαμάς (1913) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να γράψετε ένα στοιχείο παραδοσιακής και ένα στοιχείο μοντέρνας ποίησης που εντοπίζετε στο ποίημα. Μονάδες 2 2.Να εντοπίσετε στο ποίημα δυο εικόνες και να εξηγήσετε το ρόλο τους συνολικά στο ποίημα.
3.Να ερμηνεύσετε την προτίμηση του α πληθυντικού ρηματικού προσώπου συνολικά στο ποίημα και του β προσώπου (ενικού και πληθυντικού) στην τελευταία στροφή. Μονάδες 5 4. Γραμμένο το 1913 και δημοσιευμένο το 1928 το ποίημα αναφέρεται σε μία άλλη εποχή της Ελλάδας περιγράφοντας την εργασιακή εκμετάλλευση και την αλλοτρίωση των εργατών της γης. Ποιες κατοχυρώσεις δικαιωμάτων έχουν συμβεί από τότε; Να υποστηρίξετε την άποψή σας σε 100-150 λέξεις. Μονάδες 10 Β. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Το τρίτο μεταναστευτικό κύμα των Ελλήνων Ένα εκατομμύριο επτακόσιες εξήντα τέσσερις χιλιάδες άτομα είναι ο απολογισμός της μετανάστευσης των Ελλήνων στον 20ό και 21ο αιώνα. Ιστορικά και παραδοσιακά, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με πλούσια εμπειρία αποδημίας. Η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος με θέμα «Φυγή ανθρωπίνου κεφαλαίου: σύγχρονη τάση μετανάστευσης των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης», αποκαλύπτει για πρώτη φορά τον αριθμό των Ελλήνων που εγκατέλειψαν τη χώρα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα, γίνεται σύγκριση με τις προηγούμενες φάσεις μετανάστευσης, αναλύονται οι μακροοικονομικές συνέπειες και προτείνονται λύσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου. «Η μετανάστευση και η φτώχεια είναι αδιαμφισβήτητα οι δύο πιο επώδυνες συνέπειες που βιώνει μια κοινωνία σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης», σχολιάζει η κ. Σοφία Λαζαρέτου, οικονομολόγος της Τ.τ.Ε και συγγραφέας της σχετικής έρευνας. Οπως επισημαίνει, η διαδικασία εξόδου Ελλήνων για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν φαίνεται το πότε θα τερματιστεί. Το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για την τρίτη μαζική μετανάστευση που γνωρίζει η χώρα. Στο διάστημα των τελευταίων 100 ετών, η χώρα έχει γνωρίσει άλλες δύο ίδιες φάσεις
και από τη συγκριτική μελέτη τους προκύπτουν τρία βασικά χαρακτηριστικά. Και οι τρεις α) έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια, περίπου δέκα χρόνια, β) αυξημένη ένταση ως προς την ένταση της ροής και γ) καθυστέρηση έναρξης του φαινομένου σε σχέση με τον χρόνο καταγραφής του υψηλού ποσοστού ανεργίας. Ενδιαφέρουσα, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η σύγκριση των δύο προγενέστερων επεισοδίων με το σημερινό επεισόδιο φυγής, όσον αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Κατά το πρώτο επεισόδιο φυγής οι Έλληνες μετανάστες ήταν στη συντριπτική τους πλειονότητα ανειδίκευτοι εργάτες και αγρότες, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, που απασχολήθηκαν στις χώρες υποδοχής συνήθως ως υπηρέτες και εργάτες. Το δεύτερο επεισόδιο μετανάστευσης αφορούσε κυρίως νέους ηλικίας 20-34 χρόνων και απασχολήθηκαν ως βιομηχανικοί εργάτες. Αντίθετα, η τωρινή φυγή αφορά νέους μορφωμένους με επαγγελματική εμπειρία, που κατευθύνονται κυρίως στη Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ελλάδα κατέχει την τέταρτη θέση στην Ε.Ε. στη μαζικότητα της μεταναστευτικής εκροής. H έκθεση της Τ.τ.Ε. καταλήγει σε προτάσεις με στόχο την ανάσχεση του φαινομένου. Κατά πρώτον, εισηγείται τη στροφή σε παραγωγικότερους τομείς και τη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή. Εργαλείο επανακαθορισμού των επαγγελμάτων είναι η σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την παραγωγική εξειδίκευση. Δεύτερον, καλεί σε δράσεις στήριξης της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, όπως η δημιουργία χώρων συνάντησης των νέων. Τρίτον, τονίζει την αξία της αριστείας, της διαφάνειας και της αξιοκρατίας. Η διενέργεια, με τη στήριξη επαγγελματικών φορέων και του κράτους, περιοδικών διαγωνισμών με γενναία πριμοδότηση, όπως βραβεία ή/και επιδότηση των εργοδοτών που θα προσλάβουν νέους Έλληνες επιστήμονες, μπορεί να αποτελέσει την έμπρακτη απόδειξη για τη διασφάλιση της αξιοκρατίας. Τέταρτον, επισημαίνει την ανάγκη για γενικευμένη υιοθέτηση του θεσμού της μαθητείας και της πρακτικής άσκησης. Τέλος, προτρέπει στη δημιουργία περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα. Η μείωση της γραφειοκρατίας, η φιλική στάση του κράτους προς το επιχειρείν, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και η μείωση της φορολογίας μέχρις ότου η νεοφυής επιχείρηση καταστεί κερδοφόρος συνιστούν τα κρίσιμα στοιχεία που συνθέτουν ένα φιλικό προς την επιχειρηματικότητα θεσμικό πλαίσιο. (Σ. Καρακασίδης, Καθημερινή, διασκευή)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (90-100 λέξεις). Μονάδες 25 Β1. Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου του κειμένου («Ενδιαφέρουσα, σύμφωνα μεταναστευτικής εκροής») ; Β2. Να γράψετε δύο διαφορετικούς τρόπους εξασφάλισης της συνοχής στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου («Η έκθεση της Τ.τ.Ε. της πρακτικής άσκησης»). Μονάδες 4 Β3. Να ερμηνεύσετε τη χρήση των εισαγωγικών στις παρακάτω περιπτώσεις: - «Φυγή ανθρωπίνου κεφαλαίου: σύγχρονη τάση μετανάστευσης των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης» (πρώτη παράγραφος) - «Η μετανάστευση και η φτώχεια είναι αδιαμφισβήτητα οι δύο πιο επώδυνες συνέπειες που βιώνει μια κοινωνία σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης» (δεύτερη παράγραφος) Β4. Να γράψετε τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: φυγή, αποκαλύπτει, επώδυνες, ανάσχεση, διασύνδεση. Μονάδες 5
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ Σε ημερίδα που διοργανώνει το σχολείο σας με θέμα «Μετανάστευση των Νεοελλήνων» να παρουσιάσετε σε μία ομιλία σας 300-400 λέξεων τους παράγοντες που ωθούν σήμερα πολλούς μορφωμένους νέους στη μετανάστευση και να γράψετε συνέπειες για τους ίδιους και για τη χώρα από αυτή την εξέλιξη. Μονάδες 40 ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!! Επιμέλεια θεμάτων: Βάγια Ελένη