t I - ΙΟ ' Ζ^ -ο ΚΑΒΑΛΑ 2002 ΤΕΧΝΟΛΟΠΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΔ1Α ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΠΤΩΣΗΣ ΑΥΤΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ: ΔΗΜΟΥΑΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Κ.\ΩΤΣΟΤΗΡΑ ΣΠΥΡΙΔΟΥΑΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...8. Συντομογραφίες...10 Εισαγωγή... 11 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ 1.Προϋποθέσεις έκπτωσης των δαπανών...14 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 1. Γενικά έξοδα διαχείρισης... 20 1.1 Γενικά έξοδα διαχείρισης - έννοια... 20 1.2 Γ ενικά έξοδα νοούνται οι παραγωγικές δαπάνες της επιχείρησης...20 1.3 Χρόνος έκπτωσης των γενικών εξόδων διαχείρισης...21 2. Έξοδα μισθοδοσίας προσωτηκού...21 2.1 Έξοδα μισθοδοσίας... 21 2.2 Τι θεωρείται κατά το Ι.Κ.Α μισθός επί του οποίου υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές... 22 2.3 Περιπτώσεις παροχών που κατά το Ι.Κ.Α θεωρείται μισθός... 23 2.4 Προϋποθέσεις έκπτωσης δαπανών μισθοδοσίας συζύγου και τέκνων του επιχειρηματία... 24 2.5 Για να εκπέσουν οι έκτακτες αμοιβές του εργατοϋπαλληλικού προσωτηκού πρέπει να έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές στο Ι.Κ.Α...25 2.6 Δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα η μισθοδοσία του προσωπικού αν δεν καταβληθούν οι ασφαλιστικές εισφορές...25 2.7 Αμοιβές σε υπαλλήλους εταιρίας για προσφερόμενες από αυτούς υπηρεσίες ελεύθερου επαγγελματία για τις οποίες εξέδωσαν Α.Π.Υ...25 2.8 Καταβολή ενοικίου και κοινόχρηστων εξόδων για την διαμονή του διευθύνοντος συμβούλου της επιχείρησης... 25 2.9 Δαπάνες μίσθωσης κατοικιών για την παραμονή εργατοϋπαλλήλων της επιχείρησης... 26 2.10 Δαπάνη για δώρο Χριστουγέννων θεωρείται παραγωγική δαπάνη...26
2.11 Παροχές σε είδος στο προσωττικό... 26 2.12 Μισθοί -Αμοιβές μελών Δ.Σ και εταίρων...27 2.13 Εξαγορά ιδρυτικών τίτλων, τόκοι στους κατόχους προνομιούχων μετοχών... 28 2.14 Έκπτωση δαπανών για αμοιβές διαχειριστού μη εταίρου Ε.Π.Ε... 28 3. Τεκμαρτό ενοίκιο ακινήτου... 28 3.1 Έκπτωση τεκμαρτού ενοικίου ακινήτου... 28 3.2 Πως υπολογίζεται το τεκμαρτό ενοίκιο ιδιοχρησιμοποίησης ακινήτου... 29 4. Δωρεές ακινήτων και χρημάτων... 29 4.1 Δωρεές ακινήτων και χρηματικών ποσών προς το Δημόσιο, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Νοσοκομεία, Ταμείο Αρχαιολογικών πόρων...29 4.2 Δωρεές ιατρικών μηχανημάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων σε νοσοκομεία...30 4.3 Δωρεές χρηματικών ποσών προς κοινωφελή ιδρύματα, ιερούς ναούς., Ν.Π.Δ.Δ, αθλητικά σωματεία κ.α... 30 4.4 Δωρεές προς ιερούς ναούς και αθλητικά σωματεία... 30 4.5 Χορηγίες χρηματικών ποσών για πολιτιστικούς σκοπούς...31 4.6 Δωρεές σε είδος... 31 4.7 Δώρα σε συνεργάτες της επιχείρησης... 32 4.8 δικαιολογητικά δαπανών για δωρεές... 32 4.9 Δικαιολογητικά για δωρεές χρηματικών ποσών σε αθλητικά σωματεία... 33 4.10 Μη αναγνώριση δωρεών εάν δεν παρακρατηθεί και καταβληθεί φόρος 20 %...33 4.11 Μη αναγνώριση δωρεών εάν αυτές υπερβαίνουν τα καθαρά κέρδη... 34 5. Ασφάλιστρα προσωπικού... 34 5.1 Ασφάλιστρα για ομαδική ασφάλιση προσωτακού...34 5.2 Ασφάλιση μελών Δ.Σ Α.Ε... 35 6. Δαπάνες επισκευής και συντήρησης... 35
6.1 Δαπάνες για συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και αυτοκινήτων... 35 6.2 Δαπάνες επιχειρήσεων εκμίσθωσης αυτοκινήτων και σχολών οδήγησης...36 6.3 Μίσθωση αυτοκινήτων με το σύστημα LEASING... 36 6.4 Δαπάνες ελεύθερων επαγγελματιών... 37 7. Αξία εμπορεύσιμων αγαθών και πρώτων και βοηθητικών υλών... 37 7.1 Έννοια έκπτωσης της αξίας A υλών-έκπτωση κόστος πωληθέντων... 37 8. Τόκοι δανείων ή πιστώσεων... 38 8.1 Τόκοι δανείων-προϋποθέσεις έκπτωσης... 38 8.2 Τόκοι υπερημερίας... 39 8.3 Τόκοι δανείων για αγορά...40 8.4 Τόκοι δανείου ατομικής επιχείρησης για αγορά ή κατασκευή ακινήτου... 40 8.5 Έκπτωση τόκων δανείων για αντικατάσταση αυτοκινήτων Δ.Χ...40 8.6 Οι τόκοι δανείου εκπίπτονται όταν το δάνειο διατίθεται μόνο για τις ανάγκες της ετηχείρησης...41 8.7 Τόκοι προνομιούχων μετόχων...41 9. Φόροι - τέλη -δικαιώματα...41 9.1 Ποιοι φόροι εκτήπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα και ποιοι δεν εκτήπτονται... 42 9.2 Καταβολή φόρων με ετηφύλαξη... 43 9.3 Πρόστιμα μη εμπρόθεσμης απόδοσης φόρου...44 10. Αποσβέσεις... 44 10.1 Γενικές αρχές αποσβέσεων... 44 10.2 Πάγια μικρής αξίας... 45 10.3 Αδράνεια περιουσιακού στοιχείου... 45 10.4 Έξοδα βελτίωσης παγίων όταν αυτά έχουν αποσβεστεί ολοσχερώς...46 10.5 Έξοδα για κατεδάφιση κτιρίου...46 10.6 Τα μεσιτικά, δικηγορικά, συμβολαιογραφικά έξοδα και ο φόρος μεταβίβασης αγοράς ακινήτου...46
10.7 Δαπάνες για αμοιβές μηχανικών... 47 10.8 Αποσβέσεις σε εκμισθωμένο μηχανολογικό εξοπλισμό...47 10.9 Μισθώματα αγαθών με χρηματοδοτική μίσθωση...47 10.10 Μηχανήματα στα οποία έχει παρακρατηθεί η κυριότητα... 47 10.11 Απόσβεση δαπάνης εγκατάστασης φυσικού αερίου ή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας...48 10.12 Απόσβεση φορολογικής ταμειακής μηχανής (Φ.Τ.Μ)... 48 10.13 Απόσβεση προγραμμάτων Η\Υ...49 10.14 Αξία των ανταλλακτικών μηχανημάτων...49 10.15 Έξοδα εκτελωνισμού... 49 10.16 Αποσβέσεις ελευθέρων επαγγελμαπών...49 11. Μαθηματικά αποθέματα και αποθεματικά ασφαλιστικών εταιριών... 50 11.1 Έκπτωση αποθεμάτων...50 11.2 Μαθηματικά αποθέματα και αποθεματικά ασφαλιστικών εταιριών και αποθεματικά γενικά των επιχειρήσεων...50 12. Ζημία από φθορά, απώλεια, υποτίμηση κεφαλαίου... 51 12.1 Έκπτωση ζημίας...51 12.2 Προϋποθέσεις αναγνώρισης ζημίας που πραγματοποιείται από φθορά, απώλεια ή υποτίμηση κεφαλαίου...51 12.3 Ζημία που προκύπτει από δόλια ενέργεια του επιχειρηματία... 52 12.4 Ζημία από πώληση - αποτίμηση χρεογράφων...52 13. Αποσβέσεις επισφαλών απαιτήσεων... 52 13.1 Απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων... 52 13.2 Πρόβλεψη απόσβεσης επισφαλών απαιτήσεων από λιανικές πωλήσεις...53 13.3 Πωλήσεις για λογαριασμό τρίτου ποιος δικαιούται σε αποσβέσεις επισφαλών απαιτήσεων...54 13.4 Διαγραφή των ανεπίδεκτων εισπράξεως πελατών...54 13.5 Αποσβέσεις επισφαλών απαιτήσεων τραπεζών...55 13.6 Επισφαλείς απαιτήσεις ετηχειρήσεων LEASING...56
14. Δικαιώματα - αποζημιώσεις... 56 14.1 Προϋποθέσεις και ποσοστά έκπτωσης... 57 14.2 Χρόνος έκπτωσης δικαιωμάτων... 58 14.3 Άυλα δικαιώματα βιομηχανικής ή πνευματικής ιδιοκτησίας...58 15. Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας...59 15.1 Καθορισμός δαπανών επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας... 59 15.2 Προϋποθέσεις έκπτωσης... 60 16. Έξοδα πρώτης εγκατάστασης... 61 16.1 Τι περιλαμβάνεται στα έξοδα πρώτης εγκατάστασης...61 16.2 Δαπάνες κατά το προπαρασκευαστικό στάδιο...61 16.3 Έναρξη απόσβεσης εξόδων πρώτης εγκατάστασης...61 17. Δαπάνες ακινήτων... 62 17.1 Δαπάνες ετησκευής και συντήρησης μισθούμενων ακινήτων... 62 17.2 Έξοδα επισκευής και συντήρησης ενοικιαζόμενων ακινήτων... 62 17.3 Υποχρεώσεις εκμισθωτών ακινήτων...63 17.4 Αποζημίωση λόγω λύσης της μισθωτικής σχέσης ακινήτου... 63 17.5 Εισφορά για ένταξη στο σχέδιο πόλεως...64 17.6 Έξοδα αγοράς ακινήτου, μεταγραφής ελέγχου...64 18. Προβλέψεις για αποζημίωση προσωπικού λόγω εξόδου από την επιχείρηση... 65 19. Δαπάνες διαφημίσεων... 65 19.1 Χρόνος έκπτωσης των δαπανών διαφήμισης... 66 19.2 Για να αναγνωριστεί δαπάνη διαφημιστικών εντύπων πρέπει να έχει καταβληθεί το τέλος διαφήμισης... 66 19.3 Μη αναγνώριση δαπανών διαφήμισης... 66 19.4 Δαπάνη διαφήμισης που έγινε στο εσωτερικό...67 19.5 Επώνυμα διαφημιστικά δώρα... 67 20. Έξοδα κίνησης... 67 20.1 Καταβολή εξόδων κίνησης και παραμονής εκτός έδρας...67
20.2 Τρόπος καταβολής των εξόδων κίνησης...68 20.3 Δαπάνες μετάβασης και παραμονής στο εξωτερικό και δαπάνες διατροφής... 68 20.4 Δαπάνη για αγορά συναλλάγματος... 68 21. Έξοδα φιλοξενίας...69 21.1 Έξοδα κοινωνικής παράστασης και μικροδωρεές... 69 21.2 Έξοδα φιλοξενίας αλλοδαπών στελεχών συνεργαζόμενης επιχείρησης...69 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ 1 Ειδικές περιπτώσεις δαπανών... 71 1.1 Εκπτώσεις που χορηγούνται σε επόμενη χρήση...71 1.2 Δαπάνες λειτουργίας υποκαταστήματος στο εξωτερικό... 71 1.3 Πρόστιμα για παράβαση συμβατικής υποχρέωσης... 71 1.4 Κατανομή δαπανών μεταξύ εσόδων... 71 ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ 1. Δικαιολογητικά δαπανών... 74 1.1 Βασική αρχή ύπαρξης δικαιολογητικών στοιχείων δαπανών κατά τον Κ.Β.Σ... 74 1.2 Ποια στοιχεία προβλέπονται από τον Κ.Β.Σ για να χρησιμοποιηθούν ως δικαιολογητικά εγγράφων... 74 1.3 Έξοδα που αναγνωρίζονται με άλλα πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία... 76 1.4 Έξοδα που αναγνωρίζονται με δημόσια έγγραφα... 77 1.5 Δαπάνες χωρίς δικαιολογητικά...77 1.6 Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά για εξαγωγικές επιχειρήσεις...78 1.7 Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά για επιχειρήσεις που παρέχουν υττηρεσίες στην αλλοδαπή... 78 1.8 Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά για επιχειρήσεις έκδοσης, πολιτικών, αθλητικών, και οικονομικών εφημερίδων και περιοδικών γενικά...79
1.9 Ετηχειρήσεις ραδιοφωνίας τηλεόρασης... 79 1.10 Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά για ημεδατιες ξενοδοχειακές ετηχειρήσεις και κατασκηνωτικά κέντρα... 80 1.11 Έξοδα χωρίς δικαιολογητικά γραφείων γενικού τουρισμού...81 1.12 Έκπτωση χωρίς δικαιολογητικά ετηχειρήσεων εξαγωγής τιετρελαιοειδών προϊόντων και μεταφορικών επιχειρήσεων διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών... 81
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κάθε επιχείρηση κατά την παραγωγική της διαδικασία πραγματοποιεί δαπάνες. Δαπάνη είναι η διάθεση αγοραστικής δύναμης για αγορά υλικών ή άυλων εμπορευμάτων με σκοπό το εισόδημα από τις πωλήσεις. Σ αυτή την πτυχιακή εργασία αναφέρονται και αναλύονται οι δαπάνες των επιχειρήσεων και τηο συγκεκριμένα οι δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του καθαρού αποτελέσματος της επιχείρησης. Το δημόσιο έχει θέσει μέσω νομοθεσίας κανόνες και προϋποθέσεις αναγνώρισης των ετηχειρηματικών δαπανών οι οποίες αν δεν τηρηθούν, οι δαπάνες δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση. Το θέμα αυτό είναι πολύ σημαντικό, επειδή η μη αναγνώριση των δαπανών οδηγεί σε αύξηση του φορολογητέου αποτελέσματος, δηλαδή αναμορφώνεται το αποτέλεσμα (κέρδη ή ζημία) για φορολογία. Ποια όμως είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για να αναγνωριστούν προς έκπτωση οι δαπάνες; Ποιες είναι οι δαπάνες που κατονομάζει ρητώς ο νόμος ότι ετητρέπεται να εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα για την εξεύρεση του καθαρού κέρδους; Τα ερωτήματα αυτά απαντώνται μέσα από αυτήν την εργασία η οποία χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Στο πρώτο μέρος αναφέρονται και αναλύονται όλες οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια ώστε μια δαπάνη να μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. Το δεύτερο μέρος περιέχει όλες τις δαπάνες που ρητά ορίζει ο νόμος ότι επιτρέπεται να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. Το μέρος αυτό της εργασίας χωρίζεται σε είκοσι κεφάλαια όσες δηλαδή είναι και οι δαπάνες που ορίζονται από την νομοθεσία. Στο τρίτο μέρος αναφέρονται τα δικαιολογητικά στα οποία πρέπει να στηρίζονται οι δαπάνες της επιχείρησης. Το τέταρτο και τελευταίο μέρος περιλαμβάνει ειδικές περιπτώσεις δαπανών οι οποίες δεν τηρούν τις προϋποθέσεις αναγνώρισης που ορίζονται από την νομοθεσία αλλά αναγνωρίζονται προς έκπτωση.
Στην ετοιμασία της εργασίας αυτής βοήθησε σημανπκά ως προς την επιλογή της βιβλιογραφίας ο καθηγητής μας κ. Παρχαρίδης Βασίλειος τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά. Επίσης ευχαριστούμε τον κ. Ωρολογά Αλέκο ο οποίος μας βοήθησε στην επίλυση των αποριών μας και μας προσέφερε σημαντική βοήθεια με τις παρατηρήσεις και τις απόψεις του.
Α.Ε = Ανώνυμη Εταιρία Α.Π.Υ = Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών Δ.Ο.Υ = Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία Δ.Σ = Διοικηηκό Συμβούλιο Δ.Χ = Δημοσίας Χρήσης Ε.Γ.Α.Σ = Ελληνικό Γενικό Αογιστικό Σχέδιο Ε.Π.Ε = Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης ΗΑ' = Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Ι.Κ.Α = Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ι.Χ = Ιδιωτικής Χρήσης αυτοκίνητα Κ.Β.Σ. = Κώδικας Βιβλίων Στοιχείων Κ.Φ.Σ = Κώδικας Φορολογικών Στοιχείων Ν.Π.Δ.Δ = Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου Ν.Σ.Κ = Νομικό Συμβούλιο του Κράτους Ο.Ε = Ομόρρυθμη Εταιρία Ο.Τ.Α = Οργανισμός Τοτηκής Αυτοδιοίκησης Σ.τ.Ε = Συμβούλιο της Επικρατείας Φ.Π.Α = Φόρος Προστιθέμενης Αξίας Φ.τ.μ = Φορολογική ταμειακή μηχανή
Οι εταχειρήσεις προκειμένου να προσδιορίσουν τα καθαρά κέρδη προβαίνουν στον υπολογισμό αυτών με δυο τρόπους. Αν πρόκειται για επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία και στοιχεία πρώτης και δεύτερης κατηγορίας του κώδικα βιβλίων και στοιχείων, καθώς και των ετηχειρήσεων που δεν τηρούν βιβλία ή τηρούν ανακριβή ή ανεπαρκή βιβλία και στοιχεία και στην τελευταία αυτή περίπτωση η ανεπάρκεια καθιστά αδύνατη τη διενέργεια των ελεγκτικών επαληθεύσεων, τα καθαρά κέρδη υπολογίζονται εξολογιστικώς με πολλαπλασιασμό των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης με ειδικούς κατά γενικές κατηγορίες ετηχειρήσεων συντελεστές καθαρού κέρδους. Αν όμως πρόκειται για ετηχειρήσεις που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία τρίτης κατηγορίας του Κ.Β.Σ καθώς και οι ετηχειρήσεις που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία ή στοιχεία δεύτερης κατηγορίας του Κ.Β.Σ εφόσον αυτές παρέχουν αποκλειστικά υτη^ρεσίες και στερούνται αξιόλογων αποθεμάτων κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, τα καθαρά κέρδη εξευρίσκονται λογιστικώς με έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα ορισμένων δαπανών. Συγκεκριμένα για τον λογιστικό προσδιορισμό των καθαρών κερδών των ετηχειρήσεων ο φορολογικός νόμος καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο προσδιορίζεται το καθαρό εισόδημα απαριθμώντας λεπτομερώς τις δαπάνες που αναγνωρίζονται προς έκπτωση από το ακαθάριστο εισόδημα για να εξευρεθεί το καθαρό κέρδος. Έτσι για την εξεύρεση του καθαρού εισοδήματος(κέρδους),ο νόμος ορίζει ότι εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα οι δαπάνες και λοιπά βάρη της επιχείρησης που αναφέρονται περιοριστικός στο νόμο.συνεπώς δαπάνες που δεν κατονομάζονται στο νόμο δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα έσοδα. Αυτή η απαρίθμηση των δαπανών κρίθηκε επιβεβλημένη,γιατί αν δεν καθοριζόταν στο νόμο περιοριστικά οι αναγνωριζόμενες προς έκπτωση δαπάνες,θα δημιουργούνταν αμφισβητήσεις κατά την εφαρμογή του νόμου,οι οποίες θα
προκαλούσαν σοβαρή διαταραχή στη λειτουργία των οικονομικών υπηρεσιών με κίνδυνο να αποτύχει η φορολογία. Στην εργασία αυτή απαριθμούνται και αναλύονται οι προς έκπτωση δαπάνες καθώς και οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν για να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
1.ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΚΠΤΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ* Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης δεν εκπίπτει οποιαδήποτε δαπάνη αλλά μόνο εκείνες που είναι παραγωγικές και συμβάλλουν στην ανάτττυξη των εργασιών μιας επιχείρησης και στην πραγματοποίηση κέρδους. Προκειμένου να αναγνωριστεί μια δαπάνη ως εκτιεστέα από τα ακαθάριστα έσοδα,απαιτείται να συντρέχουν αθροιστικά ορισμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με τους φορολογικούς νόμους,οι προϋποθέσεις για την αναγνώριση μιας επιχειρηματικής δαπάνης,είναι οι παρακάτω,που πρέπει να συντρέχουν αθροισηκά : α) Η δαπάνη να είναι πραναοτιιαί και όγι εικονική τί πλασαατιιαίί. Η Φορολογική Αρχή οφείλει να ελέγχει εάν οι δαπάνες που αναγράφονται στα βιβλία της επιχείρησης είναι παραγωγικές ή μήπως αναγράφονται προς περιγραφή του φορολογικού νόμου και αποφυγή με αυτόν τον τρόπο της φορολογίας. Η εικονική αναγραφή των δαπανών συνεπάγεται,σύμφωνα με όσα ορίζει ο Κ.Β.Σ.,την απόρριψη των βιβλίων, π.χ. η διπλή καταχώρηση μιας δαπάνης δεν είναι κατά το μισό πραγματική ή η καταχώρηση στα βιβλία μιας δαπάνης που δεν πραγματοποιήθηκε δεν είναι πραγματική στο σύνολό της. Προκειμένου ο έλεγχος να χαρακτηρίσει μια δαπάνη ως εικονική,πρέπει να έχει συγκεκριμένα στοιχεία,από τα οποία να μπορεί να αποδείξει ότι η δαπάνη δεν είναι πραγματική στο σύνολό της ή εν μέρει. Β)Η δαπάνη πρέπει να ένει επατ/ελαατικό γαρακτιίρα,να βαραίνει δηλαδή την επιχείρηση ως αυτοτελή οικονομική μονάδα και όχι προσωπικά τον εκπρόσωπο της επιχείρησης ή τον μέτοχο.τότε μόνο η δαπάνη είναι παραγωγική.θεωρείται επίσης παραγωγική η δαπάνη όταν αυτή διενεργείται «εξ' ολοκλήρου και αποκλειστικά» προς το συμφέρον της ετηχείρησης και συντελεί στην ανάπτυξη των εργασιών της.ανεξάρτητα από το οικονομικό αποτέλεσμα που επιτεύχθηκε. Δεν είναι απαραίτητο να προβλέπονται από το νόμο ή από σύμβαση και εκείνες οι δαπάνες που καταβάλλονται οικειοθελώς από την επιχείρηση,είναι παραγωγικές εφόσον εντάσσονται στην ' Βλ. Τότσης σελ 872
οικονομική αποστολή της επιχείρησης και συμβάλλουν στην καλύτερη απόδοσή της. Η κρίση ως προς την παραγωγικότητα των δαπανών ανήκει στη φορολογική αρχή (Δ.Ο.Υ.) και τα Διοικητικά Δικαστήρια,τα οποία αποφαίνονται στην κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Η Φορολογικά Αρχή και τα Διοικητικά Δικαστήρια μπορούν να ερευνήσουν τον παραγωγικό ή μη χαρακτήρα της δαπάνης,εάν δηλαδή αυτή έγινε στα πλαίσια της επαγγελματικής δραστηριότητας της επιχείρησης,δεν μπορούν όμως να ελέγξουν τη σκοτημότητα και το μέτρο στο οποίο χρειαζόταν να γίνει η δαπάνη. Στο θέμα αυτό πάγια είναι η νομολογία των Διοικητικών Δικαστηρίων και της Διοίκησης του Υπουργείου Οικονομικών. Η κρίση ως προς τη σκοτημότητα πραγματοποίησης της δαπάνης ανήκει στην ετηχείρηση και δεν υπόκειται στον έλεγχο της Φορολογικής Αρχής και των Διοικητικών Δικαστηρίων. ύ)η απαρίοαικτη των δαπανών που γίνεται στο φορολογικό v6uo είναι περιοριστική και oyi ενδεικτική. Συνεπώς αποκλείεται από την έκπτωση οποιαδήποτε δαπάνη δεν αναφέρεται ρητά μέσα στον νόμο. Η περιοριστική απαρίθμηση των δαπανών ήταν κάτι που ετηβλήθηκε εκ των πραγμάτων γιατί διαφορετικά θα γεννιόντουσαν άπειρες αμφισβητήσεις κατά την εφαρμογή του νόμου με όλες τις δυσμενείς συνέπειες από αυτό τόσο για το Δημόσιο όσο και για τους φορολογούμενους. δ)η δαπάνη να είναι Βέβαιη, δεδουλευιιέντι και εκκαοαοισαένη. Δηλαδή δεν πρέπει να είναι αμφισβητούμενη,πρέπει να αναφέρεται στα χρονικά όρια της διαχειριστικής περιόδου και να είναι καθορισμένη ποσοτικά. Επομένως όταν η δαπάνη έχει εγγραφεί υπό μορφή πρόβλεψης ή αποθεματικού στα βιβλία της επιχείρησης χωρίς να είναι βέβαιη ή εκκαθαρισμένη δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. Για να αναγνωριστεί μια δαπάνη προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, δεν είναι απαραίτητο να έχει καταβληθεί το ποσό της σε μετρητά ή σε άλλες αξίες, η δαπάνη εκπίπτει και όταν οφείλεται το ποσό της. Εκπίπτουν δηλαδή τα δεδουλευμένα έξοδα ή δαπάνες ανεξάρτητα από το αν καταβλήθηκε το ποσό τους.εφόσον βέβαια η
δαπάνη είναι οριστιιαί και εκκαθαρισμένη, ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί το ποσό τους. Σε μερικές περιπτώσεις (τόκοι, φόροι κ.α.) ισχύουν άλλοι κανόνες αλλά κατά γενικό κανόνα, ο οποίος αφορά τα γενικά έξοδα της ετηχείρησης, οι δαπάνες εκπίπτουν εφόσον είναι δεδουλευμένες (ενοίκιο, μισθοί), χωρίς να προαπαιτείται και το στοιχείο της πληρωμής τους. Συνεπώς για τον καθορισμό του καθαρού κέρδους του κάθε έτους λτιμβάνονται υπόψη τόσο για τα έσοδα όσο και για τα έξοδα τα δικαιώματα που εκτέθηκαν και οι υποχρεώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα στο ίδιο έτος, άσχετα από το χρόνο κατά τον οποίο εισπράττονται τα πρώτα και πληρώνονται οι δεύτερες. Η δαπάνη πρέπει να βαρύνει αποκλειστικά τη χρήση της οποίας τα κέρδη φορολογούνται σύμφωνα με την αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων. Συνεπώς οι δαπάνες που βαρύνουν προγενέστερες ή μεταγενέστερες χρήσεις δεν είναι εκπεστέες από τα ακαθάριστα έσοδα. ε)η δαπάνη να έγει σκοπό την απόκτησιι εισοδήαατο και όγι την απόκτυσυ κεφαλαίου. Μια βασική διάκριση των δαπανών είναι η εξής: ϊ)δαπάνες εισοδήματος είναι αυτές που γίνονται με σκοπό την απόκτηση εισοδήματος και κατά συνέπεια αναγνωρίζονται για έκπτωση μέσα στη διαχειριστική περίοδο που πραγματοποιούνται. Δηλαδή για να αναγνωριστεί μια δαπάνη πρέπει να γίνεται για εξυπηρέτηση αναγκών της επιχείρησης ή να άπτεται των συμφερόντων της και να συμβάλει αμέσως ή εμμέσως στη δημιουργία εισοδήματος. Π.χ. δαπάνες εισοδήματος είναι τα ενοίκια,οι μισθοί,η αγορά γραφικής ύλης,οι δαπάνες εττισκευής και συντήρησης κ.α. ϋ)δαπάνες κεφαλαίου είναι εκείνες οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για την αγορά,την επέκταση,την μετατροπή και τη βελτίωση πάγιων στοιχείων της επιχείρησης,των οποίων η παραγωγική διάρκεια στην επιχείρηση υπερβαίνει σε ομαλές συνθήκες τη μία διαχειριστική περίοδο. Για το λόγο αυτό η δαπάνη αυτή αποσβένεται σε περισσότερες της μιας χρήσεις, ανάλογα με το είδος του πάγιου στοιχείου.
στ)η όαπάνη πρέπει να σοίΐβάλλει ττιν απόκτησΐΐ ωορολούΐιτέου ctoo6iiuutoc. Για να αναγνωριστεί μια δαπάνη, θα πρέπει να συμβάλλει στην απόκτηση εισοδήματος που φορολογείται και όχι εισοδήματος που απαλλάσσεται ή εισοδήματος που φορολογείται με ειδικό τρόπο. Π.χ. δαπάνες που καταβάλλονται από τράπεζες για έσοδα από τόκους, οι οποίοι φορολογούνται με ειδικό τρόπο, δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα. ΟΗ δαπάνη να σηιρίίίεται σε δικαιολογτιτικά έγύραφα. Κάθε εγγραφή στα βιβλία, που αφορά συναλλαγή ή άλλη πράξη του υπόχρεου πρέπει να στηρίζεται σε στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. ή σε δημόσια έγγραφα ή σε άλλα πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι οι εγγραφές στα βιβλία των εταχειρήσεων πρέπει να στηρίζονται σε : ϊ)στοιχεία που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. όπως π.χ. Τιμολόγια, Τιμολόγια-Δελτία Αποστολής, Φορτωτικές, Πιστωτικά Τιμολόγια, Εκκαθαρίσεις κ.α. ϋ)δημόσια έγγραφα. Τα έγγραφα αυτά σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, θεωρούνται αυτά που συντάσσονται κατά τους νόμιμους τύπους από δημόσιους υπαλλήλους ή λειτουργούς ή πρόσωπα που ασκούν δημόσια υπηρεσία ή λειτουργία π.χ. το συμβόλαιο αγοραπωλησίας μπορεί να αποτελεί στοιχείο καταχώρησης δαπάνης αμοιβής συμβολαιογράφου και λοιπών εξόδων. ίίΐ)άλλα πρόσφορα στοιχεία. Από τον Κ.Β.Σ. δεν ορίζονται ποια είναι τα άλλα πρόσφορα στοιχεία. Με τη διάταξη αυτή η οποία είναι και ευρεία παρέχεται η δυνατότητα εγγραφών στα βιβλία με βάση οποιαδήποτε πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία, από τα οποία ο ελεγκτής πιστοποιεί και πείθεται ότι διενεργήθηκε η συγκεκριμένη συναλλαγή ή πράξη. Τέτοια πρόσφορα στοιχεία είναι τα πρωτόκολλα καταστροφής αγαθών, κάποιο επικυρωμένο φωτοαντίγραφο ενός φορολογικού στοιχείου κ.α. ηίη δαπά\τι να έ/ει κατα /ωριιθεί στα Βιβλία αε Βάση τα αποδεικτικά στοιγεια ή υπολούιστικάίαποσβέσεις). Κατά τη ρητή διάταξη του νόμου, οι προβλεπόμενες δαπάνες εκπίπτουν μόνο εφόσον τα ποσά τους αναγράφηκαν στα βιβλία
της επιχείρησης. Συνεπώς, εάν τα ποσά των δαπανών δεν αναγράφηκαν στα κατά το νόμο τηρούμενα βιβλία δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση. Θ)Η δαπάντι να unv αντιβαίνει σε ποινικές ή απαγορευτικές διατά εΐ. Κατά την νομολογία και τη Διοίκηση, δεν αποτελούν παραγωγικές δαπάνες αυτές που διενεργούνται για εξυπηρέτηση αθέμιτων ή παράνομων πράξεων. ι)ααπάνες να γίνεται για λοναριασαό της επιγείρτκηις. Οι δαπάνες της ετηχείρησης πρέπει να καταβάλλονται για δικό της λογαριασμό. Όταν όμως διατηστώνεται, ότι μια δαπάνη για λογαριασμό τρίτου ωφελεί την επιχείρηση, η δαπάνη αυτή σύμφωνα με τα όσα έχουν νομολογηθεί από το Στ.Ε. μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της. Αυτό συμβαίνει κυρίως στις επιχειρήσεις πετρελαιοειδών, οι οποίες για να επεκτείνουν τις εργασίες τους, αναλαμβάνουν τις δαπάνες για την ανέγερση και συντήρηση των πρατηρίων υγρών καυσίμων, μολονότι τα πρατήρια αυτά αποτελούν αυτοτελείς επιχειρήσεις. Αυτό δε γιατί,αναλαμβάνοντας τις δαπάνες για τα πρατήρια,ωφελούνται και οι ίδιες οι εταιρίες των πετρελαιοειδών με την αύξηση των εσόδων και των κερδών τους.
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
1.ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ι,Ι Γενικά έ οδα 0ia/Eipt<mc-cvvoia^ Με το άρθρο 31 του ν.2238/94 ορίζεται ότι εκττίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης τα γενικά έξοδα διαχείρισης. Τα έξοδα αυτά πρέπει να αποτελούν παραγωγική δατιάνη της ετηχείρησης και να βαρύνουν την επιχείρηση και όχι τον ετηχειρηματία προσωττικά. Από την νομολογία γίνεται δεκτό ότι ως γενικά έξοδα διαχείρισης νοούνται οι δαπάνες οι οποίες συμβάλουν γενικά στην οικονομική αποστολή της επιχείρησης προς απόκτηση κέρδους, επιπλέον ως γενικά έξοδα διαχείρισης θεωρούνται όχι μόνο οι καταβαλλόμενες δαπάνες δυνάμει μονίμου ή συμβατικής υποχρέωσης της ετηχείρησης, αλλά και αυτές που καταβάλλονται οικειοθελώς, αρκεί να συμβάλλουν στην οικονομική αποστολή της επιχείρησης για δημιουργία κέρδους. 1.2 Γενικά έ οδα νοούνται οι παραγωνικέί δαπάνες -me επιγείοησης. Παραγωγικότητα. Παραγωγικές είναι δαπάνες της ετηχείρησης που συμβάλλουν στη διεύρυνση των εργασιών της και στην αύξηση των κερδών της και καταβάλλονται όχι μόνο από νομική ή συμβαηκή υποχρέωση, αλλά και οικειοθελώς, εφόσον αποβλέπουν άμεσα ή έμμεσα στην παραγωγή κέρδους.( ψυχαγωγία πελατών, προσωπικού, ασφάλιστρα ζωής προσωπικού, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη προσωπικού κτλ.). Ως παραγωγικές δαπάνες νοούνται και τα έξοδα αυτοκινήτων των υπαλλήλων εφόσον χρησιμοποιούνται για την επαγγελματική εξυπηρέτηση της επιχείρησης και αποδεικνύονται με αποδείξεις επαγγελματικών δαπανών, υπογραφόμενες από τους δικαιούχους υπαλλήλους ή με εντάλματα πληρωμής, εφόσον συγκεντρώνουν τα στοιχεία των εν λόγω αποδείξεων. Γενικά έξοδα εκπιπτόμενα από τα έξοδα της επιχείρησιις αποτελούν και οι τόκοι δανείων και πιστώσεων, ενυπόθηκων ή όχι επί οικοδομών, εφόσον τα δάνεια συνάπτονται από τον φορέα της επιχείρησης προς Βλ. Σταματόπουλος Δημ- Καραβοκύρης Αντ. «Δαπάνες επιχειρήσεων (λογιστικές διαφορές) και κύρος βιβλίων, Αντ. Σάκκουλα Αθήνα 1997 σελ 93
εξυττηρέτηση των σκοπών της. Δαπάνες άσχετες προς τη λειτουργία της ετηχείρησης, που δεν συντελούν στην παραγωγή κέρδους, δεν εκτήπτονται. 1.3 Χρόνος έκπτω<ηΐ των γενικών ε όδων διαγείρισης. Ένα από τα τηο εττίμαχα θέματα που απασχόλησαν τη θεωρία και η νομολογία κατά το παρελθόν είναι και το θέμα του χρόνου κατά τον οποίο εκπίπτουν από τα έσοδα ή κέρδη της επιχ/σης τα γενικά έξοδα διαχείρισης. Το επίμαχο αυτό θέμα ρυθμίστηκε οριστικά από το Σ.τ.Ε με την οποία ορίζεται, ότι ως χρόνος έκπτωσης των γενικών εξόδων διαχείρισης θεωρείται η διαχειριστική περίοδος (χρήση) μέσα στην οποία πραγματοποιούνται αυτά τα έξοδα. Παραπέρα, η απόφαση του ΣτΕ ορίζει ότι μόνο όταν προβλέπεται πια από την διάταξη νόμου διαφορετική μεταχείριση των εξόδων αυτών ( όπως π.χ όταν πρόκειται για τα έξοδα πρώτης εγκατάστασης) τότε ενχωρείται η κατανομή τους σε περισσότερες από μια χρήσεις. Αυτή είναι η γενική αντιμετώπιση του θέματος, στην πρακτική όμως παρουσιάζονται περιπτώσεις που εμφανίζουν ιδιομορφία και είναι αμφίβολο εάν πρέπει να ισχύσει ως απαράβατος κανόνας η νομολογία του ΣτΕ. π.χ Το ενοίκιο καταστήματος προκαταβάλλεται για τρία χρόνια. Με βάση την αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων το ενοίκιο που προκαταβλήθηκε, πρέπει να κατανεμηθεί στις τρεις χρήσεις, σε αναλογία, γιατί ωφελούνταν και οι τρεις χρήσεις απ αυτήν τη δαπάνη. Στα γενικά έξοδα διαχείρισης περιλαμβάνονται το ενοίκιο, ο φωτισμός, τα τηλεγραφικά, ταχυδρομικά, δικαστικά, οδοιπορικά, τα ασφάλιστρα, θέρμανση, ύδρευση έξοδα δημοσιεύσεων, μισθοί, δαπάνες για αγορά βιβλίων και περιοδικών που είναι χρήσιμα για τις ανάγκες της επιχείρησης. 2 ΕΞΟΔΑ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 2,1 Έ οδα αισθοδοσίας Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτονται ως γενικά έσοδα διαχείρισης τα έξοδα μισθοδοσίας και αμοιβής προσωτηκού εφόσον έχουν καταβληθεί ή βεβαιωθεί οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του ΙΚΑ ή άλλου ασφαλιστικού οργανισμού
εκτός αν από την κείμενη νομοθεσία προβλέπεται μερική ή ολική απαλλαγή από την υποχρέωση για την καταβολή εισφορών. Επίσης, τα έξοδα μισθοδοσίας του υπαλληλικού προσωτηκού της ετηχείρησης που συνδέεται με τον εργοδότη με συγγενικό δεσμό εξ' αίματος ή εξ' αγχιστείας μέχρι τον τέταρτο βαθμό, εφόσον καταβλήθηκαν ή βεβαιώθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές κύριας ή επικουρικής υποχρεωτικής ασφάλισης στο ΙΚΑ ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Προκειμένου για τις ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες, και περιορισμένης ευθύνης εταιρείες, τις κοινοπραξίες, κοινωνίες και αστικές εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα, η διάταξη εφαρμόζεται στην περύιτωση που η συγγενική σχέση υπάρχει μεταξύ εργαζομένου και κάποιου από τα μέλη της εταιρείας, κοινοπραξίας ή κοινωνίας. Τα έξοδα μισθοδοσίας εργαζομένου σε ανώνυμη εταιρεία και συνδεομένου με διοικητικό σύμβουλο της εταιρείας αυτής με συγγενικό δεσμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τον τέταρτο βαθμό εκτήπτουν μόνο εφόσον καταβλήθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές κύριας ή ετηκουρικής υποχρεωτικής ασφάλισης στο ΙΚΑ ή άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς. 2.2 Τι θεωρείται κατά το ΙΚΑ uio96c επί του οποίου υπoλoγίcovται οι ασφαλιστικές εισιοορές;^ Με τις διατάξεις του άρθρου 1 3 του ν.825/78 ως ημερήσιος μισθός επί του οποίου υπολογίζονται εισφορές, νοούνται οι κάθε φύσεως αποδοχές σε χρήμα και είδος. Ο κανονισμός ασφάλισης του ΙΚΑ ορίζει ότι, ως μισθός ετή του οποίου υπολογίζονται εισφορές, νοείται αυτός που έχει συμφωνηθεί σε χρήμα και προσαυξάνεται: Με τα ποσοστά που τυχόν χορηγούνται από τον εργοδότη στους μισθωτούς ή άλλες πρόσθετες χρηματικές αμοιβές εκτός από τις παροχές κοινωνικού χαρακτήρα που είναι τα δώρα λόγω γάμου του ασφαλισμένου ή των παιδιών του ή λόγω γέννησης τέκνου του ασφαλισμένου και το βοήθημα σε οικογένεια, θάνατος ασφαλισμένου. ^ Βλ. Σταματόπουλος Δημ-Καραβοκύρης Αντ «Δαπάνες επιχ/σεων (λογιστικές διαφορές) κι βιβλίων», Αντ. Σακκούλα Αθήνα 1997 σελ 204
Από τα χρηματικά ποσά (φιλοδωρήματα ή άλλου είδους αμοιβές) που τυχόν καταβάλλονται κατά συνήθεια από τρίτους. Από τις τυχόν εις είδος παροχές (κατοικία, τροφή) του εργοδότη προς ασφαλισμένους. 2.3 Πεοιπτο'ισει; παρογών που κατά το ΙΚΑ θεωρείται mg06c^ Συνοπτικά αναφέρονται οι περιπτώσεις παροχών που κατά το ΙΚΑ θεωρείται μισθός και υπόκεινται σε εισφορές: 1. Εργατική εισφορά όταν καταβάλλεται από τον εργοδότη, οι οποία υπολογίζεται επί των ακαθάριστων αποδοχών 2. Αποδοχές αδείας 3. Αποδοχές μη χορηγηθείσας αδείας 4. Επίδομα αδείας 5. Δώρα εορτών 6. Το υπόλοιπο του μισθού μετά την αφαίρεση των επιδομάτων 7. Αποδοχές άκυρης ή μη νόμιμης σχέσης εργασίας 8. Προσαύξηση στο ωρομίσθιο τόσο για νόμιμη όσο και για παράνομη υπερωριακή εργασία 9. Επίδομα ισολογισμού ΙΟ.Επίδομα διαχειριστικών λαθών 11.Παροχές σε είδος 12. Επίδομα υπηρεσίας στην αλλοδαπή 13. Εισφορά για Παρασκευή συσσιτίου του προσωπικού, εγκαταστάσεων και αποθηκών πετρελαιοειδών του Δημοσίου 14. Έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις γενικά 15. Επίδομα γάμου φορτοεκφορτωτών Ιό.Επίδομα στολής ξενοδοχοϋπαλλήλων ^ Βλ. Σταματόπουλος Δημ- Καραβοκύρης Αντ «Δαπάνες επιχ/σεων (λογιστικές διαφορές) και κύρος βιβλίων, Αντ. Σάκκουλα Αθήνα 1997, σελ 205
17. Αντίτιμο κρέατος σε πωλητές κρεοπωλείων και ψωμιού και γάλακτος σε αρτεριγάτες 18-Επίδομα οδοιπορικών και κατοικίας στο προσωπικό του ΕΛΤΑ 19. Πρόσθετη αμοιβή ξενοδοχοϋπαλλήλων που δεν απασχολούνται όλο το χρόνο 20. Πριμ ποδοσφαιριστών 21. Ειδική αποζημίωση για έκτακτη απασχόληση του προσωπικού του Υπουργείου Εσωτερικών και άλλων υπηρεσιών του Δημοσίου Τομέα κατά τις εκλογές 22. Επίδομα τροφής και στολής προσθέτων αστυφυλάκων 23. Το ποσοστό των κερδών Α.Ε. που διανέμεται σε εργαζόμενους 24. Τα εισιτήρια ή το αντίτιμο των οδοιπορικών εξόδων 25. Επίδομα βιβλιοθήκης σε εκπαιδευτικούς 26. Ετήδομα μελέτης και πρόσθιο τεχνικό επίδομα στους έκτακτους μηχανικούς και υπομηχανικούς 27. Οι αποδοχές που καταβάλλονται σε μονίμους υπαλλήλους Ν.Π.Δ.Α. από την παραίτηση τους για τρεις μήνες 2.4 Προϋποθέσεις έκπτωσιις δαπανών αισθοδοσίας <n)cύύoυ και τέκνων του επιγειρπρατία " Για τη δαπάνη μισθοδοσίας της συζύγου του επιχειρηματία, η οποία εργάζεται στην επιχείρησή του, το ποσό που της καταβάλλεται αναγνωρίζεται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εφόσον : α) Κριθεί ότι υπάρχει εξαρτημένη σχέση εργασίας, δηλαδή παρέχει πραγματική και συστηματική εργασία και όχι κατά προτίμηση και εκλογή της και ξεπερνά τα συνηθισμένα όρια της ηθικής υποχρέωσης και της αλληλοβοήθειας, η οποία δημιουργείται με το δεσμό του γάμου ή της οικογένειας. β) Το ποσό της αμοιβής είναι εύλογο, δηλαδή ανάλογο με το είδος των προσφερόμενων υττηρεσιών και τα συναλλακτικά ήθη που ετηκρατούν. * Βλ. Σταματόπουλος Δημ-Καραβοκύρης Αντ. «Δαπάνες επιχ/σεων (λογιστικές διαφορές) και κύρος βιβλίων, Αντ. Σάκκουλα Αθήνα 1997, σελ 212
γ) Οι ασφαλιστικές εισφορές υτιέρ του ΙΚΑ που αναλογούν έχουν καταβληθεί από τους υπόχρεους. Αν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις είναι δυνατή η έκτιτωση της δαπάνης μισθοδοσίας της συζύγου ή των παιδιών του επιχειρηματία. 2.5 Για να εκπέσουν οι έκτακτες α^oιβέc του ερύατοϋπαλληλικού προσωπικού πρέπει να έγουν καταβληοεί οι ασφαλιστικές εισφορές στο ΙΚΑ Με την απόφαση του Στ.Ε. 540/1988 κρίθηκε ότι δεν εκπίπτεται από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρίας χρηματικό ποσό, το οποίο αντιπροσώπευε έκτακτες αμοιβές που χορηγήθηκαν στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό της, χωρίς να καταβληθούν οι αναλογούσες υπέρ του ΙΚΑ ασφαλιστικές εισφορές. 2.6 Αεν αvαγvωpίcεται προς έκπτωσιι από τα ακαθάριστα έσοδα τι αισθοδοσία του προσωπικού αν δεν καταβληθούν οι ασφαλι<mκέc εισφορές. Για να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα η μισθοδοσία του προσωπικού πρέπει να έχουν καταβληθεί ή βεβαιωθεί οι ασφαλιστικές εισφορές, έστω και αν η καταβολή των αποδοχών αποδεικνύεται από τα τηρηθέντα βιβλία και στοιχεία της επιχείρησης. 2.7 AuoiB0c σε υπαλλήλους εταιρίας Ύΐα προσφερόαενεο από αυτούς υπιιρεσίες ελευθέρου επαγνελοατία για τις οποίες ε έδωσαν Α.Π.Υ. Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτονται οι αμοιβές που έχουν καταβληθεί σε υπαλλήλους της, οι οποίοι είχαν παράλληλα και την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία και εξέδωσαν, για τις υπηρεσίες που προσέφεραν, θεωρημένες αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. 2.8 Καταβολή ενοικίου και κοινογρήστων ε 6δων για τυ διαρονή του διευθύνοντος συαβούλου me επιγείρησης.
Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτονται τα έξοδα διαμονής (ενοίκιο, δαπάνες ηλεκτρικού τηλεφώνου και κοινοχρήστων πολυκατοικίας) του διευθύνοντος συμβούλου της ως παραγωγική δαπάνη, γιατί η παραμονή του συμβούλου εκτός έδρας ήταν επιβεβλημένη. 2.9 Ααπάνες αίσθωσπα κατοικιών για την παοααονή εργατοϋπαλλήλων -me επιγείρησυς. Εκτήπτεται από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης ως παραγωγική δαπάνη η ενοικίαση καταλυμάτων για τη στέγαση του προσωτηκού της γιατί ήταν για το συμφέρον της εταχείρησης. 2.10 Ααπάντι για δώρα Χριστουγέννων θεωρείται παραγωγική δαπάνιι.* Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτεται ως παραγωγική δαπάνη η χορήγηση δώρων λόγω Χριστουγέννων σε είδος ή χρήμα γιατί συμβάλλουν στην απόδοση των εργασιών και στην καλύτερη οργάνωση και λειτουργία της ετηχείρησης. 2.11 Παρογές σε είδος στο προσωπικό Κάθε παροχή, ανεξάρτητα από την μορφή με την οποία χορηγείται (σε είδος, σε χρήμα κ.α.) που καταβάλλεται κατά ορισμένα χρονικά διαστήματα σε μισθωτούς, σαν αντάλλαγμα της εξαρτημένης εργασίας που προσφέρουν στον εργοδότη τους, αποτελεί εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Η παροχή σε είδος η οποία χορηγείται τακτικά και υποχρεωτικά σε μισθωτούς, σε αντάλλαγμα της εργασίας που παρέχουν στον εργοδότη τους, αποτελεί εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες. Επομένως το αντίκτυπο της παροχής αυτής προσαυξάνει τις αποδοχές των μισθωτών και υπόκειται σε φόρο εισοδήματος μισθωτών υπηρεσιών. Δικαιολογητικό στοιχείο της δαπάνης αυτής είναι η μισθολογική κατάσταση. Μπορεί όμως να συντάσσεται ιδιαίτερη κατάσταση, στην οποία να αναγράφεται ότι ^ Βλ. Σταματόπουλος Δημ-Καραβοκύρης Αντ. «Δαπάνες επιχ/σεων (λογισπκές διαφορές) κι βιβλίων, Αντ Σάκκουλα Αθήνα 1997 σελ 238
εκδίδεται και ως στοιχείο αυτοπαράδοσης για την απόδοση του αναλογούντος ΦΠΑ επί της τρέχουσας τιμής αγοράς ή κόστους των αγαθών αυτών. 2.12 Μισθοί - ααοιβές αελών Α.Σ. και εταίρων.^ Οι μισθοί που καταβάλλονται στα μέλη του Δ.Σ. ανώνυμης εταιρίας κατά πάγια διοικητική νομολογία, αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρίας ως δαπάνες μισθοδοσίας προσωπικού, ανεξάρτητα αν οι μισθοί αποτελούν για τους δικαιούχους εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες ή από εμπορικές επιχειρήσεις, εφόσον βέβαια συντρέχουν και οι προβλεπόμενες από το νόμο λοιπές προϋποθέσεις αναγνώρισης της σχετικής δαπάνης (παραγωγικότητα της δαπάνης, ύπαρξη νομίμων δικαιολογητικών κ.α.). Επίσης απαραίτητη προϋπόθεση για να αναγνωρισθούν προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της Α.Ε. είναι η προέγκριση της σχετικής σύμβασης μίσθωσης εργασίας ή εντολής από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Για κάθε μελλοντική αύξηση του μισθού του μέλους του Δ.Σ. του οποίου η σύμβαση μίσθωσης έχει εγκριθεί, δεν απαιτείται να συνέρχεται κάθε φορά η γενική συνέλευση των μετόχων για να προεγκρίνει την εκάστοτε χορηγούμενη αύξηση του μισθού αλλά ο καθορισμός της αύξησης θα γίνεται από το διοικητικό συμβούλιο υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό του μισθού μετά την αύξηση θα είναι κατώτερο του ανώτατου ορίου που ενέκρινε η γενική συνέλευση των μετόχων. Αν όμως το ποσό της αύξησης του μισθού είναι ανώτερο του ανώτατου ορίου που ενέκρινε η γενική συνέλευση των μετόχων, απαιτείται να συνέλθει η γενική συνέλευση των μετόχων, για να προεγκρίνει τους μισθούς που θα χορηγηθούν στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου για να είναι δυνατή η έκπτωση αυτών από τα ακαθάριστα έσοδα. Βλ. Σταματόπουλος Δημ-Κοραβοκύρης Αντ «Δαπάνες επιχ/σεων (λογιστικές διαφορές) και κύρος βιβλίων, Αντ Σάκκουλα Αθήνα 1997 σελ 246
Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτουν οι μισθοί που κατέβαλλε σε μέλη του διοικητικού της συμβουλίου για υττηρεσίες τους προς την εταιρία τιέραν εκείνων που απορρέουν από την ιδιότητα τους ως συμβούλων. 2.13 Εξαγορά ιδρυτικών τίτλων, τόκοι orooc κατόγους προνοαιούγων αετογών. Από τα ακαθάριστα έσοδα των ημεδαπών Α.Ε. εκτήπτουν και οι ακόλουθες δαπάνες : α) Τα ποσά που καταβάλλει ημεδαπή Α.Ε. για εξαγορά ιδρυτικών τίτλων αυτής, καθώς και οι τόκοι που καταβάλλει στους κατόχους ιδρυτικών τίτλων της, εφόσον οι τόκοι αυτοί δεν προέρχονται από τα κέρδη της. β) Οι τόκοι που καταβάλλει η ημεδαπή Α.Ε. στους κατόχους προνομιούχων μετοχών αυτής, εφόσον οι τόκοι δεν προέρχονται από τα κέρδη της. γ) Οι αμοιβές και οι αποζημιώσεις μελών του διοικητικού συμβουλίου. 2.14Έκπτωσιι δαπανών για α^oιβέc διαγειρισττί tin εταίρου ΕΠΕ. Οι αμοιβές που καταβάλλονται σε μη εταίρο - διαχειριστή ΕΠΕ εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ΕΠΕ. Η αμοιβή ουσιαστικά του διαχειριστή μη εταίρου ΕΠΕ εκπίπτει ως δαπάνη μισθοδοσίας προσωπικού.. 3 ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΕΝΟΙΚΙΟ ΑΚΙΝΗΤΩΝ 3.1 Έκπτωση τεκααρτού ενοικίου ακινήτου. Το τεκμαρτό ενοίκιο των ακινήτων, τα οποία ανήκουν στον ετηχειρηματία και χρησιμοποιούνται από την επιχείρηση, εκπίπτεται ως γενικό έξοδο διαχείρισης, εφόσον αυτό υπολογίστηκε στο εισόδημά του από ακίνητα. Ο λόγος αυτής της έκπτωσης είναι η αποφυγή της διπλής φορολογίας, αφού το τεκμαρτό ενοίκιο των ιδιοχρησιμοποιούμενων ακινήτων θεωρείται ως εισόδημα Α' πηγής και ως εκ τούτου αν δεν υπολογιζόταν ως δαπάνη της επιχείρησης, θα προέκυπταν κέρδη από ένα πλασματικό και μόνο υπολογισμό.
Η έκπτωση αυτή ισχύει ανεξάρτητα αν το ακίνητο που χρησιμοποιείται ανήκει σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται ακίνητα, τα οποία έχουν εισφερθεί κατά χρήση από εταίρους, τεκμαρτό ενοίκιο δεν μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της ετηχείρησης γιατί η διάταξη αναφέρεται σε ακίνητα που ανήκουν μόνο στον εττιχειρηματία. 3.2 Πως υπολογίζεται το τεκααοτό ενοίκιο ιδιογρησναοποίησης ακινήτου. Σε περίπτωση που η οικοδομή κατοικήθηκε ή χρησιμοποιήθηκε με άλλον τρόπο από τον ιδιοκτήτη, τον επικαρπωτή κ.α. ή χρησιμοποιήθηκε με άλλο τρόπο από τρίτο χωρίς αντάλλαγμα, το ακαθάριστο εισόδημα βρίσκεται ύστερα από τη σύγκρισή της με άλλες οικοδομές που εκμισθώνονται. Το ακαθάριστο εισόδημα που καθορίζεται με αυτόν τον τρόπο δεν μπορεί να είναι ανώτερο από το πέντε τοις εκατό (5 %) ούτε μικρότερο από το τρία και μισό τοις εκατό (3,5 %) της αξίας του ακινήτου. Ειδικά για τις περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα δεν μπορεί να είναι ανώτερο από το τέσσερα τοις εκατό (4 %) της πραγματικής αξίας της οικοδομής κατά το χρόνο φορολογίας. 4.ΔΩΡΕΕΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ 4.1 Αωρεές ακινήτων και γοηιιατικών ποσών προς το Ατηιόσιο. Ο.Τ.Α.. Εκπαιδευτικά Ιδρύιιατα, Νοσοκοαεία. Τααείο Αργαιολογικών πόρων. Από τα ακαθάριστα έσοδα εκπίπτουν ως γενικά έξοδα διαχείρισης : Η αξία των ακινήτων που μεταβιβάζονται καθώς και τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς στο δημόσιο, τους δήμους και τις κοινότητες του κράτους, τα ανώτατα ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό καθώς και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων.
To συνολικό ποσό των δωρεών που εκπίπτουν δεν μπορεί να υτιερβαίνει το ποσό των καθαρών κερδών που προκύπτουν πριν την αφαίρεση αυτού του ποσού των δωρεών από τα ακαθάριστα έσοδα της οικείας διαχειριστικής χρήσης. 4.2 Αοιρεέ^ ιατρικών αηγαντιαάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων σε νοσοκοαεία. Η αξία των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία, εκτήπτονται ως γενικά διαχειριστικά έξοδα διαχείρισης από τα ακαθάριστα έσοδα. Η αναγνωριζομένη αξία των ασθενοφόρων και των ιατρικών μηχανημάτων δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των καθαρών κερδών που προκύπτουν πριν από την αφαίρεση του ποσού των δωρεών. 4.3 Αωρεές /ρηρατικών ποσών προς κοινωφελή ιδρύαατα. ιερούς ναούο. Ν.Π.Δ.Α.. αθλητικά σωρατεία κ.α. Από τα ακαθάριστα έσοδα εκτήπτονται ως γενικά έξοδα διαχείρισης : Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σωματεία που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τους ιερούς ναούς, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς και σε οποιοδήποτε αθλητικό σωματείο που έχει συσταθεί νόμιμα και είναι αναγνωρισμένο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον οι δωρεές αυτές προορίζονται για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των ερασιτεχνικών τους τμημάτων. Το συνολικό ποσό των δωρεών που εκπίπτουν δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των καθαρών κερδών, που προκύπτουν πριν από την αφαίρεση αυτού του ποσού των δωρεών από τα ακαθάριστα έσοδα της οικείας διαχειριστικής χρήσης.
4.4 Αϋ^ρεές προς ιερούς ναούς και αθλητικά σωαατεία. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από τις ετηχειρήσεις λσγω δωρεάς στο Ελληνικό Δημόσιο, στους Δήμους και τις κοινότητες του Κράτους, τους Ιερούς Ναούς και τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα τα οποία επιδιώκουν φιλανθρωπικούς, θρησκευτικούς, εθνωφελείς, κοινωφελείς και εκπαιδευτικούς σκοπούς και στα αθλητικά σωματεία εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα. Δωρεές χρηματικών ποσών προς Ιερούς Ναούς αναγνωρίζονται προς έκπτωση όταν οι ναοί αυτοί είναι, σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δίκαιο, καθιερωμένοι και καθαγιασμένοι. Οι δωρεές προς τους Ιερούς Ναούς της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην αλλοδαπή αναγνωρίζεται προς έκπτωση. Δωρεές προς καθολικούς Ιερούς Ναούς στην Ελλάδα αναγνωρίζονται προς έκπτωση γιατί αυτοί απολαμβάνουν των ιδίων ευεργετημάτων με τους Ορθόδοξους Ιερούς Ναούς θεωρούμενοι ότι αποτελούν ημεδαπά θρησκευτικά ιδρύματα. 4.5 Xopΐ1γίεc γρΐΐαατικών ποσών για πολιτιστικού; σκοπούς. Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτονται ως γενικά έξοδα διαχείρισης : Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται μέχρι ποσοστό δεκατιέντε τοις εκατό (15%) του συνολικού καθαρού εισοδήματος ή κερδών που προκύπτουν από ισολογισμούς, λόγω χορηγίας προς τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα υφίστανται, εφόσον επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς. Πολιτιστικοί σκοποί είναι ιδίως η καλλιέργεια, η προαγωγή και διάδοση των γραμμάτων, της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, του κινηματογράφου,της ζωγραφικής, της γλυπτικής και των τεχνών γενικότερα, καθώς και η ίδρυση, επέκταση και συντήρηση των αναγνωρισμένων ιδιωτικών μουσείων, όπως τέχνης, φυσικής ιστορίας, εθνολογικών και λαογραφικών.
4.6 Δωρεές σε είδος. Δωρεές σε είδος, οι οποίες προβάλλουν την επιχείρηση άμεσα ή έμμεσα, καλλιεργούν ευνοϊκό κλίμα λειτουργίας γι' αυτήν, κάνουν γνωστά τα αγαθά της παραγωγής της θεωρούνται παραγωγικές δαπάνες αφού άμεσα, μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα η επιχείρηση θα απολαύσει τα οφέλη των δαπανών αυτών. Επομένως εκττίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. 4.7 Δώρα σε συνερύατες επιγείοηστις. Η δαπάνη αγοράς δώρων για να διατεθούν αυτά σε συνεργάτες ή σε τρίτα πρόσωπα θεωρείται παραγωγική δαπάνη, εφόσον τα δώρα δίνονται για την ανάπτυξη καλύτερων σχέσεων της επιχείρησης και αποσκοπούν στην βελτίωση της εικόνας της. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι εφικτός ο έλεγχος της δαπάνης σε σχέση με το επάγγελμα της επιχείρησης και επιπλέον η δαπάνη για δώρα να είναι εύλογη και ανάλογη με τον κύκλο εργασιών της επιχείρησης. Δικαιολογητικά στοιχεία για τα δώρα αποτελούν τα τιμολόγια αγοράς αυτών, οι αποδείξεις δαπάνης ή οι ονομαστικές καταστάσεις των προσώπων που λαμβάνουν τα δώρα. 4.8 Δικαιολογητικά δαπανών για δωρεές. Για την απόδειξη της καταβολής του ποσού των δωρεών ή χορηγιών απαιτούνται τα ακόλουθα κατά περίπτωση δικαιολογητικά : 1. Προκειμένου για δωρεά ακινήτου Αντίγραφο του συμβολαίου αγοράς Πιστοποιητικό του οικείου Υποθηκοφυλακείου για τη μεταγραφή του ακινήτου 2. Προκειμένου για δωρεά ιατρικών μηχανημάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων Βεβαίωση του δωρεοδόχου ότι έγινε αποδεκτή η δωρεά Αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης - παραλαβής
Σε περίπτωση αγοράς ή άμεσης παράδοσης των δωρούμενων αντικειμένων, το νόμιμο στοιχείο που προβλέπεται από το ΚΒΣ, από το οποίο προκύπτει η αξία τους. Σε περίπτωση που ο δωρητής κατείχε από πριν τα δωρηθέντα αντικείμενα, η αξία τους προσδιορίζεται από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Προκειμένου για χρηματικά ποσά Διπλότυπη απόδειξη ή γραμμάτιο είσπραξης του ποσού της δωρεάς ή χορηγίας η οποία εκδίδεται από το νόμιμο εκπρόσωπο του δωρεοδόχου Βεβαίωση ή αντίγραφο της οικείας πράξης του νόμιμου εκπροσώπου του δωρεοδόχου από την οποία να προκύπτει η αποδοχή της δωρεάς και η καταχώρηση του ποσού αυτού στα επίσημα βιβλία του δωρεοδόχου 4.9 Αικαιολογιιτικά για δωρεές Ύοιιαοτικών ποσών σε αθλητικά σωαατεία. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται λόγω δωρεάς σε αθλητικά σωματεία, λαμβάνονται υπόψη μόνο όταν κατατίθενται σε λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και δανείων ή σε Τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα. Τα ποσά αυτών των δωρεών εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, εφόσον υφίστανται τα ακόλουθα δικαιολογητικά : Το πρωτότυπο του παραστατικού κατάθεσης του ποσού της δωρεάς Αντίγραφο πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου περί αποδοχής της δωρεάς θεωρημένο από τον προϊστάμενο του γραφείου φυσικής αγωγής του νομού της έδρας του σωματείου Αντίγραφο της σελίδας του βιβλίου ταμείου του σωματείου, οπού έχει καταχωρηθεί το ποσό της δωρεάς, θεωρημένο από τον προϊστάμενο του γραφείου φυσικής αγωγής
4.10 Μη uv«rv'0)i)iffii δωρεών αν δεν ένει παοακοαττιθεί και καταβληθεί mopoc 20% Για δωρεές και χορηγίες που πραγματοποιούνται θεσπίστηκε υποχρέωση παρακράτησης φόρου με συντελεστή 20% στα χρηματικά ποσά των δωρεών και χορηγιών προκείμενου να εκπέσουν από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου όταν υττερβαίνουν αθροιστικά για κάθε δωρεοδόχο το ποσό των τριακοσίων ευρώ ετησίως. Η παρακράτηση γίνεται από το δωρητή, κατά την καταβολή της δωρεάς ή χορηγίας στο πάνω από 300 ευρώ ποσό. Το ποσό της δωρεάς λαμβάνεται υπόψη αθροιστικά κατά το ίδιο έτος. Η παρακράτηση φόρου δεν γίνεται στις δωρεές ακινήτων, ιατρικών μηχανημάτων και ασθενοφόρων οχημάτων. Σε περίτπωση μη παρακράτησης και απόδοσης του φόρου αυτού από την ετηχείρηση, το ποσό της δωρεάς δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα αυτής. 4.11 Μΐΐ αναγνώριση δωρεών εάν αυτές υπερβαίνουν τα καθαρά κέρδη. Το συνολικό ποσό των δαπανών που μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της ετηχείρησης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των καθαρών κερδών που προκύπτουν πριν από την αφαίρεση του ποσού των δωρεών, από τα ακαθάριστα έσοδα της διαχειριστικής χρήσης. Καταργείται η δυνατότητα μεταφοράς του ακάλυπτου ποσού των δωρεών στην επόμενη χρήση με τη μορφή ζημίας. 5. ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 5.1 Ασφάλιστρα νια οιιαδική ασφάλισιι προσωπικού. Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκπίπτονται ως γενικά έξοδα διαχείρισης τα ασφάλιστρα που καταβάλλουν οι ετηχειρήσεις για ομαδική ασφάλιση ζωής του εργατοϋπαλληλικού προσωτηκού τους, στην έννοια της οποίας
συμπεριλαμβάνεται και η χορήγηση εφάπαξ ποσού ή περιοδικά καταβαλλόμενης παροχής σε χρήμα, μετά το χρόνο της πρόωρης ή κανονικής συνταξιοδότησης του ανώτερου προσωπικού καθώς και η κάλυψη θανάτου. Το ποσό της δαπάνης αυτής που εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το 5% επί των ετησίων ακαθάριστων αμοιβών καθενός από τους ασφαλιζομένους εργαζόμενους και μέχρι συνολικού ποσού ασφαλίστρων εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) δραχμών. Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια για ομαδική ασφάλιση ζωής κ.α. του προσωπικού των ετηχειρήσεων. παρέχουν δικαίωμα λήψης δανείων, είτε για την ετηχείρηση είτε για τους εργαζομένους, τότε η δαπάνη αυτή δεν αναγνωρίζεται. 5.2 Ασφάλιση αελών Δ.Σ Α.Ε.^ Σε περίπτωση κατά την οποία στο ομαδικό ασφαλιστήριο ζωής για το προσωτιικό ανώνυμης εταιρίας συμπεριλαμβάνονται και μέλη Δ.Σ. αυτής, τα ασφάλιστρα που αφορούν τα μέλη του Δ.Σ. δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα, καθόσον τα μέλη του Δ.Σ. δεν περιλαμβάνονται στο εργατοϋπαλληλικό προσωτηκό, αλλά θεωρούνται εντολοδόχοι ανώνυμης εταιρίας. Αντίθετα, όταν εργατοϋπάλληλοι που συμπεριλαμβάνονται σε ομαδικό ασφαλιστήριο, στη συνέχεια αποκτήσουν και την ιδιότητα του μέλους του Δ.Σ., τα ασφάλιστρα που αφορούν τα πρόσωπα αυτά θα εξακολουθήσουν να αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της ανώνυμης εταιρίας. 6.ΔΑΠΑΝΕΣ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ 6.1 Δαπάνες νια συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών εγκαταστάσεων, μηγανηηάτων και αυτοκινήτων. Από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εκτηπτονται ως γενικά έξοδα διαχείρισης: * Βλ. Σταματόπουλος Δημ-Καραβοιαίρης Αντ «Δαπάνες επιχ/σεων (λογιστικές διαφορές) και κύρος βιβλίων, Αντ Σάκκουλα Αθήνα 1997 σελ 254
Οι δαπάνες για την συντήρηση και επισκευή των επαγγελματικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και αυτοκινήτων. Οι δαπάνες συντήρησης, λειτουργίας, ετπ,σκευής, κυκλοφορίας, αποσβέσεων και μισθωμάτων που καταβάλλονται σε εταιρίες χρηματοδοτική μίσθωσης για επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης με κυλίνδρισμά κινητήρα μέχρι 1400 κ.ε που έχουν στην κυριότητα τους οι επιχειρήσεις ή που έχουν μισθωμένα από τρίτους, εκπίπτουν μέχρι εξήντα τοις εκατό (60%) του συνολικού ύψους αυτών, εφόσον χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης. Για αυτοκίνητα μεγαλύτερου κυβισμού εκπίπτει ποσοστό μέχρι και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%) των δαπανών. Ο περιορισμός αυτός δεν εφαρμόζεται σε επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εκμίσθωση ετηβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης καθώς και στις ετηχειρήσεις που χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα τους αποκλειστικά για την εκπαίδευση υποψηφίων οδηγών καθώς και για λεωφορεία, αυτοκίνητα Ι.Χ και φορτηγά Ι.Χ 6.2 Aαπάvεc επιγειοήσεων εκ^ίσθω<τ1lc αυτοκινήτων και σγολών o6nvtianc. Οι επιχειρήσεις εκμίσθωσης επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης και εκπαίδευσης υποψηφίων οδηγών αφαιρούν από τα ακαθάριστα έσοδά τους για δαπάνες συντηρήσεως και λειτουργίας, επισκευής, κυκλοφορίας και για αποσβέσεις ποσοστό 100% γιατί τα αυτοκίνητα αποτελούν για τις επιχειρήσεις αυτές το αντικείμενο της εκμετάλλευσής τους. Εφόσον όμως τα αυτοκίνητα αυτά χρησιμοποιούνται και για την εξυπηρέτηση των ατομικών και οικογενειακών αναγκών οι εκπιπτόμενες δαπάνες θα περιορίζονται ανάλογα. Τα μισθώματα που ενδεχόμενα καταβάλλουν οι επιχειρήσεις αυτές σε εταιρίες leasing για την μίσθωση επιβατικών αυτοκινήτων Ι.Χ τα οποία χρησιμοποιούνται για την άσκ) ση του αντικειμένου των εργασιών τους, εκτήπτονται εξολοκλήρου από τα ακαθάριστα έσοδα τους. Βλ. Σταματόπουλος Δημ-Καραβοκύρης Αντ «Δαπάνες επιχ/σεων (λογιστικές διαφορές) και κύρος βιβλίων, Αντ Σάκκουλα Αθήνα 1997 σελ 350