ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΑΞΗΣ 2ου ΓΕΛ Σπάρτης ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ- ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Εισαγωγή- Σκοπός έρευνας

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΤΑΞΗΣ 2ου ΓΕΛ Σπάρτης ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ- ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Εισαγωγή- Σκοπός έρευνας Οι εξαρτησιογόνες ουσίες είναι χημικές ουσίες που προκαλούν εθισμό, μια κατάσταση δηλαδή, όπου ο χρήστης διακατέχεται από μια μη ελεγχόμενη επιθυμία χρησιμοποίησης των ουσιών αυτών και οδηγείται σε μια ψυχική και σωματική κατάπτωση συνοδευομένη από πολύπλοκα συμπτώματα δυσφορίας, πόνου και εξαθλίωσης. Οι εξαρτησιογόνες ουσίες επιδρούν στον εγκέφαλο. Οι εξαρτησιογόνες ουσίες προκαλούν αλλαγή στη φυσιολογία του οργανισμού δρώντας στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Εκτός από τις παρενέργειές τους ως χημικά δηλητήρια του οργανισμού, επηρεάζουν τους νευρώνες, με ανεπανόρθωτο πολλές φορές τρόπο, μεταβάλλοντας τη λειτουργία τους και προκαλώντας εθισμό (ανοχή, εξάρτηση, παθολογική αναζήτηση ουσίας). Η τοξικομανία αποτελεί παθολογική κατάσταση, σε βιολογικό, συναισθηματικό και ψυχικό υπόβαθρο, που χρήζει ιατρικής και κοινωνικής φροντίδας από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, με στόχο την μετρίαση των κοινωνικών επιπτώσεων και την επαναφορά των χρηστών στην αξιοπρεπή διαβίωση. Οι τοξικομανείς ως βιολογικά και ψυχικά ασθενείς, πρέπει να μπορούν εύκολα να εντάσσονται σε προγράμματα απεξάρτησης και να έχουν την μέγιστη δυνατή περίθαλψη. Το πρόβλημα των ναρκωτικών αφορά όλους μας και επιβάλλεται η συνεχή εγρήγορση για την προστασία των νέων ανθρώπων. Η εκρηκτική διάσταση του προβλήματος δεν επιτρέπει ολιγωρία. Οι ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες της πολιτείας και οι κοινωνικές οργανώσεις πρέπει να δραστηριοποιηθούν με στόχο την πρόληψη του φαινομένου Από τις εξαρτησιογόνες ουσίες εξετάζονται οι παρακάτω : 1) Ηρωίνη σελ: 2-16 2) Ηρεμιστικά χάπια: σελ : 17 3) Αλκοόλ σελ : 18-26 4) Νικοτίνη σελ : 27-32 5) Κάνναβη σελ : 33-35 6) Κοκαΐνη σελ : 36-39 1

Επίλογος σελ : 40 Βιβλιογραφία- Διαδικτυακές πηγές σελ : 41 ΟΠΙΟΥΧΑ (ΗΡΩΙΝΗ- ΜΟΡΦΙΝΗ) ΓΕΝΙΚΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΙΟΥΧΑ Το όπιο παράγεται από την κάψα μιας παπαρούνας που καλλιεργείται κυρίως στο Αφγανιστάν και τη Βιρμανία. Είναι ένα από τα αρχαιότερα ναρκωτικά στον κόσμο. Χρησιμοποιείται ως φάρμακο ενάντια στον πόνο, τον βήχα και την αϋπνία, αλλά προκαλεί εξάρτηση. Η ηρωίνη παράγεται από το όπιο και είναι το ισχυρότερο παράγωγο, με καθαρότητα περίπου 80%. Η μορφίνη που παράγεται και αυτή από το όπιο είναι επίσης εθιστική ουσία, η χρήση της περιορίστηκε στην ιατρική και επιτρέπεται νοσοκομειακά ως αναλγητικό. To 19 ο αιώνα οι αποικιακές δυνάμεις επέβαλλαν το νόμιμο εμπόριο οπίου και την εξάπλωσή του σε όλη τη Ασία. Έτσι διαδόθηκε το κάπνισμα οπίου από τοξικομανείς. Το όπιο απαγορεύτηκε τη δεκαετία του 1910 και η ηρωίνη απαγορεύτηκε 10 χρόνια αργότερα, δηλαδή το 1920. Ωστόσο σε αντίθεση με τη νομοθεσία που ίσχυε πριν 100 χρόνια σήμερα τα οπιούχα είναι παράνομα. Τα οπιούχα είναι τα ισχυρότερα αναλγητικά. Αρχικά καταπραΰνουν όλες τις δυσάρεστες αισθήσεις εσωτερικές και εξωτερικές. Έτσι ο χρήστης ξεκινά να λαμβάνει ηρωίνη για ευχαρίστηση αλλά με τον καιρό φτάνει στην εξάρτηση και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τεθεί στο περιθώριο, αφού απομακρύνεται από την οικογένειά του και είναι κάθε μέρα στους δρόμους κλέβοντας πολλές φορές για να βρει τη δόση του.η ηρωίνη θεωρείται το ναρκωτικό του περιθωρίου. Το Αφγανιστάν είναι η πρώτη χώρα στην παραγωγή οπίου. Η σημασία της παραγωγής οπίου είναι μεγάλη γι αυτή τη χώρα, αφού πολλοί εργάτες εργάζονται στις φυτείες για να συντηρήσουν τις οικογένειες τους, δηλαδή κάποιοι επιβιώνουν εις βάρος κάποιων άλλων που οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στην εξαθλίωση και πολλές φορές στον θάνατο. Στη δεκαετία του 60, στον πόλεμο του Βιετνάμ οι Αμερικανοί στρατιώτες είχαν εθιστεί στην ηρωίνη καλής ποιότητας και έπαιρναν μεγάλες δόσεις για μεγάλα διαστήματα. Η κυβέρνηση Νίξον είχε προγράμματα μεθαδόνης σε κέντρα απεξάρτησης για τους Αμερικανούς στρατιώτες. Όμως πάρα πολλοί από τους στρατιώτες δεν μπόρεσαν να καταφύγουν στα κέντρα απεξάρτησης και έπρεπε από 2

μόνοι τους να σταματήσουν την ηρωίνη. Η θεραπεία της εξάρτησης από την ηρωίνη σήμανε το τέλος του πολέμου και την επιστροφή των απεξαρτημένων στρατιωτών στην πατρίδα. Η χρήση των οπιούχων μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως μέσω της ρινικής οδού (σνιφάρισμα), με ένεση και μέσω της στοματικής οδού, καπνίζοντας την ουσία. ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΗ ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΞΗ Από τη στιγμή που το άτομο θα ξεκινήσει τη χρήση ουσιών η ζωή του αλλάζει ολοκληρωτικά. Για ποιους λόγους όμως μπορεί κάποιος να ξεκινήσει τη χρήση ναρκωτικών και μετά να μην μπορεί να σταματήσει; Συνήθως παρατηρείται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινάνε τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Οι νέοι λοιπόν, φτάνουν στη χρήση ναρκωτικών ουσιών για πολλούς λόγους. Μερικοί απ αυτούς ξεκίνησαν να κάνουν χρήση επειδή τους παρότρυναν κοντινοί άνθρωποι, κυρίως φίλοι. Τους είπαν ότι έτσι θα νιώσουν μια ιδιαίτερη και συγκλονιστική εμπειρία. Η περιέργεια για το άγνωστο είναι έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου. Δεν είχαν ενημερωθεί για τις συνέπειες που θα είχε αυτό στη ζωή τους και θέλησαν να ικανοποιήσουν την περιέργειά τους δοκιμάζοντας τέτοιες ουσίες. Αρχικά οι χρήστες νιώθουν ευχάριστα, αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις που μπορεί να αντιδράσει άσχημα ο οργανισμός τους, όπως πχ να κάνουν εμετό και να νιώσουν για λίγο τύψεις που δοκίμασαν, επειδή στη συνείδηση του άνθρωπου παρόλο που μπορεί να μη γνωρίζει τίποτα περί ναρκωτικών, αυτά έχουν καθιερωθεί ως κάτι «κακό». Αυτό όμως δεν τους αποτρέπουν να δοκιμάσουν για άλλη μια φορά. Με τη λήψη ηρωίνης και των περισσότερων ναρκωτικών γενικά τα άτομα αρχικά ξεχούν τα προβλήματά τους, τα διώχνουν από τη σκέψη τους και έτσι δεν μπαίνουν στη διαδικασία να τα αντιμετωπίσουν. Με λίγα λόγια δεν τους νοιάζει τίποτα, οπότε πέφτουν στην παγίδα και συνεχίζουν τη χρήση θέλοντας να διατηρήσουν αυτή την αίσθηση, αφού τα ναρκωτικά και ιδιαίτερα η ηρωίνη νεκρώνουν συναισθηματικά τους χρήστες με αποτέλεσμα αυτοί, εκτός από την ευχαρίστηση που νιώθουν και την επιθυμία να συνεχίσουν την κατανάλωση του ναρκωτικού για να φτάσουν σε υψηλότερα επίπεδα ευχαρίστησης να μην αισθάνονται οτιδήποτε άλλο. Αυτή είναι η παγίδα και σταδιακά τα άτομα περνάνε 3

στο στάδιο του εθισμού. Εξαιτίας διαφόρων προβλημάτων ή ψυχολογικών τραυμάτων του παρελθόντος, πολλοί κάνουν χρήση ναρκωτικών, γιατί πιστεύουν ότι έτσι θα βρουν μια πηγή ευχαρίστησης και θα δώσουν τέλος στην υπαρξιακή τους δυστυχία. Κατ αυτόν τον τρόπο φτάνουν στην κατάσταση του εθισμού. Εθισμός είναι η σωματική ανάγκη για κάποια ουσία. Για να καλύψουν αυτή την ανάγκη υποδουλώνονται στην ουσία που τους την ικανοποιεί, βάζοντας ως ενέχυρο το σώμα τους ως το μοναδικό τρόπο για την ανακούφιση. Η εξάρτηση δεν έρχεται αμέσως και αυτό κάνει τη συντριπτική πλειονότητα των χρηστών να πιστεύει ότι θα μπορέσει να σταματήσει προτού εξαρτηθεί, πράγμα που δεν γίνεται ποτέ, όπως αποδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία. Έτσι, μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της εξάρτησης και της πλήρης υποτέλειας στο ναρκωτικό συνεχίζουν τη χρήση πιστεύοντας ότι έτσι θα ελαχιστοποιήσουν ή θα εξαφανίσουν το άγχος και γενικότερα τα αρνητικά συναισθήματα που βίωναν εξαιτίας των πολλών προβλημάτων που είχαν, ή θεωρούσαν ότι είχαν. Τέτοιου είδους προβλήματα μπορεί να ήταν κοινωνικής, οικονομικής ή ψυχολογικής φύσεως και ένιωθαν ανίκανοι να τα αντιμετωπίσουν. Στη συνέχεια, φτάνοντας στο στάδιο της εξάρτησης δεν μπορούν πλέον να διακόψουν τη χρήση, επειδή υποφέρουν από τη νόσο της στέρησης που είναι πολύ οδυνηρή σωματικά και ψυχολογικά. Εξάρτηση είναι το στάδιο όπου η ουσία γίνεται ο λόγος ύπαρξης του ατόμου και συνεπάγεται διαρκής αναζήτηση της δόσης του για να νιώθει φυσιολογικά. Αυτό που ξεκίνησε σαν κεραυνοβόλος έρωτας, καταλήγει κάτι καθαρά σωματικό. Ο εξαρτημένος άνθρωπος, ενώ ξεκίνησε για να νιώθει ευχάριστα, τώρα συνεχίζει τη χρήση για να νιώθει φυσιολογικά. Από το πρωί μέχρι το βράδυ η απόκτηση του ναρκωτικού είναι η μοναδική του έννοια. Η εξάρτηση είναι ασθένεια του εγκεφάλου. Το ναρκωτικό πλέον έχει μεταβάλλει τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου. Ψυχολογική εξάρτηση είναι η εξάρτηση που δεν αφορά απλά και μόνο τις ψυχικές αλλά και τις πνευματικές ανάγκες του οργανισμού, για το ναρκωτικό στο οποίο έχει εθιστεί. Ακόμα και αν το σώμα έχει αποτοξινωθεί, έχει «καθαρίσει» όπως χαρακτηριστικά λένε, αυτές οι ψυχικές και πνευματικές ανάγκες που νιώθουν τους ωθούν πάλι σε αυτές τις ουσίες. Η κατάθλιψη και το άγχος, νευρολογικά αίτια κατά κύριο λόγο τους οδηγούν ξανά στη χρήση. Η ψυχολογική διάθεση αυτών των ανθρώπων δεν είναι καλή αν δεν καταναλώσουν το ναρκωτικό, στο οποίο είναι εθισμένοι. Η σωματική με την ψυχολογική εξάρτηση είναι σίγουρα αλληλένδετες. Η σωματική εξάρτηση αφορά την εξάρτηση του σώματος από αυτές τις ουσίες. Το ανθρώπινο σώμα πλέον για να μπορέσει να λειτουργήσει έχει ανάγκη την ηρωίνη, η οποία εκείνη τη στιγμή λειτουργεί ως φάρμακο. Ο τοξικοεξαρτημένος είναι ο άρρωστος, ο οποίος αν δεν κάνει άμεσα χρήση θα αντιμετωπίσει ισχυρούς σωματικούς πόνους. Γι αυτό τις πρώτες μέρες της διακοπής της χρήσης οι πόνοι αυτοί είναι πολύ έντονοι και ανυπόφοροι αρκετές φορές. Οι πόνοι αυτοί αποφεύγονται μόνο στην περίπτωση που λάβει κάποια άλλη ουσία υποκατάστατη της ηρωίνης. Από την άλλη πλευρά η ψυχολογική εξάρτηση συνεχίζει να υπάρχει ακόμη και αφότου το σώμα έχει καθαρίσει από την ηρωίνη. Εδώ παίζει καθοριστικό ρόλο ο χαρακτήρας του ατόμου. Αν είναι ισχυρός οι ψυχολογικοί «πόνοι» που θα νιώθει θα φύγουν με τον καιρό, εφόσον γίνει ξανά κυρίαρχος του εαυτού του και βρει τα κίνητρα για να συνεχίσει τη ζωή του χωρίς την ηρωίνη. Καταλαβαίνουμε όμως πως στο στάδιο της σωματικής εξάρτησης η ψυχολογική εξάρτηση θα είναι πιο έντονη, γιατί ο άνθρωπος δεν έχει να 4

αντιμετωπίσει μόνο τις ανάγκες ενός υποταγμένου μυαλού, πρέπει να ικανοποιήσει ταυτόχρονα και τις ανάγκες ενός υποταγμένου σώματος. Οι άνθρωποι που κάνουν χρήση αυτής της ουσίας έχουν επίγνωση του κινδύνου που διατρέχει η ζωή τους. Οι ίδιοι ξέρουν ότι η υγεία τους καταστρέφεται μέρα με τη μέρα και ότι δεν έχουν πολύ καιρό μπροστά τους, αλλά φοβούνται τη διαδικασία της αποτοξίνωσης, δηλαδή τους σωματικούς πόνους. Παρόλο που έχουν επίγνωση της κατάστασής τους, επιλέγουν τις περισσότερες φορές να συνεχίσουν τη χρήση από φόβο να μην υποστούν το στερητικό σύνδρομο, διακινδυνεύοντας έτσι τη ζωή τους. Τέλος, όταν ο χρήστης κάνει χρήση ηρωίνης, οι αισθήσεις του καταστέλλονται και με αυτό τον τρόπο οι πόνοι φεύγουν, ψυχικοί και σωματικοί. Εκτός από σωματική υπάρχει και ψυχολογική εξάρτηση, όπως είδαμε που είναι επίσης δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Οι χρήστες για να διακόψουν χρειάζονται στήριξη. Η αδυναμία του κράτους να προσφέρει βοήθεια είναι άλλος ένας επιπλέον λόγος που καθηλώνει τους χρήστες στην κατάσταση της εξάρτησης. Επίσης, ένας άλλος σημαντικός λόγος για τον όποιο κάποιοι ξεκινούν τη χρήση των ναρκωτικών ουσιών είναι ότι μη γνωρίζοντας τις συνέπειες και ταυτόχρονα έχοντας χαμηλή έως και μηδενική αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση θέλουν να αποδείξουν στους άλλους και στον εαυτό τους πρωτίστως, ότι έχουν το «θάρρος» να κάνουν κάτι, το οποίο θα τους «ανεβάσει» στα μάτια των άλλων. Ανάμεσα στους τοξικομανείς μπορούμε να συναντήσουμε ανθρώπους που αν δεν ακολουθούσαν τον δρόμο των ψεύτικων υποσχέσεων θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά. Θα είχαν δημιουργήσει ισχυρές προσωπικότητες και θα είχαν διαπρέψει σε διάφορους τομείς. Όμως εξαιτίας διαφόρων προβλημάτων, περιέργειας και επιρροής από παρέες οδηγήθηκαν στα ναρκωτικά. Όσον αφορά το χαρακτήρα θα βρούμε αρκετά παιδιά «διαμάντια», άκακους και αγαθούς ανθρώπους όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι οι χρήστες. Το γεγονός ότι κάνουν χρήση ουσιών δεν σημαίνει πως θέλουν να βλάψουν τους γύρω τους. Κακό στον εαυτό τους κάνουν μόνο. Οι συχνές ενέσεις μπορεί να καταστρέψουν τις φλέβες και μπορεί να οδηγήσουν σε μολύνσεις των αιμοφόρων αγγείων και των βαλβίδων της καρδιάς. 5

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ -Το άτομο κλείνεται στον εαυτό του, απομακρύνεται από τους συγγενείς και από τους φίλους του, ιδιαίτερα από αυτούς που δεν κάνουν χρήση. Επιλέγει να συναναστρέφεται με αυτούς που θα του φανούν χρήσιμοι ως προς την παροχή αυτών των ουσιών. - Χαρακτηριστική είναι και η αυξημένη σπατάλη χρημάτων. Το άτομο χρειάζεται ολοένα και μεγαλύτερη δόση για να έχει το ίδιο αποτέλεσμα με πριν και γι αυτό το λόγο η ζωή του παγιδεύεται σε μια κατάσταση κατά την οποία διαρκώς αναζητά χρήματα για την προμήθεια της επόμενης δόσης. - Παρατηρείται αλλαγή στη συμπεριφορά, είναι νευρικό και οξύθυμο, βυθίζεται στη μελαγχολία με αποκορύφωμα σε κάποιες περιπτώσεις να παρατηρούνται και τάσεις αυτοκτονίας. - Όταν φτάσει στο σημείο, στο οποίο θα δίνει τα πάντα για άλλη μια δόση, τότε έχει φτάσει στην πλήρη εξάρτηση. Με το πέρασμα του χρόνου η κατάστασή του χειροτερεύει, αντιμετωπίζει προβλήματα με το νόμο γιατί μόνο με παράνομους τρόπους μπορεί να προμηθευτεί τη δόση του. Έτσι πολλοί χρήστες καταλήγουν στη φυλακή. Συχνό φαινόμενο είναι και ο υποτροπιασμός. Υποτροπιασμός είναι όταν ένα άτομο ενώ αρχικά ξεκινά την προσπάθεια της απεξάρτησης από τη χρήση των ναρκωτικών στη συνέχεια εξαιτίας βιολογικών ή ψυχολογικών αναγκών δεν αντέχει μακριά από τις ουσίες και έτσι καταφεύγει πάλι στη χρήση. Αυτό συμβαίνει συχνά, καθώς τα άτομα αυτά δεν έχουν αναπτύξει ακόμη τους κατάλληλους ισχυρούς μηχανισμούς αντοχής και δύναμης για να μην υποκύψουν στις ανάγκες τους. Πολλές φορές οφείλεται στο γεγονός ότι δεν το έχουν ακόμη πάρει απόφαση για να βρουν τη θέληση και την δύναμη που απαιτείται για μια τέτοια προσπάθεια. Οπότε αν δεν επιδιώξουν να απεξαρτηθούν έχουν μεγάλες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους. 6

Χαρακτηριστικά οι ίδιοι αναφέρουν : «Ο τοξικομανής κοιτάει να πιει να γίνει καλά για να μην πονάει το κορμί του.» Αυτό σημαίνει ότι ο χρήστης είναι άρρωστος, υποφέρει από έντονους πόνους σε όλο του το σώμα και έχει ανάγκη την ηρωίνη για να σταματήσει να πονάει. Οπότε, τίποτα άλλο δεν έχει σημασία, σκοπός της ζωής του είναι η εύρεση της επόμενης δόσης για να σταματήσουν προσωρινά οι ανυπόφοροι σωματικοί πόνοι. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ- ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ- ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ- ΕΡΩΤΙΚΗ ΖΩΗ Ο χρήστης καθημερινά περνάει έναν εφιάλτη. Όλη την ημέρα το μόνο πράγμα που κάνει είναι να περιμένει τη στιγμή που θα λάβει τη δόση του. Κοιμάται και ξυπνάει μ αυτή τη σκέψη, αφού πλέον αυτές οι ουσίες τον έχουν καταστήσει ανήμπορο για να έχει άλλα ενδιαφέροντα. Χάνει την εργασία του και όσο περνάει ο καιρός και εθίζεται πιο πολύ σε αυτές τις ουσίες όλο και περισσότερο απομακρύνεται από τις παρέες του και από την οικογένεια του. Δεν έχει άλλες κοινωνικές συναναστροφές πέρα από αυτές που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και έτσι σταδιακά περιθωριοποιείται. Επίσης οι άνθρωποι γύρω του απομακρύνονται όταν βλέπουν σε τι κατάσταση έχει περιέλθει. Το θλιβερό είναι πως σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και αυτοί που έχουν καταφέρει να απεξαρτηθούν επειδή κατά τη διάρκεια που έκαναν χρήση έχασαν όλους τους φίλους που είχαν, τώρα αν και «καθαροί» νιώθουν μοναξιά, με αποτέλεσμα να οδηγούνται ξανά στη χρήση ναρκωτικών. Επίσης αδυνατεί και δεν ενδιαφέρεται να συνάψει σχέσεις με το άλλο φύλο. Δεν υπάρχει ερωτική ζωή, αφού η λήψη ηρωίνης μειώνει σε μεγάλο βαθμό την σεξουαλική επιθυμία. Η σωματική και η ψυχολογική πίεση που νιώθει κάποιος όταν βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση είναι τόσο μεγάλη που δεν τον αφήνει να σκεφτεί κάτι άλλο πέρα από την εύρεση της δόσης. Αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και ειδικά οι γονείς περνούν πολύ δύσκολες στιγμές δίχως να μπορούν να βρουν έναν αποτελεσματικό τρόπο επίλυσης του προβλήματος. Νιώθουν ανήμποροι να βοηθήσουν το παιδί τους. Το βλέπουν σταδιακά να καταστρέφεται. Ίσως νιώθουν και υπεύθυνοι, γιατί μπορεί να πιστεύουν πως έχουν ευθύνη για την κατάσταση του παιδιού τους. Επίσης διαλύονται και οικονομικά, αφού η καθημερινή χρήση ηρωίνης απαιτεί πολλά χρήματα. Αυτό δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία, γιατί περισσότερο φοβούνται για τη ζωή του παιδιού τους, αφού ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να καταλήξει στο θάνατο. Στα στέκια που διακινείται η ηρωίνη κυκλοφορούν και άλλες ουσίες όπως το χασίς, η κοκαΐνη και διάφορα χάπια. Οι χρήστες πολλές φορές καταναλώνουν ταυτόχρονα αυτές τις ουσίες, με αποτέλεσμα να επιβαρύνουν την κατάστασή τους. Επίσης οι έμποροι νοθεύουν το καθαρό προϊόν με άλλες ουσίες. Νοθευμένη είναι η ηρωίνη που αναμιγνύεται με άλλα προϊόντα επιβλαβή και πολλές φορές θανατηφόρα, έτσι ώστε να αυξηθεί η ποσότητά της και οι προμηθευτές να κερδίσουν περισσότερα χρήματα. Η ηρωίνη φτάνει στη χώρα μας σε ποσοστό καθαρότητας κατά μέσο όρο, περίπου 10-20%. Τα τελευταία 2 χρόνια άρχισε να κυκλοφορεί μια νέα ουσία το σίσα, η οποία έχει ως βάση της υγρά μπαταρίας! Αν κάποιος κάνει χρήση σίσα το αποτέλεσμα είναι να πεθάνει μέσα σε 5 με 6 μήνες. ΤΡΟΠΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΧΡΗΜΑΤΑ 7

Οι τρόποι για να αποκτήσουν χρήματα, έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τη δόση τους είναι άθλιοι. Αρχικά πουλάνε τα πάντα που έχουν στην ιδιοκτησία τους. Στη συνέχεια καταφεύγουν στις κλοπές, στις ληστείες, στην πορνεία ή γίνονται ακόμα και έμποροι. Ας σταθούμε λίγο στο εμπόριο. Πολλοί χρήστες ζουν στο δρόμο, είτε γιατί έχουν εκδιωχθεί από το σπίτι τους, είτε γιατί δεν έχουν τα χρήματα να το συντηρήσουν, οπότε το εγκαταλείπουν. Στο δρόμο οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολες και απάνθρωπες και προκειμένου να επιβιώσουν πολλοί αναγκάζονται να ασχοληθούν και με το εμπόριο. Προμηθεύονται ναρκωτικά και στη συνέχεια τα πωλούν σε τιμή υψηλότερη από αυτή που τα αγόρασαν. Το εμπόριο περιορίζεται σε μικρές ποσότητες που αρκούν ακριβώς για να εξασφαλιστεί η απαραίτητη δόση. Οι χρήστες που λειτουργούν και ως «βαποράκια»,στην πλειόνοτητά τους, δεν ενδιαφέρονται για το οικονομικό κέρδος, όπως οι λεγόμενοι μεγαλέμποροι ναρκωτικών. Λόγω της εξάρτησής τους αναγκάζονται να εργαστούν για λογαριασμό όλων αυτών που διοχετεύουν τα ναρκωτικά στην αγορά. Βέβαια οφείλουμε να πούμε πως δεν καταφεύγουν όλοι οι χρήστες στο εμπόριο ναρκωτικών. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΟΠΙΟΥΧΩΝ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΕΓΚΕΦΑΛΟ Η ηρωίνη και όλα τα οπιούχα ξεγελούν το σύστημα επικοινωνίας του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος αποτελείται από τους νευρώνες, οι οποίοι επικοινωνούν μεταξύ τους. Η κακή λειτουργία του εγκεφάλου οφείλεται σε κακό διάλογο των νευρώνων. Για να κυκλοφορήσει μια πληροφορία, οι νευρώνες στέλνουν χημικούς αγγελιαφόρους, τους νευροδιαβιβαστές. Οι νευροδιαβιβαστές φροντίζουν για την ισορροπία, από την οποία εξαρτώνται οι φυσικές λειτουργίες του οργανισμού. Για να περάσει η πληροφορία από τον ένα νευρώνα στον άλλο, οι νευροδιαβιβαστές μπαίνουν στους κατάλληλους υποδοχείς. Το 1973 ανακαλύφθηκε πως η ηρωίνη και η μορφίνη μπαίνουν επίσης σε αυτούς τους υποδοχείς του εγκεφάλου. Μετά την ανακάλυψη αυτή δεν φαινόταν φυσιολογικό στους επιστήμονες να έδωσε η φύση υποδοχείς στον εγκέφαλο που ενώνονται συγκεκριμένα με μια ουσία που παράγεται από την παπαρούνα. Άρα υπάρχουν ουσίες που εκκρίνει ο εγκέφαλος, οι οποίες σε φυσιολογικές συνθήκες ταιριάζουν σε αυτούς τους υποδοχείς. Οι ουσίες αυτές ονομάζονται οπιοειδή πεπτίδια και εκκρίνονται στον εγκέφαλο. Οι ουσίες αυτές είναι απαραίτητες για την ύπαρξή μας. Το σύστημα αυτών των οπιοειδών πεπτιδίων ενεργοποιείται σε αγχωτικές η επώδυνες καταστάσεις. Έχει αναλγητική δράση που επιτρέπει στον οργανισμό να αντιμετωπίσει μια επικίνδυνη κατάσταση. Τα οπιοειδή πεπτίδια καταστέλλουν (σταματούν) τον πόνο και το άγχος μέσα από μια διαδικασία ανταμοιβής- ευχαρίστησης. Όταν δίνουμε σε κάποιον μορφίνη, αυτή κατακλύζει όλο το νευρικό σύστημα, διεγείρει όλους τους υποδοχείς παντού και ταυτόχρονα. Δεν είναι μια φυσική διαδικασία. Φυσιολογικά μια κατάσταση πόνου ή στρες διεγείρει συγκεκριμένα κυκλώματα και την παραγωγή εγκεφαλικών ή άλλων οπιοειδών πεπτιδίων σε ορισμένες συνάψεις, άρα η επίδραση είναι πολύ πιο περιορισμένη. Λαμβάνοντας ηρωίνη ή μορφίνη δεν καταστέλλεται μόνο ο πόνος αλλά και η ροή των πληροφοριών επεμβαίνοντας στο σύστημα πέδησης (φρένου) του εγκεφάλου, το οποίο ελέγχεται από έναν νευροδιαβιβαστή, ο οποίος ονομάζεται Gaba. Το Gaba είναι επιβραδυντής, 8

κανονικά φρενάρει τους νευρώνες και επιβραδύνει την αποστολή αγγελιοφόρων στον εγκέφαλο. Η ηρωίνη και η μορφίνη εμποδίζουν το gaba να εκπληρώσει την αποστολή του. Δεν μπορεί πλέον να συγκρατήσει την απελευθέρωση ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που παίζει ρόλο στην αίσθηση της ευχαρίστησης. Οι νευρώνες κατακλύζονται από ντοπαμίνη, ο μηχανισμός αυτός προκαλεί το λεγόμενο «φλας» της ηρωίνης. Αυτό συμβαίνει στον επικληνή πυρήνα, στο κέντρο της ευχαρίστησης. Όλα τα ναρκωτικά προκαλούν αύξηση της ντοπαμίνης σε αυτή τη μικροσκοπική περιοχή. Η αύξηση της ντοπαμίνης αντιστοιχεί σε αύξηση της αίσθησης ευχαρίστησης. Δημιουργεί δηλαδή τεχνητή- ψεύτικη ευχαρίστηση. Λόγω αυτής της ευχαρίστησης κατά τη λήψη του ναρκωτικού εθιζόμαστε και θέλουμε να πάρουμε ξανά το ναρκωτικό. Αυτό είναι το πρώτο βήμα προς την εξάρτηση. Το εξωγενές σύστημα οπιοειδών είναι εξαιρετικά ισχυρό. Όταν το ναρκωτικό επιτίθεται στον εγκέφαλο, μπαίνουν σε λειτουργία μηχανισμοί ψυχολογικοί και βιολογικοί. Η χρήση ηρωίνης όπως είδαμε καταλήγει σε εξάρτηση. Η εξάρτηση οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερες δόσεις και έτσι φτάνουμε στο στάδιο της τοξικομανίας. Για να φτάσει κάποιος από την απλή χρήση στην τοξικομανία ακολουθεί μια διαδικασία αύξησης της ποσότητας της εξαρτησιογόνου ουσίας. Η ποσότητα αυτή συνεχίζει να αυξάνεται με τον καιρό, αφού ο άνθρωπος νιώθει ότι χρειάζεται να καταναλώνει περισσότερη ουσία, καθώς πλέον έχει αποκτήσει ανοχή. Δυστυχώς όμως όσο περνάει ο χρόνος, ο άνθρωπος κάνει χρήση πολύ μεγάλης δόσης ναρκωτικών ουσιών, μόνο και μόνο για να έχει τα ίδια αποτελέσματα που είχε τις πρώτες φορές με πολύ μικρότερη ποσότητα. Κατ αυτόν τον τρόπο καταλήγει στην τοξικομανία και έτσι ενώ γνωρίζει τις συνέπειες, κάνει τα πάντα για να αποκτήσει μια επαρκή ποσότητα ναρκωτικών. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας τοξικομανής εκτός από την παθολογική επιθυμία για κατανάλωση της ουσίας είναι κυρίως η δυσκοιλιότητα, η μικρή όρεξη για φαγητό,καμία επιθυμία για σεξουαλική επαφή και μειωμένη ενεργητικότητα. Το ενδιαφέρον για τα καθημερινά πράγματα χάνεται και δεν έχει όρεξη για τίποτα. Πως συνδέεται όμως η εξάρτηση και η τοξικομανία με τον εγκέφαλο; Ο εγκέφαλος μας έχει ορισμένους υποδοχείς, που καθένας συντελεί σε μια διαφορετική λειτουργία. Ο εγκέφαλος υπό φυσιολογικές συνθήκες, με τη βοήθεια αυτών των υποδοχέων εκκρίνει από μόνος του ουσίες που είναι απαραίτητες προκειμένου το άτομο να βιώσει ευχαρίστηση, να αντιμετωπίσει το άγχος και τον πόνο. Οι ουσίες αυτές που ονομάζονται οπιοειδή πεπτίδια, όπως είδαμε παραπάνω είναι απαραίτητες για την επιβίωσή μας. Η ηρωίνη μειώνει το άγχος, τον πόνο και όλες τις δυσάρεστες αισθήσεις, αλλά με την πάροδο του χρόνου και τη συνεχόμενη χρήση της, ο εγκέφαλος σταματά να παράγει από μόνος του αυτές τις απαραίτητες ουσίες, γιατί η ηρωίνη καθώς διοχετεύεται στο σώμα, επεμβαίνει στον εγκέφαλο και αλλοιώνει τη φυσιολογική λειτουργία των υποδοχέων που ελέγχουν την έκκριση αυτών των ουσιών και πλέον οι ουσίες αυτές παράγονται μόνο με την κατανάλωση ηρωίνης και των οπιούχων γενικά. Άρα το άτομο για να μην πονάει το σώμα του και για να μη νιώθει άγχος πρέπει να κάνει χρήση οπιούχων. Έτσι, μόλις σταματήσει την ηρωίνη εμφανίζεται το σύνδρομο στέρησης που περιλαμβάνει έντονους-ανυπόφορους σωματικούς πόνους και κυρίως πόνους στα κόκαλα, ξαφνικές και απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, έντονη αίσθηση του κρύου, ιδρώτα, ανατριχίλες, φτέρνισμα, διάρροια. Αυτά τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα καθώς ψυχολογικά συνοδεύονται από υπερβολικό άγχος και κατάθλιψη. 9

Επίσης το άτομο ταλαιπωρείται και από αϋπνία. Τα συμπτώματα της στέρησης οφείλονται στον εγκέφαλο. Προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά, ο εγκέφαλος χρειάζεται να τροποποιήσει τη λειτουργία του. Τα στερητικά συμπτώματα (αγωνία του σώματος) θα κορυφωθούν σε 36-72 ώρες και έπειτα θα συνεχιστούν για 2 ακόμη εβδομάδες με μειωμένη ένταση έως ότου εξαφανιστούν τελείως. Πλέον το σώμα έχει επανέλθει στη φυσιολογική του λειτουργία και δεν έχει ανάγκη την ηρωίνη. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αποτοξίνωση το άτομο θα συνεχίσει να ταλαιπωρείται από αϋπνία. Χρειάζονται πολλές εβδομάδες να κοιμηθεί φυσιολογικά, ίσως και μήνα εξαιτίας της κατάστασής του. Επίσης είναι αδύναμο να κάνει οτιδήποτε, δεν καταφέρνει να εργαστεί και κουράζεται με το παραμικρό. Η ψυχολογική του διάθεση είναι άσχημη, στα πρόθυρα της κατάθλιψης. Το μόνο που σκέφτεται είναι το πρόβλημά του και πως θα το ξεπεράσει. Σε αυτό το σημείο αν δεν δείξει δύναμη είναι πάρα πολύ πιθανό να υποτροπιάσει. Για να γίνει η αποτοξίνωση χωρίς τους σωματικούς πόνους, ο χρήστης πρέπει να ξεκινήσει τη λήψη κάποιας άλλης οπιούχας ουσίας, υποκατάστατης της ηρωίνης. Συνήθως η ουσία αυτή είναι η μεθαδόνη, η οποία είναι επίσης εξαρτησιογόνος, αλλά με διαφορετικές συνέπειες από την ηρωίνη. Η λήψη της μεθαδόνης θα γίνεται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση και θα διακρίνεται από σταδιακή μείωση της αρχικής δοσολογίας, έτσι ώστε το άτομο να απεξαρτηθεί εντελώς. Επίσης το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της απεξάρτησης διαφέρει από χρήστη σε χρήστη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ύστερα από έρευνες αποδείχτηκε ότι κάποιοι είναι πιο ευάλωτοι στη χρήση ναρκωτικών. Αυτό εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες του καθενός. Ο καθένας μας έχει διαφορετικά επίπεδα ντοπαμίνης ή νευροδιαβιβαστών. Η ντοπαμίνη εκκρίνεται από τον εγκέφαλο μέσω των υποδοχέων D2 και μας δημιουργεί το συναίσθημα της ευχαρίστησης. Κάποιοι μπορεί να έχουν πιο πολλούς υποδοχείς D2 από κάποιους άλλους, με αποτέλεσμα τα ναρκωτικά να τους προκαλούν αποστροφή και οι αντιδράσεις τους να διαφέρουν από αυτούς που έχουν λιγότερους υποδοχείς D2 και άρα είναι πιο ευάλωτοι στη χρήση ναρκωτικών. Οι τοξικομανείς λόγω της κατάχρησης έχουν λίγους υποδοχείς D2. Συμπέρασμα είναι ότι τα υψηλά επίπεδα υποδοχής ντοπαμίνης D2 προστατεύουν από την χρήση ναρκωτικών. Για παράδειγμα η γυμναστική αυξάνει τα επίπεδα ντοπαμίνης και τονώνει το αίσθημα της αυτοπεποίθησης λόγω της βελτίωσης της φυσικής κατάστασης που επέρχεται με το πέρασμα του χρόνου. Γι αυτό μπορούμε να πούμε ότι η γυμναστική δημιουργεί στον ανθρώπινο οργανισμό μια ασπίδα προστασίας από τα ναρκωτικά. Αντίθετα αν κάποιος δεν διαθέτει τόσο υψηλά επίπεδα D2 είναι πιο ευάλωτος ως προς τους πειραματισμούς με τις ναρκωτικές ουσίες. Η τοξικομανία δεν είναι διαστροφή, αλλά μια αληθινά παθολογική συμπεριφορά. Έτσι ο χρήστης αφιερώνει πολύ χρόνο στην αναζήτηση του ναρκωτικού και δεν μπορεί να μειώσει τη λήψη του. Με βάση κάποια πειράματα ο τοξικομανής συνεχίζει να ζητά τη δόση του ακόμα και όταν γνωρίζει ότι αυτή δεν είναι διαθέσιμη. Συνεπώς είναι έτοιμος να εξαντληθεί προκειμένου να πάρει τη δόση του. Ο τοξικομανής συνεχίζει τη χρήση παρότι συνειδητοποιεί τις δυσάρεστες συνέπειες. Έτσι συμπεραίνουμε πως έχει ιατρικό πρόβλημα. Οι γιατροί λένε πως τα ίχνη της ηρωίνης μένουν ανεξίτηλα στον οργανισμό και αυτό αποδεικνύεται μελετώντας τη ζωή των τοξικομανών κατά τη διάρκεια της εξάρτησης 10

και μετά την απεξάρτηση. Επειδή οι εμπειρίες και οι μνήμες εγγράφονται για πάντα στον εγκέφαλο, η επαναφορά ενός τοξικομανούς είναι πολύ δύσκολη γιατί η έλλειψη της ηρωίνης γίνεται αμέσως αισθητή. ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΡΩΙΝΗ Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ένας χρήστης ηρωίνης πρέπει να έχει δυνατό χαρακτήρα και θέληση. Όλα είναι στο μυαλό δηλώνουν οι χρήστες, αλλά σημαντική είναι και η υποστήριξη που δέχεται από τον στενό του περίγυρο. Αν ο χρήστης νιώθει ότι μπορεί να στηριχτεί σε φίλους και οικογένεια τότε θα καταλάβει ότι έξω από τον χώρο των ναρκωτικών και μετά την απεξάρτηση τον περιμένει μία καινούρια ζωή. Οι περισσότεροι ναρκομανείς βιώνουν τις ουσίες εν μέρει αφού δεν γνωρίζουν απόλυτα την ουσία που καταναλώνουν και δεν παρατηρούν τις αλλαγές που γίνονται στον εαυτό τους κατά τη διάρκεια της χρήσης. Ο εαυτός τους παύει να τους απασχολεί αφού έννοια τους γίνεται η εύρεση και κατανάλωση της ουσίας στην οποία είναι εξαρτημένοι. Κάποια στιγμή μπορεί να φτάσουν στο σημείο που θα νιώσουν την ανάγκη να σταματήσουν ή να θέσουν ένα όριο. Παρόλο που είναι κάτι πολύ δύσκολο και απαιτεί μεγάλη αποφασιστικότητα ο χρήστης μπορεί να νιώσει έτοιμος για την απεξάρτηση. Ένας τοξικομανής επιθυμεί τη διακοπή της χρήσης είτε για οικονομικούς λόγους, είτε για λόγους υγείας, είτε γιατί έχει συνειδητοποιήσει ότι προκαλεί μεγάλο και ανεπανόρθωτο κακό στον εαυτό του. Χάνει χρόνια από τη ζωή του ψάχνοντας να βρει ηρωίνη. Αν πραγματικά το έχει πάρει σοβαρά απόφαση να ξεφύγει και να σταματήσει τη χρήση πρέπει να αλλάξει περιβάλλον, να σταματήσει να συναναστρέφεται με άτομα που έχουν σχέση με ναρκωτικά και να επισκέπτεται μέρη που σύχναζε κατά την περίοδο που έκανε χρήση. Μπορεί να φύγει από την πόλη και να πάει στη φύση, στην επαρχία, σε παλιούς φίλους, συγγενείς που ενδιαφέρονται γι αυτόν και μπορούν να τον βοηθήσουν. Καλό είναι για να καταπολεμήσει την άσχημη ψυχολογική διάθεση να αρχίσει να ασχολείται με δημιουργικές ασχολίες που του αρέσουν και που είχε παραμελήσει κατά τη διάρκεια της χρήσης. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΜΕ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΕΘΑΔΟΝΗΣ Ή ΆΛΛΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ. Η διαδικασία διακοπής της χρήσης της ηρωίνης και γενικότερα των ναρκωτικών ουσιών, είναι δύσκολη και επίπονη, καθώς αυτός που κάνει χρήση έχει εξαρτηθεί σωματικά και ψυχολογικά. Ο πιο ανώδυνος τρόπος για να σταματήσει είναι να απευθυνθεί σε κέντρο απεξάρτησης, όπου του χορηγούνται συγκεκριμένες ποσότητες μεθαδόνης ή βουπρονεφρίνης (σούμποτεξ), για να καλυφθούν οι ανάγκες του σε ηρωίνη για να μην πονάει το σώμα του λόγω των στερητικών συμπτωμάτων που θα αντιμετωπίσει τις πρώτες μέρες μετά τη διακοπή της χρήσης. Το πρώτο στάδιο της απεξάρτησης ονομάζεται αποτοξίνωση. Η αποτοξίνωση έχει σκοπό τη θεραπεία της σωματικής εξάρτησης με ή χωρίς υποκατάστατες ουσίες. Οι ουσίες αυτές αντικαθιστούν την ηρωίνη στον εγκέφαλο, όμως επιδρούν πιο ήπια στους υποδοχείς. Γι αυτό ονομάστηκαν και υποκατάστατες. Με τη χορήγηση αυτών των ουσιών αποφεύγουμε τα συμπτώματα στέρησης και οι υποδοχείς σταματούν αγωνιωδώς να 11

αναζητούν τη δόση τους, βοηθώντας το άτομο να κάνει αποτοξίνωση και στη συνέχεια να μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά στην κοινωνία. Όμως και οι 2 ουσίες προκαλούν εθισμό. Απλώς δεν υπάρχει η αίσθηση έλλειψης της ηρωίνης. Στην ουσία γίνεται η αντικατάσταση ενός παράνομου ναρκωτικού με ένα νόμιμο. Γενικά όμως υπάρχει η τάση να θεωρείται ότι με τη μεθαδόνη δεν επιτυγχάνεται θεραπεία και ότι αυτή η μέθοδος οδηγεί σε αποτυχία επειδή η εξάρτηση από ηρωίνη αντικαθίσταται από εκείνη της μεθαδόνης. Στην πραγματικότητα η συντήρηση με μεθαδόνη δεν μπορεί να θεωρηθεί θεραπεία αλλά ένα υποκατάστατο της ηρωίνης που έχει και ορισμένα πλεονεκτήματα: 1)Μπορεί να ληφθεί δια της στοματικής οδού, σε μορφή που δεν διαλύεται στο νερό και κάνει αδύνατη την ενδοφλέβια. 2)Η διάρκεια της ενέργειας της είναι μεγαλύτερη από εκείνη της ηρωίνης (24 ώρες) και επιφέρει μικρότερα προβλήματα στους τοξικοεξαρτημένους. 3)Δεν προκαλεί ανοχή, δηλαδή η δόση δεν πρέπει να αυξηθεί με το πέρασμα του χρόνου. 4)Έχει μια «διασταυρούμενη ανοχή» με την ηρωίνη, δηλαδή μπλοκάρει τις επιδράσεις της. Από την άλλη η μεθαδόνη είναι μια ουσία που έχει όλες τις δυνατότητες να δημιουργήσει μια σχέση εξάρτησης, ενώ στο στάδιο της αποτοξίνωσης απαιτεί μια περίοδο κατά μέσο όρο πιο μεγάλη από εκείνη που χρειάζεται για την ηρωίνη. Η μεθαδόνη χρησιμοποιείται ευρέως στις τεχνικές αποτοξίνωσης και με σκοπό όχι να αντικαταστήσει την ηρωίνη, αλλά να αμβλύνει το σύνδρομο στέρησης μέσα από μια προοδευτική μείωση της δόσης, έτσι ώστε το άτομο με την υποστήριξη ειδικευμένων γιατρών κυρίως ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, καθώς και κοντινών προσώπων, να καταφέρει να απεξαρτηθεί. ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. Η απεξάρτηση χωρίς υποκατάστατα είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία. Το άτομο θα πρέπει αρχικά να αντιληφθεί την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει και να αποφασίσει να απεξαρτηθεί. Όταν στον τοξικομανή δεν χορηγούνται φάρμακα η αποτοξίνωση ονομάζεται «cold turkey», υπονοώντας το «ανατρίχιασμα» που είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του συνδρόμου στέρησης. Ένας τρόπος είναι να μειώσει σταδιακά την ημερήσια ποσότητα του ναρκωτικού που καταναλώνει. Αυτή η προσπάθεια δύσκολα επιφέρει το αναμενόμενο αποτέλεσμα, αλλά αν το άτομο έχει ισχυρή θέληση μπορεί να το καταφέρει. Κάποιοι μάλιστα χρήστες υποστηρίζουν ότι πρέπει να βάλουν τον εαυτό τους σε δοκιμασία για να δουν αν θα ξαναπέσουν στην παγίδα. Γιατί, όπως υποστηρίζουν, είσαι πραγματικά δυνατός όταν μπορείς ανά πάσα στιγμή να πεις όχι στα ναρκωτικά, όταν τα έχεις τριγύρω σου και δεν τα επιλέγεις, γιατί έχεις πιο πριν επιλέξει τη ζωή. Δεν είναι λύση να τα αποφεύγεις και να κρύβεσαι. Οι ειδικοί όμως καθώς και οι περισσότεροι χρήστες θεωρούν αυτή την άποψη απόλυτα παρακινδυνευμένη, γιατί μια τέτοια κατάσταση υποστηρίζουν θα έθετε σε κίνδυνο τον πρώην χρήστη, αφού είναι σίγουρο πως θα μπει στον πειρασμό να δοκιμάσει ξανά καταλήγοντας και πάλι στην εξάρτηση. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ Αποτελούν κατ οίκον πρόγραμμα drug free (χωρίς χορήγηση φαρμάκων ) στο οποίο χρησιμοποιείται η δυναμική της ομάδας για να τροποποιηθεί ο τρόπος ζωής και 12

το σύστημα αξιών των περιθαλπόμενων, οδηγώντας τους σε μια ζωή φυσιολογική, αυτάρκη και χωρίς ναρκωτικά. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ «DRUG FREE» Αυτή η μέθοδος επέμβασης χαρακτηρίζεται από : Α) θεραπεία σε εξωτερικά ιατρεία, Β) τη μη χρήση φαρμάκων. Πρόκειται για προγράμματα που ποικίλλουν πάρα πολύ όσο αφορά τη διάρκεια, τους στόχους και τα περιεχόμενα. Από τη μια υπάρχουν προγράμματα πάρα πολύ οργανωμένα,όπως θεραπευτικές κοινότητες χωρίς μόνιμη διαμονή και από την άλλη προγράμματα πιο απλά, που προβλέπουν συναντήσεις για συζήτηση, ψυχαγωγικές δραστηριότητες ή βοήθεια στη λύση προσωπικών προβλημάτων. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ Τονίζουμε πως όλα όσα αναφέρονται προκύπτουν ύστερα από μαρτυρίες χρηστών. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες αρκετών χρηστών συμπεραίνουμε ότι έχουν βρεθεί σε αυτή την κατάσταση πολλές φορές λόγω οικογενειακών προβλημάτων έχοντας την ψευδαίσθηση δυστυχώς ότι θα βρουν παρηγοριά στη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Εκτός από την προσωπική ευθύνη υπάρχει και μεγάλη κοινωνική και κατά συνέπεια κρατική ευθύνη. Το κράτος ποτέ δεν έλαβε ισχυρά μέτρα για την πρόληψη της χρήσης, τη σωστή ενημέρωση, τον περιορισμό των διακινήσεων και την παροχή βοήθειας για τους εξαρτημένους χρήστες. Το κράτος είναι υπεύθυνο να επέμβει ανοίγοντας και άλλες μονάδες όπως ο ΟΚΑΝΑ που να παρέχουν μεθαδόνη, έτσι ώστε να μην υπάρχει λίστα αναμονής και όλοι να μπορούν από τη στιγμή που κάνουν την αίτηση να μπαίνουν στο πρόγραμμα. Επίσης θα μπορούσε να δημιουργήσει περισσότερες ειδικές κλινικές απεξάρτησης, όπως υπάρχουν στο εξωτερικό που μένουν έγκλειστοι σε όλο το διάστημα της θεραπείας, έτσι ώστε να μη διαμένουν στους δρόμους και να κινδυνεύουν να ξανακάνουν χρήση. Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως οι υπηρεσίες αυτών των μονάδων θα πρέπει να παρέχονται δωρεάν στους χρήστες και στις οικογένειές τους, γιατί υπάρχουν πολλοί εξαρτημένοι που ανήκουν στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και δεν μπορούν να επωμιστούν το δυσβάστακτο κόστος που απαιτείται για την παρακολούθηση του θεραπευτικού προγράμματος μιας ιδιωτικής κλινικής. Η ηρωίνη είναι το πιο επικίνδυνο ναρκωτικό. Όπως συμβαίνει και με τα υπόλοιπα ναρκωτικά, έτσι και με την ηρωίνη η πολιτεία θα πρέπει να βοηθάει τους τοξικομανείς να απεξαρτηθούν. Συνήθως όμως η πολιτεία περιθωριοποιεί τους τοξικομανείς αναγκάζοντάς τους να ζουν εξαθλιωμένοι σε δημόσιους χώρους, όπως πλατείες και πάρκα. Πολλές φορές όμως και από εκεί, σύμφωνα με μαρτυρίες τους 13

προσπαθεί να τους απομακρύνει, γιατί η κατάστασή τους δείχνει και την αδυναμία των κρατικών αρχών να λάβουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, την προστασία της υγείας των τοξικομανών και την ομαλή επανένταξή τους στην κοινωνία. Ενδιαφέρεται πρωτίστως να τους μετακινήσει σε άλλο σημείο για να απομονωθούν και να μην φαίνονται, γιατί πολλοί πιστεύουν πως ένα τέτοιο θέαμα καταστρέφει την αισθητική του χώρου, απωθεί τους πολίτες και έχει αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό.τέτοιες μέθοδοι όμως καλύπτουν το πρόβλημα προσωρινά χωρίς να προσφέρουν λύσεις για την αντιμετώπισή του, ενώ αντίθετα συντελούν στη διατήρησή του. Οι χρήστες ηρωίνης χρειάζονται άμεσα βοήθεια. Γι αυτό το λόγο θα πρέπει να δημιουργηθούν πλήρως εξοπλισμένοι οργανισμοί απεξάρτησης, που θα παρέχουν στους χρήστες μεθαδόνη ή οποιαδήποτε άλλη ουσία υποκατάστατη της ηρωίνης, για να τους βοηθήσουν να απεξαρτηθούν. Η μεθαδόνη θεωρείται απαραίτητη για τους χρήστες ναρκωτικών που δεν μπορούν από μόνοι τους, δηλαδή χωρίς τη βοήθεια υποκατάστατων να απεξαρτηθούν, διότι αρχικά τους απαλλάσσει από τον σωματικό πόνο και έπειτα ακολουθώντας συγκεκριμένο πρόγραμμα και με τη βοήθεια ψυχολόγου αποτελεί μια ασπίδα προστασίας για να μην υποτροπιάσουν οι πρώην χρήστες. Για να πραγματοποιηθεί αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν ένας τοξικομανής κάνει αίτηση για να μπει σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης να ξεκινά αμέσως τη θεραπεία. Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χρήστες είναι η περιθωριοποίησή τους από την κοινωνία που συνοδεύεται και από στιγματισμό, ακόμη και όταν σταματήσουν εντελώς τη χρήση και η μεγάλη λίστα αναμονής για την είσοδό τους στα κέντρα απεξάρτησης προκειμένου να τους χορηγηθεί μεθαδόνη. Προτεραιότητα δίνεται σε αυτούς που έχουν οικογένεια και άλλες υποχρεώσεις ή που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες, οι οποίες επιδεινώνονται με τη χρήση ηρωίνης, σε πολύτεκνους κτλ. Από το Νοέμβριο του 2011 ορισμένα δημόσια νοσοκομεία ξεκίνησαν τη χορήγηση μεθαδόνης και άλλων υποκατάστατων στα άτομα που βρίσκονται στη λίστα αναμονής. Αυτό, αξίζει να τονίσουμε πως είναι ένα πολύ θετικό βήμα για την παροχή βοήθειας στην ευαίσθητη αυτή ομάδα του πληθυσμού. Μέχρι τότε υπήρχαν μόνο τα κέντρα απεξάρτησης του ΟΚΑΝΑ και στα διάφορα παραρτήματα χορηγούσαν την μεθαδόνη σε υγρή μορφή και σε χάπια στους χρήστες που παρακολουθούσαν το πρόγραμμα. Όμως ο μέσος χρόνος αναμονής στην Ελλάδα για να παρακολουθήσει κάποιος το πρόγραμμα χορήγησης μεθαδόνης ήταν περίπου 7 χρόνια και 2 μήνες σε αντίθεση με την Πορτογαλία παραδείγματος χάριν που ο μέσος χρόνος αναμονής δεν ξεπερνά τους 2-3 μήνες επειδή υπάρχουν περισσότερα κέντρα. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα οι χρήστες μπορεί να είχαν πεθάνει ή να είχαν μπει φυλακή. Οι εξαρτημένοι από το πρωί μέχρι το βράδυ γυρίζουν στους δρόμους για να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Με τη χορήγηση υποκατάστατων μειώνεται ο αριθμός των χρηστών που διαμένουν στο δρόμο, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα. Επίσης πολλοί εφόσον περνάνε το στάδιο των σωματικών στερητικών συμπτωμάτων έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν και να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους. Μπορούν με το πέρασμα του χρόνου να δημιουργήσουν οικογένεια. Όμως για να ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που αυτό καθορίζεται από το γιατρό πρέπει καθημερινά να λαμβάνουν μεθαδόνη. Αξίζει να σημειώσουμε πως στα κέντρα απεξάρτησης οι χρήστες δεν επιβαρύνονται με χρήματα για να αποκτήσουν μεθαδόνη, ενώ το εβδομαδιαίο κόστος για την αγορά ηρωίνης είναι πολύ μεγάλο φτάνοντας σε σημείο ο χρήστης να στερείται ακόμη και την τροφή του για να εξασφαλίσει την απαραίτητη δόση. 14

Πρέπει όμως να τονίσουμε πως επειδή η μεθαδόνη είναι και αυτή ναρκωτικό, οδηγεί σε εθισμό και εξάρτηση. Επίσης ο συνδυασμός ηρωίνης και μεθαδόνης μπορεί να αποβεί θανατηφόρος για τον χρήστη. Γι αυτό πρέπει να χορηγείται από γιατρό και να μειώνεται σταδιακά η δοσολογία μέχρι τη διακοπή της χρήσης της. Οι απόψεις για τη μεθαδόνη ανάμεσα στους χρήστες διίστανται. Μερικοί ισχυρίζονται πως βοηθά το χρήστη να ξεφύγει από την ηρωίνη και να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής του,αφού δεν θα είναι αναγκασμένος να γυρίζει στους δρόμους και να ψάχνει να βρει χρήματα. Άλλοι χρήστες ισχυρίζονται πως η χορήγηση μεθαδόνης δεν είναι αποτελεσματική, γιατί εγκαταλείπουν το ένα ναρκωτικό και οδηγούνται στο άλλο. Επίσης είναι πιο πιθανό να υποτροπιάσουν στο μέλλον, γιατί στο πίσω μέρος του μυαλού τους θα έχουν τη λύση της μεθαδόνης. Όπως χαρακτηριστικά είπε ένας χρήστης : «όλα είναι στο μυαλό». Αυτό πρέπει να παλέψει κάποιος που θέλει να ξεφύγει από τον κόσμο των ναρκωτικών. Στέκεται όρθιος, όταν μπορεί να στηριχτεί στα πόδια του και δεν έχει ανάγκη από δεκανίκια. Οι τοξικομανείς δεν πρέπει να στιγματίζονται κοινωνικά. Οι χρήστες είναι άνθρωποι άρρωστοι σωματικά και ψυχολογικά και πρέπει να αντιμετωπίζονται με ευαισθησία έτσι ώστε να καταστούν και πάλι δυνατοί για να πάρουν στα χέρια τους την ίδια τους τη ζωή. Θλιβερό είναι το γεγονός πως τοπικές κοινωνίες αντιδρούν στη δημιουργία μονάδων απεξάρτησης μέσα στα νοσοκομεία, γιατί δεν υπάρχει ουσιαστική ενημέρωση για τις αιτίες και τις συνέπειες της χρήσης των ναρκωτικών, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να μην έχουν συνειδητοποιήσει ότι ο τοξικοεξαρτημένος δεν είναι εγκληματίας, αλλά άρρωστος και αν δεν μπορεί από μόνος του να απεξαρτηθεί πρέπει να μεριμνήσει η πολιτεία και να του παράσχει την απαραίτητη βοήθεια μέσα από τα νοσοκομεία. Τα τελευταία χρόνια λόγω της αύξησης των θανάτων από μολυσματικές ασθένειες που οφείλονται στη χρήση ναρκωτικών, οι υπάλληλοι του ΟΚΑΝΑ βγαίνουν στους δρόμους και μοιράζουν καθαρές σύριγγες, έτσι ώστε να προλάβουν την εξάπλωση θανατηφόρων ασθενειών, όπως του AIDS και της ηπατίτιδας. Με τις χρησιμοποιημένες σύριγγες μεταδίδονται πολλές ασθένειες επικίνδυνες για τη ζωή των ανθρώπων. Σκοπός τους είναι να απαλλάξουν τους τοξικομανείς από περισσότερα προβλήματα και να προλάβουν την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Βέβαια οφείλουμε να τονίσουμε πως αυτή η τακτική αντιμετωπίζει προσωρινά τον κίνδυνο και δεν συντελεί στην εξάλειψη του προβλήματος. Μια άλλη παράμετρος που πρέπει να εξετάσουμε είναι οι συνθήκες κράτησης των χρηστών στα σωφρονιστικά ιδρύματα. Όταν η αστυνομία συλλαμβάνει ανθρώπους που έχουν στην κατοχή τους παράνομες ουσίες τους οδηγεί στο τμήμα. Αν η ποσότητα των ναρκωτικών είναι μικρή ο συλληφθέν κατηγοριοποιείται ως χρήστης και αφήνεται ελεύθερος. Αν όμως η ποσότητα υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο, τότε ο συλληφθέν χαρακτηρίζεται έμπορος και προφυλακίζεται. Σύμφωνα με μαρτυρίες χρηστών, ενώ μπαίνουν φυλακή για τιμωρία και συμμόρφωση, εκεί αντίθετα θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν την προμήθεια και χρήση ναρκωτικών. Με άλλα λόγια στις περισσότερες φυλακές σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες γίνεται διακίνηση ναρκωτικών. Χάνει κάποιος την ελευθερία του, γιατί συνελήφθη έχοντας στην κατοχή του παράνομες ουσίες, αλλά στη φυλακή μπορεί να κάνει το ίδιο. Συνεχίζει να είναι χρήστης, αλλά τώρα είναι ένας φυλακισμένος χρήστης. Αυτή είναι η διαφορά. 15

Άρα για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα πρέπει να εστιάσουμε στην πρόληψη και όχι στην καταστολή. Χρειάζεται ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, η οποία θα επέλθει μέσω της ενημέρωσης από όλους τους φορείς και ιδιαίτερα από τα σχολεία. Με αυτό τον τρόπο οι τοξικομανείς δεν θα στιγματίζονται και δε θα περιθωριοποιούνται, αφού η κοινωνία θα συνειδητοποιήσει τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται. Θα αντιμετωπίζονται ως ασθενείς που χρήζουν άμεσης ιατρικής βοήθειας για να υπερνικήσουν το πρόβλημά τους και να επιστρέψουν στους ρυθμούς μιας φυσιολογικής ζωής. Η ενημέρωση θα αποτρέψει πολλούς νέους να πειραματιστούν με τα ναρκωτικά. Το κράτος πρέπει να δημιουργήσει κατάλληλα εξοπλισμένους οργανισμούς για να βοηθήσει τους χρήστες ναρκωτικών. Είναι ανάγκη να αντιμετωπίζουμε κατάματα το πρόβλημα των ναρκωτικών, αντί να παριστάνουμε πως δεν υπάρχει. Για να πραγματοποιηθεί αυτό χρειάζεται σωστή ενημέρωση, έτσι ώστε όλοι να γνωρίζουν τις αιτίες που το προκαλούν και τις συνέπειες που έχει η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε πως οι επιπτώσεις από τη χρήση της ηρωίνης είναι οι εξής: Δυσκοιλιότητα Κρύος ιδρώτας Φαγούρα Εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος Κώμα Ασθένειες του αναπνευστικού Εξασθένιση των μυών, μερική παράλυση Μειωμένη σεξουαλική ικανότητα και μακροπρόθεσμη ανικανότητα στους άντρες Διαταραχές του εμμηνορροϊκού κύκλου στις γυναίκες Ανικανότητα οργασμού (στους άντρες και στις γυναίκες) Απώλεια μνήμης και διανοητικής λειτουργίας Εσωστρέφεια Φλύκταινες (φουσκάλες με πύον) στο πρόσωπο Απώλεια όρεξης Αϋπνίες Σάπισμα των δοντιών 16

ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ Τα φάρμακα και τα ηρεμιστικά δημιουργήθηκαν για να καταπραΰνουν τον πόνο και το άγχος. Όμως το άγχος είναι κάτι φυσιολογικό και απαραίτητο για όλους, αλλά κάποιοι υπερβαίνουν το όριο και τους είναι αναγκαία η χρήση ηρεμιστικών. Μέχρι να πάρουν το φάρμακο περνούν κάποιες δύσκολες καταστάσεις, όπως υπερβολικό τρέμουλο από εσωτερικά ρίγη που συνοδεύεται από αίσθημα πόνου και έντονος, αόριστος φόβος ότι κάτι άσχημο θα τους συμβεί. Αυτή είναι η λεγόμενη κρίση πανικού. Μόλις όμως πάρουν το ηρεμιστικό, όλα αυτά τα αισθήματα μειώνονται και στο τέλος με την πάροδο συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, εξαλείφονται. Τα ηρεμιστικά δηλαδή λειτουργούν ως χειρόφρενο στο σύστημα επιβράδυνσης του εγκεφάλου Gaba. Οι άνθρωποι που αγχώνονται υπερβολικά και παθαίνουν κρίσεις πανικού έχουν πρόβλημα με το σύστημα Gaba του εγκεφάλου, γιατί δεν λειτουργεί σωστά, έτσι ώστε να σταματήσει η κρίση πανικού, όπως δηλαδή συμβαίνει στους ανθρώπους που έχουν φυσιολογικό άγχος. Το σύστημα Gaba δηλαδή ρυθμίζει σε φυσιολογικά όρια το άγχος στον οργανισμό μας, γι αυτό λέγεται και επιβραδυντής αφού σταματά το άγχος. Άρα εκεί όπου το σύστημα Gaba δεν λειτουργεί σωστά συμπληρώνεται από ηρεμιστικά και αγχολυτικά, προκειμένου να σταματήσει η κρίση πανικού που προέρχεται από υπερβολικό και μη ελεγχόμενο άγχος. Οι βενζοδιαζεπίνες που υπάρχουν στα ηρεμιστικά είναι υπεύθυνες γι αυτή τη συγκεκριμένη λειτουργία. Τα ηρεμιστικά και τα αγχολυτικά προκαλούν εθισμό. Μάλιστα έχει διαπιστωθεί ότι μερικές φορές κάποιοι άνθρωποι εθίζονται πιο εύκολα στα χάπια, παρά στην ηρωίνη. Παρόλα αυτά όλοι οι άνθρωποι που κάνουν χρήση ηρεμιστικών είναι απαραίτητο να γνωρίζουν από τον γιατρό τους ότι η κατανάλωση του φαρμάκου θα πρέπει να γίνεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να μην οδηγηθούν στον εθισμό. Είναι επίσης σημαντικό η απόφαση για τη λήψη του φαρμάκου, την καθημερινή ποσότητα και το χρονικό διάστημα κατανάλωσης να λαμβάνεται από τον γιατρό, χωρίς να 17

παίρνει πρωτοβουλίες από μόνος του ο ασθενής. Επίσης αξίζει να τονίσουμε πως σε τέτοιες περιπτώσεις όταν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα άγχους είναι φρονιμότερο προτού καταφύγουμε στη λήψη ηρεμιστικών να αναζητήσουμε τους λόγους από τους οποίους προέρχεται το άγχος μας και να τους αντιμετωπίσουμε ανακαλύπτοντας τα πράγματα εκείνα που μας δίνουν πραγματική χαρά και νόημα στη ζωή μας. Και αυτά σίγουρα δεν είναι τα ηρεμιστικά και όλων των ειδών τα φάρμακα και ναρκωτικά. ΑΛΚΟΟΛ Ο αλκοολισμός προσδιορίστηκε ως νόσος το 1972 από το γιατρό Coakly Letterson. Αλκοολισμός σημαίνει δηλητηρίαση από αλκοόλ και παρουσιάζεται σε 2 μορφές : την οξεία και την χρόνια μέθη. Η οξεία μέθη είναι μια μορφή του αλκοολισμού. Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ οδηγεί σε οξεία μέθη. Επίσης σημαντικό ρόλο για την εκδήλωση οξείας μέθης παίζει ρόλο η κατάσταση του ατόμου πχ φύλο, ιδιοσυγκρασία κτλ. 18

Συνέπειες της οξείας μέθης είναι οι διαταραχές συνείδησης, αναστολή φραγμών, μειωμένη αντίληψη έως κώμα και θάνατος. Χρόνια μέθη είναι η κατάσταση κατά την οποία γίνεται καθημερινή χρήση υψηλής ποσότητας αιθανόλης. Τα άτομα είναι ανίκανα να αντισταθούν στην κατανάλωση αλκοόλ γιατί δεν μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά χωρίς αυτό. Σύμφωνα με τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ «το αλκοόλ προκαλεί επιθυμία αλλά αφαιρεί ικανότητα». Λέγοντας αυτό εννοεί πως το αλκοόλ στην αρχή φαίνεται ωραίο και σου δίνει ώθηση να κάνεις κάποιες εργασίες δραστηριότητες αλλά στη συνέχεια εμφανίζεται ανοχή και χρειάζεσαι ολοένα και μεγαλύτερη δόση για να καλύψεις τις ανάγκες σου, με αποτέλεσμα χωρίς αλκοόλ να είσαι ανήμπορος να κάνεις το οτιδήποτε. ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΑΡΧΙΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ Κάποιος μπορεί να ξεκινήσει την κατανάλωση αλκοόλ μέσα από την οικογένεια του αλλά και μέσα από τις παρέες του. Πολλά παιδιά έχουν αρχίσει να πίνουν από πολύ μικρή ηλικία. Αυτό συμβαίνει επειδή πιστεύουν ότι το αλκοόλ θα τους κάνει να χαλαρώσουν και να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Για παράδειγμα κάποια παιδιά που ντρέπονται ή δεν νιώθουν αρκετή αυτοπεποίθηση, πίνοντας αλκοόλ πιστεύουν εσφαλμένα ότι αποκτούν όση αυτοπεποίθηση χρειάζονται ώστε να νιώθουν καλύτερα και να συμμετέχουν σε διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες με τους φίλους τους. Επίσης σύμφωνα με μαρτυρίες πολλά παιδιά πέφτουν στο αλκοόλ εξαιτίας κάποιων οικογενειακών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στο σπίτι τους, γιατί τους δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το αλκοόλ τα βοηθά να ξεχνούν αυτά τα προβλήματα και γενικά όλες τις ανησυχίες τους. ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Το αλκοόλ είναι ισχυρή εξαρτησιογόνος ουσία όταν καταναλώνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Απορροφάται ταχέως από το στομάχι και διανέμεται γρήγορα σε όλα τα υγρά του σώματος. Το μεγαλύτερο ποσοστό διασπάται από τα ένζυμα του ήπατος, ενώ μικρό ποσοστό αποβάλλεται από τους πνεύμονες, τα ούρα και τον ιδρώτα. Η γεύση, η οσμή και η ικανότητα των αλκοολούχων ποτών που προσφέρουν χαλάρωση και ευφορία το κάνουν ιδιαίτερα δημοφιλές στους καταναλωτές ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου, ειδικά σε περιόδους γιορτών. Ένα βαρύ οινοπνευματώδες ποτό έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Σε περίπτωση κατάχρησης αλκοόλ το άτομο παρουσιάζει συμπτώματα σωματικά και ψυχολογικά γνωστά ως μέθη. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν επιθετικότητα, αδυναμία κριτικής σκέψης, αδυναμία συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, ευφορία ή κατάθλιψη κ.α. Σωματικές ενδείξεις είναι το κόκκινο πρόσωπο, η συγκεχυμένη ομιλία, η αστάθεια στις κινήσεις. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της μέθης είναι η άρση των αναστολών. Έτσι το άτομο αρχικά μπορεί να εμφανιστεί πολύ έξυπνο, κοινωνικό, με ισχυρή αυτοπεποίθηση και υπερκινητικό έχοντας οξυμένη ικανότητα σκέψης, αλλά όσο προχωρά η κατανάλωση γίνεται μελαγχολικό, αργό, εσωστρεφές και τελικά μπορεί και να χάσει τις αισθήσεις του. Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. 19

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες πρώην αλκοολικών, το αλκοόλ προκαλεί στον καταναλωτή αυξημένη αίσθηση αυτοπεποίθησης. Δεν νιώθει ντροπή, νομίζει ότι είναι ανθεκτικός, δηλαδή νομίζει πώς μπορεί να κάνει περισσότερα πράγματα χάρη στο αλκοόλ. Η γεύση, η οσμή των ποτών δημιουργούν στον καταναλωτή χαλάρωση και ευφορία. Τα «ψέματα του αλκοόλ» Το αλκοόλ δημιουργεί ένα δικό του κόσμο χωρίς προβλήματα. Όλα γύρω σου τα βλέπεις αισιόδοξα και νομίζεις πως είσαι δυνατός,νιώθεις αυτοπεποίθηση και νομίζεις ότι μπορείς να καταφέρεις τα πάντα. Το αλκοόλ για πολλούς θεωρείται ισχυρότερη «παραμύθα» από την ηρωίνη επειδή είναι πιο ύπουλο γιατί στα πρώτα στάδια του αλκοολισμού δεν επηρεάζει τόσο την εξωτερική εμφάνιση όσο η ηρωίνη και επίσης κάποιος που καταναλώνει αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες και σε συχνή βάση αργεί να εξαρτηθεί από το αλκοόλ συγκριτικά με αυτόν που κάνει χρήση ηρωίνης, ο οποίος εξαρτάται από την ουσία σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα. Το αλκοόλ θεωρείται μεγάλος τοκογλύφος, γιατί για να ξεπληρώσεις τον ωραίο και ταυτόχρονα ψεύτικο κόσμο που σου προσφέρει σου ζητά για αντάλλαγμα την ίδια σου την ύπαρξη και σε υποδουλώνει σωματικά και ψυχικά. Πολλοί θεωρούν το αλκοόλ χειρότερο από την ηρωίνη, καθώς πιστεύουν ότι προκαλεί μεγαλύτερη ψυχολογική εξάρτηση. Οι αλκοολικοί δεν συνειδητοποιούν και δεν παραδέχονται ότι είναι εξαρτημένοι. Πιστεύουν ότι αντέχουν την κατανάλωσή του και ότι δεν πρόκειται ποτέ να εξαρτηθούν. Για πολλούς εξαρτημένος είναι αυτός που κοιμάται στα παγκάκια. Τους ακούς να λένε: «Κοίταξέ με, είμαι μια χαρά, μένω σπίτι μου και πηγαίνω στη δουλειά μου, εξαρτημένοι είναι αυτοί που δεν το αντέχουν, εγώ το πίνω, δεν με πίνει». Αυτό αποτελεί παγίδα, καθώς το αλκοόλ φαίνεται πιο αθώο από την ηρωίνη, γιατί οι δυσάρεστες συνέπειες της χρήσης του βγαίνουν στην επιφάνεια μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, σε αντίθεση με την ηρωίνη που γίνονται ευδιάκριτες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπλέον το αλκοόλ δεν είναι παράνομο και αυτό αποτελεί άλλη παγίδα, γιατί η νομιμότητα το απενοχοποιεί. Ο ηρωινομανής «τρυπιέται» για να πάρει τη δόση του, ενώ ο αλκοολικός απλά πίνει πολύ, κάνει κάτι που όλοι κάνουμε, με την ευχή του νόμου, απλά υπερβάλλει. Αυτό δυστυχώς πιστεύουν όσοι δεν γνωρίζουν. Όπως δεν είναι φυσιολογικό να «τρυπιέσαι», έτσι δεν είναι φυσιολογικό να καταναλώνεις αλκοόλ και μάλιστα σε τέτοιες ποσότητες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή σου. Η ηρωίνη και το αλκοόλ είναι σκληρά ναρκωτικά, προκαλούν έντονη σωματική και ψυχολογική εξάρτηση και έχουν οδηγήσει στο θάνατο πολλούς ανθρώπους. Η απεξάρτηση και στις 2 περιπτώσεις είναι πάρα πολύ δύσκολη, αλλά όχι ακατόρθωτη. Με τη διαφορά ότι η ηρωίνη είναι παράνομη και το αλκοόλ νόμιμο. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ Σύμφωνα με μαρτυρίες αλκοολικών μετά από κάποια χρόνια συνεχόμενης χρήσης αλκοόλ, μπορεί κάποιος να πίνει έως και 4 μπουκάλια οινοπνευματώδους ουσίας την ημέρα. Συγκεκριμένα αναφέρεται, αν και μπορεί να ακουστεί ακραίο πως κάποιοι μπορεί και να χρειάζονται 2 μπουκάλια αλκοόλ πριν τον ύπνο ή το πρωί μετά τον ύπνο για να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Μιλάμε για υπερβολικές ποσότητες που καταστρέφουν ολοκληρωτικά τον ανθρώπινο οργανισμό. 20

Σύμφωνα με μαρτυρίες πρώην αλκοολικών, οι περισσότεροι όταν πιουν πάρα πολύ ξυπνάνε την επόμενη μέρα και δεν θυμούνται τι τους συνέβη. Μπορεί να έχουν τραυματιστεί σοβαρά και να μην το καταλάβουν. Προκειμένου να καταναλώσουν αλκοόλ βρίσκουν διάφορα κόλπα για να μην τους καταλάβει κανένας. Μπορεί να κρύψουν ένα μπουκάλι αλκοόλ σε μέρη που δεν θα μπορούσε να φανταστεί κάποιος ή σε μια πιο ακραία περίπτωση να γεμίσουν με αλκοόλ το δοχείο που περιέχει καθαριστικό για τους φακούς επαφής. Ένα ποτό που μπορούν εύκολα να το κρύψουν είναι η βότκα, επειδή είναι άχρωμη, χωρίς έντονη μυρωδιά και μοιάζει με το νερό. Έτσι ένας αλκοολικός μπορεί να παριστάνει ότι πίνει νερό, ενώ στην πραγματικότητα πίνει βότκα! Επαναλαμβάνουμε ότι τα γεγονότα αυτά είναι πραγματικά και αναφέρονται σε μαρτυρίες πρώην αλκοολικών. Η συχνή και χρόνια χρήση αλκοόλ προκαλεί ανοχή και εξάρτηση, σωματική και ψυχική. Η εξάρτηση από αυτή την ουσία είναι γενικά ύπουλη και μακροχρόνια. Οι άνθρωποι που είναι εξαρτημένοι από το αλκοόλ από το πρωί ξεκινούν την κατανάλωση για να μπορέσει ο οργανισμός τους να λειτουργήσει. Καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Επίσης πολλοί λένε ψέματα ότι δεν πίνουν. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να φτάσουν σε ακρότητες, πχ κλοπές προκειμένου να εξασφαλίσουν το αλκοόλ. Ο αλκοολικός είναι εξαρτημένος, γιατί το σώμα του για να λειτουργήσει φυσιολογικά χρειάζεται το φάρμακό του, στην προκειμένη περίπτωση αυτό είναι το αλκοόλ. Εννοείται πως μαζί με την σωματική εξάρτηση υπάρχει και έντονη ψυχολογική. Οπότε φτάνει στο σημείο να καταναλώνει αλκοόλ ακόμη και το πρωί, με το που θα ξυπνήσει, δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Φυσικά και κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης μέρας συνεχίζει να ψάχνει για αλκοόλ. Από την άλλη ο κοινωνικός πότης δεν έχει φτάσει σε αυτή την εξαθλίωση. Πίνει για κοινωνικούς λόγους, με την παρέα όταν θα βγει έξω, με το φαγητό του και σε άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Κάποιος όμως που έχει αδυναμία στο ποτό δεν γίνεται ξαφνικά αλκοολικός, σαν κοινωνικός πότης συνήθως ξεκινά και μέσα από την επαναλαμβανόμενη χρήση, την ανοχή που δημιουργείται και την κατάχρηση καταλήγει στον αλκοολισμό. Ο αλκοολισμός είναι νόσος και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ανάλογα. Υπάρχουν μεγάλες ομοιότητες -όσο και αν αυτό δεν αρέσει σε κάποιους- μεταξύ ενός αλκοολικού και ενός τοξικομανούς. Ο αλκοολισμός χαρακτηρίζεται από: -Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων οινοπνεύματος για μεγάλες περιόδους. -Αποτυχημένες προσπάθειες διακοπής. -Συνεχώς αυξανόμενη προσπάθεια για προμήθεια οινοπνεύματος. -Συνεχιζόμενη χρήση παρά τα προβλήματα υγείας εξαιτίας του οινοπνεύματος. -Ψυχική εξάρτηση: (έντονη επιθυμία για κατανάλωση αλκοόλ, λόγω της ευφορίας και της ευχαρίστησης που αυτή προσφέρει. -Σωματική εξάρτηση: (ανάγκη για λήψη αλκοόλ λόγω του γεγονότος ότι ο οργανισμός το χρειάζεται σαν βασικό διατροφικό στοιχείο, ύστερα από χρόνια κατανάλωση). Παρατηρούνται οργανικές και λειτουργικές διαταραχές αν δεν καταναλωθεί αλκοόλ. Εκδηλώνεται με ένα σύνολο συμπτωμάτων (τρόμος, ναυτία, εμετός, κεφαλαλγία κ.τ.λ.) -Ανοχή: Ο αλκοολικός αναζητά ολοένα και μεγαλύτερη ποσότητα για να αισθανθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. -Απώλεια οποιουδήποτε ενδιαφέροντος και αδιαφορία για τις κοινωνικές του δραστηριότητες. 21

Συνήθως, όταν το σύνδρομο στέρησης εμφανίζεται σε άτομα που πάσχουν από κάποια ταυτόχρονη σωματική ασθένεια, είναι δε δυνατόν να καταλήξει και στο θάνατο. Η χρόνια χρήση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει επίσης σε βρογχίτιδα, πνευμονία, φυματίωση και καρδιοπάθεια. Η εξασθένηση των διανοητικών λειτουργιών δεν είναι σπάνια. Οι περισσότεροι θάνατοι από χρόνια κατάχρηση αλκοόλ οφείλονται στην καταστροφή του ήπατος, εφόσον εκεί μεταβολίζεται η μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ (κίρρωση ήπατος). ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΓΥΡΟ Αυτοί που συναναστρέφονται τον αλκοολικό και είναι νηφάλιοι, συνήθως είναι εχθρικοί. Πολλές φορές μάλιστα δείχνουν να τον φοβούνται και προσπαθούν να τον αποφύγουν. Συνήθως απομακρύνονται και δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση μαζί του, γιατί τους δημιουργεί προβλήματα και ντρέπονται έντονα τον κοινωνικό περίγυρο. Το αίσθημα της ντροπής επιβεβαιώνεται σε πολλές μαρτυρίες αλκοολικών, των συγγενών και των φίλων τους. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι σταματούν να ενδιαφέρονται και να τους απασχολεί το πρόβλημά του. Υπομένουν, προσπαθούν να τον πείσουν να αποδεχτεί το πρόβλημα και να ζητήσει βοήθεια για να το αντιμετωπίσει και να γίνει καλά. Ο αλκοολικός, όπως και ο χρήστης ηρωίνης είναι άρρωστος και χρειάζεται άμεση βοήθεια. Πρέπει να έχει δίπλα του ανθρώπους που τον αγαπούν και είναι διατεθειμένοι να προσπαθήσουν μαζί του. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΕ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΥΣ Ένα παιδί όταν κάποιο μέλος της οικογένειάς του έχει πρόβλημα αλκοολισμού μπορεί να νιώθει μοναξιά και ανασφάλεια. Επίσης νιώθει ντροπή και φόβο. Συνήθως όταν κάποιος έχει πρόβλημα αλκοολισμού παραμελεί τις ανάγκες των παιδιών του. Δεν μπαίνει στη διαδικασία να κάνει διάλογο μαζί τους και να τα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τους. Τα συναισθήματα που βιώνει ένα παιδί σε μια τέτοια κατάσταση μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προσωπικότητά του και να σημαδέψουν τη ζωή του. ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΙ ΔΕΝ ΖΗΤΟΥΝ ΒΟΗΘΕΙΑ Σύμφωνα με έρευνες αυτό που κατά κύριο λόγο εμποδίζει τον αλκοολικό να ζητήσει βοήθεια, είναι η δυσκολία του να παραδεχτεί πως είναι αλκοολικός. Ίσως να ντρέπεται για το πώς θα τον αντιμετωπίσουν, μπορεί να πιστεύει λανθασμένα πως αντέχει το ποτό και πως δεν χρειάζεται βοήθεια,μπορεί να μην έχει το ψυχικό σθένος να το κάνει ή ακόμα και να πιστεύει πως μπορεί να σταματήσει μόνος του χωρίς βοήθεια από τρίτους. Τέλος μπορεί ο βαθμός εξάρτησής του να μην του επιτρέπει να σταματήσει. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΧΡΟΝΙΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ προκαλεί διαταραχές στη λειτουργία του οργανισμού, καθώς και καταστροφές σε πολλά ζωτικά όργανα του σώματος, κυρίως στο συκώτι. Όσο για την ψυχική υγεία, το άτομο όσο προχωρά η κατανάλωση γίνεται 22

μελαγχολικό, αργό, εσωστρεφές και κάποιες φορές μπορεί να χάσει τις αισθήσεις του. Συνεπώς το άτομο χαρακτηρίζεται από ψυχική και σωματική εξάρτηση. Η επιθυμία του για κατανάλωση, λόγω της ευφορίας και της ευχαρίστησης που του προκαλεί, έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ενδιαφερόντων και μια γενικότερη αδιαφορία για κοινωνικές δραστηριότητες. Στον χρόνιο αλκοολισμό παρουσιάζονται διαταραχές ποικίλου βαθμού του νευρικού συστήματος, δηλαδή τρεμούλιασμα, πολυνευρίτιδα, διανοητική σύγχυση, παραισθήσεις, παραλήρημα, ασθένειες του ήπατος, δηλαδή καταστροφή του ιστού του οργάνου και του κυκλοφορικού συστήματος. Ό αλκοολικός νοσεί, γιατί είναι σωματικά και ψυχολογικά άρρωστος. Τα συμπτώματα που παρουσιάζει και έχουν σχέση με την ψυχολογία είναι: διαταραχές στη συμπεριφορά, αστάθεια στην ψυχική διάθεση (τα λεγόμενα σκαμπανεβάσματα), περιορίζεται η ικανότητα κρίσης και η βούληση και εμφανίζεται έντονη ηθική κατάπτωση. (νιώθει άσχημα με τον εαυτό του, ντρέπεται τον κοινωνικό του περίγυρο και πιστεύει ότι δεν είναι ικανός για τίποτα). Όλα αυτά βέβαια συνεπάγονται χαμηλή αυτοπεποίθηση, η οποία με τη σειρά της, αν το άτομο δεν συνειδητοποιήσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται, οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ. Δημιουργείται δηλαδή ένας φαύλος κύκλος. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ Όπως είναι φυσικό, υπάρχουν οικονομικές επιπτώσεις για ένα αλκοολικό αφού ξοδεύει πολλά χρήματα για την κατανάλωση αλκοόλ. Δεν έχει άλλη επιλογή, διότι είναι εξαρτημένος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένας άνθρωπος ο οποίος είναι οικονομικά ευκατάστατος να χάσει μέρος της περιουσίας του και να αντιμετωπίσει οικονομικό πρόβλημα, ενώ κάποιος άλλος που δεν έχει ήδη την οικονομική δυνατότητα να καταφύγει σε κλοπές προκειμένου να βρει τα χρήματα που απαιτούνται για την αγορά αλκοόλ. ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΟΤΑΝ ΑΥΤΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ Η κατανάλωση αλκοόλ από ένα παιδί που δεν έχει συμπληρώσει ακόμη τα 16 του χρόνια μπορεί να δημιουργήσει πολλές παρενέργειες. Επίσης η υγεία του στο μέλλον ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταλήξει στον αλκοολισμό. Όλοι οι γενετιστές μετά από μελέτες, επιβεβαιώνουν και προειδοποιούν ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να καταναλώσει ούτε μια σταγόνα αλκοόλ μέχρι και το 16 ο έτος της ηλικίας του, γιατί πέρα από τις ολέθριες καταστροφές που έχουν οι συνέπειες του αλκοολισμού στην σωματική και την ψυχική υγεία, το αλκοόλ αναστέλλει και την ανάπτυξη. ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ Το δίκτυο των θεραπευτικών υπηρεσιών για αλκοολικούς είναι στην Ελλάδα αρκετά περιορισμένο. Τα δημόσια νοσοκομεία που παρέχουν θεραπευτικές υπηρεσίες σε αλκοολικούς είναι: 1) Tο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής 2) Η Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών 23

3) Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και 4) Τα Περιφερειακά Νοσοκομεία Πατρών, Ηρακλείου, Ιωαννίνων και Λάρισας. 5) Το Κ.Ε.Θ.Ε.Α Στον τομέα της αντιμετώπισης των συνεπειών του αλκοολισμού δραστηριοποιούνται και διάφοροι κοινωνικοί φορείς: 1) Η μη κυβερνητική οργάνωση «Νηφάλιοι» 2) Τα Κλαμπ Οικογενειών με προβλήματα από το αλκοόλ. 3) Το Κέντρο Υποστήριξης Εξαρτημένων Ατόμων «ΟΑΣΙΣ» 4) Ο Σύλλογος Στήριξης Εξαρτημένων από το Αλκοόλ «Η Επιστροφή» 5) Οι ομάδες Αλκοολικών Ανωνύμων, οι οποίες λειτουργούν σε αρκετά μέρη της Ελλάδας. Η οργάνωσή τους στηρίζεται στην αρχή της αλληλοβοήθειας μεταξύ αλκοολικών και πρώην αλκοολικών, μέσω του προγράμματος των 12 βημάτων χωρίς τη βοήθεια από ειδικούς. Οι ΑΑ (Ανώνυμοι Αλκοολικοί) είναι ομάδα απεξάρτησης που προσφέρει ψυχολογική υποστήριξη σε αλκοολικούς με την προϋπόθεση ότι αυτοί έχουν συνειδητοποιήσει το πρόβλημά τους και επιθυμούν πραγματικά να απεξαρτηθούν. Οι ανώνυμοι αλκοολικοί στο τέλος των συνεδριάσεων «προσεύχονταν στη δύναμή τους» για να μπορέσουν να στηριχτούν στα πόδια τους, έτσι ώστε να είναι αυτάρκεις και να μην έχουν ανάγκη το αλκοόλ και καμία άλλη ουσία για να νιώσουν όμορφα. Για να καταπολεμήσει κάποιος τον αλκοολισμό του πρέπει πρώτα να αποδεχτεί το πρόβλημα του. Πολλοί αλκοολικοί αργούν να συνειδητοποιήσουν ότι η ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνουν είναι υπερβολική. Με αυτό τον τρόπο βλέπουν τον εαυτό τους ως κάποιον που απλά πίνει λίγο περισσότερο αλκοόλ. Άρα κάποιος πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσει ότι πάσχει από αλκοολισμό. Όταν το άτομο αποδεχτεί το πρόβλημα αυτό αποτελεί το σημαντικότερο βήμα. Αποτοξίνωση είναι η θεραπεία του σώματος από την ανάγκη για μια ουσία, ενώ απεξάρτηση είναι η θεραπεία του μυαλού. Η αποτοξίνωση δεν είναι η θεραπεία του αλκοολισμού, αλλά είναι μια περίοδος αποχής από το αλκοόλ με στόχο την προετοιμασία του ατόμου για απεξάρτηση και ανάρρωση. Όταν λέμε ότι το άτομο έχει αποτοξινωθεί εννοούμε πως οι εθιστικές ουσίες έχουν φύγει από το σώμα και πλέον μπορεί να προχωρήσει στην απεξάρτηση. Αρχικά λοιπόν πρέπει να σταματήσει την κατανάλωση αλκοόλ για να αποτοξινωθεί ο οργανισμός του, έτσι ώστε με το πέρασμα του χρόνου να απεξαρτηθεί. Στο πρώτο στάδιο της αποτοξίνωσης θα αντιμετωπίσει κάποια συμπτώματα στέρησης. Αυτά είναι :τρεμούλιασμα των χεριών της γλώσσας και των βλεφάρων. Επίσης ταχυκαρδία, εφίδρωση, άγχος, πονοκέφαλος, αϋπνία. Ακόμη το σύνδρομο στέρησης μπορεί να εξελιχθεί σε Delirium Tremens,που εκδηλώνεται με ταχυκαρδία, εφίδρωση,ακουστικές ή οπτικές παραισθήσεις. Επίσης συχνά παρατηρείται ψυχοκινητική διέγερση και παραλήρημα που συχνά οδηγεί σε ψύχωση. Σταδιακά τα συμπτώματα αυτά θα εξαφανιστούν. Πλέον ο οργανισμός είναι έτοιμος να περάσει στο στάδιο της απεξάρτησης. Μετά την αποτοξίνωση το σώμα δεν θα χρειάζεται αλκοόλ για να λειτουργήσει, αλλά το μυαλό θα του ασκεί πίεση για να καταναλώσει αλκοόλ. Η ψυχολογική του διάθεση θα είναι πολύ άσχημη και πρέπει να βρει τη δύναμη να την αντιμετωπίσει, έτσι ώστε να αρχίσει και πάλι να σκέφτεται θετικά. Όταν φτάσει στο σημείο να μη σκέφτεται το αλκοόλ, τότε έχει απεξαρτηθεί. Εδώ γεννιέται το εξής ερώτημα : Κάποιος που γιατρεύτηκε από τον αλκοολισμό μπορεί στο μέλλον να πιει ξανά αλκοόλ χωρίς να διατρέχει κίνδυνο υποτροπιασμού; Δυστυχώς όχι, ο καθένας που ήταν αλκοολικός δεν μπορεί να πιεί, χωρίς να διατρέχει τον κίνδυνο να γίνει ξανά αλκοολικός. Αυτό συμβαίνει γιατί το αλκοόλ υπάρχει στη μνήμη του αλκοολικού σαν κάτι καλό, οπότε ο πρώην αλκοολικός μπαίνει στον πειρασμό να πιεί, 24

ξεκινά από μια μικρή ποσότητα, δεν μπορεί να σταματήσει και φτάνει πάλι στα επίπεδα του αλκοολισμού, δηλαδή της εξάρτησης. Επειδή η διαδικασία απεξάρτησης από τα ναρκωτικά είναι δύσκολη και επίπονη, μπορεί να μιλήσει με κάποιους ειδικούς που θα τον βοηθήσουν να σταματήσει το ποτό και να ενταχθεί ξανά στην κοινωνία. Ακόμη αν θέλει μπορεί να πάει σε ειδικά νοσοκομεία για απεξάρτηση. Η θεραπεία ξεκινά από τον ίδιο τον ασθενή. Η αποδοχή του προβλήματος είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα. Είναι μια προσπάθεια επίπονη, μακρόχρονη και με πολλές στιγμές αδυναμίες. Η θεραπεία αποτοξίνωσης των αλκοολικών γίνεται με ψυχοθεραπεία και με φάρμακα σε ψυχιατρικές κλινικές. Παρουσιάζει δυστυχώς τεράστιες δυσκολίες. Οι αλκοολικοί συνήθως αρνούνται ότι έχουν πρόβλημα εθισμού στο αλκοόλ και δεν ζητούν βοήθεια από ειδικούς, πιστεύοντας ότι έτσι οι υπόλοιποι τους λυπούνται. Υπάρχουν βέβαια κρατικά και δημόσια ιδρύματα, όπου άτομα που πάσχουν από αλκοολισμό, μπορούν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να βοηθηθούν από ειδήμονες. Οι άνθρωποι αυτοί χρήζουν βοήθειας εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού. Οι βασικές παράμετροι που θα μπορούσαν να συμβάλλουν θετικά σε οποιοδήποτε θεραπευτικό πρόβλημα είναι οι εξής: α) Αναγνώριση και αξιολόγηση του προβλήματος. Μεγάλη σημασία έχει η στάση στην πρώτη επαφή με τον εξαρτημένο πότη. Χρειάζεται επίμονη προσπάθεια για τη λεπτομερή αξιολόγηση κάθε πτυχής της γενικότερης υγείας και των δραστηριοτήτων του ατόμου. β) Κατάρτιση θεραπευτικού προγράμματος. Με βάση το δεδομένο ότι όλοι οι αλκοολικοί ΔΕΝ παρουσιάζουν την αυτή κλινική εικόνα (πχ συμπτώματα, βαθμός εξάρτησης κτλ), η κατάρτιση του θεραπευτικού προγράμματος απαιτεί 2 βασικά στοιχεία: 1) Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης που προαναφέρθηκε. 2) Την ενεργό συμμετοχή του ασθενούς στις αποφάσεις σχετικά με τη θεραπευτική διαδικασία. Ανάλογα με την κλινική εικόνα του εξαρτημένου πότη, τα πρώτα στάδια ενός θεραπευτικού προγράμματος απαιτούν: - Αντιμετώπιση σωματικών ή ψυχιατρικών διαταραχών. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση ίσως παρουσιαστεί η ανάγκη εισαγωγής σε νοσοκομείο ή ψυχιατρείο για την αντιμετώπιση πιθανών διαταραχών. Εξαρτάται από την κατάσταση που βρίσκεται ο αλκοολικός. Συνήθως πολλά προβλήματα που παρουσιάζουν οι εξαρτημένοι πότες μπορούν να αντιμετωπιστούν στα εξωτερικά ιατρεία και όχι στα νοσοκομεία και στις κλινικές. - Θεραπευτικό πρόγραμμα. Θα πρέπει η σχέση του θεράποντος και του θεραπευόμενου να είναι ειλικρινής, να υπάρχει μεταξύ τους εμπιστοσύνη. Δεν θα πρέπει ο θεράπων να λέει ψέματα στον θεραπευόμενο, αλλά να του λέει την αλήθεια. Επίσης οι στόχοι του θεραπευτικού προγράμματος θα πρέπει να μπορούν να πραγματοποιηθούν, έτσι ώστε να μην δημιουργούν περισσότερο άγχος στον θεραπευόμενο. Επιπλέον απαραίτητη είναι η υποστήριξη της οικογένειας του αλκοολικού. - Συνεχής παρακολούθηση του εξαρτημένου και υποστήριξη του ίδιου και της οικογένειάς του για διάστημα τουλάχιστον ενός έτους. Η πολιτεία έχει δημιουργήσει κέντρα απεξάρτησης.ωστόσο οι άνθρωποι θα πρέπει να ενημερωθούν και να καταλάβουν ότι το αλκοόλ αν και νόμιμο δεν είναι κάτι αθώο αφού προκαλεί πολλά προβλήματα, κυρίως υγείας. Επίσης όσοι έχουν απεξαρτηθεί θα πρέπει να ενημερώσουν τους υπόλοιπους για τις επιπτώσεις που έχει το αλκοόλ. 25

Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε πως ύστερα από την αποδοχή του αλκοολισμού τα άτομα θα πρέπει να απευθυνθούν στην οικογένειά τους, έτσι ώστε να εισαχθούν σε νοσοκομείο ή ψυχιατρείο, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ 1) Η Ελλάδα είναι πρώτη στη χρήση αλκοόλ και 7 στους 10 μαθητές πίνουν αλκοόλ 3 φορές την εβδομάδα. 2) Ο αλκοολισμός είναι η τρίτη θανατηφόρα αρρώστια στον κόσμο. 3) 38.000.000 άνθρωποι νοσούν και χρειάζεται άμεσα ενημέρωση η κοινωνία. 4) Οι γυναίκες αλκοολικές, κατευθυνόμενες από φόβο για κοινωνική περιφρόνηση δεν ζητούν βοήθεια και συνεχίζουν την κατανάλωση αλκοόλ, σε αντίθεση με τους άντρες που ζητούν πιο εύκολα υποστήριξη. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕ Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ (ISCD) Το αλκοόλ είναι περισσότερο βλαβερό από πολλά ναρκωτικά, όπως η ηρωίνη ή το κρακ, αν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις του τόσο στους ανθρώπους όσο και στο σύνολο της κοινωνίας, σύμφωνα με έρευνα Βρετανών επιστημόνων που δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet. Η έρευνα, από την Ανεξάρτητη Επιστημονική Επιτροπή για τα Ναρκωτικά (ISCD), εκτιμά πως «τα υπάρχοντα συστήματα ταξινόμησης των ναρκωτικών έχουν ελάχιστη σχέση με το πόσο βλαβερά είναι στην πραγματικότητα». Οι ειδικοί της επιτροπής έχουν εκπονήσει ένα δικό τους σύστημα αξιολόγησης των ουσιών και εξετάζουν πόσο βλαβερά είναι τα ναρκωτικά για τον χρήστη, αλλά και πόσο είναι το κόστος της χρήσης τους για το σύστημα υγείας ή το σωφρονιστικό σύστημα. Η ηρωίνη, το κρακ και η μεταμφεταμίνη είναι τα πλέον επικίνδυνα ναρκωτικά ως προς τις βλάβες που προκαλούν στην υγεία, όμως αν κανείς υπολογίσει τις επιπτώσεις για την κοινωνία, το αλκοόλ είναι πολύ πιο επικίνδυνο, σύμφωνα με την έρευνα. ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΣΤΑ 100 ΜΕ 72, Η ΗΡΩΙΝΗ ΜΕ 55, ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ ΜΕ 26 ΚΑΙ Η ΚΑΝΝΑΒΗ ΜΕ 20. (Πηγή : http://www.tovima.gr/science/article/?aid=364129. Δημοσίευση: 01/11/2010) 26

ΝΙΚΟΤΙΝΗ Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα: 1) Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση σε όλη την Ευρώπη, όσον αφορά την χρήση καπνού. 2) Τo 85% των ανθρώπων που καπνίζουν θα προσβληθεί από καρκίνο του πνεύμονα. 3) Στην Ελλάδα κάθε χρόνο πεθαίνουν από το παθητικό κάπνισμα 3000 άνθρωποι. 4) Κάθε τσιγάρο αφαιρεί 5,5 λεπτά από τη ζωή του καπνιστή. 5) Το κάπνισμα διαδόθηκε τον 20 ο αιώνα. 6) Το κάπνισμα σχετίζεται με ασθένειες όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο καρκίνος του πνεύμονα και άλλες μορφές καρκίνου, η μειωμένη γονιμότητα και η ανικανότητα. 7) Κάθε χρόνο στην Ευρώπη περίπου 80.000 πεθαίνουν από το παθητικό κάπνισμα; 8) Σύμφωνα με εκτιμήσεις το 2025 θα έχουμε 10.000.000 θανάτους από το κάπνισμα. 27

8) Το κάπνισμα έχει προκαλέσει περισσότερους θανάτους από ασθένειες όπως χολέρα, μαλάρια, αλλά και από άλλα αφροδίσια νοσήματα, όπως η σύφιλη. ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΚΑΠΟΙΟΣ ΞΕΚΙΝΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Οι περισσότεροι καπνίζουν από περιέργεια, γιατί θέλουν να δουν πως είναι το τσιγάρο. Εκτός αυτού πιστεύουν ότι θα γίνουν πιο δημοφιλείς, πιο άνετοι, όλοι θα τους θέλουν στην παρέα τους και θα έχουν στυλ. Επίσης οι καπνοβιομηχανίες και οι εταιρίες πώλησης τσιγάρων με τις διαφημίσεις και με αυτό το πρότυπο του καπνιστή που πλασάρουν κάνουν πλύση εγκεφάλου στους ανθρώπους, εστιάζοντας στο ότι με το κάπνισμα ο άνθρωποι θα ικανοποιήσουν κάποιες ανάγκες τους και έτσι θα τονωθεί η αυτοπεποίθησή τους, με αποτέλεσμα να ξεκινούν με μια δοκιμή και τις περισσότερες φορές να καταλήγουν στην εξάρτηση. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Οι διαφημιστές παρόλο που γνωρίζουν τα αρνητικά και θανατηφόρα αποτελέσματα του καπνίσματος, προσπαθούν να προσελκύσουν το κοινό επιχειρηματολογώντας υπέρ της «απόλαυσης που σκοτώνει». Παραπλανούν τους καταναλωτές, πείθοντάς τους πως το κάπνισμα θα τους κάνει να νιώσουν καλύτερα, να ξεχάσουν τις έγνοιές τους, να γίνουν πιο αρεστοί στην κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκουν κτλ. Προσπαθούν με λίγα λόγια να εκπληρώσουν τον ένα και μοναδικό τους σκοπό, χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες. Ο σκοπός τους είναι το κέρδος. ΝΙΚΟΤΙΝΗ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ Η νικοτίνη, το ναρκωτικό που περιέχεται στο τσιγάρο, απομνημονεύεται στον εγκέφαλο και ο οργανισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτήν, με αποτέλεσμα να οδηγείται στην εξάρτηση. Το αίμα μεταφέρει οξυγόνο σε όλα τα σημεία του σώματος. Όταν καπνίζουμε η νικοτίνη μεταφέρεται με το αίμα και μειώνεται το οξυγόνο. Με το κάπνισμα καίγονται ευαίσθητοι ιστοί επειδή μεταφέρεται ταχύτατα νικοτίνη στον εγκέφαλο όπου υπάρχουν ειδικοί υποδοχείς, οι οποίοι λαχταρούν τη νικοτίνη. ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ Οι άνθρωποι εθίζονται στον καπνό λόγω της νικοτίνης που αυτός περιέχει. Η νικοτίνη είναι το ναρκωτικό. Ανεβάζει την πίεση του αίματος και τους παλμούς της καρδιάς κάθε φορά που κάποιος καπνίζει. Η έλλειψη νικοτίνης προκαλεί στερητικά συμπτώματα. Εξαιτίας ακριβώς της εθιστικής της φύσης μπορεί η κίνηση για το άναμμα του τσιγάρου να γίνεται ασυναίσθητα. Αυτό οφείλεται στην ανάγκη για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων στέρησης. ΑΛΛΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΙ Ο ΚΑΠΝΟΣ Ο καπνός περιέχει 4.000 χημικές ουσίες, από τις οποίες οι 43 είναι καρκινογόνες. Οι πιο επικίνδυνες ουσίες είναι οι εξής: - Η πίσσα που χρησιμοποιείται για την ασφαλτόστρωση των δρόμων. 28

- Η αμμωνία που χρησιμοποιείται σε καθαριστικά. - Κυανούχο άλας που χρησιμοποιήθηκε για τις μαζικές εκτελέσεις των Εβραίων στους θαλάμους αερίων. - Μονοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται από τις εξατμίσεις των αυτοκίνητων. - Φορμαλδεΰδη που χρησιμοποιείται για τη συντήρηση του ανθρώπινου σώματος μετά το θάνατό του. - Μεθάνιο που χρησιμοποιείται ως καύσιμο για πυραύλους. - Κάδμιο που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών. - Βουτάνιο, ένα εύφλεκτο υγρό που χρησιμοποιείται στους αναπτήρες. - Ακετόνη, ένα διαλυτικό που χρησιμοποιείται για το ξέβαμμα των νυχιών. - Γομολάκα, που χρησιμοποιείται στο γυάλισμα των ξύλων. ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Το κάπνισμα προκαλεί σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό. Πραγματικά με την χρόνια χρήση ένας οργανισμός μπορεί να παραμορφωθεί. Παρουσιάζονται διάφορες παρενέργειες όπως ουλίτιδα, πτώση των οδόντων, καταρράκτης στα μάτια, οστεοπόρωση και κιτρίνισμα των δαχτύλων. ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Παθητικό κάπνισμα ονομάζεται η εισπνοή καπνού που προέρχεται από τα τσιγάρα άλλων ανθρώπων.μπορεί να προκαλέσει καρκίνο ή άλλες ζημιές στους πνεύμονες και καρδιακές παθήσεις. Οι καπνιστές θα πρέπει να σέβονται τους μη καπνιστές, και κυρίως όταν βρίσκονται σε κλειστούς δημόσιους χώρους να αποφεύγουν να καπνίζουν,ώστε να μην τους αναγκάζουν να εισπνέουν τον καπνό τους. ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στον πνεύμονα. Η γενεσιουργός αιτία του καρκίνου του πνεύμονα είναι και η πίσσα και οι άλλες 4.000 χημικές ουσίες που 29

περιλαμβάνονται στον καπνό. Η νικοτίνη δεν προκαλεί καρκίνο, είναι η παγίδα, το ναρκωτικό για να εθιστεί κάποιος και να εξαρτηθεί Σε πολλές περιπτώσεις ο καρκίνος του πνεύμονα δε μπορεί να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση και οι παθόντες συνήθως πεθαίνουν λίγους μήνες μετά τη διάγνωση. Το κάπνισμα προκαλεί ακόμα καρκίνο στα χείλη, τη στοματική κοιλότητα, το λαιμό, το λάρυγγα,την ουροδόχο κύστη και επίσης συντελεί στη δημιουργία καρκίνου στο πάγκρεας, το στομάχι, τη μήτρα και τα νεφρά. Τις περισσότερες φορές ο παθόντας πεθαίνει. ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ Η νικοτίνη και το μονοξείδιο του άνθρακα που βρίσκεται στα τσιγάρα προκαλούν καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί η καρδιά πρέπει να δουλέψει πιο σκληρά για να φέρει εις πέρας τις καθημερινές δραστηριότητες. Τέλος οι καρδιαγγειακές παθήσεις απομυζούν την ενέργεια και κάνουν την αναπνοή πιο δύσκολη. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Το κάπνισμα προκαλεί πάρα πολλά προβλήματα στην γονιμότητα στους άντρες αλλά και στις γυναίκες. Πολλές γυναίκες που καπνίζουν είναι λιγότερο γόνιμες από τις μη καπνίστριες. Χρειάζονται περισσότερο καιρό για να συλλάβουν και είναι πολύ πιο πιθανό να αποβάλουν. Οι άντρες που καπνίζουν πιθανόν να υποφέρουν από ανικανότητα, η οποία οφείλεται σε ζημιά στα αιμοφόρα αγγεία και στο πέος. Άλλη μια συνέπεια που προκαλεί το κάπνισμα είναι τα χαμηλά επίπεδα ορμόνης. Το κάπνισμα μειώνει το σύνολο της ορμόνης των οιστρογόνων στο σώμα. Επίσης η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών σε συνδυασμό με το κάπνισμα έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών περίπου κατά δέκα φορές. Ακόμα τα μωρά που γεννιούνται από μητέρες οι οποίες κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι πιο πιθανό να έχουν βάρος κάτω του φυσιολογικού ή να γεννηθούν με πρόωρο τοκετό. Επίσης έχουν την τάση να αρρωσταίνουν συχνότερα, να κλαίνε περισσότερο και να κοιμούνται λιγότερο από τα μωρά που γεννιούνται από μη καπνίστριες μητέρες. Επίσης το κάπνισα έχει ως συνέπεια να επηρεάζει με αρνητικό τρόπο τα παιδιά. Έτσι τα παιδιά των οποίων οι γονείς καπνίζουν είναι πολύ πιθανό: α) να πάθουν πνευμονία και βρογχίτιδα στον πρώτο χρόνο της ζωής τους, β) να υποφέρουν από πολλές και συχνές κρίσεις άσθματος και γ) σε μεγαλύτερη ηλικία τα παιδιά των καπνιστών να γίνουνε καπνιστές και τα ίδια. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το έμβρυο ασφυκτιά και δυσφορεί μέσα στην κοιλιά της εγκύου μητέρας και εκτός του ότι μπορεί να προκληθούν σοβαρές βλάβες στο ίδιο, μπορεί να επέλθει ακόμη και ο θάνατός του. ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ 30

Με το κάπνισμα το άτομο εκτός από τις σωματικές βλάβες που υφίσταται πλήττεται και από έλλειψη διαύγειας. Με την πάροδο του χρόνου χάνει την ικανότητα συγκέντρωσης και αντίληψης σε σχέση με τα άτομα που δεν καπνίζουν. ΣΧΕΣΗ ΑΛΚΟΟΛ, ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΗΡΩΙΝΗΣ Και οι 3 είναι εθιστικές ουσίες, αφού δοκιμάσεις λίγο, στη συνέχεια χρειάζεσαι μεγαλύτερη ποσότητα, μέχρι να εξαρτηθείς και να γίνουν η ζωή σου και ο σκοπός της ύπαρξής σου. Έχουν όμως μια σημαντική διαφορά. Το αλκοόλ και ειδικά το τσιγάρο σκοτώνουν πιο αργά από την ηρωίνη, γιατί οι δυσάρεστες συνέπειές τους εμφανίζονται μετά την πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος. Στην αρχή είναι πιο ήπιες μέχρι να φτάσει κάποιος στην εξάρτηση. Άλλη μια διαφορά είναι ότι το τσιγάρο και το αλκοόλ είναι νόμιμα, άρα και πιο προσιτά σε όλους, πράγμα που τα κάνει να φαίνονται πιο αθώα από την ηρωίνη, ενώ στην ουσία και αυτά οδηγούν στην εξάρτηση. Τέλος η υπερβολική δόση ηρωίνης και αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε ακαριαίο- ξαφνικό θάνατο, ενώ με το τσιγάρο δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, γιατί ο θάνατος είναι αργός. ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΑΡΧΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ- ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Κάποιος μπορεί να προετοιμαστεί για να κόψει το κάπνισμα με τις ακόλουθες πράξεις : 1)Να ορίσει μια σύντομη ημερομηνία για να ξεκινήσει την αποτοξίνωση και στη συνέχεια την απεξάρτηση. 2)Να πραγματοποιήσει αλλαγές στο περιβάλλον διαμονής του. Να απαλλαγεί από όλα τα τσιγάρα, τα τασάκια και τους αναπτήρες στο σπίτι, στο αυτοκίνητο και στο χώρο εργασίας. Να μην επιτρέπει σε άλλους να καπνίζουν στο σπίτι. 3) Να κάνει μια ανασκόπηση στις τυχόν παλαιότερες προσπάθειες του. Να σκεφτεί τι πήγε σωστά και τι λάθος. 4) Μπορεί να ζητήσει συμβουλή ενός γιατρού και να λάβει ομαδική ή ατομική υποστήριξη ή να ενημερωθεί για τις υπάρχουσες θεραπείες κατά του τσιγάρου. ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΝΙΚΟΤΙΝΗΣ Αφού κάποιος καταφέρει να κόψει το τσιγάρο στη συνέχεια θα πρέπει αρχικά να αποσπά τον εαυτό του από την ανάγκη να καπνίσει. Ενδεικτικά μπορεί να επιδιώξει να συζητά με κάποιον ειδικό ή φίλο για τα συναισθήματα που νιώθει και να σκέφτεται τα θετικά στοιχεία που αποκομίζει από τη μη χρήση καπνού, μπορεί να πηγαίνει μια βόλτα στη φύση ή να αναζητήσει δημιουργικές ασχολίες που ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του. Επίσης καλό θα ήταν να ασχολείται περισσότερο με τον αθλητισμό. Τέλος θα πρέπει να αποφεύγει τις παλιές του συνήθειες όπως αλκοόλ, καφέ και γενικά οτιδήποτε με το οποίο έχει συνδυάσει το τσιγάρο. Για να κόψει κάποιος το τσιγάρο, πρέπει να έχει ισχυρή θέληση και υποστήριξη. Από κει και πέρα, πρέπει να αλλάξει τις καθημερινές του συνήθειες, δηλαδή εκεί που ο καπνιστής έπινε 31

καφέ το πρωί τώρα είναι καλό να πίνει τσάι πχ, γιατί είχε συνηθίσει το τσιγάρο μαζί με τον καφέ. Όλα είναι θέμα συνήθειας. Επίσης μπορεί να αλλάξει διακόσμηση στο σπίτι του και να διώξει όλα τα αντικείμενα που έχουν σχέση με το κάπνισμα, όπως πχ τασάκια και αναπτήρες. Ύστερα πρέπει να βρει δραστηριότητες που τον ευχαριστούν και τον βοηθούν να ξεχνιέται, να βγει μια βόλτα με τους φίλους του, οι οποίοι δεν πρέπει αρχικά να καπνίζουν μπροστά του, να ασχοληθεί με την προσωπική του ζωή, να διαβάσει ένα βιβλίο, να ασχοληθεί με ένα σπορ κτλ. Αφού περάσει ένας χρόνος θα μπορέσουμε να πούμε πως είναι πλέον πρώην καπνιστής, αλλά είναι καλό γι αυτόν να μην καπνίσει ξανά, γιατί πάντα θα διατρέχει τον κίνδυνο να φτάσει πάλι στην εξάρτηση. Συγκεκριμένα μέσα σε 1 χρόνο από την ημέρα που κάποιος σταματά το κάπνισμα ο οργανισμός ακολουθεί την παρακάτω πορεία, έτσι ώστε να επανέλθει στην κατάσταση που ήταν πριν ξεκινήσει το κάπνισμα: Στο πρώτο μισάωρο κιόλας η θερμοκρασία των άκρων έρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα, όπως και η πίεση και οι σφυγμοί. Σε διάστημα 8 ωρών το οξυγόνο αυξάνεται σε κανονικά επίπεδα και μειώνεται το ποσοστό μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Από τις 2 πρώτες μέρες η αίσθηση της όσφρησης και της γεύσης βελτιώνονται. Μέσα σε 72 ώρες λειτουργεί πιο ομαλά η αναπνοή. Τις πρώτες εβδομάδες βελτιώνεται σημαντικά η κυκλοφορία του αίματος. Σε διάστημα 9 μηνών το άτομο έχει περισσότερες αντοχές και δεν κουράζεται πια τόσο εύκολα. Μετά από καιρό μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στον πνεύμονα. ΘΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ- ΣΤΗΝ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ -ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ. Η διακοπή του καπνίσματος επηρεάζει την εξωτερική εμφάνιση, την οικονομική κατάσταση, την αυτοπεποίθηση και την φυσική κατάσταση του ατόμου. Συγκεκριμένα θα σταματήσουν να εμφανίζονται ρυτίδες, να κιτρινίζουν τα δόντια, να μυρίζει το στόμα και τα ρούχα. Επίσης το εισόδημα που έχει τώρα κάποιος στη διάθεσή του αυξάνεται, γιατί δεν ξοδεύει πλέον χρήματα στην αγορά τσιγάρων, οπότε έχει λιγότερα έξοδα και περισσότερο εισόδημα για κατανάλωση. Όσον αφορά τη φυσική κατάσταση, αποκτά μεγαλύτερη αντοχή και δεν αρρωσταίνει εύκολα, γιατί δυναμώνει το ανοσοποιητικό του σύστημα και φυσικά δεν λαχανιάζει κάθε φορά που ανεβαίνει σκάλες ή απλά περπατά. Οπότε μετά από κάποιο διάστημα νιώθει ωραία με τον εαυτό του, γιατί βελτιώνεται η εξωτερική εμφάνιση και η φυσική κατάσταση, με αποτέλεσμα να αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση. Η αυτοπεποίθηση είναι το μέσο για να πει για πάντα αντίο σε αυτή τη δήθεν ευχάριστη συνήθεια. 32

ΚΑΝΝΑΒΗ 33

Είναι το φυτό από το οποίο φτιάχνονται ναρκωτικά όπως η μαριχουάνα και το χασίς. Την κάνναβη την καλλιεργούσαν και τη χρησιμοποιούσαν ως παραισθησιογόνο ουσία εδώ και 2.000 χρόνια τουλάχιστον. Περιέχει πάνω από 400 διαφορετικές χημικές ουσίες και το κύριο συστατικό το οποίο μεταβάλλει τον τρόπο που το μυαλό λειτουργεί είναι το THC που είναι παραισθησιογόνο και που από την ποσότητά του στο φυτό της κάνναβης καθορίζεται η ισχύς του ναρκωτικού. Το ποσοστό του THC καθορίζεται από τον καιρό, το έδαφος και άλλους παράγοντες και έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Προκαλεί σύγχυση στο μυαλό του ανθρώπου και ύστερα από συνεχόμενη χρήση αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Όταν ένας άνθρωπος κάνει χρήση του συγκεκριμένου ναρκωτικού συνήθως νιώθει ευχαρίστηση, αλλά όταν δεν είναι υπό την επήρεια του ναρκωτικού είναι λυπημένος και οξύθυμος. ΜΑΡΙΧΟΥΑΝΑ Η μαριχουάνα είναι ένα μείγμα από αποξηραμένα άνθη, σπόρους και φύλλα του φυτού της ινδικής κάνναβης.στην αργκό έχει πολλές ονομασίες όπως χόρτο, φούντα, μπάφος,weed, ganja κτλ. ΧΑΣΙΣ Το χασίς είναι μια συγγενική μορφή του ναρκωτικού που φτιάχνεται από ρητίνες του φυτού ινδική κάνναβη,δηλαδή από το ρετσίνι που εκκρίνεται από τον φλοιό της κάνναβης. Για αυτό το λόγο λοιπόν το χασίς είναι έξι φορές πιο δυνατό από την μαριχουάνα. ΤΡΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ Η μαριχουάνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους, όπως να γίνει χρήση σαν τσιγάρο. Επίσης μερικές φορές αναμειγνύεται σε φαγητό ή το πίνουν όπως το τσάι. Ακόμη οι χρήστες διαλύουν ένα κανονικό τσιγάρο και μέσα σ αυτό βάζουν μαριχουάνα. 34

ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ Οι διανοητικές συνέπειες που προκαλεί η χρήση της μαριχουάνας είναι πολύ σοβαρές. Όσοι καπνίζουν μαριχουάνα έχουν ασθενέστερη μνήμη και διανοητική ικανότητα από τους ανθρώπους που δε κάνουν χρήση μαριχουάνας. Επίσης έχουν γίνει έρευνες που διατυπώνουν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της μαριχουάνας, οι οποίες δείχνουν αλλαγές στον εγκέφαλο παρόμοιες με εκείνες που προκαλούνται από την μακροχρόνια χρήση σκληρών ναρκωτικών. Μελέτες έδειξαν ακόμα ότι υπάρχει σχέση μεταξύ συνεχιζόμενης χρήσης μαριχουάνας και ψύχωσης. Δηλαδή κάποιος οδηγείται στην παράνοια, στην σχιζοφρένεια και γενικότερα στις διανοητικές ανωμαλίες και επιπλέον, τυχόν χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα εκ γενετής ανωμαλίες και αυξημένο κίνδυνο λευχαιμίας στα παιδιά. Η χρήση της μαριχουάνας από μια έγκυο γυναίκα μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη γέννηση και το παιδί αφού γεννηθεί θα είναι πιο μικρό σε μέγεθος και υπάρχει πιθανότητα στο μέλλον να αδυνατεί να συγκεντρωθεί στα μαθήματά του, πράγμα που σημαίνει ότι η μαριχουάνα μειώνει τις διανοητικές ικανότητες και προκαλεί αδυναμία συγκέντρωσης. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Η μαριχουάνα μετά από μεγάλη διάρκεια επαναλαμβανόμενης χρήσης έχει ως συνέπεια την εξασθένιση της μνήμης του ατόμου. Με τη χρήση μαριχουάνας παρατηρούνται κακώσεις στον εγκέφαλο που μπορεί να είναι μόνιμες. Επιπλέον καταστρέφονται αγγεία και κύτταρα του εγκεφάλου και έτσι προκαλείται απώλεια μέρους της μνήμης. Επίσης τα άτομα αυτά πολλές φορές υποφέρουν από ψυχώσεις και έχουν παραισθήσεις. Οι μαθητές αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη μελέτη, δηλαδή υπάρχει μειωμένη ικανότητα μάθησης και διατήρησης των πληροφοριών, γι αυτό και οι επιδόσεις τους στα μαθήματα φθίνουν. Επιπροσθέτως παρουσιάζεται και ανικανότητα ξεκάθαρης αντίληψης της πραγματικότητας. Ύστερα από μελέτες και έρευνες έχει παρατηρηθεί ότι οι μαθητές που κάπνισαν μαριχουάνα τουλάχιστον 27 μέρες πριν την έρευνα, είχαν μειωμένες βασικές δεξιότητες που σχετίζονται με την προσοχή, τη μνήμη και τη μάθηση. Τέλος οι μαθητές αυτοί που καπνίζουν μαριχουάνα μπορεί να έχουν χαμηλότερους βαθμούς και λιγότερες πιθανότητες εισαγωγής σε μια σχολή απ αυτούς που δεν καπνίζουν. Πιο απλά, δεν έχουν τις ίδιες ικανότητες να θυμηθούν και να οργανώσουν κατάλληλα τις πληροφορίες που δέχονται, σε σύγκριση με αυτούς που είναι «καθαροί». ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η σοβαρότερη επίπτωση της κάνναβης στην γονιμότητα είναι πως αλλάζει τη δομή των σπερματικών κυττάρων, παραμορφώνοντάς τα. Ακόμη και μικρές ποσότητες κάνναβης μπορούν να προκαλέσουν στειρότητα στους άντρες. Η χρήση κάνναβης μπορεί να αναστατώσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο των γυναικών και γενικότερα να τους προκαλέσει ακόμα περισσότερα προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης προκαλεί μειωμένη σεξουαλική ικανότητα και στην χειρότερη περίπτωση προσωρινή στείρωση. ΓΕΝΙΚΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 35

Η αντίσταση του οργανισμού μας σε διάφορες ασθένειες, όπως τα κρυολογήματα, η βρογχίτιδα ελαττώνεται. Επίσης επηρεάζεται αρνητικά η ανάπτυξη, καταστέλλεται το ανοσοποιητικό σύστημα και τα κύτταρα του σώματος αποκτούν ανώμαλη δομή. Ακόμα μειώνονται οι ανδρικές ορμόνες, καθώς και η σεξουαλική ικανότητα και στα 2 φύλα. Καταστρέφονται οι ίνες των πνευμόνων και παρουσιάζονται κακώσεις στον εγκέφαλο. Επιπλέον το άτομο παρατηρείται να έχει δυσκολίες μελέτης, αλλά και μειωμένη ικανότητα μάθησης και διατήρησης των πληροφοριών, απάθεια, υπνηλία και έλλειψη κινήτρων. Τέλος παρουσιάζονται αλλαγές στην προσωπικότητα και στη διάθεση και ανικανότητα ξεκάθαρης αντίληψης των πραγμάτων. ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΧΟΥΑΝΑΣ ΜΕ ΤΑ ΣΚΛΗΡΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ Μετά από την συνεχόμενη κατανάλωση της μαριχουάνας τα άτομα αποκτούν ανοχή και έτσι τα ευχάριστα αισθήματα που προκαλούσε αρχικά αυτή η ουσία μπορούν τώρα να παραχθούν με την κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων μαριχουάνας. Η μαριχουάνα προκαλεί ψυχολογική εξάρτηση στον χρήστη. Πολλές φορές η αδυναμία ικανοποίησης των χρηστών τους οδηγεί στην κατανάλωση ισχυρότερων ουσιών, προκειμένου να απαλλάξουν τον εαυτό τους από τις ανεπιθύμητες καταστάσεις που τους οδήγησαν στη χρήση μαριχουάνας. Αυτό δε σημαίνει πως πάντοτε τα άτομα που καπνίζουν μαριχουάνα οδηγούνται στη λήψη σκληρότερων ναρκωτικών, αλλά αρκετές φορές όπως είδαμε, όταν το «φτιάξιμο» υποχωρήσει, επιστρέφουν τα προβλήματα και η ένταση της καθημερινότητας και μπορεί έτσι να στραφούν σε ισχυρότερα ναρκωτικά, τα οποία φυσικά δεν εξαφανίζουν τα καθημερινά προβλήματα, αλλά δημιουργούν και ένα επιπλέον, αυτό της εξάρτησης. Σύμφωνα με μια μελέτη, οι νέοι που κάνουν χρήση μαριχουάνας είναι κατά 85 φορές πιθανότερο να κάνουν χρήση κοκαΐνης σε σχέση με τους νέους που δεν έκαναν χρήση μαριχουάνας. Μερικές φορές βουτούν τα τσιγαριλίκια σε PCP, το οποίο είναι ένα ισχυρό παραισθησιογόνο. Χρησιμοποιείται συχνά μαζί με την κάνναβη και είναι είτε σε σκόνη, είτε σε υγρή μορφή. Όταν συνδυάζονται η μαριχουάνα με το PCP προκαλείται βίαιη συμπεριφορά, σφοδρές σωματικές αντιδράσεις, όπως τρομώδες παραλήρημα, κώμα και στην χειρότερη περίπτωση θάνατος. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ύστερα από μια έρευνα που έγινε σε χώρους εργασίας παρατηρήθηκε πως όσοι κάνουν χρήση μαριχουάνας έχουν παραπάνω πιθανότητες για ατυχήματα, τραυματισμούς. Επίσης απουσιάζουν περισσότερες φορές αδικαιολόγητα από την εργασία τους. Στην Αυστραλία μια έρευνα έδειξε πως το «φτιάξιμο» με μαριχουάνα ήταν υπεύθυνο για το 4,3% των θανάτων των οδηγών σε τροχαία δυστυχήματα. ΚΟΚΑΪΝΗ 36

Η κοκαΐνη παράγεται από τα φύλλα της κόκας Αρχικά χρησιμοποιούταν ως παυσίπονο. Συνήθως σνιφάρεται (μέσω της ρινικής οδού) και η σκόνη εισχωρεί στο αίμα μέσω των ρινικών ιστών. Μπορεί επίσης να ληφθεί από το στόμα, να καπνιστεί ή να τριφτεί πάνω στα ούλα. Η λέξη κοκαΐνη αναφέρεται στο ναρκωτικό με μορφή σκόνης ή κρυσταλλική μορφή. Η σκόνη διαλύεται συνήθως σε αδρανείς ουσίες όπως άμυλο καλαμποκιού, σκόνη ταλκ και ζάχαρη ή άλλα ναρκωτικά όπως προκαίνη ή αμφεταμίνες. Οι χρήστες της κοκαΐνης ανήκουν σε όλες τις ηλικίες, σε όλα τα επαγγέλματα και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις,ακόμα και σε μαθητές δημοτικού οκτώ ετών. Τα στατιστικά δείχνουν ότι στον κόσμο η κοκαΐνη είναι το δεύτερο πιο διαδεδομένο ναρκωτικό. Τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους έχουν δοκιμάσει 7,5 εκατομμύρια άνθρωποι από ηλικία 15 έως 34 ετών. Η χρήση κοκαΐνης μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας συμφόρησης,καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικής αιμορραγίας. Ακόμα παιδιά που γεννιούνται από μητέρες εθισμένες στην κοκαΐνη έρχονται σε αυτό τον κόσμο εθισμένα και τα ίδια. Πολλά γεννιούνται με αναπηρίες και πληθώρα άλλων προβλημάτων.παρά τους κινδύνους που εγκυμονεί, η χρήση της κοκαΐνης συνεχίζει να ακμάζει, επειδή οι χρήστες δυσκολεύονται να ξεφύγουν από τα πρώτα κιόλας βήματα που κάνουν στο μακρύ και σκοτεινό δρόμο της κοκαΐνης ο οποίος αναπόφευκτα οδηγεί στον εθισμό. 37