ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ Ως σεξουαλική κακοποίηση ορίζεται «η συµµετοχή (εµπλοκή) ενός παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα την οποία δεν κατανοεί πλήρως ή για την οποία δεν είναι σε θέση να συναινέσει ή για την οποία δεν είναι αναπτυξιακά ώριµο ή η οποία παραβιάζει τους νόµους. Τα παιδιά µπορεί να υποστούν σεξουαλική κακοποίηση τόσο από ενήλικα άτοµα όσο και από άλλα παιδιά τα οποία, λόγω της ηλικίας τους ή του αναπτυξιακού τους σταδίου, βρίσκονται σε θέση ευθύνης, εµπιστοσύνης ή δύναµης σε σχέση µε το θύµα». Η σεξουαλική κακοποίηση περιλαµβάνει δραστηριότητες που µπορεί να περιλαµβάνουν άγγιγµα,, µπορεί όµως και όχι.. Έτσι ο όρος αναφέρεται σε δραστηριότητες όπως διείσδυση των γεννητικών οργάνων του ενήλικα στα γεννητικά όργανα, στον πρωκτό ή στο στόµα του παιδιού, την επίδειξη των γεννητικών οργάνων του ενήλικα σε ένα παιδί, την επίδειξη πορνογραφίας σε παιδιά και την πορνεία παιδιών. Η σεξουαλική κακοποίηση µπορεί να συνοδεύεται από συµπεριφορές δωροδοκίας, πίεσης, εξαναγκασµού ή να λαµβάνει χώρα σε µια σχέση ασφάλειας και εµπιστοσύνης µε το παιδί.
Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ Μελέτη της Κλινικής Mayo έδειξε ότι άτοµα µε ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης µπορεί να εµφανίσουν διαταραχή µετατραυµατικού στρες (PTSD), διαταραχές άγχους, κατάθλιψη και διαταραχές φαγητού και ύπνου αλλά και να προβούν σε απόπειρες αυτοκτονίας. Οι συνέπειες της σεξουαλικής Κακοποίησης µπορεί να είναι (Noll, et. al., 2007; Van Roode, et. al., 2009; Pelcovitz, et. al., 1997; Tschumper, et.al., 2007): Μετατραυµατικές διαταραχές Άγχος κατασταλτικό που δεν µπορεί να προσδιοριστεί αλλιώς (DESNOS Disorder of Extreme Stress Not Otherwise Specified) Σεξουαλικές δυσκολίες ιαταραχές άγχους και συναισθηµατικές δυσκολίες Κατάθλιψη Χρήση ουσιών ιατροφικές διαταραχές και πολλά άλλα Για αυτό το λόγο «Το Χαµόγελο του Παιδιού» συµµετέχει σε µια Παγκόσµια Συµµαχία για την Υγεία (Global Health Coalition) προκειµένου να αντιµετωπιστεί το φαινόµενο της σεξουαλικής κακοποίησης και εκµετάλλευσης παιδιών ως θέµα δηµόσιας υγείας.
ΜΕΝΕΙ ΜΥΣΤΙΚΟ ΚΑΜΠΑΝΙΑ 2017 - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 9 Συναντήσεις Εργασίας πανελλαδικά (Αθήνα Πάτρα Λάρισα Ιωάννινα Χαλκίδα Ηράκλειο Χανιά Τρίπολη Θεσσαλονίκη) 15 προτάσεις για την πρόληψη και αντιµετώπιση του φαινοµένου. 66.000 συµπολίτες µας επισκέφθηκαν την εξειδικευµένη ιστοσελίδα www.meneimystiko.gr. 17.500 συµπολίτες µας συνυπέγραψαν ηλεκτρονικά προτάσεις σχετικά µε την πρόληψη και αντιµετώπιση του φαινοµένου της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών. 30 αναρτήσεις στο Facebook µε απήχηση σε 1.000.000 χρήστες 24 αναρτήσεις στο TWITTER Προβολή tv spot πανελλαδικά Περισσότερα από 500 άρθρα & δηµοσιεύµατα σε έντυπα και ηλεκτρονικά µέσα
ΜΕΝΕΙ ΜΥΣΤΙΚΟ ΚΑΜΠΑΝΙΑ 2017 - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η καµπάνια ολοκληρώθηκε µε την παράδοση των αποτελεσµάτων στην Α.Ε. Πρόεδρο της ηµοκρατίας.
ΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΑΙ ΟΦΙΛΩΝ 2018
ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
ΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ «Το Χαµόγελο του Παιδιού» τόσο επιστηµονικά όσο και στο πεδίο, εφαρµόζει δράσεις και παρέχει υπηρεσίες στα παιδιά σε επίπεδο Πρόληψης και στα παιδιά θύµατα Σεξουαλικής Κακοποίησης σε επίπεδο Παρέµβασης και Θεραπείας. ΠΡΟΛΗΨΗ Πραγµατοποιεί διαδραστικές παρεµβάσεις πρόληψης κι ευαισθητοποίησης στα Σχολεία όλης της χώρας Παρέχει συµβουλευτική υποστήριξη µέσω της «Ευρωπαϊκής Γραµµής Υποστήριξης παιδιών 116111» Πραγµατοποιεί Επιµορφώσεις Εκπαιδευτικών και Γονέων Υλοποιεί δράσεις ευαισθητοποίησης των πολιτών
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το 2017 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» πραγµατοποίησε διαδραστικές παρεµβάσεις πρόληψης σε 129 σχολεία και φορείς, σε συνολικά 1.381 γονείς/κηδεµόνες, 206 εκπαιδευτικούς, 2.199 µαθητές/µαθήτριες και 107 επαγγελµατίες. Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» πραγµατοποίησε διαδραστικές παρεµβάσεις πρόληψης σε 112 σχολεία και φορείς, σε συνολικά 962 γονείς/κηδεµόνες, 48 εκπαιδευτικούς, 4.157 µαθητές/µαθήτριες. Το 2017 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» πραγµατοποίησε συµβουλευτική υποστήριξη σε 3.818 άτοµα (ενήλικες & παιδιά) Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» πραγµατοποίησε συµβουλευτική υποστήριξη σε 3.456 άτοµα (ενήλικες & παιδιά)
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ «Το Χαµόγελο του Παιδιού» τόσο επιστηµονικά όσο και στο πεδίο, εφαρµόζει δράσεις και παρέχει υπηρεσίες στα παιδιά σε επίπεδο Πρόληψης και στα παιδιά θύµατα Βίας σε επίπεδο Παρέµβασης και Θεραπείας. ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΑ Λαµβάνει ανώνυµες και επώνυµες καταγγελίες στην «Εθνική Τηλεφωνική Γραµµή για τα Παιδιά SOS 1056» και τις προωθεί στις αρµόδιες Αρχές Πραγµατοποιεί Επιτόπια Παρέµβαση για παιδιά που διατρέχουν άµεσο κίνδυνο
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το 2017 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» έλαβε στην Γραµµή SOS 1056 848 καταγγελίες που αφορούσαν σε 1.656 παιδιά, τις οποίες και προώθησε στις αρµόδιες Εισαγγελικές Αρχές. Μόνο το 0,5% (8 παιδιά) αφορούσε σε περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης. Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» έλαβε στην Γραµµή SOS 1056 647 καταγγελίες που αφορούσαν σε 1.186 παιδιά, τις οποίες και προώθησε στις αρµόδιες Εισαγγελικές Αρχές. Μόνο το 0,3% (3 παιδιά) αφορούσε σε περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης. Το 2017 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» πραγµατοποίησε επιτόπια παρέµβαση για 237 παιδιά που διέτρεχαν άµεσο κίνδυνο. Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» πραγµατοποίησε επιτόπια παρέµβαση για 178 παιδιά που διέτρεχαν άµεσο κίνδυνο.
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ «Το Χαµόγελο του Παιδιού» τόσο επιστηµονικά όσο και στο πεδίο, εφαρµόζει δράσεις και παρέχει υπηρεσίες στα παιδιά σε επίπεδο Πρόληψης και στα παιδιά θύµατα Βίας σε επίπεδο Παρέµβασης και Θεραπείας. ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΑ Λειτουργεί 11 Σπίτια για την ασφαλή διαµονή παιδιών θυµάτων ιαθέτει το Κέντρο Συνηγορίας του Παιδιού, έναν αυτόνοµο και ειδικά διαµορφωµένο χώρο στον οποίο - υπό καθεστώς πλήρους προστασίας- παιδιά µετέχουν στις νοµικές διαδικασίες µε την ιδιότητα του θύµατος ή του µάρτυρα σύµφωνα µε διεθνείς προδιαγραφές και µέσω θεσµοθετηµένων διαδικασιών.
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το 2017 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» έλαβε στην Γραµµή SOS 1056 134 αιτήµατα για τη φιλοξενία παιδιών θυµάτων κάθε µορφής Βίας. Τα αιτήµατα αφορούσαν σε 218 παιδιά. Η αιτία αποµάκρυνσης για 16 παιδιά (7,5%) ήταν η σεξουαλική κακοποίηση. Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 «Το Χαµόγελο του Παιδιού» έλαβε στην Γραµµή SOS 1056 124 αιτήµατα για τη φιλοξενία παιδιών θυµάτων κάθε µορφής Βίας. Τα αιτήµατα αφορούσαν σε 218 παιδιά. Η αιτία αποµάκρυνσης για 12 παιδιά (5,5%) ήταν η σεξουαλική κακοποίηση. Το 2017 στα Σπίτια του Οργανισµού διέµειναν 297 παιδιά, µε τα 9 (3%) εξ αυτών να έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 στα Σπίτια του Οργανισµού διέµειναν 299 παιδιά, µε τα 6 (2%) εξ αυτών να έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση.
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ «Το Χαµόγελο του Παιδιού» τόσο επιστηµονικά όσο και στο πεδίο, εφαρµόζει δράσεις και παρέχει υπηρεσίες στα παιδιά σε επίπεδο Πρόληψης και στα παιδιά θύµατα Βίας σε επίπεδο Παρέµβασης και Θεραπείας. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Λειτουργεί το «Σπίτι του Παιδιού», το 1ο στην Ελλάδα, Κέντρο Ηµέρας για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση παιδιών και εφήβων, θυµάτων κακοποίησης, παραµέλησης ή ενδοοικογενειακής βίας καθώς και παιδιά εµπλεκόµενα σε περιστατικά εκφοβισµού
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ» ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το 2017 το Κέντρο Ηµέρας «Το Σπίτι του Παιδιού» παρείχε θεραπευτικές υπηρεσίες σε 256 παιδιά µέσω 5.948 ωρών διαγνωστικών και θεραπευτικών υπηρεσιών. Το 1 ο δεκάµηνο του 2018 το Κέντρο Ηµέρας «Το Σπίτι του Παιδιού» παρείχε θεραπευτικές υπηρεσίες σε 255 παιδιά µέσω 4.214 ωρών διαγνωστικών και θεραπευτικών υπηρεσιών.
ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΙΕΘΝΩΣ Συµµετοχή στην καµπάνια WWSF Συµµετοχή σε καµπάνια Συµβουλίου της Ευρώπης START TO TALK
ΙΕΘΝΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα στατιστικά δεν είναι αντιπροσωπευτικά καθώς το µεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που κακοποιούνται δεν το αναφέρουν ποτέ. 1 στα τρία κορίτσια και 1 στα 5 αγόρια θα κακοποιηθούν σεξουαλικά πριν την ηλικία των 18 ετών 150 εκατοµµύρια κορίτσια και 73 εκατοµµύρια αγόρια σε παγκόσµιο επίπεδο βιάζονται ή πέφτουν θύµατα σεξουαλικής βίας κάθε χρόνο, συνήθως από κάποιο άτοµο της οικογένειας τους εν υπάρχει κάποια στερεοτυπικό προφίλ για τον θύτη. Βίαιοι σεξουαλικά άνδρες µπορεί να είναι πλούσιοι ή φτωχοί, µορφωµένοι ή αγράµµατοι, θρησκευόµενοι ή µη-θρησκευόµενοι. Οι θύτες είναι πιθανόν να είναι άτοµα που κατέχουν θέσεις εξουσίας, τρέφουν σεβασµό και εµπιστοσύνης και εποµένως λιγότερο πιθανόν να τους υποψιαστεί κάποιος. Τα παιδιά µε αναπηρία διατρέχουν 3-4 φορές µεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύµατα βίας ΠΗΓΗ: Στοιχεία από τον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών
ΙΕΘΝΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα στατιστικά δεν είναι αντιπροσωπευτικά καθώς το µεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών που κακοποιούνται δεν το αναφέρουν ποτέ. 70% έως 85% των περιστατικών σεξουαλικών υποθέσεων, ο θύτης είναι κάποιο άτοµο που το θύµα γνωρίζει και εµπιστεύεται ΠΗΓΗ: Council of Europe, One in Five campaign Η αιµοµιξία και η σεξουαλική κακοποίηση διατρέχει όλα κοινωνικό-οικονοµικά επίπεδα και λαµβάνει χώρα τόσο στα αστικά κέντρα όσο και σε αγροτικό περιβάλλον και εκτός πόλης ΠΗΓΗ: Safe Horizon, Child Abuse Facts, 2015 Η αιµοµιξία και η ενδοοικογενειακή κακοποίηση αναλογεί στο 1/3 των περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης ΠΗΓΗ: WHO Guidelines 2003, p.75 1 στα 7 κορίτσια και 1 στα 25 αγόρια αναµένεται να πέσουν θύµατα σεξουαλικής κακοποίησης µέχρι την ενηλικίωση τους ΠΗΓΗ: ιεθνές Κέντρο για τα Εξαφανισµένα και Υπό Εκµετάλλευση Παιδιά
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 1η Πρόταση Να θεσµοθετηθεί η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία από την α βάθµια εκπαίδευση. Στόχος αφενός να ενηµερώνονται τα παιδιά, µε έγκυρο τρόπο, για τα σχετικά ζητήµατα και αφετέρου να γνωρίζουν τα παιδιά τι πρέπει να αρνούνται, τι να υποψιάζονται και για τι να αναζητούν βοήθεια σε περίπτωση που νιώσουν απειλούµενα. 2η Πρόταση Για την πρόσληψη επαγγελµατιών σε όλους τους φορείς (δηµόσιους και ιδιωτικούς), που έρχονται σε επαφή µε παιδιά, θα πρέπει να απαιτείται η προσκόµιση 1) πιστοποιητικού ποινικού µητρώου, 2) πλήρους ψυχιατρικής αξιολόγησης εστιασµένη στην σεξουαλική συµπεριφορά και 3) πιστοποιητικού περί µη άσκησης δίωξης. Τα παραπάνω θα πρέπει να ανανεώνονται ανά διετία. 3η Πρόταση Να εκπαιδευτούν οι εµπλεκόµενοι επαγγελµατίες ώστε να µπορούν να διαχειρίζονται αποτελεσµατικά κάθε περιστατικό (αστυνοµικοί, εισαγγελείς, εκπαιδευτικοί, γιατροί, κοινωνικές υπηρεσίες) 4η Πρόταση Να προστατεύονται νοµικά οι επαγγελµατίες (εκπαιδευτικοί και γιατροί) που, ως οφείλουν, καταγγέλλουν περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιού. Η άγνοια και ο φόβος αποτελούν τις βασικότερες αιτίες που ένα περιστατικό ουδέποτε καταγγέλλεται στις αρµόδιες αρχές από τους εκπαιδευτικούς και γιατρούς.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 5η Πρόταση Να προστεθεί στο άρθρο 23 στον υφιστάµενο Νόµο 3500/2006 η υποχρέωση του εκπαιδευτικού να καταγγείλει στις αρµόδιες αρχές περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιού καθώς και περιστατικό προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειάς του, όχι µόνο στα πλαίσια της ενδοοικογενειακής βίας. 6η Πρόταση Να δηµιουργηθούν, και στην Ελλάδα, Κέντρα στα οποία εξειδικευµένη επιστηµονική οµάδα θα πλαισιώνει κάθε παιδί θύµα. Στα συγκεκριµένα Κέντρα το παιδί θύµα θα καταθέτει όλα όσα έχει υποστεί ενοποιηµένα, µία και µόνη φορά, σε απόλυτα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον σε εκπαιδευµένους συνεντευκτές. Στη διαδικασία αυτή θα συµµετέχουν όλοι οι εµπλεκόµενοι επαγγελµατίες (εισαγγελία, αστυνοµία, κοινωνικές υπηρεσίες, υπηρεσίες σωµατικής και ψυχικής υγείας). 7η Πρόταση Να υπάρχει αυστηρός περιορισµός των δυνατοτήτων των εµπλεκόµενων υπηρεσιών να καλούν το παιδί θύµα για περαιτέρω καταθέσεις-συνεντεύξεις ή µαρτυρίες πριν ή µετά αυτή την ενοποιηµένη κατάθεσή του. Στόχος να περιοριστεί η δευτερογενής θυµατοποίηση των παιδιών που αποκαλύπτουν και να µην αποθαρρύνονται τα «σιωπηλά», µέχρι σήµερα, θύµατα στο να αποκαλύψουν και αυτά.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 8η Πρόταση Τήρηση Πρωτοκόλλου ιερεύνησης, ιάγνωσης και ιαχείρισης της σεξουαλικής Κακοποίησης των Παιδιών από τους εµπλεκόµενους επαγγελµατίες. 9η Πρόταση Να δηµιουργηθεί Πρωτόκολλο που θα περιγράφει την συνεργασία των εµπλεκόµενων φορέων (εισαγγελία, αστυνοµία, κοινωνικές υπηρεσίες, υπηρεσίες σωµατικής και ψυχικής υγείας) για την διαχείριση κάθε περιστατικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιού. 10η Πρόταση Να δηµιουργηθούν εξειδικευµένα θεραπευτικά Κέντρα για τα παιδιά θύµατα σεξουαλικής κακοποίησης. 11η Πρόταση Να δηµιουργηθούν δοµές προστατευµένης φιλοξενίας παιδιών θυµάτων σεξουαλικής κακοποίησης. 12η Πρόταση Να επιταχύνονται οι νοµικές διαδικασίες και να µην ακολουθούν την συνήθη χρονική ροή. Στις υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών η διαδικασία αργεί εξουθενωτικά για τα παιδιά θύµατα µε ολέθρια αποτελέσµατα.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 13η Πρόταση Να είναι αυστηρότερες και παραδειγµατικές οι ποινές όσων καταδικάζονται για σεξουαλικά εγκλήµατα ενάντια στα παιδιά. Να εκτίουν το σύνολο της ποινής τους, χωρίς καµία ελάφρυνση και να παραµένουν καθόλη τη διάρκεια εγκλεισµού τους σε σωφρονιστικά ιδρύµατα υψίστης ασφαλείας. Τέλος, να τηρείται Μητρώο καταγραφής όσων έχουν καταδικαστεί για σεξουαλικά εγκλήµατα ενάντια στα παιδιά. 14η Πρόταση Να συσταθεί, και στην Ελλάδα, ένας ενιαίος φορέας για την καταγραφή των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και της φύσης αυτών. 15η Πρόταση Να υπάρξει διασύνδεση των Εισαγγελιών πανελλαδικά προκειµένου στους φακέλους, που αφορούν σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, να έχουν πρόσβαση οι Εισαγγελείς. Αυτό θα συµβάλει στην καλύτερη γνώση και αντιµετώπιση κάθε περιστατικού.