Ref. Ares(2014)2332360-14/07/2014
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ - Βρυξέλλες 1.2.2010 Έγγραφο καθοδήγησης 1 Η σχέση µεταξύ της οδηγίας 98/34/ΕΚ και του κανονισµού αµοιβαίας αναγνώρισης 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι η παροχή «φιλικών προς τον χρήστη» οδηγιών αναφορικά µε τη σχέση µεταξύ του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 764/2008 2 («κανονισµός αµοιβαίας αναγνώρισης» ή «κανονισµός») και της οδηγίας 98/34/ΕΚ 3 («οδηγία»). Θα επικαιροποιηθεί ώστε να αντανακλά την εµπειρία και τις πληροφορίες των κρατών µελών, των αρχών και των επιχειρήσεων. 2. Ο ΗΓΙΑ 98/34/ΕΚ Η οδηγία απαιτεί από τα κράτη µέλη να κοινοποιούν στην Επιτροπή και µεταξύ τους οποιαδήποτε σχέδια «τεχνικών κανονισµών» για προϊόντα πριν από την ενσωµάτωσή τους στο εθνικό δίκαιο, µε στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και του ελέγχου όσον αφορά τους εν λόγω κανονισµούς. εδοµένου ότι οι εθνικοί τεχνικοί κανονισµοί ενδέχεται να δηµιουργήσουν αδικαιολόγητα εµπόδια στο εµπόριο µεταξύ κρατών µελών, η κοινοποίηση των σχεδίων και η επακόλουθη αξιολόγηση του περιεχοµένου τους συµβάλλουν στη µείωση του κινδύνου αυτού. Υπάρχει µια διαδικασία µε δύο σκέλη για την εν λόγω ανταλλαγή πληροφοριών: 1 2 3 Το παρόν έγγραφο δεν έχει νοµικά δεσµευτικό χαρακτήρα. Ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε οποιοδήποτε πρόσωπο που ενεργεί εκ µέρους της µπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνο για τη χρήση των πληροφοριών που περιέχονται στην παρούσα δηµοσίευση ή για τυχόν λάθη που µπορεί να παρουσιαστούν παρά την προσεκτική προετοιµασία και τον έλεγχο.. Το παρόν έγγραφο καθοδήγησης δεν εκφράζει απαραιτήτως τη γνώµη ή τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 764/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 9ης Ιουλίου 2008 για τη θέσπιση διαδικασιών σχετικά µε την εφαρµογή ορισµένων εθνικών τεχνικών κανόνων στα προϊόντα που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 3052/95/ΕΚ, ΕΕ L 218 της 13.8.2008, σ. 21. Οδηγία αριθ. 98/34/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 22ας Ιουνίου 1998 για την καθιέρωση µιας διαδικασίας παροχής πληροφοριών στον τοµέα των τεχνικών προτύπων και κανονισµών (ΕΕ L 204, της 21.7.1998, σ. 37) όπως έχει τροποποιηθεί από την Οδηγία αριθ. 98/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 20ής Ιουλίου 1998 (ΕΕ L 217 της 5.8.1998, σ. 18).
το πρώτο µέρος της οδηγίας αφορά τους ευρωπαϊκούς οργανισµούς τυποποίησης και τις διαδικασίες πληροφόρησης σχετικά µε τις νέες εθνικές πρωτοβουλίες που οδηγούν στη διατύπωση εθνικών προτύπων, η συµµόρφωση µε τα οποία δεν είναι υποχρεωτική το δεύτερο µέρος απαιτεί από τα κράτη µέλη να συµµετάσχουν σε ένα σύστηµα αµοιβαίας διαφάνειας και παρακολούθησης των σχεδίων τεχνικών κανονισµών κατά την έννοια της οδηγίας, η συµµόρφωση µε το οποίο είναι υποχρεωτική και η µη τήρηση του οποίου ενδέχεται να εµποδίσει την ορθή λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Η οδηγία παρέχει τη δυνατότητα στην Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εντοπίζουν πιθανά εµπόδια στο εµπόριο και να αναλαµβάνουν δράση προκειµένου να διασφαλίσουν ότι αυτά δεν θα τεθούν σε ισχύ ούτε θα καταστούν συµβατά µε το δίκαιο της ΕΕ. 3. Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 764/2008 Ο κανονισµός εφαρµόζεται στις διοικητικές αποφάσεις που απευθύνονται στους οικονοµικούς φορείς και λαµβάνονται, βάσει ενός τεχνικού κανόνα, αναφορικά µε οποιοδήποτε προϊόν που κυκλοφορεί νοµίµως σε άλλο κράτος µέλος, όταν η άµεση ή έµµεση συνέπεια της απόφασης αυτής είναι η απαγόρευση, τροποποίηση, υποβολή σε πρόσθετες δοκιµές ή απόσυρση του προϊόντος (άρθρο 2.1). Οποιαδήποτε αρχή που σκοπεύει να λάβει µια τέτοια απόφαση πρέπει να συµµορφώνεται µε τις διαδικαστικές απαιτήσεις που ορίζονται στον Κανονισµό. Ο κανονισµός αµοιβαίας αναγνώρισης εφαρµόζεται όταν πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 3.1. Η (σκοπούµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να αφορά προϊόν που κυκλοφορεί νοµίµως σε ένα άλλο κράτος µέλος Η αρχή της αµοιβαίας αναγνώρισης εφαρµόζεται όταν ένα προϊόν που κυκλοφορεί νοµίµως σε ένα κράτος µέλος τίθεται σε κυκλοφορία σε ένα άλλο κράτος µέλος. Αναφέρει ότι ένα κράτος µέλος δεν µπορεί να απαγορεύσει την πώληση στην επικράτειά του, προϊόντων τα οποία κυκλοφορούν νοµίµως σε άλλο κράτος µέλος, ακόµα και αν έχουν κατασκευαστεί σύµφωνα µε διαφορετικούς τεχνικούς κανόνες. Οι πραγµατικές και πιθανές περιπτώσεις άρνησης της αµοιβαίας αναγνώρισης διέπονται από τον κανονισµό. Συνεπώς, οποιοδήποτε κράτος µέλος που σκοπεύει να απαγορεύσει την πρόσβαση στην αγορά του θα πρέπει να ακολουθήσει την προβλεπόµενη στο άρθρο 6 διαδικασία. 3.2. Η (σκοπούµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να αφορά ένα προϊόν που δεν υπόκειται σε κοινοτική νοµοθεσία εναρµόνισης. Ο κανονισµός εφαρµόζεται σε τοµείς µη εναρµονισµένης νοµοθεσίας, σε σχέση µε προϊόντα για τα οποία δεν υπάρχει εναρµόνιση νοµοθεσίας σε επίπεδο ΕΕ ή για πτυχές που δεν καλύπτονται από µερική εναρµόνιση.
3.3. Η (σκοπούµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να απευθύνεται σε έναν οικονοµικό φορέα Οποιεσδήποτε περιοριστικές αποφάσεις που λαµβάνονται από µια εθνική αρχή και απευθύνονται σε οποιοδήποτε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που δεν είναι οικονοµικός φορέας δεν εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού. 3.4. Η (σκοπούµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να βασίζεται σε τεχνικό κανόνα. Σύµφωνα µε τον κανονισµό 4 ως τεχνικός κανόνας νοείται κάθε νοµοθετική, κανονιστική ή άλλη διοικητική διάταξη κράτους µέλους που δεν υπόκειται σε εναρµόνιση σε επίπεδο ΕΕ και: (1) η οποία απαγορεύει τη διάθεση προϊόντος ή τύπου προϊόντος στην αγορά στην επικράτεια του εν λόγω κράτους µέλους ή η συµµόρφωση προς την οποία είναι υποχρεωτική όταν ένα προϊόν ή τύπος προϊόντος διατίθεται στην αγορά στην επικράτεια του εν λόγω κράτους µέλους και (2) καθορίζει τα απαιτούµενα χαρακτηριστικά αυτού του (τύπου) προϊόντος, όπως τα επίπεδα ποιότητας, επιδόσεων ή ασφάλειας ή τις διαστάσεις του, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων που ισχύουν για το προϊόν ή τον τύπο προϊόντος όσον αφορά την ονοµασία πώλησής του, την ορολογία, τα σύµβολα, τις δοκιµές και τις µεθόδους δοκιµών, τη συσκευασία, τη σήµανση και την επισήµανση, ή (3) κάθε άλλη απαίτηση που επιβάλλεται σε ένα (τύπο) προϊόντος για λόγους προστασίας των καταναλωτών ή του περιβάλλοντος, και η οποία επηρεάζει τον κύκλο ζωής του προϊόντος µετά τη διάθεσή του στην αγορά, όπως οι όροι χρήσης, ανακύκλωσης, επαναχρησιµοποίησης ή διάθεσής του, εφόσον οι εν λόγω όροι µπορούν να επηρεάσουν σηµαντικά τη σύνθεση, τη φύση ή την εµπορία του προϊόντος ή του (τύπου) προϊόντος. 3.5. Η άµεση ή έµµεση συνέπεια της (σκοπούµενης) διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι µία εκ των εξής: (α) (β) (γ) η απαγόρευση της κυκλοφορίας αυτού του (τύπου) προϊόντος στην αγορά η τροποποίηση ή πρόσθετες δοκιµές αυτού του (τύπου) προϊόντος, για να µπορέσει να διατεθεί ή να παραµείνει στην αγορά η απόσυρση του εν λόγω (τύπου) προϊόντος από την αγορά. Οποιαδήποτε παρόµοια (σκοπούµενη) απόφαση πρέπει να λαµβάνεται σύµφωνα µε τον κανονισµό 5. 4 5 Άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισµού. Άρθρο 2 παράγραφος 1 του Κανονισµού.
4. ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΑΡΙΘ. 98/34/ΕΚ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ Η οδηγία και ο κανονισµός έχουν διαφορετικούς στόχους: α) Σκοπός της οδηγίας είναι η πρόληψη των εµπορικών εµποδίων υπό µορφή «τεχνικών κανονισµών» πριν από τη θέσπισή τους, δίνοντας τη δυνατότητα στην Επιτροπή και τα κράτη µέλη να επιβεβαιώσουν ότι οι τεχνικοί κανόνες είναι συµβατοί µε το δίκαιο της ΕΕ. β) Ο κανονισµός εφαρµόζεται µετά τη θέσπιση ενός «τεχνικού κανόνα». Σκοπός του είναι να διασφαλίσει ότι οι αρχές που λαµβάνουν αποφάσεις βάσει παρόµοιων κανόνων εφαρµόζουν ορθά την αρχή της αµοιβαίας αναγνώρισης στις επιµέρους περιπτώσεις. Οι δύο πράξεις εφαρµόζονται σε διαφορετικά στάδια του κύκλου ζωής ενός τεχνικού κανόνα. Ενώ η οδηγία αποτελεί έναν προληπτικό µηχανισµό που προηγείται της θέσπισης ενός τεχνικού κανόνα, ο κανονισµός είναι ένα διορθωτικό µέτρο που εφαρµόζεται αφού τεθεί σε ισχύ ο κανόνας για τη διασφάλιση, κατά περίπτωση, της ορθής εφαρµογής του κανόνα. Για να εξασφαλιστεί η διαφάνεια των εθνικών νοµοθετικών πρωτοβουλιών και η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, το άρθρο 8 της οδηγίας απαιτεί από τα κράτη µέλη να προωθούν άµεσα στην Επιτροπή κάθε σχέδιο τεχνικού κανονισµού που σκοπεύουν να θεσπίσουν, καθώς και τους λόγους θέσπισης των προτεινόµενων µέτρων. Γενικά, και εάν ο προτεινόµενος τεχνικός κανόνας θεωρηθεί αιτιολογηµένος, η Επιτροπή ζητά από τα κράτη µέλη να συµπεριλάβουν στο κείµενο της κοινοποίησης µια «ρήτρα αµοιβαίας αναγνώρισης» για λόγους διαφάνειας και νοµικής βεβαιότητας των εθνικών διοικητικών αρχών και των οικονοµικών φορέων. Ωστόσο, ακόµα και ένας εθνικός τεχνικός κανόνας που έχει κοινοποιηθεί βάσει της οδηγίας ενδέχεται να εξακολουθεί να δηµιουργεί εµπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, δεδοµένου ότι πρέπει να εφαρµοστεί από τις εθνικές αρχές. Οποιαδήποτε παρανόηση ή εσφαλµένη ερµηνεία από την αρµόδια αρχή δύναται να οδηγήσει στη λανθασµένη εφαρµογή του κανόνα. Επιπλέον, ο τεχνικός κανόνας µπορεί να µην αντανακλά τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις και την καινοτοµία των προϊόντων. Συνεπώς, ένας κανόνας ο οποίος, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κοινοποίησης βάσει της οδηγίας, δεν παρουσίαζε κίνδυνο δηµιουργίας εµπορικών εµποδίων, ενδέχεται να προκαλέσει εµπόδια για ένα προϊόν που κυκλοφορεί νοµίµως σε άλλο σηµείο της εσωτερικής αγοράς. Στην περίπτωση αυτή, ο κανονισµός θα πρέπει να εφαρµόζεται κατά περίπτωση. 5. Η ΡΗΤΡΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ Υπό το πρίσµα της ερµηνευτικής ανακοίνωσης της Επιτροπής για την πρακτική εφαρµογή της αρχής αµοιβαίας αναγνώρισης 6, τα κράτη µέλη εξακολουθούν να καλούνται να εισαγάγουν στα σχέδια των εθνικών τεχνικών κανονισµών τους ρήτρες αµοιβαίας αναγνώρισης για προϊόντα τα οποία νοµίµως έχουν κατασκευαστεί και/ή κυκλοφορούν σε άλλο κράτος µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή την Τουρκία ή που έχουν νοµίµως κατασκευαστεί σε ένα κράτος µέλος της ΕΖΕΣ που είναι συµβαλλόµενο µέρος της 6 Ερµηνευτική ανακοίνωση της Επιτροπής για τη διευκόλυνση της πρόσβασης προϊόντων στις αγορές άλλων κρατών µελών: η πρακτική εφαρµογή της αρχής αµοιβαίας αναγνώρισης (2003/C 265/02). Η ανακοίνωση αυτή προτείνει τέσσερις τυπικές ρήτρες αµοιβαίας αναγνώρισης µεταξύ των οποίων καλούνται να επιλέξουν τα κράτη µέλη.
συµφωνίας για τον ΕΟΧ. Η τυπική ρήτρα αµοιβαίας αναγνώρισης δύναται να συµπληρωθεί µε αναφορά στη δυνατότητα εφαρµογής του κανονισµού. Η αναφορά στον κανονισµό δύναται να διατυπωθεί ως εξής: «Η εφαρµογή του παρόντος νόµου υπόκειται στον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 764/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 9ης Ιουλίου 2008 για τη θέσπιση διαδικασιών σχετικά µε την εφαρµογή ορισµένων εθνικών τεχνικών κανόνων στα προϊόντα που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους και στις επακόλουθες τροποποιήσεις αυτού.»