ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 5 η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Συγγραφή επιστημονικής εργασίας Ι. Δημόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. ΤΕΙ Πελοποννήσου
Συγγραφή επιστημονικής εργασίας Κάθε επιστημονική εργασία πρέπει να συντάσσεται ακολουθώντας κάποιους γενικά αποδεκτούς επιστημονικούς κανόνες. Στόχος του μαθήματος είναι να δοθούν κάποιες απολύτως γενικές και απαραίτητες κατευθύνσεις για τη συγγραφή και παρουσίαση επιστημονικών εργασιών και όχι να τυποποιηθεί πλήρως ο τρόπος συγγραφής όλων των επιστημονικών εργασιών, καθώς κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο και ελάχιστα χρήσιμο.
Επιστημονικός λόγος και συγγραφή Χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου είναι: η ακρίβεια και η σαφήνεια, η εκφραστική λιτότητα, η αντικειμενική παρουσίαση του συζητούμενου θέματος, η ορθότητα των επιχειρημάτων.
Η δομή της επιστημονικής εργασίας Κάθε γραπτή εργασία για να έχει την απαιτούμενη ακαδημαϊκή δομή πρέπει απαραιτήτως να περιλαμβάνει τα εξής: Εξώφυλλο Πρόλογος-Ευχαριστίες Περίληψη Περιεχόμενα Εισαγωγή Κυρίως σώμα Συμπεράσματα Βιβλιογραφία Παραρτήματα Υλικό και Μέθοδος Αποτελέσματα
Περίληψη
Ερευνητικά ερωτήματα Υλικό Συλλογή δεδομένων Μέθοδος επεξεργασίας Περίληψη Παρουσίαση αποτελεσμάτων Συμπεράσματα
Εισαγωγή Τίθεται το ερευνητικό πρόβλημα (γενική διατύπωση) Επεξηγείται πως η ερευνητική πρόταση θεμελιώνεται πάνω στην βιβλιογραφία (επιγραμματικά) Επεξηγείται η πιθανή συμβολή της έρευνας στην υπάρχουσα γνώση Καταγράφονται ο στόχος(οι), οι υποθέσεις εργασίας ή τα ερευνητικά ερωτήματα της έρευνας Αναφέρεται πώς η έρευνα θα ανταποκριθεί στα ζητούμενά της, καθώς και ποια μεθοδολογία θα ακολουθηθεί Αναφέρεται πως η εργασία είναι διαρθρωμένη
Κυρίως σώμα της εργασίας Περιλαμβάνει: Βιβλιογραφική ανασκόπηση Το ερευνητικό πρόβλημα και η ερευνητική μεθοδολογία είναι απαραίτητο να θεμελιώνονται στη σε βάθος κατανόηση της υπάρχουσας γνώσης, όπως αυτή είναι καταγραμμένη στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία. (π.χ. άλλες έρευνες σχετικές με το θέμα που πραγματεύεται η εργασία, ιστορική αναδρομή ή/και θεωρητικό πλαίσιο εξέτασης και ανάλυσης). Εκτός εάν η έρευνα είναι βιβλιογραφική, πρέπει οπωσδήποτε να αναδεικνύεται η σύνδεση μεταξύ των εργασιών στις οποίες γίνεται η ανασκόπηση και της καινούργιας έρευνας.
Κυρίως σώμα της εργασίας Στη βιβλιογραφική ανασκόπηση το κείμενο δεν θα πρέπει να είναι περιγραφικό, αλλά αναλυτικό και συνθετικό. Πρακτικά, ο ερευνητής δεν θα πρέπει να μεταφέρει μέρη ή αποσπάσματα από σημειώσεις, βιβλία και άλλες πηγές στο κείμενό του, αλλά να αναπτύξει με δικό του τρόπο τις πληροφορίες που έχει συλλέξει. Το ζητούμενο δεν είναι η συσσώρευση πληροφοριών, αλλά η κριτική επεξεργασία ενός θέματος. Είναι πολύ σημαντικό η επιχειρηματολογία να αναπτύσσεται βαθμιαία μέσα στο κείμενο, με τρόπο επαγωγικό: από παράγραφο σε παράγραφο και από ενότητα σε ενότητα. Η μετάβαση από το ένα τμήμα του κυρίως θέματος στο άλλο πρέπει να διακρίνεται από λογική αλληλουχία, χωρίς χάσματα, επικαλύψεις και επαναλήψεις.
Υλικό και μέθοδος έρευνας Περιλαμβάνει: τα ερευνητικά ερωτήματα (υποθέσεις έρευνας), καθώς και τα αναγκαία δεδομένα (από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση πρέπει να προκύπτειτεκμηριώνεται το επιστημονικό ενδιαφέρον των ερευνητικών ερωτημάτων που επιγραμματικά έχουν αναφερθεί στην εισαγωγή), τη μέθοδο συλλογής δεδομένων (τα αναγκαία για την έρευνα δεδομένα προκύπτουν από την ανάλυση των ερευνητικών ερωτημάτων. Η μέθοδος συλλογής εξαρτάται κυρίως από τον τύπο των δεδομένων ), τις ενέργειες διασφάλισης εγκυρότητας και αξιοπιστίας της μεθόδου συλλογής δεδομένων, τον τρόπο ανάλυσης των δεδομένων, τις τυχόν δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν στη συλλογή ή και ανάλυση.
Αποτελέσματα Τα αποτελέσματα αποτελούν το πλέον χαρακτηριστικό μέρος μιας ερευνητικής αναφοράς και περιγράφουν ακριβώς το τι προέκυψε από την εφαρμογή των μεθόδων που αναλύθηκαν στο αντίστοιχο κεφάλαιο. Ενώ στο κεφάλαιο «Υλικό και Μέθοδος» αναλύεται το τι ακριβώς και πώς έγινε, στα «Αποτελέσματα» περιγράφεται λεπτομερώς το τι προέκυψε. Οι αναφορές (βιβλιογραφικές) και τα σχόλια επικεντρώνονται στην καλύτερη τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων
Αποτελέσματα Ο καλύτερος ίσως τρόπος παρουσίασης των αποτελεσμάτων είναι αυτά να οργανωθούν με βάση τις υποθέσεις, τα ερωτήματα ή τους στόχους της έρευνας. Η χρησιμοποίηση πινάκων ή διαγραμμάτων, όπου αυτό είναι δυνατό, διευκολύνει την κατανόηση και συμβάλλει στην οικονομία του κειμένου. Δεν πρέπει να γίνεται εκτενής σχολιασμός κάθε σημείου ενός διαγράμματος/πίνακα. Δίνεται έμφαση στα σημαντικά σημεία. Ο σχολιασμός δεν πρέπει να είναι αναδιατύπωση των στοιχείων του πίνακα σε μορφή κειμένου.
Συζήτηση αποτελεσμάτων Βασικό σημείο είναι ο εντοπισμός και η ερμηνεία των πιο σημαντικών αποτελεσμάτων της έρευνας. Πρέπει να τίθενται ερωτήματα όπως: Είναι σημαντικό αυτό το αποτέλεσμά; Είναι σε συμφωνία με τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών; Αν όχι, γιατί; Υπάρχουν εναλλακτικές εξηγήσεις του αποτελέσματος αυτού; Αξίζει περαιτέρω διερεύνησης το συγκεκριμένο αποτέλεσμα;
Συζήτηση αποτελεσμάτων Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων θα πρέπει να γίνεται σε σχέση με το θεωρητικό πλαίσιο και την βιβλιογραφική ανασκόπηση. Είναι σκόπιμο να αναφέρονται τυχόν περιορισμοί/μεθοδολογικά προβλήματα της έρευνας, σε σχέση με την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Π.χ. αν τα αποτελέσματα δεν συνάδουν με τις προβλέψεις που έγιναν με βάση την βιβλιογραφία, θα πρέπει να διερευνηθεί μήπως αυτό οφείλεται σε τυχόν μεθοδολογικές αδυναμίες της έρευνας.
Συμπεράσματα Περιλαμβάνουν μια πολύ συνοπτική αποτίμηση της έρευνας σε σχέση με τα σημαντικότερα αποτελέσματά της. Τα αποτελέσματα της έρευνας συνίστανται κυρίως στις απαντήσεις των ερευνητικών ερωτημάτων που έχουν τεθεί. Μπορούν να τονιστούν τυχόν περιορισμοί αλλά και επιπτώσεις/δυνατότητες αξιοποίησης της έρευνας σε πρακτικό επίπεδο και να αναφερθούν τυχόν ερωτήματα τα οποία έχουν προκύψειεπισημανθεί από την έρευνα και χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Δεν πρέπει να περιλαμβάνονται γενικόλογες ή αόριστες επισημάνσεις και προτάσεις.
Πίνακες - Διαγράμματα Στους πίνακες οι τίτλοι γράφονται, συνήθως, αμέσως πριν από αυτούς. Όταν ο συγγραφέας της εργασίας δεν είναι δημιουργός του πίνακα αναφέρονται, αμέσως κάτω από τον πίνακα, τα ακριβή στοιχεία της πηγής από την οποία αυτός προέρχεται. Εάν τα στοιχεία του πίνακα έχουν προκύψει από δευτερογενή έρευνα και επεξεργασία του συγγραφέα αναφέρονται, αμέσως κάτω από τον πίνακα, τα ακριβή στοιχεία της πηγής από την οποία προέρχονται τα στοιχεία ακολουθούμενα από τη φράση «ιδία επεξεργασία». Κάθε σχήμα ή πίνακας κλπ. πρέπει να μπορεί να διαβαστεί από µόνος του και να µην χρειάζεται να γίνεται αναζήτηση στο κείμενο για τον ορισμό των διαφόρων συμβόλων ή άλλων στοιχείων.
Πίνακες - Διαγράμματα Πίνακας 1 Δομή δημόσιας, ιδιωτικής και φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα Πηγή: Υπ. Απασχόλησης και Κοιν. Προστασίας, ΕΣΥΕ ΕΟΠ 04/05, ΕΣΥΕ εθνικοί λογαριασμοί. Ιδία επεξεργασία.
Πίνακες - Διαγράμματα Πίνακας 2 Ποσοστό (%) πληθυσμού που δηλώνει χρόνιο νόσημα, κατά κοινωνικοοικονομική τάξη, στην Ελλάδα 2006 πηγή: Τούντας κ.ά., 2007.
Πίνακες - Διαγράμματα Στα σχέδια, διαγράμματα, εικόνες και φωτογραφίες οι τίτλοι γράφονται αμέσως μετά από αυτά. Όταν ο συγγραφέας της εργασίας δεν είναι δημιουργός των σχεδίων, διαγραμμάτων, εικόνων και φωτογραφιών αναφέρονται τα ακριβή στοιχεία της πηγής από τα οποία αυτά προέρχονται.
Πίνακες - Διαγράμματα Γράφημα 1 Χρονική θητεία σε μήνες Υπουργών υγείας στην Ελλάδα (1974-2006) (πηγή: Λιαρόπουλος, 2005 και Κουρής και συν., 2006)
Πίνακες - Διαγράμματα Η αρίθμηση για τα σχέδια, διαγράμματα, πίνακες, εικόνες και φωτογραφίες κ.λπ. γίνεται είτε με συνεχή αρίθμηση ή µε βάση το κεφάλαιο, π.χ. Σχήμα 4.3 (3 ο διάγραμμα κεφαλαίου 4), Πίνακας 5.2 (2 ος πίνακας κεφαλαίου 5)
Πίνακες - Διαγράμματα Έ τος Αριθμός νοσηλευθέντων Νοσ. Α Αριθμός νοσηλευθέντω ν Νοσ.Β 2001 77000 72000 2002 81000 77000 2003 85000 79000 2004 87000 82000 2005 89000 84000 2006 89000 87000 2007 90000 94000 2008 91000 97000 2009 91500 99000 2010 92000 100000
Πίνακες - Διαγράμματα 100000 80000 60000 40000 20000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Έ τος Αριθμός νο σηλευθέντω ν Ν ο σ. Α Αριθμός νοσηλευθέντω ν Ν οσ.β
Πίνακες - Διαγράμματα 100000 80000 60000 40000 20000 Αριθμό ς νοσηλευθέ ντω ν Ν οσ. Α 100000 80000 60000 40000 20000 Αριθμ ός νοση λευθέ ντω ν Ν ο σ. Β 0 2001 2003 2005 2007 2009 Έ τος 0 2001 2003 2005 2007 2009 Έ τος
Πίνακες - Διαγράμματα Αριθμός νοσηλευθέ ντω ν Ν οσ. Β Αριθμό ς νοσηλευθέ ντω ν Ν οσ. Α 2001 2001 2002 2002 2003 2003 100000 99000 72000 77000 79000 2004 2005 91500 92000 77000 81000 85000 2004 2005 97000 94000 87000 82000 84000 2006 2007 91000 90000 89000 87000 89000 2006 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010
Πίνακες - Διαγράμματα 105000 90000 75000 60000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Έ τος Αριθμό ς νοσηλευθέ ντω ν Ν οσ. Α Αριθμό ς νοσηλευθέ ντω ν Ν οσ. Β
Πίνακες - Διαγράμματα 873000 900000 872500 890000 872000 871500 871000 880000 870000 870500 860000 870000 Α ριθμός νοσηλευθέντω ν Νοσ. Α Α ριθμός νοσηλευθέντω ν Νοσ.Β 850000 Α ριθμός νοσηλευθέντω ν Νοσ. Α Α ριθμός νοσηλευθέντω ν Νοσ.Β