ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ & Ο ΓΙΓΑΝΤΙΣΜΟΣ Μορέλα Έρη, PhD
Ο γιγαντισμός των αγώνων Η υπερβολική έκταση του προγράμματος (πολλά αθλήματα, αγωνίσματα και αγωνιστικές κατηγορίες) οδήγησε στην αύξηση του αριθμού των αθλητών/τριων και κατ επέκταση στην μεγάλη αύξηση του κόστους των αγώνων.
Αθήνα 1896-Σύδνευ 2000 ΑΘΗΝΑ 1896 ΣΥΔΝΕΥ 2000 Ημέρες 9 18 Αθλήματα 9 28 Αγωνίσματα 43 300 Χώρες 13 199 Αθλητές/τριες 311 10.700 Αθλητικοί χώροι 4 32 Εισιτήρια 60.000 6.770.00
Διόγκωση των αγωνισμάτων Ολυμπιακοί Αγώνες Αθλήματα Αγωνίσματα 1896 Αθήνα 9 43 1908 Λονδίνο 21 104 1912 Στοκχόλμη 13 106 1980 Μόσχα 21 200 1996 Ατλάντα 26 271 2000 Σύδνεϋ 28 300
Αιτίες της υπερβολικής έκτασης του προγράμματος Η στάση των διοργανωτριών χωρών Οι εύπορες χώρες θέλανε να προβάλλουν τη δύναμή τους Οι επιδιώξεις της ΔΟΕ Αύξηση της δημοτικότητας, διεθνή αποδοχή, αύξηση των εσόδων Η στάση των Διεθνών Αθλητικών Ομοσπονδιών Πίεση για αύξηση του μεγέθους του προγράμματος
Συνέπειες του γιγαντισμού Πολλαπλασιασμός του κόστους των αγώνων (μεγαλύτερος αριθμός αθλητών, συνοδών, δημοσιογράφων, απαιτούμενων εγκαταστάσεων) Πολλαπλασιάζετε ο κίνδυνος οργανωτικής αποτυχίας Αδυναμία ανάληψης των αγώνων από οικονομικά ασθενέστερες χώρες. Οργανωτικά προβλήματα
Προβληματισμοί Αθλήματα υπό εξαίρεση? Η ΔΟΕ έχει θέσει σαφής κανόνες και κριτήρια για την είσοδο των αθλημάτων, αγωνισμάτων και αγωνιστικών κατηγοριών Αθλήματα βίαια Ασυμβίβαστα με τις ολυμπιακές ιδέες Αθλήματα με βάση την αισθητική Υποκειμενική κρίση όχι με βάση την επίδοση Αθλήματα υψηλού κόστους Απασχολούν μόνο τους αριστοκράτες και εκτινάσσουν το κόστος στα ύψη Πολλά ξεχωριστά αγωνίσματα για το ίδιο άθλημα (π.χ. τρέξιμο)
Προτεινόμενα μέτρα Μείωση των αθλημάτων Μείωση των αγωνιστικών κατηγοριών και αγωνισμάτων Μείωση του αριθμού των συμμετεχόντων αθλητών και συνοδών
Τα έσοδα των ΟΑ 1896 & 2004 ΑΘΗΝΑ 1896 ΑΘΗΝΑ 2004 Δωρεές 67% ΤV δικαιώματα 35% Γραμματόσημα 22% Χορηγίες 35% Εισιτήρια 11% Licennsing 6% Εισιτήρια 17% Άλλοι πόροι 7%
Ολυμπιακές χορηγίες 1896: Κodak & Singer διαφημίζονται στα προγράμματα των ΟΑ 1902: Ο Πιερ ντε Κουμπερντέν πουλά ολοσέλιδη διαφήμιση για το περιοδικό της ΔΟΕ Olympic Review στο brandy Benedictine 1912: Στοκχόλμη: η ολυμπιακή επιτροπή πουλά το δικαίωμα φωτογράφισης των αγώνων 1928: Η κοκα κόλα προσφέρει 1000 κουτιά για τους αθλητές και αποκτά τον τίτλο του επίσημου αναψυκτικού των αγώνων
Ολυμπιακές χορηγίες 1952 - Ελσίνκι: 11 εταιρίες από όλο τον κόσμο προσέφεραν φαγητά και γάλα σ αυτούς που κατακτούσαν μετάλλιο 1960 - Ρώμη: οι χορηγοί αυξήθηκαν στους 46 (σοκολατοβιομηχανίες, βιομηχανίες αρωμάτων κτλ). Οι ΟΑ μεταδίδονται περιορισμένα στα περισσότερα σημεία του κόσμου 1964 - Τόκυο: Η παροχή άδεις χρήσης ολυμπιακών συμβόλων (Licencing) έφθασε στο ψηλότερο σημείο 1976 - Μόντρεαλ: οι χορηγοί αυξήθηκαν στους 628. Υπερβολικά έξοδα των διοργανωτών-έλλειμμα ύψους 1 εκ. ευρώ
Ολυμπιακές χορηγίες 1984 - Λος Άντζελες: Οικονομική επιτυχία! Οι χορηγοί μειώνονται από 628 σε 34, 64 προμηθευτές & 65 εταιρίες που απέκτησαν το δικαίωμα χρήσης των συμβόλων. Στόχος ήταν να διοργανωθούν οι αγώνες χωρίς επιβάρυνση των φορολογουμένων. 1996 - Ατλάντα: οι αγώνες διοργανώθηκαν εξ ολοκλήρου από την ιδιωτική υποστήριξη. Απίστευτη εμπορευματοποίησηυπέστησαν έντονη κριτική. Η ΔΟΕ απαίτησε περισσότερη κυβερνητική συμμετοχή στους μελλοντικούς ΟΑ
Ολυμπιακοί Αγώνες & τηλεόραση Η παγκόσμια τηλεοπτική κάλυψη των Αγώνων παρέχει την δυνατότητα σε ανθρώπους από όλες τις ηπείρους να τους παρακολουθούν από κοινού. Η τηλεόραση χάρισε στους ΟΑ μεγάλη αίγλη Μεγαλύτερη προβολή = περισσότερα έσοδα για τους διοργανωτές μέσω τηλεοπτικών δικαιωμάτων
Ολυμπιακοί Αγώνες & τηλεόραση 1936 - Βερολίνο: πρώτη περιορισμένη τηλεοπτική αναμετάδοση σε ένα κλειστό κύκλωμα τηλεοράσεων σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων. Υπολογίζεται ότι 162.000 άτομα παρακολούθησαν την αναμετάδοση 1948 Λονδίνο: πρώτη φορά καταβλήθηκαν χρηματικά ποσά για να εξασφαλιστούν τα δικαιώματα για τους ΟΑ. 1956 Μελβούρνη: ο πρόεδρος της ΔΟΕ Avery Brundage ήταν επιφυλακτικός για την πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Τα ΜΜΕ υποστήριζαν ότι οι ΟΑ θα έπρεπε να μεταδίδονται δωρεάν και ζητούσαν απεριόριστο χρόνο τηλεοπτικής αναμετάδοσης χωρίς αποζημίωση. Η οργανωτική επιτροπή της Μελβούρνης μπροστά στο επερχόμενο κέρδος αντιτέθηκε στον πρόεδρο της ΔΟΕ και στα ΜΜΕ και κατέφυγε στα διεθνή δικαστήρια.
Ολυμπιακοί Αγώνες & τηλεόραση 1960 Ρώμη: η πρώτη οργανωμένη πώληση τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα πουλήθηκαν στο ABC για το ποσό των 400.000 δολαρίων. Η εικόνα των αγώνων μεταδόθηκε σε 21 χώρες (18 ευρωπαϊκές) 1964: πρώτη χρήση τηλεοπτικού δορυφόρου για την παγκόσμια αναμετάδοση ( καινοτομία: slow motion) 1968: πρώτη έγχρωμη αναμετάδοση 1972: πανοραμική κάμερα (overhead camera) 1984: πολύ-πλευρική κάμερα (multi lateral)
Ολυμπιακοί Αγώνες & τηλεόραση 1988: προβλήματα σχέσεων μεταξύ οργανωτικής επιτροπή και αμερικανικών τηλεοπτικών δικτύων λόγω διαφοράς ώρας 1992: η συμφωνία πώλησης τηλεοπτικών δικαιωμάτων υπογράφεται μεταξύ ΔΟΕ & μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων πριν την επιλογή της διοργανώτριας πόλης. 1998: τηλεοπτική μετάδοση υψηλής ευκρίνειας (high definition)
Ολυμπιακοί Αγώνες & τηλεόραση έτος πόλη Χώρες αναμετάδοσης TV δικαιώματα (Εκατ. US $) 1960 Ρώμη 21 0.4 1964 Τόκιο 40 1.5 1968 Μεξικό - 4.5 1972 Μόναχο 98 7.5 1976 Μόντρεαλ 124 25 1980 Μόσχα 111 122 1984 Λ. Άντζελες 156 390 1988 Σεούλ 160 728 1992 Βαρκελώνη 193 928 1996 Ατλάντα 214 1.25 δις 2000 Σύδνεϋ 220 1.61 δις 2004 Αθήνα 220 1.49 δις 2008 Πεκίνο 220 1.7 δις
Η ολυμπιακή φιλοσοφία συμβαδίζει με την εμπορευματοποίηση των αγώνων??