Δηλώσεις Κτηματολογίου: 15 πιθανά προβλήματα και εφικτές λύσεις Της Γραμματής Μπακλατσή, Τοπογράφου Πολεοδόμου Μηχανικού baklatsi@yahoo.gr Η σύνταξη Κτηματολογίου συνεχίζεται στη χώρα, αλλά η προσέλευση των πολιτών είναι μικρή. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα έξοδα που θα πρέπει να υποβληθεί ο κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου, όπως είναι το παράβολο, το τοπογραφικό, ο εντοπισμός με GPS του ακινήτου σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κτηματολογίου και το πιστοποιητικό μεταγραφής. Η καθυστέρηση όμως, στην προσέλευση των πολιτών οφείλεται και στα προβλήματα που συνεπάγεται η έλλειψη τίτλων - συμβολαίων, καθώς και η έλλειψη τοπογραφικών διαγραμμάτων. Η κτίση, νομή και κατοχή πολλών αγροτικών ακινήτων στην περιφέρεια της χώρας είναι «δια λόγου» και πολλά συμβόλαια αποτελούν αποδοχές κληρονομιάς και γονικές παροχές με αμφίβολη τεχνική περιγραφή των ακινήτων. Έτσι ενώ η συμπλήρωση του έντυπου της δήλωσης, δεν είναι κάτι το πολύ δύσκολο σε περίπτωση που έχει κάποιος ένα σπίτι ή ένα χωράφι με συμβολαιογραφική πράξη και τοπογραφικό, εν τούτοις αρκετοί είναι αυτοί, που έχουν διάφορα «μπερδέματα» στο ακίνητό τους και δεν ξέρουν τι δικαιολογητικά πρέπει να συγκεντρώσουν για να κατοχυρώσουν την ιδιοκτησία τους. Επίσης πολλοί δεν έχουν κάνει αποδοχή κληρονομιάς ή δεν άνοιξαν καν τη διαθήκη, για λόγους οικονομικούς και φοβούνται μήπως χάσουν την ιδιοκτησία τους. Γι αυτό και εξετάζουμε την κάθε περίπτωση με τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματά της και βρίσκουμε τις εφικτές λύσεις, προκειμένου να κάνουμε σωστά τη δήλωση κτηματολογίου. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1ον Υπάρχει παλιό συμβόλαιο αγοράς, αλλά δεν βρέθηκε η μεταγραφή του στο Υποθηκοφυλακείο. Σε περίπτωση που το συμβόλαιο αφορά σε μεταβίβαση, δηλαδή αγοραπωλησία, δωρεά εν ζωή, γονική παροχή κ.λπ., αλλά δεν μεταγράφηκε εντός ενός έτους στο Υποθηκοφυλακείο, τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε στον συμβολαιογράφο που συνέταξε το συμβόλαιο ή σε περίπτωση συνταξιοδότησης του στον σημερινό κάτοχο του αρχείου. Ο συμβολαιογράφος θα χορηγήσει επικυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου και θα συντάξει περίληψη μεταγραφής αυτού. Επειδή η δαπάνη μεταγραφής στο Υποθηκοφυλακείο εξαρτάται από την αντικειμενική αξία του ακινήτου, γίνεται επανεκτίμηση του ακινήτου από την Εφορία και στη συνέχεια πληρώνετε στο Υποθηκοφυλακείο το ανάλογο χρηματικό ποσό και μεταγράφεται το συμβόλαιο. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2ον
Δεν έγινε η μεταγραφή της αποδοχής κληρονομιάς στο Υποθηκοφυλακείο. Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται επανεκτίμηση του ακινήτου από τη Εφορία. Πηγαίνετε στον συμβολαιογράφο, προκειμένου να σας χορηγήσει επικυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου και περίληψη μεταγραφής αυτού, τα οποία θα καταθέσετε στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο για να γίνει η μεταγραφή. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3ον Τι γίνεται όταν έχει γίνει αγορά ακινήτου με στεγαστικό δάνειο και δεν έχει εξοφληθεί στην τράπεζα. Στην περίπτωση αυτή δηλώνεται στο Κτηματολόγιο από τον ιδιοκτήτη, το δικαίωμα της κυριότητός του. Ταυτόχρονα η τράπεζα θα πρέπει να δηλώσει το δικαίωμα της εμπράγματης ασφάλειας (υποθήκη, προσημείωση) ΠΡΟΒΛΗΜΑ 4ον Δεν υπάρχει συμβόλαιο, αλλά απόφαση Δικαστηρίου που αναγνωρίζει το δικαίωμα της κυριότητος στο ακίνητο. Όταν υπάρχει απόφαση Δικαστηρίου, με την οποία αναγνωρίζεται το δικαίωμα κυριότητας, το δηλώνετε κανονικά, προσκομίζοντας την απόφαση του Δικαστηρίου. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5ον Δεν υπάρχει τίτλος ιδιοκτησίας και εκκρεμεί στα Δικαστήρια η αναγνώριση κυριότητας, χωρίς να έχει εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση. Σε αυτήν την περίπτωση το δικαίωμα δηλώνεταιως έκτακτη χρησικτησία, προσκομίζοντας στο κτηματολόγιο εξαρτημένο σύγχρονο Τοπογραφικό διάγραμμα καθώς και κάθε δυνατό έγγραφο προς απόδειξη της εικοσαετούς κτήσης του δικαιώματος όπως: δηλώσεις ενώπιον Δημόσιων Αρχών, ιδίως φορολογικών, όπως, λ.χ. δηλώσεις στο Ε9 της φορολογικής δήλωσης συμβολαιογραφικό προσύμφωνο μεταβίβασης ακινήτου, στο οποίο βεβαιώνεται η παράδοση της νομής στον εκ του προσυμφώνου δικαιούχο, συμβόλαιο όμορων ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του δηλούμενου ακινήτου, πράξη αναγνώρισης ορίων, μισθωτήρια που εμφανίζουν ως εκμισθωτή τον δηλούντα, εφόσον φέρουν βέβαιη χρονολογία, υποθήκες και εν γένει βάρη που έχουν συσταθεί στο ακίνητο για το οποίο δηλώνεται ως λόγος κτήσεως η χρησικτησία,
έγγραφα χορήγησης επιδότησης στον δηλούντα, ( π.χ. ΟΣΔΕ), από τα οποία προκύπτει ότι αυτός αντιμετωπίστηκε ως κύριος του ακινήτου στο οποίο αφορά η δήλωση, αποδείξεις καταβολής τελών πάσης φύσεως που βαρύνουν το δικαιούχο του ακινήτου στο όνομα του δηλούντος, αποδείξεις Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε., εταιρειών ύδρευσης κλπ. προς τον δηλούντα, αποδείξεις καταβολής αμοιβής σε εργολάβο που περιέφραξε το ακίνητο ή ενδεχομένως για άλλες εργασίες, εφόσον είναι διάτρητες ή πάντως δεν αμφισβητείται η χρονολογία τους, παλαιά τοπογραφικά διαγράμματα που συντάχθηκαν με εντολή του δηλούντος και τα οποία τον αναφέρουν ως δικαιούχο, βεβαιώσεις δημάρχου για τα δικαιώματα επί του ακινήτου του δηλούντος ή και των προκατόχων του ή την άσκηση νομής επ αυτού για χρονικό διάστημα τουλάχιστον μιας εικοσαετίας οικοδομική άδεια στο όνομα του δηλούντος έγγραφο επιβολής στον δηλούντα προστίμου λόγω πολεοδομικών παραβάσεων παλαιό (20ετίας) ιδιωτικό συμφωνητικό (π.χ. πώλησης ή διανομής) που αναφέρει το δηλούντα ως κύριο του ακινήτου ένορκες βεβαιώσεις με το ως άνω περιεχόμενο. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 6ον Το ακίνητο αγοράστηκε από πρόσωπο που απεβίωσε και το δικαίωμα της κυριότητος αποκτήθηκε με αποδοχή κληρονομιάς. Στην περίπτωση αυτή, συμπληρώνετε την δήλωση κανονικά διότι η αποδοχή κληρονομιάς αποτελεί τίτλο ιδιοκτησίας. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 7ον Τι γίνεται όταν το δικαίωμα της κυριότητος αποκτήθηκε με διαθήκη, αλλά δεν έχει γίνει αποδοχή της κληρονομιάς. Εφόσον ο κληρονόμος δεν έχει προβεί στην αποδοχή της κληρονομιάς θα πρέπει τότε να υποβληθούν: α) Τον τίτλο του κληρονομούμενου αποθανόντος, εφόσον υπάρχει β) Ληξιαρχική πράξη θανάτου, γ) Αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης ή απόφαση με την οποία αυτή κηρύχθηκε κύρια, εάν πρόκειται για ιδιόγραφη διαθήκη, δ) Πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως άλλης διαθήκης και ε) Πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως της κληρονομιάς. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 8ον Τι γίνεται όταν το δικαίωμα της κυριότητος αποκτήθηκε με εξ αδιαθέτου διαδοχή
(δηλαδή χωρίς διαθήκη) και χωρίς να έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς. Τότε θα πρέπει να συμπληρώνετε: α)τον τίτλο του κληρονομούμενου εφόσον υπάρχει β)την ληξιαρχική πράξη θανάτου. γ)το πιστοποιητικό των πλησιεστέρων συγγενών δ)πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης ε)πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως της κληρονομιάς. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 9ον Δήλωση δικαιώματος νομής από αναδασμό. Στην περίπτωση αυτή υποβάλλεται αντίγραφο αποσπάσματος του πρόχειρου κτηματολογικού πίνακα αναδασμού. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 10ον Οικόπεδο, που ρυμοτομείται, χωρίς να έχει συντελεστεί η απαλλοτρίωση. Δηλώνεται κανονικά με βάση το συμβόλαιό του, διότι η περιουσία ακόμα ανήκει στον ιδιοκτήτη, ο οποίος την νέμεται και την εκμεταλλεύεται. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 11ον Πώς δηλώνεται η προίκα. Η προίκα θα δηλωθεί από τη σύζυγο κατά πλήρη κυριότητα, έστω κι αν ο σύζυγος έχει ανεγείρει κτίσμα ή έχει κάνει προσθήκη σε υπάρχον κτίσμα. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 12ον Σε περίπτωση κυριότητας αγροτεμαχίου στο συμβόλαιο του οποίου αναγράφεται ένα μέρος ως καλλιεργήσιμη έκταση και το υπόλοιπο ως ρουμάνι ή χέρσο ή δασική έκταση. Τα αγροτεμάχια θα δηλωθούν κανονικά βάση συμβολαίου και μετά την τελική κύρωση των δασικών χαρτών θα ξεκαθαριστεί το τοπίο στις δασικές εκτάσεις. Σημειωτέον ότι τα ιδιόκτητα δάση δηλώνονται κανονικά.
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 13ον Τι γίνεται με το χωράφι που μου άφησε ο πατέρας διά στόματος. Δηλώνεται κανονικά ως αποκτηθέν με χρησικτησία με όποιο αποδεικτικό στοιχείο διαθέτετε όπως: δικαστική απόφαση (εφόσον υπάρχει) ή έγγραφα από το συνδυασμό των οποίων θα αποδεικνύεται η 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου (π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ, κ.λπ., μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, πράξη αναγνώρισης ορίων, ένορκες βεβαιώσεις κ.λπ.). ΠΡΟΒΛΗΜΑ 14ον Κυριότητα σε ακίνητο με προσύμφωνο. Εφόσον το προσύμφωνο έχει «κλείσει» εικοσαετία, για παράδειγμα έχει καταρτιστεί το έτος 1995, συνιστά ένα έγγραφο που αποδεικνύει την 20ετή νομή και κατοχή του ακινήτου. Σε συνδυασμό και με άλλα έγγραφα, π.χ. ένα παλιό Ε9, σας καθιστά κύριο του ακινήτου με τις προϋποθέσεις της έκτακτης χρησικτησίας και επομένως δεν απαιτείται να προχωρήσετε στην κατάρτιση οριστικού συμβολαίου. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 15ον Δεν έχω συμπληρώσει χρησικτησία 20 χρόνια. Στο κτηματολόγιο, γίνεται αποδεκτή και η υποβολή δηλώσεων προσκομίζοντας τα διαθέσιμα αποδεικτικά χρησικτησίας ακόμη και εάν αυτά δεν καλύπτουν την απαιτούμενη από το νόμο 20ετία, προκειμένου να καταγραφεί και περαιτέρω επεξεργαστεί το δικαίωμά σας. Η δήλωση σε μελλοντικό χρόνο μπορεί να συμπληρωθεί με επιπλέον αποδεικτικά έγγραφα ή διορθωτικά. taxydromos.gr