Κλαδική Έρευνα - 1ο Εξάμηνο 2017 ανάπτυξη γης & κατασκευές
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ {06} Δείκτες αγοράς {09} Συνοπτική παρουσίαση {12} Αγορά ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες {12} Πώληση ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες {13} Εκτίμηση για τις τιμές ακινήτων {13} Είδη ακινήτων στα οποία θα επένδυαν τα χρήματά τους εάν είχαν την οικονομική δυνατότητα {14} Ενδιαφέρον για ακίνητα τους τελευταίους 12 μήνες {14} Ενδιαφέρον για ακίνητα τους επόμενους 12 μήνες {15} Τρόποι αγοράς ακινήτων {15} Τρόποι πώλησης ακινήτων {17} Ανακαίνιση τους επόμενους 12 μήνες {19} Ταυτότητα Κλαδικής Έρευνας
* *
δείκτες αγοράς
ΔΕΙΚΤΕς ΑΓΟΡΑς ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ 49.000 44.000 39.000 34.000 29.000 24.000 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΗς & ΚΑΤΑΣΚΕΥΕς: Απασχόληση και Ανεργία 12.900 11.900 10.900 9.900 8.900 7.900 6.900 5.900 4.900 3.900 2.900 ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ 2017q1 2016q1 2015q1 2014q1 2013q1 2012q1 2011q1 2010q1 Απασχόληση - αριστερή κλίμακα Ανεργία - δεξιά κλίμακα 6 Κατασκευές * * 2010-2011 σταθερή ανοδική πορεία. 2011 με μέσο του 2015 η απασχόληση έπεσε στο μισό. Μέσο του 2015-με αρχές του 2017 μερική αποκατάσταση της απασχόλησης. 2010-2014 άνοδος (τριπλασιασμός) της ανεργίας. 2014-2017 μείωση ανεργίας κατά το ήμισυ, οι μισές θέσεις ανεργίας αποκαταστάθηκαν. Ανάπτυξη κλάδου και συνεισφορά στο ΑΕΠ Ποσοστιαία αλλαγή στην πώληση Τσιμέντου και Άδειες Οικοδομής 60% ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΤΟΥ ΑΕΠ 12% 15% 10% 10% 5% 8% 0% 6% -5% 4% -10% -15% 2% -20% 0% -25% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΥΞΗΣΗΣ 40% 20% 0% -20% -40% -60% 2011M03 2011M07 2011M11 2012M03 2012M07 2012M11 2013M03 2013M07 2013M11 2014M03 2014M07 2014M11 2015M03 2015M07 2015M11 2016M03 2016M07 2016M11 2017M03 Κατασκευές (% του ΑΕΠ) Κατασκευές ετήσιος ρυθμός αύξησης (%) Cement sales (tones) Building permits (area m2) * % συνεισφοράς επί του ΑΕΠ 2005-2014 για τον κλάδο μειώθηκε από 10%-11% σε 4%. 2015-2016 σταθεροποιήθηκε στο 4%. * Η ανάπτυξη του κλάδου κατά το 2005-2009 μειώθηκε κατά 10% στο -17,8%. Κατά την περίοδο 2009-2011 ανέβηκε στο -7,5% και έπειτα, μειώθηκε εκ νέου στο -23% κατά το 2013. Κατά την περίοδο 2013-2016 ανέβηκε στο 9,3%. 2011-2013 μείωση και στους δυο επί μέρους δείκτες. 2014-2017 ανοδική τάση και στους δυο δείκτες και από τον Ιούλιο 2015 γενική θετική αλλαγή.
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας Απασχόληση και Ανεργία Ανάπτυξη κλάδου και συνεισφορά στο ΑΕΠ 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 2010q1 2013q1 2012q1 2011q1 Απασχόληση - αριστερή κλίμακα 2014q1 2016q1 2015q1 Ανεργία - δεξιά κλίμακα 2017q1 600 500 400 300 200 100 0 ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΤΟΥ ΑΕΠ 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Διαχείριση ακίνητης περιουσίας (%) του ΑΕΠ Διαχείριση ακίνητης περιουσίας ετήσιος ρυθμός αύξησης (%) 10% 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΥΞΗΣΗΣ * 2010-2011 καθοδική πορεία στον δείκτη απασχόλησης. 2011 προς μέσα του 2012 ανάκαμψη της απασχόλησης. 2012-2015 εκ νέου καθοδική πορεία απασχόλησης στον κλάδο. 2015-2017 πλήρης ανάκαμψη του δείκτη. Η απασχόληση έχει ξεπεράσει τα επίπεδα του 2010. * 2010-2014 άνοδος (πενταπλασιασμός) της ανεργίας στον κλάδο. 2014-2016 μείωση της ανεργίας και αντιστροφή της τάσης. 2017 άνοδος ανεργίας λόγω εποχικότητας. * * 2005-2016 η συνεισφορά του κλάδου επί % του ΑΕΠ πέφτει από 10%-11% στο 4%. 2005-2009 3%-4% ανάπτυξη του κλάδου. 2010-2011 η ανάπτυξη του κλάδου φτάνει σχεδόν το 9%. 2011-2012 η ανάπτυξη είναι αρνητική σχεδόν στο -2%. 2012-2014 εκ νέου ανάπτυξη στο 6,5%. 2014-2016 επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2%. 7
8
Συνοπτική Παρουσίαση Με την αίσθηση ότι οι τιμές στα ακίνητα ξεκίνησαν να ανεβαίνουν, η πλειοψηφία αναφέρει ότι θεωρεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα καλό χρόνο για επένδυση σε ακίνητο, ειδικά μόνιμης κατοικίας. 9 Το διαδίκτυο αναδεικνύεται σαν το σημαντικότερο εργαλείο πρόθεσης αναζήτησης ακινήτου προς αγορά, ενώ σημαντικοί παραμένουν και οι επαγγελματίες του χώρου.
ανάπτυξη γης & κατασκευές
Αγορά ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες Κατά πόσο πιστεύουν ότι οι επόμενοι 12 μήνες είναι καλός χρόνος ή κακός χρόνος για... 3% 5% 4% 5% 39% 40% 48% 48% 34% Καλός χρόνος ΑΓΟΡΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΑΓΟΡΑ ΣΠΙΤΙΟΥ ΑΓΟΡΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ ΧΩΡΑΦΙΟΥ ΑΓΟΡΑ ΕΞΟΧΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Κακός χρόνος ΔΓ/ΔΑ 57% 56% 61% 12 Πώληση ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες Κατά πόσο πιστεύουν ότι οι επόμενοι 12 μήνες είναι καλός χρόνος ή κακός χρόνος για... 4% 25% 5% 22% 4% 24% 5% 22% 71% ΠΩΛΗΣΗ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ 73% ΠΩΛΗΣΗ ΣΠΙΤΙΟΥ 73% ΠΩΛΗΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ ΧΩΡΑΦΙΟΥ 73% ΠΩΛΗΣΗ ΕΞΟΧΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Σχεδόν 6 στους 10 θεωρούν σχετικά καλή περιόδο τους επόμενους 12 μήνες για αγορά σπιτιού / διαμερίσματος, περίπου οι μισοί για αγορά οικοπέδου / χωραφιού και 1 στους 3 για αγορά εξοχικής κατοικίας. Στον αντίποδα, πέραν του 70% θεωρούν τους επόμενους 12 μήνες κακή περίοδο για πώληση ακινήτων.
Εκτίμηση για τις τιμές ακινήτων 12 5% Είδη ακινήτων στα οποία θα επένδυαν τα χρήματά τους εάν είχαν την οικονομική δυνατότητα (Προκαθορισμένη λίστα ακινήτων) Θα ανέβουν 20% 22% 54% Θα πέσουν Σπίτι μόνιμης κατοικίας Οικόπεδο / Χωράφι Διαμέρισμα μόνιμης κατοικίας Ακίνητο στο εξωτερικό Εξοχικό Κατάστημα 20% 14% 9% 7% 38% 32% 13 Θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα (Αυθόρμητη αναφορά) ΔΓ/ΔΑ Γραφείο 4% Πέραν των μισών αναμένουν ότι οι τιμές των ακινήτων θα ανέβουν μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Για επένδυση, δεδομένης της οικονομικής δυνατότητας προτιμάται το σπίτι για μόνιμη κατοικία και ακολούθως το οικόπεδο / χωράφι.
Ενδιαφέρον για ακίνητα τους τελευταίους 12 μήνες 29% 27% (Προκαθορισμένη λίστα ακινήτων) Ενδιαφέρον για ακίνητα τους επόμενους 12 μήνες (Προκαθορισμένη λίστα ακινήτων) Ενδιαφέρον για: Ενδιαφέρον για: 14 Ενοικίαση διαμερίσματος Αγορά σπιτιού Αγορά διαμερίσματος Ενοικίαση σπιτιού Ενοικίαση καταστήματος Ενοικίαση εξοχικού Ενοικίαση γραφείου Αγορά εξοχικού 9% 9% 7% 5% 3% 1% 1% 1% Αγορά σπιτιού Ενοικίαση διαμερίσματος Αγορά διαμερίσματος Ενοικίαση σπιτιού Ενοικίαση καταστήματος Αγορά εξοχικού Ενοικίαση εξοχικού Ενοικίαση γραφείου 9% 7% 6% 4% 3% 1% 1% 1% Το 29% του δείγματος είχε κάποιο ενδιαφέρον για ακίνητα τους τελευταίους 12 μήνες, με μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην ενοικίαση διαμερίσματος και αγορά σπιτιού. Το 27% του δείγματος θα έχει ενδιαφέρον για ακίνητα στους επόμενους 12 μήνες, με μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην αγορά σπιτιού.
Τρόποι αγοράς ακινήτων Τρόποι με τους οποίους θα έψαχναν για ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. Μέσω Internet Μέσω κτηματομεσίτη Από γνωστούς / φίλους / συγγενείς Από εφημερίδες / περιοδικά Από πινακίδες και αφίσες στους δρόμους Θα έκανα έρευνα μόνος μου Μέσω developer Άλλος τρόπος Τρόποι πώλησης ακινήτων Μέσω Internet Μέσω κτηματομεσίτη Από εφημερίδες / περιοδικά Από γνωστούς / φίλους / συγγενείς Από πινακίδες και αφίσες στους δρόμους Μέσω developer Άλλος τρόπος 2% 2% 2% 15% 33% 33% 32% 24% 12% 1% 2% 45% 42% Τρόποι με τους οποίους θα προωθούσαν για ΝΑ ΠΩΛΗΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. 48% 46% Σε πόσους κτηματομεσίτες θεωρούν ότι θα απευθύνονταν για ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. Όσοι θα έψαχναν για αγορά μέσω κτηματομεσίτη ( ). 35% 36% 3% 9% 13% 10% 2% 40% 14% 38% 42% Κατά μέσο όρο πιστεύουν ότι θα απευθύνονταν σε 2,6 κτηματομεσίτες Σε πόσους κτηματομεσίτες θεωρούν ότι θα απευθύνονταν για ΝΑ ΠΩΛΗΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. Όσοι θα προωθούσαν για πώληση μέσω κτηματομεσίτη ( ). 46% Κατά μέσο όρο πιστεύουν ότι θα απευθύνονταν σε 2,6 κτηματομεσίτες 15 Οι ερωτούμενοι δηλώνουν ότι θα έψαχναν μέσω διαδικτύου ή από επαγγελματίες του χώρου τις επιλογές για αγορά ακινήτων και θα προωθούσαν την πώληση ακινήτων. Σε 1 κτηματομεσίτη Σε 2 κτηματομεσίτες Σε 3 κτηματομεσίτες Σε περισσότερους από 3 κτηματομεσίτες ΔΓ/ΔΑ
16
Ανακαίνιση τους επόμενους 12 μήνες Μέγεθος ανακαίνισης Βάση: Όσοι αναφέρουν ότι σκοπεύουν να κάνουν ανακαίνιση (17%). 12% 2% Περίπου 1 στους 6 δηλώνει ότι σκοπεύει να κάνει κάποια ανακαίνιση μέσα στους επόμενους 12 μήνες, Μικρή ανακαίνιση με τη συντριπτική Μεγάλη ανακαίνιση πλειοψηφία τους να ΔΓ/ΔΑ σκοπεύουν να κάνουν μικρές ανακαινίσεις που 17% ΣΚΟΠΕΥΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ Η ανακαίνιση θα αφορά... (Προκαθορισμένη λίστα) Βάση: Όσοι αναφέρουν ότι σκοπεύουν να κάνουν ανακαίνιση (17%). Βάψιμο 86% αφορούν κυρίως βάψιμο. 83% 17 Αλλαγή / επιδιόρθωση επίπλων Κατασκευές (π.χ. αλλαγή πατωμάτων) Ανακαίνιση ντουλαπιών και πορτών Διακόσμηση σπιτιού Αλλαγή υδραυλικών Αντικατάσταση ηλεκτρικών συσκευών Αλλαγή ηλεκτρολογικών Ενεργειακή αναβάθμιση Διαμόρφωση κήπου / πισίνας Τοποθέτηση κεντρικής θέρμανσης 35% 32% 29% 29% 22% 19% 18% 16% 14% 6%
18
Μέγεθος δείγματος: 600 επιτυχείς συνεντεύξεις. Κάλυψη: Παγκύπρια, άτομα ηλικίας 18-70 χρονών. Περίοδος συλλογής πληροφοριών: Μάρτιος 2017. Δειγματοληψία: Τυχαία πολυσταδιακή στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Συλλογή πληροφοριών: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις. Ανάθεση: Ταυτότητα ΚΛΑΔΙΚΗΣ Έρευνας Εκτέλεση: 19 Το άθροισμα των ποσοστών δεν είναι πάντα 100%, λόγω στρογγυλοποιήσεων και πιθανής μη συμπερίληψης απαντήσεων όπως «Δεν γνωρίζω» και «Δεν απαντώ».
www.hellenicbank.com/businessblog