Προς : Το Σ του ΣΑ και τον Πρόεδρο του κύριο ηµήτριο ΠΑΞΙΝΟ Ακαδηµίας 60, Αθήνα 10679

Αθήνα 3/10/2008 Προς : Το Σ του ΣΑ και τον Πρόεδρο του κύριο ηµήτριο ΠΑΞΙΝΟ Ακαδηµίας 60, Αθήνα 10679 Τον Πρόεδρο του Νοµικού Τµήµατος της Νοµικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών κύριο Ιωάννη ΓΙΑΝΝΙ Η και τον αντιπρόεδρο κύριο Θεόδωρο ΦΟΡΤΣΑΚΗ Ακαδηµίας 45, Αθήνα 10672 Τον Συνήγορο του Καταναλωτή κύριο Ευάγγελο ΖΕΡΒΕΑ Λ.Αλεξάνδρας 144, Αθήνα 11471 ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ Εµµανουήλ Αµαργιανάκη προέδρου της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας µε επωνυµία «Εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών Γαλλόφωνες Σπουδές» και διακριτικό τίτλο «Institution des Etudes Francophones (IdEF)», η οποία εδρεύει στην Αθήνα, επί της οδού Λ. Ριανκούρ αρ. 59, τηλ. 210 6980772, idef@orionidef.gr Αξιότιµοι κύριοι, έχω την τιµή να σας παραθέσω, µε την παρούσα επιστολή, τα ακόλουθα: Μέρος Α : ΓΕΝΙΚΑ 1. Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟ ΙΚΕΙΟΥ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Με διάταξη του το Πρωτοδικείο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων απέρριψε την προσφυγή όλων των ικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδος και της Ελληνικής ηµοκρατίας κατά της νέας οδηγίας 2005/36/ΕΚ (Τ-449/05 της 16/02/2007) Σύµφωνα µε τη σκέψη 85 «Ο προσφεύγων θα µπορούσε, συνεπώς, εφόσον δεν έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την ακύρωση των προσβαλλοµένων διατάξεων, να αµφισβητήσει τα µέτρα που λαµβάνονται για την εφαρµογή της οδηγίας 2005/36 και τα οποία τον θίγουν, στο πλαίσιο δε αυτό διατηρεί τη δυνατότητα να επικαλεστεί το παράνοµο των διατάξεων αυτών ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, τα οποία αποφαίνονται τηρουµένου του άρθρου 234 ΕΚ» Σελίδα 1 από 30

Επειδή επί της αποφάσεως δεν κατετέθη αναίρεση στο ΕΚ, σηµαίνει ότι καλούνται όλοι οι προσφεύγοντες ικηγορικοί Σύλλογοι αλλά και η προσφεύγουσα Ελληνική ηµοκρατία να εφαρµόσουν την οδηγία 2005/36/ΕΚ, άρα και την παράγραφο 3β του άρθρου 50, και στη συνέχεια να αµφισβητήσουν, ενδεχοµένως, ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, τα εθνικά µέτρα εφαρµογής της. Ερώτηµα : Εφήρµοσε ο ΣΑ την ως άνω διάταξη του πρωτοδικείου από την 21 η Οκτωβρίου 2007 ως όφειλε ή όχι; Στην περίπτωση που την εφαρµόζει γιατί στην συνέντευξη Τύπου της 23 ης Σεπτεµβρίου 2008 ουδείς των οµιλητών δεν ανεφέρθη στο άρθρο 50 της οδηγίας το οποίο προβλέπει την αναγνώριση τίτλων ήδη υφισταµένων συµπράξεων Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών µε αναγνωρισµένα οµοταγή Πανεπιστήµια της Ε.Ε. ; 2. ΟΙ ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Σύµφωνα µε την εισήγηση της κυρίας Χριστίνας Τσαγκλή, ικηγόρου/συµβούλου του ΣΑ, στην Ολοµέλεια των Προέδρων των ικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος κατά τη συνεδρίαση της 20-22/4/2007 (Το Βήµα του ικηγόρου, Μάιος 2007) διατυπώθηκαν τα ακόλουθα : «Σε σχέση µε το ακανθώδες ζήτηµα της άρνησης εγγραφής στα µητρώα των οικείων συλλόγων πτυχιούχων νοµικής αλλοδαπών Πανεπιστηµίων που συνεργάζονται µε Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών στην Ελλάδα, πρέπει να σηµειωθεί ότι ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε την 28.6.2006 δεύτερη προειδοποιητική επιστολή, σύµφωνα µε την οποία κρίνεται ότι, τόσο η άρνηση εγγραφής ως ασκουµένων (περίπτωση πτυχιούχων Πανεπιστηµίων τύπου Lille, κ.λπ.), όσο και η άρνηση συµµετοχής στις εξετάσεις για τη λήψη της άδειας ασκήσεως επαγγέλµατος στους πτυχιούχους αλλοδαπών πανεπιστηµίων που δεν διαθέτουν ακαδηµαϊκή αναγνώριση των πτυχίων τους [περίπτωση πτυχιούχων υπολοίπων (πλην Lille κ.λπ), Πανεπιστηµίων], αντιβαίνει στα άρθρα 39 και 43 της συνθήκης ΕΚ, όπως ερµηνεύθηκαν µε την απόφαση Morgenbesser. Η ως άνω απόφαση έκρινε ότι οι οικείοι ικηγορικοί Σύλλογοι του κράτους υποδοχής δεν δύναται να αρνούνται την εγγραφή στα µητρώα ασκουµένων στον κάτοχο πτυχίου νοµικής άλλου κράτους µέλους µε την αιτιολογία της µη ακαδηµαϊκής του αναγνώρισης, αλλά οφείλουν να προβαίνουν σε συνολική αξιολόγηση της εκπαίδευσης, ακαδηµαϊκής και επαγγελµατικής, την οποία επικαλείται ο ενδιαφερόµενος, ελέγχοντας τις γνώσεις που πιστοποιούνται µε το πτυχίο, τα εκεί κτηθέντα προσόντα και την επαγγελµατική πείρα που ο υποψήφιος έχει αποκτήσει στο κράτος καταγωγής και υποδοχής. Η ανωτέρω απόφαση, όπως µάλιστα ερµηνεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ουσιαστικά µεταθέτει το βάρος αξιολόγησης-αποτίµησης του πτυχιούχου αλλοδαπής νοµικής σχολής στους οικείους Συλλόγους, απεµπλέκοντας πλήρως την ακαδηµαϊκή από την επαγγελµατική αναγνώριση. Σελίδα 2 από 30

Σηµειωτέον ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνείται µετά κατηγορηµατικότητας το επιχείρηµα ότι η απόφαση Morgenbesser δεν εφαρµόζεται στους Έλληνες υποψήφιους ασκούµενους, λόγω της µη προβλεπόµενης από το νόµο υποχρεωτικής αµοιβής τους για τις υπηρεσίες τους, κρίνοντας ότι και οι ασκούµενοι δικηγόροι έχουν αναγνωρισθεί ως εργαζόµενοι, ανεξαρτήτως του, τυχόν, χαµηλού επιπέδου αµοιβής τους. Στην απάντηση επί της δεύτερης προειδοποιητικής επιστολής ο ΣΑ υπεραµύνθηκε του εφαρµοζοµένου συστήµατος, επισηµαίνοντας, µεταξύ άλλων, τις διαφορές µεταξύ των πραγµατικών περιστατικών της υπόθεσης Morgenbesser και της εθνικής διοικητικής πρακτικής. Εν προκειµένω, τονίσθηκε ότι σε αντίθεση µε τα πραγµατικά περιστατικά της υπόθεσης Morgenbesser, που είχε παραπεµφθεί από τον ικηγορικό Σύλλογο Γένοβας για διετή φοίτηση στο Πανεπιστήµιο που περιελάµβανε επιτυχή εξέταση σε 13 µαθήµατα και υποβολή διπλωµατικής εργασίας, ο ΣΑ, όπως και άλλοι Σύλλογοι, παραπέµπουν τον πτυχιούχο σε έναν αυτοτελή και καθ' ύλην αρµόδιο φορέα ( ΟΑΤΑΠ), που δεν είναι Πανεπιστήµιο, προκειµένου να εκτιµηθεί η κατάρτισή του αποκλειστικά και µόνο στα αντικείµενα του δικαίου που αποδεδειγµένα είναι διαφορετικά στην εθνική έννοµη τάξη (στην πράξη, ο πτυχιούχος υποβάλλεται σε εξέταση επί 4 µαθηµάτων: Αστικό ίκαιο, Ποινικό ίκαιο, Πολ. ικονοµία, Συνταγµατικό ίκαιο). Τούτο έχει επιλεγεί ως πρακτική, δεδοµένου ότι ο ανωτέρω φορέας έχει µεγαλύτερη εξειδίκευση και υποδοµές προς περαίωση της ως άνω διαδικασίας. Περαιτέρω, επισηµάνθηκε ότι οι ικηγορικοί Σύλλογοι δεν απαιτούν την καθ' εαυτή ακαδηµαϊκή αναγνώριση του πτυχίου, αλλά παραπέµπουν στον ΟΑΤΑΠ ως µηχανισµό ελέγχου ορισµένων εκ των δεξιοτήτων των υποψηφίων, τις δε υπόλοιπες ελέγχουν οι ίδιοι µέσω της διαδικασίας για την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλµατος. Η πρακτική αυτή, που δεν απαιτεί φοίτηση ή παρακολούθηση µαθηµάτων σε πανεπιστήµιο, εξετάσεις σε µεγάλο αριθµό µαθηµάτων, υποβολή εργασίας κ.λπ., κείται, όπως επισηµάναµε, εντός του γράµµατος και του πνεύµατος του κοινοτικού δικαίου και βεβαίως της απόφασης Morgenbesser. Στο σηµείο αυτό, αξίζει να επισηµανθεί ότι µε τις απόψεις µας αυτές ευθυγραµµίζονται πλήρως τα συναρµόδια Υπουργεία Παιδείας, ικαιοσύνης και Εξωτερικών που δεν επιθυµούν. καµία αλλαγή του συστήµατος και υπαναχώρηση σε σχέση µε τον ακαδηµαϊκό έλεγχο από τον ΟΑΤΑΠ. Σε περίπτωση δε παραποµπής µας για την υπόθεση, η Ελληνική ηµοκρατία φέρεται αποφασισµένη να υπεραµυνθεί σθεναρώς της νοµιµότητας των διατάξεων του Κώδικα περί ικηγόρων και της ακολουθητέας πρακτικής. Οι αρµόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες εκτιµούν ότι ακόµα και σε περίπτωση παραποµπής, ή και καταδίκης της Ελλάδας για την εν λόγω υπόθεση, ο σκόπελος δύναται να παρακαµφθεί χωρίς νοµοθετική παραχώρηση µέσω του «επαγγελµατικού» ελέγχου του αλλοδαπού πτυχίου που θα διενεργούν οι οικείοι ικηγορικοί Σύλλογοι. Στην πράξη, το Υπ. Εξωτερικών έχει προτείνει, αντί της αυτόµατης παραποµπής στον ΟΑΤΑΠ, να λαµβάνει χώρα σε κάθε περίπτωση αξιολόγηση του πτυχίου από τον οικείο ικηγορικό Σύλλογο και εφ όσον προκύπτει από τη συγκριτική εξέταση µερική µόνο αντιστοιχία γνώσεων και προσόντων ή εκπαίδευση σε τοµείς ουσιωδώς διαφορετικούς από εκείνους που καλύπτονται από το δίπλωµα στο κράτος µέλος υποδοχής κ.λπ., να παραπέµπεται Σελίδα 3 από 30

ο υποψήφιος µε αιτιολογηµένη απόφαση, υποκείµενη σε ένδικα µέσα, σε εξετάσεις, προκειµένου α διαγνωσθούν τα επαγγελµατικά - ακαδηµαϊκά του προσόντα» 3. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΜΟΙΒΗΣ ΤΩΝ ΑΣΚΟΥΜΕΝΩΝ ΙΚΗΓΟΡΩΝ Σύµφωνα µε τη απόφαση του Σ του ΣΑ της 4/7/2006, «Ο έµµισθος συνεργάτης δικηγόρος που παρέχει τις υπηρεσίες του σε άλλο δικηγόρο οφείλει να αµείβεται σύµφωνα µε τους όρους που προβλέπονται στον ν. 1093/80 για τους έµµισθους δικηγόρους του ηµοσίου. Σε κάθε περίπτωση ακόµα και αν η παροχή των υπηρεσιών δεν πραγµατοποιείται κατά πλήρη απασχόληση η αµοιβή του συνεργάτη δικηγόρου δεν δύναται να είναι κατώτερη από το 75% της αµοιβής που προβλέπεται στον ν. 1093/80 και η οποία ανέρχεται σήµερα στο ποσό των 850 για το δικηγόρο παρά Πρωτοδίκαις (χωρίς οικογενειακά βάρη και τίτλους µεταπτυχιακών σπουδών) και 1.050 για το δικηγόρο παρ' Εφέταις. Για τους ασκούµενους δικηγόρους που εργάζονται σε δικηγορικά γραφεία, το ποσό αµοιβής δεν µπορεί να είναι κατώτερο των 600.» και τη σχετική απόφαση του ικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης της 8/11/2007, οι ασκούµενοι δικηγόροι που εργάζονται σε δικηγορικά γραφεία αµείβονται, «το δε ποσό αµοιβής δεν µπορεί να είναι κατώτερο των 600» κατά τον ΣΑ. Επειδή σύµφωνα µε την επιτροπή στη C-281/06 της 18/12/2007 σκ. 25 «[ ]η καταβολή χρηµατικού ποσού δεν παύει να θεωρείται «αµοιβή» απλώς και µόνο διότι δεν καθιστά δυνατή την πραγµατοποίηση κέρδους. Για τη στοιχειοθέτηση οικονοµικής δραστηριότητας, το άρθρο 50 ΕΚ απαιτεί µόνον την καταβολή αµοιβής και όχι την ύπαρξη κέρδους.» Και σύµφωνα µε το ΕΚ «32 Όπως επισήµανε ο γενικός εισαγγελέας µε το σηµείο 12 των προτάσεών του, ο αποφασιστικός παράγων βάσει του οποίου µια δραστηριότητα εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής των διατάξεων της Συνθήκης περί ελεύθερης παροχής υπηρεσιών είναι οικονοµικού χαρακτήρα, δηλαδή η δραστηριότητα δεν πρέπει να ασκείται χωρίς αντιπαροχή. 33 Αντιστρόφως, αντίθετα προς όσα κρίνει προφανώς το αιτούν δικαστήριο, δεν απαιτείται συναφώς η επιδίωξη του παρέχοντος υπηρεσίες να αποκοµίζει κέρδος [ ] 34 Εποµένως, η υπόθεση της κύριας δίκης καθώς και το άρθρο 3, σηµείο 26, του EStG αφορούν υπηρεσίες παρασχεθείσες έναντι «αµοιβής». Το χρηµατικό ποσό που έλαβε από το πανεπιστήµιο ο H.-D. Jundt για τη διδασκαλία, ακόµη κι αν υποτεθεί ότι επρόκειτο για δραστηριότητα σχεδόν τιµητικού χαρακτήρα, αποτελεί αµοιβή κατά το άρθρο 50 ΕΚ, δηλαδή αντιπαροχή για την παρασχεθείσα υπηρεσία.» Συνεπώς δικαίως «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνείται µετά κατηγορηµατικότητας το επιχείρηµα ότι η απόφαση Morgenbesser δεν εφαρµόζεται στους Έλληνες υποψήφιους ασκούµενους, λόγω της µη προβλεπόµενης από το νόµο υποχρεωτικής αµοιβής τους για τις υπηρεσίες τους, κρίνοντας ότι και οι ασκούµενοι δικηγόροι έχουν αναγνωρισθεί ως εργαζόµενοι, ανεξαρτήτως του, τυχόν, χαµηλού Σελίδα 4 από 30

επιπέδου αµοιβής τους.». Και εν πάση περιπτώσει, οι αποφάσεις των ικηγορικών Συλλόγων Αθηνών και Θεσσαλονίκης δεν επαληθεύουν τους ισχυρισµούς του ΣΑ περί µη αµοιβής των ασκουµένων. Ερώτηµα : Εφαρµόζει ο ΣΑ αυτά τα οποία απήντησε επισήµως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2006,ότι δηλαδή δεν απαιτεί την ακαδηµαϊκή αναγνώριση του πτυχίου αλλά παραπέµπει τον πτυχιούχο στον ΟΑΤΑΠ για εξέταση τεσσάρων µόνο µαθηµάτων (Αστικό ίκαιο, Ποινικό ίκαιο, Πολ. ικονοµία, Συνταγµατικό ίκαιο) Στην περίπτωση που το εφαρµόζει, γιατί στην συνέντευξη δήλωσαν ότι για την εγγραφή στον ΣΑ απαιτείται η ακαδηµαϊκή αναγνώριση του πτυχίου αφήνοντας να εννοηθεί ότι συνεχίζει ο ΣΑ να υπεξουσιοδοτεί τον ΟΑΤΑΠ να προβαίνει σε ακαδηµαϊκή αναγνώριση πτυχίων αναγνωρισµένων οµοταγών πανεπιστηµίων της Ε.Ε. παραβιάζοντας και την απόφαση του ΕΚ στην Υπόθεση C-141/04,Πέρος κατά Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος; 4. Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣτΕ Σύµφωνα µε την πρόσφατη απόφαση της ολοµέλειας του ΣτΕ 3177/07 «η διάταξη του άρθρου 5, παρ. 2 του κώδικα περί ικηγόρων, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του ν.723/1977, µε την οποία αποκλείεται η εγγραφή πτυχιούχου νοµικού τµήµατος ελληνικού ή αλλοδαπού αναγνωρισµένου οµοταγούς πανεπιστηµίου στο βιβλίο ασκουµένων του οικείου δικηγορικού συλλόγου µετά την πάροδο πέντε (5) ετών από την κτήση του πτυχίου του, αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντ/τος), σε συνδυασµό προς την διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του Συντάγµατος, µε την οποία, κατά ήδη εκτεθέντα, προστατεύεται και η επαγγελµατική ελευθερία και, ως εκ τούτου, η ανωτέρω διάταξη του κώδικα περί ικηγόρων δεν είναι, για το λόγο αυτό εν προκειµένω εφαρµοστέα.» Αυτό σηµαίνει ότι το ΣτΕ έκρινε ότι πτυχιούχος νοµικής ο οποίος έχει αποξενωθεί επί δεκαετία από «τις ειδικές επιστηµονικές γνώσεις που απέκτησε κατά τη φοίτησή του στο Πανεπιστήµιο και οι οποίες είναι απαραίτητες για την άσκηση του δικηγορικού λειτουργήµατος» πρέπει να εγγραφεί ως ασκούµενος, διότι κατά τη διάρκεια της δεκαοκτάµηνης άσκησης θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει το ενδεχόµενο έλλειµµα γνώσεων το οποίο θα πιστοποιηθεί στις τελικές εξετάσεις. Αντιθέτως, δεν έγινε δεκτό ότι «το προβλεπόµενο στάδιο της δεκαοκτάµηνης πρακτικής ασκήσεως του ασκουµένου δικηγόρου και η, εν συνεχεία, διαδικασία γραπτών και προφορικών εξετάσεων που προβλέπει ο κώδικας περί ικηγόρων, έχουν ως αντικείµενο την πρακτική εφαρµογή του δικαίου, που δεν υποκαθιστά τις επιστηµονικές γνώσεις που αποκτώνται µε τη λήψη του πτυχίου Σελίδα 5 από 30

νοµικής από το πανεπιστήµιο, από τις οποίες, κατά τα προαναφερθέντα, δεν πρέπει να αποξενωθεί ο διοριζόµενος δικηγόρος.» Αυτό έχει σαν συνέπεια ότι, µε βάση την ανωτέρω απόφαση του ΣτΕ, η δεκαοκτάµηνη πρακτική άσκηση, χωρίς να χάνει τον πρακτικό της προσανατολισµό, συνιστά νοητή συνέχεια του τετραετούς ακαδηµαϊκού κύκλου σπουδών, που λαµβάνει χώρα στις νοµικές σχολές και κατά συνέπεια τα ενδεχόµενα ελλείµµατα νοµικών γνώσεων θα πιστοποιούνται στις τελικές εξετάσεις µε τις οποίες οι ασκούµενοι, εφόσον τις περάσουν επιτυχώς, αποκτούν τον τίτλο του δικηγόρου. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος και η σαφήνεια µε την οποία το ΣτΕ έχει διατυπώσει την κρίση του. Όπως αναφέρεται στη σκέψη 11 «[ ] ο προαναφερόµενος νοµοθετικός σκοπός (εννοεί τη διασφάλιση εισόδου στη δικηγορία προσώπων µε επιστηµονική κατάρτιση και ικανότητα) εξυπηρετείται ήδη από το προβλεπόµενο στον κώδικά περί ικηγόρων (βλ. άρθρα 6 επ., 13 επ.,19 επ.) στάδιο δεκαοκτάµηνης πρακτικής ασκήσεως του ασκουµένου δικηγόρου και την, εν συνέχεια, διαδικασία γραπτών και προφορικών εξετάσεων σε νοµικά µαθήµατα. Ο δε διορισµός του ασκουµένου ως δικηγόρου εξαρτάται τελικώς από την επιτυχία του στις εν λόγω εξετάσεις.» Επιπροσθέτως, το ΣτΕ ερµήνευσε διασταλτικά την απόφαση Morgenbesser απαγορεύοντας κάθε επιπρόσθετη απαίτηση των δικηγορικών συλλόγων διότι έκρινε ότι «η διάταξη του άρθρου 5, παρ. 2 του κώδικα περί ικηγόρων, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 3 του ν.723/1977, µε την οποία αποκλείεται η εγγραφή πτυχιούχου νοµικού τµήµατος ελληνικού ή αλλοδαπού αναγνωρισµένου οµοταγούς πανεπιστηµίου στο βιβλίο ασκουµένων του οικείου δικηγορικού συλλόγου [ ] δεν είναι, για το λόγο αυτό εν προκειµένω εφαρµοστέα.» Με την απόφαση του αυτή το ΣτΕ επιβάλλει στους δικηγορικούς συλλόγους να εγγράφουν στο βιβλίο ασκουµένων έλληνες πτυχιούχους ασχέτως του πότε πήραν το πτυχίο τους και τους πτυχιούχους αλλοδαπών αναγνωρισµένων οµοταγών πανεπιστηµίων, µόνο µε το πτυχίο τους, διότι κατά το σκεπτικό η προσαρµογή των πτυχιούχων αλλοδαπών αναγνωρισµένων οµοταγών πανεπιστηµίων στο εθνικό δίκαιο θα γίνει κατά την διάρκεια της δεκαοκτάµηνης άσκησης, η πιστοποίηση δε της προσαρµογής θα γίνει στις τελικές προφορικές και γραπτές εξετάσεις στις οποίες θα εξετάζονται µε τα ίδια θέµατα όλοι οι ασκούµενοι ασχέτως αν είναι πτυχιούχοι ελληνικών ή ευρωπαϊκών Νοµικών Σχολών. Είναι δε προφανής η παντελής απουσία αναφοράς στα περί ισοτιµίας και αντιστοιχίας των αλλοδαπών τίτλων όροι µε τους οποίους είναι συνυφασµένη η έννοια της ακαδηµαϊκής αναγνώρισης από τον ΟΑΤΑΠ (πρώην ΙΚΑΤΣΑ). Ανάλογο σκεπτικό περί προοδευτικής προσαρµογής στο δίκαιο του κράτους µέλους υποδοχής διετύπωσε το ΕΚ στην υπόθεση C-506/04 της 19/09/2006 στην οποία το δικαστήριο εκλήθη να απαντήσει «[ ] αν το κοινοτικό δίκαιο επιτρέπει στο κράτος µέλος υποδοχής να εξαρτά το δικαίωµα ενός δικηγόρου να ασκεί µόνιµα τις δραστηριότητές του στο εν λόγω κράτος µέλος υπό τον επαγγελµατικό του τίτλο καταγωγής από την εξακρίβωση της γνώσης Σελίδα 6 από 30

των γλωσσών του κράτους µέλους αυτού και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, υπό ποιες προϋποθέσεις του το επιτρέπει.» Κατά το σκεπτικό του ΕΚ «67. Η προσκόµιση στην αρµόδια αρχή του κράτους µέλους υποδοχής του πιστοποιητικού εγγραφής στα µητρώα της αρµόδιας αρχής του κράτους µέλους καταγωγής εµφανίζεται εποµένως ως η µόνη προϋπόθεση από την οποία πρέπει να εξαρτάται η εγγραφή του ενδιαφερόµενου στα µητρώα του κράτους µέλους υποδοχής, κατόπιν της οποίας αποκτά το δικαίωµα να ασκεί το επάγγελµά του υπό τον επαγγελµατικό του τίτλο καταγωγής. [ ] 69. Όπως έχει τονίσει ήδη το ικαστήριο, ο κοινοτικός νοµοθέτης, προκειµένου να διευκολύνει την άσκηση της θεµελιώδους ελευθερίας εγκατάστασης µιας συγκεκριµένης κατηγορίας διακινούµενων δικηγόρων, δεν επέλεξε κανένα σύστηµα εξακρίβωσης εκ των προτέρων των γνώσεων των ενδιαφερόµενων (βλ. προπαρατεθείσα απόφαση Λουξεµβούργο κατά Κοινοβουλίου και Συµβουλίου, σκέψη 43). 70. Η οδηγία 98/5 δεν επιτρέπει εποµένως την εξάρτηση της εγγραφής του Ευρωπαίου δικηγόρου στα µητρώα της αρµόδιας αρχής του κράτους µέλους υποδοχής από την πραγµατοποίηση συνέντευξης που υποτίθεται ότι παρέχει στην εν λόγω αρχή τη δυνατότητα να εκτιµήσει την εκ µέρους του ενδιαφερόµενου γνώση των γλωσσών του κράτους µέλους αυτού.» Όπως δε τονίζει το ΕΚ, σκέψη 76, «επιβάλλεται να τονιστεί ότι προϋπόθεση για την εξοµοίωση του Ευρωπαίου δικηγόρου µε δικηγόρο του κράτους µέλους υποδοχής, στη διευκόλυνση της οποίας αποσκοπεί η οδηγία 98/5 σύµφωνα µε τη δέκατη τέταρτη αιτιολογική σκέψη της, είναι, δυνάµει του άρθρου 10 της οδηγίας αυτής, να αποδεικνύει ο ενδιαφερόµενος πραγµατική και τακτική επαγγελµατική δραστηριότητα στον τοµέα του δικαίου του εν λόγω κράτους µέλους τριετούς τουλάχιστον διάρκειας ή, σε περίπτωση µικρότερης διάρκειας, κάθε άλλη γνώση, επιµόρφωση ή επαγγελµατική πείρα στον τοµέα του δικαίου αυτού. Το µέτρο αυτό παρέχει στον Ευρωπαίο δικηγόρο που επιθυµεί να ενταχθεί στο επάγγελµα εντός του κράτους µέλους υποδοχής τη δυνατότητα να εξοικειωθεί µε τη γλώσσα ή τις γλώσσες του εν λόγω κράτους µέλους.» Άρα και το ΕΚ είχε ήδη αποφασίσει σε διαφορετικές αποφάσεις (την C-168/98 και την C- 506/04) ότι η τακτική επαγγελµατική δραστηριότητα επί τριετία του ευρωπαίου δικηγόρου, συνιστά περίοδο προσαρµογής κατά τη διάρκεια της οποίας ο εν λόγω δικηγόρος θα καλύψει τα κενά δικαίου και τα γλωσσικά κενά που ενδεχοµένως έχει. Συνεπώς, Ο µεν κοινοτικός νοµοθέτης θέσπισε την αυτόµατη εγγραφή του Αλλοδαπού δικηγόρου στα µητρώα των δικηγορικών συλλόγων και την εξοµοίωσή τους µε Έλληνα δικηγόρο µετά από τριετή προσαρµογή κατά τη διάρκεια της οποίας του δίνεται η δυνατότητα να καλύψει τα γνωστικά και γλωσσικά του κενά. Το δε ΣτΕ έκρινε, ότι ο πτυχιούχος αλλοδαπού (π.χ. γαλλικού) αναγνωρισµένου οµοταγούς πανεπιστηµίου θα εγγράφεται αυτόµατα στο βιβλίο ασκουµένων του οικείου δικηγορικού συλλόγου και θα διορίζεται ως δικηγόρος µετά την δεκαοκτάµηνη άσκηση κατά τη διάρκεια της οποίας θα καλύπτει τα ενδεχόµενα γνωστικά και γλωσσικά κενά του, Σελίδα 7 από 30

πράγµα που θα καλείται να αποδείξει στις τελικές προφορικές και γραπτές εξετάσεις, οι οποίες συνιστούν την δικλείδα ασφαλείας της εξυπηρέτησης του νοµοθετικού σκοπού, της διασφαλίσεως εισόδου στη δικηγορία προσώπων µε επιστηµονική κατάρτιση και ικανότητα. Απαγορεύει δε ρητώς στους οικείους δικηγορικούς συλλόγους υπό την ιδιότητα τους ως «Αρµόδιων Αρχών» να υπεξουσιοδοτούν τον ΟΑΤΑΠ ως προς την διοργάνωση των εξετάσεων «αποκλειστικά και µόνο στα αντικείµενα του δικαίου που αποδεδειγµένα είναι διαφορετικά στην εθνική έννοµη τάξη (στην πράξη, ο πτυχιούχος υποβάλλεται σε εξέταση επί 4 µαθηµάτων: Αστικό ίκαιο, Ποινικό ίκαιο, Πολ. ικονοµία, Συνταγµατικό ίκαιο).», ως επίσης, να υπεξουσιοδοτούν τον ΟΑΤΑΠ να κρίνει ακαδηµαϊκά τον τίτλο µε τον ιδρυτικό του νόµο 3328/05, ο οποίος συγκρούεται µε τα άρθρα 39ΕΚ, 43ΕΚ, όπως ερµηνεύτηκαν µε την απόφαση Morgenbesser (βλ. απόφαση 3977/2003 του τµήµατος ΣτΕ και την απόφαση του ΕΚ επί που του προδικαστικού του ΣτΕ C-141/04 της 14/7/05). Ερώτηµα: Εφαρµόζει ή όχι ο ΣΑ την απόφαση της ολοµέλειας του ΣτΕ 3177/07 σχετικά µε πτυχιούχους αναγνωρισµένων οµοταγών Πανεπιστηµίων της Ε.Ε.; Εάν ναι τότε οφείλει να απαντήσει δηµοσίως και ρητώς ότι το Εθνικό Γαλλικό πτυχίο Νοµικής τριετούς (180ECTS) ή τετραετούς (240ECTS) φοίτησης το οποίο συνοδεύεται µε την βεβαίωση του άρθρου 50 της οδηγίας 2005/36/ΕΚ επιτρέπει την εγγραφή του κατόχου του στο µητρώο ασκουµένων του ΣΑ. Στην αντίθετη περίπτωση η άρνηση του ΣΑ να εγγράψει τον ως άνω πτυχιούχο Νοµικής στο µητρώο ασκουµένων και η απαίτηση της προσκόµισης ακαδηµαϊκής αναγνώρισης του τίτλου του, παραβιάζουν τα άρθρα 39ΕΚ, 43ΕΚ όπως ερµηνευτήκαν µε την απόφαση Morgenbesser, αλλά και την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντ/τος), σε συνδυασµό προς την διάταξη του άρθρου 5 παρ. 1 του Συντάγµατος, µε την οποία προστατεύεται και η επαγγελµατική ελευθερία. 5. ΙΑΚΡΙΣΗ ΛΟΓΩ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ Όπως προκύπτει από τη νοµολογία του ΕΚ (βλ. υπόθεση C-76/05 της 11/09/2007, τµήµα µείζονος συνθέσεως) «85. [ ] η ιδιότητα του πολίτη της Ένωσης τείνει να αποτελέσει τη θεµελιώδη ιδιότητα των υπηκόων των κρατών µελών, η οποία παρέχει τη δυνατότητα σε όσους από αυτούς τελούν στην ίδια κατάσταση να τυγχάνουν, στον τοµέα εφαρµογής ratione materiae της Συνθήκης ΕΚ, ανεξάρτητα Σελίδα 8 από 30

από την ιθαγένειά τους και υπό την επιφύλαξη των ρητά προβλεπόµενων συναφώς εξαιρέσεων, της ίδιας νοµικής µεταχείρισης [ ] 88 Στον βαθµό που στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζεται υποχρεωτικά εντός κάθε κράτους µέλους η ίδια νοµική µεταχείριση που ισχύει για τους υπηκόους του κράτους µέλους αυτού που τελούν στην ίδια κατάσταση, θα ήταν ασύµβατο προς το δικαίωµα της ελεύθερης κυκλοφορίας να έχουν οι πολίτες, εντός του κράτους µέλους του οποίου είναι υπήκοοι, λιγότερο ευνοϊκή µεταχείριση από ό,τι αν δεν είχαν κάνει χρήση των διευκολύνσεων που παρέχει η Συνθήκη ΕΚ στον τοµέα της ελεύθερης κυκλοφορία. 89 Συγκεκριµένα, οι διευκολύνσεις αυτές δεν θα µπορούσαν να παραγάγουν πλήρως τα αποτελέσµατά τους, αν ένας υπήκοος κράτους µέλους µπορούσε να αποτραπεί από τη χρήση τους λόγω των εµποδίων που του θέτει µια εθνική ρύθµιση, η οποία τον αντιµετωπίζει δυσµενώς για τον λόγο και µόνο ότι ο εν λόγω υπήκοος έκανε χρήση των διευκολύνσεων αυτών.[ ] [ ]93. Η εθνική ρύθµιση όµως που περιάγει σε δυσµενή θέση ορισµένους υπηκόους του οικείου κράτους µέλους για τον λόγο και µόνον ότι άσκησαν το δικαίωµά τους να κυκλοφορούν και να διαµένουν ελεύθερα εντός άλλου κράτους µέλους συνιστά περιορισµό των ελευθεριών που αναγνωρίζει σε κάθε πολίτη της Ένωσης το άρθρο 18, παράγραφος 1, [ ]» Σύµφωνα µε όσα, µε το κύρος της θέσεώς του, δήλωσε ο Πρόεδρος του ΣΑ στην συνέντευξη τύπου «οι βεβαιώσεις που χορηγούν τα ιδιωτικά κολλέγια και τα κέντρα ελευθέρων σπουδών δεν έχουν καµία αξία [ ]» Αυτό σηµαίνει ότι εφαρµόζεται στην περίπτωση των ελλήνων υπηκόων που φοιτούν σε ΕΕΣ µια εθνική ρύθµιση η οποία τους «περιάγει σε δυσµενή θέση» για τον λόγο και µόνον ότι άσκησαν το δικαίωµά τους να σπουδάσουν σε ένα κοινοτικό Πανεπιστήµιο, το οποίο κάνει χρήση του δικαιώµατος που του παρέχει η Συνθήκη ΕΚ για ελεύθερη εγκατάσταση στη χώρα µας. Η απόλυτη απόρριψη του τίτλου των ως άνω και η συνακόλουθη αδυναµία πρόσβασης και άσκησης του επαγγέλµατος του ικηγόρου γίνεται κατά παράβαση των άρθρων 12ΕΚ και 18ΕΚ, παρ.1. 6. Η Ο ΗΓΙΑ 2005/36/ΕΚ Επικουρικώς, παρά το γεγονός ότι η οδηγία 2005/36/ΕΚ εφαρµόζεται σε δικηγόρους εντούτοις το άρθρο 50 αναφέρει ρητώς ότι, «3. Σε περιπτώσεις δικαιολογηµένων αµφιβολιών, εφόσον έχουν εκδοθεί τίτλοι εκπαίδευσης, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 στοιχείο γ), από αρµόδια αρχή κράτους µέλους και περιλαµβάνουν την εκπαίδευση που έχει αποκτηθεί εν µέρει ή εξολοκλήρου σε εκπαιδευτικό ίδρυµα που εδρεύει νόµιµα στην επικράτεια άλλου κράτους µέλους, το κράτος µέλος υποδοχής έχει το δικαίωµα να επαληθεύει µε τον αρµόδιο φορέα στο κράτος µέλος καταγωγής του τίτλου: Σελίδα 9 από 30

α) κατά πόσον η εκπαίδευση στο ίδρυµα που παρέσχε την κατάρτιση έχει πιστοποιηθεί επισήµως από το εκπαιδευτικό ίδρυµα που βρίσκεται στο κράτος µέλος καταγωγής του τίτλου β) κατά πόσον οι τίτλοι εκπαίδευσης που έχουν εκδοθεί είναι οι ίδιοι µε εκείνους που θα είχαν χορηγηθεί εάν η εκπαίδευση είχε πραγµατοποιηθεί εξ ολοκλήρου στο κράτος µέλος καταγωγής του τίτλου και γ) κατά πόσον οι τίτλοι εκπαίδευσης προσδίδουν τα ίδια επαγγελµατικά δικαιώµατα στην επικράτεια του κράτους µέλους που χορήγησε τον τίτλο.» Αυτό σηµαίνει ότι η παράγραφος 3β δεν αφορά το δίπλωµα (πτυχίο συν άσκηση) αλλά τον ακαδηµαϊκό τίτλο, δηλαδή το πτυχίο. Η ορθότητα των ως άνω, επιβεβαιώνεται πλήρως στα διάφορα στάδια ψήφισης της 2005/36/ΕΚ. Πράγµατι: α. Στις 11 Φεβρουαρίου 2004 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ενέκρινε τις Τροπολογίες 62, 63 του κυρίου Χατζηδάκη επιπροσθέτως δε την Τροπολογία 214 των κυρίων Χατζηδάκη Τρακατέλλη. «Αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων Τροπολογία 62, Άρθρο 13, παράγραφος 2α (νέα) 2α. Το κράτος µέλος υποδοχής δεν µπορεί να απαιτεί από τον αιτούντα καµία βεβαίωση ή πιστοποιητικό που να θέτει σε αµφισβήτηση την εγκυρότητα του τίτλου σπουδών και τα στοιχεία τα οποία αυτός βεβαιώνει. Τροπολογία 63, Άρθρο 13, παράγραφος 2β (νέα) 2β. Οι τίτλοι εκπαίδευσης που εκδίδονται από εκπαιδευτικά ιδρύµατα µε την µέθοδο της δικαιόχρησης, της αναγνώρισης, ή της πιστοποίησης θεωρούνται τίτλοι εκπαίδευσης των ιδρυµάτων που εκδίδουν τον σχετικό τίτλο. Τροπολογία 214, Άρθρο 13, παράγραφος 2γ (νέα) 2γ. Στην περίπτωση διπλωµάτων που χορηγούνται σύµφωνα µε τις µεθόδους που παρατίθενται στην παράγραφο 2β, το κράτος µέλος στο έδαφος του οποίου παρέχεται η εκπαίδευση έχει το δικαίωµα να εφαρµόσει σε κάθε εκπαιδευτικό ίδρυµα εγκατεστηµένο στην επικράτειά του και συνεργάζεται µε το εκπαιδευτικό ίδρυµα το οποίο χορηγεί τα πτυχία και είναι εγκατεστηµένο και αναγνωρισµένο σε άλλο κράτος µέλος τους ίδιους µηχανισµούς µε εκείνους που χρησιµοποιεί, προκειµένου να ελέγξει την ποιότητα της πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης στην επικράτειά του, προβλέποντας αυστηρούς κανόνες όσον αφορά τη διδασκαλία και γενικώς τις συνθήκες σπουδών ώστε να εξασφαλίζεται υψηλής ποιότητας πανεπιστηµιακή εκπαίδευση.» β. Στις 20 Απριλίου 2004 η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έκανε δεκτές τις Τροπολογίες 62, 63 και απέρριψε την Τροπολογία 214. Σελίδα 10 από 30

Στο σκεπτικό της αποδοχής της Τροπολογίας 63 υπογραµµίζεται ότι «το δικαστήριο εξέδωσε πρόσφατα απόφαση (εννοεί την υπόθεση NERI) σύµφωνα µε την οποία η άρνηση αναγνώρισης τίτλου σπουδών, µε την αιτιολογία ότι η εκπαίδευση πραγµατοποιήθηκε ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ Ι ΡΥΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΧΟΡΗΓΗΣΕ τον τίτλο σπουδών, είναι αντίθετη µε το άρθρο 43 της συνθήκης ΕΚ.» Στο σκεπτικό της απόρριψης της Τροπολογίας 214 αναφέρεται ότι: «Αυτή δεν είναι αποδεκτή, διότι έχοντας υπόψη την αυτονοµία των κρατών µελών σε θέµατα διδασκαλίας και εκπαίδευσης, δεν εµπίπτει στην αρµοδιότητα του κράτους µέλους υποδοχής να καθορίσει τις προϋποθέσεις της εκπαίδευσης που αφορούν το κράτος µέλος καταγωγής όπου εδρεύει το "εποπτεύον" πανεπιστήµιο.» γ. Στις 18/5/2004 στο Συµβούλιο Ανταγωνιστικότητας ο Υπουργός κύριος Σιούφας επανέφερε την τροπολογία Τρακαλατέλη Χατζηδάκη η οποία απερρίφθη ξανά. Σύµφωνα µε το δελτίο τύπου το οποίο εξεδόθη «Κατά τη σηµερινή συνεδρίαση του Συµβουλίου Ανταγωνιστικότητας υιοθετήθηκε, µε ειδική πλειοψηφία και µε αρνητική ψήφο της Ελλάδος, η κοινή θέση του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί της πρότασης Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων. Την πρόταση αυτή η ελληνική αντιπροσωπεία κατεψήφισε, µετά από στενή συvεργασία µε την υπουργό Παιδείας κα Μαριέττα Γιαννάκου, µε κύριο γνώµονα την κατοχύρωση της ποιότητας της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας, υπουργός Aνάπτυξης κ. ηµήτρης Σιούφας, µετά την απόρριψη των τροπολογιών που προτάθηκαν από ελληνικής πλευράς, επεσήµανε, µεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα: «Η Πρόταση Οδηγίας αφορά στην αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων, δηλαδή διπλωµάτων και εµπειρίας απαραιτήτων για την άσκηση νοµοθετικώς κατοχυρωµένων επαγγελµάτων. Η Οδηγία πρέπει να µεταφερθεί στην ελληνική έννοµη τάξη ως προς τον επιδιωκόµενο στόχο και αφήνει την επιλογή των νοµικών µέσων µεταφοράς και υλοποίησης στην ελληνική κυβέρνηση. ηλαδή κάθε κράτος-µέλος έχει δικαίωµα να προσαρµόσει το αντικείµενο της Οδηγίας προς τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε αυτό. Η ελευθερία εγκαταστάσεως παραρτηµάτων πανεπιστηµίων ή άλλων εκπαιδευτικών φορέων δεν αποτελεί κεντρικό σηµείο της υπό εξέταση Οδηγίας, αλλά περιλαµβάνεται στις ρυθµίσεις της. Θέλω να αποσαφηνίσω ότι η όλη συζήτηση δεν γίνεται για τις βεβαιώσεις σπουδών που χορηγούν τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών στην Ελλάδα, οι οποίες βεβαιώσεις έτσι κι αλλιώς δεν τυγχάνουν αναγνώρισης, αλλά για τα πτυχία καθ' όλα αναγνωρισµένων Πανεπιστηµιακών Ιδρυµάτων Κρατών Μελών της Eυρωπαϊκής Ένωσης, τα πτυχία των οποίων χορηγούνται από αυτά τα Ιδρύµατα µέσω συνεργασίας µε Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών, που λειτουργούν είτε ως παραρτήµατα αυτών των Πανεπιστηµιακών Ιδρυµάτων είτε µε το σύστηµα της δικαιόχρησης (Franchising). (Η υπογράµµιση δική µας) Η ελληνική πλευρά επεδίωξε µε τις παρεµβάσεις της τόσο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και στο Συµβούλιο να διασφαλίσει την ποιότητα της παρεχοµένης εκπαίδευσης µε τις συγκεκριµένες µορφές συνεργασίας, εστιάζοντας στις συνθήκες εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό υποβάλαµε συνολικά πέντε προτάσεις: 1. Την απάλειψη της αναφοράς στο σύστηµα δικαιόχρησης (Franchising) από το προοίµιο της Πρότασης Οδηγίας, κάτι που έγινε δεκτό. 2. Την προσθήκη στο όρθρο 7 παράγραφος 2 της Πρότασης Οδηγίας, ενός σηµείου (ε) το οποίο έχει το ακόλουθο περιεχόµενο: «αποδεικτικά στοιχεία ότι η παροχή των υπηρεσιών γίνεται µε την ίδια ποιότητα και υπό τις ίδιες συνθήκες, όπως στο κράτος µέλος προέλευσης», κάτι που δεν έγινε δεκτό. 3. Την προσθήκη παραγράφου στο άρθρο 13 της Πρότασης Οδηγίας, η οποία έχει το ακόλουθο περιεχόµενο: «Στην περίπτωση διπλωµάτων που χορηγούνται βάσει κατάρτισης η οποία πραγµατοποιείται εξ ολοκλήρου ή εν µέρει στην επικράτεια άλλου κράτους µέλους, το Σελίδα 11 από 30

κράτος µέλος στην επικράτεια του οποίου πραγµατοποιείται η εκπαιδευτική δραστηριότητα έχει το δικαίωµα να εφαρµόζει σε οιοδήποτε εκπαιδευτικό ίδρυµα εγκατεστηµένο στην επικράτειά του και συνεργαζόµενο µε το εκπαιδευτικό ίδρυµα το οποίο χορηγεί τα πτυχία και είναι εγκατεστηµένο και αναγνωρισµένο σε άλλο κράτος µέλος, τους ίδιους µηχανισµούς µε εκείνους που χρησιµοποιεί προκειµένου να ελέγξει την ποιότητα της πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης στην επικράτειά του, θέτοντας αυστηρούς κανόνες όσον αφορά τη διδασκαλία και γενικώς τις συνθήκες σπουδών ώστε να εξασφαλίζεται υψηλής ποιότητας πανεπιστηµιακή εκπαίδευση». Πρόκειται για την τροπολογία υπ' αριθµόν 214 των κ. κ. Τρακατέλλη -Χατζηδάκη, η οποία έγινε δεκτή από την απόλυτη πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά όχι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 4. Την προσθήκη της φράσης «και είναι αναγνωρισµένο» στο άρθρο 46 παράγραφος 1 β της Πρότασης Οδηγίας, µετά τη φράση «εκπαιδευτικό ίδρυµα που εδρεύει νόµιµα», κάτι που δεν έγινε δεκτό. 5. Την προσθήκη σηµείου δ στο άρθρο 46 παράγραφος 1 β της Πρότασης Οδηγίας µε το ακόλουθο περιεχόµενο «στην περίπτωση διπλωµάτων που έχουν χορηγηθεί µε τη µέθοδο της παραχώρησης («franchising») κατά πόσον οι συνθήκες σπουδών και τα προαπαιτούµενα για τη χορήγηση τίτλων είναι ίδια σε σχέση µε εκείνα που ισχύουν στο κράτος µέλος καταγωγής», κάτι που δεν έγινε δεκτό. Όπως προκύπτει από τα σηµεία των παρεµβάσεών µας στη συζήτηση αλλά και τη δήλωση που καταθέσαµε στο Συµβούλιο, οι προτάσεις µας εδράζονται στις διατάξεις των άρθρων 149 και 150 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή 'Ένωση, όπως αυτά έτυχαν ερµηνείας από το ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στην υπόθεση Neri, το οποίο έκρινε ότι είναι δυνατόν να τεθούν περιορισµοί στην ελευθερία εγκαταστάσεως, αρκεί να µην αναιρείται η δυνατότητα ελεύθερης εγκατάστασης. Όπως προαναφέρθηκε άλλωστε εναπόκειται στα κράτη-µέλη να καθορίσουν τον τρόπο επίτευξης των στόχων της Οδηγίας. Οι διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου που προτείνουµε εµείς δεν αίρουν τη δυνατότητα ελεύθερης εγκατάστασης, αντίθετα ενισχύουν την εµπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήµατα, εφ 'όσον θα γνωρίζουν ότι οι τίτλοι σπουδών που θα λαµβάνουν, θα βασίζονται σε ποιοτικές προδιαγραφές εκπαίδευσης, που από κοινού τα Κράτη Μέλη θα έχουν θέσει, αποδεχθεί και εφαρµόσει. (Η υπογράµµιση δική µας) Άλλωστε αυτό είναι και το πνεύµα, του Συµβουλίου, όπως αποτυπώνεται στην πρόσφατη έκθεσή του «Eκπαίδευση και Κατάρτιση 2010». Τέλος, θα ήθελα να τονίσω ότι αφού το Συµβούλιο δεν απεδέχθη τις προαναφερθείσες προτάσεις µας, καταψηφίσαµε την πρόταση Οδηγίας. Ανάλογη θέση µε εµάς τήρησε και η Γερµανία, που επίσης καταψήφισε την πρόταση Οδηγίας. Πρέπει να σηµειώσω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι είναι έτοιµη να συζητήσει τις προτάσεις µας και τις επιφυλάξεις µας. Σκοπεύουµε να επανέλθουµε στο θέµα κατά τη δεύτερη ανάγνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, µε γνώµονα πάντα την ανάγκη διασφάλισης της ποιότητας στην εκπαίδευση, προς όφελος των ευρωπαίων, άρα και των ελλήνων, πολιτών». Επισηµαίνεται ότι η κοινή θέση του Συµβουλίου θα εξετασθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δεύτερη ανάγνωση, όπου θα επιχειρηθεί εκ νέου η κατοχύρωση των ελληνικών θέσεων. Τον χειρισµό του όλου θέµατος έχει το Υπουργείο Παιδείας. Προστίθεται, τέλος, ότι η Ελλάδα κατέθεσε σχετική δήλωση στα πρακτικά του Συµβουλίου. δ. Στις 27/5/2004 η οδηγία έρχεται στο, ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ «Άρθρο 46 (νυν άρθρο 50), Έγγραφα και διατυπώσεις 1β. Σε περιπτώσεις δικαιολογηµένων αµφιβολιών, εφόσον έχουν εκδοθεί τίτλοι εκπαίδευσης, κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγρ. 1, στοιχείο γ), από αρµόδια αρχή κράτους µέλους και περιλαµβάνουν την εκπαίδευση που έχει αποκτηθεί εν µέρει ή εξ ολοκλήρου σε εκπαιδευτικό ίδρυµα που εδρεύει νόµιµα στην επικράτεια άλλου κράτους µέλους, το κράτος µέλος υποδοχής έχει το δικαίωµα να επαληθεύει µε τον αρµόδιο φορέα στο κράτος µέλος καταγωγής του τίτλου: α) κατά πόσον η εκπαίδευση στο ίδρυµα που παρέσχε την κατάρτιση έχει πιστοποιηθεί επισήµως από το εκπαιδευτικό ίδρυµα που βρίσκεται στο κράτος µέλος καταγωγής του τίτλου, Σελίδα 12 από 30

β) κατά πόσον οι τίτλοι εκπαίδευσης που έχουν εκδοθεί είναι οι ίδιοι µε εκείνους που θα είχαν χορηγηθεί εάν η εκπαίδευση είχε πραγµατοποιηθεί εξ ολοκλήρου στο κράτος µέλος καταγωγής του τίτλου, και γ) κατά πόσον οι τίτλοι εκπαίδευσης προσδίδουν τα ίδια επαγγελµατικά δικαιώµατα στην επικράτεια του κράτους µέλους καταγωγής του τίτλου.» Συνεπώς σε αντίθεση µε την οδηγία 89/48/ΕΟΚ που δεν είχε εφαρµογή στους πτυχιούχους νοµικών τµηµάτων η οδηγία 2005/36/ΕΚ δια του άρθρου 50 παρ. 3β, στο οποίο ενσωµατώθηκαν οι τροπολογίες 62 και 63, απαγορεύει ρητώς τη µη αναγνώριση τίτλων εκπαίδευσης και συνακόλουθα των 180ECTS ή 240 ECTS που αντιστοιχούν στα έτη σπουδών, σε κατόχους τίτλων που έχουν απονεµηθεί από την Γαλλία κράτος µέλος της Ε.Ε. 7. Η ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΟ ΕΚ ΓΙΑ ΜΗ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ 2005/36/ΕΚ (IP/08/1368, Βρυξέλλες 17 Σεπτεµβρίου 2008) «Η Επιτροπή αποφάσισε να προσφύγει στο ικαστήριο των ΕΚ κατά οκτώ κρατών µελών, και συγκεκριµένα του Βελγίου, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Κύπρου, της Αυστρίας και της Πορτογαλίας, λόγω της µη κοινοποίησης των µέτρων µεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2005/36/ΕΚ για την αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να απευθύνει αιτιολογηµένη γνώµη στη ανία για τον ίδιο λόγο. Η οδηγία αυτή είναι το αποτέλεσµα της µεταρρύθµισης του συστήµατος αναγνώρισης των επαγγελµατικών προσόντων που ανέλαβε η Επιτροπή, προκειµένου να συµβάλει στην ευελιξία των αγορών εργασίας, να οδηγήσει σε αυξηµένη απελευθέρωση της παροχής υπηρεσιών, να ενθαρρύνει τη µεγαλύτερη αυτοµατοποίηση στην αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων καθώς και να εξασφαλίσει την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών. Η οδηγία αυτή ενοποιεί, σε µία και µόνη νοµοθετική πράξη, δεκαπέντε οδηγίες, µεταξύ των οποίων και δώδεκα τοµεακές οδηγίες - που καλύπτουν τα επαγγέλµατα του ιατρού, του υπευθύνου για γενική περίθαλψη νοσοκόµου, του οδοντιάτρου, του κτηνιάτρου, της µαίας, του φαρµακοποιού και του αρχιτέκτονα - και τρεις οδηγίες που θέσπισαν ένα γενικό σύστηµα αναγνώρισης επαγγελµατικών προσόντων και οι οποίες καλύπτουν την πλειονότητα των λοιπών νοµοθετικά κατοχυρωµένων επαγγελµάτων. Η εν λόγω οδηγία απλοποιεί τη δοµή του συστήµατος αναγνώρισης επαγγελµατικών προσόντων και βελτιώνει τη λειτουργία του. Αποσκοπεί εποµένως στη διευκόλυνση της κινητικότητας, στην εσωτερική αγορά, των ατόµων µε επαγγελµατικά προσόντα τα οποία µεταβαίνουν σε άλλο κράτος µέλος µε σκοπό είτε την παροχή υπηρεσιών είτε τη µόνιµη εγκατάστασή τους σε αυτό το άλλο κράτος µέλος. Η προθεσµία για τη µεταφορά της οδηγίας 2005/36/EΚ στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 20 Οκτωβρίου 2007.» Σελίδα 13 από 30

8. Ο ΣΑ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ, ΣΩΜΑΤΕΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ, ΩΣ ΑΡΜΟ ΙΑ ΑΡΧΗ όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ΣΑΕΙΤΤΕ την 1/10/2008 «Στην Ελλάδα την αποφασιστική αρµοδιότητα της αναγνώρισης του δικαιώµατος ασκήσεως νοµοθετικά ρυθµιζόµενου επαγγέλµατος σύµφωνα µε τις διατάξεις του Π.. 165/2000 έχει το Συµβούλιο Επαγγελµατικής Ισοτιµίας Τίτλων Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης (ΣΑΕΙΤΤΕ)» «Το Π.. 165/2000 ΕΝ εφαρµόζεται σε όλα τα επαγγέλµατα, αλλά ΜΟΝΟ σ' αυτά που είναι ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α. Εξαίρεση αποτελούν ορισµένα νοµοθετικά ρυθµιζόµενα επαγγέλµατα που καλύπτονται από ειδική οδηγία (γιατροί, φαρµακοποιοί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, νοσηλευτές, µαίες, αρχιτέκτονες), ή από την οδηγία 89/48, η οποία όµως έχει ενσωµατωθεί στο Ελληνικό ίκαιο µε άλλες διατάξεις (δικηγόροι) ['Αρθρο 3 του Π.. 165/2000].» Όπως προκύπτει από τα προηγούµενα η «αρµόδια αρχή», κατά την έννοια του άρθρου 3, δ της νέας οδηγίας 2005/36/ΕΚ, για το Ελληνικό Κράτος µέχρι σήµερα ήταν το ΣΑΕΙΤΤΕ. Επειδή σύµφωνα µε το άρθρο 62 της νέας οδηγίας «Οι οδηγίες 77/452/ΕΟΚ, 77/453/ΕΟΚ, 78/686/ΕΟΚ, 78/687/ΕΟΚ, 78/1026/ΕΟΚ, 78/1027/ΕΟΚ, 80/154/ΕΟΚ, 80/155/ΕΟΚ, 85/384/ΕΟΚ, 85/432/ΕΟΚ, 85/433/ΕΟΚ, 89/48/ΕΟΚ, 92/51/ΕΟΚ, 93/16/ΕΟΚ και 1999/42/ΕΚ παύουν να ισχύουν από τις 20 Οκτωβρίου 2007.» και δίδονται µε ένα ενιαίο κείµενο, δηλαδή, την οδηγία 2005/36/ΕΚ, άρα και η «αρµόδια αρχή» για όλα τα νοµοθετικώς ρυθµιζόµενα επαγγέλµατα (γιατροί, φαρµακοποιοί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, νοσηλευτές, µαίες, αρχιτέκτονες, δικηγόροι) πρέπει να είναι µια, ένα νέο ΣΑΕΙΤΤΕ. Πληροφορηθήκαµε ότι προωθείται ειδικό Προεδρικό ιάταγµα για την αναγνώριση επαγγελµατικών προσόντων δικηγόρων, σύµφωνα µε την οδηγία 2005/36/ΕΚ οπότε και ο ΣΑ θα πρέπει να οριστεί ως αρµόδια αρχή. Σύµφωνα µε τη σκέψη 12 της πρόσφατης απόφασης του Πρωτοδικείου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Τ-449/05 «12 Ο προσφεύγων ικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων είναι ελληνικό νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου, σωµατειακής φύσεως. Έχει οριστεί ως αρµόδια αρχή, στο πλαίσιο των οδηγιών 77/249 και 98/5, για την οργάνωση, την πρόσβαση και την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλµατος στην εδαφική περιφέρεια του Νοµού Ιωαννίνων.» ο ΣΙ έχει οριστεί ως αρµόδια αρχή µόνο για τις τοµεακές οδηγίες 77/249 και 98/5 οι οποίες και δεν καταργούνται ούτε ενσωµατώνονται στην 2005/36/ΕΚ και σύµφωνα µε τη σκέψη 79 της ίδιας απόφασης «79 Όσον αφορά το κατά πόσον η οδηγία θίγει ατοµικά τον προσφεύγοντα, αρκεί, εν προκειµένω, να παρατηρηθεί, ως εκ περισσού, ότι οι προσβαλλόµενες διατάξεις τον αφορούν µόνον υπό την ιδιότητά του ως εθνικής αρχής επιφορτισµένης µε την οργάνωση και την πρόσβαση στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλµατος σε ένα τµήµα της ελληνικής επικράτειας και, ως εκ τούτου, ως δυναµένου να οριστεί ως «αρµόδια αρχή» κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, στοιχείο δ, της οδηγίας 2005/36». Σελίδα 14 από 30

Άρα σύµφωνα µε το Πρωτοδικείο ο ΣΙ είναι «αρµόδια αρχή» όσον αφορά στις τοµεακές οδηγίες 77/249 και 98/5 και δυνάµενος να οριστεί ως «αρµόδια αρχή» για την νέα οδηγία 2005/36/ΕΚ. Επίσης σύµφωνα µε τη σκέψη 34 (προοίµιο της 2005/36/ΕΚ) «(34) Η διαχείριση των διαφόρων καθεστώτων αναγνώρισης που θεσπίστηκαν από τις τοµεακές οδηγίες και το γενικό σύστηµα, αποδείχθηκε επαχθής και περίπλοκη *. Εποµένως, κρίνεται σκόπιµη η απλούστευση της διαχείρισης και η επικαιροποίηση της παρούσας οδηγίας ώστε να συνυπολογίζεται η επιστηµονική και τεχνολογική πρόοδος, ιδίως εφόσον οι ελάχιστοι όροι εκπαίδευσης συντονίζονται µε σκοπό την αυτόµατη αναγνώριση των τίτλων * εκπαίδευσης. Προς το σκοπό αυτό, θα πρέπει να συγκροτηθεί ενιαία επιτροπή * για την αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων, µε τη διασφάλιση της δέουσας συµµετοχής των εκπροσώπων των επαγγελµατικών οργανώσεων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο επίσης.» ( * οι υπογραµµίσεις δικές µας) Κατόπιν των προπαρατεθέντων σας ερωτούµε κύριε πρόεδρε του ΣΑ εάν θεωρείτε ότι η ενοποιηµένη οδηγία, πρέπει να εφαρµόζεται από µια ενιαία «αρµόδια αρχή» ή η οδηγία δίνει δυνατότητα εξαιρέσεων. Στην περίπτωση που η οδηγία επιβάλει ενιαία «αρµόδια αρχή» συντρέχει λόγος έκδοσης ειδικού Προεδρικού ιατάγµατος για τους δικηγόρους ; Σε κάθε περίπτωση η παρέµβαση σας της 23/9/2008 έγινε υπό την ιδιότητα σας ως προέδρου του ΣΑ, ο οποίος έχει ήδη οριστεί ως «αρµόδια αρχή» για τη νέα οδηγία 2005/36/ΕΚ; Εάν ναι παρακαλούµε να µας αναφέρετε το αντίστοιχο Π.. 9. Ο ΝΟΜΟΣ 3696/2008 ΓΙΑ ΤΗΝ Ι ΡΥΣΗ ΚΟΛΛΕΓΙΩΝ Ο νόµος 3696/2008 «Ίδρυση και λειτουργία Κολλεγίων και άλλες διατάξεις» ψηφίστηκε στη Βουλή την 1/8/2008 και δηµοσιεύτηκε στο ΦΕΚ την 25/8/2008 Σύµφωνα µε όσα αναφέρονται στη συνέντευξη της 23/9/08 (πηγή ΑΠΕ) ο συνήγορος του καταναλωτή δήλωσε ότι «Τα Κολλέγια δεν έχουν καν δικαίωµα να διαφηµίζουν ότι συµπράττουν µε αλλοδαπά Πανεπιστήµια [ ]» Και τούτο διότι όπως αναφέρει στην παράγραφο 4 του Τ της 18/9/2008 «η επίκληση αναγνώρισης επαγγελµατικών δικαιωµάτων αποφοίτων Κολλεγίων γίνεται βάσει της οδηγία 36/2005/ΕΚ, η οποία ωστόσο δεν έχει ακόµα ενσωµατωθεί στην ελληνική έννοµη τάξη, µε αποτέλεσµα να µην είναι ακόµα γνωστό τι επισήµως πρόκειται να ισχύσει σε επίπεδο αναγνώρισης ακαδηµαϊκών ή επαγγελµατικών προσόντων» Πλην όµως κατά το ΕΚ, παρά το γεγονός ότι η ανωτέρω οδηγία δεν έχει ακόµα ενσωµατωθεί στο Εθνικό µας ίκαιο, µε βάση τις αποφάσεις της 12 ης Ιουνίου 2008, C- 364/07 Βασιλάκης κ.λπ. κατά ήµου Κερκυραίων, σκ. 65, 69 και 4 ης Ιουλίου 2006, C- 212/04 Αδενέλερ κ.λπ. κατά Ελληνικού Οργανισµού Γάλακτος (ΕΛΟΓ), σκέψη 117, 121, Σελίδα 15 από 30

αφενός µεν «από τη νοµολογία του ικαστηρίου προκύπτει ότι η υποχρέωση των κρατών µελών να λάβουν, βάσει των άρθρων 10, δεύτερο εδάφιο, ΕΚ και 249, τρίτο εδάφιο, ΕΚ καθώς και της ίδιας της σχετικής οδηγίας, όλα τα αναγκαία µέτρα για την επίτευξη του επιδιωκοµένου από την οδηγία αυτή αποτελέσµατος επιβάλλεται στο σύνολο των εθνικών αρχών, περιλαµβανοµένων, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων τους, των δικαστικών αρχών» αφετέρου δε, «από τη συνδυασµένη εφαρµογή τόσο των άρθρων 10, δεύτερο εδάφιο, ΕΚ και 249, τρίτο εδάφιο, ΕΚ όσο και της ίδιας της σχετικής οδηγίας προκύπτει ότι, κατά την προθεσµία µεταφοράς µιας οδηγίας, τα κράτη µέλη αποδέκτες της οφείλουν να απέχουν από τη θέσπιση διατάξεων ικανών να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο την επίτευξη του αποτελέσµατος που επιδιώκει η οδηγία αυτή» Επειδή η συνέντευξη έλαβε χώρα την 23/9/2008 και η παραποµπή της Ελλάδος στο ΕΚ για τη µη ενσωµάτωση της οδηγίας 2005/36/ΕΚ στο εθνικό της δίκαιο ανακοινώθηκε επισήµως µε την IP/08/1368, την 17/9/2008, γεννάται το ερώτηµα γιατί κατά τον συνήγορο του καταναλωτή «δεν είναι ακόµα γνωστό τι επισήµως πρόκειται να ισχύσει σε επίπεδο αναγνώρισης ακαδηµαϊκών ή επαγγελµατικών προσόντων» ; Επιπροσθέτως, όλοι ανεξαιρέτως οι οµιλητές (πηγή ΑΠΕ, 23/9/08 15:30) στο µόνο που ανεφέρθησαν ήταν ο νόµος 3696/08 τον οποίο θεωρούν ότι συνάδει µε τα άρθρα 43,48 και 49ΣυνθΕΚ, οδηγία 89/48/ΕΟΚ και 2005/36/ΕΚ άρθρα 86 και 87ΣυνθΕΚ. Το γεγονός της παραποµπής ουδόλως ανεφέρθη στη συνέντευξη τύπου µε συνέπεια η αντίστοιχη ενηµέρωση την οποία έλαβε ο Έλληνα πολίτης να δηµιουργεί την αίσθηση ότι «οι διαφηµίσεις των Κολλεγίων αγγίζουν τα όρια του αξιοποίνου και της απάτης», όπως τόνισε µε έµφαση ο Πρόεδρος του νοµικού τµήµατος του Πανεπιστηµίου Αθηνών κύριος Γιαννίδης. Εν κατακλείδι δε «κατέληξαν ότι θα προσφύγουν στις αρµόδιες αρχές όπως τον Γενικό Γραµµατέα Καταναλωτή, Συνήγορο Καταναλωτή, Εισαγγελέα Αρείου Πάγου, ενώ προγραµµατίζουν να προσφύγουν στα ικαστήρια» (πηγή ΑΠΕ, 23/9/08 15:30) Κατόπιν των ανωτέρω ο Πρύτανης της Σχολής Νοµικών, Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου Paris 13 κύριος Robert Etien και ο Πρόεδρος του IdEF, κύριος Εµµανουήλ Αµαργιανάκης, εξέδωσαν το ακόλουθο δελτίο τύπου «Στο πλαίσιο της επίσκεψης στην Ελλάδα για την έναρξη του ακαδηµαϊκού έτους 2008-2009 στην Αθήνα, ο Πρύτανης της Σχολής Νοµικών, Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου Paris 13 κύριος Robert Etien και ο Πρόεδρος του IdEF, κύριος Εµµανουήλ Αµαργιανάκης, ανακοινώσαν τα ακόλουθα: Χαίρονται για την άριστη ποιότητα των σχέσεων που υπάρχουν µεταξύ των δύο συνεργαζόµενων φορέων εδώ και περισσότερα από 14 χρόνια. Με τη σύµβαση Ν.0001.01.112, της 20/02/2001, που επικυρώθηκε από τη σύµβαση Ν.0001.08.103, της 21/11/2007 το πανεπιστήµιο Paris 13 τοποθέτησε στην Ελλάδα µία εκπαίδευση που οδηγεί στην απόκτηση των Εθνικών Γαλλικών Πτυχίων Licence και Master στις Νοµικές Επιστήµες. Μία νέα σύµβαση, που υπεγράφη στις 12/11/2007 µεταξύ του CAVEJ του Πανεπιστηµίου Paris 1 Panthéon-Sorbonne και του Πανεπιστηµίου Paris 13 σε συνεργασία µε το IdEF, Σελίδα 16 από 30

ήρθε να αναπτύξει περαιτέρω την ανωτέρω εκπαίδευση παρέχοντας την επιπλέον επιλογή της παρακολούθησης Νοµικών Επιστηµών µε τη µέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Τα Εθνικά Γαλλικά Πτυχία επιτρέπουν στους πτυχιούχους να έχουν πρόσβαση στην άσκηση σε Γαλλικά ικηγορικά Γραφεία, διάρκειας 18 µηνών, προκειµένου να γίνουν Avocat (γάλλοι δικηγόροι) αφού επιτύχουν στις εξετάσεις του IEJ. Βάσει της οδηγίας 98/5/ΕΚ οι Avocat µπορούν να εγκατασταθούν σε όλα τα κράτη µέλη της Ε.Ε. και να εγγραφούν στους οικείους δικηγορικούς συλλόγους αυτοµάτως. Οι φοιτητές που παρακολουθούν τις σπουδές τους στην Ελλάδα έχουν την ίδια φοιτητική ιδιότητα µε τους γάλλους φοιτητές. Παρακολουθούν το ίδιο πρόγραµµα σπουδών και αποκτούν τα ίδια πτυχία που τους απονέµονται από το Γαλλικό Πανεπιστήµιο. Οι διαφηµιστικές καταχωρήσεις που δηµοσιεύτηκαν µέχρι σήµερα είναι σύννοµες µε τα άρθρα των συµβάσεων που διέπουν τις σχέσεις µεταξύ του Πανεπιστηµίου Paris 13 και του IdEF, σύννοµες µε τις οδηγίες 2005/36/ΕΚ και 98/5/ΕΚ, τις αποφάσεις C-168/98 και C- 506/04 του ΕΚ και δεν εµπεριέχουν σε καµία περίπτωση παραπλάνηση. Καλούµε τους υποψήφιους φοιτητές και τους γονείς τους να ενηµερωθούν για τις δυνατότητες Σπουδών Νοµικής που τους παρέχει το Γαλλικό Πανεπιστήµιο στην Ελλάδα, καθώς και τα δικαιώµατα που έχουν ως Ευρωπαίοι πολίτες όπως αυτά απορρέουν από τις ως άνω οδηγίες. Τα προγράµµατα υποτροφιών του IdEF και του Πανεπιστηµίου Paris 13 είναι δηµοσιευµένα στις ιστοσελίδες : www.idef.gr και http://www.univ-paris13.fr» εδοµένου ότι ο Έλληνας πολίτης δεν αµφισβητεί τις δηλώσεις του πρόεδρου του ΣΑ, του πρόεδρου και του αντιπροέδρου του νοµικού τµήµατος του πανεπιστηµίου Αθηνών, ως και του συνηγόρου του καταναλωτή, απεκόµισε την βεβαιότητα ότι οι διαφηµίσεις για νοµικές σπουδές στα γαλλικά πανεπιστήµια µε τα οποία έχει σύµβαση το IdEF «αγγίζουν τα όρια του αξιοποίνου και της απάτης» και ότι σύντοµα οι υπεύθυνοι θα αντιµετωπίσουν την δικαιοσύνη. Κατόπιν τούτου σας καλούµε κύριε Πρόεδρε του ΣΑ να ανασκευάσετε µε νέο δελτίο τύπου τις ανακοινώσεις της 23/9/2008, αποσαφηνίζοντας ότι δεν αφορούν το IdEF το οποίο συµπράττει µε τα ηµόσια Γαλλικά Πανεπιστήµια Paris 13 και Paris 1 Panthéon- Sorbonne. Σελίδα 17 από 30

Μέρος Β : ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΕΙ ΩΣ ΠΑΡΟΧΟΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 1. Η ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ Η ΒΕΒΑΙΩΣΗ Η ΙΑΦΗΜΙΣΗ ΤΩΝ ΠΜΣ ΤΩΝ ΤΕΙ ΤΑ Ι ΑΚΤΡΑ Υπενθυµίζουµε τι έπραξε το ΥΠΕΠΘ το 2002 σε σχέση µε την θεσµοθέτηση προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ) των ΤΕΙ, τα οποία δεν εδικαιούτο να τα διοργανώσουν αυτόνοµα, δηµιουργώντας συµπράξεις οι οποίες έχουν ακριβώς την ίδια δοµή µε τις συµβάσεις τις οποίες συνάπτουν τα αναγνωρισµένα ΕΕΣ µε τα γαλλικά και τα αγγλικά ΑΕΙ. Σύµφωνα µε την υπουργική απόφαση, την οποία υπογράφει ο τότε Υπουργός Κ. Π. Ευθυµίου, τα ΤΕΙ θεωρούνται ως Α-ΤΕΙ και θεσµοθετείται η αναγνώριση των προγραµµάτων µεταπτυχιακών σπουδών (Π.Μ.Σ.). «Αριθ. 60671/Ε5/12.6.2002 [ ] 1. Τµήµατα των ΤΕΙ µπορούν να συµπράττουν στη λειτουργία Προγραµµάτων Mεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.), την ευθύνη οργάνωσης και εκτέλεσης των οποίων έχουν οµοταγή Πανεπιστήµια του εξωτερικού αναγνωρισµένα από το ΙΚΑΤΣΑ [ ] 6. Οι τίτλοι σπουδών που χορηγούνται από Π.Μ.Σ., τα οποία εκτελούνται σύµφωνα µε τα ανωτέρω, αναγνωρίζονται και ισοτιµώνται από το ΙΚΑΤΣΑ µε τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις όπως οι τίτλοι µεταπτυχιακών σπουδών των Προγραµµάτων του Πανεπιστηµίου του εξωτερικού τα οποία πραγµατοποιούνται εξ ολοκλήρου στην έδρα του και χωρίς τη σύµπραξη του ελληνικού ΤΕΙ.» Μετά την υπουργική απόφαση, το.σ. του ΙΚΑΤΣΑ αποφασίζει «Απόφαση.Σ. 26-11-2004 Αποφασίζεται να αναγνωρίζονται οι µεταπτυχιακοί τίτλοι που χορηγούνται µετά από παρακολούθηση προγραµµάτων συνεργασίας κάποιου Ελληνικού ΑΤΕΙ µε Πανεπιστήµιο της αλλοδαπής υπό την προϋπόθεση ότι το αλλοδαπό ίδρυµα θα έχει κριθεί ως οµοταγές από τα αρµόδια όργανα του Ι.Κ.Α.Τ.Σ.Α. και ο αιτών θα προσκοµίζει το ΦΕΚ της έγκρισης του συγκεκριµένου προγράµµατος.» Όταν ο πρώην Υπουργός Κ. Ευθυµίου απεφάσιζε ότι τα ΠΜΣ των ΤΕΙ θα αναγνωρίζονται ακριβώς ως να επραγµατοποιούντο στην έδρα του αλλοδαπού Πανεπιστηµίου χωρίς την σύµπραξη του ελληνικού ΤΕΙ, δηµιουργούσε στην πραγµατικότητα δοµή κρατικού ΕΕΣ του οποίου τη λειτουργία νοµιµοποιούσε µε την υπουργική απόφαση. Έτσι συνεστήθησαν και λειτουργούν µέχρι σήµερα µεταξύ άλλων και οι ακόλουθες συµπράξεις: (πηγή: ιστοσελίδα του ΤΕΙ Πειραιά) Σελίδα 18 από 30

ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΕ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΜΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΙΤΛΟΣ Π.Π.Σ. ΙΑΡΚΕΙΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Π.Μ.Σ. «ιαχείριση Ποιότητας (Quality Management)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΤΜΗΜΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ PAISLEY Αλαφοδήµος Κωνσταντίνος Καθηγητής Τµήµατος Αυτοµατισµού calafod@teipir.gr 2103644157-59 2105381317 Α120β & Μεθώνης 8-10, Αθήνα Π.Μ.Σ. «ίκτυα και Επικοινωνίες εδοµένων (Networking and Data Communications)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ & ΤΜΗΜΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ KINGSTON Τσιτοµενέας Στέφανος Αν. Καθηγητής Τµήµατος Ηλεκτρονικής stsit@teipir.gr 2105381317-5381327 Α120β Π.Μ.Σ. «ιαχείριση και ιοίκηση Κατασκευών (Management in Construction)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΤΜΗΜΑ ΠΟΛ. ΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ KINGSTON Μεταξάς Γιώργος Καθηγητής Τµήµατος Πολιτικών οµικών Έργων gmeta@teipir.gr 2105381285 Γ033 Π.Μ.Σ.«Πληροφορική Τεχνολογία (Information Technology)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΤΜΗΜΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ PAISLEY Τσελές ηµήτριος Καθηγητής Τµήµατος Αυτοµατισµού dtsel@teipir.gr 2105381200 Β132 Π.Μ.Σ. «Προηγµένα Βιοµηχανικά Συστήµατα Παραγωγής (Advanced Industrial & Manufacturing Systems)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ KINGSTON Στεργίου Κωνσταντίνος, Αν. Καθηγητής Τµήµατος Μηχανολογίας csterg@teipir.gr 2105381298 Γ031 Π.Μ.Σ. «ιεθνές Μάρκετινγκ (International Marketing)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΙΟΙΚ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ PAISLEY Κυριαζόπουλος Παναγιώτης Καθηγητής Τµήµατος ιοίκησης Επιχειρήσεων pkyriaz@teipir.gr 2105381135 303 Π.Μ.Σ. «Ηλεκτρονικό Εµπόριο (Electronic Commerce)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 4 εξάµηνα ΓΕΝ. ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ & ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ KINGSTON Κικίλιας Παναγιώτης Καθηγητής Γενικού Τµήµατος Μαθηµατικών pkik@teipir.gr 2105381344-5 Α013 Π.Μ.Σ. M.B.A. «ιοίκηση Επιχειρήσεων (Business Administration)» Φ.Ε.Κ. 738/Β'/18-05-2004 3 εξάµηνα ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ University of Kentucky Κάντζος Κωνσταντίνος Καθηγητής Τµήµατος Λογιστικής ckantzos@teipir.gr 2105381278 2103476661 ΠΜΣ «Master of Science στη ιαχείριση Εργων» (M.S. in Project Management) Φ.Ε.Κ. 924/Β'/05-07-2005 2 έτη ΓΕΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ CITY UNIVERSITY OF WASHINGTON STATE U.S.A. Μιχαήλ Κοντέσης Καθηγητής Γενικού Τµήµατος Μαθηµατικών mkont@teipir.gr 2105381322 B131 Π.Μ.Σ «Master of Science in Energy» Φ.Ε.Κ. 1049/Β'/03-08-2006 2 έτη ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ HERIOT - WATT Ιωάννης Καλδέλης Αν. Καθηγητής Τµήµατος Μηχανολογίας sealab@gdias.teipir.gr 2105381237 2105381143 2105699559 Όλα τα ως άνω ΠΜΣ έχουν δίδακτρα, τα οποία καταβάλουν οι φοιτητές ή οι οικογένειες τους, γλώσσα διδασκαλίας κατά κανόνα αγγλική και τα πτυχία απονέµουν στους επιτυχώς αποφοιτήσαντες τα Πανεπιστήµια του Εξωτερικού, Ευρώπης ή Αµερικής. Τα δίδακτρα εισπράττει το πανεπιστήµιο της αλλοδαπής, ένα µέρος επιστρέφει στον Ειδικό Λογαριασµό των ΤΕΙ (ΕΛΚΕ) ο οποίος υλοποιεί το πρόγραµµα για να πληρωθούν οι αµοιβές του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού του ΤΕΙ, το δε ΤΕΙ συµπράττει. Σε αυτή τη σύµπραξη δεν είναι φανερό πιο είναι το ΝΠ το οποίο συµµετέχει στη σύµπραξη. Το ΤΕΙ που συµπράττει ή ο ειδικός λογαριασµός που υλοποιεί το ΠΜΣ; Κατόπιν των προπαρατεθέντων, και δεδοµένου ότι η παρέµβαση σας ήταν τρισυπόστατη, επαγγελµατική ( ΣΑ), επιστηµονική (Νοµική Σχολή), νοµιµότητα διαφήµισης (Συνήγορος του καταναλωτή), σας καλούµε να απαντήστε εάν η υπουργική βεβαίωση «οι τίτλοι σπουδών που χορηγούνται από Π.Μ.Σ., τα οποία εκτελούνται σύµφωνα µε τα ανωτέρω, αναγνωρίζονται και ισοτιµώνται από το ΙΚΑΤΣΑ µε τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις όπως οι τίτλοι µεταπτυχιακών σπουδών των Προγραµµάτων του Πανεπιστηµίου του εξωτερικού τα Σελίδα 19 από 30

οποία πραγµατοποιούνται εξ ολοκλήρου στην έδρα του και χωρίς τη σύµπραξη του ελληνικού ΤΕΙ.» είναι αληθής η ψευδής κατά νόµο και στην περίπτωση που δεν είναι σύννοµη, άρα δεν είναι σύννοµη και η απόφαση του ΙΚΑΣΤΑ, να εξετάσετε εάν τίθεται θέµα ακυρότητας όλων των πράξεων αναγνώρισης µεταπτυχιακών τίτλων που ανεγνωρίσθησαν κατ εφαρµογήν της ως άνω υπουργικής απόφασης. Επίσης καλούµε τον Συνήγορο του καταναλωτή να γνωµοδοτήσει εάν δικαιούνται τα ΤΕΙ να κάνουν διαφηµίσεις στον τύπο για τα µεταπτυχιακά τους χωρίς να αναφέρουν ότι στο συγκεκριµένο ΠΜΣ καταβάλλονται δίδακτρα (βλ. ένθετο Εκπαίδευση 2008, Ελευθεροτυπία 21/6/2008). 2. Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ Ι ΑΚΤΡΩΝ Ο νέος νόµος για τα µεταπτυχιακά ν.3685/2008 της 16/7/08 καθιερώνει δίδακτρα σε όλα τα µεταπτυχιακά των ελληνικών ΑΕΙ-ΤΕΙ εντάσσοντας τα στην κατηγορία παρόχων master επ αµοιβή, γεγονός το οποίο ουδόλως ανεφέρθη στη συνέντευξη τύπου. Συγχρόνως ο ίδιος νόµος καθορίζει στο άρθρο 1, παρ. 3, ότι «Π.Μ.Σ. οργανώνονται µόνο σε Τµήµατα, στα οποία παρέχονται προπτυχιακές σπουδές, και αναφέρονται στις ίδιες ή σε συναφείς ειδικότητες µε τα γνωστικά αντικείµενα του οικείου Τµήµατος.» Και ενώ αυτό καθορίζει ρητά ο νόµος, το ΙΠΑΕ ( ιεθνές Πανεπιστήµιο της Ελλάδος) µε ολοσέλιδες καταχωρίσεις (βλέπε ΒΗΜΑ, Σάββατο 6/9/08) στον τύπο ανακοινώνει την λειτουργία τριών µεταπτυχιακών Executive MBA, MSc in Management, MSc in Banking & Finance µε γλώσσα διδασκαλίας την αγγλική, χωρίς να παρέχει προπτυχιακές σπουδές στις ίδιες ή σε συναφείς ειδικότητες παραβιάζοντας το νόµο, χωρίς ουδείς να ενοχλείται. (Εκτός αν έχει περάσει τροπολογία η οποία δεν έχει υποπέσει στην αντίληψη µας.) Επιπροσθέτως δεν αναφέρεται πουθενά στην καταχώρηση, στο κάτω µέρος τις οποίας δεσπόζουν τα λογότυπα του ΥΠΕΠΘ, της ΕΕ, κ.α., ότι αυτά παρέχονται µε δίδακτρα της τάξεως των 12.000, δηµιουργώντας την ψευδή εντύπωση ότι τα µεταπτυχιακά παρέχονται δωρεάν. Επειδή η ενέργεια αυτή γίνεται κατά παράβαση του νόµου 3685/2008 θα έπρεπε να σχολιαστεί από τον συνήγορο του καταναλωτή. Ουδεµία µνεία επίσης έγινε για τις ολοσέλιδες καταχωρίσεις των ΠΜΣ των Πανεπιστηµίων και ΤΕΙ, στις οποίες δεν σηµειώνεται, για να ενηµερωθεί ο Έλληνας πολίτης, εάν καταβάλλονται ή όχι δίδακτρα (βλ. ένθετο Εκπαίδευση 2008, Ελευθεροτυπία 21/6/2008, Citypress σελ.21 25/9/2008) Επειδή ο κύριος Γιαννίδης ανέφερε ότι «οι διαφηµίσεις των Κολλεγίων αγγίζουν τα όρια του αξιοποίνου και της απάτης» διότι δεν εφαρµόζουν τον νέο νόµο περί Κολλεγίων, θα θέλαµε να θέσουµε υπόψη του τα ακόλουθα : Σελίδα 20 από 30