ΕΚΘΕΣΗ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 0
ΕΚΘΕΣΗ, ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ιοικητικό Συµβούλιο και Επαγγελµατικοί Σύµβουλοι 2 Σελίδα ήλωση των µελών του ιοικητικού Συµβουλίου και άλλων υπευθύνων της Εταιρείας για τις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις 3 Έκθεση ιοικητικού Συµβουλίου 4-8 Έκθεση Ανεξάρτητων Ελεγκτών 9-10 Ενοποιηµένη κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων 11 Ενοποιηµένη κατάσταση αναγνωρισµένων εσόδων και εξόδων 12 Ενοποιηµένος ισολογισµός 13 Ενοποιηµένη κατάσταση ταµειακών ροών 14 Κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων 15 Κατάσταση αναγνωρισµένων εσόδων και εξόδων 15 Ισολογισµός 16 Κατάσταση ταµειακών ροών 17 Σηµειώσεις στις οικονοµικές καταστάσεις 18 72 Αποσπάσµατα των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων στα Αγγλικά 73 75 1
ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ιοικητικό Συµβούλιο Κώστας Τουµπουρής Ηλίας Παντελίδης Αιµίλιος Παντελίδης Βαγγέλης Συκοπετρίτης Παναγιώτης Παναγιώτου Γραµµατέας Λυγερή (Λήδα) Χατζηχρίστου ιευθυντής Επενδύσεων Marfin CLR (Financial Services) Limited (πρώην CLR Securities & Financial Services Ltd) Επιτροπή Ελέγχου Παναγιώτης Παναγιώτου Αιµίλιος Παντελίδης Βαγγέλης Συκοπετρίτης Ανεξάρτητοι Ελεγκτές KPMG Νοµικοί Σύµβουλοι Παπαφιλίππου, Παπαδόπουλος & Σία Χρύσης ηµητριάδης & Σία Τραπεζίτες Marfin Popular Bank Public Co. Limited Societe Generale Cyprus Τράπεζα Κύπρου ηµόσια Εταιρία Λίµιτεδ USB Bank Plc Alpha Bank Romania Marfin Bank (Romania) S.A. Εγγεγραµµένο Γραφείο Λεωφόρος Βύρωνος 26 CLR House 1096 Λευκωσία, Κύπρος 2
ΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Σύµφωνα µε το Άρθρο 9, εδάφια (3)(γ) και (7) του περί των Προϋποθέσεων ιαφάνειας (Κινητές Αξίες προς ιαπραγµάτευση σε Ρυθµιζόµενη Αγορά) Νόµου του 2007 («Νόµος»), εµείς τα µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου και οι άλλοι υπεύθυνοι για τις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Finikas Ammochostou Plc για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008, επιβεβαιώνουµε ότι εξ όσων γνωρίζουµε: (α) Οι ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις οι οποίες παρουσιάζονται στις σελίδες 11 µέχρι 72: (i) (ii) καταρτίστηκαν σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και σύµφωνα µε τις διατάξεις του Άρθρου 9, εδάφιο (4) του Νόµου, και παρέχουν αληθινή και δίκαιη εικόνα των στοιχείων του ενεργητικού και υποχρεώσεων της οικονοµικής κατάστασης και του κέρδους ή ζηµιών της Finikas Ammochostou Plc και των επιχειρήσεων που περιλαµβάνονται στις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις ως σύνολο, και (β) η έκθεση συµβούλων παρέχει δίκαιη ανασκόπηση των εξελίξεων και της απόδοσης της επιχείρησης καθώς και της οικονοµικής κατάστασης της Finikas Ammochostou Plc και των επιχειρήσεων που περιλαµβάνονται στις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις ως σύνολο, µαζί µε περιγραφή των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιµετωπίζουν. Μέλη του ιοικητικού Συµβουλίου Κώστας Τουµπουρής Πρόεδρος Ηλίας Παντελίδης Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Αιµίλιος Παντελίδης Αντιπρόεδρος Βαγγέλης Συκοπετρίτης Μέλος Παναγιώτης Παναγιώτου Μέλος Λευκωσία, 13 Απριλίου 2009 3
ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Το ιοικητικό Συµβούλιο της Finikas Ammochostou Plc (η Εταιρεία ) υποβάλλει στα µέλη την ετήσια έκθεσή του µαζί µε τις ελεγµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και του Οµίλου για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008. ΚΥΡΙΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η Εταιρεία είναι η ιθύνουσα εταιρεία του Οµίλου της Finikas Ammochostou Plc. Οι κύριες δραστηριότητες του Οµίλου είναι οι κτηµατικές επενδύσεις στην Κύπρο και στη Ρουµανία καθώς επίσης και οι επενδύσεις στο Χρηµατιστήριο Αξιών Κύπρου και Αθηνών. ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙ ΟΣΕΩΝ ΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Τα αποτελέσµατα του έτους 2008 επηρεάστηκαν αρνητικά από την γενική πτώση των τιµών του Χρηµατιστηρίου Αξιών Κύπρου, του Χρηµατιστηρίου Αθηνών και γενικά την αβεβαιότητα και έντονη µεταβλητικότητα που παρουσίασαν οι κεφαλαιαγορές διεθνώς. Συγκεκριµένα, ο Όµιλος παρουσίασε ζηµιές ύψους 589.613 (2007: κέρδη 1.315.599) που αναλογούν στους µετόχους της ιθύνουσας εταιρείας, γεγονός που οφείλεται κυρίως στο έλλειµµα επανεκτίµησης επενδύσεων σε κινητές αξίες και στην αύξηση του κόστους χρηµατοδότησης. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσµατα του Οµίλου και της Εταιρείας για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008, παρουσιάζονται στις σελίδες 11 και 15 των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας, αντίστοιχα. Οι ιοικητικοί Σύµβουλοι προτείνουν όπως η ζηµία για το έτος της Εταιρείας και του Οµίλου που αναλογεί στους µετόχους της ιθύνουσας εταιρείας µεταφερθεί στο αποθεµατικό προσόδου. ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ Περιγραφή των κινδύνων και διαχείρισή τους παρουσιάζεται στη σηµείωση 31 των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Η εξέλιξη του Οµίλου για το έτος 2009 θα επηρεαστεί από την πορεία του Χρηµατιστηρίου Αξιών Κύπρου και Αθηνών. Πολύ σηµαντική θα είναι και η εξελιξη της κτηµατικής αγοράς στην Κύπρο και στη Ρουµανία. Η όλη εξέλιξη του Οµίλου για το έτος 2009 θα επηρεαστεί από: (α) Τις επιλογές για την διαχείριση του Χαρτοφυλακίου της Εταιρείας, (β) Την γενική πορεία της Κυπριακής και Ρουµανικής Οικονοµίας, και το βαθµό που θα επηρεασθεί η κτηµατική αγορά στη ευρύτερη περιοχή Λευκωσίας και στο Βουκουρέστι. (γ) Την παγκόσµια οικονοµική κρίση και φυσικά πάντοτε από τυχόν θετικές ή αρνητικές εξελίξεις στο πολύχρονο Κυπριακό πρόβληµα 4
ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (συνέχ.) ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΕΞΕΛΙΞΗ (συνέχ.) Για το έτος 2009, οι προοπτικές λόγω της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης δεν φαίνονται να είναι θετικές, όσον αφορά την κτηµατική αγορά στην Κύπρο και στη Ρουµανία. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ Το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας δεν προτείνει την καταβολή µερίσµατος για το έτος 2008 (2007: 0,01 ανά µετοχή). Στις 15 Ιουλίου 2008, η Εταιρεία προέβη σε πληρωµή µερίσµατος ύψους 132.046 (2007: µηδέν) στους µετόχους της. Η καταβολή αφορά µέρισµα από τα λογιστικά κέρδη του έτους που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2006. Επίσης, κατά τη διάρκεια του έτους 2008, η εξαρτηµένη εταιρεία Επενδυτική Ο Φοίνικας Αµµοχώστου ηµόσια Εταιρεία Λίµιτεδ προέβη σε πληρωµή µερίσµατος ύψους 300.000 (2007: 25.629) στην ιθύνουσα εταιρεία. Η καταβολή αφορά µέρισµα από τα λογιστικά κέρδη του έτους που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2006. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Από την 1 Ιανουαρίου 2008, το Ευρώ ( ) είναι το επίσηµο νόµισµα της Κυπριακής ηµοκρατίας. Στις 29 Ιανουαρίου 2008, σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση των µετόχων της Εταιρείας, ψηφίστηκε όπως το µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας µετατραπεί από Κυπριακές Λίρες σε Ευρώ σύµφωνα µε τις πρόνοιες του περί της Υιοθέτησης του Ευρώ Νόµου του 2007, Νόµος 33(Ι)/2007. Οποιαδήποτε στρογγυλοποίηση κατά τη µετατροπή έχει γίνει σύµφωνα µε τις πρόνοιες του πιο πάνω Νόµου. Για τη µετατροπή του µετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας από Λίρες Κύπρου σε Ευρώ έχει χρησιµοποιηθεί η ισοτιµία που καθορίστηκε 1 = 0,585274, καθώς και οι πρόνοιες της νοµοθεσίας για στρογγυλοποίηση. Στις 29 Ιανουαρίου 2008, σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση των µετόχων της Εταιρείας, ψηφίστηκε η µετατροπή και µείωση της ονοµαστικής αξίας της µετοχής της Εταιρείας µετά την στρογγυλοποίηση από 0,20 σε 0,34. Επιπρόσθετα, η Έκτακτη Γενική Συνέλευση των µετόχων της Εταιρείας ενέκρινε, όπως το εγκεκριµένο και εκδοµένο µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας µετατραπεί σε Ευρώ και µειωθεί σε 170.000.000 και σε 4.489.538 αντίστοιχα. Η διαφορά η οποία προέκυψε από τη µετατροπή από Λίρες Κύπρου σε Ευρώ ύψους 22.716 έχει πιστωθεί στο αποθεµατικό ιαφορά από µετατροπή µετοχικού κεφαλαίου σε Ευρώ. Στις 22 Μαΐου 2008, εγκρίθηκε το Ενηµερωτικό ελτίο για έκδοση ικαιωµάτων Προτίµησης και ικαιώµατα Αγοράς Μετοχών της Εταιρείας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου. Στις 14 Αυγούστου 2008, το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας ενέκρινε την έκδοση 1.320.452 νέων µετοχών και 1.320.452 δικαιωµάτων αγοράς µετοχών οι οποίες προέκυψαν από την εξάσκηση των δικαιωµάτων προτίµησης. Οι νέες µετοχές και τα δικαιώµατα αγοράς µετοχών τυγχάνουν διαπραγµάτευσης στο ΧΑΚ από τις 29 Αυγούστου 2008. 5
ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (συνέχ.) ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (συνέχ.) Ως αποτέλεσµα των πιο πάνω, το εγκεκριµένο µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας ύψους 170.000.000 είναι διαιρεµένο σε 500.000.000 συνήθεις µετοχές ονοµαστικής αξίας 0,34 η καθεµία και το εκδοµένο µετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας ύψους 4.938.492 είναι διαιρεµένο σε 14.524.979 µετοχές ονοµαστικής αξίας 0,34 η καθεµία. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα ποσοστά συµµετοχής στο κεφάλαιο της Εταιρείας που κατέχουν, άµεσα ή έµµεσα, µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου, η σύζυγος και τα τέκνα τους, σύµφωνα µε το άρθρο 60 (4) των περί Αξιών και Χρηµατιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόµου στις 31 εκεµβρίου 2008 και 30 ηµέρες πριν την ηµεροµηνία της ειδοποίησης προς σύγκληση της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης είναι ως ακολούθως: 30 ηµέρες πριν την ηµεροµηνία της ειδοποίησης προς σύγκληση της Ετήσιας 31 εκεµβρίου 2008 Γενικής Συνέλευσης % % Ηλίας Παντελίδης 11,55* 11,55* Κώστας Τουµπουρής 5,03** 0,03** * Ο κ. Ηλίας Παντελίδης έχει άµεση συµµετοχή µε ποσοστό 9,50% στην Εταιρεία και έµµεση συµµετοχή που προκύπτει από µετοχές που κατέχει η Αχαιών Ακτή Λίµιτεδ (1,72%), η σύζυγος του κα Κατερίνα Παντελίδη (0,03%), τα τέκνα Πόλυ Παντελίδη (0,04%), Πασχάλης Παντελίδης (0,04%), Παντελής Παντελίδης (0,04%), Παύλος Παντελίδης (0,04%) και οι αδελφές του κα Αρετή Παντελίδου (0,09%) και κα Μαρή Παντελίδου (0,05%). ** Το ποσοστό του κ. Κώστα Τουµπουρή αφορά την έµµεση συµµετοχή του που προκύπτει από το ποσοστό που κατέχει ο ίδιος και η σύζυγός του στις εταιρείες Marfin CLR Public Co. Limited (πρώην CLR Capital Public Limited) και CLR Investment Fund Public Ltd στις οποίες είναι µέλος του ιοικητικού Συµβουλίου. ΜΕΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ 5% ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Στις 31 εκεµβρίου 2008 και 30 ηµέρες πριν την ηµεροµηνία ειδοποίησης προς σύγκληση της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης, οι πιο κάτω µέτοχοι κατείχαν άµεσα ή έµµεσα, κατά κυριότητα πέραν του 5% του εκδοµένου µετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας ως ακολούθως: 30 ηµέρες πριν την ηµεροµηνία της ειδοποίησης προς σύγκληση της Ετήσιας 31 εκεµβρίου 2008 Γενικής Συνέλευσης % % CLR Investment Fund Public Limited 30,22 49,15 Marfin CLR Public Co. Limited 18,93 - Ηλίας Παντελίδης 11,55 11,55 Follie Follie ΑΒΕΕ 7,97 7,97 ABE Seaview Development Co. Limited 5,32 5,32 6
ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (συνέχ.) ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ Γνωστοποιούνται στις σηµειώσεις 35, 36 και 37 των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Τα µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου στις 31 εκεµβρίου 2008 και κατά την ηµεροµηνία της παρούσας έκθεσης παρουσιάζονται στη σελίδα 1. Όλοι διετέλεσαν µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου κατά τη διάρκεια του έτους. εν υπήρχαν σηµαντικές αλλαγές στην κατανοµή των αρµοδιοτήτων ή στην αποζηµίωση των µελών του ιοικητικού Συµβουλίου κατά τη διάρκεια του έτους. Σύµφωνα µε το Καταστατικό της Εταιρείας, οι κ. Βαγγέλης Συκοπετρίτης και Αιµίλιος Παντελίδης αποχωρούν, είναι όµως επανεκλέξιµοι και προσφέρονται για επανεκλογή. ΚΩ ΙΚΑΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Λόγω του ότι η Εταιρεία δεν διατηρεί έµµισθο προσωπικό, δεν στεγάζεται σε ιδιόκτητα γραφεία και βασίζεται σε αγορά διοικητικών υπηρεσιών για την οµαλή και εύρυθµη λειτουργία της, δεν εφαρµόζει πλήρως τον Κώδικα Εταιρικής ιακυβέρνησης. Η πλήρης εφαρµογή του Κώδικα Εταιρικής ιακυβέρνησης θα εξανάγκαζε την Εταιρεία σε δυσανάλογα έξοδα σε σχέση µε τυχόν ωφελήµατα που θα είχε. Ως αποτέλεσµα, η Εταιρεία δεν έχει υιοθετήσει πλήρως τις πρόνοιες του Κώδικα Εταιρικής ιακυβέρνησης. Έχει συσταθεί Επιτροπή Ελέγχου η οποία αποτελείται από τον κ. Παναγιώτη Παναγιώτου - Πρόεδρο, ανεξάρτητο - µη εκτελεστικό µέλος, τον κ. Βαγγέλη Συκοπετρίτη - µη εκτελεστικό µέλος και τον κ. Αιµίλιο Παντελίδη - µη εκτελεστικό µέλος. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Κατά τη διάρκεια του έτους που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008, η Επιτροπή Ελέγχου έχει συνεδριάσει τέσσερις φορές. Στις συνεδρίες αυτές εξέτασε µεταξύ άλλων τα τελικά αποτελέσµατα της Εταιρείας για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2007 και για το πρώτο εξάµηνο του 2008, και τις συναλλαγές της Εταιρείας µε τους ιοικητικούς Συµβούλους και άλλα συνδεδεµένα πρόσωπα. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Τα γεγονότα µετά την ηµεροµηνία του ισολογισµού παρουσιάζονται στη σηµείωση 38 των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ Η Εταιρεία δεν λειτουργούσε µέσω οποιονδήποτε υποκαταστηµάτων κατά τη διάρκεια του έτους. 7
ΕΚΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (συνέχ.) ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ Οι ανεξάρτητοι ελεγκτές της Εταιρείας κ. KPMG εξέφρασαν την επιθυµία τους να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ψήφισµα που να εξουσιοδοτεί το ιοικητικό Συµβούλιο να αποφασίσει τον επαναδιορισµό τους και να καθορίσει την αµοιβή τους θα κατατεθεί στην Ετήσια Γενική Συνέλευση. Με εντολή του ιοικητικού Συµβουλίου Κώστας Τουµπουρής Πρόεδρος Λευκωσία, 13 Απριλίου 2009 8
ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Έκθεση επί των Ενοποιηµένων και Ξεχωριστών Οικονοµικών Καταστάσεων Έχουµε ελέγξει τις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Finikas Ammochostou Plc (η Εταιρεία ) και των εξαρτηµένων της (ο Όµιλος ) και τις ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας στις σελίδες 11 µέχρι 72 που αποτελούνται από τους ισολογισµούς του Οµίλου και της Εταιρείας στις 31 εκεµβρίου 2008, και τις καταστάσεις λογαριασµού αποτελεσµάτων, τις καταστάσεις αναγνωρισµένων εσόδων και εξόδων και τις καταστάσεις ταµειακών ροών του Οµίλου και της Εταιρείας για το έτος που έληξε την ηµεροµηνία αυτή, και περίληψη των σηµαντικών λογιστικών αρχών και άλλες επεξηγηµατικές σηµειώσεις. Ευθύνη του ιοικητικού Συµβουλίου για τις Οικονοµικές Καταστάσεις Το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας είναι υπεύθυνο για την ετοιµασία και δίκαιη παρουσίαση αυτών των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόµου της Κύπρου, Κεφ. 113. Η ευθύνη αυτή περιλαµβάνει: σχεδιασµό, εφαρµογή και τήρηση εσωτερικού ελέγχου σχετικού µε την ετοιµασία και τη δίκαιη παρουσίαση οικονοµικών καταστάσεων απαλλαγµένων από ουσιώδη λάθη και παραλείψεις, είτε οφειλοµένων σε απάτη είτε σε λάθος, επιλογή και εφαρµογή κατάλληλων λογιστικών αρχών και υπολογισµό λογιστικών εκτιµήσεων που είναι λογικές υπό τις περιστάσεις. Ευθύνη των Ελεγκτών Η δική µας ευθύνη είναι να εκφράσουµε γνώµη πάνω σ αυτές τις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας µε βάση τον έλεγχό µας. ιενεργήσαµε τον έλεγχό µας σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα Πρότυπα αυτά απαιτούν όπως συµµορφωνόµαστε µε δεοντολογικές απαιτήσεις και όπως προγραµµατίζουµε και διενεργούµε τον έλεγχο για να πάρουµε λογικές διαβεβαιώσεις κατά πόσο οι οικονοµικές καταστάσεις είναι απαλλαγµένες από ουσιώδη λάθη και παραλείψεις. 9
Ένας έλεγχος συνεπάγεται την εκτέλεση διαδικασιών για τη λήψη ελεγκτικής µαρτυρίας για ποσά και άλλες γνωστοποιήσεις στις οικονοµικές καταστάσεις. Οι διαδικασίες που επιλέγονται εξαρτώνται από την κρίση του ελεγκτή, περιλαµβανοµένης της εκτίµησης των κινδύνων ουσιωδών λαθών και παραλείψεων των οικονοµικών καταστάσεων, είτε οφειλοµένων σε απάτη είτε σε λάθος. Κάνοντας αυτές τις εκτιµήσεις κινδύνων, ο ελεγκτής λαµβάνει υπόψη του τον εσωτερικό έλεγχο που σχετίζεται µε την ετοιµασία και τη δίκαιη παρουσίαση των οικονοµικών καταστάσεων της οικονοµικής οντότητας για να σχεδιάσει ελεγκτικές διαδικασίες που είναι κατάλληλες υπό τις περιστάσεις, αλλά όχι µε σκοπό την έκφραση γνώµης επί της αποτελεσµατικότητας του εσωτερικού ελέγχου της οικονοµικής οντότητας. Ένας έλεγχος περιλαµβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών που χρησιµοποιήθηκαν και της λογικότητας των λογιστικών εκτιµήσεων που έγιναν από το ιοικητικό Συµβούλιο, καθώς και την αξιολόγηση της γενικής παρουσίασης των οικονοµικών καταστάσεων. Πιστεύουµε ότι η ελεγκτική µαρτυρία που έχουµε λάβει είναι επαρκής και κατάλληλη για να παράσχει µια βάση για την ελεγκτική µας γνώµη. Γνώµη Κατά τη γνώµη µας, οι ενοποιηµένες και οι ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα της οικονοµικής κατάστασης του Οµίλου και της Εταιρείας στις 31 εκεµβρίου 2008, και της χρηµατοοικονοµικής επίδοσης και των ταµειακών ροών του Οµίλου και της Εταιρείας για το έτος που έληξε την ηµεροµηνία αυτή σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την ΕΕ και τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόµου της Κύπρου, Κεφ. 113. Έκθεση επί Άλλων Νοµικών Απαιτήσεων Σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόµου, Κεφ. 113, αναφέρουµε τα πιο κάτω: Έχουµε πάρει όλες τις πληροφορίες και εξηγήσεις που θεωρήσαµε αναγκαίες για σκοπούς του ελέγχου µας. Κατά τη γνώµη, µας έχουν τηρηθεί από την Εταιρεία κατάλληλα λογιστικά βιβλία. Οι οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας συµφωνούν µε τα λογιστικά βιβλία. Κατά τη γνώµη µας και από όσα καλύτερα έχουµε πληροφορηθεί και σύµφωνα µε τις εξηγήσεις που µας δόθηκαν, οι οικονοµικές καταστάσεις παρέχουν τις απαιτούµενες από τον περί Εταιρειών Νόµο, Κεφ. 113, πληροφορίες µε τον απαιτούµενο τρόπο. Κατά τη γνώµη µας, οι πληροφορίες που δίνονται στην έκθεση του ιοικητικού Συµβουλίου στις σελίδες 3 µέχρι 8 συνάδουν µε τις οικονοµικές καταστάσεις. Άλλο Θέµα Αυτή η έκθεση, περιλαµβανοµένης και της γνώµης, ετοιµάστηκε για τα µέλη της Εταιρείας ως σώµα και µόνο σύµφωνα µε το Άρθρο 156 του περί Εταιρειών Νόµου, Κεφ. 113 και για κανένα άλλο σκοπό. ίνοντας αυτή τη γνώµη δεν αποδεχόµαστε ή αναλαµβάνουµε ευθύνη για οποιοδήποτε άλλο σκοπό ή προς οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο στη γνώση του οποίου αυτή η έκθεση δυνατόν να περιέλθει. Εγκεκριµένοι Λογιστές Λευκωσία, 13 Απριλίου 2009 10
ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Σηµ. ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΑ Μερίσµατα εισπρακτέα 63.545 49.881 Τόκοι εισπρακτέοι από επενδύσεις 2.475 15.490 (Ζηµία)/κέρδος από πώληση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 13 (269.104) 408.460 (Έλλειµµα)/πλεόνασµα από επανεκτίµηση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 13 (756.788) 112.624 Κέρδος από πώληση επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση - 290.462 Πλεόνασµα από επανεκτίµηση ακινήτων 10 1.234.083 1.656.576 Άλλα εισοδήµατα 1.709-275.920 2.533.493 ΕΞΟ Α ιοίκησης (238.459) (307.555) Αρνητική υπεραξία - 65.776 Αποµείωση αξίας επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων - (2) Kέρδος από εργασίες πριν το κόστος χρηµατοδότησης 5 37.461 2.291.712 Έσοδα χρηµατοδότησης 36.380 56.782 Έξοδα χρηµατοδότησης (885.302) (373.866) Καθαρό κόστος χρηµατοδότησης 7 (848.922) (317.084) (Ζηµία)/κέρδος έτους πριν τη φορολογία (811.461) 1.974.628 Φορολογία 8 (157.618) (326.922) (Ζηµία)/κέρδος για το έτος (969.079) 1.647.706 (Ζηµία)/κέρδος που αναλογεί στους µετόχους της ιθύνουσας εταιρείας (589.613) 1.315.599 Συµφέρον µειοψηφίας (379.466) 332.107 (Ζηµία)/κέρδος για το έτος (969.079) 1.647.706 (Ζηµία)/κέρδος ανά µετοχή που αναλογεί στους µετόχους της ιθύνουσας εταιρείας ( σεντ) 9 (4,32) 10,93 Πλήρως κατανεµηµένη (ζηµία)/κέρδος ανά µετοχή ( σεντ) 9 (4,31) 10,93 Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 11
ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΩΝ ΕΣΟ ΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟ ΩΝ Συναλλαγµατική διαφορά που προκύπτει λόγω µετατροπής από το νόµισµα λειτουργίας στο νόµισµα παρουσίασης 281.908 102.282 Καθαρά έσοδα που αναγνωρίστηκαν στα ίδια κεφάλαια 281.908 102.282 (Ζηµία)/κέρδος για το έτος (969.079) 1.647.706 Σύνολο αναγνωρισµένων εσόδων και εξόδων για το έτος (687.171) 1.749.988 Όπως αναλογεί στους: Μετόχους της ιθύνουσας εταιρείας (307.705) 1.417.881 Συµφέρον µειοψηφίας (379.466) 332.107 Σύνολο αναγνωρισµένων εσόδων και εξόδων για το έτος (687.171) 1.749.988 Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 12
ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ 31 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Σηµ. Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Ακίνητα για επένδυση 10 12.741.250 9.090.108 Κυκλοφορούν ενεργητικό Επενδύσεις που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 13 320.718 1.348.833 Εµπορικές και άλλες απαιτήσεις 14 142.593 15.967 Επενδυτικό δάνειο εισπρακτέο 15 341.720 - Ποσά οφειλόµενα από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία 16-25.629 Ποσά οφειλόµενα από συγγενική εταιρεία 18 47.153 538.184 Φορολογία επιστρεπτέα 19 6.001 6.975 Μετρητά και αντίστοιχα µετρητών 20 696.813 1.339.104 1.554.998 3.274.692 Σύνολο ενεργητικού 14.296.248 12.364.800 Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 21 4.938.492 4.512.254 Αποθεµατικά 22 1.164.511 1.594.050 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων που αναλογούν στους µετόχους της ιθύνουσας εταιρείας 6.103.003 6.106.304 Συµφέρον µειοψηφίας 23 91.495 324.176 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 6.194.498 6.430.480 Μη τρέχουσες υποχρεώσεις ανεισµός 24 6.757.007 5.243.840 Αναβαλλόµενες φορολογικές υποχρεώσεις 25 363.927 252.044 Σύνολο µη τρεχουσών υποχρεώσεων 7.120.934 5.495.884 Τρέχουσες υποχρεώσεις Τραπεζικό παρατράβηγµα 26 251.729 8.789 Εµπορικοί και άλλοι πληρωτέοι λογαριασµοί 27 37.773 94.355 ανεισµός 24 584.719 240.527 Ποσά οφειλόµενα σε συγγενικές εταιρείες και συνδεδεµένα µέρη 28 288 27.359 Φορολογία πληρωτέα 29 106.307 67.406 Σύνολο τρεχουσών υποχρεώσεων 980.816 438.436 Σύνολο υποχρεώσεων 8.101.750 5.934.320 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 14.296.248 12.364.800 Καθαρή εσωτερική αξία µετοχής ( σεντ) 9 42,02 46,24 Οι οικονοµικές καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στις 13 Απριλίου 2009. Κώστας Τουµπουρής, Πρόεδρος Ηλίας Παντελίδης, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 13
ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ροή µετρητών από εργασίες (Ζηµία)/κέρδος έτους (969.079) 1.647.706 Αναπροσαρµογές για: Μερίσµατα εισπρακτέα (63.545) (49.881) Τόκους εισπρακτέους (19.193) (44.256) Τόκους πληρωτέους 369.012 134.170 Συναλλαγµατική διαφορά που προκύπτει από µετατροπή στο νόµισµα παρουσίασης (37.841) 163.159 Συναλλαγµατική διαφορά που προκύπτει από µετατροπή των µη τρέχουσων περιουσιακών στοιχείων 4.221 - Πλεόνασµα από επανεκτίµηση ακινήτων (1.234.083) (1.656.576) Αποµείωση αξίας επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων - 2 Έλλειµµα/(πλεόνασµα) από επανεκτίµηση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 756.788 (112.624) ιαγραφή αρνητικής υπεραξίας - (65.776) (Ζηµία)/κέρδος από πώληση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 269.104 (408.460) Κέρδος από πώληση επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση - (290.462) Μη πραγµατοποιηθείσα ζηµία 462.313 - Φορολογία 157.618 326.922 Ζηµιά από εργασίες πριν τις αλλαγές στο κεφάλαιο κίνησης (304.685) (356.076) Μείωση στα ποσά οφειλόµενα από/σε συγγενική εταιρεία και συνδεδεµένα µέρη 463.960 481.195 Αύξηση στις εµπορικές και άλλες απαιτήσεις (126.626) (9.667) (Μείωση)/αύξηση στους εµπορικούς και άλλους πληρωτέους λογαριασµούς (56.582) 84.719 Μείωση σε ποσά οφειλόµενα σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία 25.629 - Ροή µετρητών από εργασίες 1.696 200.171 Φορολογία που πληρώθηκε (5.860) (4.422) Τόκοι που εισπράχθηκαν από επενδύσεις 2.475 15.490 Μερίσµατα που εισπράχθηκαν 63.545 49.881 Καθαρή ροή µετρητών από εργασίες 61.856 261.120 Ροή µετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορά ακινήτων για επένδυση (2.417.059) (6.821.675) Πώληση επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση - 615.097 Αγορά επενδύσεων που αποτιµούνται σε εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων (852.744) (1.540.470) Εισπράξεις από πώληση επενδύσεων που αποτιµούνται σε εύλογη αξία µέσω της ενοποιηµένης κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 854.967 2.627.258 Καθαρή ροή µετρητών για εξαγορά εξαρτηµένης εταιρείας - (1.028.706) Καταθέσεις σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία - (25.629) Πληρωµή άµυνας που προκύπτει από λογιζόµενη διανοµή µερίσµατος (12.504) - Μεταφορά επενδυτικού δανείου σε εξαρτηµένη εταιρεία - 335.819 Χρηµατοδότηση επενδυτικού δανείου (341.720) - Τόκοι που εισπράχθηκαν 16.718 28.766 Καθαρή ροή µετρητών για επενδυτικές δραστηριότητες (2.752.342) (5.809.540) Ροή µετρητών από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Μετρητά από εξάσκηση δικαιωµάτων αγοράς µετοχών 448.954 - Έκδοση κεφαλαίου - 1.026.707 Αποπληρωµή δανείων (184.680) - Εισπράξεις από µακροπρόθεσµα δάνεια 2.042.039 5.484.366 Τόκοι που πληρώθηκαν (369.012) (134.170) Μέρισµα που πληρώθηκε (132.046) - Καθαρή ροή µετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες 1.805.255 6.376.903 Καθαρή (µείωση)/αύξηση στα µετρητά και αντίστοιχα µετρητών (885.231) 828.483 Μετρητά και αντίστοιχα µετρητών στην αρχή του έτους 1.330.315 501.832 Μετρητά και αντίστοιχα µετρητών στο τέλος του έτους 445.084 1.330.315 Τα µετρητά και αντίστοιχα µετρητών αποτελούνται από: Μετρητά στο ταµείο και στην τράπεζα 696.813 1.339.104 Τραπεζικό παρατράβηγµα (251.729) (8.789) 445.084 1.330.315 Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 14
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Σηµ. ΕΙΣΟ ΗΜΑΤΑ Μερίσµατα εισπρακτέα 363.545 62.012 Τόκοι εισπρακτέοι από επενδύσεις 2.054 8.020 (Ζηµία)/κέρδος από πώληση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 13 (269.104) 199.144 Κέρδος από πώληση επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση - 290.462 (Έλλειµµα)/πλεόνασµα από επανεκτίµηση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 13 (756.788) 112.624 (660.293) 672.262 ΕΞΟ Α ιοίκησης (170.450) (123.631) Αποµείωση αξίας επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων - (2) (Ζηµία)/κέρδος από εργασίες πριν το κόστος χρηµατοδότησης 5 (830.743) 548.629 Έσοδα χρηµατοδότησης 201.077 71.249 Έξοδα χρηµατοδότησης (88.224) (13.756) Καθαρό κόστος χρηµατοδότησης 7 112.853 57.493 (Ζηµία)/κέρδος έτους πριν τη φορολογία (717.890) 606.122 Φορολογία 8 (20.489) (62.390) (Ζηµία)/κέρδος για το έτος που αναλογεί στους µετόχους (738.379) 543.732 (Ζηµία)/κέρδος ανά µετοχή ( σεντ) 9 (5,41) 4,52 Πλήρως κατανεµηµένη (ζηµία)/κέρδος ανά µετοχή ( σεντ) 9 (5,40) 4,52 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΩΝ ΕΣΟ ΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟ ΩΝ Όλα τα έσοδα και έξοδα της Εταιρείας αναγνωρίζονται µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων. εν υπάρχουν οποιαδήποτε άλλα έσοδα και έξοδα κατά τα έτη που αναφέρονται πιο πάνω. Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 15
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ 31 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Σηµ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούν ενεργητικό Επενδύσεις σε εξαρτηµένες εταιρείες 11 1.752.931 1.752.381 Επένδυση σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία 12 500 500 1.753.431 1.752.881 Κυκλοφορούν ενεργητικό Επενδύσεις που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 13 320.718 1.348.833 Εµπορικές και άλλες απαιτήσεις 14 2.261 - Επενδυτικό δάνειο εισπρακτέο 15 341.720 - Ποσά οφειλόµενα από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία 16 500.794 25.129 Ποσά οφειλόµενα από εξαρτηµένες εταιρείες 17 2.749.401 2.050.282 Ποσά οφειλόµενα από συγγενική εταιρεία 18 46.773 166.767 Φορολογία επιστρεπτέα 19 2.926 3.899 Μετρητά και αντίστοιχα µετρητών 20 522.442 244.479 4.487.035 3.839.389 Σύνολο ενεργητικού 6.240.466 5.592.270 Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 21 4.938.492 4.512.254 Αποθεµατικά 22 (541.972) 318.241 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 4.396.520 4.830.495 Τρέχουσες υποχρεώσεις Τραπεζικό παρατράβηγµα 26 251.729 - Εµπορικοί και άλλοι πληρωτέοι λογαριασµοί 27 14.779 8.630 Ποσά οφειλόµενα σε εξαρτηµένες εταιρείες 17 1.494.904 664.666 Ποσά οφειλόµενα σε συγγενικές εταιρείες και συνδεδεµένα µέρη 28 288 24.733 Φορολογία πληρωτέα 29 82.246 63.746 Σύνολο υποχρεώσεων 1.843.946 761.775 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 6.240.466 5.592.270 Καθαρή εσωτερική αξία µετοχής ( σεντ) 9 30,27 36,58 Οι οικονοµικές καταστάσεις εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο στις 13 Απριλίου 2009. Κώστας Τουµπουρής, Πρόεδρος Ηλίας Παντελίδης, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 16
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ροή µετρητών από εργασίες (Ζηµία)/κέρδος έτους (738.379) 543.732 Αναπροσαρµογές για: Μερίσµατα εισπρακτέα (363.545) (62.012) Τόκους εισπρακτέους (203.131) (67.216) Τόκους πληρωτέους 84.432 13.450 Αποµείωση αξίας επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων - 2 Έλλειµµα/(πλεόνασµα) από επανεκτίµηση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 756.788 (112.624) Ζηµία/(κέρδος) από πώληση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 269.104 (199.144) Κέρδος από πώληση επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση - (290.462) Φορολογία 20.489 62.390 Ζηµιά από εργασίες πριν τις αλλαγές στο κεφάλαιο κίνησης (174.242) (111.884) Μείωση στα ποσά οφειλόµενα από/σε συγγενική εταιρεία 95.549 737.648 Αύξηση στα ποσά οφειλόµενα (από)/σε εξαρτηµένες εταιρείες 131.119 (1.385.616) (Αύξηση)/µείωση στις εµπορικές και άλλες απαιτήσεις (2.261) 6.300 Αύξηση στους εµπορικούς και άλλους πληρωτέους λογαριασµούς 6.148 3.171 Ροή µετρητών από/(για) εργασίες 56.313 (750.381) Φορολογία που πληρώθηκε (1.017) (2.425) Τόκοι που εισπράχθηκαν από επενδύσεις 2.054 8.020 Μερίσµατα που εισπράχθηκαν 363.545 62.012 Καθαρή ροή µετρητών από/(για) εργασίες 420.895 (682.774) Ροή µετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορά επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων (852.744) (1.384.484) Εισπράξεις από πώληση επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων 854.967 1.263.354 Καταθέσεις σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία (475.663) (25.629) Αγορά επένδυσης σε εξαρτηµένες εταιρείες (550) (1.028.706) Χρηµατοδότηση επενδυτικού δανείου (341.720) - Μεταφορά επενδυτικού δανείου σε εξαρτηµένη εταιρεία - 137.877 Πληρωµή άµυνας που προκύπτει από λογιζόµενη διανοµή µερίσµατος (12.504) - Πώληση επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση - 615.097 Τόκοι που εισπράχθηκαν 201.077 59.196 Καθαρή ροή µετρητών για επενδυτικές δραστηριότητες (627.137) (363.295) Ροή µετρητών από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες Έκδοση µετοχών - 1.026.707 Μετρητά από εξάσκηση δικαιωµάτων αγοράς µετοχών 448.954 - Μέρισµα που πληρώθηκε (132.046) - Τόκοι που πληρώθηκαν (84.432) (13.450) Καθαρή ροή µετρητών από χρηµατοδοτικές δραστηριότητες 232.476 1.013.257 Καθαρή αύξηση/(µείωση) στα µετρητά και αντίστοιχα µετρητών 26.234 (32.812) Μετρητά και αντίστοιχα µετρητών στην αρχή του έτους 244.479 277.291 Μετρητά και αντίστοιχα µετρητών στο τέλος του έτους 270.713 244.479 Τα µετρητά και αντίστοιχα µετρητών αποτελούνται από: Μετρητά στο ταµείο και στην τράπεζα 522.442 244.479 Τραπεζικό παρατράβηγµα (251.729) - 270.713 244.479 Οι σηµειώσεις στις σελίδες 18 µέχρι 72 αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 17
1. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΥΡΙΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η Finikas Ammochostou Plc (η Εταιρεία ) συστάθηκε στην Κύπρο στις 3 εκεµβρίου 1999 ως ιδιωτική εταιρεία περιορισµένης ευθύνης σύµφωνα µε τον περί Εταιρειών Νόµο, Κεφ. 113. Η Εταιρεία µετατράπηκε σε δηµόσια µε ειδικό ψήφισµα της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των µετόχων στις 15 Μαΐου 2000, σύµφωνα µε τις πρόνοιες του πιο πάνω νόµου. Η Εταιρεία εισήχθηκε στο Χρηµατιστήριο Αξιών Κύπρου στις 19 Μαρτίου 2001. Το εγγεγραµµένο γραφείο της είναι στη Λεωφόρο Βύρωνος 26, CLR House, 1096 Λευκωσία, Κύπρος. Η Εταιρεία είναι η ιθύνουσα εταιρεία του Οµίλου της Finikas Ammochostou Plc, το οποίο αποτελείται από την Finikas Ammochostou Plc και τις εξαρτηµένες εταιρείες Senelium Enterprises Limited, Demek Company Limited και την πλήρως εξαρτηµένη εταιρεία της Almendores Limited, τη Finikas Ammochostou Coson Ltd και την πλήρως εξαρτηµένη της Salamina Development SRL και την εταιρεία Επενδυτική Ο Φοίνικας Αµµοχώστου ηµόσια Εταιρεία Λίµιτεδ και τον Όµιλό της, που περιλαµβάνει την Επενδυτική Ο Φοίνικας Αµµοχώστου Κτηµατική Λίµιτεδ, τη Finikas Ammochostou Moskon Limited, την Ithaca Investments SRL, τη Finikas Ammochostou Decebalus Limited, την Ithaki Developments SRL και την εταιρεία Ο Φοίνικας Αµµοχώστου Κτηµατική Ψηµολόφου Λίµιτεδ. Οι πιο πάνω εξαρτηµένες εταιρείες είναι εγγεγραµµένες στην Κύπρο, εκτός από την Ithaki Developments SRL, την Ithaca Investments SRL και την Salamina Development SRL οι οποίες είναι εγγεγραµµένες στη Ρουµανία. Οι κύριες δραστηριότητες του Οµίλου είναι οι κτηµατικές επενδύσεις στην Κύπρο και στη Ρουµανία καθώς επίσης και οι επενδύσεις στο Χρηµατιστήριο Αξιών Κύπρου και Αθηνών. 2. ΒΑΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Οι οικονοµικές καταστάσεις περιλαµβάνουν τις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και των εξαρτηµένων εταιρειών της (που µαζί αναφέρονται ως ο Όµιλος ) και τις ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. Οι οικονοµικές καταστάσεις έχουν ετοιµαστεί σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης ( ΠΧΠ) όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόµου, Κεφ. 113, της Κύπρου και τους περί Αξιών και Χρηµατιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόµους και Κανονισµούς. Οι ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας είναι για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008 και παρουσιάζονται σε Ευρώ ( ) το οποίο από την 1 Ιανουαρίου 2008 είναι το επίσηµο νόµισµα της Κυπριακής ηµοκρατίας και στην περίπτωση του Οµίλου και της Εταιρείας είναι το κυρίως χρησιµοποιούµενο νόµισµα που παρουσιάζει καλύτερα την ουσία των οικονοµικών πράξεων και δραστηριοτήτων τους. 18
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι ακόλουθες λογιστικές αρχές εφαρµόστηκαν µε συνέπεια κατά τα υπό αναφορά έτη για τα αποτελέσµατα χρήσης και για την παρουσίαση της οικονοµικής κατάστασης της Εταιρείας και του Οµίλου. Οι λογιστικές αρχές εφαρµόστηκαν µε συνοχή από όλες τις εταιρείες του Οµίλου. 3.1 Βάση ετοιµασίας Οι ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας ετοιµάστηκαν µε βάση την αρχή του ιστορικού κόστους εκτός από τις επενδύσεις που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων και τα ακίνητα για επένδυση που παρουσιάζονται στην εύλογη αξία τους κατά τη λήξη του τρέχοντος οικονοµικού έτους. Η ετοιµασία των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα ΠΧΠ απαιτεί από τη ιεύθυνση την άσκηση κρίσης, να κάνει εκτιµήσεις και υποθέσεις οι οποίες επηρεάζουν την εφαρµογή των λογιστικών αρχών και των υπό αναφορά ποσών ενεργητικού και υποχρεώσεων, εσόδων και εξόδων. Οι εκτιµήσεις και οι σχετικές υποθέσεις βασίζονται στην ιστορική εµπειρία και σε διάφορους άλλους παράγοντες οι οποίοι πιστεύεται να είναι λογικοί υπό τις περιστάσεις, και τα αποτελέσµατα των οποίων διαµορφώνουν τη βάση στην οποία ασκείται η κρίση σχετικά µε τις λογιστικές αξίες ενεργητικού και υποχρεώσεων οι οποίες δεν είναι άµεσα εµφανές από άλλες πηγές. Τα πραγµατικά αποτελέσµατα µπορεί να διαφέρουν από αυτές τις εκτιµήσεις. Οι εκτιµήσεις και οι υποστηρίζουσες υποθέσεις θεωρούνται σε συνεχή βάση. Αναθεωρήσεις σε λογιστικές εκτιµήσεις αναγνωρίζονται στην περίοδο κατά την οποία η εκτίµηση αναθεωρείται αν η αναθεώρηση επηρεάζει µόνο αυτή την περίοδο, ή την περίοδο της αναθεώρησης και µελλοντικές περιόδους αν η αναθεώρηση επηρεάζει τόσο την τρέχουσα όσο και µελλοντικές περιόδους. 3.2 Βάση ενοποίησης Οι οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου ενοποιούν τις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και των εξαρτηµένων της εταιρειών. Η εξαρτηµένη εταιρεία ενοποιείται µε βάση τη λογιστική µέθοδο εξαγοράς (acquisition method) από την ηµεροµηνία κατά την οποία ο έλεγχος µεταφερθεί στον Όµιλο και παύει να ενοποιείται όταν ο έλεγχος της µεταφερθεί εκτός Οµίλου. Έλεγχος θεωρείται ότι υφίσταται όταν η Εταιρεία ελέγχει άµεσα ή έµµεσα πέραν του 50% του µετοχικού κεφαλαίου µε δικαίωµα ψήφου της εξαρτηµένης εταιρείας ή είναι σε θέση να ρυθµίζει τις οικονοµικές και λειτουργικές αποφάσεις της εξαρτηµένης εταιρείας, ή όταν ελέγχει το διορισµό ή την παραίτηση της πλειοψηφίας των µελών του ιοικητικού Συµβουλίου. Το µερίδιο µειονότητας στο κεφάλαιο µετόχων και στο κέρδος ή ζηµία για το έτος, φαίνονται ξεχωριστά στον ενοποιηµένο ισολογισµό (ως µέρος των ιδίων κεφαλαίων) και στην ενοποιηµένη κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων, αντίστοιχα. Εφαρµόστηκαν οµοιόµορφες λογιστικές αρχές στην ετοιµασία των οικονοµικών καταστάσεων όλων των εταιρειών του Οµίλου που παρουσιάζονται στις σηµειώσεις 1 και 11 των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 19
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχ.) 3.2 Βάση ενοποίησης (συνέχ.) Οι συναλλαγές και τα υπόλοιπα µεταξύ των εταιρειών του Οµίλου έχουν διαγραφεί πλήρως κατά την ενοποίηση. Το συµφέρον µειονότητας στο καθαρό ενεργητικό των ενοποιηµένων εξαρτηµένων εταιρειών, παρουσιάζεται ξεχωριστά από τα αποθεµατικά του Οµίλου. Το συµφέρον µειονότητας αποτελείται από το ποσό των συµφερόντων κατά την ηµεροµηνία της αρχικής συνένωσης επιχειρήσεων και τη συµµετοχή του συµφέροντος µειονότητας στην µεταβολή των αποθεµατικών από την ηµεροµηνία της συνένωσης επιχειρήσεων. Το πλεόνασµα των ζηµιών επί των δικαιωµάτων που αναλογούν στο συµφέρον µειονότητας επιβαρύνει τα αποτελέσµατα του Οµίλου, εκτός στην περίπτωση όπου η µειονότητα έχει δεσµευτική υποχρέωση και έχει την ικανότητα να προσφέρει επιπρόσθετη επένδυση για να καλύψει τις ζηµιές. 3.3 Υιοθέτηση νέων και αναθεωρηµένων Προτύπων και ιερµηνειών Κατά το τρέχον έτος, ο Όµιλος και η Εταιρεία υιοθέτησαν όλα τα νέα και αναθεωρηµένα ΠΧΠ τα οποία σχετίζονται µε τις εργασίες τους και είναι εφαρµόσιµα για λογιστικές περιόδους που αρχίζουν την 1 Ιανουαρίου 2008. Η υιοθέτηση αυτή δεν έχει επιφέρει σηµαντικές αλλαγές στις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας. Όλα τα ΠΧΠ που είχαν εκδοθεί από το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύπων (Σ ΛΠ) και είναι σε ισχύ κατά το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008 έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εκτός από το Ε ΠΧΠ12: ιευθετήσεις Υπηρεσίας Παραχώρησης και ορισµένες πρόνοιες του ΛΠ39: Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιµέτρηση αναφορικά µε λογιστική αντιστάθµιση χαρτοφυλακίων. Τα ακόλουθα Πρότυπα, Αναθεωρήσεις σε Πρότυπα και ιερµηνείες έχουν εκδοθεί αλλά δεν τέθηκαν σε ισχύ για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008: Πρότυπα και ιερµηνείες που υιοθετήθηκαν από την ΕΕ Βελτιώσεις στα ΠΧΠ 2008 (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). ΠΧΠ1: Πρώτη εφαρµογή των ΠΧΠ και ΛΠ 27: Ενοποιηµένες και Ξεχωριστές Οικονοµικές Καταστάσεις (Τροποποίηση) στο Κόστος επένδυσης σε Εξαρτηµένη εταιρεία, σε Κοινοπραξία ή σε Συνδεδεµένη εταιρεία (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2009). ΠΧΠ2 (Τροποποίηση): Παροχές που Εξαρτώνται από την Αξία των Μετοχών Προϋποθέσεις Κατοχύρωσης και Ακυρώσεις (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). ΠΧΠ8: Λειτουργικοί Τοµείς (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). ΛΠ1 (Αναθεωρηµένο): Παρουσίαση Οικονοµικών Καταστάσεων (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). 20
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχ.) 3.3 Υιοθέτηση νέων και αναθεωρηµένων Προτύπων και ιερµηνειών (συνέχ.) Πρότυπα και ιερµηνείες που υιοθετήθηκαν από την ΕΕ (συνέχ.) ΛΠ23 (Αναθεώρηση): Κόστος ανεισµού (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). Τροποποιήσεις στο ΛΠ 32: Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Παρουσίαση και στο ΛΠ1: Παρουσίαση Οικονοµικών Καταστάσεων : Χρηµατοοικονοµικά Μέσα Υποκείµενα σε ικαίωµα Προαίρεσης Πώλησης και Υποχρεώσεις που προκύπτουν κατά την Εκκαθάριση (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). Ε ΠΧΠ13: Προγράµµατα Πιστών Πελατών (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2008). Πρότυπα και ιερµηνείες που δεν υιοθετήθηκαν ακόµη από την ΕΕ ΠΧΠ1 (Αναθεώρηση): Πρώτη εφαρµογή των ΠΧΠ (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). ΠΧΠ3 (Αναθεώρηση): Συνενώσεις Επιχειρήσεων (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2009). ΛΠ27 (Αναθεώρηση): Ενοποιηµένες και Ιδιαίτερες Οικονοµικές Καταστάσεις (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2009). ΛΠ39 Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιµέτρηση (Τροποποίηση): ιαθέσιµα Αντισταθµισµένα Στοιχεία (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2009). ΛΠ39 Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιµέτρηση (Τροποποίηση): Επανακατηγοριοποίηση Χρηµατοοικονοµικών Περιουσιακών Στοιχείων (εφαρµόζεται από 1 Ιουλίου 2008). Ε ΠΧΠ 15: Συµφωνίες για Κατασκευή Ακινήτων (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιανουαρίου 2009). Ε ΠΧΠ 16: Αντισταθµίσεις µιας Καθαρής Θέσης σε Εκµετάλλευση στο Εξωτερικό (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Οκτωβρίου 2008). Ε ΠΧΠ 17: ιανοµές µη χρηµατικών περιουσιακών στοιχείων στους Ιδιοκτήτες (εφαρµόζεται για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή µετά την 1 Ιουλίου 2009). Ε ΠΧΠ 18: Μεταφορά Περιουσιακών Στοιχείων από Πελάτες (εφαρµόζεται από 1 Ιουλίου 2009). Το ιοικητικό Συµβούλιο αναµένει πως η υιοθέτηση αυτών των Προτύπων ή ιερµηνειών σε µελλοντικές περιόδους δεν θα έχει σηµαντική επίδραση στις ενοποιηµένες και ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας εκτός από την εφαρµογή του Αναθεωρηµένου ΛΠ1: Παρουσίαση Οικονοµικών Καταστάσεων που αναµένεται να έχει σηµαντική επίδραση στην παρουσίαση των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 21
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχ.) 3.4 Αναγνώριση εισοδηµάτων Τα εισοδήµατα του Οµίλου και της Εταιρείας αναγνωρίζονται ως εξής: Τόκοι εισπρακτέοι από επενδύσεις Οι τόκοι εισπρακτέοι από επενδύσεις αναγνωρίζονται κατά αναλογία χρόνου χρησιµοποιώντας τη µέθοδο του πραγµατικού επιτοκίου. Μερίσµατα εισπρακτέα Τα µερίσµατα εισπρακτέα αναγνωρίζονται όταν αποδειχθεί το δικαίωµα της Εταιρείας να εισπράξει. Κέρδος/ζηµιά επενδύσεων Το κέρδος ή η ζηµιά από την εκποίηση επενδύσεων το οποίο αντιπροσωπεύει τη διαφορά µεταξύ των καθαρών εισπράξεων και της λογιστικής αξίας των επενδύσεων που εκποιούνται µεταφέρεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. Όπως αναφέρεται στη λογιστική αρχή που αφορά τις επενδύσεις, πραγµατοποιηθέντα και µη πραγµατοποιηθέντα κέρδη και ζηµιές που προέρχονται από αλλαγές στην εύλογη αξία των επενδύσεων που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων περιλαµβάνονται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων στην περίοδο που προκύπτουν λαµβάνοντας υπόψη οποιαδήποτε ποσά που χρεώθηκαν ή πιστώθηκαν στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων τα προηγούµενα έτη. 3.5 ιανοµή µερίσµατος Η διανοµή µερισµάτων στους µετόχους της Εταιρείας αναγνωρίζεται ως υποχρέωση στις οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας στο έτος που τα µερίσµατα εγκρίνονται από τους µετόχους της Εταιρείας. 3.6 Καθαρό κόστος χρηµατοδότησης Το καθαρό κόστος χρηµατοδότησης περιλαµβάνει τραπεζικούς και άλλους τόκους εισπρακτέους, µείον τραπεζικούς τόκους πληρωτέους, τραπεζικά έξοδα και συναλλαγµατικές διαφορές. Οι τόκοι λογίζονται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων µε βάση την αρχή των δεδουλευµένων εσόδων και εξόδων. 3.7 Ξένο συνάλλαγµα Συναλλαγές σε ξένο νόµισµα µετατρέπονται σε Ευρώ και καταχωρούνται µε βάση την τιµή συναλλάγµατος που ισχύει την ηµεροµηνία της συναλλαγής. Τα υπόλοιπα χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού και υποχρεώσεων που παρουσιάζονται σε ξένο νόµισµα µετατρέπονται σε Ευρώ µε βάση την τιµή συναλλάγµατος που ισχύει την ηµεροµηνία του ισολογισµού. Οι συναλλαγµατικές διαφορές που προκύπτουν από την µετάφραση µεταφέρονται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. Τα υπόλοιπα µη χρηµατοοικονοµικών στοιχείων ενεργητικού και υποχρεώσεων σε ξένο συνάλλαγµα τα οποία παρουσιάζονται σε τιµή κόστους µετατρέπονται σε Ευρώ µε βάση την τιµή συναλλάγµατος που ισχύει την ηµεροµηνία της συναλλαγής. 22
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχ.) 3.8 Φορολογία Η φορολογία εισοδήµατος υπολογίζεται µε βάση τη φορολογική νοµοθεσία και τους συντελεστές που ισχύουν στην Κύπρο όπου διεξάγονται οι εργασίες της Εταιρείας και του Οµίλου και καταχωρείται ως έξοδο στο έτος κατά το οποίο προκύπτουν τα εισοδήµατα. 3.9 Αναβαλλόµενη φορολογία Γίνεται επίσης πρόβλεψη για αναβαλλόµενη φορολογία για όλες τις προσωρινές διαφορές µεταξύ της λογιστικής αξίας στοιχείων ενεργητικού και υποχρεώσεων και της φορολογικής τους βάσης. Τυχόν χρεωστικά υπόλοιπα από αφαιρετέες προσωρινές διαφορές αναγνωρίζονται µόνο στις περιπτώσεις που θεωρείται πιθανόν ότι θα υπάρξουν στο µέλλον επαρκή εταιρικά φορολογικά κέρδη προς συµψηφισµό. Η αναβαλλόµενη φορολογία υπολογίζεται µε βάση ενεργούς συντελεστές που ίσχυαν στο τέλος του έτους. Η αναπροσαρµογή στην αναβαλλόµενη φορολογία λόγω αλλαγών στους φορολογικούς συντελεστές παρουσιάζεται στην ενοποιηµένη κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων ή στα αποθεµατικά ανάλογα µε το που συµπεριλαµβάνεται η αρχική χρέωση ή πίστωση για αναβαλλόµενη φορολογία. 3.10 Λογιστική υπεραξία Η υπεραξία αντιπροσωπεύει τη διαφορά µεταξύ του κόστους εξαγοράς και του µεριδίου στο καθαρό ενεργητικό που αναλογεί στον Όµιλο για τις εταιρείες που αποκτήθηκαν. Η λογιστική υπεραξία αναγνωρίζεται την ηµεροµηνία της απόκτησης και παρουσιάζεται σε τιµή κόστους. ιενεργείται έλεγχος για αποµείωση σε ετήσια βάση και σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ένδειξη αποµείωσης. Ο Όµιλος έχει προβεί στη διαγραφή της αρνητικής υπεραξίας που προέκυψε, στην ενοποιηµένη κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. 3.11 Ακίνητα για επένδυση Τα ακίνητα για επένδυση παρουσιάζονται στον ενοποιηµένο ισολογισµό στην εύλογη αξία τους η οποία προσδιορίζεται στην εκτιµηµένη αξία τους. Τα ακίνητα για επένδυση επανεκτιµούνται σε ετήσια βάση από το ιοικητικό Συµβούλιο. Επίσης, γίνεται εκτίµηση από επαγγελµατίες εκτιµητές τουλάχιστο κάθε τρία έτη. Το έλλειµµα ή πλεόνασµα από την επανεκτίµηση ακινήτων για επένδυση που συµπεριλαµβάνεται στην ενοποιηµένη κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων του έτους αντιπροσωπεύει τη διαφορά µεταξύ της αγοραίας αξίας στο τέλος του έτους µε την αγοραία αξία κατά την αρχή του έτους ή του κόστους των ακινήτων για επένδυση που αγοράστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους. 3.12 Εξαρτηµένες εταιρείες Οι επενδύσεις σε εξαρτηµένες εταιρείες αναφέρονται στον ισολογισµό σε τιµή κτήσης µείον οποιαδήποτε ζηµιά λόγω αποµείωσης της εξαρτηµένης εταιρείας και παρουσιάζονται στη σηµείωση 11 των ενοποιηµένων και ξεχωριστών οικονοµικών καταστάσεων της Εταιρείας. 3.13 Συµµετοχή σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία Η συµµετοχή σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία είναι ένας συµβατικός διακανονισµός µε τον οποίο η Εταιρεία και άλλα µέρη αναλαµβάνουν µία οικονοµική δραστηριότητα που υπόκειται σε από κοινού έλεγχο, που σηµαίνει ότι οι σχετικές προς τις δραστηριότητες αποφάσεις στρατηγικής χρηµατοδότησης και λειτουργικής πολιτικής απαιτούν την οµόφωνη συγκατάθεση των µερών που ασκούν τον κοινό έλεγχο. 23
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχ.) 3.13 Συµµετοχή σε από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία (συνέχ.) Με βάση τις πρώτες οικονοµικές καταστάσεις της από κοινού ελεγχόµενης εταιρείας που είναι για την περίοδο που έληξε στις 31 εκεµβρίου 2008, η Εταιρεία παρουσιάζει στις ενοποιηµένες οικονοµικές καταστάσεις του τρέχοντος έτους τα αποτελέσµατα της από κοινού ελεγχόµενης εταιρείας µε τη χρησιµοποίηση της αναλογικής ενοποίησης. Στις ξεχωριστές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας η επένδυση στην από κοινού ελεγχόµενη εταιρεία παρουσιάζεται σε τιµή κόστους που αναλογεί στο µερίδιο απόκτησης της. 3.14 Επενδύσεις Όλες οι επενδύσεις αναγνωρίζονται αρχικά στην τιµή κτήσης τους και ακολούθως αναπροσαρµόζονται στην εύλογη αξία τους. Η κατάταξη των επενδύσεων στις πιο κάτω κατηγορίες γίνεται την ηµέρα της κτήσης τους. Η τιµή κτήσης περιλαµβάνει και τα έξοδα συναλλαγής. Όλες οι αγορές και πωλήσεις επενδύσεων αναγνωρίζονται κατά την ηµεροµηνία της εµπορικής συναλλαγής, κατά την οποία η Εταιρεία και ο Όµιλος δεσµεύονται να αγοράσουν ή να πωλήσουν την επένδυση. Οι επενδύσεις διαγράφονται όταν εκπνεύσουν τα συµβατικά δικαιώµατα επί των ταµειακών ροών των επενδύσεων ή όταν η Εταιρεία και/ή ο Όµιλος µεταβιβάσουν ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη της κυριότητας µιας επένδυσης. Η Εταιρεία και ο Όµιλος αναγνωρίζει τα χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά τους στοιχεία στις ακόλουθες κατηγορίες: (α) Επενδύσεις που αποτιµούνται στην εύλογη αξία µέσω της κατάστασης λογαριασµού αποτελεσµάτων Επενδύσεις που κατέχονται για εµπορία Οι επενδύσεις που κατέχονται για εµπορία είναι οι επενδύσεις οι οποίες (α) αποκτούνται ή πραγµατοποιούνται κυρίως για σκοπούς πώλησης ή επαναγοράς στο εγγύς µέλλον ή (β) αποτελούν µέρος χαρτοφυλακίου εξατοµικευµένων επενδύσεων που είχαν κοινή διαχείριση και για τις οποίες υπάρχουν τεκµηριωµένες ενδείξεις πρόσφατου σχεδίου βραχυπρόθεσµης αποκόµισης κερδών. Οι µεταβολές στην εύλογη αξία των επενδύσεων που κατέχονται για εµπορία καταχωρούνται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. 24
3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχ.) 3.14 Επενδύσεις (συνέχ.) (β) Επενδύσεις διαθέσιµες προς πώληση Επενδύσεις οι οποίες µπορεί είτε να κρατηθούν µέχρι τη λήξη είτε να πωληθούν σε ανταπόκριση προς µεταβολές σε επιτόκια ή κινδύνους αγοράς, ανάγκες ρευστότητας ή µεταβολές στις τιµές συναλλάγµατος, ταξινοµούνται ως µη κυκλοφορούν ενεργητικό. Οι µεταβολές στην εύλογη αξία των επενδύσεων διαθέσιµων προς πώληση καταχωρούνται στο αποθεµατικό επανεκτίµησης. Στην περίπτωση πώλησης ή αποµείωσης των επενδύσεων το σχετικό κέρδος ή ζηµιά που καταχωρήθηκε στο αποθεµατικό επανεκτίµησης επενδύσεων µεταφέρεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων. Κατά την εκποίηση επενδύσεων, η διαφορά µεταξύ των καθαρών εισπράξεων και της λογιστικής αξίας που παρουσιάζεται στις οικονοµικές καταστάσεις µεταφέρεται στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων µαζί µε οποιοδήποτε ποσό από το αποθεµατικό επανεκτίµησης επενδύσεων σχετικά µε την επένδυση που εκποιήθηκε. Για εισηγµένες αξίες η εύλογη αξία θεωρείται ως η τιµή πλειοδότησης (bid price) των χρηµατιστηρίων στα οποία διαπραγµατεύονται οι επενδύσεις. Για τις µη εισηγµένες αξίες η εύλογη αξία καθορίζεται από το ιοικητικό Συµβούλιο βάσει αναγνωρισµένων µοντέλων εκτίµησης, όπως αναπροσαρµόζονται ανάλογα µε τις ειδικές συνθήκες του κάθε εκδότη. Στις περιπτώσεις όπου η εύλογη αξία δε µπορεί να εκτιµηθεί αξιόπιστα η εύλογη αξία θεωρείται η τιµή κτήσης. 3.15 Αποµείωση αξίας στοιχείων ενεργητικού Η λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού της Εταιρείας και του Οµίλου εξετάζεται σε κάθε ηµεροµηνία ισολογισµού για να εξακριβωθεί κατά πόσον υπάρχει ένδειξη αποµείωσης στην αξία των στοιχείων ενεργητικού. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει ένδειξη για αποµείωση αξίας εκτιµάται η ανακτήσιµη αξία των στοιχείων ενεργητικού. Η ανακτήσιµη αξία ενός στοιχείου ενεργητικού είναι η µεγαλύτερη της καθαρής εισπράξιµης τιµής στα πλαίσια µιας συνήθους εµπορικής συναλλαγής και της παρούσας αξίας των αναµενόµενων µελλοντικών ταµειακών ροών από την συνεχή χρήση του στοιχείου και της πώλησης του στο τέλος της ωφέλιµης ζωής του. Η αποµείωση αξίας αναγνωρίζεται όταν η λογιστική αξία ενός στοιχείου ενεργητικού υπερβαίνει την ανακτήσιµη του αξία. Η αποµείωση αξίας αναγνωρίζεται ως έξοδο στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων του έτους. 25