Όνομα Μαθητή Τμήμα Ημερομηνία ΘΕΜΑ Α Β1 Β2 Β3 ΒΑΘΜΟΣ Τοµέας Νέων Ελληνικών Β4 Γ ΣΥΝΟΛΟ Νεοελληνική Γλώσσα Γ Λυκείου 5ο Διαγώνισµα Προσοµοίωσης ΥΛΙΚΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Τουρισµός ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ Στο εξώφυλλο να γράψετε τα ατοµικά σας στοιχεία (όνοµα, τµήµα) και την ηµεροµηνία εξέτασης. Να µην αντιγράψετε τα θέµατα στα φύλλα των απαντήσεων. Τυχόν σηµειώσεις σας πάνω στα θέµατα δε θα βαθµολογηθούν σε καµία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα µόνο µε µπλε ή µόνο µε µαύρο στυλό µε µελάνι που δεν σβήνει. Κάθε απάντηση τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. Χρόνος εξέτασης: 3 ώρες Διδάσκων Γιάννης Ι. Πασσάς
Σελίδα 2 από 6 ΚΕΙΜΕΝΟ H άµεση εµπειρία για τα πρόσωπα, τα αντικείµενα, τα φαινόµενα και τα γεγονότα είναι πολύτιµη και αποτελεί µια από τις µορφές που πρέπει να παίρνει η µαθησιακή διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό οι σχολικές εκδροµές, µονοήµερες ή πολυήµερες, που πραγµατοποιούνται µε βάση τις σχολικές εγκυκλίους κάθε χρόνο σε όλα τα σχολεία της χώρας µας, φαίνεται ότι θέλουν να εξυπηρετήσουν τον παραπάνω στόχο. Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι ένα µεγάλο µέρος των νέων µας έχουν επισκεφθεί τους βασικούς αρχαιολογικούς χώρους, τις Μυκήνες, τους Δελφούς, τη Βεργίνα, το Ναύπλιο κτλ. µε τη συµµετοχή τους στις σχολικές εκδροµές, ενώ ακόµη και την Ακρόπολη οι µισοί µαθητές την έχουν επισκεφθεί µε σχολική εκδροµή. Είναι επίσης φανερό ότι τα παιδιά από περιοχές που κατοικοεδρεύουν κατά κύριο λόγο εργατικά ή µικροαστικά στρώµατα ωφελούνται περισσότερο από τις σχολικές εκδροµές, µιας και σύµφωνα µε τις δικές τους δηλώσεις δεν αποτελεί «οικογενειακή συνήθεια» η επίσκεψη στα µουσεία. Και µόνο από αυτή τη σκοπιά, της δυνατότητας δηλαδή που δίνεται µέσω των σχολικών εκδροµών - επισκέψεων σε χιλιάδες µαθητές να έρχονται σε επαφή µε τους «σηµαντικούς τόπους» της χώρας µας, οφείλουµε να υποστηρίξουµε τη χρησιµότητά τους. Ωστόσο, ορισµένες πλευρές των σχολικών εκδροµών µένουν συνήθως στο περιθώριο των συζητήσεων. Για παράδειγµα, η πενθήµερη εκδροµή της Γ Λυκείου παράγει έναν συνολικό τζίρο που ξεπερνάει σύµφωνα µε εκτιµήσεις τα 15 εκατ. ευρώ, τα οποία όµως «µοιράζονται» 1 2 δεκάδες τουριστικά πρακτορεία και άλλοι τόσοι επιχειρηµατίες της Ρόδου, της Κέρκυρας και της Κρήτης, περιοχές στις οποίες κατευθύνονται πάνω από το 90% των µαθητών. Ωστόσο, η «πολιτική οικονοµία» της πενθήµερης φέρνει στο φως και την ταξική διαφοροποίηση, καθώς χωρίζει το µαθητικό πληθυσµό στα δυο, σε εκείνους που έχουν και σε εκείνους που δεν έχουν τη δυνατότητα να σηκώσουν το βάρος της πολυδάπανης εξόδου αποκλείοντας τους δεύτερους. Το «βάπτισµα της ενηλικίωσης», όπως πολλές φορές υποδηλώνει η συµµετοχή στην πενθήµερη, έχει και την κοινωνιολογία της, καθώς δε γίνεται πάντα µε διαφανείς οικονοµικές δοσοληψίες των µαθητών µε τα τουριστικά γραφεία και έχει µετατραπεί σε αντικείµενο εκµετάλλευσης. Δεν είναι λίγες οι φορές που επιχειρείται ο εκµαυλισµός των µαθητικών συνειδήσεων, καθώς ορισµένοι τουριστικοί πράκτορες, προκειµένου να αναλάβουν αυτοί την εκδροµή, δε διστάζουν να προσεταιρίζονται µαθητές προσφέροντάς τους κάποιο χρηµατικό ποσό
Σελίδα 3 από 6 «κάτω από το τραπέζι». Επίσης, κανείς δεν πρέπει να ξεχνά την εκµετάλλευση των τουριστικών πρακτόρων που πολλές φορές αντιλαµβάνονται τον µαθητικό πληθυσµό σαν «γαλακτοφόρα αγελάδα» που δεν έχει την εµπειρία και τη δυνατότητα να αντιδράσει στις παρατυπίες και την αθέτηση των συµφωνιών. Τέλος, δεν πρέπει να µένει έξω από το στόχαστρο της κριτικής το ίδιο το περιεχόµενο της πενθήµερης. Είναι σίγουρο και κατανοητό ότι ο µαθητής, ιδιαίτερα ο φορτωµένος µε το εξεταστικό πρόγραµµα της Γ τάξης του Λυκείου, θέλει να ξεσκάσει, να αλλάξει παραστάσεις, να πάρει µια ανάσα για τη συνέχεια. Όµως, είναι επίσης σίγουρο ότι τίποτε δεν έχει να προσφέρει σε αυτή την κατεύθυνση το «στηµένο ξενυχτάδικο», η υποκουλτούρα, και τα «ποτά - µπόµπες». Σίγουρα χρειάζεται µια επανατοποθέτηση του θέµατος µε σκοπό όχι την απαγόρευσή τους, αλλά τη λειτουργία τους χωρίς τα παραπάνω παρατράγουδα. Κάτσικας, Χ. (2004, 18 Μαρτίου). Σχολικές εκδροµές ναι, αλλά. Τα Νέα. Ανακτήθηκε από http://www.tanea.gr/news/greece/article/4328023/?iid=2
Σελίδα 4 από 6 ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α. (µονάδες 25) Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόµενο του κειµένου σε 100 έως 120 λέξεις. ΘΕΜΑ B1. (µονάδες 10) Με βάση το κείµενο που σας δόθηκε να αντιστοιχίσετε καθεµία από τις παρακάτω προτάσεις µε τις φράσεις που τις συµπληρώνουν νοηµατικά, σηµειώνοντας τον ορθό συνδυασµό αριθµών και γραµµάτων. 1) Ο όρος «πολιτική οικονοµία» της πενθήµερης εκδροµής αναφέρεται: α. Στις οικονοµικές ανισότητες που προκαλεί η εκδροµή αυτή µεταξύ των µαθητών. β. Στην εκµετάλλευση των σχολικών εκδροµών από συγκεκριµένες µόνο επιχειρήσεις που ενεργοποιούνται στον χώρο του τουρισµού. γ. Και στα δύο παραπάνω. 2) Σκοπός του συγγραφέα στο συγκεκριµένο κείµενο είναι: α. Να προβληµατίσει σχετικά µε την αναγκαιότητα των σχολικών εκδροµών. β. Να εξυγιάνει τον θεσµό των σχολικών εκδροµών. γ. Να αναδείξει τη σηµασία των σχολικών εκδροµών. 3) Βασικός στόχος των σχολικών εκδροµών είναι: α. Η ενίσχυση της βιωµατικής µάθησης. β. Η άµβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στη γνώση. γ. Και οι δύο παραπάνω. 4) Σύµφωνα µε τον συγγραφέα, η πενθήµερη εκδροµή της Γ Λυκείου: α. Προσφέρει κακής ποιότητας διασκέδαση. β. Δεν έχει πλεον εκπαιδευτικό περιεχόµενο. γ. Και τα δύο παραπάνω. 5) Τα τουριστικά γραφεία: α. Προσφέρουν χαµηλής ποιότητας υπηρεσίες µε υψηλό κόστος. β. Αποκρύπτουν σηµαντικό µέρος των κερδών τους. γ. Αναλαµβάνουν τις σχολικές εκδροµές µε παράτυπο τρόπο.
Σελίδα 5 από 6 ΘΕΜΑ Β2. (µονάδες 10) [α] Να καταγράψετε το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική επαγωγική) του επιχειρήµατος της α παραγράφου («Η άµεση εµπειρία παραπάνω στόχους») του κειµένου. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδες 5) [β] Το κείµενο αποτελείται από δύο νοηµατικές ενότητες. Να τις οριοθετήσετε (µονάδα 1), να αποδώσετε σε καθεµία έναν τίτλο ενδεικτικό του περιεχοµένου της (µονάδες 2) και να προσδιορίσετε τον τρόπο µε τον οποίο συνδέονται µεταξύ τους (µονάδες 2). ΘΕΜΑ Β3. (µονάδες 10) [α] Να ξαναγράψετε τις προτάσεις που ακολουθούν, αντικαθιστώντας καθεµία από τις υπογραµµισµένες λέξεις µε µία αντίθετή της. (µονάδες 5) H άµεση εµπειρία για τα πρόσωπα, τα αντικείµενα, τα φαινόµενα και τα γεγονότα είναι πολύτιµη. Χιλιάδες µαθητές έρχονται σε επαφή µε τους «σηµαντικούς τόπους» της χώρας µας µέσω των σχολικών εκδροµών. Η πενθήµερη εκδροµή της Γ Λυκείου παράγει έναν συνολικό τζίρο που ξεπερνάει σύµφωνα µε εκτιµήσεις τα 15 εκατ. ευρώ. Πολλοί µαθητές δεν έχουν τη δυνατότητα να σηκώσουν το βάρος της πολυδάπανης εξόδου. Οι µαθητές δεν έχουν την εµπειρία και τη δυνατότητα να αντιδράσουν στις παρατυπίες και την αθέτηση των συµφωνιών. [β] Να ξαναγράψετε τις προτάσεις που ακολουθούν, αντικαθιστώντας καθεµία από τις λέξεις µε την έντονη γραφή µε µία συνώνυµή της. (µονάδες 5) Και µόνο από αυτή τη σκοπιά οφείλουµε να υποστηρίξουµε τη χρησιµότητά τους. Το «βάπτισµα της ενηλικίωσης», όπως πολλές φορές υποδηλώνει η συµµετοχή στην πενθήµερη, έχει και την κοινωνιολογία της. Δεν είναι λίγες οι φορές που επιχειρείται ο εκµαυλισµός των µαθητικών συνειδήσεων. Οι µαθητές δεν έχουν την εµπειρία και τη δυνατότητα να αντιδράσει στις παρατυπίες και την αθέτηση των συµφωνιών. Ο µαθητής, ιδιαίτερα ο φορτωµένος µε το εξεταστικό πρόγραµµα της Γ τάξης του Λυκείου, θέλει να ξεσκάσει, να αλλάξει παραστάσεις, να πάρει µια ανάσα για τη συνέχεια.
Σελίδα 6 από 6 ΘΕΜΑ Β4. (µονάδες 5) Να χαρακτηρίσετε το ύφος του κειµένου και να αξιολογήσετε την αποτελεσµατικότητά του σε σχέση µε τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε το άρθρο. ΘΕΜΑ Γ. (µονάδες 40) Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεµόνων του σχολείου σας εξέφρασε µε επιστολή του προς τον Διευθυντή την αντίθεσή του στην πραγµατοποίηση της πενθήµερης εκδροµής των µαθητών της Γ Λυκείου, επικαλούµενος την επιχειρηµατολογία που αναπτύσσεται από τον Χρήστο Κάτσικα στο άρθρο του «Σχολικές εκδροµές: ναι αλλά». Το 15µελές συµβούλιο του σχολείου αναθέτει σε εσάς να συντάξετε µία επιστολή (500 έως 600 λέξεις) µε την οποία αντικρούσετε την επιχειρηµατολογία αυτή και υπεραµύνεστε της σκοπιµότητας πραγµατοποίησης της εκδροµής αυτής. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!