ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΥΣΑΦΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΗΣ Α.Π.Θ. ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΤΟΧΟΣ Α.Π.Θ.- ΠΟΙΟΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σύγχρονο: με προγράμματα σπουδών που θα αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες, με δομές Διοίκησης πρωτοπόρες στη χρήση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Εξωστρεφές: με ενεργό συμμετοχή στην ίδρυση Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, κεντρικό ρόλο στη συνεργασία των Πανεπιστημίων της Μαύρης Θάλασσας, με στοχευμένες διεθνείς συνεργασίες, ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα, αλλά και κοινά με Πανεπιστήμια του εξωτερικού, διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες, φορέας προβολής του επιστημονικού του έργου. Ερευνητικός Φορέας: πρωταγωνιστής σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, κεντρικός πυλώνας ανάπτυξης της καινοτομίας με ανοικτές ερευνητικές υποδομές. Συνδεδεμένο με τις ανάγκες της κοινωνίας και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Για την υλοποίηση του Στόχου και την αναπτυξιακή πορεία του Α.Π.Θ. απαιτείται ένα Στρατηγικό και Επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης, με ορίζοντα δεκαετίας. Το Στρατηγικό σχέδιο οφείλει να αποτελεί προϊόν συλλογικής και συμμετοχικής δουλειάς της Πανεπιστημιακής Κοινότητας και να συνταχθεί με την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση. Επιμέρους άξονες ενός τέτοιου Σχεδίου αποτελούν: Α. το Εκπαιδευτικό Έργο και η Ανάπτυξη της Έρευνας. Β. η Οργάνωση και η Διοίκηση 1
1. ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ - ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ - ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Διοίκηση του Α.Π.Θ. με: Συγκροτημένες Θέσεις και Κριτήρια επιλογής των προτεραιοτήτων. 2. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ Πρωταγωνιστικός ρόλος των Πρυτανικών Αρχών και της Συγκλήτου για την προώθηση και την υλοποίηση των απαιτούμενων αλλαγών. Τρόπος λειτουργίας της Συγκλήτου - συμμετοχή της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, με: α) δημιουργία διευρυμένων ομάδων μελών της Συγκλήτου που θα προετοιμάζουν εισηγήσεις για θέματα μείζονος σημασίας. β) δυνατότητα ηλεκτρονικών δημοψηφισμάτων μεταξύ των μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας για μείζονος σημασίας θέματα, των οποίων το αποτέλεσμα παίζει σημαντικό ρόλο στην απόφαση της Συγκλήτου. γ) σταθερή και συγκροτημένη λειτουργία των θεσμοθετημένων Επιτροπών του Πανεπιστημίου υπό την ευθύνη του αρμόδιου Αντιπρύτανη. 2
1. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΑΑ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αντιμετώπιση της σημαντικής μείωσης του ανθρώπινου δυναμικού με σχέδιο, προγραμματισμό, κριτήρια και συλλογικές διαδικασίες, ως εξής: α) Πρυτανικές Aρχές και Σύγκλητος: προσδιορισμός διαφανών κριτηρίων για τη κατανομή των θέσεων που θα ισχύουν για όλες τις θέσεις προσωπικού. β) Σχολή: προώθηση συνεργειών σε διδακτικό επίπεδο και στο τεχνικό και διοικητικό προσωπικό. γ) Τμήμα: προσδιορισμός αναγκαίου διδακτικού προσωπικού (μέλη ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΕΠ), που θα υποστηρίζεται από το έκτακτο διδακτικό προσωπικό (υπότροφοι μεταδιδάκτορες και υποψήφιοι διδάκτορες) και του αναγκαίου τεχνικού και διοικητικού προσωπικού. 2. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Ποιοτική αναβάθμιση, με επανασχεδιασμό προγραμμάτων- διεπιστημονικότητα- εξωστρέφεια Στο πλαίσιο αυτό προτείνονται: α) στενότερη σύνδεση της διαδικασίας αλλαγής των προγραμμάτων σπουδών με τη λειτουργία της ΜΟΔΙΠ, ως κορυφαίου θεσμού για το Πανεπιστήμιο, που θα κατευθύνει με οδηγίες ποιότητας και εξωστρέφειας και θα προωθεί, ως απαιτούμενη πρακτική που θα ακολουθείται από τα Τμήματα, τις νέες τάσεις που διαμορφώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Μεταπτυχιακές σπουδές α) σύνδεση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων με την αγορά εργασίας. β) μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε ξένη γλώσσα. γ) κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα με Τμήματα Πανεπιστημίων του εξωτερικού. δ) προώθηση της διεπιστημονικότητας και της εξωστρέφειας, με εκπόνηση διδακτορικών με συνεπίβλεψη μελών ΔΕΠ που προέρχονται από διαφορετικά Τμήματα του εσωτερικού ή του εξωτερικού. β) προώθηση της θεσμοθέτησης της κινητικότητας των φοιτητών εντός της Ελλάδας, κατά τα πρότυπα του Erasmus. γ) προγράμματα προπτυχιακών σπουδών στην Αγγλική γλώσσα αποκλειστικά για αλλοδαπούς φοιτητές. Προτάσεις σε ειδικότερα θέματα, με άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα των σπουδών: α) μείωση του αριθμού των εισακτέων φοιτητών τουλάχιστον κατά 25%, με ορίζοντα 3ετίας β) διαμόρφωση του αριθμού των μεταγραφόμενων φοιτητών σε ποσοστό περίπου 10% των εισακτέων κάθε Τμήματος. 3
3. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Α. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασικές προτεραιότητες στον τομέα αποτελούν: α) η ουσιαστική σύνδεση με τις ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας. β) η αξιοποίηση των ερευνητικών δομών προς όφελος των ερευνητών και της ανάπτυξης της χώρας. γ) η ενθάρρυνση για την ανάπτυξη συνεργασιών. δ) η ανάπτυξη κοινής διατμηματικής ερευνητικής υποδομής. Προτείνεται, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου, η προώθηση σχεδίου ανάπτυξης της ερευνητικής δραστηριότητας, σύμφωνα με το οποίο, το Α.Π.Θ. θα πρέπει: α) να παρέχει υποστήριξη στους τομείς έρευνας που έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα. β) να καθορίσει συγκεκριμένο πλαίσιο, στο οποίο θα λειτουργούν οι ερευνητές που θα αξιοποιήσουν τις κοινές ερευνητικές υποδομές. γ) να προσδιορίσει κίνητρα, ώστε ερευνητικές υποδομές, μεγάλου κόστους, μικρού όμως βαθμού αξιοποίησης, να γίνουν πιο αποδοτικές και χρήσιμες για μεγαλύτερο αριθμό ερευνητών. Η ίδρυση ενός Πανεπιστημιακού Ερευνητικού Κέντρου (Π.Ε.Κ.) με διάφορα Ινστιτούτα, με ταυτόχρονη ανάπτυξη της κοινής - διατμηματικής ερευνητικής υποδομής, αποτελεί μια ά- μεση δυνατότητα στο πλαίσιο υλοποίησης των παραπάνω. Βασικές προϋποθέσεις προώθησης της ερευνητικής δραστηριότητας: α) ευελιξία της διαχείρισης στον ΕΛΚΕ, επομένως άμεση αλλαγή του θεσμικού του πλαισίου, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η σωστή αξιοποίηση των πόρων και όχι η αύξηση της γραφειοκρατίας και εν τέλει της αναποτελεσματικότητας. Ιδιαίτερα για την ενίσχυση των νέων ερευνητών μελών ΔΕΠ προτείνεται η προκήρυξη προγραμμάτων αγοράς εξοπλισμού, μικρού οικονομικού κόστους (μέχρι 30.000 ευρώ) και ειδικά για το χώρο των ανθρωπιστικών, κοινωνικών επιστημών και καλών τεχνών, προκήρυξη ενίσχυσης της ερευνητικής δραστηριότητας. β) οργανωτική αναδιάρθρωση για τη δημιουργία μιας ενιαίας αναβαθμισμένης δομής υποστήριξης της συγγραφής προτάσεων από τους ερευνητές, της προώθησης της δικτύωσης με άλλα Πανεπιστήμια, της καινοτομίας, της κατοχύρωσης των πνευματικών δικαιωμάτων των ερευνητών, της διασύνδεσης με την επιχειρηματική κοινότητα, τους τοπικούς φορείς. 4
1. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Β. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Προτείνεται η αναβάθμιση της λειτουργίας των διοικητικών υπηρεσιών με: α) σύγχρονο Οργανόγραμμα, που κατοχυρώνει το ρόλο των στελεχών της Διοίκησης. β) εκπόνηση προγραμματισμού όλων των μονάδων Διοίκησης και θέσπιση συγκεκριμένων ετήσιων στόχων. Κάθε υπηρεσιακή μονάδα θα πρέπει να καταρτίσει ένα σύστημα κριτηρίων αξιολόγησης και προτεραιοτήτων, ιδιαίτερα στους τομείς του τεχνικού έργου και της συντήρησης των εγκαταστάσεων. 2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Προτείνονται: α) περαιτέρω αξιοποίηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ειδικότερα για την συντήρηση των οργάνων μεγάλης αξίας και του διατμηματικού εξοπλισμού, πρέπει να θεσπιστούν διαφανή κριτήρια αξιολόγησης και να υπάρχουν αιτιολογημένες εισηγήσεις της Επιτροπής Μεγάλων Οργάνων του Α.Π.Θ. β) προτεραιότητα στην συντήρηση της εργαστηριακής υποδομής των προπτυχιακών και 3. ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ γ) περαιτέρω ανάπτυξη της λειτουργίας του ΚΗΔ, με στόχους: - τη μεγιστοποίηση της ηλεκτρονικής βοήθειας προς τους διάφορους χρήστες - την ηλεκτρονική διακυβέρνηση για τη μείωση της γραφειοκρατίας - την τυποποίηση των διαδικασιών, η οποία μπορεί και πρέπει να είναι προτεραιότητα. δ) εισαγωγή συστημάτων ποιότητας σε όλη την υπηρεσιακή Δομή. ε) προσδιορισμό των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό. μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, και της ανανέωσης του εργαστηριακού και ερευνητικού εξοπλισμού μέσω του Π.Δ.Ε. Εκπόνηση από τις Πρυτανικές Αρχές συστήματος κριτηρίων επιλογής. γ) αξιοποίηση προγραμμάτων και αναζήτηση πόρων από εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης δ) περαιτέρω αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας Προτείνεται η εκπόνηση ενός ρεαλιστικού σχεδίου ανάπτυξης των κτιριακών υποδομών και καθορισμού προτεραιοτήτων, με βάση το οποίο: α) θα καθοριστούν οι απαραίτητες επιφάνειες για την κάλυψη των αναγκών του Πανεπιστημίου σε κτιριακές υποδομές. β) θα προγραμματιστεί η εκπόνηση των αναγκαίων μελετών. γ) θα αξιοποιείται το υπάρχον κτιριακό απόθεμα δ) θα προσδιορίζεται η δυνατότητα μετεγκατάστασης μέσα στην Πανεπιστημιούπολη Τμημάτων, τα οποία χρησιμοποιούν σήμερα ενοικιαζόμενους χώρους. Τα Τμήματα που θα επιβαρυνθούν από τη μετεγκατάσταση, θα λάβουν ως α- νταμοιβή μέρος του ήδη καταβαλλόμενου ενοικίου. ε) θα ορίζονται τα κριτήρια προτεραιότητας για τη συντήρηση των υπαρχόντων κτιρίων και εγκαταστάσεων. 5
1.Α.Π.Θ. + ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ α) πολιτιστική κληρονομιά: κεφάλαιο της ανθρωπότητας. Το Α.Π.Θ. διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα στον τομέα των κλασσικών σπουδών και στον πλούτο συλλογών, αρχείων, μουσείων, ανασκαφών, φορέων πολιτισμού-γλώσσαςγνώσης. Με δυναμική είσοδο σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα, με απόδοση κινήτρων σε μέλη ΔΕΠ και ερευνητές, με συνέργειες μεταξύ των Δομών του, μπορεί να προχωρήσει: -στην διεθνή προβολή αυτού του πλούτου. -στην ανάδειξη του Πανεπιστημίου σε ερευνητική κυψέλη και σημείο αναφοράς για όλους τους τομείς των ανθρωπιστικών σπουδών. -στην παραγωγή ερευνητικών προϊόντων σε ψηφιακή μορφή. β) Ανοικτά Μαζικά Διαδικτυακά Μαθήματα Τα μαθήματα παρέχονται on line μέσω σχετικής πλατφόρμας και είναι εύκολα προσβάσιμα από καθένα που διαθέτει υπολογιστή και σύνδεση στο internet. Απευθύνονται σε κάθε πολίτη με επιθυμία γνώσης. Η συμμετοχή είναι ανοιχτή και δωρεάν για όλους. Τα μαθήματα οργανώνονται θεματικά σε κύκλους, που εκτείνονται σε όλο το φάσμα των βασικών επιστημών. ενώ ποιοτικά θα συμβαδίζουν με το επίπεδο των καλύτερων διεθνών προτύπων. Με το πέρας επιτυχούς παρακολούθησης του μαθήματος χορηγείται βεβαίωση. Αποτελεί υποχρέωση του Α.Π.Θ. η είσοδος στον τομέα των Ανοικτών Μαζικών Διαδικτυακών Μαθημάτων (MOOCs), παρέχοντας ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση και ίσες ευκαιρίες στη μάθηση. -στην παραγωγή ψηφιακού διδακτικού υλικού μέσω διαδραστικών προγραμμάτων. -σε ξενόγλωσσες παραγωγές επιλεγμένων θεμάτων. -στην διάχυση στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα του υπάρχοντος πλούτου και των παραγόμενων ψηφιακών προϊόντων. γ) Προγράμματα Δια Βίου Μάθησης Ενίσχυση της σχετικής Δομής, μέσω ολοκληρωμένης στρατηγικής, με βάση την οποία: -θα προάγεται η συνεργασία με παραγωγικούς φορείς, για την υλοποίηση προγραμμάτων κάλυψης των αναγκών της παραγωγικής διαδικασίας. -θα παρέχεται μεγαλύτερος αριθμός προγραμμάτων, με πλήθος γνωστικών αντικειμένων, που απευθύνονται σε ευρύτερα ακροατήρια. -θα υπάρχει εγγύηση υψηλού επιπέδου σπουδών και παροχής πιστοποίησης. 6
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2. ΑΣΦΑΛΕΙΑ Το ζήτημα της ασφάλειας στους χώρους της Πανεπιστημιούπολης πρέπει να αποσυνδεθεί πλήρως από την έννοια του ασύλου, η οποία αφορά τις ακαδημαϊκές ελευθερίες. Η κάθε μορφής παραβατικότητα στους υπαίθριους χώρους, πρέπει να αντιμετωπίζεται με την λογική της παραβατικότητας σε δημόσιο χώρο. Η μείωση της παραβατικότητας και της διακίνησης των ναρκωτικών μπορεί να προωθηθεί μόνο με πολιτικές συνέργειας των Πανεπιστημιακών Αρχών και των εντεταλμένων προς τούτο φορέων, οργάνων και υπευθύνων της Πολιτείας και την προώθηση της συνεργασίας με το Δήμο Θεσσαλονίκης για ένταση του φωτισμού και κοινές δράσεις. Η πρόσληψη του ειδικού προσωπικού φύλαξης βελτίωσε την αίσθηση ασφάλειας, οι δυνατότητες όμως αυτού του μέτρου είναι οριακές. ΜΕ ΓΝΩΣΗ ΟΡΑΜΑ ΡΕΑΛΙΣΜΟ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΙΟΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 7