Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ)
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΕΠΥ; Αποτελεί μια ομάδα διαταραχών όπου τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 12 ετών. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους είναι: η έλλειψη επιμονής σε ασχολίες που απαιτούν νοητική προσπάθεια καθώς και η τάση για εναλλαγή από μια ασχολία σε άλλη, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η προηγούμενη και αποδιοργανωμένη, ανεπαρκώς συντονισμένη και υπερβολική δραστηριότητα. ΔΕΠ-Υ ΚΑΙ ΦΥΛΟ: 4 ΑΓΟΡΙΑ ΠΡΟΣ 1 ΚΟΡΙΤΣΙ
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΕΠΥ Διακρίνονται σε πρωτογενή και δευτερογενή: Τα πρωτογενή περιλαμβάνουν τα συμπτώματα που αποδίδονται σε οργανικούς παράγοντες Τα δευτερογενή περιλαμβάνουν τα συμπτώματα που δεν εμφανίζονται εξαρχής και που απορρέουν από την αλληλεπίδραση του ατόμου με τους γύρω του.
ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Απροσεξία : δυσκολία συγκέντρωσης και διατήρησης της προσοχής, δυσκολία να ακολουθούν οδηγίες, έλλειψη υπομονής και επιμονής, έλλειψη οργάνωσης σε χωροχρόνο, συχνή εναλλαγή δραστηριοτήτων Υπερκινητικότητα: αυξημένες ανάγκες για κινητική δραστηριότητα, αδεξιότητα Παρορμητικότητα: τάση να μιλούν και να ενεργούν αυθόρμητα χωρίς να σκεφτούν, ανυπομονησία και ανάγκη για άμεση ικανοποίηση των επιθυμιών
ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Χαμηλή αυτοπεποίθηση Συναισθηματική αστάθεια Έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις (ευερεθιστότητα, ξεσπάσματα θυμού) Προβλήματα συμπεριφοράς (αντιδραστικότητα, προκλητικότητα) Κατάθλιψη Δυσκολία στη σύναψη και διατήρηση κοινωνικών σχέσεων Κοινωνική απομόνωση Εγκληματικότητα, χρήση ουσιών Ενούρηση, εγκόπρηση Συχνή εμπλοκή σε σεξουαλικές δραστηριότητες υψηλού κινδύνου
ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΠΥ "Η ΔΕΠΥ δε συνιστά πραγματική διαταραχή": Πληθώρα ερευνών επιστημόνων του χώρου αποδεικνύει την ύπαρξη της ΔΕΠΥ, η οποία έχει σοβαρές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς ζωής του ατόμου και μακρόχρονη πορεία. "Η ΔΕΠΥ είναι μία διαταραχή που εμφανίζεται μόνο στην παιδική ηλικία". Οι έρευνες δείχνουν ότι 70-80% των ατόμων συνεχίζουν να εμφανίζουν τα συμπτώματα της ανησυχίας και της διάσπασης της προσοχής στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 1 Προσπαθήστε να καταλάβετε: Η ΔΕΠΥ είναι μία διαταραχή που οφείλεται σε βιολογικούς παράγοντες (δομή του εγκεφάλου) και χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες συμπεριφορές. Πολλές συμπεριφορές του παιδιού σας δεν είναι σκόπιμες ή κακοπροαίρετες. Το να καταλάβετε το πώς σκέπτεται το άτομο, θα σας βοηθήσει να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες από αυτό ώστε και το ίδιο να βιώσει την επιτυχία..
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 2 Η διάγνωση της ΔΕΠΥ μπορεί να προσφέρει ανακούφιση: Είναι σημαντικό να απευθυνθείτε στον ειδικό προκειμένου να κάνει τη διάγνωση και να επιλέξετε την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Έχετε κατά νου, πως όποια αντιμετώπιση και αν επιλέξετε, είναι σημαντικό να αναλάβει την υποστήριξη του παιδιού σας ομάδα επιστημόνων (ψυχολόγος, ειδικός παιδαγωγός, κ.λ.π.) και να υπάρχει στενή συνεργασία αυτών με τον εκπαιδευτικό του σχολείου.
ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΜΕ ΤΗ ΔΕΠΥ 1/3 των ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες έχουν και ΔΕΠΥ. Και οι δύο είναι νευρολογικές διαταραχές Αντιμετωπίζονται με ειδικά προγράμματα, διαφορετικά για την κάθε διαταραχή
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΕΠΥ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 1 Εξασφαλίστε συνθήκες που περιορίζουν τη διάσπαση προσοχής (μακριά από τα παράθυρα, αδειανό γραφείο με μόνο τα απαραίτητα κ.λ.π.) Διατηρείστε ξεκάθαρη επικοινωνία και μείνετε σταθεροί στους κανόνες (βοηθήστε το παιδί να καταλάβει ότι όταν λέτε κάτι το εννοείτε) Επιτρέψτε ολιγόλεπτα τακτικά διαλείμματα (το παιδί έχει ανάγκη να κάνει να διάλειμμα για να εκτονώσει τη συχνά έντονη υπερκινητικότητά του. Σταδιακά μειώστε τον αριθμό των διαλειμμάτων και αυξήστε το χρόνο συγκέντρωσης. Είναι προτιμότερο να κάνει συχνά και ολιγόλεπτα διαλείμματα παρά λίγα και μεγαλύτερα σε διάρκεια).
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΕΠΥ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ 2 Επιβραβεύεστε την προσπάθεια! Αγνοήστε τη διασπαστική συμπεριφορά και προσπαθήστε να μείνετε ήρεμοι και υπομονετικοί. Ζητήστε από το μαθητή να επαναλάβει την εκφώνηση των ερωτήσεων (συχνά τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν κατανοούν με την πρώτη ανάγνωση τις εκφωνήσεις των ασκήσεων).
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠΥ Αποδεχθείτε τα όρια του παιδιού σας. Κάθε παιδί χρειάζεται την αγάπη, την, αποδοχή και τη στοργή των σημαντικών προσώπων του περιβάλλοντός του. Καθιερώστε και διατηρείστε ένα πρόγραμμα. Δώστε στο παιδί ευκαιρίες να απελευθερώσει τη συσσωρευμένη του ενεργητικότητα. Δώστε στο παιδί ευκαιρίες να ασχοληθεί με αγαπημένες του δραστηριότητες. Προστατέψτε το παιδί από την αρνητική αντίδραση τρίτων που πιθανώς ενοχλούνται από τη συμπεριφορά του. Αποφύγετε τις σωματικές ποινές. Προσαρμόστε τις απαιτήσεις σας στις δυνατότητες του παιδιού.