ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ IV ΠΡΑΞΗ 105/2018 Περίληψη Κανόνας εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων : Υποδιαίρεση του αντικειμένου τους σε τμήματα. Μη θεώρηση ΧΕ Περιφέρειας το οποίο αφορά στην καταβολή αμοιβής για την προμήθεια υλικών καθαριότητας σε εκτέλεση σύμβασης, η οποία συνήφθη κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού. Η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν αιτιολογείται από κανένα έγγραφο της σύμβασης η επιλογή της Αρχής να αναθέσει εν συνόλω (en bloc) το αντικείμενο της προμήθειας (34 είδη) και όχι κατά τμήματα, ήτοι με δυνατότητα ξεχωριστής προσφοράς ανά είδος ή ομάδα ειδών και με ανάλογη ανάλυση σε επιμέρους προϋπολογισμούς (ήτοι, ανά είδος ή ανά ομάδα ειδών). Όμως, συνεκτιμώντας: α) τη χαμηλή αξία της σύμβασης, β) το γεγονός ότι η διάταξη του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 δεν έχει τύχει νομολογιακής επεξεργασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και γ) τους ισχυρισμούς των οργάνων της Περιφέρειας ότι όφειλαν να αναθέσουν συνολικά την επίμαχη προμήθεια, άλλως θα προέβαιναν σε παράνομη κατάτμηση αυτής, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας) ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας
Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ IV ΠΡΑΞΗ 105/2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Κλιμακίου, Δέσποινα Καββαδία - Κωνσταντάρα, Σύμβουλο, την Πάρεδρο Αγγελική Κέντρου και, κωλυομένων των λοιπών Παρέδρων, Εισηγητή Παναγιώτη Τσεκούρα (εισηγητή). Συνήλθε στην αίθουσα διασκέψεων του Καταστήματός του, που βρίσκεται στην Αθήνα, στις 26 Ιουνίου 2018, με την παρουσία της Γραμματέως του. Για να αποφανθεί, ύστερα από διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ της αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Αχαΐας και της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας), αν πρέπει να θεωρηθεί το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του ανωτέρω ν.π.δ.δ. (ΟΤΑ Β Βαθμού). Αφού μελέτησε τα στοιχεία του φακέλου Σκέφθηκε κατά το νόμο Αποφάσισε τα εξής: Ι. Η αναπληρώτρια Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Αχαΐας αρνήθηκε, με την 5/19.3.2018 πράξη της, να θεωρήσει το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας), ποσού 17.779,12 ευρώ, το οποίο
αφορά στην καταβολή αμοιβής στη φερόμενη ως δικαιούχο «...» για την προμήθεια υλικών καθαριότητας στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, σε εκτέλεση της από 6.12.2017 σύμβασης, η οποία συνήφθη κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού. Τη θεώρηση του εντάλματος αρνήθηκε η αν. Επίτροπος για τον εξής λόγο: Οι διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 θέτουν ως κανόνα την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων, ώστε να συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ως μειοδότες, με στόχο τη μεγιστοποίηση της ωφέλειας για τις αναθέτουσες Αρχές μέσω του καλύτερου συνδυασμού ανάθεσης των επιμέρους τμημάτων της συνολικής προμήθειας, ενώ η δυνατότητα ανάθεσης της προμήθειας στο σύνολό της σε έναν ανάδοχο αποτελεί την εξαίρεση, θα πρέπει δε η επιλογή αυτή να αιτιολογείται από τα έγγραφα της σύμβασης εν προκειμένω, η αιτιολόγηση της επιλογής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας) να αναθέσει την επίμαχη προμήθεια εν συνόλω και όχι ανά τμήματα δεν προκύπτει από τα έγγραφα της σύμβασης και, επομένως, η απορρέουσα από την εν λόγω ανάθεση δαπάνη είναι μη νόμιμη. Συναφώς, τονίζεται ότι η οριστική ανάδοχος μειοδότησε σε 4 μόνον από τα 34 είδη της οικείας προκήρυξης, ενώ η δεύτερη υποψήφια σε 28. Ενόψει τούτου, προβάλλεται ότι στην περίπτωση που η σύμβαση χωριζόταν σε τμήματα με ξεχωριστούς προϋπολογισμούς και υπογράφονταν δύο ξεχωριστές συμβάσεις με τους δύο προαναφερθέντες οικονομικούς φορείς που συμμετείχαν στον διαγωνισμό για τα είδη που μειοδοτούσε ο καθένας, ο φορέας θα εξασφάλιζε όφελος της τάξης του 45%. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας), με το 151350/7.../16.5.2018 έγγραφο της Διεύθυνσης Διοικητικού Οικονομικού της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, επανυπέβαλε για θεώρηση το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της εντελλόμενης με αυτό δαπάνης. Ειδικότερα, προβάλλεται ότι το σύνολο των προκηρυχθέντων ειδών καθαριότητας είναι ομοειδή και, συνεπώς, έπρεπε να προκηρυχθούν συνολικά και ενιαία, άλλως θα λάμβανε χώρα ανεπίτρεπτη κατάτμηση της προμήθειας κατά καταστρατήγηση της κείμενης περί προμηθειών
νομοθεσίας. Η αν. Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της, με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται, με την από 23.5.2018 έκθεσή της, προς το Κλιμάκιο. ΙΙ. Α. H Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, αναφέρει στο προοίμιό της ότι: «(2) (...) οι ισχύοντες κανόνες για τις δημόσιες προμήθειες που εγκρίθηκαν δυνάμει (...) της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (...) θα πρέπει να αναθεωρηθούν και να εκσυγχρονιστούν, για να αυξηθεί η αποδοτικότητα των δημόσιων δαπανών, με τη διευκόλυνση ιδίως της συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στις δημόσιες προμήθειες (...), (78) Οι δημόσιες προμήθειες θα πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες των ΜΜΕ (...) Προς τούτο και για να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει ιδίως να ενθαρρύνονται να υποδιαιρούν τις μεγάλες συμβάσεις σε παρτίδες. Η υποδιαίρεση θα μπορούσε να γίνεται είτε σε ποσοτική βάση, ώστε το μέγεθος των επιμέρους συμβάσεων να αντιστοιχεί καλύτερα στις δυνατότητες των ΜΜΕ, είτε σε ποιοτική βάση, αναλόγως του είδους και των διαθέσιμων εξειδικεύσεων, ώστε να προσαρμόζεται καλύτερα το περιεχόμενο των επιμέρους συμβάσεων στους εξειδικευμένους τομείς των ΜΜΕ ή σύμφωνα με τις διαδοχικές φάσεις των σχεδίων. Το μέγεθος και το αντικείμενο των παρτίδων θα πρέπει να καθορίζεται ελεύθερα από την αναθέτουσα αρχή (...) Η αναθέτουσα αρχή θα έχει καθήκον να εξετάζει την ορθότητα της υποδιαίρεσης συμβάσεων σε παρτίδες και θα είναι ελεύθερη να αποφασίζει αυτόνομα, βάσει οιουδήποτε σκεπτικού κρίνει πρόσφορο, χωρίς να υπόκειται σε διοικητική ή δικαστική εποπτεία. Εφόσον η αναθέτουσα αρχή αποφασίσει ότι δεν είναι σκόπιμη η υποδιαίρεση της σύμβασης σε παρτίδες, στη χωριστή έκθεση ή στα έγγραφα της προμήθειας θα πρέπει να αναφέρονται οι κύριοι λόγοι αυτής της επιλογής. Τέτοιοι λόγοι θα ήταν, επί παραδείγματι, να αποφανθεί η αναθέτουσα αρχή ότι η υποδιαίρεση εγκυμονεί τον
κίνδυνο να περιοριστεί ο ανταγωνισμός ή να γίνει η εκτέλεση της σύμβασης υπερβολικά δύσκολη από τεχνικής απόψεως ή ακριβή, ή ότι η ανάγκη να συντονιστούν οι διάφοροι εργολάβοι των παρτίδων ενδέχεται να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ορθή εκτέλεση της σύμβασης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ΜΜΕ στην αγορά δημόσιων προμηθειών, επεκτείνοντας σε μικρότερες συμβάσεις την υποχρέωση εξέτασης της υποδιαίρεσης των συμβάσεων σε παρτίδες, απαιτώντας από τις αναθέτουσες αρχές να αιτιολογούν την απόφασή τους να μην χωρίζουν τις συμβάσεις σε παρτίδες (...)». Συναφώς, το, τιτλοφορούμενο «Υποδιαίρεση συμβάσεων σε τμήματα», άρθρο 59 παρ. 1 του ν. 4412/2016 (Α 147), με το οποίο μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο το άρθρο 46 της προαναφερόμενης Οδηγίας, ορίζει ότι: «Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποφασίζουν να αναθέτουν μια σύμβαση υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων και μπορούν να προσδιορίζουν το μέγεθος και το αντικείμενο των τμημάτων αυτών. Εξαιρουμένων των συμβάσεων οι οποίες έχουν διαιρεθεί υποχρεωτικά, σύμφωνα με την παρ. 4, οι αναθέτουσες αρχές αναφέρουν τους βασικούς λόγους της απόφασής τους να μην διαιρέσουν μία σύμβαση σε τμήματα, στοιχείο που περιλαμβάνεται στα έγγραφα της σύμβασης ή στην ειδική έκθεση του άρθρου 341». Εξάλλου, στην αιτιολογική έκθεση του ανωτέρω άρθρου διαλαμβάνονται τα εξής: «Το άρθρο 59 εισάγει στη διαδικασία της προετοιμασίας της σύναψης µίας δηµόσιας σύµβασης µέριµνα προς όφελος των αναγκών των µικροµεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), παρέχοντας τη δυνατότητα στις αναθέτουσες αρχές να υποδιαιρούν όλες τις συµβάσεις σε τµήµατα ( ) Σε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή αποφασίσει ότι δεν είναι σκόπιµη η υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα, υποχρεούται ωστόσο να αναφέρει τους κύριους λόγους αυτής της επιλογής σε ειδική έκθεση ή στα έγγραφα της σύµβασης ( )». Περαιτέρω, το άρθρο 18, με τίτλο «Αρχές εφαρμοζόμενες στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων», ορίζει ότι: «( ) Οι αναθέτουσες αρχές λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των
διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των διατιθέμενων προς το σκοπό αυτό δημοσίων πόρων ( )». Β. Από τις ανωτέρω διατάξεις, οι οποίες αποβλέπουν στη διευκόλυνση της συμμετοχής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων μέσω της υποδιαίρεσης του αντικειμένου τους σε τμήματα, με απώτερο στόχο τη διεύρυνση του ανταγωνισμού δια της συμμετοχής περισσοτέρων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη δι αυτού επίτευξη βέλτιστων οικονομικών προσφορών (Ελ. Συν. αποφ. VI Τμ. 508/2018), ώστε να μεγιστοποιείται η αποδοτικότητα των δημόσιων πόρων κατά τη συναλλακτική δράση της Διοίκησης, συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι, σε περίπτωση που η αναθέτουσα Αρχή επιλέξει να μην υποδιαιρέσει το συμβατικό αντικείμενο σε τμήματα, πρέπει οι λόγοι της επιλογής της αυτής να προκύπτουν από τα έγγραφα της σύμβασης (άρθρο 53 ν. 4412/2016). Τέτοιοι λόγοι ενδεικτικά, σύμφωνα με το προοίμιο της Οδηγίας, είναι, αν λ.χ. με την ως άνω υποδιαίρεση τελικώς διακινδυνεύεται η ευρύτητα της συμμετοχής και εν γένει ο ανταγωνισμός ή η εκτέλεση της σύμβασης καθίσταται δυσχερής από τεχνικής άποψης ή ακριβή ή η ανάγκη συντονισμού των περισσότερων εργολάβων θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την ορθή εκτέλεση της σύμβασης (βλ. Ελ.Συν. VI Τμ. 608/2018, ΣΤ Κλιμ. 254/2017, Ζ Κλιμ. 243/2017). Η δε έλλειψη χωριστών υπό ανάθεση τμημάτων χρήζει, κατά μείζονα λόγο, αιτιολόγησης σε περιπτώσεις συμβάσεων προμηθειών το αντικείμενο των οποίων μπορεί ευχερώς να υποδιαιρεθεί σε τμήματα, διότι περιλαμβάνει περισσότερα και απολύτως διακριτά μεταξύ τους είδη, έκαστο των οποίων μπορεί να παρασχεθεί, τόσο κατά τη φύση του, όσο και με βάση τους κανόνες της αγοράς, αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει την προμήθεια των λοιπών (Ελ.Συν. ΣΤ Κλιμ. 171/2018). Εξάλλου, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του ν. 4412/2016, ο εθνικός νομοθέτης, στο πλαίσιο σχετικής προς τούτο ελευθερίας (βλ. και προοίμιο Οδηγίας), επέλεξε να επεκτείνει σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις -ήτοι και στις κάτω των τιθέμενων από την Οδηγία χρηματικών ορίων και ανεξαρτήτως
ποσού και διαδικασίας ανάθεσής τους- την υποχρέωση εξέτασης της υποδιαίρεσης αυτών σε τμήματα, απαιτώντας από τις αναθέτουσες Αρχές να αιτιολογούν, κατά τα αναφερόμενα ανωτέρω, την απόφασή τους να προκηρύσσουν τη ζητούμενη προμήθεια, όχι σε χωριστά τμήματα, αλλά με δυνατότητα υποβολής προσφοράς μόνον για το σύνολό της. Εκ των ανωτέρω έπεται ότι, σε περίπτωση που η ανωτέρω αιτιολογία ελλείπει, η απορρέουσα από την οικεία σύμβαση προμήθειας δαπάνη είναι μη νόμιμη. ΙΙI. Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα προκύπτουν τα ακόλουθα: Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας), για την κάλυψη των αναγκών υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας (ΚΕΔΔΥ, Α και Β /μια Εκπαίδευση) σε διάφορα είδη καθαριότητας, προκήρυξε σχετικό συνοπτικό διαγωνισμό (βλ. 262218/3302/26.9.2017 διακήρυξη), προϋπολογιζόμενης δαπάνης 20.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) με κριτήριο κατακύρωσης τη συνολικά χαμηλότερη προσφερόμενη τιμή για το σύνολο των προς προμήθεια ειδών. Στο άρθρο 11 της διακήρυξης ορίζεται ότι: «( ) Στην προσφορά, θα αναφέρεται ολογράφως και αριθμητικώς η τιμή σε ευρώ και θα αφορά το σύνολο των υπό προμήθεια ειδών ( ) Οι προσφέροντες είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώσουν τον «ΠΙΝΑΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ», που επισυνάπτεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 της παρούσας ( )», στον πίνακα - υπόδειγμα δε της οικονομικής προσφοράς αναγράφονται συνολικά 34 είδη καθαριότητας. Στο πλαίσιο του συνοπτικού αυτού διαγωνισμού συμμετείχαν δύο οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν τις εξής οικονομικές προσφορές, βάσει του σχετικού υποδείγματος της προκήρυξης: α) Η... πρόσφερε 1) για 300 φιάλες υδροχλωρικό οξύ, 120 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 2) για 400 φιάλες υγρό καθαρισμού για μπάνιο, 400 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 3) για 700 φιάλες υγρό καθαρισμού τζαμιών, 560 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 4) για 100 τεμάχια αντισηπτικού υγρού, 300 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 5) για 700 τεμάχια πανάκια καθαρισμού, 280 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 6) για 300 τεμάχια γάντια μιας χρήσης, 900 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 7) για
200 τεμάχια γάντια απλά πλαστικά, 120 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 8) για 50 τεμάχια κουβά σφουγγαρίσματος, 150 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 9) για 400 τεμάχια κρεμοσάπουνο χεριών, 1.120 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 10) για 50 τεμάχια παπί υγρό, 40 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 11) για 3.000 ρολά σακούλες για καλάθια, 840 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 12) για 1.500 ρολά σακούλες σκουπιδιών γίγας, 1.350 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 13) για 120 τεμάχια σκούπες, 108 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 14) για 600 τεμάχια σφουγγάρια καθαρισμού, 120 ευρώ (άνευ ΦΠΑ, 15) για 150 τεμάχια σφουγγαρίστρες (χωρίς κοντάρι), 165 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 16) για 50 τεμάχια σφουγγαρίστρες επαγγελματικές με κοντάρι, 200 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 17) για 200 φιάλες υγρό γενικής καθαριότητας, 160 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 18) για 500 φιάλες υγρό καθαρισμού πατώματος, 400 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 19) για 100 τεμάχια φαράσια με κοντάρι, 150 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 20) για 1.500 τεμάχια χαρτί κουζίνας, 2.100 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 21) για 10.000 τεμάχια χαρτί υγείας, 2.800 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 22) για 200 φιάλες χλωρίνη παχύρευστη, 160 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 23) για 600 φιάλες χλωρίνη, 420 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 24) για 100 τεμάχια κοντάρι για σκούπα, 60 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 25) για 20 τεμάχια κοντάρι για επαγγελματική σφουγγαρίστρα, 40 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 26) για 30 τεμάχια σφουγγαρίστρα για επαγγελματική χρήση, 90 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 27) για 50 τεμάχια φαράσια (απλά), 40 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 28) για 50 τεμάχια γυαλιστικό επίπλων σε υγρή μορφή, 125 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 29) για 300 τεμάχια ξεσκονόπανα απλά, 90 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 30) για 300 τεμάχια πανάκι με μικροΐνες, 150 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 31) για 30 τεμάχια υγρή παρκετίνη, 45 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 32) για 5 τεμάχια παρκετέζα, 35 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 33) για 300 φιάλες υγρό καθαριστικό/απολυμαντικό για τουαλέτα, 300 ευρώ (άνευ ΦΠΑ) και 34) για 500 φιάλες υγρό καθαριστικό τζαμιών σε μορφή σπρέυ, 400 ευρώ το σύνολο δε της προσφοράς ανήλθε στο ποσό των 14.338 ευρώ (άνευ ΦΠΑ) ή 17.779,12 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), β) η εταιρεία «... ΙΚΕ» πρόσφερε για 1) για 300 φιάλες υδροχλωρικό οξύ, 42 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 2) για 400 φιάλες υγρό καθαρισμού για μπάνιο, 280 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 3) για 700 φιάλες υγρό καθαρισμού τζαμιών, 560 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 4) για 100 τεμάχια αντισηπτικού υγρού, 140 ευρώ (άνευ
ΦΠΑ), 5) για 700 τεμάχια πανάκια καθαρισμού, 231 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 6) για 300 τεμάχια γάντια μιας χρήσης, 330 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 7) για 200 τεμάχια γάντια απλά πλαστικά, 108 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 8) για 50 τεμάχια κουβά σφουγγαρίσματος, 67,50 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 9) για 400 τεμάχια κρεμοσάπουνο χεριών, 2.600 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 10) για 50 τεμάχια παπί υγρό, 20 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 11) για 3.000 ρολά σακούλες για καλάθια, 3.750 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 12) για 1.500 ρολά σακούλες σκουπιδιών γίγας, 1.875 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 13) για 120 τεμάχια σκούπες, 159,60 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 14) για 600 τεμάχια σφουγγάρια καθαρισμού, 120 ευρώ (άνευ ΦΠΑ, 15) για 150 τεμάχια σφουγγαρίστρες (χωρίς κοντάρι), 150 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 16) για 50 τεμάχια σφουγγαρίστρες επαγγελματικές με κοντάρι, 100 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 17) για 200 φιάλες υγρό γενικής καθαριότητας, 90 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 18) για 500 φιάλες υγρό καθαρισμού πατώματος, 350 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 19) για 100 τεμάχια φαράσια με κοντάρι, 85 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 20) για 1.500 τεμάχια χαρτί κουζίνας, 1.275 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 21) για 10.000 τεμάχια χαρτί υγείας, 1.000 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 22) για 200 φιάλες χλωρίνη παχύρευστη, 60 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 23) για 600 φιάλες χλωρίνη, 360 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 24) για 100 τεμάχια κοντάρι για σκούπα, 25 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 25) για 20 τεμάχια κοντάρι για επαγγελματική σφουγγαρίστρα, 5 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 26) για 30 τεμάχια σφουγγαρίστρα για επαγγελματική χρήση, 60 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 27) για 50 τεμάχια φαράσια (απλά), 13,50 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 28) για 50 τεμάχια γυαλιστικό επίπλων σε υγρή μορφή, 65 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 29) για 300 τεμάχια ξεσκονόπανα απλά, 42 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 30) για 300 τεμάχια πανάκι με μικροΐνες, 135 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 31) για 30 τεμάχια υγρή παρκετίνη, 54 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 32) για 5 τεμάχια παρκετέζα, 6,5 ευρώ (άνευ ΦΠΑ), 33) για 300 φιάλες υγρό καθαριστικό/απολυμαντικό για τουαλέτα, 195 ευρώ (άνευ ΦΠΑ) και 34) για 500 φιάλες υγρό καθαριστικό τζαμιών σε μορφή σπρέυ, 250 ευρώ το σύνολο δε της προσφοράς ανήρθε στο ποσό των 14.604,10 ευρώ (άνευ ΦΠΑ) ή 18.109,08 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε στη μειοδοτούσα... (βλ. 1891/14.11.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής) και, στη συνέχεια, υπεγράφη η από 6.12.2017
σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκαν τα 1843-4/27.2.2018 τιμολόγια, συνολικής αξίας 17.779,12 ευρώ, ενώ σε εξόφληση αυτών εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. IV. Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αν. Επίτροπο, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι, κατά παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν αιτιολογείται από κανένα έγγραφο της σύμβασης η επιλογή της Αρχής να αναθέσει εν συνόλω (en bloc) το αντικείμενο της προμήθειας (34 είδη) και όχι κατά τμήματα, ήτοι με δυνατότητα ξεχωριστής προσφοράς ανά είδος ή ομάδα ειδών και με ανάλογη ανάλυση σε επιμέρους προϋπολογισμούς (ήτοι, ανά είδος ή ανά ομάδα ειδών), λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι τα 34 προκηρυχθέντα είδη μπορούν, ως εκ της φύσης τους αλλά και τους κανόνες της αγοράς, να παρασχεθούν το καθένα αυτοτελώς χωρίς να επηρεάζει το καθένα την προμήθεια των υπολοίπων. Σημειωτέον μάλιστα ότι, όπως ευστόχως έχει επισημάνει η αν. Επίτροπος, ενόψει του ότι η δεύτερη υποψήφια (μολονότι δεν αναδείχθηκε μειοδοτούσα στο σύνολο των ειδών) υπέβαλε χαμηλότερη προσφορά σε σχέση με την ανάδοχο του διαγωνισμού σε 28 συνολικά από τα 34 είδη (βλ. είδη υπ αριθμ. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 15 έως και 34 της διακήρυξης), εάν η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας) είχε προχωρήσει στην ανάθεση της προμήθειας χωρίζοντας αυτή σε τμήματα, και συγκεκριμένα αν είχε παράσχει δυνατότητα υποβολής προσφοράς ανά είδος, θα είχε αποκομίσει για τα ανωτέρω 28 είδη όφελος της τάξης του 45%. Όμως, το Κλιμάκιο συνεκτιμώντας: α) τη χαμηλή αξία της σύμβασης, β) το γεγονός ότι η διάταξη του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 δεν έχει τύχει νομολογιακής επεξεργασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο παρά λίαν προσφάτως και γ) τους ισχυρισμούς των οργάνων της Περιφέρειας ότι όφειλαν να αναθέσουν συνολικά την επίμαχη προμήθεια, άλλως θα προέβαιναν σε παράνομη κατάτμηση αυτής, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα
Αιτωλοακαρνανίας) ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας. V. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη με το ελεγχόμενο ένταλμα δεν είναι νόμιμη, ωστόσο, το τελευταίο πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας) πρέπει να θεωρηθεί, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΒΒΑΔΙΑ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΕΚΟΥΡΑΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ