Βασιλεία Ι. Σινάνογλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Βασιλεία Ι. Σινάνογλου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Λιπαρά οξέα Οργανικά οξέα με χαρακτηριστική ομάδα το καρβοξύλιο (-COOH). Διαθέτουν άρτιο ή περιττό αριθμό ατόμων C. Διακρίνονται με βάση το βαθμό ακορεστότητάς τους σε: κορεσμένα (SFA), μονοακόρεστα (MUFA) και πολυακόρεστα (PUFA). Διακρίνονται με βάση τo σχήμα της ανθρακικής τους αλυσίδας σε: ευθύγραμμα και διακλαδισμένα. Διακρίνονται σε απαραίτητα ή μη αναλόγως με το αν μπορεί να τα συνθέσει ο ανθρώπινος οργανισμός.

Δομή CH 3 (CH 2 ) 14 COOH (palmitic acid) Πολική ομάδα = υδρόφιλη Μη πολική ομάδα = υδρόφοβη Η μη πολική ομάδα είναι πολύ μεγαλύτερη από την πολική στα ανώτερα λιπαρά οξέα με αποτέλεσμα να είναι αδιάλυτα σε πολικούς διαλύτες.

Χαρακτηριστικά ανθρακικής αλυσίδας λιπαρών οξέων Τα περισσότερα διαθέτουν άρτιο αριθμό ανθράκων στην αλυσίδα τους. Τα βραχείας αλύσου διαθέτουν 4-10 άτομα άνθρακα (περιέχονται σε γάλα, βούτυρο, κλπ.) [βουτυρικό οξύ (C4:0), καπρυλικό οξύ (C8:0), καπρικό οξύ (C10:0)] Τα μέσης αλύσου διαθέτουν 12-14 άτομα άνθρακα (περιέχονται σε έλαιο καρύδας, κλπ.) [λαυρικό οξύ (C12:0), μυριστικό οξύ (C14:0)] Τα μακράς αλύσου διαθέτουν 16-30 άτομα άνθρακα [παλμιτικό οξύ (C16:0), λινολενικό οξύ (C18:3)]

Μονοδιακλαδισμένα λιπαρά οξέα Τα μονοδιακλαδισμένα χαρακτηρίζονται ανάλογα με τη θέση της μεθυλοδιακλάδωσης σε iso- και anteiso- μορφές, με γενικούς τύπους: CH 3 (n 1-20) iso-series (n 0-20) anteiso-series CH 3 CH( CH 2 ) ncooh CH 3 CH 3 CH 2 CH(CH 2 )ncooh

Κορεσμένα λιπαρά οξέα Το πακετάρισμα των λιπαρών οξέων εξαρτάται από τον βαθμό κορεσμού τους. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα είναι ισχυρά πακεταρισμένα και σταθεροποιούνται με πολλές υδρόφοβες αλληλεπιδράσεις. Στο σχήμα φαίνεται το στεατικό οξύ στη συνήθη εκτεταμένη διαμόρφωση του.

Κορεσμένα λιπαρά οξέα Stearic acid: CH 3 (CH 2 ) 16 COOH Είναι στερεά σε θερμοκρασία δωματίου. Ισχυρό πακετάρισμα Ισχυρές διαμοριακές δυνάμεις London COOH COOH COOH COOH COOH

Κανονικά και μονοδιακλαδισμένα λιπαρά οξέα Γενικός Τύπος Κανονικά Οξέα Iso- Οξέα Anteiso- Οξέα C 12 H 24 O 2 Λαυρικό (Dodecanoic) 10-methylundecanoic 9-methylundecanoic C 14 H 28 O 2 Μυριστικό (Tetradecanoic) 12-methyl-tridecanoic 11-methyl-tridecanoic C 16 H 32 O 2 Παλμιτικό (Hexadecanoic) 14-methylpentadecanoic 13- C 17 H 34 O 2 methylpentadecanoic Μαργαρινικό 15-methylhexadecanoic 14- (Heptadecanoic) methylhexadecanoic C 18 H 36 O 2 Στεατικό (Octadecanoic) 16-methylheptadecanoic 15- C 20 H 40 O 2 Αραχιδονικό (Eicosanoic) 18-methylnonadecanoic 17- C 22 H 44 O 2 Βεχενικό (Docosanoic) 20-methylheneicosanoic 19- C 24 H 48 O 2 methylheptadecanoic methylnonadecanoic methylheneicosanoic Λιγνοκερικό 22-methyltricosanoic 21-methyltricosanoic (Tetracasanoic)

Φυσικές ιδιότητες κορεσμένων λιπαρών οξέων Ισχυρό πακετάρισμα μορίου. Αναπτύσσονται ισχυρές δυνάμεις διασποράς μεταξύ των αλυσίδων λιπαρών οξέων Διαθέτουν υψηλά σημεία τήξης με αποτέλεσμα να απαντώνται ως στερεά σε θερμοκρασία δωματίου.

Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα περιέχονται σε ζωικές τροφές, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα Τα φυτικά έλαια έχουν γενικά χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα Τα μακράς αλυσίδας λιπαρά οξέα σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα της LDL χοληστερόλης στο αίμα και ευνοούν την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου. Τα μέσης αλυσίδας κορεσμένα λιπαρά οξέα έχουν περισσότερες ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία, είναι σχετικώς υδατοδιαλυτά. Πέπτονται ταχέως και απορροφούνται στην κυκλοφορία του αίματος. Έχουν μικρή πιθανότητα να αποθηκευθούν ως λίπος.

Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα Ο διπλός δεσμός (σκιασμένο τμήμα) προκαλεί ακαμψία στην ανθρακική αλυσίδα, δυσχεραίνοντας το πακετάρισμα των υδρογονανθρακικών ομάδων που συνδέει. Λιπαρά οξέα με έναν ή περισσότερους διπλούς δεσμούς δεν μπορούν να πακεταριστούν σε τόσο συμπαγή διαμόρφωση όσο τα κορεσμένα λιπαρά οξέα

Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα Oleic acid: CH 3 (CH 2 ) 7 CH=CH(CH 2 ) 7 COOH Είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου. Δεν πακετάρονται μαζί Ασθενείς δυνάμεις London COOH COOH COOH COOH COOH

Στα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα ο διπλός δεσμός βρίσκεται συνήθως ανάμεσα στους C9 και C10. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα περιέχονται σε πολλά τρόφιμα όπως το κρέας, τα έλαια, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά, τα ιχθυηρά, κλπ. Μειώνουν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης και δρουν καρδιοπροστατευτικά

Ορισμένα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα Είδη Συντακτικός Τύπος Συστηματική Ονομασία Εμπειρική Ονομασία Πηγές C14:1 CH 3 (CH 2 ) 7 C=C(CH 2 ) 3 COOH cis-5-tetradecenoic Φυσετερικό Βακτήρια C14:1 CH 3 (CH 2 ) 3 C=C(CH 2 ) 7 COOH cis-9-tetradecenoic Μυριστολεϊκό Βακτήρια-Φυτά C16:1 CH 3 (CH 2 ) 5 C=C(CH 2 ) 7 COOH cis-9-hexadecenoic Παλμιτολεϊκό Βακτήρια-Φυτά C18:1 CH 3 (CH 2 ) 7 C=C(CH 2 ) 7 COOH cis-9-octadecenoic Ελαϊκό Βακτήρια-Φυτά-Ζώα C18:1 CH 3 (CH 2 ) 5 C=C(CH 2 ) 9 COOH cis-11-octadecenoic cis-βακενικό Βακτήρια C20:1 CH 3 (CH 2 ) 7 C=C(CH 2 ) 9 COOH cis-11-eicosenoic C20:1 CH 3 (CH 2 ) 9 C=C(CH 2 ) 7 COOH cis-9-eicosenoic Γαδολεϊκό C22:1 CH 3 (CH 2 ) 7 C=C(CH 2 ) 11 COOH cis-13-docosenoic Ερουκικό Φυτά C24:1 CH 3 (CH 2 ) 7 C=C(CH 2 ) 13 COOH cis-15-tetracosenoic Νερβονικό Ζώα

Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα Διαθέτουν δύο ή περισσότερους διπλούς δεσμούς. Διακρίνονται σε: συζυγή ή συζευγμένα όπου οι διπλοί δεσμοί κατανέμονται εναλλάξ ( C=C C=C ) μη συζυγή ή μη συζευγμένα όπου οι διπλοί δεσμοί κατανέμονται ανά τρία άτομα άνθρακα ( C=C C C=C )

Ορισμένα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα Είδη Συντακτικός Τύπος Συστηματική Εμπειρική Ονομασία Ονομασία C18:2 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 2 (CH 2 ) 6 COOH cis,cis-9,12-octadecadienoic α-λινολεϊκό C18:2 (ω-9) CH 3 (CH 2 ) 7 [CH=CH CH 2 ] 2 (CH 2 ) 3 COOH cis,cis-6,9-octadecadienoic γ- Λινολεϊκό C18:3 (ω-3) CH 3 CH 2 [CH=CH CH 2 ] 3 (CH 2 ) 6 COOH all-cis-9,12,15-octadecatrienoic α-λινολενικό C18:3 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 3 (CH 2 ) 3 COOH all-cis-6,9,12-octadecatrienoic γ-λινολενικό C20:2 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 2 (CH 2 ) 8 COOH cis,cis-11,14-eicosadienoic C20:3 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 3 (CH 2 ) 5 COOH all-cis-8,11,14-eicosatrienoic Dihomo-γ-Λινολενικό C20:3 (ω-3) CH 3 CH 2 [CH=CH CH 2 ] 3 (CH 2 ) 8 COOH all-cis-11,14,17-octadecatrienoic C20:4 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 4 (CH 2 ) 2 COOH all-cis-5,8,11,14-eicosatetraenoic Αραχιδονικό C20:5 (ω-3) CH 3 CH 2 [CH=CH CH 2 ] 5 (CH 2 ) 2 COOH all-cis-5,8,11,14,17-eicosapentaenoic C22:4 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 4 (CH 2 ) 4 COOH all-cis-7,10,13,16-docosatetraenoic C22:4 (ω-9) CH 3 (CH 2 ) 7 [CH=CH CH 2 ] 4 CH 2 COOH all-cis-4,7,10,13-docosatetraenoic C22:5 (ω-3) CH 3 CH 2 [CH=CH CH 2 ] 5 (CH 2 ) 4 COOH all-cis-7,10,13,16,19-docosapentaenoic C22:5 (ω-6) CH 3 (CH 2 ) 4 [CH=CH CH 2 ] 5 CH 2 COOH all-cis-4,7,10,13,16-docosapentaenoic C22:6 (ω-3) CH 3 CH 2 [CH=CH CH 2 ] 6 CH 2 COOH all-cis-4,7,10,13,16,19-docosahexaenoic

Φυσικές ιδιότητες ακόρεστων λιπαρών οξέων Διαθέτουν μη γραμμική αλυσίδα που δεν επιτρέπει στα μόρια να πακετάρονται ισχυρά. Αναπτύσσονται ασθενείς δυνάμεις διασποράς μεταξύ των αλυσίδων των λιπαρών οξέων Διαθέτουν χαμηλά σημεία τήξεως και έτσι είναι ρευστά σε θερμοκρασία δωματίου

SFA vs UFA

Μη συζυγή ή μη συζευγμένα ακόρεστα λιπαρά οξέα Αποτελούν τα πιο αντιπροσωπευτικά λιπαρά οξέα Διακρίνονται σε 12 οικογένειες «ωμέγα» Από αυτές οι σημαντικότερες είναι οι: ω-9, ω-6 και ω-3. Τα θηλαστικά δεν διαθέτουν κατάλληλα ένζυμα για εισαγωγή διπλού δεσμού πέρα του C9. Όσα λιπαρά οξέα διαθέτουν διπλό δεσμό πέρα του C9 κρίνονται ως απαραίτητα.

Τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα. Τα πολυακόρεστα, λινελαϊκό και α-λινολενικό έχουν αποδειχθεί απαραίτητα στη διατροφή. Επειδή δεν μπορούν να συντεθούν από τον οργανισμό πρέπει να λαμβάνονται μέσω των κανονικών ή εμπλουτισμένων τροφίμων. Ο οργανισμός μπορεί να παράγει από λινελαϊκό οξύ ω-6 λιπαρά οξέα και από α-λινολενικό οξύ ω-3 λιπαρά οξέα.

Τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα έχουν αντιοξειδωτικές και αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες γεγονός που τα καθιστά σημαντικούς παράγοντες προστασίας από τις χρόνιες ασθένειες, όπως τα κακοήθη νεοπλάσματα, ο διαβήτης, οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες, η ασθένεια Alzheimer και η αρθρίτιδα.

ω-λιπαρά οξέα Τα ακόρεστα χαρακτηρίζονται ανάλογα με την θέση των διπλών δεσμών σε σχέση με το μη καρβοξυλικό άκρο σε ω-9, ω-6 και ω- 3.

Απαραίτητα λιπαρά οξέα ω-6 Λινελαϊκό οξύ [Linoleic (18:2ω-6)] περιέχεται σε φυτικά έλαια Αραχιδονικό οξύ [Arachidonic (20:4ω-6)] προέρχεται από το λινελαϊκό και περιέχεται στον κρόκο του αυγού σε συκώτι βοδινού, κλπ. ω-3 α-λινολενικό οξύ (ALA) [Linolenic (18:3ω-3)] περιέχεται σε φυλλώδη λαχανικά Εικοσιπεντενοϊκό οξύ [EPA (20:5ω-3)] και Εικοσιδυοεξενοϊκό οξύ [DHA (22:6ω-3)], Προέρχονται από το λινολενικό και περιέχονται κυρίως σε ιχθυηρά. Έχουν βρεθεί σε υψηλές συγκεντρώσεις στα όργανα λιπαρών ψαριών (τόνος, σολομός, σκουμπρί, κλπ.), στο ήπαρ άπαχων ψαριών και στο λίπος υδρόβιων θηλαστικών. Η μετατροπή του ALA σε DHA στα θηλαστικά είναι μικρή, ~ 2%.

Τα ω-6 και τα ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα προέρχονται από τους σπόρους, τα φύλλα και το φυτοπλαγκτόν. Οι σπόροι είναι κατά κανόνα πλούσιοι σε λινελαϊκό οξύ, ενώ το α-λινολενικό περιέχεται κυρίως στους χλωροπλάστες των πράσινων φυτών. Το φυτοπλαγκτόν συνθέτει ως κύρια ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα το εικοσαπεντενοϊκό και το εικοσιδυοεξενοϊκό οξύ

Πηγές ω-3: σολομός, γαύρος, σαρδέλα, ρέγγα, σκουμπρί, καρύδια, λιναρόσπορος, πράσινα λαχανικά ω-3 λιπαρά οξέα

Πλεονεκτήματα των EPA και DHA Μειώνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων του ορού Μειώνουν την τάση για πήξη του αίματος Ενισχύουν και ομαλοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα μέσω της σύνθεσης ουσιών που συμβάλλουν σε αυτό. Πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων Μειώνουν την αρτηριακή πίεση Πρόληψη ορισμένων τύπων καρκίνων Συμβάλλουν στη διατήρηση της ψυχικής υγείας Ρυθμίζουν το βάρος του σώματος Το EPA ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση Συστήνεται κατανάλωση ψαριού 2 φορές την εβδομάδα και όχι κάψουλες ιχθυελαίου.

Άλλες κατηγορίες λιπαρών οξέων Αναφέρονται διάφορες τάξεις λιπαρών οξέων όπως κυκλοπροπανικά, κυκλοπροπενικά, κυκλοπεντενικά, ισοπρενοειδή, τερπενοειδή, ακετυλενικά, υδροξυ-οξέα, κετονοξέα, δικαρβονικά κλπ. Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνονται ακόρεστα υδροξυ-οξέα και κετονοξέα, παράγωγα του C 20 κυκλοπεντανικού οξέος, που ονομάζονται προσταγλανδίνες.

Σύσταση λιπαρών οξέων διαφόρων τροφίμων

trans-λιπαρά οξέα Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχονται σε λίπη και έλαια διαθέτουν διπλούς δεσμούς στην cis συνήθως διαμόρφωση. Μικρές ποσότητες αυτών περιέχονται σε ζωικό λίπος και στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Στα φυτικά έλαια δημιουργούνται κατά τη διεργασία της υδρογόνωσης.

Τα trans-λιπαρά οξέα έχουν πιο γραμμική διαμόρφωση σε σχέση με τα cis, οπότε έχουν υψηλότερα σημεία τήξης

Σύσταση trans-λιπαρών οξέων διαφόρων τροφίμων

Διατροφικές ιδιότητες

Πρόσληψη ολικού λίπους 1 g καθαρού λίπους παρέχει 9 kcal. Ελάχιστη συνολική πρόσληψη λίπους για τους ενήλικες 15% της απαιτούμενης ενέργειας του οργανισμού ώστε να εξασφαλιστεί επαρκής πρόσληψη των απαραίτητων και των βασικών λιπαρών οξέων και λιποδιαλυτών βιταμινών. 20% της απαιτούμενης ενέργειας του οργανισμού για τις γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας και ενήλικες σε υποσιτιζόμενους πληθυσμούς. Η μέγιστη συνολική πρόσληψη λίπους για τους ενήλικες δεν πρέπει να υπερβαίνει το 30-35% της απαιτούμενης ενέργειας του οργανισμού.

Πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών οξέων (SFA) Αντικατάσταση των SFA (C12:0 - C16:0) με πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (PUFA) μειώνει την LDL χοληστερόλη και την αναλογία ολικής χοληστερόλης / HDL. Παρόμοια αλλά λιγότερο ικανοποιητικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με την αντικατάσταση των SFA με μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (MUFA). Αντικατάσταση των SFA (C12:0 - C16:0) με transλιπαρά οξέα (TFA) μειώνει τη HDL χοληστερόλη και αυξάνει την αναλογία ολικής χοληστερόλης / HDL. Αντικατάσταση των SFA (C12:0 - C16:0) με υδατάνθρακες μειώνει την LDL και HDL χοληστερόλη, αλλά δεν επηρεάζει την αναλογία ολικής χοληστερόλης / HDL.

Υπάρχουν σημαντικές αποδείξεις ότι η αντικατάσταση των SFA με PUFA μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Υπάρχει πιθανή απόδειξη ότι η αντικατάσταση των SFA με επεξεργασμένους υδατάνθρακες δεν έχει κανένα όφελος για τη στεφανιαία νόσο αλλά αντιθέτως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της στεφανιαίας νόσου και του μεταβολικού συνδρόμου ανάπτυξης (Jakobsen et al., 2009). Υπάρχει μια πιθανή θετική σχέση μεταξύ της πρόσληψης SFA και τον αυξημένο κίνδυνο διαβήτη. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ότι η αντικατάσταση των SFA με ΜUFA μειώνει τον κίνδυνο της στεφανιαίας νόσου. Δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις συσχετισμού της κατανάλωσης SFA με τον καρκίνο.

Πρόσληψη μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (MUFA) Υπάρχουν σημαντικές αποδείξεις ότι η αντικατάσταση των υδατανθράκων με MUFA αυξάνει τη συγκέντρωση της HDL χοληστερόλης. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία συσχετισμού της κατανάλωσης MUFA με χρόνιες παθήσεις, όπως στεφανιαία νόσο ή καρκίνο. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία συσχετισμού της κατανάλωσης MUFA με το βάρος του σώματος και το ποσοστό παχυσαρκίας. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία συσχετισμού της κατανάλωσης MUFA με τον κίνδυνο του διαβήτη.

Πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA) Το λινελαϊκό οξύ (LA) και άλφα-λινολενικό οξύ (ALA) είναι απαραίτητα, δεδομένου ότι δεν μπορούν να συντεθούν από τον άνθρωπο. Η αντικατάσταση των SFA με PUFA μειώνει τον κίνδυνο CHD. Υπάρχουν σημαντικές αποδείξεις ότι η πρόσληψη PUFA μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία συσχετισμού της κατανάλωσης PUFA με τον καρκίνο. Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία συσχετισμού της κατανάλωσης PUFA με το βάρος του σώματος και το ποσοστό παχυσαρκίας.

ω-3 λιπαρά οξέα Έχει αποδειχθεί η θετική επίδραση των ω-3 λιπαρών οξέων σε διάφορους επικίνδυνους παράγοντες (υπέρταση, υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, καταστροφή αιμοφόρων αγγείων, θρομβώσεις και αθηροσκλήρωση) ή σε ασθένειες (καρκίνος, καρδιαγγειακές παθήσεις, νευρολογικές παθήσεις). Τα ω-3 λιπαρά λαμβάνονται κυρίως από ιχθυηρά και χρησιμοποιούνται για εμπλουτισμό διαφόρων τροφίμων. Προστίθενται σε αρτοσκευάσματα, ψωμί, κέικ, μακαρόνια, γαλακτοκομικά προϊόντα ή αναψυκτικά. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων είναι 0,5-1g/ημέρα και η συνιστώμενη αναλογία ω-6/ω-3 είναι 4:1.

E Eskimo paradox Παραδοσιακή διατροφή - υψηλή σε λιπίδια και πρωτεΐνες, χαμηλή σε φρούτα, φυτικές ίνες και φυλλώδη πράσινα λαχανικά Ελάχιστες ενδείξεις καρδιακών παθήσεων και χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Μεγάλη κατανάλωση φώκιας, φάλαινας και ψαριών (που περιέχουν υψηλά επίπεδα DHA και EPA) Χαμηλότερη πρόσληψη ωμέγα-6 λιπαρών οξέων

Ιχθυηρά: κατάλληλη τροφή για τον εγκέφαλο Τα ψάρια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε DHA - ο εγκέφαλος έχει υψηλά επίπεδα DHA Μελέτες ασθενών που πάσχουν από σχιζοφρένεια και Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ADHD) δείχνουν ότι η αύξηση των επιπέδων DHA έχει ευεργετική επίδραση. Μελέτη με τους Εσκιμώους έδειξε οφέλη για την καρδιά Αντιθρομβωτική ικανότητα παρόμοια με της ασπιρίνης Πιθανοί προστατευτικοί ρόλοι στην αρθρίτιδα, την υπέρταση, τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις

Creating a Balance 4 1 10 Ευνοούν δημιουργία φλεγμονής Omega-6 Imbalance in western diet Αντιφλεγμονώδης δράση Omega-3 rising rate of inflammatory disease 47

Αύξηση πρόσληψης ω-3 λιπαρών οξέων Κατανάλωση ιχθυηρών Λήψη ω-3 συμπληρωμάτων Κατανάλωση τροφίμων εμπλουτισμένων με ω-3 λιπαρά οξέα.