ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ Ενιαίο Λογιστικό Πλαίσιο σε παγκόσμιο επίπεδο-σύγκλιση Η πορεία των οικονομικά προηγμένων κρατών με στόχο την καθιέρωση ενιαίου λογιστικού πλαισίου 1
Η ανάπτυξη των Χρηματοοικονομικών Λογιστικών Προτύπων Πληροφόρησης Έννοιες, Αρχές και διαδικασίες που αναπτύσσονται για την καθιέρωση ενιαίου λογιστικού πλαισίου Δύο κύρια σύνολα λογιστικών προτύπων IFRS U.S. GAAP 2
ΙΣΧΥΟΝΤΑ Δ.Λ.Π/IAS ΔΛΠ 1: Παρουσίαση Οικονομικών Καταστάσεων ΔΛΠ 2: Αποθέματα ΔΛΠ 7: Κατάσταση Ταμειακών Ροών ΔΛΠ 8: Λογιστικές Πολιτικές, Αλλαγές στις Λογιστικές Εκτιμήσεις και Λάθη ΔΛΠ 10: Γεγονότα μετά την ημερομηνία του Ισολογισμού ΔΛΠ 12: Φόροι Εισοδήματος ΔΛΠ 16: Ενσώματα Πάγια ΔΛΠ 19: Παροχές σε Εργαζόμενους ΔΛΠ 26: Λογιστική και Πληροφόρηση Προγραμμάτων Παροχών Αποχώρησης από την Υπηρεσία ΔΛΠ 27: Ενοποιημένες και Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις ΔΛΠ 28: Επενδύσεις σε Συγγενείς Επιχειρήσεις ΔΛΠ 29: Παρουσίαση Οικονομικών Στοιχείων σε Υπερπληθωριστικές Οικονομίες ΔΛΠ 32: Χρηματοοικονομικά Μέσα: Αναγνώριση και Αποτίμηση ΔΛΠ 33: Κέρδη ανά Μετοχή ΔΛΠ 34: Ενδιάμεσες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΛΠ 36: Μείωση της Αξίας Στοιχείων του Ενεργητικού ΔΛΠ 20: Λογιστική των Επιχορηγήσεων και Γνωστοποίηση ΔΛΠ 37: Προβλέψεις, Ενδεχόμενες Υποχρεώσεις και της Κρατικής Υποστήριξης Ενδιάμεσες Απαιτήσεις ΔΛΠ 21: Οι Επιδράσεις των Μεταβολών στις Τιμές Συναλλάγματος ΔΛΠ 38: Άυλα Στοιχεία του Ενεργητικού ΔΛΠ 23: Κόστος Δανεισμού ΔΛΠ 24: Γνωστοποιήσεις Συνδεδεμένων Μερών ΔΛΠ 40: Επενδύσεις σε Ακίνητα ΔΛΠ 41: Γεωργία
ΙΣΧΥΟΝΤΑ Δ.Π.Χ.Π/IFRS ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ (ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ) ΔΠΧΠ 1: Πρώτη Εφαρμογή των ΔΠΧΠ ΔΠΧΠ 2: Πληρωμές Βασιζόμενες σε Συμμετοχικούς Τίτλους ΔΠΧΠ 3: Ενοποιήσεις Επιχειρήσεων ΔΠΧΠ 4: Ασφαλιστικές Συμβάσεις ΔΠΧΠ 5: Πάγια Στοιχεία του Ενεργητικού Κατεχόμενα προς Πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες ΔΠΧΠ 6: Έρευνα και Αξιολόγηση Ορυκτών Πόρων ΔΠΧΠ 7: Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις ΔΠΧΠ 8: Λειτουργικοί Τομείς ΔΠΧΠ 9: Χρηματοοικονομικά Μέσα ΔΠΧΠ 10: Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΠΧΠ 11: Κοινές Ρυθμίσεις (Σχήματα υπό κοινό έλεγχο) ΔΠΧΠ 12: Παρουσίαση των Συμφερόντων σε άλλες οντότητες ΔΠΧΠ 13: Επιμέτρηση της εύλογης αξίας ΔΠΧΠ 14: Αναβαλλόμενη φορολογία ΔΠΧΠ 15: Έσοδα ΔΠΧΠ 16: Μισθώσεις
ΠΛΑΙΣΙΟ Κατάρτισης και Παρουσίασης των Οικονομικών Καταστάσεων Εννοιολογικό Πλαίσιο (Γενικά) Σκοπός (Παράγραφος 1) Πεδίο Εφαρμογής (Παράγραφος 5) 5
Σκοπός Ο σκοπός των οικονομικών καταστάσεων είναι η παροχή πληροφοριών σχετικά με την οικονομική θέση, την αποδοτικότητα και τις μεταβολές στην οικονομική θέση της οικονομικής οντότητας, που είναι χρήσιμες σε ένα ευρύ πεδίο χρηστών για να πάρουν οικονομικές αποφάσεις 6LO 3
Βασικές Παραδοχές Η βάση της αρχής των δεδουλευμένων εσόδων/εξόδων Οι οικονομικές καταστάσεις πρέπει να συντάσσονται τηρώντας την αρχή των δεδουλευμένων εσόδων και εξόδων. Συνεχιζόμενη δραστηριότητα Η διοίκηση της επιχείρησης θα πρέπει να προβαίνει στην εκτίμηση της δυνατότητας συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητας για διάστημα τουλάχιστον πέραν των δώδεκα μηνών. 7
Ποιοτικά χαρακτηριστικά των οικονομικών καταστάσεων Κατανοητότητα Συνάφεια Σημαντικότητα/σπουδαιότητα Αξιοπιστία Ουσία πάνω από τον τύπο Πιστή παρουσίαση Ουδετερότητα Σύνεση Πληρότητα Συγκρισιμότητα 8
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Συνάφεια (για την λήψη αποφάσεων) Συναφής είναι η πληροφορία η οποία μπορεί και επηρεάζει τις οικονομικές αποφάσεις των χρηστών βοηθώντας τους να αξιολογούν το παρελθόν, παρόν ή μέλλον (αξία πρόβλεψης) ή με το να επιβεβαιώνει (διορθώνει) παλαιότερες εκτιμήσεις (αξία επιβεβαίωσης). Αξιοπιστία Οι πληροφορίες είναι αξιόπιστες όταν δεν περιέχουν σημαντικά λάθη, παραλείψεις ή προκαταλήψεις και μπορούν να θεωρηθούν ότι αντικατοπτρίζουν πιστά αυτό που θεωρείται ή αναμένεται ότι αντιπροσωπεύουν. 9
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά (συνέχεια) Κατανοητότητα Οι πληροφορίες θα πρέπει να είναι κατανοητές από χρήστες με λογική γνώση οικονομίας/λογιστικής και είναι διατεθειμένοι να μελετήσουν τις πληροφορίες με σχετική επιμέλεια και προσοχή. Δυνατότητα Σύγκρισης Οι πληροφορίες θα πρέπει να βοηθούν τους χρήστες να συγκρίνουν τόσο τις ΧΚ διαχρονικά όσο και τις ΧΚ διαφορετικών οντοτήτων για το ίδιο έτος. Επομένως απαιτείται συνέπεια και κατάλληλες γνωστοποιήσεις. 10
Περιορισμοί στις συναφείς και Εγκαιρότητα αξιόπιστες πληροφορίες Ισορροπία μεταξύ οφέλους και κόστους Ισορροπία μεταξύ ποιοτικών χαρακτηριστικών Συνάφεια έναντι συνέπειας Συνάφεια έναντι σύνεσης Σύνεση έναντι συνέπειας / σύνεση έναντι συσχέτισης εσόδων-εξόδων Όπως η αρχή των δεδουλευμένων 11
Πλαίσιο: Στοιχεία των ΧΚ Το Πλαίσιο ξεκάθαρα υιοθετεί μια προσέγγιση Ισολογισμού - δίνει προτεραιότητα στον ορισμό των στοιχείων του Ενεργητικού με τα έξοδα να είναι οτιδήποτε παραμένουσες χρεώσεις Πληρωμές Στοιχεία Ενεργ. Έξοδα 12
Η επιμέτρηση (αποτίμηση) είναι η διαδικασία καθορισμού του ποσού των στοιχείων που θα πρέπει να αναφέρονται στον Ισολογισμό και στα Αποτελέσματα. 4 διαφορετικές βάσεις επιμέτρησης: Ιστορικό Κόστος Τρέχον Κόστος Ρευστοποιήσιμη αξία Προεξοφλημένη (παρούσα) αξία 13
IAS 1 Παρουσίαση Οικονομικών Καταστάσεων 14
ΔΛΠ 1: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Σκοπός Σκοπός του Δ.Λ.Π.1 είναι ο καθορισμός του τρόπου παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων, προκειμένου να διασφαλίζεται η συγκρισιμότητα με προηγούμενες χρήσεις και με άλλες επιχειρήσεις, για την κατάρτιση και την παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων. Το Πρότυπο εφαρμόζεται για την παρουσίαση όλων των οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων που καταρτίζονται και παρουσιάζονται σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π., Εφαρμόζεται τόσο στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις μιας επιχείρησης όσο και στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις ενός ομίλου επιχειρήσεων. 15
ΔΛΠ 1: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Μια πλήρης σειρά οικονομικών καταστάσεων απαρτίζεται από: 1. τον ισολογισμό, 2. την κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων, 3. την κατάσταση μεταβολών των ίδιων κεφαλαίων, 4. την κατάσταση ταμειακών ροών (βλ. παρακάτω ΔΛΠ 7) και 5. τις σημειώσεις που περιλαμβάνουν περίληψη των σημαντικών λογιστικών πολιτικών και άλλες επεξηγηματικές σημειώσεις. 16
IAS 7 Κατάσταση ταμειακών ροών 17
Σκοπός ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Οι πληροφορίες ως προς τις ταμιακές ροές μιας επιχείρησης είναι χρήσιμες, για την παροχή στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων μιας βάσης, να εκτιμούν τη δυνατότητα της επιχείρησης να δημιουργεί ταμειακά διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα, αλλά και τις ανάγκες της επιχείρησης να χρησιμοποιεί αυτές τις ταμιακές ροές. Οι οικονομικές αποφάσεις που λαμβάνονται από τους χρήστες απαιτούν μια εκτίμηση της δυνατότητας μιας επιχείρησης να δημιουργεί ταμιακά διαθέσιμα και ταμιακά ισοδύναμα, καθώς και του χρόνου και της βεβαιότητας της δημιουργίας των διαθεσίμων αυτών. 18
Κατηγορίες Ταμειακών Ροών Εισπράξεις από Πελάτες Εισπράξεις τόκων & μερισμάτων Πωλήσεις βραχυπρόθεσμων επενδύσεων Άλλες λειτουργικές εισπράξεις Πωλήσεις Παγίων Πωλήσεις μακροπρόθεσμων επενδύσεων Εισπράξεις χορηγηθέντων δανείων Λειτουργικές Δραστηριότητες Επενδυτικές Δραστηριότητες Πληρωμές προμηθευτών Πληρωμές εργαζομένων Πληρωμές για τόκους και μερίσματα income tax Αγορές βραχ. Επενδύσεων Άλλες λειτουργικές πληρωμές Απόκτηση Παγίων Αγορά Μακρ. Επενδύσεων Χορήγηση δανείων Έκδοση μετοχών Πώληση Ίδιων Μετοχών Εισπράξεις από δάνεια Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες Πληρωμές μερισμάτων Επαναγορά μετοχών Αγορά Ίδιων μετοχών Πληρωμές χρεωλυσίων δανείων 19
Δομή Κατάστασης Ταμειακών Ροών Σειρά παρουσίασης: 1. Λειτουργικές Δραστηριότητες. 2. Επενδυτικές Δραστηριότητες. Άμεση Μέθοδος Έμμεση Μέθοδος 3. Χρηματοδοτικές δραστηριότητες. 20
IAS 2 Αποθέματα καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία 21
IAS 2 Κόστος των αποθεμάτων Κόστος αγοράς τιμή αγοράς εισαγωγικοί δασμοί μη-ανακτήσιμοι φόροι μεταφορά άλλες δαπάνες άμεσα αποδοτέες στην απόκτηση 22
IAS 2 Κόστος των αποθεμάτων Κόστος μετατροπής δαπάνες σχετικές άμεσα με τις μονάδες της παραγωγής άμεσα υλικά άμεση εργασία συστηματική κατανομή σταθερών γενικών εξόδων παραγωγής μεταβλητών γενικών εξόδων παραγωγής 23
IAS 2 Μέτρηση κόστους Το Χαμηλότερο μεταξύ του κόστους και της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας Κόστος καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία 24
IAS 16 Ακίνητα, Πάγια και Εξοπλισμός (PPE) 25
IAS 16 Ακίνητα, Πάγια και Εξοπλισμός (PPE) κατέχονται για χρήση και όχι για επαναπώληση. Μακράς διάρκειας στην φύση και συνήθως αποσβένονται. Έχουν φυσική υπόσταση. Περιλαμβάνουν Εδαφικές εκτάσεις Υποδομές κτιρίων (γραφεία, εργοστάσια, αποθήκες), Εξοπλισμός (μηχανήματα, έπιπλα, εργαλεία). 26
IAS 16 Αναγνώριση Ένα στοιχείο παγίου ενεργητικού πρέπει να αναγνωρίζεται ως στοιχείο ενεργητικού σε μια επιχείρηση όταν Είναι πιθανόν ότι μελλοντικά οικονομικά οφέλη σχετιζόμενα με τα πάγια θα εισρεύσουν στην επιχείρηση και Το κόστος των παγίων στοιχείων για την επιχείρηση μπορεί να μετρηθεί και να προσδιοριστεί έγκυρα 27
IAS 16 Αρχική καταχώρηση Αρχική καταχώρηση των παγίων στοιχείων ενεργητικού στο κόστος κτήσεως Συνθετικά στοιχεία κόστους Τιμή αγοράς Δασμοί και φόροι Άμεσα σχετιζόμενα κόστη ώστε να καταστεί το πάγιο έτοιμο για λειτουργία και χρήση μείον πιθανές εκπτώσεις (προετοιμασία, μεταφορά, εγκατάσταση) 28
Παραδείγματα στοιχείων που δεν προσαυξάνουν το κόστος των ενσώματων παγίων Έξοδα παρουσίασης ενός νέου προϊόντος Έξοδα ανοίγματος μιας νέας εγκατάστασης Έξοδα διεξαγωγής επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε νέα μέρη ή σε νέα κατηγορία πελατών Διοικητικά και άλλα γενικά έξοδα 29
IAS 16 Μεταγενέστερες δαπάνες Πότε πρέπει να κεφαλαιοποιούνται οι μεταγενέστερες δαπάνες; Όταν είναι πιθανά μελλοντικά οικονομικά οφέλη Επιπλέον απόδοση του παγίου από αυτή που είχε αρχικά αναγνωριστεί από το πρότυπο 30
IAS 16 Μεταγενέστερη αποτίμηση Βασική μέθοδος Κόστος κτήσης μείον συσσωρευμένες αποσβέσεις και απομειώσεις (ζημιές λόγω μείωσης της αξίας τους) Επιτρεπόμενη εναλλακτική Αναπροσαρμοσμένη αξία μείον συσσωρευμένες αποσβέσεις και απομειώσεις 31
Λογιστική αναπροσαρμοσμένης αξίας Αναπροσαρμογή στο κόστος κτήσης και συσσωρευμένων αποσβέσεων Αντιλογισμός σωρευμένων αποσβέσεων και προσαρμογή της λογιστικής αξίας στην εύλογη, ώστε η λογιστική αξία μετά την αναπροσαρμογή να ισούται με την αναπροσαρμοσμένη αξία 32
IAS 16 Αποσβέσεις Αποσβέσεις Μορφή εξόδου Το ποσό που πρόκειται να αποσβεσθεί θα πρέπει να κατανέμεται με συστηματική βάση ανάλογα με την ωφέλιμη ζωή του παγίου Η ωφέλιμη ζωή θα πρέπει να επανελέγχεται περιοδικά και να προσαρμόζεται εάν αυτό κρίνεται αναγκαίο 33
Αποσβέσεις Παράγοντες για τον υπολογισμό της Απόσβεσης Κόστος Ωφέλιμη ζωή Υπολειμματική αξία
Λογιστική υλικών πάγιων στοιχείων Μέθοδοι Απόσβεσης Η διοίκηση επιλέγει την μέθοδο που πιστεύει ότι μετρά καλύτερα την συνεισφορά των περιουσιακών στοιχείων της στην ωφέλιμη ζωή τους. I. μέθοδος σταθεράς (γραμμικής) απόσβεσης II. φθίνουσα μέθοδος III. μέθοδος των παραγόμενων μονάδων
Λογιστική υλικών πάγιων στοιχείων Απομείωση/ Impairment Μόνιμη μείωση της εύλογης αξίας ενός περιουσιακού στοιχείου. Η εταιρία, για να μην υπερτιμά τα περιουσιακά στοιχεία στα βιβλία, υποτιμά τα πάγια στην νέα εύλογη αξία κατά την διάρκεια του έτους που η μείωση γίνεται.
Λογιστική υλικών πάγιων στοιχείων Απομάκρυνση παγίων Οι εταιρίες απομακρύνουν τα πάγια υλικά στοιχεία με τρεις τρόπους Απόσυρση (Retirement), Πώληση ή ανταλλαγή
ΔΛΠ 38 Άυλα Στοιχεία Ενεργητικού IAS 38
Άυλα Στοιχεία Ενεργητικού Χαρακτηριστικά 1. Αναγνωρίσιμο. IAS 38 2. Χωρίς φυσική υπόσταση. 3. μη χρηματικό περιουσιακό στοιχείο. Πάγια Πηγή που κατέχεται από την επιχείρηση λόγω παρελθόντος γεγονότος Πιθανά μελλοντικά οικονομικά οφέλη 39
Αυλα Πάγια Section Two Άυλα αγαθά είναι τα δικαιώματα, προνόμια και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που πηγάζουν από την ιδιοκτησία των μακροχρόνιων περιουσιακών στοιχείων που δεν έχουν φυσική υπόσταση. Περιορισμένης ή Αόριστης ζωής. Κύριοι τύποι Αύλων Περιουσιακών στοιχείων: Πατέντες/ευρεσιτεχνίες Σήμα/Trademarks Copyrights Εμπορικά ονόματα Δικαιοχρησίες Υπεραξία
IAS 38 Αναγνώριση Ένα άυλο πάγιο πρέπει να αναγνωρίζεται όταν: Είναι πιθανόν ότι τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη που σχετίζονται με το πάγιο θα εισρεύσουν στην επιχείρηση και Το κόστος του παγίου μπορεί να μετρηθεί αξιόπιστα 41
IAS 38 Περίληψη ναι Ικανοποιεί τον ορισμό του αύλου παγίου στοιχείου? όχι ναι ναι Μελλοντικά Οικονομικά Οφέλη Το κόστος μπορεί να Μετρηθεί αξιόπιστα όχι όχι Πάγιο που αποκτήθηκε από ενοποίηση επιχειρήσεων ναι όχι Αναγνώριση άυλου παγίου στοιχείου Περίληψη κόστους στην υπεραξία Αναγνώριση ως έξοδο 42
IAS 38 Αρχική Καταχώρηση Αρχική καταχώρηση στο κόστος Συνθετικά μέρη κόστους όταν αγοράζονται: Τιμή αγοράς Δασμοί εισαγωγής και λοιποί φόροι αγοράς Άμεσα επιρριπτέα κόστη στην προετοιμασία του παγίου για χρήση Μείον εκπτώσεις 43
IAS 38 Μεταγενέστερη αποτίμηση Σύγκριση με ανταγωνισμό Κόστος μείον συσσωρεμένες αποσβέσεις και απομειώσεις Επιτρεπόμενη εναλλακτική Επανεκτιμώμενο ποσό μείον συσσωρευμένες αποσβέσεις και ζημιές από απομειώσεις 44
Λογιστική Accounting Αυλων for Παγίων Intangible Assets Αποσβέσεις/Amortization των Αύλων Παγίων Περιορισμένης ζωής: Αποσβέσεις (έξοδο). Πίστωση του λογ/σμού Αποσβεσθέντα Αύλα. Αορίστου ζωής: Μη προβλέψιμο όριο στον χρόνο που το περιουσιακό στοιχείο αναμένεται να παρέχει ταμιακές εισροές. Δεν υπολογίζονται αποσβέσεις.
IAS 37 Προβλέψεις, Ενδεχόμενες υποχρεώσεις και απαιτήσεις 46
IAS 37 Πρόβλεψη Πρόβλεψη Υποχρέωση αβέβαιου ποσού και χρονικής στιγμής Υποχρέωση Παρούσα υποχρέωση που οφείλεται σε γεγονός που έλαβε χώρα στο παρελθόν Η τακτοποίηση του οποίου αναμένεται να επέλθει ως αποτέλεσμα εκροής 47
Ορισμοί Γεγονός που δεσµεύει, είναι ένα γεγονός που δηµιουργεί µία νόµιµη ή τεκµαιρόµενη δέσµευση, το οποίο έχει ως αποτέλεσµα µία επιχείρηση να µην έχει καµία πραγµατική εναλλακτική λύση παρά µόνο τον διακανονισµό αυτής της δέσµευσης. Νόµιµη δέσµευση, είναι µία δέσµευση που προέρχεται από: 1. ένα συµβόλαιο (µέσω ρητών ή σιωπηρών όρων του) 2. νοµοθεσία, ή 3. άλλη λειτουργία του νόµου 48
Ορισμοί Τεκµαιρόµενη δέσµευση, είναι µία δέσµευση που προέρχεται από πράξεις της επιχειρήσεως όπου: 1. Μέσω ενός καθιερωµένου τύπου πρακτικής του παρελθόντος, δηµοσιευµένων αρχών ή µίας επαρκώς καθορισµένης τρέχουσας δηλώσεως, η επιχείρηση έχει δείξει σε τρίτους ότι θα αποδεχθεί ορισµένες ευθύνες, και 2. ως αποτέλεσµα, η επιχείρηση έχει δηµιουργήσει µία βάσιµη προσδοκία στην πλευρά αυτών των τρίτων, ότι θα ανταποκριθεί σε αυτές τις ευθύνες. 49
IAS 37 Πρόβλεψη ή ενδεχόμενη υποχρέωση Πρόβλεψη παρόν Υποχρέωση από γεγονός παρελθόντος Πιθανή εκρόή = + + Δυνατότητα μέτρησης Ενδεχόμενη υποχρέωση πιθανόν υποχρέωση από γεγονός παρελθόντος = Και/ή η εκροή δεν είναι πιθανή Και/η Αδύνατη η μέτρηση 50