ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ-ΕΚΦΡΑΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Τμήματα:Γ 1,2,3,5 Πεύκης Γ 1,2,5 Λυκόβρυσης ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ: ΚΕΙΜΕΝΟ: Το κύμα βίας που αναστατωμένη ζει η ανθρωπότητα τα τελευταία ετούτα χρόνια αποτελεί το γινόμενο της κακουργίας του αιώνα μας, τη σκληρή μαθητεία του ανθρώπου στο έγκλημα, την κατάλυση της ιερότητας του ανθρώπου. Εδώ πια δεν υπάρχουν αθώοι. Όλοι οπουδήποτε γης, οποιασδήποτε χώρας κι οποιασδήποτε ηλικίας, μοιάζει να είναι, όλοι, ένοχοι κι επομένως υποχρεωμένοι να πληρώσουν. Ληστείες, απαγωγές, ανατινάξεις, φόνοι, παίρνουν και σηκώνουν σε κύμα θολό, αιματηρής οργής εκατοντάδες άγνωστους ανθρώπους. Η βία αυτή ξεκινά από την αδίστακτη εσωτερική πεποίθηση ότι ο άνθρωπος ως ηθικό πρόσωπο, επομένως ως πρόσωπο ιερό κι αξιοσέβαστο, πέθανε. Επομένως, κάθε μορφή βίας και τρομοκρατίας σε βάρος του είναι πια ανεκτή. Ξεκινά από μια αντίληψη του παράλογου της ζωής, μιας ζωής που έχασε την εσωτερική της αιτία κι αποστολή, την ηθική της δικαίωση. Ξεκινά, τέλος, από σκοπιμότητες της πολιτικής μάχης και της νέας «επαναστατικής ταχτικής». Σήμερα, μια βόμβα στο χέρι κάποιου είναι ένα αναντίλεκτο επιχείρημα το δίκαιο του αθώου δεν είναι πια. Δεν υπάρχουν αθώοι, αφού τόσοι σφαγιάστηκαν, τόσοι σφαγιάζονται σχεδόν επίσημα, αφού η κάθε μορφής αδικία θεριεύει στην οικουμένη κι ο πολιτισμός, ξεπνοημένος, δεν έχει πια δύναμη, με την παιδεία, να μαλάξει, να καλλιεργήσει, να εξευγενίσει τις εξαγριωμένες καρδιές. Οι νέοι που γίνονται το χέρι της βίας αποκρίνονται σε μια κοινωνία άδικη και καταπιεστική, που εφαρμόζει συγκαλυμμένα τη βία, με μια βία γυμνή, θαρραλέα, προκλητική. [...] Έχουν φτάσει να πιστεύουν πως η βία θα λύσει όλα τα προβλήματα της γης, και τα δικά τους προβλήματα, πως είναι η πανάκεια* του κακού που μαστίζει την οικουμένη. Και μαζί, η βία κι η τρομοκρατία είναι η αποτρόπαιη μορφή του ηρωισμού της, όταν κάθε πνευματικός ηρωισμός έχει εκμηδενιστεί. Κι έχει εκμηδενιστεί, γιατί τον ηρωισμό τον γεννά μια πίστη, ένας πολιτισμός σε οργασμό, τον γεννά ένας άνθρωπος που έχει λάβει συνείδηση του εαυτού του. Ισως είναι περιττό να υπογραμμιστεί πόσο και η βία και η τρομοκρατία, διεθνής ή επιχώρια, βρίσκεται μέσα στον ποταμό του ψεύδους που μουσκεύει και σαπίζει τη ζωή μας. Γιατί λύσεις δεν γεννούν γεννούν περιπλοκές και οξύνουν το καθεστώς της βαρβαρότητας που μας ταλανίζει. Ψευτίζουν τον άνθρωπο, αφού τον αναγκάζουν να πράττει, να λέει, και με τη χρήση των μαζικών μέσων δημοσιότητας, τελικά και να σκέφτεται, όσα ελεύθερος, ανεπηρέαστος κι αληθινός ποτέ δεν θα
έπραττε, ούτε θα έλεγε, ούτε θα στοχαζόταν. Γιατί μοιάζει να λύνουν τα προβλήματα εκείνων, ατόμων ή παρατάξεων, που ασκούν τη βία και την τρομοκρατία σε βάρος των άλλων, των αντιπάλων. Όταν όμως βρισκόμαστε στη λαίλαπα μιας κρίσης του πολιτισμού, αντίπαλοι δεν υπάρχουν. Υπάρχει ο άνθρωπος ως ον ζωικό που ψάχνει να ξαναβρεί τη χαμένη ταυτότητά του, τη χαμένη ψυχή του στο πηκτό αυτό σκοτάδι. (Κ.Ε. Τσιρόπουλου, Η αμφισβήτηση του κατεστημένου, Αθήνα 1991, σσ. 49-51). *πανάκεια: φάρμακο που θεωρείται ότι θεραπεύει κάθε ασθένεια, το μέσο επίλυσης οποιουδήποτε προβλήματος. ΘΕΜΑΤΑ: Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου σε 90-100 λέξεις περίπου. Μονάδες 25 Β.1. Να αποδώσετε το νόημα της παρακάτω περιόδου του κειμένου σε μια παράγραφο 70-90 λέξεων: «Η βία αυτή ξεκινά από την αδίστακτη εσωτερική πεποίθηση ότι ο άνθρωπος ως ηθικό πρόσωπο, επομένως ως πρόσωπο ιερό κι αξιοσέβαστο, πέθανε». Μονάδες 10 Β.2. Να αναφέρετε τον τρόπο/τους τρόπους ανάπτυξης της τελευταίας παραγράφου του κειμένου:«ισως είναι περιττό... πηκτό αυτό το σκοτάδι» και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Β.3. Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: α.αδίστακτη,β.θεριεύει,γ.αποκρίνονται,δ.εκμηδενιστεί,ε.αληθινός. Β.4. α.να εντοπίσετε τον τρόπο/τους τρόπους και τα μέσα πειθούς που αξιοποιεί ο συγγραφέας στην τρίτη παράγραφο του κειμένου («Οι νέοι που γίνονται το χέρι...συνείδηση του εαυτού του») και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας. β.να εντοπίσετε τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο του κειμένου («Το κύμα βίας...άγνωστους ανθρώπους»). Β.5.Να επισημάνετε στο κείμενο 5 αποσπάσματα σε συνυποδήλωση. Γ. Να αναπτύξετε σε ένα άρθρο, που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του δήμου σας, τα φαινόμενα που αποδεικνύουν στην καθημερινότητά μας την εμπλοκή των νέων σε βίαιες ενέργειες και να καταγράψετε τις συνέπειες του φαινομένου στην προσωπικότητα και την κοινωνική ζωή τους. (500-600 λέξεις). Μονάδες 40
ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΟΛΛΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ *Οι απαντήσεις των θεμάτων σε:www.symvoli.edu.gr 15/10/2012
Α.ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Ο δοκιμιογράφος κάνει λόγο για τη γενίκευση του προβλήματος της βίας,η οποία αποκτά καθολική μορφή,καταργώντας την ιερότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.ως εκ τούτου,καθιστά σαφές ότι με αυτόν τον τρόπο κάθε μορφή βίας και τρομοκρατίας δικαιολογείται και θεωρείται ανεκτή.σημειώνει,εξάλλου,ότι κατεξοχήν οι νέοι καταφεύγουν στη βία και την τρομοκρατία σε μια προσπάθεια ανταπόδοσης της πίεσης που υφίστανται καθημερινά,προσδίδοντάς τους το προκάλυμμα του ηρωισμού.τέλος,υπογραμμίζει πως με αυτή τη μέθοδο δεν προκύπτουν λύσεις των οξύτατων προβλημάτων,αλλά επιτείνεται το καθεστώς της βαρβαρότητας,μέσα στο οποίο ο άνθρωπος αναζητά μάταια τη χαμένη ηθική του διάσταση. (99 λέξεις) Β.1. Η βία αυτή ξεκινά από την αδίστακτη εσωτερική πεποίθηση ότι ο άνθρωπος ως ηθικό πρόσωπο, επομένως ως πρόσωπο ιερό κι αξιοσέβαστο, πέθανε.το άτομο καταφεύγει σήμερα-ευκολότερα από ποτέ στην ιστορία των τελευταίων χρόνων-στη βία κατά του συνανθρώπου του,έχοντας αποστερηθεί κάθε ηθική ιδιότητα,παρασυρόμενο από τον ατομοκεντρισμό και την αποκτήνωση της εποχής μας.συνακόλουθα,αντιμετωπίζει τον άλλο όχι ως συνάνθρωπο,αλλά ως μέσο για την επίτευξη των προσωπικών σκοπιμοτήτων του,θεωρώντας πως έχει απέναντί του ένα αντικείμενο προς εκμετάλλευση.μέσα στη γενικευμένη λοιπόν κατάπτωση της εποχής μας,η βία αναγορεύεται ως αποδεκτός τρόπος επιβολής της άποψης του καθενός,οδηγώντας τον ανθρώπινο πολιτισμό στην οπισθοδρόμηση. (82 λέξεις) 2.Η τελευταία παράγραφος αναπτύσσεται με αιτιολόγηση:ο συγγραφέας αιτιολογεί γιατί η βία και η τρομοκρατία σαπίζει την ανθρώπινη ζωή (ανυπαρξία λύσεων,χειραγώγηση,εξυπηρέτηση του ισχυρού,απώλεια της ηθικής ταυτότητας του ανθρώπου). 3.α.κυνική,β.αγριεύει,γ.απαντούν,δ.εξαλειφθεί,ε.αυθεντικός. 4.α.Ο συγγραφέας αξιοποιεί ως τρόπους πειθούς την επίκληση στη λογική με επιχείρημα (οι νέοι απαντούν με βία στη βία της κοινωνίας) και στο συναίσθημα του δέκτη με έντονες εκφράσεις (πανάκεια του κακού,κάθε πνευματικός ηρωισμός έχει εκμηδενιστεί...). β.η συλλογιστική πορεία που ακολουθείται στην πρώτη παράγραφο είναι παραγωγική:ο συγγραφέας ξεκινά από τη γενική θέση ότι το κύμα βίας σήμερα εξαπλώνεται,για να μεταβεί σε ειδικότερες αναφορές στις μορφές βίας(ληστείες,απαγωγές...). 5.Συνυποδηλώσεις:α. «Το κύμα βίας...» β. «ο πολιτισμός, ξεπνοημένος, δεν έχει πια δύναμη, με την παιδεία, να μαλάξει, να καλλιεργήσει, να εξευγενίσει τις εξαγριωμένες καρδιές» γ. «Οι νέοι που γίνονται το χέρι της βίας...» δ. «τον ηρωισμό τον γεννά μια πίστη...»
Γ. ΤΙΤΛΟΣ ΑΡΘΡΟΥ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κ.Θ. ε. «στη λαίλαπα μιας κρίσης του πολιτισμού» ΖΗΤ.(Α):ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΕ ΒΙΑΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ: 1.Ενδοοικογενειακή βία. 2.Ενδοσχολική βία. 3.Χουλιγκανισμός. 4.Νεανικές συμμορίες με εγκληματική δράση. 5.Ρατσιστική βία. 6.Βίαιες διαμαρτυρίες/διαδηλώσεις κατά της πολιτικής εξουσίας. ΖΗΤ(Β):ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΒΙΑΣ: 1.ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: φόβος και κατατρομοκράτηση και εξευτελισμός των θυμάτων,άγχος και ψυχολογική κατάρρευση,παθητικότητα και εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας. διακοπή του διαλόγου,συγκρούσεις και βιαιότητα των νεότερων μελών της κοινωνίας. αποδυνάμωση της φιλίας,καχυποψία και έλλειψη εμπιστοσύνης. 2.ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ: έλλειψη σεβασμού προς το συνάνθρωπο,αποκτήνωση και αδιαφορία για την κοινωνική ευρυθμία. άρνηση διεξαγωγής διαλόγου,παραβίαση δημοκρατικών αρχών,αδυναμία επίλυσης προβλημάτων. στιγματισμός των εμπλεκομένων,δυσχέρειες επαγγγελματικής αποκατάστασης. πνευματική μονομέρεια,τυφλή χειραγώγηση. εγωκεντρισμός και επιφανειακές σχέσεις. αντεκδίκηση,αδιαφορία προσφυγής στο νόμο,γενίκευση του κλίματος της ανομίας. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Επιμέλεια απαντήσεων:κ. Δραγώγια Ν. Κομιανός Ευ. Λαγού