ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΚΙΘΑΡΑΣ ΣΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΛΛΗΝΗΣ ΓΕΝΙΚΑ Το ατομικό μάθημα της κλασικής κιθάρας χωρίζεται σε 14 επίπεδα σπουδών, 6 επίπεδα για το γυμνάσιο, 6 επίπεδα για το λύκειο και 2 ανώτερα επίπεδα. Κάθε επίπεδο από τα πρώτα 12, αντιστοιχεί χρονικά σε 1 τετράμηνο, έτσι ώστε σε μία σχολική χρονιά να ολοκληρώνονται 2 επίπεδα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το μάθημα είναι ατομικό και επομένως δεν υπόκειται στους περιορισμούς ομαδικού μαθήματος τάξης, αυτό έχει ως συνέπεια ότι: α) Με την λήξη του σχολικού έτους ο μαθητής θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει την ύλη 2 επιπέδων ή και πλέον αυτής. β) Μαθητής πού στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα δεν έχει ολοκληρώσει την ύλη, δεν προχωρεί την επόμενη χρονιά στο επόμενο επίπεδο αλλά συνεχίζει από το σημείο όπου βρισκόταν. Η καθυστέρηση στην κάλυψη της ύλης ασφαλώς έχει επιπτώσεις στη βαθμολογία του μαθητή. Γενικά, ο μαθητής που έχει καθυστερήσει δυο επίπεδα θα πρέπει να παραπέμπεται για επανεξέταση τον Σεπτέμβριο ασχέτως της αρτιότητας της εκτέλεσης στις εξετάσεις. Ο καθηγητής, σε αυτή την περίπτωση, δίνει για μελέτη στον παραπεμπόμενο μαθητή 4-6 επιλεγμένες σπουδές του επόμενου επιπέδου, πάνω σε γνωστές διδαγμένες τεχνικές. Η επανεξέταση του Σεπτεμβρίου αποσκοπεί περισσότερο στο να δείξει ο μαθητής εμφανή σημεία διάθεσης για την κάλυψη της ύλης. γ) Οι μαθητές της α τάξης ή αυτοί που προέρχονται από μεταγραφή ( β και γ τάξεων γυμνασίου) που έχουν ήδη παρακολουθήσει μαθήματα, κατατάσσονται μετά από ακρόαση στο ανάλογο επίπεδο. Συνεπώς μαθητές της ίδιας τάξης μπορούν να έχουν διαφορετικό επίπεδο, αυτό όχι μόνο νοείται αλλά αποτελεί και το σύνηθες. Για τον λόγο αυτό στο παρακάτω «Πρόγραμμα Σπουδών», η λέξη «ΤΑΞΗ» σε παρένθεση υπονοεί την κανονική ανά χρονιά κάλυψη της ύλης για έναν μαθητή που ξεκίνησε την σπουδή του οργάνου στην α τάξη του γυμνασίου, ενώ η λέξη «ΚΥΚΛΟΣ» αναφέρεται στο απόλυτο τεχνικό-αισθητικό επίπεδο του οργάνου που βρίσκεται ο μαθητής, ασχέτως της τάξης του. δ) Μαθητής που ολοκληρώνει τα 12 επίπεδα προτού τελειώσει την Γ λυκείου, μπορεί να συνεχίσει στα 2 ανώτερα επίπεδα (13-14), όπου και ολοκληρώνεται η βασική ύλη του οργάνου (επίπεδο αντίστοιχο του πτυχίου που ορίζεται από το ΥΠ.ΠΟ.). Η ύλη των 2 τελευταίων επιπέδων δεν αντιστοιχεί χρονικά σε τετράμηνα, αλλά σε κύκλους σπουδών πέραν του υποχρεωτικού κύκλου των 12 τετραμήνων - επιπέδων που ολοκληρώνονται στο Γυμνάσιο - Λύκειο. Οι εξετάσεις του Ιουνίου θα πρέπει να περιλαμβάνουν σπουδές και μουσικά κομμάτια από τα πιο δύσκολα τεχνικώς του κάθε επιπέδου. Στο Π.Μ.Γ.Λ. Παλλήνης οι διδάσκοντες το ατομικό μάθημα της κλασσικής κιθάρας ακολουθώντας τις βασικές αρχές που αναφέρθηκαν, εφαρμόζουν το παρακάτω πρόγραμμα σπουδών που έχει αποδειχθεί βατό και πραγματοποιήσιμο. Τα αποτελέσματα είναι κάθε χρονιά και πιο ευοίωνα.
Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Σ Π Ο Υ Δ Ω Ν Α ΚΥΚΛΟΣ (ΤΑΞΗ Α ΓΥΜ.) 1 ο ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΕΘΟΔΟΙ : - «Μέθοδος Κλασικής Κιθάρας» 1, Σταύρος Κατηρτζόγλου, Επίπεδο I ή - Επιλογή ασκήσεων από E. Pujol τευχος 2 ο, J. Sagreras τεύχος 1 ο ή - Άλλες μέθοδοι κιθάρας που περιλαμβάνουν τις παρακάτω τεχνικές. Ευχέρεια στις τεχνικές κρούσης των χορδών apoyando και tiranto με όλα τα δάκτυλα. Γνώση όλων των διατονικών και χρωματικών φθόγγων στην α θέση σε όλες τις χορδές. Χρήση του αντίχειρα για μελωδία και συνοδεία. Συγχορδίες δίφωνες με im, ma, pa, pm, pi και τρίφωνες με ima, αρπίσματα σε απλές φόρμες. 5-8 κομμάτια μονόφωνα ή με απλή συνοδεία ανοικτών μπάσων. 2 Μία σπουδή από τις τελευταίες του επιπέδου. Ένα ή δύο από τα παρακάτω κομμάτια ( ή άλλο αντίστοιχου επιπέδου) - Μελωδία με συνοδεία ανοικτών μπάσων (π.χ. Κάλαντα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς κλπ). - Μελωδία μονοφωνική (π.χ. Σκόλιον του Σείκιλου, Κερκυραϊκός, Carmen του Bizet κλπ). 2 ο ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΕΘΟΔΟΙ : - «Μέθοδος Κλασικής Κιθάρας», Σταύρος Κατηρτζόγλου, Επίπεδο II ή - Επιλογή ασκήσεων από E. Pujol τευχος 2 ο, J. Sagreras τεύχος 1 ο ή - Άλλες μέθοδοι κιθάρας που περιλαμβάνουν τις παρακάτω τεχνικές. Χρωματική σκάλα Μείζονες σκάλες: ΝΤΟ, ΣΟΛ, ΡΕ, ΛΑ, ΜΙ, ΦΑ, ΣΙb σε μία και δύο οκτάβες με χρήση ανοικτών χορδών. Γνώση των συγχορδιών της 1 ης θέσης με ανοικτές χορδές (ΝΤΟ+, ΡΕ-, ΜΙ-, ΣΟΛ+, ΛΑ-, ΡΕ+, ΛΑ+, ΜΙ+, ΣΙ+7) και χρήση αυτών σε απλά αρπίσματα και συγχορδίες. 1 Η «Μέθοδος Κλασικής Κιθάρας» είναι ταξινομημένη κατά τα 4 επίπεδα σπουδών και περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες ασκήσεις τεχνικής, σπουδές, κλίμακες συνοδεία τραγουδιών, ασκήσεις δημιουργικότητας και το βασικό ρεπερτόριο των 4ων πρώτων επιπέδων. Περιλαμβάνει επίσης ιστορία της κιθάρας και του ρεπερτορίου της, καθώς και βοήθημα CD-Rom για μελέτη στο σπίτι με τη βοήθεια Η.Υ. 2 Τα έργα και οι σπουδές που αναφέρονται ως «προτεινόμενα για εξετάσεις» είναι ενδεικτικά της δυσκολίας του επιπέδου.
Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση (prima vista) σε διάρκειες μισών και τετάρτων στην πρώτη θέση. Τρίφωνες και τετράφωνες συγχορδίες με όλους τους συνδυασμούς δακτύλων του δεξιού. 5-8 κομμάτια αντίστοιχης τεχνικής. Γνώση της ιστορίας και της ονοματολογίας των μερών από τα οποία αποτελείται η κιθάρα. Μία σπουδή από τις τελευταίες του επιπέδου. Εκτέλεση συνοδείας γνωστού τραγουδιού με συγχορδίες (η άρπισμα) σε απλό μέτρο. Ένα από τα παρακάτω κομμάτια ( ή άλλο αντίστοιχου επιπέδου) - Ρομάντζα του Ανώνυμου (απλή εκδοχή με μελωδία και συνοδεία μπάσων) - Greensleeves (απλή εκδοχή με μελωδία και συνοδεία μπάσων) - Ρυθμικά δύσκολη μονοφωνική μελωδία (π.χ. Perhaps του Hirchfelder) Ερωτήσεις πάνω στην ιστορία και τα μέρη της κιθάρας. Β ΚΥΚΛΟΣ (ΤΑΞΗ Β ΓΥΜ.) 3 ο ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΕΘΟΔΟΙ : - «Μέθοδος Κλασικής Κιθάρας», Σταύρος Κατηρτζόγλου, Επίπεδο III - Επιλογή ασκήσεων από E. Pujol τευχος 2 ο, J. Sagreras τεύχος 1 ο ή - Άλλες μέθοδοι κιθάρας που περιλαμβάνουν τις παρακάτω τεχνικές. Μείζονες σκάλες σε μία και δύο οκτάβες χωρίς χρήση ανοικτών χορδών Συγχορδίες (ακόρντα) και αρπίσματα αυτών στην Τονική και την Δεσπόζουσα κάθε σκάλας. Μισό και ολόκληρο μπαρρέ. Δεμένοι φθόγγοι ( legatti). Prima vista στην 1 η θέση με διάρκειες ως όγδοα και απλές αλλοιώσεις. Περιληπτική γνώση της ιστορίας του ρεπερτορίου του οργάνου ως το μπαρόκ. 5-8 κομμάτια αντίστοιχης τεχνικής π.χ. - εύκολα έργα της Αναγέννησης και του Μπαρόκ. - εύκολα έργα των Carulli, Aguado, Sor κλπ. - διασκευές έργων ή τραγουδιών. Μία σπουδή από τις τελευταίες του επιπέδου. Ένα από τα παρακάτω κομμάτια ( ή άλλο αντίστοιχου επιπέδου) Menuet (Grieger), Andante (F.Carulli), Ωδή στη Χαρά, Fur Elise (Beethoven) κ.α. Εκτέλεση συνοδείας γνωστού τραγουδιού με συγχορδίες (η άρπισμα) σε απλό μέτρο. Εκτέλεση απλής prima vista στην 1 η θέση χωρίς αλλοιώσεις.
4 ο ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΕΘΟΔΟΙ : - «Μέθοδος Κλασικής Κιθάρας», Σταύρος Κατηρτζόγλου, Επίπεδο IV - Επιλογή ασκήσεων από E. Pujol τευχος 2 ο, J. Sagreras τεύχος 1 ο και 2 ο ή - Άλλες μέθοδοι κιθάρας που περιλαμβάνουν τις παρακάτω τεχνικές. Μείζονες και ελάσσονες αρμονικές σκάλες σε 1 και 2 οκτάβες Δεμένοι φθόγγοι, αρπίσματα, μπαρέ, γνώση και εκτέλεση απλών αρπισμάτων όλων των συγχορδιών (ακόρντων). Συγχορδίες (ακόρντα) και αρπίσματα αυτών στην Τονική και την Δεσπόζουσα κάθε σκάλας. Prima vista στην 1 η θέση με διάρκειες ως όγδοα με απλές αλλοιώσεις. Περιληπτική γνώση της ιστορίας του ρεπερτορίου του οργάνου ως τον 20 ο αιώνα. 4-6 κομμάτια της Αναγέννησης, του Μπαρόκ, της Κλασικής ή της Ρομαντικής περιόδου. Άλλα έργα ή διασκευές αντίστοιχης τεχνικής. Μία σπουδή από τις τελευταίες του επιπέδου π.χ. L. Brower Σπουδές Νο1-3-5, J. Sagreras σπουδή Νο 84/τ. 1 ο, Ε. Pujol σπουδές Νο 1 και 6 / τ. 2 ο. Ένα έργο ρεπερτορίου π.χ. Menuet (Weiss), Menuet (Bach), Folk Song (Duarte), Βαλς (Εκμεκτσόγλου), κ.α. Εκτέλεση απλής prima vista στην 1 η θέση με απλές αλλοιώσεις. Εκτέλεση συνοδείας γνωστού τραγουδιού με συγχορδίες (η άρπισμα) σε απλό μέτρο. Ερωτήσεις πάνω στην ιστορία της κιθάρας και το ρεπερτόριο της. Γ ΚΥΚΛΟΣ (ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜ.) 5 ο ΕΠΙΠΕΔΟ 3 M. Carcassi No 1, M.Carcassi No 7, J. Sagreras No 5 (2 ο τ.), L.Brower No 7 και 8 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από το 3 ο τεύχος του E. Pujol. Mείζονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες (Segovia) Prima vista στην 2 η και 3 η θέση διατονικά πάνω στις σκάλες ΝΤΟ+, ΣΟΛ + (2 ης θέσης) και ΝΤΟ- (3 ης θέσης) ΡΕΠΕΡΤΟΡΙΟ 4 : π.χ. Almain (R. Jhonson), Lagrima (Tarrega), Romance (Anonymus), Flower Rag (S. Joplin) Prima vista στην 2 η και 3 η θέση. 3 Οι Σπουδές έχουν επιλεγεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύουν διάφορες εποχές και να καλύπτουν ισόνομα όλα τα κιθαριστικά τεχνικά ζητούμενα. 4 Τα έργα ρεπερτορίου που αναφέρονται είναι ενδεικτικά της δυσκολίας.
Ερωτήσεις για τους συνθέτες των έργων που ερμηνεύει ο εξεταζόμενος και την εποχή τους. 6 ο ΕΠΙΠΕΔΟ M. Carcassi No 2, 8 και 14, J. Sagreras (2 ο τ., εκδ. Ζerboni) No 38, F. Sor No 60 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από το 3 ο τεύχος του E. Pujol. Mείζονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες (Segovia) Prima vista στην 2 η και 3 η θέση με εύκολες αλλοιώσεις. π.χ. Can she excuse ( Dowland), Lute Prelude in D ( Bach), Feste Lariane (Mozani), Tango (Ferrer) Prima vista στην 2 η και 3 η θέση. Ερωτήσεις για τους συνθέτες των έργων που ερμηνεύει ο εξεταζόμενος και την εποχή τους. Δ ΚΥΚΛΟΣ (ΤΑΞΗ Α ΛΥΚ.) 7 ο ΕΠΙΠΕΔΟ M. Carcassi No 6, 9 και 19, F. Sor (από τις 20 etudes, Segovia) No 5 και 6 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από το 3 ο τεύχος του E. Pujol. Ελάσσονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες (Segovia). Prima vista στην 4 η και 5 η θέση διατονικά πάνω στις σκάλες ΡΕ+, ΛΑ + (4 ης θέσης) και ΡΕ- (5 ης θέσης) π.χ. Bouree (lute suite I, Bach), Menuet σε ΦΑ (Weiss), Menuet 10 (Sor / Prat), Ave Maria (Tedesco), Hey Jude (Lennon / Washighton) Prima vista στην 4 η και 5 η θέση διατονικά. Ερωτήσεις για τους συνθέτες των έργων που ερμηνεύει ο εξεταζόμενος και την εποχή τους.
Εκτέλεση (χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις) οποιουδήποτε από τα διδαχθέντα που αναγράφονται στο 8 ο ΕΠΙΠΕΔΟ M. Carcassi 10 και 17, F. Sor (από τις 20 etudes, Segovia) No 2, J. Sagreras (2 ο τ., εκδ. Ζerboni) No 37 και 34 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος. Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από το 3 ο τεύχος του E. Pujol και άλλες κατ επιλογήν του διδάσκοντος. Ελάσσονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες (Segovia). Prima vista στην 4 η και 5 η θέση με απλές αλλοιώσεις. π.χ. Sarabande & Double (Bach), Menuet 1&2 (Bach / Τσέλο I), Menuet 6, 14 (Sor / Prat), Summertime (Gerswin). Prima vista στην 4 η και 5 η θέση διατονικά. Ερωτήσεις για τους συνθέτες των έργων που ερμηνεύει ο εξεταζόμενος και την εποχή τους. Εκτέλεση (χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις) οποιουδήποτε από τα διδαχθέντα που αναγράφονται στο Ε ΚΥΚΛΟΣ (ΤΑΞΗ Β ΛΥΚ.) 9 ο ΕΠΙΠΕΔΟ M. Carcassi No 23, J. Sagreras (2 ο τ.) No 31, L.Brower No 6, E. Pujol (3 ο τ.) No 5 και σπουδή Εl Abejorro ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος. Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από τα βιβλία των E. Pujol (3 ο τ.), και άλλες κατ επιλογήν του διδάσκοντος. Mείζονες και ελάσσονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες. μείζονες kλίμακες σε 3 ες. Prima vista με αλλαγές μεταξύ 1 ης και 5 ης θέσης. π.χ. Prelude (Bach / Τσέλο I), Canarios (Sanz), Pavan (Tarrega), Prelude 4 (Ponce), Honey Pie (Lennon / Washighton) Prima vista στις θέσεις 1 η έως 5 η. Ερωτήσεις για τους συνθέτες των έργων που ερμηνεύει ο εξεταζόμενος και την εποχή τους. Εκτέλεση (χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις) οποιουδήποτε από τα διδαχθέντα που αναγράφονται στο
10 ο ΕΠΙΠΕΔΟ E. Pujol (3 ο τ.)no 2,14, L.Brower No 17, F. Sor (Segovia) No 13, 9 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος. Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από τα βιβλία των E. Pujol (3 ο τ.), και άλλες κατ επιλογήν του διδάσκοντος. Mείζονες και ελάσσονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες, μείζονες κλίμακες σε 3 ες. Prima vista με αλλαγές μεταξύ 1 ης και 5 ης θέσης σε διάφορες συγχορδίες. π.χ. Allemande (lute I, Bach), Suite in D (R d Visee), Sueno de Muneca (Barrios), Choros (Anonymus/ V. Lobos), Εκδρομή (τρέμολο, Μαμαγκάκη) Όπως στο προηγούμενο επίπεδο. Prima vista με μελωδία και συγχορδίες στις θέσεις 1 η εως 5 η ΣΤ ΚΥΚΛΟΣ (ΤΑΞΗ Γ ΛΥΚ.) 11 ο ΕΠΙΠΕΔΟ E. Pujol (3 ο τ.)no 1,4,13. L.Brower No 13. F. Sor (Segovia) No, 8 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος. Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από τα βιβλία των E. Pujol (3 ο τ.), και άλλες κατ επιλογήν του διδάσκοντος. Mείζονες και ελάσσονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες. Κλίμακες ελάσσονες σε 3 ες. Prima vista 6 ης και 7 ης θέσης με μελωδικά και αρμονικά σχήματα π.χ. Prelude (Weiss), Piper Galliard ( Dowland), Maria (Tarrega), Prelude 3 (Lobos), Cancion de Cuna (Brower) Όπως στο προηγούμενο επίπεδο. Prima vista με μελωδία και συγχορδίες στις θέσεις 6 η και 7 η 12 ο ΕΠΙΠΕΔΟ E. Pujol (3 ο τ.)no 11,21. L.Brower No 16. F. Sor (Segovia) No, 10, 15 ή άλλες κατά την κρίση του διδάσκοντος.
Επιλογή ασκήσεων τεχνικής από τα βιβλία των E. Pujol (3 ο τ.), και άλλες κατ επιλογήν του διδάσκοντος Mείζονες και ελάσσονες κλίμακες σε 2 και 3 οκτάβες. Κλίμακες ελάσσονες σε 3 ες. π.χ. Gavote Rondo (Bach), Guarda me las Vacas (Narvaez), Recuerdos de la Alhambra (Tarrega), Prelude 1 (Lobos) Όπως στο προηγούμενο επίπεδο. Prima vista με μελωδία και συγχορδίες στις θέσεις 6 η και 7 η Ζ ΚΥΚΛΟΣ 13 ο ΕΠΙΠΕΔΟ E. Pujol (3 ο τ.)no 25. L.Brower No 18, 20. F. Sor (Segovia) No, 19, 12,20. Villa Lobos 12 etudes. J. Sagreras El Colibri. Επιλογή ασκήσεων τεχνικής κατά την κρίση του διδάσκοντος. Κλίμακες μείζονες - ελάσσονες σε 8ες Κομμάτια ρεπερτορίου αντίστοιχα των επιπέδων. Κοντσέρτα A. Vivaldi, L. Boccerini. 14 ο ΕΠΙΠΕΔΟ Προετοιμασία προγράμματος για την απόκτηση πτυχίου Σεπτεμβριος 2009 Σταύρος Κατηρτζόγλου