Tεύχος 34 - Ιανουάριος 2014 υγεία > ψυχολογία > διατροφή ΥΓΕΙΑ Ένα µήλο την ηµέρα, τις στατίνες κάνει πέρα ΔΙΑΤΡΟΦΗ Διώξτε τα κιλά των εορτών ΝΤΡΟΠΑΛΟ ΠΑΙΔΙ Πώς θα το κάνετε να... λυθεί; ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΪΜΑΚΑΜΗΣ Ένας Έλληνας γιατρός στο Νότιο Πόλο www.lifepositive.gr ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
www.lifepositive.gr 22 34 16 6 8 12 16 22 30 34 38 Περιεχόμενα life positive > life positive > life positive > life positive > life positive 30 EDITORIAL AGENDA ΑΠΟΡΙΕΣ > Για τα κιλά των γιορτών ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΪΜΑΚΑΜΗΣ > Αποστολή στην Ανταρκτική ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ > Ένα μήλο την ημέρα, τις στατίνες κάνει πέρα! ΥΓΙΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗ > Μεγαλώνουμε με υγεία ΧΑΠ > Νόσος που κόβει την ανάσα ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ > Ντροπαλό παιδί: Πώς θα το κάνετε να... λυθεί; ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
38 52 42 48 52 56 58 60 62 64 life positive > life positive > life positive > life positive > life positive ΙΑΤΡΟΦΗ > Η κρίση μάς...παχαίνει! moirazomai.gr > «Μοιράζομαι» σημαίνει... ευτυχία VENI, VIDI > The Little Tour of Athens PET LOVE > Ο σκύλος σου αγαπά εσένα ή το φαγητό; ΝΕΑ > Μικρά & πρακτικά ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Απελευθερώστε τη μύτη σας! www.lifepositive.gr 42 Το επόµενο τεύχος του > Life > Positive < θα κυκλοφορήσει στις 23 Φεβρουαρίου >Life>Positive< ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα Τηλ: 210 8947002, Fax: 210 8941551 e-mail: info@lifepositive.gr www.pitsilidis.gr ΕΚΔΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος SENIOR ART DIRECTOR > Γρηγορία Μαυροειδάκου ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Λυδία Παπαευαγγέλου > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Χρήστος Ντέλλος, καρδιολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταµάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι µηνιαίο περιοδικό και διανέµεται δωρεάν, την τελευταία Κυριακή κάθε µήνα, µε τον «Τύπο της Κυριακής»
GEN/04/03.13 M Y Y Y Εργαζόµαστε καθηµερινά πάνω σε φόρµουλες µε στόχο τη βελτίωση της ζωής. Στη Merck Serono συνδυάζουµε την εξειδίκευσή µας στους τοµείς των χηµικών και βιολογικών παραγόντων για να προσφέρουµε καινοτόµα συνταγογραφούµενα φάρµακα. ιαθέτουµε κορυφαία προϊόντα που συµβάλλουν στη βελτίωση της ζωής των ασθενών. Προσφέρουµε θεραπείες στους τοµείς που γνωρίζουµε καλύτερα: την ογκολογία, τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις, τη γονιµότητα, την ενδοκρινολογία, τις καρδιοµεταβολικές παθήσεις. ιαθέτουµε υψηλής ποιότητας προϊόντα σε περισσότερες από 150 χώρες σε ολόκληρο τον κόσµο. Λεωφόρος Κηφισίας 41-45 (Κτίριο Β), 151 23 Μαρούσι, Αθήνα www.merck.gr www.merckserono.gr Η Merck Serono είναι ένας κλάδος της Merck.
6 > editοrial του Mιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ή Πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας (ΠφΥ), αποτελεί τη λυδία λίθο αξιολόγησης κάθε Εθνικού Συστήματος Υγείας. Όπου δεν υπάρχει ΠΦΥ, όπως συμβαίνει στη χώρα μας, οι επιπτώσεις είναι συγκεκριμένες και οι ίδιες σε κάθε χώρα, απλώς επερχόμενες με διαφορετική, ενδεχομένως, σειρά. Χωρίς ΠΦΥ λοιπόν, έχουμε μεγάλη επιβάρυνση των νοσοκομείων που καλούνται να καλύψουν το κενό της, αύξηση της ταλαιπωρίας των ασθενών και του υγειονομικού προσωπικού και, φυσικά, των δαπανών Υγείας. Επιπλέον, το σύστημα γεμίζει με ειδικευμένος γιατρούς που οδηγούνται σε περαιτέρω εξειδίκευση, ωθούμενοι από τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, σε μια περιορισμένη αγορά Υγείας, όπως η ελληνική. Αυτή η κλιμακωτή εξειδίκευση επιφέρει περαιτέρω αύξηση των δαπανών Υγείας, καθώς μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη «εξωτικές» εξετάσεις και αντιμετώπιση «ασθενειών» με το πλέον κοστοβόρο και εξειδικευμένο τρόπο. Γι αυτό η Ελλάδα κατέχει παγκόσμιο πλέον ρεκόρ σε μαγνητικές τομογραφίες κι άλλες παρόμοιες εξετάσεις, όπως επίσης και σε χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται χωρίς σοβαρό λόγο (σε προστάτη, θυρεοειδή, καισαρικές κ.ο.κ). Το βασικό, βασικότατο κριτήριο της ΠΦΥ δεν είναι, όπως πολλοί ειδικοί και «ειδικοί» πρεσβεύουν για ευνόητους λόγους, η ύπαρξη του κατάλληλου πληθυσμού «οικογενειακών γιατρών», κατά αντιστοιχία των GPs (General Practitioners) του αγγλικού NHS (National Health System). Το βασικό κριτήριο είναι η δομή και η γεωγραφική διασπορά. Από πλευράς δομής, μπορούμε να διακρίνουμε μονάδες ΠΦΥ τριών επιπέδων. Οι μονάδες πρώτου επιπέδου θα λειτουργούν σε 24ωρη βάση συνεχώς και θα περιλαμβάνουν βασικές ειδικότητες: παθολόγο, καρδιολόγο, παιδίατρο, γενικό χειρουργό, νοσηλευτές, γραμματεία. Οι ανώτερης βαθμίδας μονάδες που θα πρέπει να αποτελούν το 1/3 αριθμητικά των μονάδων πρώτου επιπέδου, θα λειτουργούν επίσης σε συνεχή 24ωρη βάση όλο τον χρόνο και θα είναι στελεχωμένες με επιπλέον ειδικότητες όπως ορθοπαιδικοί, νευρολόγοι, οδοντίατροι κ.λπ., όπως θα προσδιοριστεί από τα στατιστικά στοιχεία επισκέψεων σε γιατρούς, στο ΕΣΥ. Οι μονάδες τρίτου επιπέδου θα είναι αριθμητικά το 50% των μονάδων δευτέρου επιπέδου, θα λειτουργούν ως μίνι νοσοκομεία, με περισσότερες ιατρικές ειδικότητες, διαγνωστικές εργαστηριακές δυνατότητες, θα διαθέτουν χειρουργείο, λειτουργία κλινικών μιας ημέρας και δυνατότητα νοσηλείας μέχρι 2 διανυκτερεύσεων. Το κρίσιμο σημείο είναι, όπως είπαμε, η γεωγραφική διασπορά, εξαιτίας και της ιδιαιτερότητας της ελληνικής γεωγραφίας, με τα πάμπολλα κατοικημένα νησιά κ.λπ. Πρέπει, ωστόσο, όσο κι αν δεν είναι ευχάριστο, να γίνει κατανοητό ότι είναι εντελώς αδύνατη η πλήρης υγειονομική κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού, υπό αυτές τις γεωγραφικές συνθήκες. Ακούμε πολλές φορές να λέγεται ότι π.χ. δεν υπάρχει νευρολόγος ή ενδοκρινολόγος σε κάποιο Κέντρο Υγείας της επαρχίας, ιδιαίτερα στη νησιωτική Ελλάδα. Δυστυχώς, η άσκηση μιας ιατρικής ειδικότητας απαιτεί έναν πληθυσμό, μια «κρίσιμη μάζα», που είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο πιο εξειδικευμένος είναι ο γιατρός. Δεν υπάρχει π.χ. αντικείμενο για έναν παιδοενδοκρινολόγο, παρά μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα. Πόσα περιστατικά θα βρει για να ασκήσει την ειδικότητά του, ακόμα και σε ένα νησί 10.000 κατοίκων; Για τις περιπτώσεις αυτές η τηλε-ιατρική καθώς και ένα πρόγραμμα επισκέψεων ειδικών γιατρών, σε τακτά χρονικά διαστήματα, μπορούν, μαζί με ένα άρτιο σύστημα αερομεταφοράς, να λύσουν το πρόβλημα... < > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
> agenda έως 28 Φεβρουαρίου «ΥΠΕρΣιΒήριΚόΣ» Η εταιρεία «Παραμύθια από μακριά» σε συνεργασία με το Θέατρο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών ανεβάζει την παράσταση «Υπερσιβηρικός», που βασίζεται στο μυθιστόρημα του Lucio Lami «H Κυρά της Αρκούδας». Η ιστορία ξεκινάει ακριβώς 100 χρόνια πριν. Οι ήρωές μας, δύο αρκουδιάρηδες. Ένας άντρας και μια γυναίκα. Ένα παθιασμένο ζευγάρι. Θα κάνουν ένα μεγάλο ταξίδι από την Ιταλία ως τη Σιβηρία για να αποκτήσουν μια Σιβηρική Αρκούδα. Θα ταξιδέψουν στην Ευρώπη των βαλκανικών πολέμων και της Οκτωβριανής επανάστασης. Θα μεταφέρουν τη μικρή τους ιστορία στη μεγάλη Ιστορία με τον Υπερσιβηρικό Σιδηρόδρομο. Πρωταγωνιστούν: Ηλέκτρα Αρσενίδου, Ηλίας βαλάσης, Άννυ Ζερβού, Γεωργία Κατσίρη, Άννα μιχαλοπούλου, Γιάννης Σάββα, βασίλης Τσάρας Πού: Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Αίθουσα Σχεδίου, Πειραιώς 256, Ταύρος Πότε: Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 19.30, μέχρι Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου. Πόσο: 5-10 ευρώ από 06 Φεβρουαρίου her 8 O Theodore Twombly (Joaquin Phoenix) είναι ένας μοναχικός συγγραφέας που ζει στο Los Angeles, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον. βασανισμένος μετά τον χωρισμό του, βρίσκει ενδιαφέρον σε ένα νέο λειτουργικό σύστημα τεχνητής νοημοσύνης. Κάπως έτσι ο Theodore «συναντά» τη Samantha (με τη φωνή της Scarlett Johansson), μια ψηφιακή προσωπικότητα με ευαισθησία και χιούμορ. Η σχέση τους θα γίνεται ολοένα και πιο στενή, δημιουργώντας απρόβλεπτες καταστάσεις. Και αν ως τώρα δεν μπορούσατε να σκεφτείτε μια ταινία που να συνδυάζει στοιχεία ρομαντικής κομεντί και επιστημονικής φαντασίας, ο Spike Jonze, που υπογράφει τη σκηνοθεσία και το σενάριο, υπόσχεται να το καταφέρει. Τον Φεβρουάριο στους κινηματογράφους. > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
> agenda Φεβρουάριος «ΕΓΩ, ή ΓΩΓΩ», ΤήΣ ΕΛΕνήΣ ΓΚαΣόΥΚα μια γυναίκα βρίσκεται εγκλωβισμένη στα συντρίμμια του αυτοκινήτου της μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα. Πώς θα διασωθεί; Ποιος θα τη βοηθήσει να βγει από τον γκρεμό; Αν και συνηθισμένη να της επιλύουν οι άλλοι τα προβλήματά της, αυτή τη φορά καλείται να τα βγάλει πέρα μόνη της. Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Είναι θέμα ζωής και θανάτου. Θα τα καταφέρει; Ή θα χαθεί; μια προσωπική αναμέτρηση, όπου το κωμικό και το δραματικό στοιχείο εναλλάσσονται στον παραληρηματικό μονόλογο της ηρωίδας. Η Γωγώ είναι ταυτόχρονα μπροστά στο αδιέξοδο και στη λύτρωση. μετά τους «Ήρωες», τη «Φουρκέτα» και τη «Φτωχούλα του Θεού», η Ελένη Γκασούκα επιστρέφει με το «Εγώ, η Γωγώ». Γωγώ, η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου. Πότε: Δευτέρα - Τρίτη 9 μ.μ., Τετάρτη 6.30 μ.μ. Πού: Θέατρο Αθηνών, Πανεπιστημίου & βουκουρεστίου 10, Αθήνα, τηλ.: 2103312343 Πόσο: 10-16 ευρώ από 26 Φεβρουαρίου «ΞήΜΕρΩνΕι ΚΥριαΚή» 10 Τα θρυλικά πολυαγαπημένα τραγούδια των μίμη Πλέσσα και Λευτέρη Παπαδόπουλου, που ξεχώρισαν στους δύο ιστορικούς δίσκους «O Δρόμος» και «μίλα μου για τη λευτεριά», αποτέλεσαν την έμπνευση του έργου «Ξημερώνει Κυριακή», σε κείμενα των Παναγιώτη μπρατάκου και μάρως μπουρδάκου και σκηνοθεσία του μάνου Πετούση, που ανεβαίνει στις 26 Φεβρουαρίου στο «ΘΕΑΤρΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Πρωταγωνίστρια η Ελλάδα του σήμερα, με τον θυμό, την απόγνωση, τις μάταιες θυσίες, τη φτώχεια, την προδοσία αλλά και τις ελπίδες, τα όνειρα, την αγάπη, την αλληλεγγύη και τη μαχητικότητα. Συμπρωταγωνιστές οι: Κώστας Αρζόγλου, Γιώτα Φέστα, μιχάλης μητρούσης, Δημήτρης Αλεξανδρής, βασίλης Παλαιολόγος, Δώρα Χρυσικού, Αννίτα Κούλη, Γιάννης Καραούλης. Τα τραγούδια της μουσικοθεατρικής παράστασης ερμηνεύουν η ρένα Κουμιώτη και ο Δημήτρης μπάσης. Πού: «ΘΕΑΤρΟΝ», Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» > Life > Positive <
Αριθμός Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 70674 / 4-10-2012 flyingcolours Για να μην δουλεύει η μνήμη σας με καθυστέρηση Το νέο εξειδικευμένο συμπλήρωμα διατροφής που βοηθά καθημερινά: στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου στην ενίσχυση της μνήμης Εκτεταμένες επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι το περιέχει έναν αποτελεσματικό συνδυασμό βασικών συστατικών που βοηθούν στην υποστήριξη ενός ώριμου εγκεφάλου. Τα κύρια πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν ενίσχυση: της νοητικής εγρήγορσης της γνωστικής λειτουργίας της διανοητικής απόδοσης, όπως η συγκέντρωση, η μάθηση, η μνήμη και η λογική. Εγκεκριμένα Συστατικά Σίδηρος: συμβάλλει στην φυσιολογική γνωστική λειτουργία Παντοθενικό Οξύ: συμβάλλει στην φυσιολογική διανοητική απόδοση EFSA COMMISSION REGULATION (EU) N o 432/2012 Κλινικά Ελεγμένα Συστατικά Ουριδίνη Κυτιδίνη (L)-Γλουταμίνη 3 συστατικά (Ουριδίνη + Κυτιδίνη + (L)-Γλουταμίνη) δοκιμάστηκαν εκτενώς σε 31 μελέτες όπου συμμετείχαν 2200+ εθελοντές. 6 διπλά τυφλές κλινικές μελέτες, ελεγχόμενες ως προς placebo, στις οποίες συμμετείχαν 500+ εθελοντές. Συμπλήρωμα Διατροφής με σίδηρο και παντοθενικό οξύ. Λαμβάνεται 2 κάψουλες καθημερινά με το πρωινό γεύμα. Μην υπερβαίνετε τη συνιστώμενη ημερήσια δόση. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν υποκαθιστούν την ισορροπημένη διατροφή και τον υγιεινό τρόπο ζωής. Φυλάσσεται μακριά από τα παιδιά. Διατίθεται αποκλειστικά στα Φαρμακεία Η υπενθύμιση της μνήμης σας. Αποκλειστικός Διανομέας για την Ελλάδα: ELPEN Α.Ε. Φαρμακευτική Βιομηχανία Γραφεία Εμπορικού Τμήματος Φαρμακείων: Λεωφ. Μαραθώνος 95, 190 09 Πικέρμι Αττικής, Τηλ.: 210 60 39 326, Εθνικής Αντιστάσεως 114, 551 34 Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310 459 920-1 www.elpen.gr, farmakeia@elpen.gr
> υγεία 12 8+1 Απορίες για τα κιλά των γιορτών Από τα γιορτινά τραπέζια δεν λείπει τίποτα. Ορεκτικά, φαγητά, γλυκά... Δύσκολο να αντισταθεί κανείς. Το αποτέλεσμα; Η ζυγαριά να μας δείχνει μεθεόρτια περίπου 2-3 κιλά βαρύτερους. Υπάρχει τρόπος να απαλλαγούμε γρήγορα από αυτό το... φορτίο, χωρίς να ταλαιπωρηθούμε; Ο διαιτολόγοςδιατροφολόγος κ. Δημήτρης Αθανασιάδης μας δείχνει τον τρόπο, απαντώντας στα πιο καυτά ερωτήματα των ημερών. Ποια είναι τα λάθη που 1 κάνουμε στις γιορτές και μας φορτώνουν κιλά; Οι γιορτές επιδρούν αρνητικά στο βάρος μας με πολλούς τρόπους. Τα λάθη που κάνουμε αυτήν την περίοδο είναι πολλά. Οι περισσότεροι επιδιδόμαστε σε ένα ανελέητο τσιμπολόγημα, το «ρίχνουμε έξω», καταναλώνοντας μεγαλύτερες μερίδες φαγητού, πίνουμε αρκετό αλκοόλ και γενικά χάνουμε τον έλεγχο όσον αφορά στην πρόσληψη τροφής Πέρα από το πολύ φαγητό 2 και το πολύ αλκοόλ ποιοι άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο στην αύξηση του βάρους μας στις γιορτές; Το λάθος που γίνεται είναι ότι βρίσκουμε την ευκαιρία αυτήν την περίοδο να κάνουμε ό,τι δεν θα κάναμε στην κανονική μας ζωή. Αυξάνουμε την ποσότητα του φαγητού που καταναλώνουμε, ενώ ταυτόχρονα μειώνουμε ή σταματάμε εντελώς τη φυσική δραστηριότητα. Έτσι, ο οργανισμός οδηγείται σε θετικό ισοζύγιο θερμίδων, με αποτέλεσμα να παίρνουμε βάρος. Ποια λάθη πρέπει να 3 αποφύγουμε στην προσπάθειά μας να τα... χάσουμε; Το σίγουρο λάθος είναι να επιλέξετε να χάσετε βάρος ακολουθώντας κάποια δίαιτα -express. Η αντιμετώπιση του προβλήματος που ανέκυψε θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στα μέτρα σας, θα πρέπει δηλαδή να ακολουθήσετε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής. Προσέξτε και παρατηρήστε τη μερίδα φαγητού που καταναλώνετε. Μια σίγουρη μέθοδος για να το καταφέρετε είναι να διατηρήσετε ένα ημερολόγιο καταγραφής. Υπάρχουν μυστικά 4 επιτυχίας; Μπορείτε να μας δώσετε κάποιες βασικές συμβουλές; Τα πράγματα είναι απλά. Δεν υπάρχουν μαγικές δίαιτες ή μαγικές τροφές που θα σας απαλλάξουν από τα περιττά κιλά. O τρόπος για να τα καταφέρετε μακροπρόθεσμα, είναι να θελήσετε και να αλλάξετε σταδιακά τις διατροφικές σας συνήθειες. Η ισορροπημένη διατροφή, η συχνή ενυδάτωση, ο καλός ύπνος και η τακτική σωματική άσκηση είναι τα μυστικά της επιτυχίας και θα πρέπει να τα κάνετε τρόπο ζωής. > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
> υγεία 8+1 απορίες για τα κιλά των γιορτών 14 αν κόψω τα γλυκά 5 «μαχαίρι» θα αδυνατίσω; Αν το πλεόνασμα του βάρους που έχετε πάρει, προέρχεται κυρίως από την κατανάλωση γλυκών, τότε μια δραστική περικοπή τους, ναι, θα σας βοηθήσει να χάσετε βάρος. Βέβαια, μια τέτοια αντιμετώπιση μπορεί να επιφέρει στέρηση, αυξάνοντας τον κίνδυνό σας να υποτροπιάσετε. Μια σωστή προσέγγιση είναι να αντικαταστήσετε τα γλυκά με υγιεινά σνακ που έχουν γλυκιά γεύση π.χ. αποξηραμένα φρούτα, μήλο με κανέλα, γλυκό του κουταλιού, κομπόστα, ζελέ με φρούτα, γιαούρτι με μέλι. Πόσο χρήσιμες είναι οι 6 -διαδομένες αυτήν την περίοδο του χρόνου- δίαιτες αποτοξίνωσης; Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τέτοιου τύπου δίαιτες είναι ότι προσφέρονται για μικρό χρονικό διάστημα. Δεν οδηγούν δηλαδή σε πραγματική βελτίωση των διατροφικών μας συνηθειών απλώς τις αλλάζουν για σύντομο χρόνο. Οι παραπάνω δίαιτες συνήθως αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων από τη διατροφή του ατόμου, όπως π.χ. γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρι, αμυλούχες τροφές. Αυτό όμως οδηγεί σε στέρηση θρεπτικών συστατικών και έχει επιπτώσεις στην υγεία του. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης αντιτίθενται στον υγιεινό τρόπο ζωής και στην ισορροπημένη διατροφή. Υπάρχουν τροφές που 7 μπορούν να βοηθήσουν στην προσπάθειά μας; Ναι, υπάρχουν τροφές που μπορούν να βοηθήσουν. Θα πρέπει να εστιάσετε σε τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες και έχουν μέτριο προς χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στην καλύτερη πέψη, στην καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, ενώ αυξάνουν τον κορεσμό, σας διατηρούν δηλαδή χορτάτους για περισσότερη ώρα. Παράλληλα, η κατανάλωση τροφίμων με μέτριο προς χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη διατηρεί τα επίπεδα του σακχάρου σταθερά. Έτσι, έχετε καλύτερο έλεγχο της όρεξής σας. Αυτό που επίσης είναι πολύ σημαντικό σε μια προσπάθεια απώλειας βάρους, αλλά συνηθίζουμε να ξεχνάμε, ιδίως τον χειμώνα, είναι η συχνή ενυδάτωση. Λόγω της εποχής, είναι σύνηθες φαινόμενο να μειώνουμε την πρόσληψη νερού. Αν δεν μπορείτε να πιείτε αρκετό νερό, προτιμήστε πράσινο τσάι και αφεψήματα, ώστε να εξασφαλίσετε επαρκή ενυδάτωση και αναπλήρωση των υγρών του σώματος. Πόσο σημαντική 8 είναι η άσκηση; Πέρα από τα πολλαπλά οφέλη της, η άσκηση μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην απώλεια βάρους. Για να κατανοήσουμε τη σημασία της, πρέπει να καταφύγουμε στα... απλά μαθηματικά. Όταν το ανθρώπινο σώμα ασκείται, ο μεταβολισμός αυξάνεται, τόσο την ώρα της άσκησης όσο και τις επόμενες ώρες. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα καταναλώνει ενέργεια, δηλαδή θερμίδες. Αν λοιπόν συνδυάσετε ισορροπημένη διατροφή και άσκηση, θα πετύχετε αρνητικό ισοζύγιο θερμίδων και θα χάσετε βάρος. Πόση απώλεια βάρους 9 πρέπει να προσδοκούμε ακολουθώντας τις παραπάνω συμβουλές; Ένας υγιής και ασφαλής ρυθμός απώλειας βάρους, ακολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες, δηλαδή με άσκηση και ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής, είναι 0,5-1 κιλό/ εβδομάδα. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί, ότι η απώλεια βάρους διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, το πλεόνασμα βάρους και τη φυσική δραστηριότητα (την ένταση και τη διάρκειά της). < i Δημήτρης Αθανασιάδης Διαιτολόγος-διατροφολόγος BSc, επιστημονικός συνεργάτης mednutrition e-mail: athandiet@gmail.com > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
> συνέντευξη > της Νεκταρίας Καρακώστα ευαγγελος καϊμακαμης «Ο,ΤΙ ΘΕΛΕΙΣ, ΤΟ ΜΠΟΡΕΙΣ»
Ονειρευόταν πάντοτε να ταξιδέψει στο διάστημα και έφτασε πολύ κοντά καθώς έζησε μια... διαστημική εμπειρία επί... Γης. Ο γιατρός Ευάγγελος Καϊμακάμης έζησε για έναν ολόκληρο χρόνο, στο... απέραντο λευκό, στην επιστημονική βάση Concordia, στην Ανταρκτική, που θεωρείται το ιδανικό ανάλογο των διαστημικών σταθμών στη Γη. Απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) πραγματοποίησε, στη νότια άκρη του πλανήτη σημαντικές βιοϊατρικές μελέτες υπό ακραίες συνθήκες. Ζήσατε για έναν χρόνο στο... απέραντο λευκό. Τι κάνατε εκεί; Ήμουν απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), ως γιατρός ερευνητής. Αποστολή μου ήταν να μελετήσω τις βιολογικές και ψυχολογικές επιδράσεις των μοναδικών συνθηκών που επικρατούν σε αυτήν τη βάση και οι οποίες επιδρούν στο πλήρωμα της επιστημονικής βάσης-εμού συμπεριλαμβανομένου. Η Concordia, λόγω θέσης και λόγω των συνθηκών που επικρατούν εκεί, θεωρείται το ιδανικό διαστημικό ανάλογο στη Γη. Γενικά υπάρχουν διάφορα διαστημικά ανάλογα στη Γη, στις ερήμους, υποθαλάσσια κ.ο.κ., που προσπαθούν να προσομοιώσουν διαστημικές βάσεις, όπως π.χ. στον Άρη ή στη Σελήνη. Αυτή η βάση θεωρείται ότι πραγματικά μοιάζει με το πώς θα είναι μια βάση σε έναν άλλο πλανήτη, καθώς: βρίσκεται σε υψόμετρο 3233 μέτρων, επειδή όμως στους πόλους ο αέρας είναι πιο αραιός, είναι σαν να βρίσκεται σε ύψος 4500 μέτρων. είναι τελείως απομονωμένη: Για 9 μήνες, από τον Φεβρουάριο έως τον Νοέμβριο, η βάση είναι πλήρως απομονωμένη από τον υπόλοιπο πλανήτη- δεν υπάρχει δυνατότητα κάποιος να έλθει ή να φύγει, δεν φτάνει εκεί κανένα μηχανοκίνητο μέσο. Άρα, πραγματικά, δεν διαφέρει σε τίποτα από το να είσαι σε έναν άλλο πλανήτη, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα διαφυγής. το απόκοσμο γεωγραφικό ανάγλυφο της περιοχής: Η βάση βρίσκεται στο κέντρο ενός οροπεδίου και σε απόσταση 600 χιλιομέτρων γύρω- γύρω, δεν υπάρχει ούτε ένας λοφίσκος, ούτε μια εδαφική ανωμαλία, το μόνο που βλέπεις, είναι πραγματικά το απέραντο λευκό. Πάνω του, δεν υπάρχει τίποτα που να σου θυμίζει ότι είσαι στη Γη, ούτε βλάστηση ούτε ζωή κάποιου είδους. η ξηρά είναι 3,5 χιλιόμετρα πιο κάτω- η βάση είναι στημένη πάνω στον πάγο. Ουσιαστικά, είναι ένα «πλοίο», πάνω σε μια παγωμένη θάλασσα. Μάλιστα, η ίδια η εμ- φάνιση της βάσης θυμίζει διαστημόπλοιο, που μόλις έχει προσεδαφιστεί σε έναν άλλο πλανήτη. η μεγάλη ξηρασία: Είναι το πιο ξηρό μέρος στον πλανήτη. Η σχετική υγρασία είναι χαμηλότερη και από τη Σαχάρα. οι ανάγκες αυτονομίας και αυτάρκειας που έχει η βάση, προσομοιάζουν τις συνθήκες μιας διαστημικής βάσης. Υπάρχει για παράδειγμα ένα σύστημα που ανακυκλώνει σε ποσοστό 85% το νερό που χρησιμοποιείται στη βάση, κάνοντάς το ξανά πόσιμο. Το σύστημα αυτό πρωτοδοκιμάστηκε στην Concordia, και στη συνέχεια, σε μια πιο εξελιγμένη μορφή του τέθηκε σε τροχιά με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Στο σύστημα του Διαστημικού Σταθμού ανακυκλώνονται τα πάντα, ακόμη και τα ούρα και ο ιδρώτας των αστροναυτών. Μέρη σαν την Concordia, είναι μέρη όπου δοκιμάζεται η τεχνολογία του μέλλοντος, για αυτό και είναι τόσο σημαντικά. Γενικά, η έρευνα που γίνεται στην Ανταρκτική είναι πολύ σημαντική για όλον τον πλανήτη και έχει πάρα πολλές εφαρμογές: στη μετεωρολογία, τη σεισμολογία, τη φυσική της ατμόσφαιρας, την αστρονομία και βέβαια στη βιοϊατρική τεχνολογία. οι προκλήσεις για την ψυχολογία και το ηθικό του πληρώματος είναι επίσης παρόμοιες με αυτές που αντιμετωπίζουν οι αστροναύτες. Το απόλυτο σκοτάδι που επικρατεί για αρκετούς μήνες τον χρόνο, θυμίζει έντονα διαστημικό σταθμό. Δεν είναι τυχαίο που η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον και στέλνει κάθε χρόνο έναν γιατρό ερευνητή για την πραγματοποίηση μελετών στην περιοχή. Κι αν συμβεί κάτι; Θεωρητικά, η βάση διαθέτει ένα πλήρως εξοπλισμένο νοσοκομείο, με δυνατότητες τηλεϊατρικής, για τα πολύ επείγοντα ιατρικά περιστατικά. Ωστόσο, το να χρειαστεί κανείς χειρουργική επέμβαση είναι το χειρότερο δυνατό 17 > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
> συνέντευξη Ευάγγελος Καϊµακάµης σενάριο, γιατί δεν υπάρχει χειρουργός... Θα έπρεπε να κάνω εγώ τον χειρουργό για πρώτη μου φορά, με οδηγίες ενδεχομένως μέσω τηλεϊατρικής... Αλλά ευτυχώς δεν χρειάστηκε... 18 h επικοινωνία ήταν τουλάχιστον καλή; Ούτε αυτό είναι σίγουρο. Είχαμε δορυφορικό Ίντερνετ, επειδή όμως η βάση βρίσκεται στα όρια κάλυψης των δορυφόρων, είχε μέγιστη ταχύτητα 512kbps. Ωστόσο, ούτε η κάλυψη είναι δεδομένη, ούτε το εύρος ζώνης είναι επαρκές για να τέτοιες εφαρμογές. ή επιλογή σας πώς έγινε; Κάθε άνοιξη, βγαίνει πρόσκληση ενδιαφέροντος από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, και όλοι οι ενδιαφερόμενοι γιατροί από τα κράτη-μέλη της ESA δηλώνουν συμμετοχή, στέλνοντας βιογραφικό σημείωμα και γράμμα ενδιαφέροντος. Βάσει αυτών, επιλέγονται αρχικά 3 άτομα, τα οποία περνούν από ψυχολογικά και ιατρικά τεστ και επαγγελματική συνέντευξη. Μετά από όλα αυτά, αποφασίζουν ποιος θα πάει. Υπάρχουν δύσκολες στιγμές σε μια τέτοια αποστολή; Ναι, κυρίως στη διάρκεια του midwinter. Βρίσκεσαι περίπου στη μέση της «διαδρομής» -έχουν ήδη περάσει 6 μήνες παραμονής στη βάση όμως η συνεχής νύχτα που επικρατεί δεν μπορεί να σε αφήσει ανεπηρέαστο. Τόσο ο χρόνος που περνάει μακριά από αγαπημένα πρόσωπα, όσο και η έλλειψη φωτός, επιδρούν σε οργανικό και σε ψυχολογικό επίπεδο: το βιολογικό ρολόι αποσυντονίζεται. Ο ύπνος είναι πολύ κακός, τόσο λόγω της απορρύθμισης του βιολογικού ρολογιού, αλλά και λόγω της υποξίας. Οι σκοτεινοί μήνες, επιδρούν στην ψυχολογία- σε αυτό το σημείο η δυναμική του γκρουπ είναι σημαντική. Γι αυτό και στην αρχή του midwinter μία ολόκληρη εβδομάδα είναι αφιερωμένη σε εορταστικές εκδηλώσεις, όπως π.χ. πάρτι, ενώ οι εργασίες στη βάση σταματούν. Επίσης, το να ζεις με άλλα 10-15 άτομα, σε ένα περιορισμένο περιβάλλον για τόσους πολλούς μήνες, είναι από μόνο του δύσκολο: Μικροεντάσεις, μικροθέματα προκύπτουν συχνά, ενώ σε ένα τέτοιο περιβάλλον ασφαλώς μεγαλοποιούνται. Ποια είναι η πιο έντονη στιγμή που θυμάστε από την παραμονή σας εκεί; Είναι δύσκολο να διαλέξω μία στιγμή μόνο... Έντονη στιγμή ήταν όταν είδα τους πάγους της Ανταρκτικής από ψηλά, από το αεροπλάνο και συνειδητοποίησα πού πηγαίνω - με κατέκλυσε ένα κύμα ενθουσιασμού και προσμονής. Μια άλλη δυνατή στιγμή ήλθε λίγες μέρες αργότερα, όταν το αεροπλάνο προσγειωνόταν με τα σκι πάνω στους πάγους, μεταφέροντάς με στην Concordia. To τοπίο -απέραντο λευκό - σου δίνει την αίσθηση ότι είσαι σε έναν > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34
άλλο κόσμο. Εκεί με υποδέχθηκαν οι ερευνητές που ήταν ήδη στη βάση, με αγκαλιές και φιλιά. Έντονη στιγμή -αλλά όχι ευχάριστη- ήταν όταν έφυγε το τελευταίο αεροπλάνο. Είναι η στιγμή που συνειδητοποιείς πως ότι και αν συμβεί τους επόμενους 9 μήνες, δεν υπάρχει διαφυγή. Αντίστοιχα, ο αποχαιρετισμός του ήλιου τον Μάιο και η επανεμφάνισή του, γύρω στον δεκαπενταύγουστο- παρά το γεγονός ότι, φεύγοντας ο ήλιος, αποκάλυψε έναν μοναδικό νυχτερινό ουρανό. Δεν θα ξεχάσω επίσης ποτέ το νότιο σέλας, η εμπειρία ήταν μαγευτική - δεν περιγράφεται με λόγια... Η Concordia είναι το ιδανικότερο μέρος στον πλανήτη για αστροπαρατήρηση, λόγω των συνθηκών που επικρατούν εκεί- μεγάλη ξηρασία, μεγάλο υψόμετρο, απουσία νεφών. Έντονα θυμάμαι επίσης τη στιγμή που ήλθε και πάλι το πρώτο αεροπλάνο, σπάζοντας την 9μηνη απομόνωση, φέρνοντας ανθρώπους στη βάση, αλλά και προμήθειες σε φρούτα και λαχανικά, που μας είχαν τελειώσει μήνες πριν. Δεν πρέπει τέλος να παραλείψω το τέλος της «διαδρομής», τη στιγμή που αποχαιρέτισα το μέρος που για έναν χρόνο ήταν το «σπίτι μου». Τι μελετήσατε εκεί; Υπάρχουν κάποια πρώτα συμπεράσματα; Στη διάρκεια του ενός έτους, έτρεξα 9 διαφορετικά ερευνητικά πρωτόκολλα για την επίδραση των ακραίων συνθηκών στον οργανισμό: κάναμε μελέτες ύπνου, μελετήσαμε πώς αλλάζει ο μεταβολισμός και οι θερμιδικές ανάγκες σε αυτά τα περιβάλλοντα, πώς οι τελευταίες επηρεάζονται από την ψυχική μας διάθεση και τον χρόνο που είμαστε εκεί. Μελετήσαμε επίσης το καρδιαγγειακό σύστημα σε σχέση με το σύστημα ισορροπίας, ενώ κάναμε μελέτες για την αντοχή κάποιων αντιμικροβιακών υλικών σε απομονωμένα περιβάλλοντα, ώστε μελλοντικά να χρησιμοποιηθούν σε διαστημικές αποστολές. Πραγματοποιήσαμε τέλος πολλά πειράματα, μελετώντας τη διάθεση, την ψυχολογία και τη δυναμική του γκρουπ. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά ήταν τα αποτελέσματα σχετικά με την επίδραση της υποξίας και της απορρύθμισης του βιολογικού ρολογιού στον ύπνο- είχαμε όλοι κεντρικού τύπου άπνοια στον ύπνο, σαν την άπνοια που κάνουν οι πάσχοντες από βαριά καρδιακή ανεπάρκεια. Τα συμπεράσματα που θα βγάλουμε επομένως από αυτήν την έρευνα, θα μπορούσαν να έχουν εφαρμογή και στους καρδιοπαθείς. Είναι σαφές ότι τα ιατρικά συμπεράσματα από τέτοιου είδους αποστολές, δεν βοηθούν μόνο τους ανθρώπους που θα πάνε στο διάστημα. Έχουν ποικίλες εφαρμογές. Διαπιστώσαμε επίσης ότι λόγω των συνθηκών, του κρύου και της υποξίας, οι μεταβολικές ανάγκες είναι πολύ αυξημένες. Τρώγοντας λοιπόν παρόμοιες ποσότητες με εκείνες που τρως συνήθως, χάνεις περίπου 1 κιλό τον μήνα. Τέλος, τα ψυχολογικά πειράματα έδειξαν, μέχρι στιγμής > who is who Ο Ευάγγελος Καϊμακάμης αποφοίτησε από το 5 ο Γενικό Λύκειο Λάρισας και εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του Α.Π.Θ. με σειρά επιτυχίας 2 ος. Αποφοίτησε από την Ιατρική το 2001 και συνέχισε τις σπουδές του με μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στην Ιατρική Ερευνητική Τεχνολογία και εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής στην Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ., με θέμα τη μη γραμμική ανάλυση αναπνευστικών βιοσημάτων σε διαταραχές ύπνου. Για τη διατριβή του αυτή έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών μετά από εξετάσεις. Απέκτησε τον Τίτλο της Ειδικότητας Πνευμονολόγου Φυματιολόγου το 2011. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα ερευνητικά πρωτόκολλα και έχει λάβει μέρος στη συγγραφή αρκετών δημοσιεύσεων σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Για τις εργασίες αυτές έχει λάβει μια σειρά επαίνων και βραβείων (ελληνικών και διεθνών), ενώ έχει λάβει και έπαινο από το Νοσοκομείο «Γ. Παπανικολάου» Θεσσαλονίκης για την προσφορά και κατάρτισή του ως ειδικευόμενος ιατρός. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών Συλλόγων και Εταιριών. Σε ερασιτεχνικό επίπεδο, ασχολείται με τον χειρισμό ελαφρών αεροσκαφών, τις καταδύσεις, την ορειβασία, το θέατρο, την ποίηση, την πρακτική σκοποβολή και την ιστιοπλοΐα ανοιχτής θάλασσας. Κατά τα έτη 2008-2009 έλαβε μέρος στη διαδικασία επιλογής Ευρωπαίων αστροναυτών για την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA), φτάνοντας στο τελικό στάδιο των 45 φιναλίστ από την αρχική ομάδα των 10.000 αιτούντων. Το 2013 επιλέχθηκε από την ESA για τη θέση του ιατρού ερευνητή σε πρωτόκολλα μελετών αεροδιαστημικής ιατρικής στην επιστημονική βάση Concordia, στην Ανταρκτική. kaimakamis.wordpress.com 19 > Life > Positive <
> συνέντευξη Ευάγγελος Καϊµακάµης 20 τουλάχιστον, ότι όντως η διάθεση αλλάζει και περνά από διάφορα διακριτά στάδια, που έχουν να κάνουν με τον κύκλο του φωτός αλλά και με τον χρόνο που περνά κάποιος σε καθεστώς απομόνωσης. Στην αρχή, υπάρχει ο ενθουσιασμός, μετά το ηθικό «πέφτει» σταδιακά. Στη συνέχεια, όσο βγαίνουμε από το midwinter σιγά σιγά ανεβαίνει, μετά κάνει πάλι μία «κοιλιά» και όσο πλησιάζει η λήξη της «θητείας», όταν δηλ. έρχεται το πρώτο αεροπλάνο και σπάσει η απομόνωση, αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει. Βίωσατε δύσκολες στιγμές; Όχι κάτι το πολύ ιδιαίτερο- βέβαια κάθε άνθρωπος βιώνει αυτήν την εμπειρία διαφορετικά. Εξαρτάται και από τον χαρακτήρα του καθενός και τη σχέση του με τους άλλους. Η μεγαλύτερη παγίδα σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι να απομονωθείς- ήταν ρητή η οδηγία να μην απομονωθούμε. Παρ όλα αυτά, υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις. Και είναι αυτονόητο ότι τα άτομα αυτά περνούν πιο δύσκολα. Δύσκολη στιγμή είναι όταν τα αγαπημένα σου πρόσωπα αντιμετωπίζουν προβλήματα και εσύ δεν είσαι εκεί για να βοηθήσεις- έχεις την αίσθηση ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα κι αυτό μπορεί να σε δυσκολέψει. Στο blog της esa γράψατε ότι την aνταρκτική ή' την αγαπάς ή' τη μισείς. eσείς την αγαπήσατε ή' τη μισήσατε; Είναι τόσο διαφορετικό σε σχέση με οτιδήποτε άλλο έχω ζήσει ή θα ζήσω. Την έχω λατρέψει, γι αυτό και θα επιδιώξω κάποια στιγμή να ξαναβρεθώ εκεί. Θα με ενδιέφερε επίσης να εμπλακώ και σε ερευνητικά πρωτόκολλα, αυτή τη φορά από την πλευρά του οργανωτή αυτών των πρωτοκόλλων και όχι του εκτελεστή. Επόμενος στόχος, το διάστημα; Δεδομένου ότι το 2008-2009 προκρίθηκα στους 45 στην προκήρυξη για την επιλογή αστροναυτών από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Εταιρεία, αλλά δεν κατάφερα να φτάσω στους 6, και με δεδομένο ότι η επόμενη προκήρυξη θα βγει σε περίπου 10 χρόνια, δεν νομίζω ότι θα το καταφέρω. Ωστόσο, έχω το αισθητήριό μου πάντα ανοιχτό... Έχοντας επιτρέψει εδώ και έναν μήνα, τι κρατάτε από την παραμονή σας εκεί; Σε μια τέτοια αποστολή, είναι τελείως διαφορετική η επαφή σου με το περιβάλλον και τον πλανήτη. Επιπλέον, οι συνθήκες είναι τέτοιες, που φιλοσοφείς πραγματικά τη ίδια σου τη ζωή, τον εαυτό σου, τη σχέση σου με τη φύση... Συνειδητοποιείς πόσο εύθραυστος είναι ο πλανήτης μας και πόσο σημαντικές και λεπτές είναι οι ισορροπίες που υπάρχουν. Συνειδητοποιείς τη βιοποικιλότητα που υπάρχει, η οποία σε συνεπαίρνει. Κρατάω επίσης το γεγονός ότι ήλθα σε επαφή με την προχωρημένη έρευνα και κυρίως την Αεροδιαστημική Ιατρική και την Ιατρική σε ακραία περιβάλλοντα, που είναι ένας πραγματικά συναρπαστικός τομέας. Πώς είναι η επιστροφή στην...ελληνική πραγματικότητα; Όταν ζεις σε ένα τόσο μακρινό περιβάλλον και μάλιστα τόσο ιδιαίτερο, νοσταλγείς πολύ την πατρίδα. Είχα νοσταλγία και ανυπομονησία να γυρίσω στην Ελλάδα. Συνειδητοποιώ όμως ότι τα πράγματα εδώ είναι πολύ δύσκολα, ίσως μάλιστα να έχουν χειροτερέψει, σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Παρόλο που αυτή τη στιγμή είμαι άνεργος- έχω τη θέληση να παλέψω και να προσπαθήσω, να βάλω το δικό μου λιθαράκι ώστε να ανακτήσουμε την αισιοδοξία που χάσαμε, ως λαός, ως επιστήμονες, ως άνθρωποι που θέλουμε να μείνουμε στη χώρα μας και να το παλέψουμε. Θα συνεχίσω να το παλεύω στην Ελλάδα - ελπίζω να μην απογοητευτώ. Τελικά, ό,τι θέλει κανείς το μπορεί; Ναι, εγώ το πρεσβεύω αυτό. Ό,τι θέλεις το μπορείς. Υπάρχουν πάντα προσωπικές- υποκειμενικές και άλλοτε αντικειμενικές δυσκολίες, αν όμως έχεις αποφασιστικότητα και επιμονή και πίστη σε έναν στόχο, μπορείς να τα καταφέρεις. Είναι σημαντικό να θέτουμε υψηλούς στόχους και να τους προσεγγίζουμε όσο πιο πολύ μπορούμε. Υπάρχουν ευκαιρίες. Αυτό που χρειάζεται είναι πολύ ψάξιμο, ενημέρωση, θέληση και στόχοι. Και πυγμή για να τα καταφέρουμε. < > Life > Positive < ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 # 34