Μηνιαίο fckkjui«iactiho TFepioaifio 0 irotmttm ------------------------------- * -------------------------------- TOV ceg. eka.ia.gtxi Me ΤΗΝ ΠΡΟΝΟΙλ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ Μ V ΤI \ ΗΝ Η C κογ ι λ κ ω κ ο γ IA.PYTHC: ο ΜΥΤΙ\ΗΝΗC IXKOKOC (t) 1933 ΑίβΥθΥΝΤΗΟ: χρχιμ. ιχκωκοο C. Ι6ΡΟΚΗΡΥΙ KXPXMOY^HC 6 T O C Ο Ζ' Δ 6 Κ 6 Μ ΚΡΙΟΟ 2 0 1 2 Α ΡΙΘ. 12 ΚΡ X Κ6 I Ο λκλλημιλο λθηνίον
m m «ο μ μ ν» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τοΰ Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου Πατριαρχική Άπόδειξις επί τοις Χριστουγέννοις 257 Τοΰ Σεβ. Μητροπολίτου Μυτιλήνης Εγκύκλιος επί τη έορτη των Χριστουγέννων 261 ΓΡΑΦΕΙΑ: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΗΛ.: 22510 28514 καί 40892, FAX: 22510 40893 e-mail: immit@otenet.gr, web: www.immyt.gr Ιδιοκτήτης: Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Εκδότης: Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Διευθυντής Συντάξεως: ΑΡΧΙΜ. ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ Μητροπόλεως 1, Μυτιλήνη Τ.Κ. 81 100 Τηλ. 22510 45038 Συνεργάτης τοΰ περιοδικού: ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ π. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΥΛ ΜΕΣ Τοΰ Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου Ευχές έόρτιες...262 Άρχιμ. Νικοδήμου καθηγ. Ί.Μ. Φιλοθέου Νύχτα Χριστουγέννων... 264 Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου Χριστός Γενναται...266 Συναξαριστής Ό άγιος Στέφανος...268 Σαράντου Καργάκου «Γη Θεός»...271 Χρονικά...274 Π ροσφορές... 287 Κωδικός Εντύπου: 2595 ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Ετήσια Εσω τερικού 10 Ετήσια Αμερικής 15$ 'Άλλων Χωρών Έξωτερ. άνάλογος Γ ιά Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου έτησία συνδρομή 25 Θερμώς παρακαλοομε νά μάς γνωρίζετε έγκαίρως τή νέα σας διεύθυνση, άναφέροντας καί τήν παλαιά, γιά νά μήν έταστρέφουν άνεπίδοτα τά τεύχη. Γ ραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ» 570 21 Άσπροβάλτα, Θεσ/νίκη Τηλ.: 23970 23313, FAX: 23970 21754
il JL JL il JL il Ji J i J i J i jl j i J i J i J i ϋ; J i J i Ji Ji J i J i JL JL t T te ^ y te " *P «Γ φ φ " " " Φ " ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΑΘΙΞΙΣ 6Π! ΤΟΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΘΝΝΟΙΣ t Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕΩ Θ6ΟΤ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΤΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤρίΑρΧΗΣ ΠΑΝΤΙ ΤΩ ΠΛΗρΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΑΗΣΙΑΣ ΧΑρΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙρΗΝΗΝ ΠΑρΑ ΤΟΤ ΕΝ ΒΗΘΑΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗρΟΣ ΧρΙΣΤΟΤ «Χριστός γενναται' δοξάσατε. Χριστός επί γης' ύψώθητε». ς πανηγυρίσωμεν χαρμοσυνως την άφατου Θεοΰ συγκατάβασιν. Οί Άγγελοι προηγούνται ψάλλοντες «δόξα έν ύψίστοις Θεω καί έπί γης είρηνη, έυ άνθρώποις εύδοκία». Επί της γης όμως βλέπομεν καί βιοΰμεν πολέμους καί άπειλάς πολέμων. Καί όμως δέν άναιρείται έκ τουτου ή χαρμόσυνος ά γ γ ε λ ί α. Ή ε ί ρ η ν η, πράγματι ηλθεν έπί της γη ς διά τη ς καταλλαγης, έν τω προσώπω Ιησού Χριστού, τού Θεού καί των άνθρώπων. Αλλά, άτυχώς, δέν κατηλλάγημεν, παρά τό άγιον θέλημά Του, οί άνθρωποι μεταξυ μας. Διακείμεθα έχθρικώς πρός άλληλους. Διακρινόμεθα διά φανατισμούς ώς πρός τάς θρησκευτικάς καί πολιτικάς μας πεποιθήσεις, διά πλεονεξίαν ώς πρός την άπόκτησιν τών άγαθών, διά έπεκτατισμόν ώς πρός την άσκησιν της πολιτικης έξουσίας. Καί ούτω συγκρουόμεθα πρός τους συνανθρώπους μα ς.,,, Ό πεφωτισμένος αύτοκράτωρ τών Ρωμαίων Άγιος Κωνσταντίνος ο Μέγας, διά τού Διατάγματος τών Μεδιολάνων, τού έκδοθέντος έν ετει 313 μετά Χριστόν, έθέσπισε την
έλευθέραν άσκησιν της χριστιανικης πίστεω ς, π α ρ α λ λ η λ ω ς καί την έλευθέραν άσκησιν πάσης άλλης θρησκείας. Δυστυχώς, μετά την πάροδον, εκτοτε, χιλίων επτακοσίων άκριβώ ς έτών, έξακολουθούν άσκουμενοι κατά τόπους θρησκευτικοί διωγμοί κατά χριστιανών ή άλλων χριστιανικών μειονοτητων. Παραλληλως, οί οίκονομικοί άνταγωνισμοί έντείνονται παγκοσμίως καί ή έπιδίωξις τού προσκαίρου κέρδους προωθείται ώς κεφαλαιώδης σκοπός. Αί θλιβεραί συνέπειαι της ύπερσυγκεντρώσεως τού πλουτου είς χείρας ολίγων καί της οίκονομικης έξαθλιώσεως μεγάλων άνθρωπίνων μαζών παραβλέπονται. - Η δυσαναλογία αύτη, ή οποία χαρακτηρίζεται παγκοσμίως ώςοίκονομικη κρίσις, είναι κατ ούσίαν άπότοκος της ή θ ι κ η ς κ ρ ί σ ε ω ς. Είς την ήθικην ταυτην κρίσιν, άτυχώς ή άνθρωπότης δέν δίδει την πρέπουσαν σημασίαν. Πρός δικαιολόγησιν της στάσεώς της έπικαλείται την ελευθερίαν τών συναλλαγών. - Η έλευθερία όμως τών συναλλαγών δέν έπιτρέπει τό εγκλημα. Καί έγκληματικη συμπεριφορά δέν είναι μόνον ή περιγραφομένη είς τους ποινικους κώδικας. Είναι καί έκείνη ή οποία, άν καί δέν προβλέπεται ύπό τών έπιταγών τών ποινικών νόμων, ύφαρπάζει τόν πλούτον τών άλλων διά καταλληλων μεθοδευσεων. - Εφ όσον ο νόμος δέν έπιβάλλεται, αί άντιδράσεις τών θιγομένων πολιτών έκδηλούνται πολλάκις άνεξελέγκτως καί προκαλούν διασάλευσιν τη ς κοινωνικης είρηνης. Παρακολουθούντες, λοιπόν, άπό τού Οίκουμενικού ήμών Πατριαρχείου, τά σημεία τών καιρών, κατά τά οποία άκούονται πανταχόθεν καί βιούνται πόλεμοι καί άκαταστασίαι καί έγείρεται εθνος έπί εθνος καί βασιλεία έπί βασιλείαν, σεισμοί τε μεγάλοι κατά τόπους καί λιμοί καί λοιμοί, φόβητρά τε καί σημεία άπ ούρανού μεγάλα παρουσιάζονται (πρβλ. Λουκ. κα', 10-12), βιούντες δέ έμπραγμάτως τό Βασιλειανόν, ότι της άγάπης έξαίρετα δυο ταύτα τό λυπείσθαι μέν καί άγωνιάν έφ οις βλάπτεται ο άγαπώμενος, χαίρειν δέ καί άγωνίζεσθαι ύπέρ της ώφελείας αύτού\.ό δέ μη ούτω συνδιατιθέμενος φανερός έστι μη άγαπών τόν άδελφόν (Μ. Βασιλείου, 'Όροι κατ έπιτομην, P.G. 31, 1200Α), κηρυττομεν άπό της'ιεράς ταυτης Καθέδρας τού Κέντρου της Ορθοδοξίας τό έπί θυραις νέον Έ τος ώ ς Έ τ ο ς Π α ν ανθρωπίνης Α λ λ η λ ε γ - γυης ^ ^ _ Ελπίζομεν ότι ούτω θά εύαισθητοποιησωμεν άρκετάς καρδίας τών μελών της άνθρωπότητος έπί τού προβληματος της μεγάλης καί έκτεταμένης πτωχείας καί έπί της άνάγκης ληψεως μέτρων, πρός άνακουφισιν τών πεινώντων καί δυστυχουντων. Ζητούμεν, ώς πνευματικός έκκλη- σιαστικός ήγέτης, την συμπραξιν όλων
τών καλης θελησεως προσώπων καί Κυβερνησεων διά την πραγματοποίησιν έπί τη ς γη ς τη ς τού Κυρίου ε ί ρ η ν η ς. Της είρηνης, την οποίαν έπηγγέλθησαν οί Άγγελοι καί εφερε τό βρέφος Ιησούς. Επιθυμούντες την άληθη είρηνην ταυτην, την πάντα νούν ύπερέχουσαν, οφείλομεν νά την έπιδιώκωμεν έμπράκτως, μη άδιαφορούντες διά τάς άδυναμίας, πνευματικάς καί ύλικάς, τού συνανθρώπου, ύπέρ τού οποίου Χριστός κατηλθεν είς τόν κόσμον. Ή άγάπη καί ή είρηνη είναι γνωρίσματα τών Μαθητών καί Αποστόλων τού Κυρίου καί παντός Χριστιανού. Όθεν, προτρεπόμεθα εαυτους καί άλληλους, όπως κατά τό "Ετος τούτο τη ς Π α ν α ν - θρωπίνης Αλληλεγγυης καταβάλλωμεν ώς άτομα καί ώς λαοί, συνειδητάς προσπαθείας διά την άμβλυνσιν τών άπανθρώπων συνεπειών τών μεγάλων άνισοτητων καί διά την άναγνώρισιν ύπό πάντων τού δικαιώματος τών άσθενεστέρων πρός άπόλαυσιν τών άπαραιτητων διά την ζωην τού άνθρώπου άγαθών. Τοιουτοτρόπως θά ίδωμεν πραγματοποιουμένην έν τω μέτρω τού άνθρωπίνως έφικτού καί έπί της γης την είρηνην. Προσκυνούντες μεθ άπάσης της αίσθητης καί της νοητης κτίσεως την έκ Παρθένου έπί γης ένδημίαν τού Υίού καί Λόγου τού Θεού καί κλίνοντες γόνυ ένώπιον τού Βρέφους Ιησούς, τού φωτιστού καί σωτηρος μας, τού ύπερασπιστού της ζωης μας, διερωτώμεθα άληθώς μετά τού Ψαλμωδού τίνα φοβηθησόμεθα ή άπό τίνος δειλιάσωμεν (πρβλ. ΨαΛμ. 26) οί χριστιανοί, έφ όσον έτέχθη ήμίν σήμερον Σωτηρ (πρβλ. Λουκ. β' 11), ο Κυριος τών δυνάμεων καί βασιλευς της δόξης (πρβλ. Ψαλμ. 23). Εύχόμεθα καί προσευχόμεθα έκτενώς καί ολοκαρδίως όπως τό άνατέλλον ετος 2013 καταστη διά πάντας ετος πανανθρωπίνης άλληλεγγυης, έλευθερίας, καταλλαγης, εύδοκίας, είρηνης καί εύφροσυνης καί όπως ο έν Σπηλαίω τεχθείς προαιώνιος Λόγος τού Πατρός, ο ενώσας τους άγγέλους καί τους άνθρώπους έν ενί τάγματι καί ποιησας είρηνην έπί της γης, χαρίζο είς πάντας ύπομονην, έλπίδα καί δυναμιν καί εύλογη τόν κόσμον διά τών θείων δωρεών της ά γάπης Αύτού. Αμην. Φανάριον, Χριστουγεννα /βιβ' f Ό Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος διάπυρος πρός Θεόν εύχέτης πάντων ύμών
/ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ έπί τη έορτη των Χριστουγέννων ΙΑΚΩΒΟΣ Π[Η>ς τόν Ίερόν Κληρον καί τούς εύσεβεις χριστιανούς της Θεοσώστου ήμών Επαρχίας Τέκνα έν Κυρίω αγαπητά καί πεφιλημένα, Ή Δεσποτική έορτή τών Χριστουγέννων προβάλλει καί φέτος! Τό κοσμοσωτήριο γεγονός της Ένανθρωπήσεως τοϋ Υίοϋ καί Λόγου τοϋ Θεοϋ Πατρός πλημμυρίζει καί πάλι τίς ψυχές μας από ανείπωτη χαρά καί πνευματική εύφροσύνη, διότι ή τραγωδία της ανθρωπότητος, πού δημιούργησε ή έπιπόλαια, λανθασμένη καί αμαρτωλή απόφαση τών πρωτοπλάστων νά άπομακρυνθοϋν από τήν αγάπη τοϋ Τριαδικού Θεοϋ ελαβε τέλος μέ τή Γέννηση τοϋ Χριστοϋ μας, πού σηματοδοτεί μέ τόν πιό έμφανη τρόπο τήν εναρξη τοϋ σωτηριώδους εργου Του, προκειμένου νά αποκατασταθεί καί νά σωθεί ό πάσχων από τά ποικιλόμορφα πάθη άνθρωπος καί νά φθάσει στή θέωση. Γι αύτό τό λόγο προφέρουν τά χείλη μας τό «Δόξα έν ύψίστοις Θεω καί έπί γης ειρήνη έν ανθρώποις εύδοκία». Γι αύτό «Χορεύουσιν Άγγελοι πάντες έν ούρανω, καί αγάλλονται σήμερον». Γι αύτό «σκιρτά πάσα ή κτίσις, διά τόν γεννηθέντα έν Βηθλεέμ, Σωτηρα Κύριον», διότι «ή πλάνη τών ειδώλων πέπαυται, καί βασιλεύει Χριστός είς τούς αιώνας». Ό Αναμενόμενος Μεσσίας ήλθε καί είναι ό Χριστός μας! Τόν ύμνησαν οί Άγγελοι στό ταπεινό σπήλαιο! Τόν γνώρισαν οί ποιμένες, διότι είχεν άδολη καί καθαρή καρδιά! Τόν προσκύνησαν οί μάγοι από τά βάθη της Άνατολης, διότι ό έσωτερικός τους κόσμος ήταν έτοιμος καί κατάλληλος νά αναγνωρίσει τό Λυτρωτή τοϋ ανθρωπίνου γένους, πού κρυβόταν πίσω από τό Νεογέννητο βρέφος' Ό Απρόσιτος καί Υπερβατικός Θεός ψηλαφείται πλέον. Ό Άσαρκος παίρνει σάρκα καί οστά. Ό Αόρατος όράται. «Πόσο αξιοθαύμαστη είναι ή ένωση αύτή τοϋ Θεοϋ μέ τόν άνθρωπο! Πόσο παράδοξη ανάμιξη! Έκείνος πού ύπάρχει δημιουργείται! Έκείνος πού πλουτίζει τούς άλλους, γίνεται πτωχός! Ό πλήρης κενοϋται από τή δόξα Του, γιά νά γευθώ έγώ από τήν πληρότητά Του!» μάς τονίζει περίτρανα ό αγ. Γρηγόριος ό Θεολόγος. O ΠΟΙΜΗΝ φ 260
m l Άλλά ό άνθρωπος, δυστυχώς, δέν δέχεται εύκολα τό Χριστό στή ζωή του. Ή παρουσία Του τόν ένοχλεί καί τόν πειράζει. Νομίζει πώς δεσμεύει τή νομιζόμενη έλευθερία του καί γενικά τήν ύπαρξή του. Προτιμά νά είναι δέσμιος του έαυτοϋ του, τών αισθήσεων καί τών παθών του παρά δούλος του τεχθέντος Χριστοϋ, πού είναι καί ό πραγματικός «έλευθερωτής τών παθών». Επιλέγοντας, όμως, νά ζήσει μέ αυτόν τόν τρόπο, δηλαδή αλαζονικά καί μέ γνώμονα τό δικό του θέλημα καί όχι τό θέλημα τοϋ Θεοϋ, αποφασίζει τελικά τήν αυτοκαταστροφή του, διότι «ή ύπερηφάνεια είναι ή ρίζα κάθε κακοϋ καί κάθε τραγωδίας. Αυτή καταργεί τήν ειρήνη καί γεννά τό μίσος. Διαλύει κοινωνίες, καταστρέφει τίς οικογένειες καί δη 0. μιουργεί τά κοινωνικά καί τά οικογενειακά δράματα. Ή ύπερηφάνεια είναι τό σκοτάδι της κακίας καί της πονηρίας». Μονάχα ό έν σπηλαίω γεννηθείς καί έν φάτνη ανακλιθείς Χριστός, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι ή έλπίδα μας καί ή σωτηρία μας, διότι Εκείνος είναι ή Άγάπη καί ή Ταπείνωση καί αναπαύεται μόνο στούς ταπεινούς, μονάχα στούς ακακους καί απονήρευτους, μανάχα σ έκείνους, οί όποιοι αγωνίζονται μέσα από τήν έγκράτεια καί τή μυστηριακή τους ζωή νά πετύχουν τήν αντίσταση στήν κακία καί τήν ευκινησία στό καλό καί αγαθό. Νά γίνουν οί καρδιές τους σάν τίς ψυχές τών μικρών παιδιών, διότι «γι αυτούς πού θά γίνουν σάν κι αυτά είναι ή βασιλεία τών ουρανών» (Ματθ. 19, 14, Μάρκ. 10, 14). Διαφορετικά ή ζωή μας καί ή κοινωνία μας χάνουν τό νόημά τους καί τόν προσανατολισμό τους. Χωρίς Χριστό όλα καθίστανται ανιαρά, αποπνικτικά καί καταθλιπτικά. Οΰτε οί φωτοχυσίες καί ό στολισμός τών σπιτιών μας καί τών δημοσίων χώρων αυτές τίς ήμέρες οΰτε ή ποικιλία τών φαγητών καί ή ανταλλαγή τών δώρων, όσων από έμάς ακόμη μποροϋμε νά κάνουμε αυτά λόγω της οικονομικής κρίσεως, αλλά καί οΰτε οί ευχές από μόνες τους μποροϋν νά δώσουν τήν αληθινή χαρά τών Χριστουγέννων, όταν τό πρόσωπο τοϋ Χριστοϋ μας παραμένει έξαιτίας μας άγνωστο. Ό καμβάς της ζωης μας ομορφαίνει μονάχα από τόν Γεννηθέντα Χριστό μας, έάν φυσικά θελήσουμε νά Τόν γνωρίσουμε καί νά Τον αγαπήσουμε σωστά. Άς θυμηθοϋμε έκείνο τό όποιο έλεγε ό μεγάλος Ντοστογιέφσκυ πώς «ή ομορφιά θά σώσει τόν κόσμο», διότι ομορφιά Χριστοϋ χρειάζεται ή ζωή μας, γιά νά όδηγηθεί από τήν πνευματική δυσοσμία, πού τόσο έντονη είναι στίς μέρες μας, στό κάλλος καί τήν ευωδία! Ομορφιά Χριστοϋ ας έχουν οί σχέσεις μέ τούς συνανθρώπους μας. Ομορφιά Χριστοϋ ας έχει ή οικογένειά μας. Ή έργασία μας. Ή παιδεία μας καί ό πολιτισμός μας. Ομορφιά Χριστοϋ, λοιπόν, παντοϋ καί πάντοτε. Χρόνια πολλά, όμορφα καί ευλογημένα! Μετά πολλών έορτίων ευχών καί αγάπης Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ Ό Μυτιλήνης ΙΑΚΩΒΟΣ 261 ------ ---------------------------------- O ΠΟΙΜΗΝ
Ί ε ρ ώ τ α τ ε Μ η τ ρ ο π ο λ ΐτ α Μ υτιλή νη ς, υ π έ ρ τ ιμ ε κ α ί ε ξ α ρ χ ε Λ έ σ β ο υ, εν Ά γ ίώ Π ν ε ύ μ α τ ι α γ α π η τ έ α δ ε λ φ έ κ α ί σ υ λ λ ε ιτ ο υ ρ γ έ τ η ς ημώ ν Μ ε- / / 31 / / Ο / Μ ~ c I τ ρ ι ό τ η τ ο ς κ ύ ρ ιε Ιά κ ω β ε, χ ά ρ ις ειη τ α υ μ ε τ έ ρ ά Ί ε ρ ό τ η τ ι κ α ί ειρή νη π α ρ ά Θ εο ΰ. Κ α τ ά τ ά ς εύ φ ρ ο σ ύ ν ο υ ς τ α ύ τ α ς η μ έρ α ς, κ α τ ά τ ά ς ο π ο ία ς «ο Θ ε ό ς ε λ ά λ η σ ε ν εν τ ώ ά γ ίώ α ύ τ ο υ» (Ψ α λ μ. νθ' 8 ) κ α ί π α σ α η α ισ θ η τ ή κ α ί νοη τή κ τ ίσ ις π ρ ο σ κ υ ν εΐ τ ό Β ρ έ φ ο ς Ιησοΰν, τ ό α δύνα μ ον νήπιον τ η ς Β η θ λ ε έ μ κ α ί σ υ γ χ ρ ό ν ω ς τ ό ν κ ε ν ω θ έ ν τ α μόνον κ ρ α τ α ιό ν κ α ί δ υ ν α τό ν Κ ύ ρ ιο ν τ ό ν Θ εό ν ημών, α σ μ έν ω ς κ α ί εν ε ύ χ α ρ ι- σ τ ία ις ε δ έ χ θ η μ ε ν τ ά ς ε ν ισ χ υ τ ικ ά ς έ ο ρ τ ίο υ ς α δ ε λ φ ικ ά ς ε ύ χ ά ς κ α ί π ρ ο σ ρ ή σ εις κ α ί τ η ς υ μ ε- τ έ ρ α ς α γ α π η τ η ς Ί ε ρ ό τ η τ ο ς κ α ί α π ε υ θ ύ ν ο μ εν μ ε τ α ύ τ η ς δ ό ξ α ν κ α ί τ ιμ ή ν κ α ί προσ κύνη σ ιν κ α ί ε ύ λ ο γ ία ν τ ώ ε λ θ ό ν τ ι εις συνά ντη σιν ημών κ α ί κ ρ α τ α ιο ΰ ν τ ι ημας «ε ις ε λ π ίδ α Ζ ώ σ α ν» δ ιά τή ν α υ ριον, α λ λ ά κ α ί δ ιά τ ό α ιώ ν ιο ν κ α ί α τ ε - λ ε ύ τ η τ ο ν. Χ α ίρ ο ν τ ε ς κ α ί σ υ γ χ α ίρ ο ν τ ε ς μ ε τ ά τ η ς υ μ ε- τ έ ρ α ς α γ ά π η ς κ α ί τ ο ΰ εμ π επ ισ τ ευ μ έν ο υ τ η π ο ι- ~ I 3 ~ \ ~ 3 / μ α ν τ ο ρ ικ η σ υ ν έσ ει α ύ τ η ς π ε ρ ιο υ σ ίο υ λ α ο υ ε π ί τ η γεννή σ ει τ ο ΰ «φ ώ ς κ α τ ο ικ ο ΰ ν τ ο ς κ α ί φ ά τ - νην π α ρ α ξ ία ν» μόνου «ίσ χ υ ρ ο ΰ Θ εο ΰ τ ο ΰ κ ρ α - τ ο ΰ ν τ ο ς ε ξ ο υ σ ίά τ η ς κ τ ίσ ε ω ς», π ρ ο τ ρ ε π ό μ ε θ α
ε α υ τ ο ύ ς κ α ί ά λ λ ή λ ο υ ς είς κ α θ ό ρ α σ ιν κ α ί εύ ρ εσ ιν «τη,ς τ ρ υ φ η ς εν κ ρ υ φ ά» κ α ί «λ η ψ ιν τ ω ν τ ο υ Π α ρ α δ ε ίσ ο υ ένδον τ ο υ Σ π η λ α ίο υ», κ α ί ε υ χ α ρ ισ τ ο υ ν τ ε ς α υ τ η ε π ί τη. κ ο ιν ω ν ία κ α ί κ α τ ά τ ά ς η μ έρ α ς τ α ύ τ α ς τ η ς Χ ά ρ ι τ ο ς μ ε τ ά τ η ς Μ η τ ρ ό ς Ε κ κ λ η σ ία ς, ά ν τ α π ο - δ ίδ ο μ ε ν τ ό ν υ μ έ τ ε ρ ο ν ε ό ρ τ ιο ν χ α ιρ ε τ ισ μ ό ν, ε υ χ ό μ ε νοι ό π ω ς ο εν σ π η λ α ίω τ ε χ θ ε ί ς π ρ ο α ιώ ν ιο ς Λ ό γ ο ς τ ο υ Π α τ ρ ό ς χ α ρ ί ^ η τ α ι υμΐν έ τ η π ο λ λ ά κ α ί είρη νικά, τ ό ν δ έ νεον ε ν ια υ τ ο ν τ η ς Χ ά ρ ι τ ο ς Α υ τ ο ύ μ εσ τ ό ν έ ρ γ ω ν ά γ α θ ώ ν κ α ί κ α λ λ ικ ά ρ π ω ν ε ίς δ ό ξ α ν τ ο υ α γ ίο υ Ό ν ό μ α τ ο ς Α υ τ ο ύ. Ή ε ξ ύ ψ ο υ ς είρήνη, δ ύ ν α μ ις κ α ί π ά σ α ά γ α θ ο δ ω - ρ ία ε ίησαν μ ε τ ά τ η ς υ μ ε τ έ ρ α ς Ί ε ρ ό τ η τ ο ς ϊν α συνεχ ίσ η τ ε ε π ί οσ ον μ ή κ ισ τ ο ν κ α τ α γ γ έ λ λ ο ν τ ε ς τή ν είρήνην κ α ί τή ν κ εν ω τικ ή ν ά γ ά π η ν τ ο υ Χ ρ ίσ τ ο υ δ ι έ ρ γ ω ν κ α ί τ ρ ό π ω ν ε ν α ρ έ τ ω ν κ α ί Α υ τ ω φ ίλ ω ν, συν ά γ ο ν τ ε ς τ ο υ δ ι ά φ α τ ο ν φ ιλ α ν θ ρ ω π ία ς π έ λ α γ ο ς ε α υ τ ό ν υ π έ ρ ημών κ εν ώ σ α ν τ ο ς. Α υ τ ο ύ η Χ ά ρ ι ς κ α ί τ ό Φ ώ ς ε ίησαν μ ε τ ά τ η ς υ μ ε- τ έ ρ α ς Ί ε ρ ό τ η τ ο ς κ α ί τ ο υ ά γ α π η τ ο υ ημΰν π ο ιμ ν ίο υ α υ τ η ς. Χ ριχττούγεννα.,&ι&'
Ν ύ χ τ α Χριστουγέννων Του Άρχιμ. Νικοδήμου Καθηγουμένου της Ί.Μ. Φιλοθέου Άγ. Όρους Έ νας άγιος καί σοφός ασκητής προσεύχεται από ώρα γονατιστός μέσα στό Άγιο Σπήλαιο, στή Βηθλεέμ. Στό σπήλαιο πού πρίν από περίπου 400 χρόνια είχε φιλοξενήσει τόν νεογέννητο Χριστό μας. Ό ασκητής δέν είναι άλλος από τόν μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας μας, τόν Άγιο Ιερώνυμο, πού κατέγραψε καί τά οσα συνέβησαν έκει. Εκείνη τήν νύχτα ό Όσιος είχε αφήσει τό ασκητήριό του, πού ήταν κοντά στό Άγιο Σπή-. λαιο, καί είχε αποφασίσει νά αγρυπνήσει προσευχόμενος μπροστά στήν Άγία Φάτνη. Ή καρδιά του ήταν γεμάτη ευγνωμοσύνη γιά τήν μεγάλη δωρεά του Θεου: νά έλθει ό Ίδιος στή γη, νά γίνει άνθρωπος γιά νά μας γλυτώσει από τήν δουλεία της αμαρτίας, από τήν τυραννία του διαβόλου καί τά νύχια του θανάτου! Απόλυτη σιωπή έπικρατουσε μέσα στήν νύχτα στόν ιερό χώρο... Ξαφνικά ακούστηκε νά προφέρει τό ονομά του μιά γλυκιά φωνή: Ιερώνυμε! Ξαφνιάστηκε ό Ό σ ιο ς. Κοίταξε παραξενεμένος γύρω τ ο υ. Τίποτ ε. Δέν ύπηρχε κανείς. Ιερώνυμε! ξανακούστηκε ή φωνή. Ναί! Ερχόταν από τήν Άγία Φ άτνη. καί έκανε τήν καρδιά του νά τρέμει συγκλονισμένη.
Ιερώνυμε, τί δώρο θά μου κάνεις απόψε στή γιορτή μου; Η ταν πράγματι ή γλυκιά φωνή του Ίησου. Ξέσπασε σέ λυγμούς ό Ά γιος: ~Ω Κύριε, τό ξέρεις οτι γιά Σένα τά αφησα ολα: τό παλάτι του αύτοκράτορα, τά μεγαλεία της Ρώμης, τίς ανέσεις. Ή καρδιά μου, ή σκέψη μου, ολα σέ Σένα είναι στραμμένα! Τί αλλο μπορώ νά Σου προσφέρω; Δέν εχω τίποτε! Καί ομως, Ιερώνυμε, εχεις κάτι ακόμα πού μπορεις καί πρέπει νά μου τό προσφέρεις. Αύτό θά μέ εύχαριστήσει πιό πολύ από ολα τά αλλα, καί αύτό θέλω. Έ πεσε σέ συλλογή ό Όσιος. Πέρασαν λίγα λεπτά καί μετά τόλμησε νά ψελλίσει: Κύριε, δέν βρίσκω κάτι. Πές μου τί θά μποροϋσα ακόμη νά Σου προσφέρω καί δέν μπορώ νά τό σκεφτώ; Μεσολάβησε μικρό διάστημα σιγης καί ή φωνή του Χριστου ξανακούστηκε: Ιερώνυμε, τίς αμαρτίες σου θέλω. Δώσε μου τίς αμαρτίες σου! Τίς αμαρτίες μου; Τί νά τίς κάνεις, Κύριε, τίς αμαρτίες μου; Θέλω τίς αμαρτίες σου γιά νά σου τίς συγχωρήσω, αφου γι αύτό ήρθα στόν κόσμο, απάντησε ό Ίησους καί επικράτησε βαθιά σιωπή. Συγκλονισμένος ό Άγιος Ιερώνυμος αφησε τά δάκρυά του, δάκρυα εύγνωμοσύνης, νά πλημμυρίσουν τόν ιερό χώρο ολη τή νύχτα. Άφησε καί σέ μας τήν έμπρακτη παραγγελία νά μή λησμονουμε κάθε Χρι στούγεννα τό ωραιότερο δώρο πρός Σωτηρα μας, τήν μετάνοιά μας γιά αμαρτίες μας. Αύτός είναι ό καλύτερος εορτασμός της με γάλης εορτης τών Χριστουγέννων. * «οχ» 265
ΧΡΙΣΤΟΣ Γ6ΝΝΑΦΑΙ.. Ό Χριστός γίνεται άνθρωπος, γιά νά γίνει ό άνθρωπος Θεός. Ό άνθρωπος δίχως τόν Χριστό γίνεται απάνθρωπος. Ό χριστιανισμός γέννησε τόν ανθρωπισμό. Ό ανθρωπισμός παραμυθεί τήν ανθρωπότητα. Ό Χριστός ήλθε στόν κόσμο γυμνός, όπως ό κάθε άνθρωπος, πού όμως δέν τό συλλογιέται καλά. Αυτό, φρονοϋμε, είναι τό μήνυμα τών Χριστουγέννων. Ό νεοελληνικός βίος θέλει νά απομακρυνθεί από τόν Χριστό. Θεωρεί ότι περιορίζεται, ότι ασφυκτιά ή ζωή του μέ τόν Χριστό. Έτσι, έλεύθερος ύποδουλώνεται σέ διάφορα είδωλα. Ή Ορθοδοξία δέν μιλά πιά στήν καρδιά τοϋ Νεοέλληνα. Τή γέννηση τοϋ Θεανθρώπου έορτάζει στή Β. Ευρώπη η στήν Άπω Άνατολή. Ή Ευρώπη κι αυτή αποχριστιανισμένη. Ό ανθρωπισμός έ'γινε απανθρωπισμός. Ή αίσθηση της έπίγειας αθανασίας όδηγεί τόν άνθρωπο στό ασταμάτητο κυνηγητό της ήδονης, από τή σάρκα, τό χρημα καί τή δόξα. Συχνά τό αποτέλεσμα είναι οδυνηρό, μά ό άνθρωπος δέν τό βάζει κάτω. Ό Χριστός ήλθε στόν κόσμο γιά νά μάς ανασηκώσει καί νά μάς πεί πώς είμαστε παρεπίδημοι. Τυφλωμένος καί αχόρταγος ό άνθρωπος από τίς απολαύσεις, έ'τσι έορτάζει καί τίς χριστιανικές έορτές καί τά Χριστούγεννα. Αμφισβητώντας, αγνοώντας η απορρίπτοντας τό έπέκεινα, ό άνθρωπος 5 / f/rv Μοναχού Μωϋσέως άγιορείτου
στό ενθάδε, στή μοναδικότητα του παρόντος, στήν απόλαυση της ζωης. Ή καθαρά αυτή υλιστική θεώρηση της ζωης, δέν μπορει νά είναι μιά αποτυχία του χριστιανισμού, πού ποτέ κανέναν δέν μπορει νά εξουσιάσει, αλλά μιά ελεύθερη επιλογή του ανθρώπου στά γήινα, πρόσκαιρα και φθαρτά. Ή συρρίκνωση του ορθόδοξου βιώματος εκανε καί τούς Νεοέλληνες νά εορτάζουν τίς εορτές ανεόρταστα. Ή αγορά, ή κατανάλωση, ή διαφήμιση, ή μόδα, ή διατροφή, ή ενδυμασία, ή απόλαυση όλων των υλικών αγαθών άφησε άχαρη τήν ψυχή. Χριστούγεννα σέ μιά παραμορφωμένη Ελλάδα μέ πικρές στατιστικές. Σαρκώνεται ό Χριστός γιά τή θέωση του άνθρώπου. Γιά τήν αναστήλωση του ίεροϋ καί μοναδικου του προσώπου. Ό Νεοέλληνας σφυρίζει αδιάφορα καί αρκείται σέ καλό φαΐ καί κρασί, τηλεόραση, καναπέ η πολυθρόνα καί γλυκά. Τό νήπιο Ίησοϋς απορεί γιά τήν κατάντια του μεγάλου θαύματος, του ανθρώπου. Πού π ι στεύει σέ ό,τι βλέπει καί πιάνει. Παραμελεί τήν ψυχή του. Αδιαφορεί γιά τά ερωτηματικά της συνειδήσεώς του. Απάνθρωπος βίος, αγενής συμπεριφορά, ατομισμός καί αδιαφορία. Γιά ποιούς σαρκώθηκε ό Χριστός; Γιά όλους. Οί περισσότεροι τόν περιφρονουν επιδεικτικά. Δηλαδή απέτυχε; Νομίζω εμείς αποτύχαμε καί ακόμη δέν ταπεινωθήκαμε. Δέν καταλάβαμε ότι δέν εχει ανάγκη από δικ η γ ό - ρους ό Χριστός. Άπό νωρίς κυνηγήθηκε ό Χριστός καί εφυγε γιά τήν Αίγυπτο. Ή εξουσία φοβήθηκε τήν παρουσία του καί κύλησε στό αίμα τά νήπια καί γέμισε από θρήνους μητέρων ή Σιών. Νομίζουμε πώς κάτι είμαστε καί κάτι κάνουμε. Δέν καταλάβαμε πώς ως τιποτένιοι, απορριμμένοι καί ταπεινοί κάτι μπορουμε νά κατορθώσουμε. Άς διακόψουμε τά πολλά λόγια καί άς αφήσουμε νά μιλήσει τό παράδειγμα. Έχουμε μεγάλη ανάγκη σήμερα από συμπεριφορές καί οχι από όμιλίες. Τό νήπιο Χριστός στή φάτνη της Βηθλεέμ είναι σιωπηλό κι όμως διδάσκει περίτρανα τήν ταπείνωση. Οί νεοέλληνες χριστιανοί ορθόδοξοι εχουν μεγάλη τήν ανάγκη της γνήσιας μετάνοιας καί της αληθινης ταπείνωσης. Οί καιροί είναι δύσκολοι, μά μήν τούς κάνουμε δυσκολότερους. Ό νεοελληνικός προκλητικός, ύπερκαταναλωτικός βίος καταντα απαράκλητος καί άχαρος. Τών Ελλήνων οί κοινότητες κατά τόν Δ. Σαββόπουλο αξίζει νά ξαναθυμηθουν τήν ομορφιά της συντροφιάς, τή χάρη της παρέας, τήν ωραιότητα του καλαμπουριού. Καί κατά τόν Κ. Τσιρόπουλο τήν ευγένεια του πνεύματος πού δίδαξαν μέ τό βίο τους οί άγιοί μας. Παρ όλα αυτά, αγαπητοί, «Χριστός γενναται δοξάσατε Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε. Χριστός επί γης ύψώθητε άσατε τώ Κυρίω άσμα καινόν καί εν ευφροσύνη ανυμνήσατε λαοί ότι δεδόξασται».
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ Μ ετά τήν Πεντηκοστή καί τήν επιφοίτηση τοϋ Αγίου Πνεύματος στούς Αποστόλους, πολλοί ήσαν εκείνοι πού αρχισαν νά άσπάζονται τήν πίστη τοϋ Χριστοϋ εξαιτίας τοϋ φλογεροϋ κηρύγματος των Α ποστόλων καί των θαυμάτων πού επιτελοϋσαν. Ό τα ν γίνονταν μέλη τοϋ Σώματος τοϋ Χριστοϋ διά τοϋ άγίου Βαπτίσματος, οί πιστοί εγκατέλειπαν όλα τους τά άγαθά καί κατέθεταν τό άντίτιμο τής πώλησής τους στά πόδια των Αποστόλων, κόβοντας έτσι δεσμούς καί συγγένειες μέ τόν κόσμο, καί ζοϋσαν πλέον επί τω αύτω ομοθυμαδόν, έχοντας τά πάντα κοινά εν μια καρδία καί μια ψυχή. Καί άφοϋ επιμελως τελοϋσαν τά καθήκοντά τους στόν Ναό, συναθροίζονταν κατ οικον γιά νά άκούσουν τήν διδασκαλία των Αποστόλων, νά δοξολογήσουν τόν Κύριο ήμων Ίησοϋ Χριστό καί νά συμμετάσχουν μέ άγαλλίαση στό δείπνο τής αιωνίου ζωής, τήν θεία Εύχαριστία, σφραγίδα τής κοινωνίας μέ τόν Θεό καί τής άμοιβαίας τους άγάπης (βλ. Πράξ. 2, 42-47 45, 32-34). Καθώς διαρκως μεγάλωνε ο άριθμός των μαθητων, οί Δώδεκα άποφάσισαν νά ορίσουν έπτά άδελφούς πού έχαιραν τοϋ σεβασμοϋ όλων καί ήταν έμπλεοι Πνεύματος Άγίου, γιά νά βοηθοϋν στήν ύλική μέριμνα τής κοινότητας, κυρίως στήν διακονία1των άδελφων κατά τήν διάρκεια των κοινων γευμάτων καί στήν φροντίδα γιά τίς χήρες καί τούς άπόρους, ώστε οί Απόστολοι νά μποροϋν νά άφιερωθοϋν άπερίσπαστοι στήν προσευχή καί τήν διδασκαλία. Οί Απόστολοι χειροτόνησαν έπτά διακόνους: Στέφανο, Φίλιππο, Πρόχορο, Νικάνορα, Τίμωνα, Π αρμενα καί Νικόλαο ΠΟΙΜΗΝ - 268
(Πράξ. 6, 1-6). Τά καθήκοντα τοϋ Στεφάνου, πού ήταν επικεφαλής, εκτείνονταν πολύ πέρα άπό τήν άπλή ύλική μέριμνα γιά τήν κοινότητα. Πλήρης τής Χάριτος τοϋ Αγίου Πνεύματος, ώστε νά επιτελεΐ θαύματα καί νά μιλα μέ τό κύρος των Δώδεκα μαθητών τοϋ Χριστοϋ, ο Στέφανος εχαιρε τοϋ θαυμασμοϋ όλων σέ τέτοιο βαθμό, ώστε μιά ήμέρα οί Έβραΐοι, εξαλλοι άπό οργή πού δέν μποροϋσαν νά άπαντήσουν στά επιχειρήματά του, τόν κατηγόρησαν ψευδώς ως βλάσφημο καί ως συνωμότη κατά τών θεσμών τοϋ Νόμου, καί τόν εφεραν ενώπιον τοϋ Συνεδρίου, τοϋ δικαστηρίου τοϋ μεγάλου άρχιερέως. Ό νεαρός Στέφανος άφοβα προχώρησε ενώπιον τών δικαστών, καί τό Πνεϋμα, τό οποΐο ο Χριστός ύποσχέθηκε οτι θά δώσει στούς μαθητές του σέ παρόμοιες περιστάσεις (Ματθ. 10, 19), τοϋ ενέπνευσε πύρινους λόγους, μέ τούς οποίους ύπενθύμισε στούς σκληροτράχηλους Εβραίους τήν πρόνοια καί τήν μακροθυμία πού δέν σταμάτησε νά δείχνει ο Θεός πρός τόν λαό του, ύποσχόμενος τήν Διαθήκη του στούς πατριάρχες καί βοηθώντας άδιάκοπα τόν περιούσιο λαό. Θ αύματα καί σημεΐα, επα γ γελίες, τρομερές άποκαλύψεις διά τοϋ Μωϋσέως στό Σινα, στήν ερημο καί σέ ολη τήν ιστορία τοϋ Ισραήλ άδιάκοπα ο Θεός εκανε τά πάντα γιά νά άνυψώσει τόν λαό του ύπεράνω τής προσκόλλησης στά δημιουργήματα καί γιά νά τόν λυτρώσει άπό τήν ειδωλολατρία πάντα ομως ο λαός άντιστεκόταν, καί οταν ήλθε επί γής ο Δίκαιος, ο Σωτήρας καί Λυτρωτής, ή επαγγελία τών Πατριαρχών καί ή πλήρωση τών προφητειών, άπεδείχθησαν πάλι άπερίτμητοι τή καρδία: Ύμεΐς άεί τώ Πνεύματι τώ Άγίω άντιπίπτετε, ως οί πατέρες ύμών καί ύμεΐς τίνα τών προφητών ούκ εδίωξαν οί πατέρες ύμών; καί άπέκτειναν τούς προκαταγγείλαντας περί τής ελεύσεως τοϋ δικαίου, ού νϋν ύμεΐς προδόται καί φονεΐς γεγένησθε (Πράξ. 7, 51-52). Ή χάρις τοϋ Θεοϋ γέμιζε τήν καρδιά τοϋ Στεφάνου τόν εκανε νά μοιάζει μέ ούράνιο άγγελο, εκανε νά άναβλύζουν άπό τό στόμα του θεόπνευστοι λόγοι καί θεΐο φώς άπλωνόταν σέ ολο τό σώμα του, φωτίζοντας τό πρόσωπό του, πού άκτινοβολοϋσε οπως ο Κύριος τήν ήμέρα τής Μεταμορφώσεως (βλ. Ματθ. 17, 6 Λουκ. 9, 29). Βλέποντάς τον νά περιβάλλεται άπαστράπτουσα δόξα ως Άγγελος Κυρίου (Πράξ. 6, 15), οί Έβραΐοι στό δικαστήριο ετριξαν μέ μίσος τά δόν- / r > / r '?/ τια και ή οργή τους ξέσπασε οταν ο άγιος άτένισε τόν ούρανό καί, θεωρώντας τήν δόξα τοϋ Θεοϋ καί τόν Χριστό ίστάμενο εκ δεξιών τοϋ Πατρός τόσο καθαρά, οπως οταν θά ελθει στήν συντέλεια τοϋ αΐώνος, άνέκραξε: Ιδού θεωρώ τούς ούρανούς άνεωγμένους καί 269 O ΠΟΙΜΗ
τόν Υιό τοϋ άνθρώπου έκ δεξιών τοϋ Θεοϋ έστώτα (Πράξ. 7, 56). Μή μπορώντας νά άντέξουν τήν άποκάλυψη αύτή της ύψώσεως τοϋ Χριστού στόν ούρανό καί τήν σωματική του παρουσία έντός της μακαρίας Τριάδος, οί Ε βραίοι έκλεισαν τά αύτιά τους, αρπαξαν τόν Στέφανο καί τόν έσυραν έξω άπό τήν πόλη γιά νά τόν θανατώσουν. Ένώ τόν λιθοβολοϋσαν, ο Στέφανος, γαλήνιος καί άκτινοβολών, χαιρόταν πού άκολουθοϋσε μέ αύτόν τόν τρόπο τό παράδειγμα τοϋ Διδασκάλου του, καί οί πέτρες πού τοϋ έρριχναν γίνονταν γιά κείνον ωσάν βαθμίδες μιας κλίμακος πού τόν ύπερύψωνε μέχρι τό ένδοξο όραμα τοϋ Χριστοϋ πού είχε διαβλέψει. Επικαλούμενος τό ονομα τοϋ Κυρίου, άφησε μέ τήν τελευταία του πνοή, όπως ο Χριστός στόν Σταυρό, τήν φωνή της ύπέρτα τη ς άγάπης πρός τούς διώκτες του: Κύριε, μή στήσης αύτοίς τήν άμαρτίαν ταύτην! (Πράξ. 7, 60 βλ. Λουκ. 23, 34). Ό Στέφανος ύπηρξε ο πρώτος πού άκολούθησε τήν οδό τήν οποία χάραξε ο Χριστός πρός τόν Ούρανό μέ τό Πάθος Του καί οί σταγόνες τοϋ αίματός του κόσμησαν τήν Εκκλησίαν ωσάν πολύτιμα μαργαριτάρια. Ό εκούσιος θάνατός του ύπέρ της άληθείας τοϋ άνοιξε τούς Ούρανούς καί τόν έκανε νά δεί τήν δόξα τοϋ Κυρίου. Ή τελεία άγάπη του πρός τόν Θεό καί τόν πλησίον έφθασε μέχρι τήν συγχώρεση τών δημίων του καί τόν έκανε νά συγκαταλεχθεί στήν πρώτη γραμμή τών φίλων τοϋ Θεοϋ. Γιά τόν λόγο αύτό, οί ένθερμοι μιμητές τών μαρτύρων πού βλέπουν σήμερα τό άπαστράπτον φώς τοϋ προσώπου του νά σμίγει μέ τό φώς τοϋ άστρου της Βηθλεέμ, έμπιστεύονται στήν μεσιτεία του. Τό λείψανο τοϋ άγίου Στεφάνου ένταφιάσθηκε άπό τούς πιστούς άνευρέθη τό 415 στό Καφάρ-Γαμαλά άπό τόν ίερέα Λουκιανό, μετά άπό άποκαλυπτικό όραμα, καί κατετέθη στά Ιεροσόλυμα στόν ναό πού έχτισε πρός τιμήν τοϋ άγίου η αύτοκράτειρα Εύδοκία (13 Αύγ.), σύζυγος τοϋ Θεοδοσίου τοϋ Μικροϋ. Κατόπιν μεταφέρθηκε στήν Κωνσταντινούπολη2. 1. «Διακονώ» σημαίνει ύπηρετώ, οχι μέ τήν έννοια της ύποταγης σέ κάποια άρχή, άλλά εις μίμησιν Χριστοϋ, ο οποίος κατέστη πάντων Διάκονος μέ τήν Ενανθρώπησή Του (βλ. Λουκ. 22, 27 Ίωάν. 13, 14). Ή χριστιανική διακονία είναι έκφραση άγάπης πρ ός τούς άδελφούς, σύνδεσμος τελειότητος (Κολ. 3, 14. 2. Τιμοϋμε τήν εύρεση τών λειψάνων τοϋ άγίου Στεφάνου στίς 15 Σεπτ. καί τήν άνακομιδή τους στά Ιεροσ όλυμα καί τήν Κωνσταντινούπολη στίς 2 Αύγ.. O ΠΟΙΜΗΝ 270
«Γ Η Θ Ε Ο Σ» Του Σαράντου Καργάκου Έ χει διατυπωθεί ή άποψη ότι καμμιά άρχαία ρήση δέν βρίσκεται τόσο κοντά στήν άλήθεια όσο ή δίλεξη αύτή φρασούλα πού έκφέρεται διά στόματος Σωκράτη στόν «Οικονομικό» λόγο του Ξενοφώντος, ενα λόγο πού τώρα ειδικά θά επρεπε στά σχολεία μας νά τόν διδάξουμε σάν «ξόρκι» κατά της κακομοιριάς. Σέ προηγούμενο άρθρο μου μαύρισα τήν ψυχή τών άναγνωστών μου σάν τηλεοπτικός παρουσιαστής μέ τά όσα εγραψα περί «Μαύρης Αγοράς». Μέ τό παρόν άρθρο θέλω νά δώσω όχι άπλώς ενα μήνυμα έλπίδας - τέτοια έκπέμπει σωρηδόν κατά τό νεολογισμό «σέ καθημερινή βάση» ή κυβέρνηση - άλλά μιά λύση έλπίδας. Τό εχω ξαναγράψει: Αύτή τήν εύλογημένη γη, πού τήν κάναμε προάστιο της Κόλασης, μπορούμε νά τήν κάνουμε γωνιά του Παραδείσου, αν στραφούμε μετ έπιμελείας καί όχι μετά κηφηνειακης οκνηρίας πρός τήν έπιστημονική γεωργία μέ ό,τι αύτή συνεπάγεται: κτηνοτροφία, οικοτεχνία, βοτανοσυλλογή (είναι ντροπή νά εισάγουμε χαμομήλι άπό τή Γ ερμανία) μανιταροπαραγωγή καί μύρια όσα. 271 Φ- Ο ΠΟΙΜΗΝ - 9
Ό ταν οί Τούρκοι έφυγαν μετά τήν Επανάσταση άπό τήν Ελλάδα, τότε ό Αδαμάντιος Κοραης στό πάνσοφο μελέτημά του «Πολιτικαί παραινέσεις πρός τούς Έλληνας» έγραφε: «Ή γη της Ελλάδος είναι καί καρποφόρος καί πάμφορος, ίκανή καί τούς κατοίκους της νά θρέψη καί πολλούς έξωθεν νά προσκαλέση(...). Άπό τήν φροντίδα λοιπόν της γεωργίας πρέπει νά άρχίσωμεν όχι μόνον διότι πληθύνουσα τάς τροφάς πληθύνει τούς κατοίκους της έρημωθείσης άπό τόν όλοθρευτή τύραννον Ελλάδος (σημ. Σ.Ι.Κ.: Έννοεΐ τούς Τούρκους) άλλ ότι καί ήμερώνει τά ήθη καθώς ήμερώνει τούς καρπούς της γης. Ό γεωργικός βίος είναι βίος άρετης, έπειδή καί άγαπα τήν ειρήνην καί γυμνάζων μέ τούς καθημερινούς ύπαιθρίους κόπους τά σώματα, ετοιμάζει στρατιώτας ικανούς νά φυλάξωσι τήν έλευθερίαν της πατρίδος». Ό Κοραης άπηχεΐ έν πολλοΐς τίς ιδέες πού διατυπώνει ό Ξενοφών στόν «Οικονομικό», στόν λόγο πού ό «συγγράφων λοχαγός» κατά τον εύστοχο χαρακτηρισμό του Βιλαμόβιτς, όρίζει «τήν γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα καί τροφόν είναι» καί έπί πλέον: «Ευ μέν γάρ φερομένης της γεωργίας έρρωνται καί αί αλλαι τέχναι σχεδόν τι κατά γην καί κατά θάλασσαν» (5, 17). Δηλαδή όταν ή γεωργία άνθεΐ, άκμάζουν καί όλες οί αλλες τέχνες, σχεδόν καί στή στεριά καί στή θάλασσα. Ό Ξενοφών άπό Έλληνα διανοητή έχει εύστοχα χαρακτηρισθεΐ σάν ό πρώτος «άνεπτυγμένος γεωπόνος». Άλλά καί ό συγχρονός του Πλάτων δίνει τή μεγαλύτερη βαρύτητα, άναφορικά μέ τήν άνάπτυξη της οικονομίας, στήν άξιοποίηση της γης: «Έκ γης κάτωθεν άνίεται ό Πλούτος» μας λέγει στόν «Κρατύλο» ένώ στούς «Νόμους» (743Α) άπορρίπτει όλα τά άποκτήματα πού έξασφαλίζονται μέ τίς χρηματιστικές έργασίες καί πρεσβεύει ότι ή εύδαιμονία δέν προέρχεται άπό «χρηματισμόν πολύν διά βαναυσίας καί τόκων μηδέ βοσκημάτων αισχρών άλλ όσα γεωργία δίδωσι καί φέρει». Μπορουμε νά κρατήσουμε τίς έπιφυλάξεις μας γιά τούς άφορισμούς τών χρηματιστικών έργασιών, άλλά είναι άδύνατο νά μή συμφωνήσουμε μέ τόν Κικέρωνα, ό όποΐος έχει πλέξει τό ώραιότερο έγκώμιο της γεωργίας: «Nihil pulchrius, nihil utilius, nihil uberius agricultural (= Τίποτε πλουσιώτερο, τίποτε ώφελιμώτερο, τίποτε άφθονώτερο άπό τή γεωργία) Ή «παμμητορ γη», δηλαδή ή μητέρα τών πάντων γη μπορεΐ νά μας προσφέρει τά πάντα, αν της άφιερωθουμε μέ εύλάβεια, άγάπη καί σήμερα μέ έπιστημονική γνώση.» Ο ΠΟΙΜΗΝ - 272
άνθη εισαγωγής άπό τήν Ολλανδία, όταν ή Ελλάς θά μπορούσε νά εχει τή μεγαλύτερη άνθοκομική ποικιλία, μιά μυροβόλα άνθοβολία. Είναι εντροπή νά κάνουμε εισαγωγή οσπρίων, όταν τά όσπρια πού καταναλώνουμε θά μπορούσαμε νά τά παράγουμε οί ίδιοι άξιοποιώντας επιτηδείως τή βεράντα μας! Είναι εντροπή γνωστή μου άγροτική οικογένεια νά προσφέρει επί τετράμηνο ήμερομίσθιο 40+20 εύρώ (τά 20 γιά άπογευματινή εργασία) εντός τής Αττικής καί νά μήν παρουσιάζεται Έλληνας «πεινασμένος» νά έργασθεΐ. Μόνον 13 λεβέντες Αλβανοί κι ένας ίνδός Σίχ. Είναι εντροπή πεδινές πανεύφορες εκτάσεις νά δίνονται γιά εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, ενώ τό σύστημα αύτό θά επρεπε νά χρησιμοποιείται σέ κακοτράχαλες περιοχές. Δυστυχώς πολιτευόμεθα μετ εύτελείας, πολιτευόμεθα μετά πολλής άνοησίας. Πολιτευόμεθα ώς κοινωνία σάν τό άτομο πού προσπαθεί νά άναχαιτίση μέ τό στήθος του μιά σφαίρα. "Ας τό ομολογήσουμε: Φοβούμαστε τήν εργασία, παρόλο πού καί ή πλέον άλλοτε σκληρή, όπως αύτή του οίκοδόμου, εχει εξαιρετικά άπλοποιηθεΐ. Φοβούμαστε καί τήν άγροτική εργασία ώς μειωτική, επειδή εχουμε πάρει ένα χαρτί δηλωτικό άπροσδιορίστων προσόντων. «Πάφ πούφ εντ κόμπανι», όπως λέγει καί ή φίλη μου ή Έρμιόνη. Μας παρηγορεΐ τό γεγονός ότι χάρη στά τελευταία ταξίδια του Πρωθυπουργου μας στό εξωτερικό, άκούσαμε καί κάποια λόγια συμπαθείας. Δέν τό παραβλέπω, άλλ οφείλω νά τονίσω ότι οί εκδηλώσεις συμπαθείας κάποιων έταίρων μας μοιάζουν μέ προσευχή χιτλερικού βασανιστή. Ή σωτηρία δέν θά ελθει άπό εξω θά ελθει άπό μέσα. «Ένδον σκάπτε»! Αν δέν σκάψουμε μέ τό «ξινάρι» θά μας πάρουν - καί δικαίως - μέ τό «στυλιάρι»! (ΕΣΤΙΑ) 273 0 Ο ΠΟΙΜΗΝ
ΧΡΟΝΙΚΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Ό Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος, κατά τόν μήνα Οκτώβριο, έλειτούργησεν η έχοροστάτησεν ώς ακολούθως: V Τήν 7ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας παρηκολούθησε άπό του Ί. Βήματος τήν θ. Λειτουργίαν εις τόν Ί. Ναόν Άγίου Νικολάου Πλωμαρίου. Τήν αύτήν ημέραν μετά τήν θ. Λειτουργίαν ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τόν Αγιασμόν των έγκαινίων του Κοινωνικού Παντοπωλείου του Ί. Ναου Άγίου Νικολάου Πλωμαρίου, ώμιλήσας καταλλήλως. V Τήν 14ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας, όμου μετά των Σεβ. Μητροπολιτών Νέας Σμύρνης κ. Συμεών καί Μηθύμνης κ. Χρυσοστόμου, έτέλεσαν τήν θ. Λειτουργίαν εις τό καθολικόν της Ί. Μονής Λειμώνος. V Τήν 17ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας έκκλησιάσθη εις τόν Ί. Ναόν Άγίου Λουκά του Εύαγγελιστου εις Κάμπον Έρεσου. V Τήν 18ην Ο κτω βρίου ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τήν θ. Λειτουργία εις τόν Ί. Ναόν Άγίου Λουκά του Εύαγγελιστου εις Κάμπον Έρεσου καί τήν εις Πρεσβύτερον Χειροτονίαν του Διακόνου Σεραφείμ Γκόνου, άδελφου της Ί. Μονής Πιθαρίου. V Τήν 19η Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης έτέλεσ ε τόν Αγιασμόν εις τήν Αίθουσαν του Δικαστηρίου Μυτιλήνης. Τήν 20ήν Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τήν Δοξολογίαν εις τόν Ί. Ναόν Άγίου Αρτεμίου της Ελληνικής Αστυνομίας. Τήν ίδίαν ημέραν, 20 Ο κτω βρίου, ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τό Μυστήριον του Βαπτίσματος εις τόν Ί. Ναόν Τ. Προδρόμου Μυτιλήνης τής Βασιλικής, τέκνου Εύσταθίου καί Εύστρατίας Ζαχαριάδη. Τήν 21ην Οκτωβρίου, ό Μητροπολίτης εις τόν Ί. Μητροπολιτικόν Ναόν Καλλονής προέστη τής Δοξολογίας έπί τη έπετείω τής Μικρασιατικής Καταστροφής καί άνέγνωσε τήν εύχή τών κολλύβων πρό του Ηρώου εις τόν αυλειον χώρον του Ί. Ναου. Τήν 23ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας συμπροσευχήθη άπό του Ίερου Βήματος κατά τή θ. Λειτουργία εις τόν Ίερόν Ναόν Άγίου Λουκά του Εύαγγελιστου εις Κάμπον Έρεσου. Τήν 24ην Οκτωβρίου, ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε Τρισάγιον εις τό Ήρώον Μ υτιλήνης έπί τη έπετείω Ίδρύσεως του Οργανισμου τών Ηνω μένων Έθνών. Τήν 26ην Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας έλειτούργησε εις τόν έορτάζοντα Ί. Ναόν 274
Αγίου Δημητρίου Μυχους. V Τήν 28η Όκτωβρίου ό Μητροπολίτης έτέλεσε τήν Δοξολογίαν εις τόν Μητροπολιτικόν Ναόν μας έπί τη έπετείω της 28ης Ό κτω βρίου. Τήν ιδίαν ήμέραν μετά τήν θ. Λειτουργίαν έτέλεσε Τρισάγιον εις τό Ήρώον Πεσόντων καί παρηκολούθησε τήν Παρέλασιν. Συνεδριάσεις V Τήν 8ην Όκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας προήδρευσε της Συνεδριάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου τών Φ.Κ.Μ. V Τήν αύτήν ήμέραν προήδρευσε καί της Συνεδριάσεως του Διοικητικου Συμβουλίου του Κληροδοτήματος Αποστόλου Σημαντήρη. V Τήν 3ην Όκτωβρίου ό Μητροπολίτης προήδρευσε εις τάς Αθήνας καί εις τό γραφείον του Ταμία κ. Βασιλείου Μαριου του Δ ιοικητικού Συμβούλου του Σωματείου «Οί φίλοι της Μητροπόλεως Μυτιλήνης». Επισκέψεις V Τήν 12ην Όκτωβρίου τόν Μητροπολίτη μας έπεσκέφθη εις τήν Μητρόπολιν ό Έφέτης κ. Μανδηλάρας Φίλιππος μετά της συζύγου του. V Τήν 15ην Όκτωβρίου τόν Μητροπολίτη μας έπεσκέφθη εις τήν Μητρόπολιν ό όμογενής μας κ. Γεώργιος Μολυβιάτης, έκ Καναδά. V Τήν 31ην Όκτωβρίου εις τήν Ί. Μητρόπολιν τόν Μητροπολίτην μας έπεσκέφθη ό Στρατιωτικός Ίεροκήρυξ Άρχιμ. π. Θεολόγος Σαμαράς. Ί. Σύνοδος της Ιεραρχίας Άπό 2ας εως 5ης Όκτωβρίου συνεκλήθη ή Ίερά Σύνοδος της Ιεραρχίας καί συνεζήτησε διάφορα θέματα της άρμοδιότητός της. Τήν τελευταίαν ήμέραν προέβη εις τήν πλήρωσιν τών δύο κενών Μητροπόλεων, ήτοι Πρεβέζης καί Ίερισσου. Εις τήν πρώτην έξελέγη ό Άρχιμ. Χρυσόστομος Τσιρίγκας, Γραμματεύς τών Δικαστηρίων καί εις τήν δευτέραν ό Άρχιμ. Θεόκλητος Άθανασόπουλος, Πρωτοσύγκελλος της Ί. Μητροπόλεως Μαντινείας. Διάφορα Όκτωβρίου V Τήν 7ην Όκτωβρίου, ό Μητροπολίτης μας μετά τήν θ. Λειτουργίαν, έτέλεσε τόν Αγιασμόν τών Εγκαινίων του Κοινωνικου Παντοπωλείου του Ί. Ναου Αγίου Νικολάου Πλωμαρίου, εις τούς ειδικά διαμορφωμένους χώρους, κάτωθεν του Κελλίου, ώμιλήσας καταλλήλως. V Άπό τήν 12ην εως 14ην Ό κτω βρίου, ό Μητροπολίτης μας μέ τά παιδιά του Οικοτροφείου μετέβησαν εις τάς Κατασκηνώσεις της Ί. Μητροπόλεως, εις Κάμπον Έρεσου. Κατά τό διήμερον αύτό είχαν τήν εύκαιρίαν νά έπισκεφθουν τίς 275 Ο ΠΟΙΜΗΝ
Ί. Μονές Ύψηλοΰ καί Πιθαρίου, τήν Φανερωμένην Σιγρίου καί τέλος τήν Ί. Μονήν Λειμωνος, ή όποία έώρταζε τήν μνήμην τοΰ Κτίτορος Άγίου Ιγνατίου. Μετά τήν Ί. Μονήν Λειμωνος έπεσκέφθησαν τήν Πελόπη καί τό προσκύνημα Ταξιάρχου Μιχαήλ Μανδαμάδου. V Την 20ήν Οκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας είς τόν Ί.Ναόν Τιμ. Προδρόμου Μ υτιλήνης έβάπτισεν τήν Βασιλικήν, τέκνον τοΰ Εύσταθίου Ζαχαριάδη καί της Εύστρατίας Μαριγλη, έγγονή δέ τοΰ Εφημερίου π. Γρηγορίου Μαριγλη καί της Πρεσβυτέρας Βασιλικής, πρώτης έξαδέλφης τοΰ Μητροπολίτου μας. V Τήν 21ην Ο κτω βρίου ό Μητροπολίτης μας παρέστη είς τήν θ. Λειτουργίαν πού εγινε είς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν Καλλονής καί προέστη της Δοξολογίας, ή όποία εγινε άπό τό ν Σύλλογο Μ ικρασιατω ν Καλλονής, έπί τή έπετείω τής Μικρασιατικής Καταστροφης. Έν συνεχεία έδιάβασε τά Κόλλυβα είς τό Ήρωον Πεσόντων είς τόν αυλειον χωρον τοΰ Μητροπολιτικοΰ Ναοΰ καί κατέθεσε στέφανον. Τόν Π ανηγυρικόν τη ς ή μέρας έξεφώνησε ό Δικηγόρος κ. Γεώργιος Κυρατζης. Τήν ίδίαν ήμέραν καί είς τό Ε κκλησάκι τοΰ Άγίου Θ εοδώρου της 98 ΑΔΤΕ έτελέσθη ή θ. Λ ειτο υ ρ γία ύπό των Άρχιμ. Ιακώβου Καραμούζη καί Πρωτοπρ. Κυριακοΰ Βράνη, μέ πρωτοβουλία τοΰ Συλλόγου Έλληνοαμερικανών Λεσβίων έπί τή εύκαιρία των 100 χρόνων άπό της άπελευθερώσεως της Νήσου μας ώς καί Τρισάγιον διά τούς πεσόντας. V Τήν 29ην Ο κτω βρίου ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε είς τό Αγαλμα της Ελευθερίας Τρισάγιον έπί τή ιδρύσ ει τοΰ Ο ργανισ μοΰ Ηνω μένω ν Έθνων. V Τήν 28ην Ο κτω βρίου ό Μητροπολίτης μας μετά τήν θ. Λειτουργίαν έτέλεσ ε τήν Δοξολογίαν της 28ης Οκτωβρίου καί έπιμνημόσυνον δέησιν είς τό Ήρωον Πεσόντων καί παρηκολούθησε άπό της έξέδρας τήν Παρέλασιν. Εορτή Άγίου Ιγνατίου Ο Μητροπολίτης μας τήν 14ην Οκτωβρίου μετέβη είς Ί. Μονήν Λειμωνος καί έτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν είς τήν έορτήν τοΰ Κτίτορος Άγίου Ιγνατίου, όμοΰ μετά των Σεβ. Μητροπολιτων Μηθύμνης κ. Χρυσοστόμου καί Ν. Σμύρνης κ. Συμεών, οστις καί ώμίλησεν έπικαίρως. Ακολούθως ολοι παρέστησαν είς τό έπίσημον Γ εΰμα, τό όποιον παρέθεσε ό Πανοσ. Ηγούμενος Άρχιμ. π. Νικόδημος. Πανήγυρις Άγ. Λουκά Ο Μητροπολίτης μας τήν 17ην Οκτωβρίου μετέβη είς τάς Έκκλ. Κατασκηνώσεις είς Κάμπον Έρε-
σου καί έτέλεσε τόν Έσπερινόν της Εορτής του Αγίου Λουκά του Εύαγγελιστου. Τήν πρωΐαν της 18ης Όκτωβρίου έτέλεσε τήν θ. Λειτουργίαν καί τήν εις Πρεσβύτερον Χειροτονίαν του Διακόνου Σεραφείμ Γκόνου, άδελφου της Ί. Μονης Πιθαρίου, συλλειτουργούντων τών Παν. Άρχιμ. π. Ραφαήλ, π. Σεραφείμ, π. Παρθενίου καί του Ίερέως π. Κων/νου. Μετά τόν καφέν παρετέθη γευμα εις Ί. Μονήν Πιθαρίου. Αγιασμός εις τό Διοικητικόν Μέγαρον Την 19ην Όκτωβρίου ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τόν Αγιασμόν εις τό Δικαστικόν Μέγαρον της Πόλεώς μας έπί τη ένάρξει του νέου Δικαστικου Έτους, παρουσία της κ. Είσαγγελέως της κ. Προέδρου Πρωτοδικών καί τών λοιπών Δικαστών. Εορτή Ελληνικής Αστυνομίας Την 20ήν Όκτωβρίου παρέστη είς τήν εορτήν του Αγίου Άρτεμίου, προστάτου της Έλληνικης Άστυνομίας. Ό Μητροπολίτης μας μετά τήν θ. Λειτουργίαν, ή όποία έτελέσθη ύπό του Άρχιμ. Κυρίλλου Συκη είς τό Εκκλησάκι του Αγίου στίς έγκαταστάσεις της Έλληνικης Άστυνομίας, έτέλεσε τήν Δοξολογίαν κατά τήν εορτήν της Έλληνικης Άστυνομίας. Μετά τήν Δοξολογίαν προσεφέρθη καφές Κατά τόν μήνα Νοέμβριο ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τή Θ. Λειτουργία η έχοροστάτησε ώς ακολούθως: V Τήν 4η Νοεμβρίου έτέλεσε τήν Άρτοκλασία του Συλλόγου Πολυτέκνων Λέσβου. V Τήν ίδίαν ήμέραν έβάπτισε τόν Μιχαήλ, τέκνον του Εύστρατίου Κομνηνου καί Κλεάνθης. V Τήν 8ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης καί ό Άρχιεπίσκοπος Τόμιδος κ. Θεοδόσιος έτέλεσαν τή θ. Λειτουργία, τήν Δοξολογία καί έπιμνημόσυνον Δέησιν είς τό Ήρώον. V Τήν 18ην Νοεμβ. ό Μητροπολίτης έλειτούργησε είς τόν Ί. Ναόν Γενεθλίων Θεοτόκου Παναγιούδας. V Τήν 21ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας προέστη της Δοξολογίας είς τόν Ί. Ναόν Άγ. Θεοδώρου της 98 ΑΔΤΕ, έπί τη εορτη του Στρατου καί της έπιμνημοσύνου δεήσεως. V Τήν 23ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τήν κηδείαν είς το Α' Νεκροταφείον της Δεσποίνης Παπαϊωάννου. V Τήν 25ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας προέστη είς τόν Ί. Ναόν του Άγίου Θεράποντος Μ υτιλήνης της Δοξολογίας έπί τη έπετείω της Έθνικης Άντιστάσεως καί της έπιμνημοσύνου δεήσεως είς τό Μνημείον της Έθνικης Άντιστάσεως. V Τήν 28ην Νοεμβρίου είς Κωστάντζα Ρουμανίας έγένετο ή ύποδοχή τών ί. Λειψάνων του Άγ. Ίακώ- 277 Φ- Ο ΠΟΙΜΗΝ - 9
m s m βου του Άδελφοθέου, έν συνεχεία δέ ίερά Λιτανεία καί προσφωνήσεις. V Τήν 30ην Νοεμβρίου εις τήν Ί. Μονήν Άγίου Άνδρέου Ρουμανίας ό Μητροπολίτης μας μετά του Σεβ. Άγ. Μηθύμνης κ. Χρυσοστόμου καί πολλών άλλων Αρχιερέων έτέλεσε τήν θ. Λειτουργία καί τόν άγιασμόν έγκαινίων του χώρου Άγιασμου. Επισκέψεις V Τήν 6ην Νοεμβρίου τόν Μητροπολίτην μας έπεσκέφθη εις τόν Μητροπολιτικόν οϊκον ό Σεβ. Μητροπολίτης Αύλώνος κ. Χριστόδουλος. V Τήν ίδίαν ημέραν τόν Μητροπολίτην μας έπεσκέφθη εις τήν Ί. Μητρόπολιν ό κ. Παπαγιάννης Βερναρδάκης. V Τήν 7ην Νοεμβρίου τόν Μητροπολίτην μας έπεσκέφθη ό Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Τόμιδος κ.θεοδόσιος μετά τής Συνοδείας του. V Τήν 19ην Νοεμβρίου τόν Μητροπολίτην μας έπεσκέφθη εις τήν Ί. Μητρόπολιν ό Άρχηγός του ΓΕΣ Α ντιστράτηγος κ. Κων/νος Γ κίνης, συνοδευόμενος άπό τόν Στρατιωτικόν Δ ι οικητήν Λέσβου καί τούς έπιτελεΐς των. Στό τέλος τής έπισκέψεως άντηλλάγησαν καί δώρα. V Τήν ίδίαν ημέραν καί εις τό Ύπουργεΐον Αίγαίου ό Μητροπολίτης μας έπεσκέφθη τόν Υπουργόν Ναυτιλίας, Αίγαίου καί Νησιωτικής Πολιτείας κ. Κ. Μουσουρούλην, είς τόν όποΐον προσέφερε τό βιβλίον «Μνημεία τής Λέσβου». Συνεδριάσεις V Τήν 5ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας προήδρευσεν του Δ. Συμβουλίου τών Φ.Κ.Μ. Έπίσης τήν ίδίαν ημέραν του Κληροδοτήματος Αποστόλου Σημαντήρη. Διάφορα Νοεμβρίου V Τήν 3ην Νοεμβ. Ιατροί του Σωματείου «Φίλοι τής Ί. Μητροπόλεως» καί Μέλη πραγματοποίησαν δωρεάν έξετάσεις είς τό Χριστιανικόν Κέντρον Νεότητος Πλωμαρίου. V Τήν 4ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας είς τόν Ί. Ναόν του Άγ. Θεράποντος έβάπτισεν τόν Μιχαήλ τέκνον του π. Εύστρατίου καί τής πρεσβυτέρας Κλεάνθης Κομνηνου, μέ άνάδοχο τόν Ταξιάρχη Στεφάνογλου. V Τήν 6ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας παρέστη είς τήν έκδήλωσιν τής παρουσιάσεως του βιβλίου «Μυτιλήνη 1912». τών κ.κ. Βαγγέλη Καραγιάννη καί Στρατή Μολίτου. Ώμίλησαν διά τό βιβλίο οί κ.κ. Κ. Μουντζούρης, Δημ. Παπαγιάννης, Στρατής Μολινός καί Αθανάσιος Καλαμάτας. V Τήν 7ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας παρέστη στό Άρματαγωγό «Λέσβος» στό λιμάνι τής Μυτιλήνης σέ έκθεση μέ θέμα «Βαλκανικοί Πόλεμοι», O ΠΟΙΜΗΝ 278 CoS
γενόμενος δεκτός άπό τούς Αξιωματικούς καί Ναύτας τοΰ Άρματαγωγοΰ. V Τήν 16ην Νοεμβρίου είς τό Έθνικόν Στάδιον Μυτιλήνης πραγματοποιήθηκαν οι Σ τρατιω τικοί Άγωνες. Τόν Μητροπολίτη μας έξεπροσώπησε ό π. Εύστράτιος Κομνηνός. V Τήν 19ην Νοεμβρίου τόν Μητροπολίτη μας έπεσκέφθη είς τήν Ί. Μητρόπολιν ό Άρχηγός τοΰ ΓΕΣ, Αντιστράτηγος κ. Κων/νος Γκίνης, συνοδευόμενος άπό τόν Δ ι οικητή της 98 ΑΔΤΕ καί τούς Συνοδούς του. Άντηλλάγησαν δωρα μεταξύ τοΰ άρχηγοΰ τοΰ ΓΕΣ καί τοΰ Μητροπολίτου μας. V Ο Μητροπολίτης μας τήν 19ην Νοεμβρίου έπεσκέφθη είς τό Ύπουργεΐον Ναυτιλίας, Αίγαίου καί Νησιωτικης Πολιτικης τόν Υπουργόν κ. Κ. Μουσουρούλην, είς τόν όποΐον προσέφερε τό βιβλίον της Μητροπόλεως «Μνημεία της Μητρόπολης Μ υτιλήνης». V Τήν 19ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας παρέστη στό Δημοτικόν Θέατρον στήν Συναυλία της Στρατιωτικης Μουσικης της 98 ΑΔΤΕ. Στήν Συναυλία συμμετείχε καί ή Χορωδία «Animatio». V Τήν 23ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας είς τόν Ί. Ναόν Άγ. Παντελεήμονος Α' Νεκροταφείου της πόλεως μας, έτέλεσε την κηδείαν της άειμνήστου Δεσποίνης Παπαϊωάννου, τό γένος Μαυρογιάννη, άδελφης των κ.κ. Ιωάννου καί Περικλη Μαυρογιάννη. V Τήν 25ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας είς τόν Ί. Ναόν Άγ. Θεράποντος Μυτιλήνης έτέλεσε τήν Θ. Λειτουργίαν καί έχοροστάτησε είς τήν δοξολογίαν έορτασμοΰ της Έθνικης Άντιστάσεως. Έν συνεχεία είς τόν Μακρύ Γ ιαλόν ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε έπιμνημόσυνη δέηση καί τόν Πανηγυρικόν έξεφώνησε ό Πρόεδρος της Έθνικης Άντιστάσεως κ. Γ. Ζέρβας καί κατετέθησαν στέφανοι. Εορτή Πολυτέκνων V Τήν 4ην Νοεμβρίου ό Σύλλογος Πολυτέκνων Λέσβου είς τόν Ί. Ναόν τοΰ Άγ. Θεράποντος Μυτιλήνης έτέλεσαν τήν θ. Λειτουργίαν. V Ο Μητροπολίτης μας μετά τήν θ. Λειτουργίαν προέστη της Άρτοκλασίας των Πολυτέκνων. Άκολούθησε ό καθιερωμένος καφές. Ό Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Τόμιδος κ. Θεοδόσιος είς Μυτιλήνην Άπό τήν 7ην ώς καί 8ην Νοεμβρίου τό βράδυ έπεσκέφθη τό νησί μας καί τήν Μητρόπολή μας ό Σεβ. Άρχιεπίσκοπος Τόμιδος (Κωστάντζας Ρουμανίας) κ. Θεοδόσιος, συνοδευόμενος άπό δύο Ίερεΐς καί 2 Διακόνους, διά νά παραστη είς τάς έκδηλώσεις της 8ης Νοεμβρίου, ήτοι της Άπελευθερώσεως της Μυ 279 O ΠΟΙΜΗΝ
I I I I 1 Av/ v~i) W( Vs τιλήνης καί μάλιστα έπί τή συμπληρώσει 100 χρόνων. Ο Σεβ. Άρχιεπίσκοπος Τόμιδος κ. Θεοδόσιος έλειτούργησε στόν Μητροπολιτικό Ναό μέ τόν Μητροπολίτη μας καί παρέστη στήν Δοξολογία έπί τή άπελευθερώσει της Μυτιλήνης. Άκολούθως παρέστη στό Ήρωον, στό Τρισάγιο Πεσόντων μαζί μέ τόν Μητροπολίτη μας, καί στήν παρέλαση στήν Προκυμαία μας. Έπίσης μέ τόν Μητροπολίτη μας ελαβε μέρος στό έπίσημο τραπέζι τοΰ Δήμου Μυτιλήνης στήν Στρατιωτική Λέσχη. 100 χρόνια άπό τήν Απελευθέρωση τού νησιού μας Έφέτος μέ τήν όλοκλήρωση 100 χρόνων άπό τήν άπελευθέρωση της Μυτιλήνης, πραγματοποιήθηκαν οι κάτωθι έκδηλώσεις. α) Θεία Λειτουργία είς τόν Μητροπολιτικόν Ναόν ιερουργούντων τοΰ Σεβ. Άρχιεπισκόπου Τόμιδος κ. Θεοδοσίου καί τοΰ Μητροπολίτου μας. β) Δοξολογία έπί τή άπελευθερώσει της πόλεως Μυτιλήνης 8 Νοεμβρίου 1912, στόν Μητροπολιτικό ναόν. γ) Επιμνημόσυνος δέησις είς τό Ήρωον Πεσόντων στό Κούκι, χοροστατούντων των Τόμιδος καί Μυτιλήνης. δ) Παρέλαση στήν Προκυμαία, έπί της έξέδρας παρισταμένων τοΰ Σεβασμιωτάτου καί τοΰ Άρχιεπισκόπου. ε) Έπίσημο γεΰμα τοΰ Δημάρχου Λέσβου κ. Δημ. Βουνάτου είς τήν Στρατιωτικήν Λέσχην. στ) Τριήμερον Συνέδριον στό Δημοτικόν Θέατρον διά τήν άπελευθέρωσή μας. ζ) Έκδήλωσις είς αίθουσαν «Ή Εύσέβεια» καί όμιλία της κ. Βασιλικης Κορβανιοΰ. η) Παρουσίαση βιβλίων σχετικά μέ τήν άπελευθέρωση της Μ υτιλήνης καί της νήσου. θ) Συναυλίαι Στρατοΰ καί Πολυτέκνων. Έπιστημονικόν Συνέδριον Άπό 8ης έως 10ης Νοεμβρίου είς τό Δημοτικόν Θέατρον πραγματοποιήθηκε τό Έπιστημονικόν Συνέδριον διά τήν άπελευθέρωση της πόλεως Μ υτιλήνης 8 Νοεμβρίου 1912 καί της Νήσου Λέσβου όλοκλήρου 8 Δεκεμβρίου 1912. Τό Συνέδριον πραγματοποιήθηκε μέ πλήρη έπιτυχίαν καί ερριξε πολύ φως στά γεγονότα έκείνης της έποχης. Ή εορτή τού Στρατού Ο Μητροπολίτης μας τήν 21ν Νοεμβρίου, μετά τήν Θ. Λ ειτουργία πού τελέστηκε στόν Ί. Ναό τοΰ νεομάρτυρος Άγ. Θεοδώρου, χοροστάτησε στήν έπιμνημόσυνη δέηση πού εγινε στόν αυλειο χώρο της Διοικήσεω ς της 98 ΑΔΤΕ. Μετά τήν κατάθεση στεφάνου άπό τόν Διοικητή της Μεραρχίας εγινε ή τελετή έπιδόσεως Ξιφων καί Μεταλλίων σέ άξιωματικούς της 98 ΑΔΤΕ. Μ ετά δέ τή ν έπ ίδειξη των /Μ
όπλων προσεφέρθη ό καθιερωμένος καφές. Ημερίδα «Προοπτικές, Ανάπτυξη στήν Εύρωπαϊκή Ένωση. Οί ιδιαιτερότητες τής Νησιωτικής Χώρας». Είς τήν αίθουσα του Έντευκτηρίου Λέσβου, τήν 24ην Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκε Ήμερίδα μέ θέμα «Προοπτικές Άνάπτυξης στήν Εύρωπαϊκή Ένωση. Οί ίδιαιτερότητες της Νησιωτικης Χώρας» καί μέ τήν εύθύνη του Πανεπιστημίου Αίγαίου καί του Καθηγητου κ. Παν. Γρηγορίου. Τό Συνέδριο χαιρέτησαν οί: Μητροπολίτης μας κ. Ίάκωβος, ό Γ. Γ ραμματέας του Υπουργείου Αίγαίου, ό Περιφερειάρχης, ό Δήμαρχος, ό Λεωνίδας Άντωνακόπουλος, έπικεφαλης του Γραφείου ένημέρωσης του Εύρωπαϊκου Κοινοβουλίου στήν Έλλάδα καί ό Άρης Περουλάκης, Υπεύθυνος Επικοινωνίας Δικτύων καί Έταιρικης Σχέσης της άντιπροσωπείας της Εύρωπαϊκης Έπιτροπης στην Έλλάδα. Ώμίλησαν: οί κ.κ. καθ. κ. Γεώργιος Τσάλτας, Severine Bellina, Σάββας Κατοικίδης, Άχιλλέας Μητσός, Σωτήριος Χτούρης, Κων. Ρόντος, Νίκος Χρυσόγελος, Κρίτων Άρσένης, Εκπρόσωποι Περιφέρειας, Δήμου, Έμπορικου Επιμελητηρίου καί Παν. Τσουκαρέλλη. Ό Μητροπολίτης μας είς Ρουμανίαν Ό Μητροπολίτης μας άπό 27 Νοεμβρίου-1 η Δεκεμβρίου έπεσκέφθη τήν Ρουμανίαν και δή τήν Κωνστάντζαν, μέσω Τουρκίας (Δικελη) συνοδευόμενος ύπό του π. Εύστρατίου Γ ιουσμά καί τήν 5μελη ορχήστρα του. Καθ όδόν πρός τήν Ρουμανίαν στήν όμάδα προσετέθη καί ό Άρχιμ. π. Ιάκωβος Πιτσίλκας, πτυχιουχος της Θεολογικης Σχολης Ρουμανίας καί Μεταπτυχιακός φοιτητής. Τήν 28ην Νοεμβρίου ό Μητροπολίτης μας μαζί μέ τόν Σεβ. Μητροπολίτην Μηθύμνης κ. Χρυσόστομον, μετέφεραν Ίεράν Λειψανοθήκην μέ Ί. Λείψανα του Άγ. Ίακώβου του Άδελφοθέου, είς τήν πλατείαν πού είναι πλησίον του Καθεδρικου Ναου Κωστάντζας, όπου ό Σεβ. Άρχιεπίσκοπος Τόμιδος κ. Θεοδόσιος, ύπεδέχθη τά Ί. Λείψανα μαζί μέ τόν ί. κληρον καί πληθος χριστιανών. Σχηματισθείσης πομπης τά Ί. Λείψανα μετεφέρθησαν είς τόν Καθεδρικόν Ναόν όπου εγινε είδική τ ε λετή καί εγιναν οί σχετικές όμιλίες άπ τόν Μητροπολίτην μας καί τόν Σεβ. Άρχιεπ. Τόμιδος κ. Θεοδόσιο. Σημειώνεται ότι όλες τίς ήμέρες πού οί Μητροπολίτες μας παρέμειναν στήν Κωστάντζαν, πραγματοποιήθησαν Ί. Άγρυπνίες, ίερουργουντος του Σεβ. Τόμιδος. Την 29ην Νοεμβρίου οί δύο Μητροπολίτες έπεσκέφθησαν τήν Ί. Έπισκοπή Τούλτσεας καί τόν Έπίσκοπό της κ. Βησσαρίωνα, είς τόν όποίον ό Μητροπολίτης μας παρέδωσε Ί. Λειψανοθήκην μέ τά Λ είψανα τών Νεοφανών Άγίων μας Ραφαήλ, Νικολάου καί Είρήνης, ίκανοποιώντας σχετικόν αίτημα του Θεοφιλεστάτου, ό όποίος είχε έπισκεφθη τήν Μητρόπολίν μας τό καλοκαίρι. Άκολούθως παρετέθη γευμα είς Ί. 281 Ο ΠΟΙΜΗΝ
I i I I 1 Vs As)] Μονήν καί έγινε ειδική έκδήλωση είς τό σεμινάριο όπου καί ώμίλησαν οί δύο Μητροπολίτες μας. Μετά ταυτα οί Μητροπολίτες έπισκέφθησαν τό ελληνικό χωριό Πηγές πού άνήκει στήν Επισκοπή Τούλτσεας καί έπισκέφθησαν τήν ελληνική Εκκλησίαν καί τό Ελληνικό σχολείο του χωριου. Τήν πρωΐαν τής 30ής Νοεμβρίου είς τήν Ί. Μονήν του Άγ. Άνδρέου καί έπί τής έξέδρας έξωθεν τής έκκλησίας πραγματοποιήθηκε ή θ. Λειτουργία ίερουργούντων των Σεβ. Μητροπολιτών Μηθύμνης καί Μυτιλήνης, τών Σεβ. Αρχιεπισκόπων κ. Θεοδοσίου καί κ. Γερασίμου, δύο έκ τής έκκλησίας Βουλγαρίας καί πολλών Αρχιερέων έκ τής Ρουμανίας, πολλών κληρικών καί χιλιάδων λαου. Υπολογίζεται ότι 25 χιλιάδες χριστιανοί Ρουμάνοι παρηκολούθησαν μέ ακραν ήσυχίαν τήν Θ. Λειτουργίαν. Ώμίλησαν οί Σεβ. Τόμιδος καί Μηθύμνης. Προηγουμένως έγινε ό Αγιασμός τών Εγκαινίων του νέου χώρου Αγιάσματος. Μετά τό έπίσημον γευμα, άναχώρησαν διά Κωστάντζαν, όπου τό εσπέρας είς τήν αίθουσαν έκδηλώσεων τής πόλεως, έγινε μιά σεμνή τελετή, έπί τή μνήμη του Άγίου Άνδρέου, πού περιελάμβανε διάφορες χορωδίες ώς καί τής Αρχιεπισκοπής καί τελείω σε ή έκδήλωση μέ τήν παρουσίαν τής χορωδίας του π. Εύστρατίου Γ ι- ουσμά, πού μέ διάφορα όργανα καί τραγούδια τής Μικράς Άσίας, κυριολεκτικά ένθουσίασαν τό πολυπληθές άκροατήριον. Άφου άποχαιρέτησαν τόν Σεβ. Τόμιδος διά τήν όλην άγάπην του, άνεχώρησαν διά τήν Μυτιλήνην μέσω Βουλγαρίας καί Τουρκίας. Θ. Λειτουργίαι Δεκεμβρίου 2012 Κατά τόν μήνα Δεκέμβριο ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τή Θ. Λειτουργία, έχοροστάτησε καί ώμίλησε ακολούθως: V Τήν 4ην Δεκεμβρίου συμπροσευχήθη κατά τήν θ. Λειτουργία είς Ί. Ναόν Άγ. Βαρβάρας, πού βρίσκεται στό Στρατόπεδο Λοχαγου Μαυρουδή είς Λάρσον. Στή συνέχεια έτέλεσε τήν Δοξολογία έπί τή εορτή του Πυροβολικού. V Τήν 6ην Δεκεμβρίου έλειτούργησε είς Ί. Ναόν Άγ. Νικολάου Πλωμαρίου. Στή συνέχεια έτέλεσ ε τή Δοξολογία έπί τή έπετείω τών Ναυμαχιών Έλλης καί Λήμνου. Στό τέλος προέστη τής Λιτανείας καί του τρισαγίου διά τούς Πεσόντας κατά τήν Ναυμαχίαν. V Τήν 8ην Δεκεμβρίου συμπροσευχήθη κατά τήν θ. λειτουρ γίαν είς Μητροπολιτικόν Ναόν Καλλονής, καί στήν συνέχεια συμμετείχε στήν Δοξολογία μέ τόν Σεβ. Μητροπολίτη Μηθύμνης κ. Χρυσόστομον, έπί τή 100ετηρίδι έπετείω άπό τής άπελευθερώσεως τής Λέσβου. Αργότερα συμμετείχαν καί οί δύο Μητροπολίτες στό Τρισάγιον όπου έγινε είς Τυραννίδιον. V Τήν ίδίαν ήμέρα ό Μητροπολί