ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ Θέκα Πηπρηαθήο Δξγαζίαο: Ο Αζιεηηθόο Σνπξηζκόο ηελ Διιάδα θαη νη Πξννπηηθέο Αλάπηπμεο Σνπ Πηεξξάθνο Κπξηάθνο Ζκεξνκελία Παξάδνζεο: 14/2/2009 Φνηηεηήο Σ.Δ.Η. Καβάιαο Σκήκα Λνγηζηηθήο

Πεξίιεςε Ο αζιεηηθφο ηνπξηζκφο πεξηιακβάλεη δχν απφ ηηο πην δεκνθηιείο δξαζηεξηφηεηεο θαη θαηαθέξλεη λα πξνζειθχζεη κεγάιν αξηζκφ ελδηαθεξνκέλσλ δεκηνπξγψληαο έηζη ζε θάζε πεξηνρή νηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη πνιηηηζηηθέο πξννπηηθέο. Σα νθέιε ηεο αζιεηηθήο ηνπξηζηηθήο βηνκεραλίαο είλαη πάξα πνιιά θαη απαηηνχληαη νη αλαγθαίεο πνιηηηθέο πξνθεηκέλνπ λα αμηνπνηεζνχλ επαξθψο. ηελ κειέηε απηή ζα αλαπηχμνπκε ηηο δηαζηάζεηο ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ, ηα πξνβιήκαηα θαη ηηο ειιείςεηο πνπ έρεη αιιά θαη ηηο πξννπηηθέο πνπ κπνξεί λα έρεη κειινληηθά θαζψο επίζεο θαη ηη κέηξα πξέπεη λα ιεθζνχλ.

Πεξηερόκελα Πεξίιεςε... 1 Κεθάιαην 1... 6 Δηζαγσγηθά ζηνηρεία... 6 1.1.θνπφο ηεο κειέηεο... 6 1.2. Ηδηαηηεξφηεηεο ηεο κειέηεο... 6 1.3. Γνκή ηεο κειέηεο... 7 1.4. Μεζνδνινγία ηεο κειέηεο... 8 1.5 Σνπξηζκφο ζηελ Διιάδα... 12 Κεθάιαην 2... 15 Αζιεηηθφο ηνπξηζκφο... 15 2.1. Οξηζκφο θαη δηαθξίζεηο αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ... 15 2.2.Ηζηνξηθή αλαδξνκή... 18 2.3.Τπνδνκή αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ... 22 2.4.Αζιεηηθφο ηνπξηζκφο θαη πγεία... 23 2.5. Πξνβιήκαηα αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ... 25 Κεθάιαην 3... 28 Αζιεηηθφο ηνπξηζκφο ζε ζρέζε κε άιιεο κνξθέο ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ... 28 3.1. Θαιάζζηνο αζιεηηθφο ηνπξηζκφο... 28 3.2. Σνπξηζκφο πγείαο... 36 3.3. Οξεηβαηηθφο θαη πεξηπαηεηηθφο ηνπξηζκφο... 42 3.4. Υεηκεξηλφο αζιεηηθφο ηνπξηζκφο... 46 3.5. Αεξνπνξηθφο αζιεηηθφο ηνπξηζκφο... 48 Κεθάιαην 4... 50 Μάξθεηηλγθ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ... 50 4.1. Marketing αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ... 50 4.2. Ζ δηαθήκηζε ζηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ... 53 4.3. Ζ εηθφλα ηεο Διιάδαο ζηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ... 54

Κεθάιαην 5... 58 Ζ ζπκβνιή ηνπ Αζιεηηθνχ Σνπξηζκνχ... 58 5.1. ηελ νηθνλνκία... 58 5.2. ηελ μελνδνρεηαθή βηνκεραλία... 59 5.3. ηελ απαζρφιεζε... 61 5.4. ηνλ ηνπξηζκφ... 63 Κεθάιαην 6... 66 Παξνπζίαζε απνηειεζκάησλ έξεπλαο... 66 πκπεξάζκαηα... 72 Βηβιηνγξαθία... 75 Παξάξηεκα 1: Δξσηεκαηνιφγην... 77

Δπραξηζηίεο Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θαζεγεηή κνπ γηα ηελ πνιχηηκε βνήζεηα ηνπ ζε απηή ηελ πξνζπάζεηα κνπ θαζψο επίζεο θαη ηελ νηθνγέλεηα κνπ γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο

Κεθάιαην 1 Δηζαγσγηθά ζηνηρεία 1.1.θνπόο ηεο κειέηεο Ζ κειέηε απηή ζαλ ζηφρν έρεη λα αλαιχζεη ηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ θαη ηηο ηάζεηο πνπ έρνπλ επηθξαηήζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα. Μεηά απφ ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο ηνπ 2004 ζηελ Διιάδα, ε θαηαζθεπή πνιιψλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, έδσζε ηελ εληχπσζε φη η ζα ελίζρπε ηελ αλάπηπμε ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ ζηελ ρψξα καο. Πξάγκαηη κεηά απφ 4 ρξφληα έρεη ππάξμεη ζεκαληηθή βειηίσζε ζηελ εμέιημε ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ, σζηφζν δελ ζεσξείηαη επαξθήο ζπγθξηλφκελε κε άιιεο ρψξεο φπσο ε Βαξθειψλε θαη ην ίδλεπ ηα νπνία αμηνπνίεζαλ ηηο αζιεηηθέο ηνπο εγθαηαζηάζεηο άκεζα θαη θαηάθεξαλ λα αλαπηχμνπλ ηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ. Ζ κειέηε απηή ζαλ ζηφρν έρεη λα παξνπζηάζεη ηελ ζπνπδαηφηεηα ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ θαη φιεο ηηο κνξθέο πνπ κπνξεί λα ιάβεη πξνθεηκέλνπ λα αλαπηπρζεί. Δπίζεο επηδηψθεη λα απνδείμεη πφζν πνιχ κπνξεί λα ζπκβάιιεη ε παξνχζα κνξθή ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ ζηελ νηθνλνκία, απαζρφιεζε, ζηελ μελνδνρεηαθή βηνκεραλία θαη ηνλ ηνπξηζκφ. 1.2. Ιδηαηηεξόηεηεο ηεο κειέηεο εκαληηθή δπζθνιία αληηκεησπίζακε ζην πξαθηηθφ κέξνο ηεο κειέηεο καο θαζφηη ε νινθιήξσζε ησλ ζπλεληεχμεσλ ήηαλ έλα δχζθνιν

θνκκάηη αθνχ ζε αξθεηέο πεξηπηψζεηο νη εξσηψκελνη ήηαλ πνιχ απαζρνιεκέλνη κε απνηέιεζκα λα αλαβάιινπλ ζπλερψο ηελ ζπλέληεπμε. Οη ζπλερείο αλαβνιέο ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ησλ ζ πλεληεχμεσλ είραλ ζαλ απνηέιεζκα ηελ θαζπζηέξεζε ηεο νινθιήξσζεο ηεο, παξφιαπηα χζηεξα απφ ζπλερείο πηέζεηο καο, θαηαθέξακε λα ηελ νινθιεξψζνπκε. Δμίζνπ ζεκαληηθή δπζθνιία ήηαλ ε αδπλακία εχξεζεο ζεσξηψλ ζρεηηθψλ κε ηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ. Ζ πεξηζζφηεξε βη βιηνγξαθία ήηαλ αγγιηθή κε απνηέιεζκα λα απαηηεί κειέηε θαη επηινγή ησλ πην ζεκαληηθψλ ζηνηρείσλ. Χζηφζν θαηαθέξακε λα ζπιιέμνπκε ζεκαληηθά ζηνηρεία γηα ηελ εθπφλεζε ηεο παξνχζαο κειέηεο. 1.3. Γνκή ηεο κειέηεο Ζ κειέηε απηή δηαθξίλεηαη ζε 6 θεθάιαηα. Δηδ ηθφηεξα ζην πξψην θεθάιαην γίλεηαη ιφγνο γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο κειέηεο, ηελ δνκή ηεο θαη ηελ κέζνδν πνπ αθνινπζήζακε γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο. ην δεχηεξν θεθάιαην εηζάγνπκε ηελ έλλνηα ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ ζηνλ αλαγλψζηε, παξνπζηάδνπκε ηελ ηζηνξία ηνπ, ηη ο δηαθξίζεηο ηνπ, ηηο ππνδνκέο πνπ ππάξρνπλ θαζψο θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ζηηο κέξεο καο ην ηξίην θεθάιαην αλαιχνπκε ηηο ελαιιαθηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ πνπ πεγάδνπλ κέζα απφ ηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ. Δηδηθφηεξα ηέηνηεο κνξθέο είλαη ν ζαιάζζηνο ηνπξηζκφο, ν νξεηβαηηθφο, πεξηπαηεηηθφο, ν ρεηκεξηλφο ρηνλνδξνκηθφο θαη ν αεξνπνξηθφο. Απηέο νη κνξθέο ηνπξηζκνχ επλννχλ φιν ηνλ ρξφλν ηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ. ην ηέηαξην θεθάιαην γίλεηαη ιφγνο γηα ην κάξθεηηλγθ ζηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ. Δηδηθφηεξα αλαιχεηαη πσο ιεηηνπξγεί ην κάξθεηηλγθ ζηνλ

αζιεηηθφ ηνπξηζκφ, ηη ηζρχεη κε ηελ δηαθήκηζε θαη πνηα είλαη ε εηθφλα ηεο Διιάδνο πνπ πξνβάιεηε. ην πέκπην, θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε ζπκβνιή ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ ζηελ νηθνλνκία, απαζρφιεζε, μελνδνρεηαθή βηνκεραλία θαη ηνπξηζκφ. ην έθην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο πνπ πξαγκαηνπνηήζακε. Δηδηθφηεξα πήξακε ζπλεληεχμεηο απφ 2 άηνκα πνπ αλήθνπλ ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκέα θαη ηνπο ξσηήζακε ζρεηηθά κε ηνλ αζιεηηθφ ηνπξηζκφ θαη ηηο κειινληηθέο πξννπηηθέο ην π. 1.4. Μεζνδνινγία ηεο κειέηεο Πξηλ μεθηλήζεη έλαο εξεπλεηήο κηα νπνηαδήπνηε έξεπλα πξέπεη λα μεθαζαξίζεη κεξηθά πξάγκαηα πνπ αθνξνχλ ζ' απηήλ, φπσο ην «ηη ζέκα εξεπλάκε» θαη «γηαηί ην εξεπλάκε». Οη εξσηήζεηο απηέο ρξεηάδνληαη κάιινλ εληαία παξά μερσξηζηή αληηκεηψπηζε, ψζηε λα ππάξρεη κία νινθιεξσκέλε άπνςε γηα ην πεξηερφκελν ηεο έξεπλαο. Πνιιέο θνξέο ε απάληεζε ζην «γηαηί εξεπλψ απηφ ην ζέκα» ίζσο λα κε θξίλεηαη ηθαλνπνηεηηθή θαη ελδερνκέλσο λα ρξεηαζηεί λα ηξνπνπνηήζνπκε θάπσο ην «ηη ζέκα εξεπλψ», ψζηε ηειηθά λα έρνπκε κηα πιήξσο αηηηνινγεκέλε ζρέζε κεηαμχ ηνπ εξεζίζκαηνο-αηηίνπ (ηη ζέκα εξεπλψ») θαη ηνπ ζθνπνχ ηεο έξεπλαο (γηαηί εξεπλψ»). Αθνχ ινηπφλ θαηαιήμνπκε ζρεηηθά κε ηα δπν πξνεγνχκελα εξσηήκαηα, πξέπεη λα ζρεδηάζνπκε ην «πσο» ζα γίλεη ε έξεπλα, δειαδή λα θαηαζηξψζνπκε ηελ ηαθηηθή κε ηελ νπνία ζα κπνξέζνπκε λα ζπιιέμνπκε ηηο απαηηνχκελεο πιεξνθνξίεο γηα λα εξκελεχζνπκε ην θαηλφκελν πνπ εξεπλάκε. Βέβαηα θη' εδψ ηα πξάγκαηα δελ είλαη πάληα ηφζν απιά. ψζηε κε κία θαη κφλε απφθαζε λα ηειεηψζνπκε. Ίζ σο ρξεηαζηεί λα αλαζεσξήζνπκε ηελ εξεπλεηηθή ηαθηηθή θαη ηειηθά, κεηά

απφ θάπνηεο ηξνπνπνηήζεηο λα θαηαιήμνπκε ζε έλα νξηζηηθφ ζρήκα ηεο δξάζεο πνπ ζα αθνινπζήζνπκε 1. Μέζνδνη κειέηεο Τπάξρνπλ πνιινί κέζνδνη έξεπλαο αιιά εκείο ζα επηθεληξσζνχκε ζηνπο ηξεηο πην νπζηαζηηθνχο: ην ζεηηθηζκφ, ηε θαηλνκελνινγία θαη ηελ ελεξγεηηθή κειέηε 2. Ο ζεηηθηζκφο θαη ε θαηλνκελνινγία είλαη θηινζνθηθέο έλλνηεο ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ. Κάζε θηινζνθηθή έλλνηα δηέπεηαη απφ ηηο δηθέο ηεο αξρέο θαη αμίεο θαη ζηεξίδεηαη ζε δηαθνξεηηθέο εξεπλεηηθέο απφςεηο. Φπζηθά θάζε εξεπλεηήο αθνινπζεί νξηζκέλεο απφ ηηο θηινζνθηθέο απηέο έλλνηεο. πρλφηεξα νη εξεπλεηέο ζηεξίδνληαη ζηελ αληίζηξνθε θηινζνθία θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κειέηεο ηνπο, αληηζηξέθνπλ δειαδή ηα γεγνλφηα πξνθεηκέλνπ λα δνχλε ηη ζα γηλφηαλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα αλ ηα γεγνλφηα ζα ζπλέβαηλαλ δηαθνξεηηθά Ο ζεηηθηζκφο ζαλ θηινζνθία παξνπζηάδεη πψο πξαγκαηηθά είλαη ηα γεγνλφηα θαη πψο ζα έπξεπε λα ηα κειεηήζνπκε ζηεξηδφκελνη ζε ινγηθά επηρεηξήκαηα πξνθεηκέλνπ λα θηάζνπκε ζην επη ζπκεηφ απνηέιεζκα 3. Αληίζεηα κε ηνλ ζεηηθηζκφ ε θαηλνκελνινγηθή έξεπλα παξνπζηάδεη ηνλ θφζκν λα ζηεξίδεηαη κφλν ζε θνηλσληθά ζεκέιηα θαη φρη ζε αληηθεηκεληθά. Γη απηφ ην ιφγν ν εξεπλεηήο δελ ρξεηάδεηαη λα ζηεξηρηεί ζε αλάιπζε ζπκπεξηθνξψλ θαη γεγνλφησλ αιιά ζε θαηλνκεληθά θξηηήξηα φπσο ε εκπεηξία. 1 Μπαγηάηεο Κ.Β(1997), Μεζνδνινγία Έξεπλαο ζηε Φπζηθή Αγσγή, Κ. Υξηζηνδνπιίδε 2 Elden, Μ. and Chisholm, R.F., 1993, «Emerging Varieties of Action Research: Introduction to the Special Issue», Human Relations Magazine, Vol 46 Νν 2. 3 Easterby-Smith, M. & Thorpe, R. & Lowe, A., 1993, «Research - An Introduction», London: Sage Publications

Ο εξεπλεηή κπνξεί λα κειεηάεη ηνπο γχξσ ηνπ, αθφκα θαη ηνλ ίδην ηνπ ηνλ εαπηφ, φπνηε ηνλ «ζπκθέξεη» φκσο κπνξεί λα αθαηξέζεη ηνλ εαπηφ ηνπ απφ ηελ έξεπλα πνπ θάλεη γηα ηνπο άιινπο. Απφ ηελ άιιε, ζηελ θαηλνκελνινγηθή κέζνδν ν εξεπλεηήο πέξα απφ ηελ επηθάλεηα ησλ γεγνλφησλ πξέπεη λα εξεπλήζεη θαη ηνπο δεπηεξεχνληεο παξάγνληεο ζηνπο νπνίνπο ζηεξίδνληαη ηα γεγνλφηα απηά. Πξέπεη λα ειέγρεη ην θάζε ζηνηρείν ζαλ κηα νινθιεξσκέλε εηθφλα, θαη λα παξάγεη ηηο δηθέο ηνπ ηδέεο θαη αληηιήςεηο απφ απηέο ηηο ηδέεο. ε γεληθέο γξακκέο, ε θαηλνκελνινγηθή έξεπλα βαζίδεηε ζε γλψκεο θαη αληηιήςεηο άιισλ πάλσ ζηηο νπνίεο πξέπεη λα βαζηζηεί ν εξεπλεηήο γηα λα δηακνξθψζεη ηηο δηθέο ηνπ ηδέεο θαη απφςεηο επί ηνπ αλαιπψκελνπ ζέκαηνο. Ζ ηξίηε εξεπλεηηθή κέζνδνο είλαη ε δξαζηηθή έξεπλα. Απηή ε κέζνδνο δαλείδεηαη πνιιά απφ ηηο δπν πξνεγνχκελεο κεζφδνπο. Ζ βαζηθή παξάκεηξνο απηήο ηεο κεζφδνπ είλαη φηη είλαη ε βάζε γηα ηελ αιιαγή θαη ε αιιαγή είλαη ν βαζηθφο ζηφρνο κηαο έξεπλαο. Σν θιαζζηθφ κνληέιν ηεο δξαζηηθήο κειέηεο βαζηθέο παξακέηξνπο 4 : ζηεξίδεηαη ζε πέληε θνπόο θαη επηινγή: εκαίλεη φηη ε δξαζηηθή έξεπλα δελ δέρεηαη ηελ επηζηήκε απφιπηα αλεμάξηεηε απφ ηηο αμίεο θαη ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηεο πηζαλφηεηαο ζε ζρέζε κε ηελ πξφβιεςε. Οη άλζξσπνη πξέπεη λα έρνπλ μεθάζαξεο αμίεο πξνθεηκέλνπ λα έρνπλ πνην μεθάζαξεο βιέςεηο αιιά θαη λα κπνξνχλ παξάιιεια λα ηηο επηηχρνπλ. Μειέηε: Ζ δξαζηηθή έξεπλα είλαη έλαο ζπλδπαζκφο επίιπζεο ξεαιηζηηθψλ θαη πξαθηηθψλ πξνβιεκάησλ. ηελ πεξίπησζε απηή ε έξεπλα βνεζάεη ζηελ επίιπζε πξνβιεκαηηθψλ θαηαζηάζεσλ, ρξεζηκνπνηψληαο ππαξθηέο ζεσξίεο θαη φρη θαηαζθεπαζκέλεο. Ζ 4 Cνheε, L. and Manion, L., 1980, «Research Methods in Education», London: Croom Helm.

κειέηε επηθεληξψλεηαη ηφζν ζην πξφβιεκα απηφ θαζ απηφ, αιιά θαη ζηελ επίιπζε ηνπ. Αιιαγή βαζηζκέλε ζε ζηνηρεία - πιεξνθνξίεο αιιά θαη ηελ αίζζεζε ηνπ εξεπλεηή: Απηή ε παξάκεηξνο βνεζάεη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε αιιαγή είλαη ν απφιπηνο ζηφρνο ηνπ εξεπλεηή, ν εξεπλεηήο θάλεη ζπζηεκαηηθή ζπιινγή ζηνηρείσλ κέρξη λα επηηχρεη ην ζηφρν ηνπ. Πξνζσπηθή άπνςε ζηελ έξεπλα: Ζ πξνζσπηθή άπνςε ζηελ έξεπλα παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν πξνθεηκέλνπ λα πξνζζέζεη ν εξεπλεηήο ηελ πξνζσπηθή ηνπ ζθξαγίδα ζηελ έξεπλα. Γλώζεηο: Ο εξεπλεηήο, πξνηνχ αξρίζεη ηελ έξεπλά ηνπ, πξέπεη λα απμήζεη ηηο γλψζεηο ηνπ πξνθεηκέλνπ λα επηηχρεη ηνλ ζηφρν ηνπ, δειαδή λα επηιχζεη ηα πξνβιήκαηα ηεο θαηάζ ηαζεο πνπ αλαιχεη. πσο γλσξίδνπκε ε έξεπλα είλαη κηα δηαδηθαζία, κηα πνξεία πξννδεπηηθήο πξνζέγγηζεο ελφο ζηφρνπ, πνπ ζπλίζηαηαη ζηελ γλψζε ηεο πξαγκαηηθφηεηαο, ζηελ αλαθάιπςε ηεο αιήζεηαο. ην πξψην ζηάδην ηεο εξεπλεηηθήο δηαδηθαζίαο, ν εξεπλεηήο ζρεδη άδεη κηα θαηάζηαζε, θαηαζηξψλεη κηα ζηξαηεγηθή ζπγθέληξσζεο πιεξνθνξηψλ θαη καξηπξηψλ πνπ ζα δψζνπλ απάληεζε ζε κηα ζπγθεθξηκέλε εξψηεζε, απηή ηνπ ζέκαηνο ηεο έξεπλαο. Σα ζηάδηα ηεο πξνεηνηκαζίαο θαη ηνπ ζρεδηαζκνχ ηεο έξεπλαο θαιχπηνπλ ην έλα ηξίην ηνπ ρξφλνπ πνπ ζπλνιηθά απαηηείηαη γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο έξεπλαο. Ζ ζπιινγή ησλ αλαγθαίσλ πιεξνθνξηψλ, ε επεμεξγαζία, ε αλάιπζε θαη ε εξκελεία ησλ απνηειεζκάησλ θαιχπηνπλ επίζεο πεξηζζφηεξν απφ ην έλα ηξίην ηνπ ζπλνιηθνχ ρξφλνπ ηεο έξεπλαο. Ο ππφινηπνο ρξφλνο απνξξνθάηαη απφ ηελ δηαδηθαζία ηεο ζπγγξαθήο ηεο έξεπλαο. Αθεηεξία θάζε έξεπλαο είλαη έλα εξψηεκα πνπ αλαδχεηαη κηα δεδνκέλε ζηηγκή. Σέξκα ηεο έξεπλαο είλαη ε ηθαλνπνηεηηθή απάληεζε ζην

εξψηεκα απηφ. Μεηαμχ ηεο αξρήο θαη ηνπ ηέινπο ηεο έξεπλαο κεζνιαβνχλ νξηζκέλεο ελέξγεηεο ηνπ εξεπλεηή, είλαη ηα ζηάδηα θαη νη θάζεηο ηεο έξεπλαο πνπ βξίζθνληαη ζε ζηελή αιιεινεμάξηεζε. πλνπηηθά κπνξεί θαλείο λα πεη φηη ε δηαδηθαζία ηεο εξεπλεηηθήο κειέηεο ελφο πξνβιήκαηνο πεξλά απφ νξηζκέλα ζηάδηα, θαζέλα απφ ηα νπνία έρεη ηα δηθά ηνπ ραξαθηεξηζηηθά: 1. Σα θίλεηξα ηνπ εξεπλεηή γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο έξεπλαο 2. Ο θαζνξηζκφο ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο έξεπλαο 3. Ζ αλαζθφπεζε ηεο ζρεηηθήο κε ην πξφβιεκα βηβιηνγξαθίαο 4. Ζ δηαηχπσζε ησλ ππνζέζεσλ ηεο εξγαζίαο 5. Ζ θαηάξηηζε ηνπ ζρεδίνπ ηεο έξεπλαο 6. Ζ εθινγή ησλ ηερληθψλ ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ 7. Ζ ζπιινγή επεμεξγαζία θαη εξκελεία ησλ δεδνκέλσλ 8. Ζ δηαηχπσζε ζπκπεξαζκάησλ θαη πξνηάζεσλ θαη ε αλαθνίλσζε ησλ πνξηζκάησλ ηεο έξεπλαο 1.5 Σνπξηζκόο ζηελ Διιάδα Καηά ηελ δεθαεηία 1995-2004, νη ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο ζηελ ρψξα καο απφ ην εμσηεξηθφ είραλ κεγάιε άλνδν θαηά 134,4% πάλσ απφ ηνλ πιεζσξηζκφ, έλαληη 44% αχμεζεο πνπ είρε ε ζπλνιηθή εγρψξηα νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα. Απνηέιεζκα απηήο ηεο αλφδνπ ήηαλ φηη απμήζεθαλ θαη νη ηνπξηζηηθέο εηζπξάμεηο απφ ην εμσηεξηθφ ζε 6,2% ηνπ 2004 απφ 3,5% πνπ ήηαλ ην 1995. Δπίζεο άλνδν παξνπζίαζε θαη ν ιφγνο ησλ εηζπξάμεσλ απφ μέλνπο ηνπξίζηεο ζηελ Διιάδα πξνο ηα αληίζηνηρα έμνδα ησλ Διιήλσλ ηνπξηζηψλ ζην εμσηεξηθφ. Ζ αχμεζε απηή ήηαλ χςνπο απφ 3,1% ην 1995 ζε 4,5% ην 2004.

Οη ηνπξίζηεο ηνπ εμσηεξηθνχ ππνζηεξίδεηαη φηη μνδεχνπλ ζηε ρψξα καο πεξηζζφηεξα απφ ηεηξαπιάζηα πνζά ζε ζρέζε κε απηά πνπ μνδεχνπλ νη Έιιελεο ζην εμσηεξηθφ. Ζ αλνδηθή απηή πνξεία ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ ρψξα καο αλακέλεηαη λα ζπλερηζηεί εμαηηίαο ηνπ φηη ν ηνπξηζκφο είλαη αγαζφ πνιπηειείαο θαη ζπλεπψο φζν ην παγθφζκην βηνηηθφ επίπεδν απμάλεηαη ζα απμάλνληαη θαη νη ηνπξηζηηθέο δαπάλεο κε αθφκα κεγαιχηεξνπο ξπζκνχο. ηε δεθαεηία ηνπ 1980 νη εηζπξάμεηο ησλ ρσξψλ παγθνζκίσο απφ ηνλ εηζεξρφκελν ηνπξηζκφ απνηεινχζαλ ην 1% ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ελψ ηελ ζεκεξηλή επνρή ιφγσ ηνπ φηη ην παγθφζκην βηνηηθφ επίπεδν είλαη πνιχ πςειφηεξν, απνηεινχλ ην 1,5%. ηελ Διιάδα παξαηεξείηαη ην ίδην θαηλφκελν. Δηδηθφηεξα ζχκθσλα κε ζηνηρεία γηα θάζε πνζνζηηαία κνλάδα αχμεζεο ηνπ ζπλνιηθνχ εηζνδήκαηνο ησλ ειιεληθψλ λνηθνθπξηψλ, νη δαπάλεο ηνπξηζκνχ - αλαςπρήο απμάλνληαη πάλσ απφ κία πνζνζηηαία κνλάδα, θαηά 1,6%. πλεπψο, κε ηε ζπλερή αχμεζε ηνπ ειιεληθνχ θαη ηνπ παγθφζκηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ, ν εγρψξηνο θαη ν εηζαγφκελνο ηνπξηζκφο ζα απνθηά φιν θαη κεγαιχηεξν βάξνο ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Χζηφζν δελ αξθεί κφλν ε εμσγελήο αχμεζε ηεο παγθφζκηαο δήηεζεο γηα ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο αιιά είλαη αλαγθαία θαη ε αλάινγε βειηίσζε ησλ πξνζθεξφκελσλ ηνπξηζηηθψλ ππεξεζηψλ γηα λ α κπνξέζεη λα εληζρπζεί ε εηθφλα ηεο ρψξαο καο θαη λα γίλεη αληαγσληζηηθφηεξνο ηνπξηζηηθφο πξννξηζκφο. Σελ ζεκεξηλή επνρή ν αληαγσληζκφο απφ αλαδπφκελνπο κεζνγεηαθνχο πξννξηζκνχο είλαη έληνλνο, ηδηαίηεξα ζε επίπεδν ηηκψλ π.ρ. ε Σνπξθία έρεη ρακειφηεξεο ηηκέο απφ ηελ Διιάδα.

Απνηέιεζκα απηνχ ηνπ αληαγσληζκνχ ησλ ηηκψλ είλαη φηη πεξηνξίδεηαη ην παγθφζκην κεξίδην ηεο Διιάδαο ζηηο αθίμεηο ηνπξηζηψλ ηα ηειεπηαία ρξφληα, παξά ηελ αίγιε πνπ απέθηεζε ιφγσ ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ. Σν παγθφζκην κεξίδην ηεο Διιάδνο ζηηο ηνπξηζηηθέο αθίμεηο κεηψζεθε απφ 1,9% ην 2003 ζε 1,6% ην 2005. Χζηφζν, ην κεξίδην ζηηο εηζπξάμεηο ηελ ίδηα πεξίνδν, απφ ην 2003 ζην 2005, έρεη παξακείλεη ζηαζεξφ, θνληά ζην 2%, γεγνλφο πνπ δείρλεη φηη νη Οιπκπηαθνί Αγψλεο ζηελ Διιάδα νδήγεζαλ ζηελ α χμεζε ηεο πξνζθνξάο πνηνηηθφηεξσλ ηνπξηζηηθψλ ππεξεζηψλ. Δηδηθφηεξα ην 2006, ε ζεξηλή ηνπξηζηηθή πεξίνδνο γηα ηα μελνδνρεία 4 θαη 5 αζηέξσλ εληζρχζεθε θαη νη ηνπξηζηηθέο ήηαλ πνιχ απμεκέλεο. Βέβαηα ζα πξέπεη λα εθηηκεζεί θαηά πφζν απηέο νη απμήζεηο είλαη απνηέιεζκα ηεο αδπλακίαο ησλ γεηηνληθψλ ρσξψλ ή ηεο βειηίσζεο ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο καο. πλεπψο ε Διιάδα ζα πξέπεη λα επηδηψθεη ζπλερψο λα πξνζθέξεη πνηνηηθέο ηνπξηζηηθέο ππεξεζίεο πξνθεηκέλνπ λα είλαη βηψζηκα αληαγσληζηηθή ψζηε λα πξνζειθχεη έλα ζηαζεξφ ή θαη απμαλφκελν κεξίδην ηεο δηαξθψο δηνγθνχκελεο παγθφζκηαο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. ηνηρεία φπσο ε έληνλε επνρηθφηεηα ηνπ ζεκεξηλνχ ηνπξηζκνχ ζηελ Διιάδα θαη ε πεξηνξηζκέλε ρξήζε ησλ μελνδνρεηαθψλ θιηλψλ αθήλνπλ πεξηζψξηα ζεκαληηθήο κεγέζπλζεο ηνπ ηνπξηζκνχ. Γηα λα επηηεπρζεί απηή ε κεγέζπλζε ζα πξέπεη λα επεθηαζεί θαη ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ θαη λα μεθχγεη απφ ηα πιαίζηα ηνπ θιαζηθνχ «ήιηνο, ζάιαζζα» 5. 5 Υαξδνπβέιεο, Γ., 2006, «Σνπξηζκφο θαη ειιεληθή νηθνλνκία», Eurobank Research

Κεθάιαην 2 Αζιεηηθόο ηνπξηζκόο 2.1. Οξηζκόο θαη δηαθξίζεηο αζιεηηθνύ ηνπξηζκνύ Αξρίδνληαο απφ ηνλ νξηζκφ ηνπ αζιεηηζκνχ, πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ζηελ Ακεξηθαληθή βηβιηνγξαθία ζπλαληάηε κε ηελ έλλνηα ησλ θπζηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ εκπεξηέρνπλ ζηνηρεία αληαγσληζηηθφηεηαο. Χζηφζν ζηελ Δπξψπε, ν φξνο αζιεηηζκφο εκπεξηέρεη ζρεδφλ θάζε κνξθή θπζηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη παξαπέκπεη ζηε γλσζηή έλλνηα πνπ πηνζεηήζεθε θαη ζηελ Διιάδα «αζιεηηζκφο γηα φινπο». Ο φξνο αζιεηηζκφο είλαη ην πεδίν αληαγσληζηηθψλ ή κε αληαγσληζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κε ηηο νπνίεο αζρνινχληαη νη άλζξσπνη γηα αλαςπρή, δηαζθέδαζε, ςπραγσγία ή γηα βειηίσζε θάπνησλ επηδφζεσλ. Φπραγσγία ζεκαίλεη θαζνδήγεζε ηεο ςπρήο θαη αλαθέξεηαη ζηηο αλζξψπηλεο εθδειψζεηο πνπ πξνθαινχλ αλάηαζε, επεμία. Ζ Γηαζθέδαζε πξνζδηνξίδεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αθνξνχλ ην γιέληη, ηε ραξά ηελ επραξίζηεζε, «θαηαλάισζε πιηθψλ αγαζψλ». Ζ ςπραγσγία επηηπγράλεηαη κέζα απφ ηελ θαηαλάισζε πλεπκαηηθήο ηξνθήο. Ζ αλαςπρή ππνλνεί ελεξγεηηθή ζπκκεηνρή είλαη ινηπφλ ηαπηφζεκε κε ηελ animation. Σν animation είλαη γαιιηθή ιέμε θαη ζεκαίλεη νξγαλψλσ πξνηππψλσ, παξνηξχλσ, δίλσ δσή. θνπφο ηεο είλαη ε ρξήζε βαζηθψλ γλψζεσλ πνπ

θάλνπλ ηε κάζεζε πην ελδηαθέξνπζα, ηελ θαζνδήγεζε νκάδσλ πην δσληαλή θαη ςπραγσγηθή. Ζ ειιεληθή πξνέιεπζε ηεο ιέμεο είλαη «άλεκνο». ηφρνο ηεο είλαη ε δεκηνπξγία κηαο επράξηζηεο αηκφζθαηξαο κάζεζεο. ηνλ νξηζκφ ηνπ αζιεηηζκνχ πξέπεη λα γίλεη κηα δηάθξηζε αλάκεζα ζηελ ελεξγεηηθή θαη ζηελ παζεηηθή ζπκκεηνρή. ηε θπζηθή δειαδή ζπκκεηνρή ηνπ αηφκνπ ζε αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζηελ παξαθνινχζεζε θάπνησλ αζιεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ είηε δσληαλά είηε κέζσ ξαδηνηειενπηηθψλ κέζσλ. Οη Standeven and Deknop 6 (1994) νξίδνπλ σο ηνπξηζκφ ηελ πξνζσξηλή κεηαθίλεζε αλζξψπσλ πέξα απφ ηνλ ηφπν κφληκεο δηακνλήο ηνπο. Οη ίδηνη ζπγγξαθείο νξίδνπλ ηελ έλλνηα ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ σο φιεο ηηο κνξθέο ελεξγεηηθήο θαη παζεηηθήο ζπκκεηνρήο ζε αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο φπνπ ε ζπκκεηνρή ηπραία ή νξγαλσκέλε γίλεηαη γηα επαγγεικαηηθνχο ή φρη ιφγνπο κε πξνυπφζεζε ηε κεηαθίλεζε καθξηά απφ ηνλ ηφπν δηακνλήο θαη εξγαζίαο. Γηα ηελ θαιχηεξε κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ έρνπλ πξνηαζεί θαη ά θαηξνχο θάπνηα κνληέια πνπ βνεζνχλ ζηελ θαηεγνξηνπνίεζε θαη ζπζηεκαηνπνίεζε ηνπ. Οη Gammon and Robinson 7 (1999) δηαθξίλνπλ δχν θπξίσο άμνλεο δηαρσξηζκνχ ηεο ζρέζεο αζιεηηζκνχ ηνπξηζκνχ θαη ηνπο εθθξάδνπλ κε ηηο έλλνηεο «αζιεηηθφο ηνπξηζκφο» θαη «ηνπξ ηζηηθφο αζιεηηζκφο». Α. Αζιεηηθόο ηνπξηζκόο: Πεξηιακβάλεη άηνκα ή νκάδεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ελεξγεηηθά ή παζεηηθά ζε αληαγσληζηηθέ ή κε, αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δηαθνπψλ ηνπο ή ηεο κεηαθίλεζεο ηνπο απφ έλα ηφπν ζε θάπνην άιιν ην θξηηήξ ην εδψ είλαη 6 Standeven, J. and De Knop, P., 1993, «Sport Tourism», Human-Kinetics 7 Ζγνπκελάθεο, Ν., 1999, «Δηζαγσγή ζηνλ ηνπξηζκφ», Interbooks

φηη ε αζιεηηθή δξαζηεξηφηεηα απνηειεί ην θχξην ζηνηρείν ηεο κεηαθίλεζεο ελψ ην ηνπξηζηηθφ ζηνηρείν παίδεη δεπηεξεχνληα ξφιν. Β. Σνπξηζηηθόο αζιεηηζκόο. Πεξηιακβάλεη επίζεο άηνκα πνπ ηαμηδεχνπλ θαη ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ή παζεηηθά ζε θάπνηα αζιε ηηθή δξαζηεξηφηεηα. Σν ηαμίδη είλαη ζε απηή ηελ πεξίπησζε ην θχξην θίλεηξν κεηαθίλεζεο. Ο αζιεηηζκφο ιεηηνπξγεί σο δεπηεξεχνλ θίλεηξν κεηαθίλεζεο. Οη Stardeven and Deknop 8 απνδέρνληαη ην δηαρσξηζκφ ησλ Gammon and Robinson θάλνληαο φκσο ηε δηάθξηζε ηνπ αζ ιεηηθνχ ηνπξηζκνχ ζε επαγγεικαηηθφ θαη δηαθνπψλ θαη ζε ελεξγεηηθφ θαη παζεηηθφ. χκθσλα κε ηνπο παξαπάλσ ζπγγξαθείο. Α. Ο επαγγεικαηηθφο αζιεηηζκφο ηνπξηζκφο έρεη: 1. Δλεξγεηηθή ζπκκεηνρή π.ρ. αζιεηέο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο. 2. Παζεηηθή ζπκκεηνρή π.ρ. δεκνζηνγξάθνπ πνπ θαιχπηνπλ ηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο. Β. Ο Αζιεηηθφο ηνπξηζκφο δηαθνπψλ έρεη 1. Δλεξγεηηθή κνξθή, π.ρ. αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο δηαθνπψλ (νξγαλσκέλεο αηνκηθέο) 2. Παζεηηθή κνξθή π.ρ. ηπραίνο παξαηεξεηήο δειαδή νη ζεαη έο πνπ παξαθνινπζνχλ ην γεγνλφο ρσξίο λα ην έρνπλ πξνζρεδηάζεη ή ζπλεηδεηνπνηεκέλνο παξαηεξεηήο πνπ έρεη ζρεδηάζεη ην ηαμίδη ηνπ βάζεη ην αζιεηηθφ γεγνλφο. Δπίζεο εθηφο απφ ηηο παξαπάλσ δηαθξίζεηο ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ ππάξρνπλ 3 γεληθφηεξεο δηαθξίζεηο αζιεηηζκνχ, απηέο είλαη: 8 Standeven, J. and De Knop, P., 1993, «Sport Tourism», Human-Kinetics

1. Ο καδηθόο αζιεηηζκόο. Απηφο είλαη πξνζηηφο ζε φινπο ηνπο αλζξψπνπο θαη πεξηιακβάλεη αζινπαηδηέο, θνιχκβεζε, θπλήγη, ηελ αιηεία, ηελ πνδειαζία, νξεηβαζία, πεδνπνξία, ήπηα ελφξγαλε θαη νπεδηθή γπκλαζηηθή, Αγσλίζκαηα πξνζηηά ζηε κάδα ησλ αλζξψπσλ. θνπφο ηνπ καδηθνχ ιατθνχ αζιεηηζκνχ είλαη ε άζθεζε, ε βειηίσζε ηεο θπζηθήο θαηάζηαζεο, ε δηαηήξεζε ηεο πγείαο θαη ε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή επεμία. Δίλαη ε κνξθή ηνπ αζιεηηζκνχ πνπ απεπζχλεηαη θπξίσο ζε ηνπξίζηεο φισλ ησλ ειηθηψλ θαη δελ απαηηεί κεγάιεο ρξεκαηηθέο δαπάλεο ή κεγάιεο ηθαλφηεηεο. 2.Ο αζιεηηζκόο επηδόζεσλ πνπ είλαη πξνζηηφο κφλν ζε νξηζκέλεο νκάδεο πιεζπζκνχ φπσο είλαη νη αζιεηέο πνπ αζρνινχληαη επαγγεικαηηθή ή εξαζηηερληθή ζηα αληίζηνηρα αγσλίζκαηα ή αζθνχλ πξσηαζιεηηζκφ θαη έρνπλ ζθνπφ λα πεηχρνπλ κηα επίδνζε πνπ ζπλήζσο ακείβεηαη πιηθά ή εζηθά. 3. Ο ειηηηζηηθόο Αζιεηηζκόο. Απηφο απεπζχλεηαη θπξίσο ζηελ (elite) ηνπ πιεζπζκνχ νη νπνίνη κπνξνχλ λα αληηκεησπίζνπλ ην θφζηνο ηεο ελαζρφιεζήο ηνπο κε νξηζκέλα αζιήκαηα πςεινχ θφζ ηνπο φπσο π.ρ. ηέληο, νξεηβαζία, γθνιθ ή είλαη κέιε θιεηζηψλ αζιεηηθψλ ιεζρψλ 9. 2.2.Ιζηνξηθή αλαδξνκή Τπνζηεξίδεηαη φηη αζιεηηθφο Σνπξηζκφο ηα ηειεπηαία 40 ρξφληα αθνινπζνχλ κηα παξάιιειε πνξεία αλάπηπμε κε ηνλ απιφ ηνπξηζκφ. Ο ηνπξηζκφο είλαη έλα καδηθφ θνηλσληθφ θαηλφκελν άξξεθηα ζπλδεδεκέλνο κε ην ζεκεξηλφ ηξφπν δσήο θαη ην ηνπξηζηηθφ θαηλφκελν ζα πάξεη αθφκε κεγαιχηεξεο δηαζηάζεηο. 9 Αηζαιάθεο, Μ., 2005, «Αζιεηηθφο ηνπξηζκφο πεξηγξαθηθά κνληέια», ΣΔΗ Κξήηεο

Ο Αζιεηηζκφο είλαη ηφζν παιαηά ζπλήζεηα ηνπ αλζξψπνπ φζν θαη ε ηζηνξία ηνπ. Γελλήζεθε ζηνπο αγψλεο επηβίσζεο ησλ πξψ ησλ αλζξψπσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ κφλν ηε ζσκαηηθή ηνπο δχλακε, ηελ αληνρή θαη ηελ επηβίσζε. ε απηνχο ηνπο αγψλεο δηαθξίζεθαλ νη πξψηνη αζιεηέο. Απφ ηφηε ν άλζξσπνο θαη ε ελαζρφιεζε ηνπ κε ηνλ Αζιεηηζκφ πνξεχνληαη καδί. Αζιεηηζκφο είλαη ε επίδνζε ζηηο αζ ιεηηθέο αζθήζεηο θαη ε επίδεημε ηεο ζσκαηηθήο δχλακεο ηεο επηδεμηφηεηαο θαη ησλ άιισλ αξεηψλ ηνπ ζψκαηνο κε ζπλαγσληζκφ 10. Ο αζιεηηζκφο πεξηιακβάλεη: 1. Αγσλίζκαηα ζηίβνπ, φπσο ην δξφκν, ηα άικαηα, ηε ζθαηξνβνιία, ηε δηζθνβνιία, ηελ πάιε, ηνλ αθνληηζκφ, ην άικα εηο χςνο, άικα εηο κήθνο θηι. ια ηα πην πάλσ αγσλίζκαηα απνηεινχλ «θιαζηθφ αζιεηηζκφ». Σα θαιιηέξγεζαλ θπξίσο νη Αξραίνη Έιιελεο θαη ηα έθαλαλ νλφκαηα κε ηηο κεγάιεο παλειιήληεο γηνξηέο φπσο ηα Οιχκπηα, ηα Πχζηα, ηα Ίζζκηα θαη ηα Νέκεα θαη κε ηηο κεγάιεο ηνπηθέο φπσο ηα Παλαζήλαηα, ηα Παληψληα θιπ. ηελ Διιάδα νη ξίδεο ηνπ Αζιεηηζκνχ βξίζθνληαη ηφζν ζηε κπζνινγία φζν θαη ζηνπο πξντζηνξηθνχο ρξφλνπο. Οη πεξηζζφηεξνη ζενί ηνπ Οιχκπνπ ζεσξνχληαλ αζιεηέο. Οη εκίζενη ήηαλ αζιεηέο. Οη πξψηεο πεξηγξαθέο αζιεηηθψλ αγψλσλ βξίζθνληαη ζηελ Ηιηάδα θαη ζηελ Οδχζζεηα. Ο αζιεηηζκφο πνπ σθειεί φρη κφλν ην ζψκα αιιά θαη ηελ ςπρή κε ηελ αλάπηπμε ηνπ πλεχκαηνο, ηεο άκηιιαο θαη ηνπ αηζζήκαηνο ηεο ππεξνρήο θαη ηεο απηνπεπνίζεζεο ζπλέβαιε πνιχ, ψζηε λα θηάζνπλ νη Έιιε λεο λα ζεσξνχληαη ν πην πξνεγκέλνο ιαφο ηεο αξραηφηεηαο. (Ννπο πγηήο ελ ζψκαηη πγηή) έιεγαλ νη αξραίνη πκψλ πξφγνλνη. 10 Ζγνπκελάθεο, Ν., 2000, «Σνπξηζκφο θαη αλάπηπμε», Interbooks

2. Ναπηηθά αγσλίζκαηα, φπσο είλαη ε θνιχκβεζε, θσπειαζία, ηζηηνπινΐα θηι. 3. ηξαηησηηθά αγσλίζκαηα φπσο ε νπινκαρία, ε ινγρνκαρία, ε ζθνπνβνιή θηι. 4. Γηάθνξα άιια αγσλίζκαηα φπσο ην πνδφζθαηξν, νη ηππνδξνκίεο, απηνθηλεηνδξνκίεο, ζαιακεγνδξνκίεο, νξεηβαζίεο θηι. Οη πξψηεο αξρέο ηηο ηζηνξίαο ηνπ αζιεηηζκνχ ζηελ Διιάδα βξίζθνληαη ζηελ πεξίνδν ηνπ Μηλσηθνχ θαη Μπθελατθνχ πνιηηηζκνχ φπ σο πξνθχπηεη απφ παξαζηάζεηο ζε αγγεία. Οη Ρσκαίνη πήξαλ ηνλ αζιεηηζκφ απφ ηνπο Έιιελεο ηνπ έδσζαλ φκσο ην ραξαθηήξα απινχ ζεάκαηνο φπνπ ζπλαγσλίδνληαλ γηα ράξε ηνπ θνηλνχ ρνλδξνεηδείο αζιεηηθέο επαγγεικαηίεο πνπ δελ είραλ ηίπνηα θνηλφ κε ηνπο θαιιίγξακκνπο Έιιελεο αζιεηέο 11. Ο Υξηζηηαληζκφο πεξηφξηζε ηνλ αζιεηηζκφ ζρεδφλ κφλν ζηνπο πνιεκηζηέο νη νπνίνη αζθνχληαλ απφ αλάγθε. Έηζη δεκηνπξγήζεθαλ νη ηζρπξνί ηππφηεο ηνπ Μεζαίσλα θαη νη ιακπξέο θνληαξνκαρίεο. Ο ζχγρξνλνο αζιεηηζκφο γελλήζεθε θαη θαιιηεξγήζεθ ε ζηελ Αγγιία φπνπ ηα Παλεπηζηήκηα θαη ηα Κνιέγηα παξάιιεια κε ηελ θιαζηθή γπκλαζηηθή πηνζέηεζαλ θαη θαιιηέξγεζαλ πνιιά απφ ηα ειιεληθά αζιήκαηα θαη νξγάλσλαλ αζιεηηθνχο αγψλεο κε ηε ζεκεξηλή κνξθή ησλ αγψλσλ. Απφ ηελ Αγγιία ν αζιεηηζκφο δηαδφζεθε ζηελ Κεληξηθή Δπξψπε, ζηηο ΖΠΑ θαη ζηηο θαλδηλαβηθέο ρψξεο. Μεηά ηελ αλαβίσζε ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνλ Απξίιε ηνπ 1896 ζην Παλαζελατθφ ηάδην 11 Ζγνπκελάθεο, Ν., 2000, «Σνπξηζκφο θαη αλάπηπμε», Interbooks

δηεζλείο αγψλεο ηεινχληαη παληνχ θαη είλαη νη Οιπκπηαθνί φπνπ κεηέρνπλ εθαηνληάδεο αζιεηέο απφ φια ηα θξάηε ηνπ θφζκνπ. ήκεξα ππνινγίδεηαη φηη ζε παγθφζκηα θιίκαθα θαηά κέζν φξν ην 10% ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ επηδίδεηαη ζε θάπνην άζιεκα, ελψ ην 50% ηνπ ίδηνπ πιεζπζκνχ παξαθνινπζεί ζαλ ζεαηήο. Πνιιά απφ ηα αζιήκαηα είλαη απφ ηε θχζε ηνπο δχζθνια θαη απαηηνχλ μερσξηζηέο ζσκαηηθέο δπλάκεηο θαη δεμηφηεηεο θαη άιια γίλνληαη ζε εηδηθνχο κε πξνζηηνχο ρψξνπο γηα φινπο θαη άιια ζπλεπάγνληαη κεγάιεο νηθνλνκηθέο δαπάλεο θαη θπζηθά φια ηα αζιήκαηα δελ είλαη γηα φιεο ηηο ειηθίεο. Γηα πνην ιφγν νη ηνπξίζηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δη αθνπψλ ηνπο αζρνινχληαη κε ηνλ αζιεηηζκφ. Οη θχξηνη ιφγνη είλαη γηαηί έρνπλ ειεχζεξν ρξφλν λα ην θάλνπλ, γηαηί βξίζθνπλ θαηάιιεινπο ρψξνπο λα ην θάλνπλ θαη γηαηί επηδηψθνπλ ηηο επεξγεηηθέο ζπλέπεηεο ηνπ αζιεηηζκνχ. Ο ρξφλνο πνπ απαηηείηαη γηα ηηο αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο απνηειεί «πνιπηέιεηα» ζηηο κέξεο καο. Ο ζεκεξηλφο ηξφπνο δσήο ησλ αλζξψπσλ πνπ δνπλ ζηα αζηηθά θέληξα δελ αθήλεη πνιιά πεξηζψξηα ειεχζεξνπ ρξφλνπ. Οη ππνρξεψζεηο, ε δνπιεηά, νη θνζκηθέο ππνρξεψζεηο ρξεηάδνληαη ρξφλν θαη έηζη δελ ππάξρνπλ πεξηζψξηα ειεχζεξνπ ρξφλνπ. Σν θπλήγη ηνπ ρξφλνπ είλαη ε ζεκεξηλή θξνληίδα ηνπ αλζξψπνπ θαη δελ έρεη αξθεηφ γηα αζιεηηζκφ ή άιιεο δξαζηεξηφηεηεο. Ο κφλνο ηξφπνο λα αλαπηχμνπλ αζιεηηθέο θαη θπζηθέο δξαζηεξηφηεηεο νη ηνπξίζηεο είλαη νπζηαζηηθά θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δηαθνπψλ ηνπο φπνπ έρνπλ αξθεηφ ειεχζεξν ρξφλν. Με ηνλ φξν Φπζηθή δξαζηεξηφηεηα ελλννχκε νπνηαδήπνηε θίλεζε παξάγεηαη απφ ηνπο ζθειεηηθνχο κπο θαη πνπ θαηαιήγεη ζε ζεκαληηθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο πάλσ απ απηή πνπ θαηαλαιψλεηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο μεθνχξαζεο.

Ζ θπζηθή δξαζηεξηφηεηα ηνπ ειεχζεξνπ ρξφλνπ ραξαθηεξίδεη θπζηθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζηνλ ειεχζεξν ρξφλν ηνπ αηφκνπ θαη εκπεξηέρνπλ ην ζηνηρείν ηεο πξνζσπηθήο επηινγήο 12. 2.3.Τπνδνκή αζιεηηθνύ ηνπξηζκνύ Τπάξρεη έκθπηε κηα ηάζε ησλ αλζξψπσλ λα αζρνινχληαη κε ηνλ αζιεηηζκφ φζν θαη φπνηε κπνξνχλ αθνχ ν αζιεηηζκφο θάλεη θαιφ ζηνλ άλζξσπν φρη κφλν ηνλ ςπραγσγεί αιιά ηνλ βνεζάεη λα δηαηεξεί ηε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή ηζνξξνπία ηνπ θαη λα πξνθπιάζζεη ηελ πγεία ηνπ. Απηή ηελ ηάζε εθκεηαιιεχηεθαλ απφ πνιχ λσξίο νη ηνπξηζηηθνί επηρεηξεκαηίεο θαη θπξίσο νη νξγαλσηέο ηαμηδηψλ θαη μελνδφρνη. Έηζη ζρεδφλ φιεο νη μελνδνρεηαθέο εγθαηαζηάζεηο δηαζέηνπλ ζήκεξα φινπο ηνπο ρψξνπο θαη ηα κέζα θαη ην απαξαίηεην πξνζσπηθφ γηα λα αλαπηχμνπλ νη ηνπξίζηεο αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ζπκπεξηιακβαλφκελεο ζηα ηνπξηζηηθά παθέηα. Οη μελνδφρνη ηα ηειεπηαία ρξφληα δίλνπλ ηδηαίηεξε έκθαζε ζηε βειηίσζε ησλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπο θαζψο απηέο ζπκβάιινπλ ζηελ αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπο. Έλα άζιεκα πνπ έρεη κεγάιε δήηεζε απφ ηνπο αιινδαπνχο πειάηεο είλαη ην ηέλληο. Έηζη φια ζρεδφλ ηα κνληέξλα μελνδνρεία δηαζέηνπλ δχν ή πεξηζζφηεξα ηεξέλ. Σα γήπεδα γθνιθ είλαη ηνπνζεηεκέλα ζε έλα μερσξηζηφ ρψξν αλάινγα δηακνξθσκέλν. ηελ πην ζπλεζηζκέλε κνξθή ηνπ, ην γήπεδν ηνπ γθνιθ 12 Ζγνπκελάθεο, Ν., 2000, «Σνπξηζκφο θαη αλάπηπμε», Interbooks

δηαζέηεη ριννηάπεηα, αζπκκεηξίεο εδάθνπο θαζψο επίζεο ιηκλνχιεο, κηθξέο γέθπξεο θαη φηη άιιν πξνβιέπεηαη. Σα γήπεδα κπάζθεη θαη πνδνζθαίξνπ είλαη εγθαηαζηάζεηο πνπ ζίγνπξα σθεινχλ ην μελνδνρείν πνπ ηηο δηαζέηεη. Γελ λνείηαη μελνδνρείν ρσ ξίο beach volley ζηελ παξαιία θαζψο επίζεο γπκλαζηήξηα, θέληξα ζαιαζζνζεξαπείαο, πηζίλεο εζσηεξηθέο θαη εμσηεξηθέο, αίζνπζεο αζιεκάησλ εζσηεξηθνχ ρψξνπ, ρψξνη ηππαζίαο θαη ινηπνί ρψξνη άζιεζεο απνηεινχλ ζπλεζηζκέλε ππνδνκή ησλ μελνδνρεηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ππνδνκή θαηάιιεια εμνπιηζκέλε πνπ ηε ρξεηάδεηαη εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ πνπ δηαζέηνπλ φια ηα θαιά μελνδνρεία ηνπο Animateurs. απηφ ην πεξηβάιινλ νη ηνπξίζηεο κπνξνχλ λα αζρνιεζνχλ κε ηα αζιήκαηα ηεο αξεζθείαο ηνπο φπνηα ψξα ηεο εκέξαο ζέινπλ, αλάινγα κε ηελ ειηθία ηνπο θαη ηηο ηθαλφηεηέο ηνπο 13. 2.4.Αζιεηηθόο ηνπξηζκόο θαη πγεία Οη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη ζηηο κέξεο καο δνπλ ζηα αζηηθά θέληξα θαη θάλνπλ θαζηζηηθή δσή κε απνηέιεζκα ν ηξφπνο δσήο ηνπο λα κελ είλαη θπζηνινγηθφο. πλερψο δέρνληαη ςπρνζσκαηηθέο επηβαξχλζεηο κε δπζκελή επίδξαζε ζηε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή πγεία ηνπο. Έλαο ηξφπνο γηα λα ακπλζνχλ θαη λα πξνθπιαρηνχλ είλαη ν ηνπξηζκφο θαη ν αζιεηηζκφο. Αθελφο ν ηνπξηζκφο απνκαθξχλεη απφ ηα αζηηθά θέληξα ηνλ ηνπξίζηα θαη αθεηέξνπ ν αζιεηηζκφο πξνθπι άζζεη ηελ πγεία θαη επηηξέπεη ζην ζψκα λα θηλεζεί, λα αζθεζεί, λα δπλακψζεη. Οη επηζηήκνλεο ζπζηήλνπλ αλεπηθχιαθηα ζε φινπο ηνπο αλζξψπνπο ηε ζσκαηηθή άζθεζε θαη ηνπο ππνδεηθλχνπλ ην είδνο ηεο άζθεζεο θαη ηε 13 Αηζαιάθεο, Μ., 2005, «Αζιεηηθφο ηνπξηζκφο πεξηγξαθηθά κνληέια», ΣΔΗ Κξήηεο

δηάξθεηά ηεο αλάινγα κε ηελ ειηθία θαη ηελ θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηνπ θάζε αλζξψπνπ. Δπίζεο έρεη απνδεηρζεί φηη ε ζσκαηηθή άζθεζε έρεη επεξγεηηθή επίδξαζε ζηε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή ηζνξξνπία ηνπ αλζξψπνπ. πγθεθξηκέλα ε αεξνβηθή άζθεζε είλαη ε θαιχηεξε απφ άπνςε πγείαο. ηαλ ε αεξνβηθή άζθεζε γίλεηαη ζπλεηά, κεηψλεη ηνλ θίλδπλν θαξδηαθνχ εκθξάγκαηνο, ηε ζηεθαληαία λφζν, απνηξέπεη εγθεθαιηθά επεηζφδηα, πξνζηαηεχεη απφ ην δηαβήηε, ελδπλακψλεη ηα νζηά, θαηαπνιεκά ηελ νζηενπφξσζε, εληζρχεη ην αλνζνπνηεηηθφ ζχζηεκα, πξνάγεη ηελ πλεπκαηηθή ηθαλφηεηα θαη επηκεθχλεη ηε δσή. Σν λεπξηθφ ζχζηεκα θαη νη νξκφλεο ξπζκίδνπλ ηελ αληαπφθξηζε ηνπ ζψκαηνο ζηελ άζθεζε θαη ειέγρνπλ ην κεηαβνιηζκφ. Γεληθφηεξα κε ηελ αεξνβηθή άζθεζε, ε θαξδηά, νη πλεχκνλεο θαη νη κχεο ιεηηνπξγνχλ απνηειεζκαηηθφηεξα πξνο φθεινο ηεο πγείαο ησλ αζθνχκελσλ. Ζ ηεξάζηηα δηάδνζε ηνπ αζιεηηζκνχ επηβάιιεη λα ιακβάλνληαη κέηξα πνπ λα πεξηνξίδνπλ ηηο αθξφηεηεο λα πξνιαβαίλνπλ ηηο κεγάιεο βιάβεο ζηελ θαξδηά θαη ζηνπο πλεχκνλεο πνπ πξνθαιεί ε θαηάρξεζε ηεο άζθεζεο. Σα ηειεπηαία ρξφληα αλαπηχρζεθε ηδηαίηεξνο θιάδνο ηεο Ηαηξηθήο, ε αζιεηηαηξηθή πνπ παξαθνινπζεί απηνχο πνπ επηδίδνληαη ζηα δηάθνξα αζιήκαηα θαη ηνπο δίλεη νδεγίεο γηα λα αζθνχληαη αθίλδπλα θαη λα σθεινχληαη. Ζ ηαηξηθή επηζηήκε δηαζέηεη ζήκεξα παξά πνιιά κέζα γηα ηελ πιήξε εμέηαζε απηψλ πνπ αζθνχληαη, ψζηε λα κπνξεί λα θαζνξίδεη γηα ηνλ θαζέλα αλάινγα κε ηελ ειηθία, ην θχιν θαη ηε ζσκαηηθή ηνπ δηάπιαζε, ην είδνο ηνπ αζιήκαηνο θαη ην ρξφλν πνπ πξέπεη λα γπκλάδεηαη. Δίλαη ινηπφλ απαξαίηεην γηα θάζε λέν πνπ ζέιεη λα αζρνιεζεί κε ηνλ αζιεηηζκφ λα ζπκβνπιεπζεί ηνλ εηδηθφ ζηελ αζιεηηαηξηθή γηαηξφ πξηλ