ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 188-19 Κατάτμηση ομοειδών υπηρεσιών :Αμοιβή «καθαρισμού χόρτων και θάμνων αγροτικών οδών». Οι εντελλόμενες δαπάνες είναι απολύτως ομοειδείς, ο δε διαφορετικός τόπος εκτέλεσης των σχετικών υπηρεσιών - νησιωτικό και χερσαίο τμήμα του Δήμου Πόρου, αντίστοιχα - δεν ασκεί, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, επιρροή στον τρόπο εκτέλεσής τους ώστε να μπορεί να δικαιολογηθεί η χωριστή τους ανάθεση. Συνεπώς, οι επίμαχες υπηρεσίες παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στην ίδια ανάδοχο, ενώ θα έπρεπε, ως εκ της συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης τους που δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ, να ανατεθούν με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, μη εφαρμοζόμενου ούτε του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012 που αφορά αναθέσεις σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες που ο Δήμος Πόρου δεν διαθέτει (άρθρο 1 παρ. 2 περ. 5.2.Γ.στ. του ν. 3852/2010, Α 87). Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν. Δείτε το πλήρες κείμενο
2 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 188-19 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τις Φωτεινή Πούλιου, Πάρεδρο, και Ευτυχία Κωνσταντάκου (εισηγήτρια) Εισηγήτρια. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 24 Ιουνίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθούν τα 1 και 2, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δήμων Τροιζηνίας και Πόρου. Σκέφθηκε κατά το νόμο 1. Με την από 30.5.2019 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Πειραιά ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ αυτής, βάσει της 65/28.12.2018 πράξης επιστροφής, και του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δήμων Τροιζηνίας και Πόρου (111/26.3.2019 έγγραφο επανυποβολής) για τη θεώρηση των ανωτέρω χρηματικών ενταλμάτων, ποσού 7.493,32 ευρώ και 5.644,48 ευρώ, αντίστοιχα, που αφορούν σε αμοιβή «καθαρισμού χόρτων και θάμνων αγροτικών οδών». Κατά την Επίτροπο, οι εντελλόμενες δαπάνες έχουν παρανόμως κατατμηθεί διότι αφορούν σε παροχή ομοειδών υπηρεσιών. 2. Α. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α 147) ορίζει στο άρθρο 3 ότι «1. Το παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221) θεσπίζει κανόνες για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης συμβάσεων ( ) που πραγματοποιούνται από αναθέτουσες αρχές, ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας αυτών ( )», στο άρθρο 6 ότι «1. Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, χωρίς ΦΠΑ, όπως εκτιμάται από την αναθέτουσα αρχή ( )», στο άρθρο 117 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού
3 διαγωνισμού επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ ( )» και στο άρθρο 118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς ΦΠΑ, είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ( )». Περαιτέρω, στο άρθρο 6 του ν. 4071/2012 «Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση- Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/50/ΕΚ» (Α 85), όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, οριζόταν ότι «1. ( ) 14. Όμοιες ή ομοειδείς δαπάνες, δύνανται να εγγραφούν σε ξεχωριστές πιστώσεις, κατά Ειδικό Φορέα και ΚΑΕ, στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της Περιφέρειας ή του Δήμου και να εκτελεστούν αυτοτελώς, εφόσον αφορούν σε διαφορετικές περιφερειακές ή δημοτικές ενότητες, αντιστοίχως ( )». Β. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, οι δήμοι μπορούν να αναθέτουν απευθείας έργα, προμήθειες ή υπηρεσίες εφόσον η συνολική εκτιμώμενη δαπάνη της σύμβασης δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Στο πλαίσιο αυτό, είναι μη νόμιμος ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών έργων, προμηθειών και υπηρεσιών σε περισσότερες κατηγορίες και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεσή τους με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την τεχνητή αυτή κατάτμηση, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των προαναφερόμενων, η αποφυγή της τήρησης της διαδικασίας του διαγωνισμού (Ε.Σ. Πρ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 269, 166/2017, 305/2016, 115/2016, 234/2014). Εξαίρεση από την ως άνω απαγόρευση επιμερισμού της συνολικής δαπάνης όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων εισάγεται με το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, το οποίο εξακολουθεί να ισχύει και μετά τον ν. 4412/2016 και επιτρέπει στους δήμους την αυτοτελή εκτέλεση έργων, προμηθειών και υπηρεσιών όταν αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες, εφόσον οι αντίστοιχες δαπάνες έχουν εγγραφεί σε ξεχωριστές, ανά δημοτική ενότητα, πιστώσεις στον εγκεκριμένο
4 προϋπολογισμό τους (Ε.Σ. Πρ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 231/2017 όπου και μειοψηφία, 269/2017). 3. Στην υπό κρίση υπόθεση, από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με τις 20/25.10.2018 και 21/30.10.2018 αποφάσεις του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δήμων Τροιζηνίας και Πόρου ανατέθηκαν απευθείας στην Αιμιλία Μητρώκα οι «υπηρεσίες εργασίες καθαρισμού χόρτων και θάμνων σε αγροτικές οδούς του χερσαίου τμήματος του Δήμου Πόρου για την προστασία της περιοχής» και οι «υπηρεσίες εργασίες καθαρισμού χόρτων και θάμνων σε αγροτικές οδούς του νησιωτικού τμήματος του Δήμου Πόρου για την προστασία της περιοχής», αντίστοιχα, με αντικείμενο, αμφοτέρων των αναθέσεων, «κοπές καθαρισμούς θάμνων και χόρτων, καθαρισμό τάφρων, κόψιμο και διαμόρφωση κόμης παλαιών θάμνων» και υπεγράφησαν οι από 29.10.2018 και από 31.10.2018 συμβάσεις υπηρεσιών μεταξύ του Συνδέσμου και της αναδόχου, ποσού 18.588 ευρώ και 18.292,80 ευρώ, για την πληρωμή μέρους των οποίων εκδόθηκαν τα 1 και 2, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Συνδέσμου. 4. Με δεδομένα αυτά, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι απολύτως ομοειδείς, ο δε διαφορετικός τόπος εκτέλεσης των σχετικών υπηρεσιών - νησιωτικό και χερσαίο τμήμα του Δήμου Πόρου, αντίστοιχα - δεν ασκεί, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, επιρροή στον τρόπο εκτέλεσής τους ώστε να μπορεί να δικαιολογηθεί η χωριστή τους ανάθεση. Συνεπώς, οι επίμαχες υπηρεσίες παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στην ίδια ανάδοχο, ενώ θα έπρεπε, ως εκ της συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης τους που δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ, να ανατεθούν με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, μη εφαρμοζόμενου ούτε του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012 που αφορά αναθέσεις σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες που ο Δήμος Πόρου δεν διαθέτει (άρθρο 1 παρ. 2 περ. 5.2.Γ.στ. του ν. 3852/2010, Α 87).
5 5. Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι τα 1 και 2, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Αναπτυξιακού Συνδέσμου Δήμων Τροιζηνίας και Πόρου δεν πρέπει να θεωρηθούν. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΥ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ