Βιολογικέρ Ππώηερ Ύλερ Οπγανικών Βιομησανιών Δνόηηηα: Δξγαζηεξηαθή Άζθεζε 3 - Παξαιαβή πξντφλησλ κε εκπνξηθή αμία απφ ζηεξεά απφβιεηα βηνκεραλίαο επεμεξγαζίαο εζπεξηδνεηδψλ Τπεχζπλνο Άζθεζεο: Γξ. Μάε νθία ρνιή Υεκηθψλ Μεραληθψλ 1
Άδειερ Χπήζηρ Σν παξφλ εθπαηδεπηηθφ πιηθφ ππφθεηηαη ζε άδεηεο ρξήζεο Creative Commons. Γηα εθπαηδεπηηθφ πιηθφ, φπσο εηθφλεο, πνπ ππφθεηηαη ζε άιινπ ηχπνπ άδεηαο ρξήζεο, ε άδεηα ρξήζεο αλαθέξεηαη ξεηψο. Χπημαηοδόηηζη Σν παξφλ εθπαηδεπηηθφ πιηθφ έρεη αλαπηπρζεί ζηα πιαίζηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ έξγνπ ηνπ δηδάζθνληα. Σν έξγν «Ανοικηά Ακαδημαϊκά Μαθήμαηα ζηο Πανεπιζηήμιο Αθηνών» έρεη ρξεκαηνδνηήζεη κφλν ηε αλαδηακφξθσζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ. Σν έξγν πινπνηείηαη ζην πιαίζην ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε» θαη ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν) θαη απφ εζληθνχο πφξνπο. 2
1. θνπφο... 4 2. Θεσξεηηθφ Τπφβαζξν... 4 2.1 Δηζαγσγή... 4 2.2 Αηζέξηα Έιαηα... 4 2.3 Πεθηίλε... 6 2.4 Δζπεξηδίλε... 7 3. Δξγαζηεξηαθή Γηαδηθαζία... 8 3.1 πζθεπέο - Τιηθά... 8 3.2 Αληηδξαζηήξηα... 8 3.3 Πξψηε Ύιε... 9 3.4 Πεηξακαηηθή δηαδηθαζία... 9 3.4.1 Δμαγσγή αηζέξησλ ειαίσλ κε ηε κέζνδν ηεο απφζηαμεο κε πδξαηκνχο... 9 3.4.2 Παξαιαβή πεθηίλεο... 10 3.4.3 Παξαιαβή εζπεξηδίλεο... 12 4. Βηβιηνγξαθία... 12 3
1. Σκοπόρ θνπφο ηεο εξγαζηεξηαθήο απηήο άζθεζεο είλαη ε παξαιαβή πξντφλησλ κε εκπνξηθή αμία απφ ην βαζηθφ ζηεξεφ απφβιεην βηνκεραλίαο παξαγσγήο ρπκψλ πνξηνθαιηνχ. πγθεθξηκέλα, απφ ηηο θινχδεο ησλ πνξηνθαιηψλ ζα παξαιεθζνχλ αηζέξηα έιαηα, πεθηίλε θαη εζπεξηδίλε. Παξάιιεια, ζα είλαη δπλαηή ε εμνηθείσζε ησλ ζπνπδαζηψλ κε βαζηθέο ρεκηθέο δηεξγαζίεο φπσο είλαη ε απφζηαμε κεζ' πδξαηκψλ θαη ε δηήζεζε ππφ θελφ. 2. Θεωπηηικό Υπόβαθπο 2.1 Διζαγωγή Καηά ηελ βηνκεραληθή παξαγσγή ρπκνχ πνξηνθαιηνχ, πεξηζζφηεξν απφ ην κηζφ ηνπ βάξνπο ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ πνξηνθαιηψλ απνηειεί αρξεζηκνπνίεην ππφιεηκκα (θινηνί, ζπφξνη θιπ.), ηνπ νπνίνπ ε απνκάθξπλζε απφ ηε βηνκεραληθή κνλάδα είλαη δπζρεξήο θαη δαπαλεξή. ε άιιεο πνξηνθαινπαξαγσγηθέο ρψξεο, ην πξφβιεκα απηφ αληηκεησπίδεηαη ζπλήζσο κε μήξαλζε ησλ ππνιεηκκάησλ θαη παξαζθεπή δσνηξνθψλ κε κεγάιε ζξεπηηθή αμία. ε άιιεο πεξηπηψζεηο, νη θινηνί ρξεζηκνπνηνχληαη σο πξψηε χιε γηα ηελ παξαζθεπή πεθηίλεο, νηλνπλεχκαηνο, νηλνπλεπκαηνχρσλ πνηψλ, ζηξνπηψλ θαζψο θαη γηα ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ θαη ηε βηνκεραληθή παξαζθεπή δπκψλ. Μεηαμχ ησλ δηαθφξσλ ζπζηαηηθψλ ησλ πνξηνθαιηψλ, ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ επίζεο ηα αηζέξηα έιαηα θαη νη γιπθνδίηεο -εζπεξηδίλε- πνπ πεξηέρνπλ. Σα πξντφληα απηά έρνπλ πςειή πξνζηηζέκελε αμία δεδνκέλνπ φηη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο πξψηεο χιεο ζε άιιεο βηνκεραλίεο, φπσο θαιιπληηθψλ, θαξκάθσλ θαη ηξνθίκσλ. Ζ αμηνπνίεζε ησλ ππνιεηκκάησλ ησλ πνξηνθαιηψλ δελ έρεη πιήξσο δηεξεπλεζεί θαη ζπλερίδεηαη αθφκα ε κειέηε γηα ηελ εχξεζε άιισλ δπλαηνηήησλ αμηνπνίεζήο ηνπο. 2.2 Αιθέπια Έλαια 4
Αηζέξηα έιαηα θαινχληαη ηα ζπκππθλσκέλα, πδξνθνβηθά πγξά πνπ πεξηέρνπλ πηεηηθέο αξσκαηηθέο ελψζεηο απφ θπηά. Ο φξνο αηζέξηα ππνδεηθλχεη φηη ηα έιαηα θέξνπλ ηε ραξαθηεξηζηηθή νζκή ησλ θπηψλ. Σα αηζέξηα έιαηα γεληθά παξάγνληαη κε απφζηαμε. Άιινη ηξφπνη παξαγσγήο είλαη ε ζχλζιηςε θαη ε εμαγσγή κε δηαιχηεο. Υξεζηκνπνηνχληαη ζε αξψκαηα θαη θαιιπληηθά, σο αξσκαηηθά πξφζζεηα ζε ηξφθηκα, πνηά θαη νηθηαθά θαζαξηζηηθά πξντφληα. Σν ελδηαθέξνλ γηα ηα αηζέξηα έιαηα έρεη απμεζεί ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, ιφγσ ηεο δεκνηηθφηεηαο ηεο αξσκαηνζεξαπείαο, έλαο θιάδνο ηεο ελαιιαθηηθήο ηαηξηθήο πνπ ππνζηεξίδεη φηη ηα ζπγθεθξηκέλα αξψκαηα πνπ θέξνληαη απφ ηα αηζέξηα έιαηα έρνπλ ζεξαπεπηηθέο ηδηφηεηεο. Σα αηζέξηα έιαηα ησλ εζπεξηδνεηδψλ εμάγνληαη απφ ηε θινχδα ηνπο ή απνζηάδνληαη απφ ηα ινπινχδηα ή ηα θχιια ηνπο θαη είλαη κεγάιεο ζπνπδαηφηεηαο σο αξσκαηηθέο πξψηεο χιεο φισλ ησλ αξσκαηηζκέλσλ πξντφλησλ, φπσο ζαπνχληα, ηζίριεο θιπ. Υξεζηκεχνπλ επίζεο ζηελ αξσκαηνπνηία φπνπ αθφκα θαη κηθξέο πνζφηεηέο ηνπο ηνλψλνπλ ηε θπζηθή κπξσδηά ησλ θαιιπληηθψλ. Ζ βηνκεραληθή παξαγσγή ηνπο βξίζθεηαη ζε ζπλερή άλνδν. Ζ παξαγσγή ησλ αηζέξησλ ειαίσλ εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο φπσο ε ειηθία ησλ δέληξσλ, ε θαηάζηαζε ησλ θχιισλ, ε επνρή εμαγσγήο, ν ηφπνο εμαγσγήο θαη ε κέζνδνο απφζηαμεο. Σα αηζέξηα έιαηα ησλ εζπεξηδνεηδψλ πξέπεη λα δηαηεξνχληαη ζθξαγηζκέλα θαιά ζε ζθνηεηλή θηάιε θαη ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο, κε ζθνπφ λα δηαηεξνχλ ηα θπζηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Ζ επαθή ηνπο κε θσο θαη αέξα θαη ε παξνπζία ηρλψλ λεξνχ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε νμείδσζε θαη θαηά ζπλέπεηα θαηαζηξνθή ησλ αηζέξησλ ειαίσλ. Έλαο ηφλνο θινχδαο πνξηνθαιηνχ δίλεη κε ηε κέζνδν ηεο ζχλζιηςεο απφ 0,3-1.7 θηιά αηζέξηνπ ειαίνπ θαη κε ηε κέζνδν ηεο απφζηαμεο κε πδξαηκνχο απφ 5-1.8 θηιά. Ζ ηππηθή ζχζηαζε ελφο αηζέξηνπ ειαίνπ πεξηιακβάλεη: Σεξπέληα (θχξην ζπζηαηηθφ 95-96%) Αιδευδεο 1-2% Πηεηηθέο αιθνφιεο θαη εζηέξεο (0,6-0,8%) 5
Άιια ίρλε 2.3 Πηκηίνη Ζ ιέμε «πεθηίλε» πξέπεη λα ζεσξείηαη σο γεληθφο φξνο πνπ εθαξκφδεηαη επξέσο γηα ηηο πεθηηθέο νπζίεο. Οη νπζίεο απηέο είλαη ζπλήζσο πδαηαλζξαθηθά παξάγσγα κε πςειά κνξηαθά βάξε θαη πνιχπινθε ζχλζεζε. Aηάθνξεο πεθηηθέο ελψζεηο βξίζθνληαη ζηα ιαραληθά θαη ζηα θξνχηα θαη ζε κεγάιν πνζνζηφ ζηα θίηξα, ιεκφληα, γθξέηπ-θξνπη θαη πνξηνθάιηα. Ζ πεθηίλε αλαθέξεηαη ζπρλά σο ην ζπζηαηηθφ πνπ θάλεη δειαηηλψδε πεθηή (δειέ) θαη είλαη ε νπζία εθείλε πνπ ζπκπεξηθέξεηαη ζαλ θπζηθφο ζηαζεξνπνηεηήο ηνπ ζνιψκαηνο ζηνπο ρπκνχο θξνχησλ θαη ηδηαίηεξα ησλ εζπεξηδνεηδψλ. Ζ πεθηίλε είλαη ε «θφιια» πνπ ζπγθξαηεί ηα θχηηαξα ησλ θξνχησλ θαη ησλ ρπκσδψλ ιαραληθψλ. Μεξηθέο ζπνπδαίεο ιεηηνπξγίεο ηεο ζηα θπηά είλαη, εθηφο απφ ην λα ζπγθξαηνχλ ηα θχηηαξα καδί, λα παξέρνπλ ζσζηή αθπδάησζε ησλ λεαξψλ αλαπηπζζφκελσλ θπηηάξσλ, λα πξνζθέξνπλ ζηα θπηά αληνρή ζην ςχρνο θαη λα πξνζδίδνπλ ζηα θξνχηα ζθιεξφηεηα. Ζ πεθηίλε είλαη έλα πνιπκεξέο ηνπ γαιαθηνπξνληθνχ νμένο πνπ έλα πνζνζηφ ησλ θαξβνμπιηθψλ ξηδψλ ηνπ (-COOH) έρνπλ εμνπδεηεξσζεί απφ ηε ξίδα CH 3 O-. H θαηά βάξνο πεξηεθηηθφηεηα ηεο πεθηίλεο ζε CH 3 O- είλαη έλαο βαζηθφο παξάγνληαο γηα ηελ πνηφηεηά ηεο. Έηζη νη πεθηίλεο ρσξίδνληαη βάζε ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ ζε CH 3 O- ζε πεθηίλεο ρακειήο πεξηεθηηθφηεηαο (<7% CH 3 O- ) θαη πςειήο πεξηεθηηθφηεηαο (>7% CH 3 O-). Σσήμα 1 Υεκηθφο ηχπνο πεθηίλεο Σα κνξηαθά βάξε ησλ πεθηηλψλ πνηθίινπλ απφ 10000-40000. 6
Ο βαζηθφο φγθνο ησλ πεθηηλψλ πςειήο κεζπιίσζεο ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ παξαγσγή καξκειάδαο. Οη πεθηίλεο ρακειήο κεζπιίσζεο έρνπλ απμαλφκελε δηείζδπζε ζηε βηνκεραλία ηξνθίκσλ θαη βξίζθνπλ εθαξκνγή ζε πξντφληα πνπ πεξηέρνπλ ρακειφ πνζνζηφ δάραξεο, φπσο δηαηηεηηθέο καξκειάδεο θαη δηάθνξα γιπθά γηα δηαβεηηθνχο. Δπίζεο ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ ζηαζεξνπνηεηέο ζε δηάθνξα πξντφληα γάιαθηνο φπσο παγσηά θαη γηανχξηηα δηφηη ζρεκαηίδνπλ δειέ κε ηφληα αζβεζηίνπ. Τπάξρεη φιν θαη απμαλφκελε ηάζε ππνθαηάζηαζεο ησλ ρεκηθψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα γαιαθησκαηνπνηεηέο ζηε βηνκεραλία θαιιπληηθψλ απφ πεθηίλεο ρακειήο κεζπιίσζεο ζηα πιαίζηα επαλεμέηαζεο ησλ βιαβεξψλ ζπλεπεηψλ (θαξθηλνγέλεζε, δεξκαηνπάζεηεο, αιιεξγίεο θιπ.) πνπ έρνπλ παξαηεξεζεί απφ ηε ζπλερή ρξήζε ησλ ρεκηθψλ γαιαθησκαηνπνηεηψλ. ηε θαξκαθνβηνκεραλία νη πεθηίλεο βξίζθνπλ πνιιέο θαη πνηθίιεο εθαξκνγέο. Καη' αξρήλ ρξεζηκνπνηνχληαη σο ζηαζεξνπνηεηέο θαη γαιαθησκαηνπνηεηέο ζε αινηθέο θαη θξέκεο. Δπηπιένλ, έρνπλ ζεξαπεπηηθέο ηδηφηεηεο θαη ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο σο θάξκαθα γηα ην ζηνκάρη θαη ην πεπηηθφ ζχζηεκα γεληθφηεξα. Σν κφξην ηεο πεθηίλεο έρεη ρεηιηθέο ηδηφηεηεο θαη δεζκεχεη ηα βαξέα κέηαιια, πξνζηαηεχνληαο θαη ζεξαπεχνληαο έηζη ηηο δειεηεξηάζεηο απφ βαξέα κέηαιια. 2.4 Δζπεπιδίνη ηα εζπεξηδνεηδή ππάξρεη κία νκάδα ελψζεσλ κε ην φλνκα αξσκαηηθνί γιπθνδίηεο νη νπνίνη απνηεινχλ έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα ζπζηαηηθά ησλ εζπεξηδνεηδψλ. Οη γιπθνδίηεο απηνί βξίζθνληαη ζε κηθξέο πνζφηεηεο αιιά είλαη επξέσο δηαδεδνκέλνη ζηε θχζε. Έρεη απνδεηρζεί φηη νη γιπθνδίηεο ζπλζέηνληαη απφ πδαηάλζξαθεο ζε ρακειή ζεξκνθξαζία, θσο θαη πεξίζζεηα νμπγφλνπ. Ζ εζπεξηδίλε είλαη έλαο θιαβνλνεηδήο γιπθνδίηεο (C 28 H3 4 O 15 ) ν νπνίνο απαληάηαη επξέσο ζηα εζπεξηδνεηδή. Δίλαη αδηάιπηε ζην δεζηφ λεξφ θαη ζηνπο θνηλνχο δηαιχηεο. Δίλαη φκσο δηαιπηή ζε αιαθαιηθά δηαιχκαηα δηφηη κεηαπίπηεη ανηιζηπεπηά ζε κία αιινηξνπηθή θξπζηαιιηθή κνξθή ηεο πνπ νλνκάδεηαη, εμ' αηηίαο ηνπ ρξψκαηφο ηεο, ραιθνληθή κνξθή ηεο εζπεξηδίλεο Δίλαη επίζεο δηαιπηή ζηελ ππξηδίλε. Ζ θαζαξή εζπεξηδίλε ζρεκαηίδεη άρξσκνπο, βεινλνεηδείο θξπζηάιινπο. Δίλαη δχζθνιν λα 7
απνκνλσζεί ζε θαζαξή κνξθή δηφηη ζρεκαηίδεη πνιχπινθνπο θξπζηάιινπο κε άιια θιαβνλνεηδή. Σσήμα 2 Χημικόρ ηύπορ εζπεπιδίνηρ Πηζηεχεηαη φηη δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ άκπλα ησλ θπηψλ. Ζ εζπεξηδίλε θαη ίζσο θαη άιινη γιπθνδίηεο απνηεινχλ ην κέζν γηα ηε κεηαθνξά ηεο γιπθφδεο πνπ ζπλζέηεηαη απφ ηε ρισξνθχιιε. Δπίζεο αλαθέξεηαη φηη δξα θαη σο αληηνμεηδσηηθφ. Ζ εζπεξηδίλε κπνξεί λα δξάζεη σο βηηακίλε Ρ πξνιακβάλνληαο ή ζεξαπεχνληαο αγγεηαζζέλεηεο γηαηί βειηηψλεη ηελ πθή θαη ηελ αληνρή ησλ ηξηρνεηδψλ αηκνθφξσλ αγγείσλ. Πέξα απφ ηε ρξήζε ηεο ζηελ ηαηξηθή, ε εζπεξηδίλε ρξεζηκνπνηείηαη θαη σο ελδηάκεζν θαηά ηελ παξαζθεπή φμηλσλ αδσρξσκάησλ. Ζ εθαξκνγή απηψλ ησλ βαθψλ πεξηνξίδεηαη ζε κάιιηλεο, κεηαμσηέο θαη δεξκάηηλεο ίλεο. 3. Δπγαζηηπιακή Γιαδικαζία 3.1 Σςζκεςέρ - Υλικά πζθεπή δηήζεζεο ππφ θελφ Ογθνκεηξηθνί θχιηλδξνη Ξεξαληήξαο θελνχ phκεηξν Φίιηξα δηήζεζεο ηθψληα Πνηήξηα δέζεσο πζθεπή Απφζηαμεο κε πδξαηκνχο πζθεπή παξαγσγήο αηκνχ θαηξηθή θηάιε Βνιβφο Kjeldahl Φπθηήξαο Γηαρσξηζηηθή Υνάλε 8
Πνηήξη Εέζεσο Γπάιηλεο θαη ειαζηηθέο ζπλδέζεηο Θεξκαληηθά ζψκαηα 3.2 Ανηιδπαζηήπια Γηάιπκα 36% ΖCl Ca(OH) 2 Αηζπιηθή αιθνφιε 95% 3.3 Ππώηη Ύλη Σελ πξψηε χιε απνηεινχλ θινηνί πνξηνθαιηψλ. Οη θινηνί ησλ πνξηνθαιηψλ ηεκαρίδνληαη κε θαηάιιειν θνπηηθφ κέζν ζε θνκκάηηα επηθάλεηαο 1x1 cm. Καηά ηνλ ηεκαρηζκφ νη απψιεηεο ζε ρξήζηκα παξαπξντφληα είλαη ειάρηζηεο. 3.4 Πειπαμαηική διαδικαζία 3.4.1 Δξαγωγή αιθέπιων ελαίων με ηη μέθοδο ηηρ απόζηαξηρ με ςδπαημούρ Ζ εμαγσγή ησλ αηζέξησλ ειαίσλ κε ηε κέζνδν ηεο απφζηαμεο κε πδξαηκνχο απφ θινχδεο πνξηνθαιηψλ πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ζπζθεπή ηνπ ρήκαηνο 3. Σσήμα 3 Χπηζιμοποιούμενη ζςζκεςή για ηη μέθοδο ηηρ απόζηαξηρ με ςδπαημούρ 9
200gr ηεκαρηζκέλνη θινηνί πνξηνθαιηψλ ηνπνζεηνχληαη ζηε ζθαηξηθή θηάιε κε 400mL λεξφ. Ζ θηάιε ζπλδέεηαη κε ηνλ νξηδφληην ςπθηήξα κέζσ βνιβνχ Kjeldahl θαη μεθηλά ε ζέξκαλζή ηφζν ηεο ίδηαο ηεο θηάιεο φζν θαη ηεο ζπζθεπήο παξαγσγήο αηκνχ. Ζ ζθαηξηθή θηάιε ζεξκαίλεηαη γηα δχν ιφγνπο: Γηα λα ζεξκαίλεηαη ην πεξηερφκελφ ηεο πξηλ ηελ εηζαγσγή ηνπ πδξαηκνχ θαη Γηα λα ειαηηψλεηαη ε πνζφηεηα ηνπ λεξνχ κέζα ζηε θηάιε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο απφζηαμεο. Ζ θηάιε ζπλδέεηαη κε ην ζσιήλα αηκνχ φηαλ ε εμαγσγή ηνπ αηκνχ απφ ηε ζπζθεπή παξαγσγήο ηνπ γίλεηαη αηζζεηή κε ην κάηη έηζη ψζηε λα απνθεχγεηαη ηπρφλ ζπκπχθλσζε λεξνχ κέζα ζηε θηάιε. Σν απφζηαγκα ζπιιέγεηαη ζε δηαρσξηζηηθή ρνάλε, φπνπ ακέζσο ην αηζέξην έιαην δηαρσξίδεηαη απφ ην λεξφ γηαηί είλαη ειαθξχηεξφ ηνπ. Με θαηάιιειε παξνρή πνπ ξπζκίδεηαη κε ηε ζηξφθηγγα ηεο δηαρσξηζηηθήο ρνάλεο θάζε ζηηγκή αλάινγα κε ηελ ηαρχηεηα ηεο απφζηαμεο απνκαθξχλεηαη ε πδαηηθή θάζε κέζα ζην πνηήξη δέζεσο θαη ην ιάδη ζπγθεληξψλεηαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ λεξνχ ηεο «δηαρσξηζηηθήο ρνάλεο». Μεηά ην ηέινο ηεο απφζηαμεο απνκνλψλεηαη ε δηαρσξηζηηθή ρνάλε απφ ην ππφινηπν ζχζηεκα θαη αθνχ πσκαηηζηεί κε αξγέο θπθιηθέο θηλήζεηο γίλεηαη πξνζπάζεηα ζπιινγήο ησλ ζηαγφλσλ ιαδηνχ πνπ είραλ επηθαζίζεη ζηα ηνηρψκαηα. πλήζσο 250mL απνζηάγκαηνο είλαη ηθαλνπνηεηηθά γηα κηα πιήξε απφζηαμε Έπεηηα απνκαθξχλεηαη κε κεγάιε πξνζνρή ην λεξφ αθήλνληαο κφλν ηελ κηθξή ζηνηβάδα ηνπ ιαδηνχ ζηε ρνάλε. Σν ιάδη ηνπνζεηείηαη ζε νγθνκεηξηθφ θχιηλδξν. 3.4.2 Παπαλαβή πηκηίνηρ Σν πεξηερφκελν ηεο ζθαηξηθήο θηάιεο κεηά ηελ απφζηαμε ρσξίδεηαη ζε δχν κέξε, ηα νπνία δπγίδνληαη. ην έλα κέξνο πξνζηίζεληαη 2ml ππθλφ HCl έηζη ψζηε ην ph ηνπ κίγκαηνο λα γίλεη 1,4. Σν κίγκα ππφ ζπλερή αλάδεπζε αθήλεηαη λα βξάζεη γηα 20 ιεπηά. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνχ, ην κίγκα θαζίζηαηαη νινέλα θαη ππθλφηεξν ιφγσ ηεο εθρχιηζεο ηεο πεθηίλεο. Μεηά ην πέξαο ηνπ πξνθαζνξηζκέλνπ ρξφλνπ, πξνζηίζεληαη 300mL θξχνπ λεξνχ ππφ αλάδεπζε. 10
ηε ζπλέρεηα ην κίγκα δηεζείηαη ππφ θελφ. Σα ζηεξεά μεπιέλνληαη κε 200 ml λεξφ θαη ην δηήζεκα κεηαθέξεηαη πνζνηηθά ζε θηάιε 2L. Καηφπηλ πξνζηίζεληαη 300 ml αηζπιηθήο αιθνφιεο 95% νπφηε ε πεθηίλε θαηαβπζίδεηαη πνζνηηθά. To κίγκα δηεζείηαη θαη μεπιέλεηαη κε αηζπιηθή αιθνφιε ψζηε ην ph ηνπ κίγκαηνο λα αλέβεη ζην 4-4,5. Σέινο μεξαίλνπκε ηελ πεθηίλε ζηνπο 50 o C γηα 20 ιεπηά θαη ελ ζπλερεία γηα 3 ψξεο ζε θνχξλν θελνχ ζηνπο 40 o C. % απφδνζε = βάξνο παξαγφκελεο πεθηίλεο/ βάξνο πξψηεο χιεο 100 11
3.4.3 Παπαλαβή εζπεπιδίνηρ ην δεχηεξν κέξνο πνπ παξαιακβάλεηαη απφ ηε ζθαηξηθή θηάιε ηεο απφζηαμεο πξνζηίζεηαη ιίγν ζηεξεφ Ca(OH) 2 κέρξη ην ph λα θζάζεη θαη λα ζηαζεξνπνηεζεί ζην 11. Με ηνλ ηξφπν απηφλ παξάγεηαη ε ραιθνληθή κνξθή ηεο εζπεξηδίλεο ε νπνία είλαη δηαιπηή ζην λεξφ πξνζδίδνληάο ην θαη έλα ράιθηλν ρξψκα (εθ ηνπ νπνίνπ πξνθχπηεη θαη ην φλνκα). ηε ζπλέρεηα γίλεηαη δηήζεζε ηνπ κίγκαηνο ππφ θελφ. Σν ζπιιεγφκελν δηήζεκα νμηλίδεηαη κε HCl κέρξηο φηνπ ην ph ηνπ κίγκαηνο λα θζάζεη ην 4,7. Με ηνλ ηξφπν απηφ επαλαζρεκαηίδεηαη ε εζπεξηδίλε ε νπνία είλαη αδηάιπηε ζην λεξφ. Αθνινχζσο ην κίγκα αθήλεηαη ζε ζεξκνθξαζία 55-60 C γηα 90 ιεπηά ππφ ζπλερή κεραληθή αλάδεπζε. Απηφ ζπκβαίλεη πξνθεηκέλνπ λα δηεπθνιπλζεί ε θξπζηάιισζε ηεο εζπεξηδίλεο. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί απφρπζε ηνπ ππεξθείκελνπ δηαπγνχο πγξνχ ελψ ην ππφινηπν δηεζείηαη ππφ θελφ. Μεηά ην ηέινο ηεο δηήζεζεο ιακβάλεηαη κε απφμεζε ην ίδεκα ηεο εζπεξηδίλεο, ην νπνίν μεξαίλεηαη ζηνπο 80 ν C γηα 12 ψξεο θαη αθνινχζσο θνληνπνηείηαη θαη δπγίδεηαη. 4. Βιβλιογπαθία Belitz H.D., Grosch W., Schieberle P., Food Chemistry, Springer, Berlin, 2004. Ben- Gera I., Kramer A., The utilization of food industries wastes, Advances in Food Research, 17, 77-152, 1969. Braverman J.B.S., Citrus Products - Chemical Composition and Chemical Technology, Interscience Publishers Inc., New York, 1949. Eisenbrand G., Schreier P., ROMPP Lexikon Lebensmittelchemie, Thieme, Stuttgart, 2006. Kefford, J. F., Chandler, B. V., The chemical constituents of citrus fruits, Academic Press, New York, 1970. Kimball D., Citrus Porcessing - A complete guide, Aspen Publishers Inc., Maryland, 1999 12