Εκπαίδευση και Απασχόληση: δείκτες και στρατηγικά διακυβεύματα

Εκπαίδευση και Απασχόληση: δείκτες και στρατηγικά διακυβεύματα 6 Σεπτεμβρίου 2019 Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ Θεσσαλονίκη Χρήστος ΓΟΥΛΑΣ Διευθυντής ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ

1 Παρουσίαση δεικτών

Δείκτες απασχόλησης & μορφωτικού επιπέδου των νέων στην Ελλάδα Youth employment & educational attainment rates Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 3η

Γράφημα : Ποσοστό απασχολουμένων επί του πληθυσμού (ηλικίας 20 έως & 34 ετών) ανά μορφωτικό επίπεδο (ISCED) στην Ελλάδα την περίοδο 2001-2018 Employment rate to the population (aged 20 to 34 years) by educational attainment in Greece the period 2001-2018 70,8 71,9 72,9 73,6 73,1 75,8 75,7 76,4 75,2 71,2 64,4 57,8 54,6 56,3 59,1 60,4 62,2 64,6 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 79,4 79,6 80,2 80,3 79,4 73,1 71,6 71,7 70,5 72,1 70,2 69,0 69,5 67,2 65,8 81,0 80,7 81,1 80,6 75,5 75,5 76,7 75,3 71,7 71,4 71,4 69,9 76,4 71,8 64,7 69,4 64,8 57,6 64,5 56,2 61,4 52,6 62,4 54,1 63,7 58,1 66,0 59,2 67,3 60,8 69,6 63,5 51,6 47,7 50,4 51,5 50,2 53,0 53,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 ISCED 0-2 ISCED 3-4 ISCED 5-8 Πηγή: EUROSTAT Employment rates of young people not in education and training by educational attainment level [edat_lfse_24] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Διαφάνεια: 4η

Γράφημα : Ποσοστό απασχολουμένων με μορφωτικό επίπεδο Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) επί του πληθυσμού (ηλικίας 20 έως & 34 ετών) στην Ελλάδα και στην ΕΕ-28 την περίοδο 2001-2018 Employment rate of tertiary education graduates (ISCED 5-8) to the population (aged 20 to 34 years) in Greece and EU-28 the period 2001-2018 87,3 87,3 87,0 86,5 85,8 87,0 87,9 88,0 86,0 85,3 84,9 84,2 83,6 83,6 84,4 85,1 86,0 86,5 79,4 79,6 80,2 80,3 79,4 81,0 80,7 81,1 80,6 76,4 69,4 64,5 61,4 62,4 63,7 66,0 67,3 69,6 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) Γράφημα : Ποσοστό απασχολουμένων με μορφωτικό επίπεδο έως Κατώτερης Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 0-2) επί του πληθυσμού (ηλικίας 20 έως & 34 ετών) στην Ελλάδα και στην ΕΕ-28 την περίοδο 2001-2018 Employment rate of less than lower secondary education graduates (ISCED 0-2) to the population (aged 20 to 34 years) in Greece and EU-28 the period 2001-2018 70,2 65,8 67,2 69,0 69,5 71,7 71,4 71,4 69,9 63,2 63,2 63,6 64,0 63,0 63,9 64,0 63,4 58,7 64,7 57,6 56,8 56,0 53,6 52,3 53,2 53,5 54,8 56,4 57,2 51,6 50,4 51,5 53,0 53,0 50,2 47,7 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) Πηγή: EUROSTAT Employment rates of young people not in education and training by educational attainment level [edat_lfse_24] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Διαφάνεια: 5η

Γράφημα : Ποσοστό απασχολουμένων με μορφωτικό επίπεδο Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) επί του πληθυσμού (ηλικίας 20 έως & 34 ετών) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Employment rate of tertiary education graduates (ISCED 5-8) to the population (aged 20 to 34 years) in EU-28 member-states (2018) 28 η θέση 95,0 92,4 92,5 85,0 85,1 85,2 86,5 86,5 87,4 87,8 88,0 88,3 88,9 89,4 89,7 90,0 90,1 90,7 91,1 91,4 93,1 81,1 81,5 82,1 82,4 82,4 78,2 72,4 69,6 Πηγή: Employment rates of young people not in education and training by educational attainment level [edat_lfse_24] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Διαφάνεια: 6η

Στόχος - Benchmark ΕΕ-2000 EU-2020 Γράφημα : Ποσοστό απασχολουμένων ηλικίας 20 έως & 34 ετών αποφοίτων τουλάχιστον της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 3-8) και που έχουν πρόσφατα αποφοιτήσει από την εκπαίδευση (πριν από 1 έως & 3 χρόνια) στην Ελλάδα (συνολικά & ανά φύλο) και στην EE-28 την περίοδο 2001-2018 Share of employed graduates (aged 20-34 with at least upper secondary education attainment (ISCED 3-8) & having left education 1-3 years ago) in EL (total by sex) & EU-28 the period 2001-2018 76,5 76,5 76,8 75,5 76,4 78,9 80,9 82,0 78,3 77,4 77,1 75,9 75,4 76,0 76,9 78,4 80,2 81,6 60,5 63,9 61,4 63,8 59,4 66,8 68,0 68,3 65,2 58,6 50,4 43,0 40,0 44,3 45,2 49,2 52,0 55,3 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) 70,9 69,6 66,4 62,0 59,5 59,3 57,8 59,7 65,6 55,1 71,8 71,9 70,4 68,6 63,3 65,0 66,8 62,8 60,6 57,1 52,2 49,1 45,9 40,6 42,7 37,9 46,9 46,4 42,2 44,1 58,1 51,9 52,5 51,6 53,0 46,8 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Γυναίκες (%) Άνδρες (%) Πηγή: EUROSTAT - Employment rates of young people not in education and training by sex, educational attainment level, years since completion of highest level of education [edat_lfse_34]] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 7η

Στόχος - Benchmark ΕΕ-2000 EU-2020 Γράφημα : Ποσοστό απασχολουμένων ηλικίας 20 έως & 34 ετών αποφοίτων τουλάχιστον της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 3-8) και που έχουν πρόσφατα αποφοιτήσει από την εκπαίδευση (πριν από 1 έως & 3 χρόνια) στα κράτη-μέλη της EE-28 το έτος 2018 Share of employed graduates (aged 20-34 with at least upper secondary education attainment (ISCED 3-8) & having left education 1-3 years ago) in EU-28 member-states the year 2018 75,4 88,5 88,6 89,6 86,7 87,5 87,9 85,9 84,7 83,1 83,4 83,4 84,1 84,2 84,3 80,6 81,6 81,7 81,7 78,9 77,4 77,7 78,6 92,0 92,1 94,8 71,2 28η θέση 55,3 56,5 Πηγή: EUROSTAT - Employment rates of young people not in education and training by sex, educational attainment level, years since completion of highest level of education [edat_lfse_34]] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 8η

Εισόδημα και μορφωτικό επίπεδο μισθωτών κατά κλάδο & επάγγελμα στην Ελλάδα Employees income & educational attainment by economic activity and occupation Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 9η

Γράφημα : Μέσο ισοδύναμο καθαρό εισόδημα (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης PPS) των ατόμων ηλικίας 18-64 ετών ανά μορφωτικό επίπεδο (ISCED) στην Ελλάδα την περίοδο 2003-2018 ISCED 0-2 Mean equivalised net income (PPS) of people aged 18-64 by educational attainment in Greece the period 2003-2018 9.478 9.620 10.278 10.806 11.035 11.108 11.475 11.268 10.333 8.516 7.457 7.268 7.565 7.680 7.923 8.070 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 ISCED 3-4 12.996 12.494 13.260 13.719 13.902 14.246 14.649 14.566 12.834 10.035 9.372 9.353 9.670 9.890 9.852 9.976 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 ISCED 5-8 O δείκτης αποτυπώνει την σημαντική μείωση εισοδήματος των αποφοίτων με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο στην Ελλάδα (κατά 4.207 ή κατά -36,6%) την περίοδο 2009-2014, που ακολουθείται από σταδιακές μικρές αυξήσεις την επόμενη περίοδο (2015-2018) O δείκτης αποτυπώνει την σημαντική μείωση εισοδήματος των αποφοίτων με μέσο μορφωτικό επίπεδο στην Ελλάδα (κατά 5.296 ή κατά -36,6%) την περίοδο 2009-2014, που ακολουθείται από μικρές αυξομειώσεις την επόμενη περίοδο (2015-2018) αντιστοιχεί στο 56,0% της τριτοβάθμιας αντιστοιχεί στο 69,2% της τριτοβάθμιας 19.394 18.362 19.179 20.260 20.723 21.477 22.466 21.854 19.582 O δείκτης αποτυπώνει την σημαντική μείωση εισοδήματος των αποφοίτων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο στην Ελλάδα (κατά 8.373 ή κατά -37,3%) την περίοδο 2009-2015, που ακολουθείται από μικρές αυξομειώσεις την επόμενη περίοδο (2016-2018) 15.740 14.792 14.491 14.093 14.514 14.148 14.419 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Πηγή: EUROSTAT - EU-SILC survey - Mean and median income by educational attainment level [ilc_di08] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 10η

11.532 13.196 13.379 14.479 15.446 17.560 17.985 19.556 19.571 20.065 20.861 22.034 22.116 22.295 22.565 22.672 22.773 23.681 25.818 18.448 18.847 19.053 19.847 20.597 24.380 25.513 26.063 26.124 27.392 27.495 27.713 28.018 28.623 29.247 29.356 30.032 30.890 32.505 25η θέση Πηγή: EUROSTAT - EU-SILC survey - Mean and median income by educational attainment level [ilc_di08] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 33.406 11.333 18.123 25.515 20.614 20.489 20.300 19.982 19.861 18.361 17.548 17.398 17.089 16.523 16.319 14.808 14.551 13.534 13.316 11.300 11.033 10.199 9.108 8.033 8.012 7.923 7.820 7.760 6.936 5.084 3.832 23η θέση 42.844 10.748 10.481 9.852 9.850 9.151 6.028 16.982 25η θέση 10.507 ISCED 5-8 15.895 15.763 14.148 13.615 13.058 10.048 Γράφημα : Μέσο ισοδύναμο καθαρό εισόδημα (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης PPS) των ατόμων ηλικίας 18-64 ετών ανά μορφωτικό επίπεδο (ISCED) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2017 Mean equivalised net income (PPS) of people aged 18-64 by educational attainment in EU-28 member-states (2017) ISCED 0-2 ISCED 3-4 Διαφάνεια: 11η

Δείκτες ανεργίας & μορφωτικού επιπέδου των νέων στην Ελλάδα Youth unemployment & educational attainment rates Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 12η

Γράφημα : Πλήθος (σε χιλιάδες) & ποσοστό ανέργων επί του ενεργού πληθυσμού (ηλικίας 15 έως & 74 ετών) στην Ελλάδα και στην EE-28 την περίοδο 2001-2018 Unemployed persons (in thousand) & unemployment rate to the total active population (aged 15 to 74 years) in Greece and EU-28 the period 2001-2018 17,9 24,5 27,5 26,5 24,9 23,6 21,5 19,3 10,7 10,3 9,7 10,6 10,0 9,0 8,4 7,8 9,6 12,7 8,7 9,0 9,2 9,3 9,0 8,2 7,2 7,0 9,0 9,6 9,7 10,5 10,9 10,2 9,4 8,6 7,6 6,8 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) -1,6-4,2 13,0-5,2-9,1-6,7-7,2 25,0 31,8 38,0 35,5 11,3-4,2-6,0-5,5-9,2-10,9 488 480 460 520 493 448 418 388 485 639 882 1.195 1.330 1.274 1.197 1.131 1.027 915 αύξηση κατά 174,2% ή 850 χιλ. άτομα μείωση κατά -31,2% ή 415 χιλ. άτομα 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Πηγή: EUROSTAT - Unemployment by sex and age - annual average [une_rt_a] May 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 13η

Γράφημα : Ποσοστό ανέργων με μορφωτικό επίπεδο Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) επί του πληθυσμού (ηλικίας 25 έως & 39 ετών) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Unemployment rate of tertiary education graduates (ISCED 5-8) to the population (aged 20 to 34 years) in EU-28 member-states (2018) 1 η θέση 19,9 8,6 8,7 9,9 10,5 1,4 1,6 1,7 2,1 2,1 2,3 2,4 2,5 2,5 2,9 3,3 3,4 3,8 3,8 4,0 4,1 4,5 4,7 4,8 5,2 5,2 5,6 5,7 5,9 Πηγή: EUROSTAT Unemployment rates by sex, age and educational attainment level (%) [lfsa_urgaed] Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 14η

Γράφημα : Ποσοστό μακροχρόνια ανέργων νέων (ηλικίας 15-29 ετών) επί του ενεργού πληθυσμού (της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Young (aged 15-29 years) long-term unemployment rate to the total active population (of the same age group) in EU-28 member-states (2018) 1 η θέση 19,6 12,7 0,7 0,9 1,0 1,0 1,0 1,1 1,1 1,1 1,2 1,4 1,4 1,4 1,5 1,8 2,0 2,5 2,9 2,9 3,0 3,6 3,6 4,3 4,3 4,7 4,7 5,7 6,9 Πηγή: EUROSTAT Youth long-term unemployment rate (12 months or longer) by sex and age [yth_empl_120] - July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 15η

Εντός/ή εκτός απασχόλησης και εκπαίδευσης των νέων στην Ελλάδα Youth in/or not in employment & education and training Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 16η

1 ος/st δείκτης / index Γράφημα : Ποσοστό νέων (ηλικίας 15-34 ετών) εντός εργασίας, και ταυτόχρονα εντός εκπαίδευσης/κατάρτισης (τυπικής & μη τυπικής) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Participation rate of young people (aged 15-34) either in employment or in education and training (formal & non-formal) in EU-28 member-states (2018) 9,9 10,0 10,5 11,1 11,8 12,1 12,5 12,8 12,3 11,9 11,7 11,8 12,8 12,9 13,0 13,2 13,5 13,9 1,3 1,3 3,4 2,3 2,2 2,6 3,0 3,8 4,2 3,4 2,4 2,6 2,6 2,8 3,1 3,6 4,1 4,3 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) O δείκτης υποδεικνύει το βαθμό υλοποίησης της επένδυσης στην εκπαίδευση & κατάρτιση των εργαζο-μένων στη χώρα. Ο δείκτης δεν διαφοροποιείται τις περιόδους εντός/εκτός κρίσης. Σε την 35,8 περίοδο αναφοράς οι δείκτες Ελλάδας και EU-28 είναι οριακά 30,8 αυξητικοί. Καταγράφεται σαφέστατη διαφορά μεταξύ των 26,2 24,4 κρατών-μελών του ευρωπαϊκού Βορρά & Νότου. 13,9 15,0 15,6 15,8 16,0 17,2 18,0 19,3 21,2 22,7 24 η θέση 1,4 3,6 3,9 4,2 4,3 4,9 5,6 7,2 7,9 8,5 8,6 9,1 9,2 9,6 10,5 Ηλικιακή ομάδα 15-34 ετών (EL 2018): 2.305.750 άτομα. Αναγωγή στην ηλικιακή ομάδα: 99.147 άτομα Πηγή: EUROSTAT - Participation rate of young people in education and training by sex, age and labour status (incl. NEET rates) [edat_lfse_18] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 17η

2 ος/nd δείκτης / index Γράφημα : Ποσοστό νέων (ηλικίας 15-34 ετών) εκτός εργασίας, αλλά εντός εκπαίδευσης/κατάρτισης (τυπικής & μη τυπικής) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Participation rate of young people (aged 15-34) not in employment but in education and training (formal & non-formal) in EU-28 memberstates (2018) 28,7 28,6 27,9 27,0 28,2 30,1 30,2 30,1 29,7 29,9 30,9 31,4 32,2 32,5 33,9 35,0 35,2 36,4 25,4 26,1 26,6 26,7 26,9 26,9 26,7 26,6 27,2 27,7 27,8 28,1 28,4 28,4 28,2 27,9 27,8 27,7 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) O δείκτης υποδεικνύει το βαθμό συγκράτησης των νέων εντός της εκπαίδευσης & κατάρτισης στη χώρα. 1 η θέση Ο δείκτης καταγράφει ελαφρά αλλά σταθερή αύξηση την περίοδο εντός κρίσης. 36,4 33,6 34,3 34,3 34,9 31,2 31,8 32,4 21,8 22,1 23,2 24,3 25,1 25,4 26,2 26,9 27,0 27,2 27,6 27,7 27,9 27,9 28,5 28,7 29,0 29,5 18,2 18,4 19,0 Ηλικιακή ομάδα 15-34 ετών (EL 2018): 2.305.750 άτομα. Αναγωγή στην ηλικιακή ομάδα: 839.293 άτομα Πηγή: EUROSTAT - Participation rate of young people in education and training by sex, age and labour status (incl. NEET rates) [edat_lfse_18] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 18η

4 ος/th δείκτης/ index NEET rate Γράφημα : Ποσοστό νέων (ηλικίας 15-34 ετών) εκτός εργασίας, και ταυτόχρονα εκτός εκπαίδευσης/κατάρτισης (τυπικής & μη τυπικής) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Participation rate of young people (aged 15-34) neither in employment nor in education and training (formal & non-formal) in EU-28 member-states (2018) 21,5 20,8 21,4 20,6 19,7 17,2 17,1 16,6 17,5 αύξηση κατά 49,4% ή 15,2 πμ 20,4 25,0 29,1 30,8 29,5 27,1 25,6 24,2 22,3 16,4 16,8 16,7 16,4 16,2 15,2 14,4 14,2 15,9 16,4 16,6 17,1 17,2 16,6 16,1 15,6 14,7 14,1 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 O δείκτης αποτυπώνει σημαντική αναστροφή της τάσης με αύξηση την περίοδο εντός κρίσης (2008-2013) και ελαφρά ήπια εκ νέου αναστροφή μετέπειτα. 19,1 6,8 7,0 8,3 9,2 9,4 9,5 9,5 9,6 9,9 10,6 11,2 12,0 12,5 12,6 12,7 12,7 13,0 13,7 14,1 14,6 14,7 15,4 16,2 16,7 17,2 18,0 4,2 6,1 5,3 6,8 6,8 7,3 6,6 5,9 8,4 8,0 8,5 10,4 EU-28 (%) EL (%) 5,6 9,8 10,1 7,8 9,2 8,7 10,5 11,1 10,7 13,2 13,6 12,4 10,2 2 η θέση 14,5 15,0 14,1 22,3 24,8 19,2 4 η θέση 15-34 ετών 15-24 ετών Ηλικιακή ομάδα 15-34 ετών (EL 2018): 2.305.750 άτομα. Αναγωγή στην ηλικιακή ομάδα: 514.182 άτομα Πηγή: EUROSTAT - Participation rate of young people in education and training by sex, age and labour status (incl. NEET rates) [edat_lfse_18] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 19η

Δείκτες συμμετοχής και εκροών από την εκπαίδευση & κατάρτιση των νέων στην Ελλάδα Youth participation in Education & Training and attainment rate in Greece Πλήρης πρόσβαση στις Ετήσιες εκθέσεις για την εκπαίδευση: www.kanep-gsee.gr Διαφάνεια: 20η

Στόχος - Benchmark ΕΕ-2000 EU-2020 Γράφημα : Δια βίου Μάθηση - Ποσοστό συμμετοχής (ατόμων ηλικίας 25-64 ετών) στην εκπαίδευση & κατάρτιση (τελευταίες 4 εβδομάδες) στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Lifelong learning - Participation rate (people aged 25-64 years) in education and training (last 4 weeks) in EU-28 member-states (2018) 7,1 7,1 1,2 1,1 10,7 10,8 10,7 10,8 10,9 11,1 8,4 9,1 9,6 9,6 9,4 9,5 9,5 9,3 9,1 9,2 2,7 1,8 1,9 2,1 2,4 3,2 3,5 3,3 2,8 3,3 3,2 3,2 3,3 4,0 4,5 4,5 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) 28,5 29,2 23,5 18,0 18,6 19,1 19,7 0,9 2,5 2,9 4,0 5,7 6,0 4,5 6,6 6,7 6,7 8,1 8,2 8,5 8,5 10,3 10,5 10,8 11,1 11,4 12,5 14,6 15,1 24 η θέση Ηλικιακή ομάδα 25-64 ετών (EL 2018): 6.398.297 άτομα. Αναγωγή στην ηλικιακή ομάδα: 287.923 άτομα Πηγή: EUROSTAT Participation rate in education and training (last 4 weeks) by sex and age [trng_lfse_01] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 21η

Στόχος - Benchmark ΕΕ-2000 EU-2020 Γράφημα : Ποσοστό νέων (ηλικίας 30-34 ετών) με μορφωτικό επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Tertiary educational attainment of young people (aged 30-34) in EU-28 member-states (2018) 25,0 23,6 23,6 25,0 23,5 23,0 26,9 28,0 28,9 30,0 31,1 32,3 33,8 34,8 36,0 37,1 38,0 25,1 25,5 26,9 26,3 25,7 26,6 28,6 29,1 31,2 34,9 37,2 40,4 42,7 43,7 44,3 38,7 39,2 39,9 40,7 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) 56,2 56,3 57,1 57,6 13 η θέση 52,0 33,5 33,7 33,7 33,7 34,1 34,2 34,9 37,7 40,7 40,7 42,4 42,7 42,7 44,2 44,3 45,7 46,2 47,2 47,6 48,8 49,1 49,4 24,6 27,8 Ηλικιακή ομάδα 15-34 ετών (EL 2018): 632.976 άτομα. Αναγωγή στην ηλικιακή ομάδα: 280.408 άτομα Πηγή: EUROSTAT Young people by educational attainment level, sex and age (%) - main indicators [edat_lfse_03] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 22η

2 Δεξιότητες: ορισμοί & δείκτες κάθετης & οριζόντιας αναντιστοιχίας

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Ορισμοί Εννοιολογικοί Προσδιορισμοί Η έννοια των «δεξιοτήτων» αποτελεί αντικείμενο έντονου επιστημονικού διαλόγου, ο οποίος συχνά χαρακτηρίζεται από πολυσημία και νοηματική αστάθεια, δυσκολεύοντας την αξιοποίησή της με επιχειρησιακούς όρους. Ωστόσο, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αντιπαραβολή της δεξιότητας με την έννοια της ικανότητας, μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε ως μερικότερη έννοια, η οποία περιγράφει συγκεκριμένες δραστηριότητες και επιτελέσεις εργασιών. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση τις προσδιορίζει ως: «συνδυασμό γνώσης και εμπειρίας που απαιτείται για την επίτευξη συγκεκριμένου φυσικού ή διανοητικού έργου ή την άσκηση εργασίας». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως «ικανότητες επιτέλεσης εργασιών και επίλυσης προβλημάτων» και το CEDEFOP, ως «ικανότητα να εκτελείς ένα έργο και να επιλύεις προβλήματα». Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων για τη διά βίου μάθηση προσδιορίζει τις «δεξιότητες» ως την «ικανότητα εφαρμογής γνώσεων και αξιοποίησης τεχνογνωσίας για την εκπλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων». Διαφάνεια: 24η

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Ορισμοί Εννοιολογικοί Προσδιορισμοί Η αναντιστοιχία δεξιοτήτων μπορεί να αυξήσει την ανεργία και να μειώσει την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Εκδηλώνεται όχι μόνο ως έλλειψη αλλά και ως υπερκάλυψη των απαιτήσεων μιας θέσης απασχόλησης με τις δεξιότητες που διαθέτει ο εργαζόμενος. Στη σχετική έκθεση του CEDEFOP επισημαίνεται ότι η «κάθετη» αναντιστοιχία, γνωστή και ως υπερεκπαίδευση, υφίσταται όταν ένα άτομο απασχολείται σε θέση εργασίας για την οποία απαιτείται κατώτερο επίπεδο εκπαίδευσης από αυτό που διαθέτει ο εργαζόμενος. Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) η «κάθετη» αναντιστοιχία υφίσταται όταν «το επίπεδο εκπαίδευσης ή προσόντων είναι μεγαλύτερο από αυτό που απαιτείται». Η «οριζόντια» αναντιστοιχία υφίσταται όταν το είδος -και όχι το επίπεδο- της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων είναι ακατάλληλο για τη συγκεκριμένη θέση. (ILO) Οριζόντια αναντιστοιχία: Ο τύπος / τομέας της εκπαίδευσης ή των δεξιοτήτων είναι ακατάλληλος για την εργασία. Διαφάνεια: 25η

Γράφημα : ΚΑΘΕΤΗ αναντιστοιχία - Ποσοστό εργαζομένων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) η θέση εργασίας των οποίων (ISCO 4-9) υπολείπεται του μορφωτικού τους επιπέδου στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Vertical mismatch rate (ISCO08) of employed with tertiary education attainment level (ISCED 5-8) in EU-28 member-states (2018) 22,1 21,6 21,5 21,1 21,2 22,1 22,6 22,1 26,0 26,5 27,8 29,2 30,4 32,0 33,4 33,9 21,3 20,0 21,0 21,5 21,5 21,6 21,6 21,5 21,8 21,1 22,0 22,3 22,9 23,1 23,4 20,9 23,4 20,8 23,1 20,5 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) O δείκτης στην Ελλάδα καταγράφει σημαντική αύξηση την περίοδο εντός κρίσης (2010-2018) διευρύνοντας το εύρος της διαφοράς του από τον αντίστοιχο δείκτη στην EU-28 (φαινόμενο σε εξέλιξη). EL (%) 3η θέση 33,9 οριζόντια αναντιστοιχία ISCED 5-8 (ηλικίας 15-64 ετών) Πηγή: EUROSTAT - Employment by sex, occupation and educational attainment level (1 000) [lfsa_egised] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 αναγωγή στον πληθυσμό (σε χιλιάδες) 3.856,1 79,7 640,9 376,8 501,9 28,7 30,1 4.173,9 202,4 273,1 21.854,1 151,7 68,4 80,0 1.390,6 542,5 1.335,7 400,0 2.607,6 247,0 14,5 649,2 67,8 393,0 189,8 213,3 90,2 225,3 210,8 11,3 7,5 3.036,6 26,0 24,3 24,5 22,6 22,7 23,0 23,4 21,9 21,1 20,5 20,7 18,6 19,4 19,4 20,0 16,8 17,5 18,0 16,2 15,4 14,1 15,1 15,2 35,6 37,6

Γράφημα : ΚΑΘΕΤΗ αναντιστοιχία - Ποσοστό απασχολουμένων (ηλικίας 20-64 ετών) αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) η θέση εργασίας των οποίων υπολείπεται του μορφωτικού τους επιπέδου (ISCO 4-9) συνολικά και κατά κλάδο παραγωγής στην Ελλάδα το 2018 και ρυθμός μεταβολής την περίοδο 2008-2018 Over-qualification rate (ISCO08) Percentage (%) of people aged 20-64 with tertiary education attainment level (ISCED 5-8) and working in ISCO 4-9 in whole economy and by economic activity in Greece the year 2018 and rate of change the period 2008-2018 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - Whole economy 31,6 αύξηση κατά 58,8% Μεταποιητικής βιομηχανίας - Manufacturing 42,9 αύξηση κατά 51,1% Κατασκευαστικές - Construction Χονδρικής & λιανικού εμπορίου, επισκευής μηχανοκίνητων οχημάτων & μοτοσυκλετών - Wholesale & retail trade; repair of motor vehicles & motorcycles 32,3 μείωση κατά -31,7% 70,1 αύξηση κατά 91,0% Μεταφορών & αποθήκευσης - Transportation & storage 49,6 αύξηση κατά 27,5% Επαγγελματικές, επιστημονικές & τεχνικές δραστηριότητες - Professional, scientific & technical activities 6,8 αύξηση κατά 74,4% Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση - Public administration and defence; compulsory social security 42,2 αύξηση κατά 31,9% Εκπαίδευση - Education 4,4 αύξηση κατά 175,0% Υγεία & κοινωνικές υπηρεσίες - Human health and social work activities 9,2 αύξηση κατά 91,0% 0 10 20 30 40 50 60 70 80 (*) Vertical skills mismatch measures focus on discrepancies between educational attainment levels (ISCED 2011 1-digit) and occupations (ISCO 2008 1-digit). The over-qualification rate is calculated by using the number of graduates in tertiary education in employment (ISCED 2011 level 5 to 8) whose occupations (ISCO 2008 major groups 4 to 9) do not to require this level of education Πηγή: EUROSTAT Over-Qualification rate by Economic Activity (July 2019) Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 27η

3,8 116,4 169,7 20,9 54,5 741,1 69,4 62,7 530,7 12,5 60,1 780,1 121,8 20,6 15,8 72,2 2.132,3 18,2 120,3 50,7 884,0 78,4 128,9 386,6 393,3 76,9 38,8 102,0 3,4 Γράφημα : ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ αναντιστοιχία - Ποσοστό εργαζομένων (ηλικίας 25-34 ετών) αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) η θέση εργασίας των οποίων (ISCO 4-9) απαιτεί διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο από αυτό που σπούδασαν, στα κράτημέλη της ΕΕ-28 το έτος 2018 Horizontal skills mismatch rate of employed aged 25-34 with tertiary education attainment level (ISCED 5-8) by field of education in EU-28 member-states (2018) 31,2 29,1 29,2 28,8 29,3 28,6 29,0 29,1 26,6 26,5 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) O δείκτης στην Ελλάδα καταγράφει αύξηση την περίοδο εντός κρίσης (2015-2018) υπερβαίνοντας μετά το 2016 7 η θέση την τιμή του αντίστοιχου δείκτη στην EU-28 (φαινόμενο σε εξέλιξη). 34,6 35,5 21,3 22,6 24,2 24,3 24,3 24,3 24,5 24,8 27,8 27,9 28,2 28,5 28,6 28,9 29,0 29,1 30,1 30,3 30,6 30,6 30,6 31,2 31,5 31,7 31,8 32,2 18,4 οριζόντια αναντιστοιχία ISCED 5-8 (ηλικίας 25-34 ετών) αναγωγή στον πληθυσμό (σε χιλιάδες) (*) Horizontal skills mismatch measures focus on misalignments between the educational field of the highest level of education attained (ISCED-1999 fields of education and training) and occupations (ISCO 2008 3-digit). The horizontal skills mismatch rate by field of education is calculated by matching mainly broad fields of education and training (ISCED 1999 fields of education and training) with occupations (ISCO 2008 3-digit level) Πηγή: EUROSTAT Horizontal Skills Mismatch Rate by FoE July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 28η

Γράφημα : ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ αναντιστοιχία - Ποσοστό εργαζομένων (ηλικίας 25-34 ετών) αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8) η θέση εργασίας των οποίων απαιτεί διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο από αυτό που σπούδασαν, συνολικά και ανά γνωστικό αντικείμενο στην Ελλάδα το 2018 και ρυθμός μεταβολής την περίοδο 2014-2018 Horizontal skills mismatch rate of employed aged 25-34 with tertiary education attainment level (ISCED 5-8) in whole economy & by field of education in Greece the year 2018 and rate of change the period 2014-2018 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - Whole economy Εκπαίδευση εκπαιδευτικών & παιδαγωγικές σπουδές - Teacher training and education science 31,2 36,9 αύξηση κατά 26,9% αύξηση κατά 7,4% Ανθρωπιστικές σπουδές, γλωσσικές σπουδές & καλές τέχνες - Humanities; language, arts 51,9 αύξηση κατά 15,3% Κοινωνικές επιστήμες, επιχειρήσων & νομικές επιστήμες - Social sciences, business, law 15,7 μείωση κατά -1,1% Σπουδές στις φυσικές επιστήμες, στα μαθηματικά, και στην πληροφορική - Science; mathematics, computing 46,0 μείωση κατά -27,4% Σπουδές μηχανικού, βιομηχανικής παραγωγής και δομικών έργων, - Engineering, manufacturing and construction Γεωπονικές & κτηνιατρικές σπουδές - Agriculture & veterinary 48,0 αύξηση κατά 0,5% 73,0 αύξηση κατά 6,0% Σπουδές στην υγεία & στις κοινωνικές υπηρεσίες - Health & welfare 29,9 μείωση κατά -27,0% Σπουδές στην παροχή υπηρεσιών - Services 10,8 μείωση κατά -48,0% 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 (*) Horizontal skills mismatch measures focus on misalignments between the educational field of the highest level of education attained (ISCED-1999 fields of education and training) and occupations (ISCO 2008 3-digit). The horizontal skills mismatch rate by field of education is calculated by matching mainly broad fields of education and training (ISCED 1999 fields of education and training) with occupations (ISCO 2008 3-digit level) Πηγή: EUROSTAT Horizontal Skills Mismatch Rate by FoE July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 29η

Ευρωπαϊκός Δείκτης Δεξιοτήτων - ΕΔΔ (ESI - CEDEFOP) (τιμή συνθετικού δείκτη & 3 επιμέρους υποδεικτών - κατάταξη της Ελλάδας στην ΕΕ-28) 27η στους 28 Ενεργοποίηση δεξιοτήτων Αντιστοίχιση δεξιοτήτων 28η στους 28 9 ESI 23 43 24η στους 28 41 23η στους 28 Ανάπτυξη δεξιοτήτων Πηγή: CEDEFOP European Skills Index (ESI) 2018 Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 30η

Ευρωπαϊκός συνθετικός δείκτης δεξιοτήτων (15 υποδείκτες): Ελλάδα (2018) Κατάταξη στην ΕΕ-28 Βαθμολογία (0-100) 1. Ανάπτυξη δεξιοτήτων 23η 41 1.1. Υποχρεωτική εκπαίδευση 20η 47 1.1.1 Αναλογία μαθητές ανά διδάσκοντα στην προσχολική εκπαίδευση 10η 64 1.1.2 Ποσοστό αποφοίτων της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης & άνω (άτομα ηλικίας 15-64 ετών), % 24η 50 1.1.3 Επίδοση στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες (άτομα ηλικίας 15 ετών) 25η 22 1.2. Κατάρτιση και άλλη εκπαίδευση 22η 35 1.2.1 Άτομα ηλικίας 25-64 ετών με πρόσφατη συμμετοχή στην τυπική, μη-τυπική εκπαίδευση ή/και κατάρτιση, % 23η 10 1.2.2 Συμμετοχή μαθητών/-τριών στην Επαγγελματική Εκπαίδευση & Κατάρτιση (επιπέδου ISCED 3), % 23η 33 1.2.3 Άτομα ηλικίας 16-74 ετών με υψηλού επιπέδου δεξιότητες χρήσης Η/Υ, % 13η 59 2. Ενεργοποίηση δεξιοτήτων 24η 43 2.1. Μετάβαση στην εργασία 21η 53 2.1.1 Ποσοστό ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση, % 11η 76 2.1.2 Ποσοστό απασχολουμένων (ηλικίας 20-34 ετών) που δεν μετέχουν στην εκπαίδευση & κατάρτιση και αποφοίτησαν πρόσφατα (από 1 έως & 3 έτη) από την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση & άνω, % 27η 0 2.2. Συμμετοχή στην αγορά εργασίας 25η 33 2.2.1 Ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού (άτομα ηλικίας 25-54), % 20η 55 2.2.2 Ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού (άτομα ηλικίας 20-24), % 27η 11 3. Αντιστοίχιση δεξιοτήτων 28η 9 3.1. Ελλιπής αξιοποίηση δεξιοτήτων 27η 15 3.1.1 Ποσοστό μακροχρόνια ανέργων (περισσότερο από 12 μήνες) επί του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, % 27η 6 3.1.2 Ποσοστό υποαπασχολούμενων εργαζόμενοι (ηλικίας 15-74 ετών) με μερική απασχόληση, επί του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, % 24η 23 3.2. Αναντιστοιχία δεξιοτήτων 27η 4 3.2.1 Ποσοστό υπερειδικευμένων ατόμων αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8), % 26η 0 3.2.2 Ποσοστό χαμηλόμισθων ατόμων αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ISCED 5-8), % 22η 45 3.2.3 Αναντιστοιχία προσόντων, % 26η 0 Πηγή: CEDEFOP European Skills Index (ESI) 2018 Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 31η

Επιχειρήσεις που παρέχουν προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ) (ανά μέγεθος επιχείρησης, ως ποσοστό % επί του συνόλου των επιχειρήσεων) σύνολο επιχειρήσεων 10 έως 49 εργαζόμενοι 2015 21,7 72,6 2015 18,6 69,3 2010 27,8 65,7 2010 24,2 62,1 2005 21 59,7 2005 16 54,9 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 50 έως 249 εργαζόμενοι 250 εργαζόμενοι και άνω 2015 40,2 85,6 2015 68,2 95,3 2010 45,5 80,3 2010 82,8 93,1 2005 38,6 78 2005 70,4 90,9 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Ελλάδα ΕΕ 28 Πηγή: EUROSTAT LFS 2019 Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 32η

Πηγή: EUROSTAT LFS Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 33η

Κατανομή των επενδύσεων στον κλάδο της Μεταποίησης ως προς το τεχνολογικό επίπεδο (έτη 2008-2010-2015-2015-2017) 34 20,1 11,7 13,8 16,0 16,2 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Έρευνες Εργατικού Δυναμικού (LFS) Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 34η

Διακυμάνσεις απασχόλησης στους κλάδους ως προς το επίπεδο τεχνολογικής τους εξειδίκευσης Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Έρευνες Εργατικού Δυναμικού (LFS) 2019 Επεξεργασία: ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 35η

Γράφημα : Ποσοστό ατόμων ηλικίας 25-34 ετών (με μορφωτικό επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ISCED 5-8) σε υλική & κοινωνική αποστέρηση στην Ελλάδα και στην ΕΕ-28 την περίοδο 2014-2017 και στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 το έτος 2017 Material and social deprivation rate of people aged 25-34 age with tertiary education attainment level In Greece and EU-28 the period 2014-2017 and in EU-28 member-states (2017) 19,9 19,8 21,5 20,5 6,6 5,6 5,0 4,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 EU-28 (%) EL (%) Ο δείκτης άτομα σε υλική & κοινωνική αποστέρηση για άτομα νέα (25-34 ετών) και με υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα στην Ελλάδα υπερέχει της αντίστοιχης τιμής του δείκτη στην ΕΕ-28 κατά 16,5 ποσοστιαίες μονάδες και κατά 6,9 ποσοστιαίες μονάδες από την 2 η υψηλότερη τιμή στα κράτη-μέλη της ΕΕ-28 (Ρουμανία). Τη συγκεκριμένη χρονιά η τιμή του δείκτη των ανδρών είναι 17,0% έναντι τιμή 22,9% του δείκτη των γυναικών. Το φαινόμενο στην Ελλάδα δείχνει να έχει ισορροπήσει, ενώ στην ΕΕ-28 (αν & χαμηλό) μειώνεται σταθερά την περί0δο 2014-2017. 1 η θέση 20,5 12,7 13,6 1,0 1,3 1,9 2,1 2,1 2,2 2,2 2,3 2,4 2,6 3,0 3,0 3,2 3,2 3,2 3,3 4,0 4,0 4,2 4,4 4,5 4,5 4,7 5,5 5,9 7,1 15-34 ετών Στήλη1 Πηγή: EUROSTAT - Material and social deprivation rate by age, sex and educational attainment level [ilc_mdsd03] July 2019 Επεξεργασία: ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, 2019 Διαφάνεια: 36η

3 Συμπεράσματα - Ζητήματα για συζήτηση

Συμπεράσματα 1/3 Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα δεν ανταμείβει το επίπεδο εξειδίκευσης των αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Υιοθετεί ένα μοντέλο που προκρίνει ως ικανοποιητικά προσόντα εργασίας (α) τον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, (β) τη γνώση της Αγγλικής σε επίπεδο Proficiency και (γ) απαιτεί προϋπηρεσία και δεξιότητες που αποκτούνται μέσω αυτής. Ωστόσο, το αντικείμενο εργασίας που προσφέρεται αντιστοιχεί «σε απόφοιτο Λυκείου (ISCED 3) ενώ η προσφερόμενη εργασία αμείβεται με μισθό κατώτερο του αποφοίτου Γυμνασίου (ISCED 2)». Η συγκεκριμένη τάση διογκώνει τα φαινόμενα του brain-drain (διαρροή εγκεφάλων) και brain-waste (σπατάλη εγκεφάλων), που ισχυροποιούνται κυρίως στις περιπτώσεις όπου το επίπεδο τεχνολογικής εξειδίκευσης της αγοράς είναι χαμηλότερο της προσφερόμενης. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με το μέσο ευρωπαϊκό όρο κυρίως ο δημόσιος τομέας (στον οποίο εντάσσεται και η τριτοβάθμια εκπαίδευση) της οικονομίας στην Ελλάδα επενδύει περισσότερο στην Έρευνα & Ανάπτυξη, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα που ο βαθμός επένδυσης είναι δυσανάλογα χαμηλότερος. Με άλλα λόγια η αγορά συνεχίζει να αμύνεται για μια οικονομία έντασης εργασίας έναντι μιας οικονομίας έντασης γνώσης. Διαφάνεια: 38η

Συμπεράσματα 2/3 Αναδεικνύεται η αδυναμία της οικονομίας να δημιουργήσει υψηλής προστιθέμενης αξίας θέσεις εργασίας, ενώ ταυτόχρονα η μεγάλη έκταση του φαινομένου διαμορφώνει συνθήκες περαιτέρω εγκλωβισμού της οικονομίας στον αρνητικό της κύκλο. Η μεγάλη πλειονότητα των θέσεων εργασίας δημιουργούνται σε κλάδους και επαγγέλματα χαμηλής προστιθέμενης αξίας, που απαιτούν μεσαία και χαμηλά εκπαιδευτικά προσόντα και δεξιότητες, όταν είναι γενικά αποδεκτό ότι η χώρα, για να βγει με ασφάλεια από την κρίση, χρειάζεται να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας, με υψηλά εκπαιδευτικά προσόντα και δεξιότητες. Με άλλα λόγια, να δημιουργηθούν διαφορετικές θέσεις εργασίας από αυτές που δημιουργούνται. Αναδεικνύεται η κρισιμότητα αύξησης της δημόσιας δαπάνης με σκοπό την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και ταυτόχρονα η αναγκαιότητα αύξησης των επενδύσεων των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη των γνώσεων και δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού τους. Επισημαίνεται ως πρωτεύουσας σημασίας η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για τη στήριξη της διά βίου μάθησης που θα περιλαμβάνει μια ισχυρότερη και καλύτερα χρηματοδοτούμενη επαγγελματική κατάρτιση σε σύνδεση με την αγορά εργασίας και διευρυμένες δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης. Διαφάνεια: 39η

Συμπεράσματα 3/3 Απαιτείται άμεσα ο επανασχεδιασμός του συστήματος Επαγγελματικής Κατάρτισης με επίκεντρο τη διασφάλιση της Ποιότητάς της, τη σύνδεση με την απασχόληση, την ουσιαστική αναβάθμιση των επαγγελματικών δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με παράλληλο σχεδιασμό ενός έγκριτου συστήματος πιστοποίησής του. Στο πλαίσιο αυτό χρειάζεται: Στοχευμένες ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης με εξειδίκευση ανά ομάδα στόχο, π.χ. νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας, και όπου απαιτείται ανά γεωγραφική περιοχή. Η επανίδρυση σε άλλη βάση και η αναβάθμιση του ρόλου του ΕΟΠΠΕΠ ως του κατεξοχήν οργανισμού πιστοποίησης της επαγγελματικής κατάρτισης (προσόντα, δεξιότητες, δομές, εκπαιδευτές κλπ.) Στο πλαίσιο αυτό οι οργανισμοί επαγγελματικής κατάρτισης είναι αναγκαίο να γίνουν αντιληπτοί όχι ως απλοί «πάροχοι υπηρεσιών», αλλά να υποστηριχθούν σε μια διαδικασία σταδιακής μετατροπής τους σε αυτοτελείς εκπαιδευτικές μονάδες οι οποίες σχεδιάζουν και υλοποιούν εκπαιδευτικά προγράμματα βασισμένα σε δεδομένα και προδιαγραφές που διασφαλίζουν την εγκυρότητα και την αποτελεσματικότητά τους. Η άμεση διασύνδεση της επαγγελματικής κατάρτισης με το Μηχανισμό Διάγνωσης των Αναγκών της αγοράς εργασίας, επαγγελμάτων, ειδικοτήτων και δεξιοτήτων. Η επαναλειτουργία, η αναβάθμιση της διαδικασίας ανάπτυξης και πιστοποίησης επαγγελματικών περιγραμμάτων, από τους φορείς εκπροσώπησης εργαζομένων και εργοδοτών, με σκοπό την αποτύπωση των δεξιοτήτων, το σχεδιασμό προγραμμάτων κατάρτισης, την πιστοποίησης των προσόντων κλπ, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά εργαλεία αποτύπωσης δεξιοτήτων (π.χ. ESCO). Διαφάνεια: 40η

«Ανοικτά» ζητήματα για συζήτηση Με ποιο τρόπο οι πολιτικές απασχόλησης μπορούν να συσχετιστούν δημιουργικά με τη στρατηγική και τις προτεραιότητες της εκπαιδευτικής πολιτικής; Ποιές «γκρίζες ζώνες» αλλά και ποιές «νέες» δυνατότητες αναδύονται; Με ποιο τρόπο «οι πιέσεις» (τεχνολογικές, ψηφιακές, παραγωγικές κ.ο.κ) που η διεθνής αγορά εργασίας ασκεί στην εκπαιδευτική πολιτική μπορούν να μετατραπούν σε «ευκαιρίες» αναδιάταξης των παραγωγικών δυνάμεων με σκοπό την ανάπτυξη μιας υγιούς εγχώριας αγοράς εργασίας; Ποιες οι θεσμικές προϋποθέσεις και προτεραιότητες μιας «νέας στρατηγικής» για την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη δια βίου μάθηση στην Ελλάδα του «brain drain» και του «brain waste»; Πώς η θεσμική «τριμέρια» και ο κοινωνικός διάλογος θα μπορούσαν να συμβάλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωση και υλοποίηση ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Δεξιοτήτων; Με ποιους όρους και ποιες προϋποθέσεις; Διαφάνεια: 41η