ΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: Στέλεχος Υπηρεσιών Ασφαλείας Ημ/νια: 23/01/2014 ΕΞΑΜΗΝΟ: Α Χειμερινό Εισηγητής : Εμμανουήλ Νικόλαος Μάθημα: Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασιακών Χώρων Ενότητα: Κεφάλαιο 8, 9, 10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ Τα ατυχήματα μπορούν να προκαλέσουν θάνατο ή αναπηρία. Επηρεάζουν όλους τους τομείς της οικονομίας, όμως το πρόβλημα είναι ιδιαιτέρως οξύ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Πέρα από το κόστος από την άποψη της απώλειας ανθρώπινων ζωών και της οδύνης των εργαζομένων και των οικογενειών τους, τα ατυχήματα επηρεάζουν και τις επιχειρήσεις και την κοινωνία στο σύνολό της. Λιγότερα ατυχήματα σημαίνουν λιγότερες αναρρωτικές άδειες με αποτέλεσμα χαμηλότερο κόστος και λιγότερη διατάραξη της παραγωγικής διαδικασίας. Απαλλάσσονται επίσης οι εργοδότες από το κόστος πρόσληψης και κατάρτισης νέου προσωπικού και μπορεί να μειωθεί το κόστος της πρόωρης συνταξιοδότησης και των ασφαλιστικών αποζημιώσεων. Τα ολισθήματα, τα παραπατήματα και οι πτώσεις αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία ατυχημάτων σε όλους τους κλάδους, από τη βαριά μεταποίηση έως τις εργασίες γραφείου. Στις πηγές κινδύνου συγκαταλέγονται επίσης η πτώση αντικειμένων, τα θερμικά και χημικά εγκαύματα, οι πυρκαγιές και οι εκρήξεις, οι επικίνδυνες ουσίες και το άγχος. Για την πρόληψη των ατυχημάτων στο χώρο εργασίας, οι εργοδότες πρέπει να καθιερώνουν σύστημα διαχείρισης της ασφάλειας που να ενσωματώνει τις διαδικασίες εκτίμησης και ελέγχου του κινδύνου. Ειδ.: Στέλεχος Υπηρεσιών Ασφαλείας Σελίδα 1
Οι λόγοι που επιβάλλουν την πρόληψη των ατυχημάτων είναι: Ανθρωπιστικοί Οικονομικοί Ψυχολογικοί και Νομικοί ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΙ Το ατύχημα έχει σαν συνέπειες τον τραυματισμό, μικρό ή μεγάλο, την αναπηρία ή ακόμα και τον θάνατο. Όλες οι πιθανές συνέπειες ενός ατυχήματος έχουν σαν αποτέλεσμα την πρόκληση πόνου, λύπης και δυστυχίας στους ανθρώπους. Κάθε χρόνο συμβαίνουν στην χώρα μας περίπου 28.000 εργατικά ατυχήματα. Απ' αυτά 80 περίπου εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους, ενώ άλλοι γίνονται ανάπηροι για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα (στοιχεία 1990). Καθένας μας ξεχωριστά και όλοι μαζί σαν οργανωμένη και πολιτισμένοι κοινωνία έχουμε καθήκον να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για πρόληψη ή τουλάχιστο μείωση των εργατικών ατυχημάτων. Η πρόληψη λοιπόν των εργατικών ατυχημάτων αποτελεί στοιχειώδες ανθρωπιστικό καθήκον. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ Όταν τραυματιστεί ένας εργαζόμενος και χρειαστεί να εγκαταλείψει την εργασία του για ορισμένες ημέρες θα ζημιωθεί οικονομικά γιατί και οι αποδοχές του θα μειωθούν και θα έχει και πρόσθετα έξοδα για φάρμακα, γιατρούς,ειδική διατροφή,κ.λ.π. Δεν ζημιώνεται όμως μόνο ο εργαζόμενος, που έπαθε το ατύχημα,αλλά και η επιχείρηση στην οποία εργάζεται. Ειδ.: Στέλεχος Υπηρεσιών Ασφαλείας Σελίδα 2
Οι δαπάνες της επιχείρησης σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού εργαζομένων είναι: Η δαπάνη των ημερομίσθιων για όσες μέρες δεν θα εργασθεί ο εργαζόμενος. Η δαπάνη του χαμένου χρόνου του προσωπικού, που θα βοηθήσει τον τραυματία. Η δαπάνη για τη σύνταξη αναφοράς και εύρεση άλλου τεχνίτη. Η δαπάνη από τη βλάβη του μηχανήματος ή από καταστροφή των πρώτων υλών. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ Σε μία επιχείρηση δεν πρέπει να γίνονται ατυχήματα, ώστε οι εργαζόμενοι σ' αυτή να είναι ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι για να μην αλλάζουν συχνά εργοδότη, πράγμα που είναι επιζήμιο για τις επιχειρήσεις, αλλά και για τον ίδιο τον εργαζόμενο. ΝΟΜΙΚΟΙ Υπάρχει σχετική νομοθεσία που επιβάλλει στους εργοδότες τη λήψη μέτρων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και κατ' επέκταση για την πρόληψη των ατυχημάτων. Ειδ.: Στέλεχος Υπηρεσιών Ασφαλείας Σελίδα 3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ Στην Ελλάδα οι επαγγελματικές ασθένειες καθορίζονται με βάση το άρθρο 40 του Κανονισμού Ασθενείας του Ι.Κ.Α. Με βάση τον κανονισμό αυτό, για να χαρακτηριστεί μια ασθένεια ως επαγγελματική, απαιτείται η προσβολή του εργαζομένου από οξεία ή χρόνια δηλητηρίαση ή νόσο που περιλαμβάνεται στους πινάκες του άρθρου 40 και επιπλέον: να απασχολείται στην εργασία που ενοχοποιείται για την επαγγελματική ασθένεια κατά το ελάχιστο οριζόμενο από το νόμο χρονικό διάστημα. να διαπιστωθεί η νόσηση μέσα στο ελάχιστο αυτό οριζόμενο διάστημα απασχόλησης ή, εάν διακοπεί η εργασία, εντός του οριζόμενου από το νόμο για κάθε επαγγελματική ασθένεια μέγιστο χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή. Με βάση το άρθρο 40 διακρίνονται οι εξής μεγάλες ομάδες επαγγελματικών ασθενειών: Δηλητηριάσεις και αλλεργικές εκδηλώσεις: δηλητηριάσεις από διάφορα μέταλλα (π.χ. μόλυβδο, υδράργυρο, κάδμιο, βηρύλιο, φθόριο) και τοξικά αέρια και αλλεργικές εκδηλώσεις από το δέρμα (αλλεργική δερματίτιδα, αλλεργικό-ερεθιστικό έκζεμα, έκζεμα εξ επαφής) Λοιμώδη ή παρασιτικά νοσήματα: άνθρακας, ίκτερος, τέτανος, ιογενής ηπατίτιδα, αγκυλοστομίαση, φυματίωση βοείου και ορνίθειου τύπου, μελιταίος πυρετός. Νοσήματα οφειλόμενα σε φυσικά αίτια: από μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης (π.χ. νόσος των δυτών), οφειλόμενες σε πίεση & τριβή (π.χ. υποδόριος κυτταρίτιδα), σε ήχο και θόρυβο (π.χ. Μείωση ακουστικής οξύτητας-επαγγελματική βαρηκοϊα), σε ιονίζουσες ακτινοβολίες και ραδιενεργά σωματίδια (λευχαιμία, ακτινοδερματίτιδα). Συστηματικές δερματοπάθειες: πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς δερματοπάθειες. Ειδ.: Στέλεχος Υπηρεσιών Ασφαλείας Σελίδα 4
Συστηματικές παθήσεις πνευμόνων: πνευμονοκονιάσεις πνευμονοκοκκιάσεις, βρογχοπνευμονικές παθήσεις, άσθμα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τα νομοθετήματα που απαρτίζουν το θεσμικό πλαίσιο για την Υγιεινή και Ασφάλεια της εργασίας είναι: Ν.1568/85 (ΦΕΚ 177/Α/18.10.1985) "Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων". Π.Δ. 294/88 (ΦΕΚ 138/Α/21.6.1988) "Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφαλείαςγια τις επιχειρήσεις, εκμεταλλέυσεις και εργασίες του άρθρου 1. παραγράφου 1 του Ν.1568/85". Π.Δ. 17/96 (ΦΕΚ 11/Α/18.1.96) "Μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/ΕΟΚ και 91/383/ΕΟΚ (11/Α). Π.Δ. 159/99 (ΦΕΚ 157/Α/3.8.99) "Τροποποίηση του Π.Δ. 17/96 και του Π.Δ. 70Α/88 "προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε αμίαντο κατά την εργασία" όπως αυτό τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 175/97 (150/Α). Ν. 3144/03 (ΦΕΚ 111/Α/8.5.03) "Κοινωνικός διάλογος για την προώθηση της απασχόλησης και την κοινωνική προστασία και άλλες διατάξεις" (αρθ. 9) Ν. 3227/04 (ΦΕΚ 31/Α/9.2.04) "Μέτρα για την αντιμετώπιση της ανεργίας και άλλες διατάξεις" (κεφ. Ε αρθ.29 τροπ. του Ν.3144/03) Ν. 3385/05 (ΦΕΚ 210/Α/19.8.05) "Ρυθμίσεις για την προώθηση της απασχόλησης, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και άλλες διατάξεις" Ειδ.: Στέλεχος Υπηρεσιών Ασφαλείας Σελίδα 5