ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 290-19 Απευθείας ανάθεση προμήθειας υγρών καυσίμων με την διαδικασία του κατεπείγοντος λόγω της κήρυξης δημοτικών ενοτήτων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ενώ εκκρεμεί προσυμβατικός έλεγχος Η απευθείας ανάθεση προμήθειας, που αποτελεί εξαιρετική διαδικασία επιλογής αναδόχου καθόσον συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες κατάρτισης δημόσιων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού, μπορεί να εφαρμόζεται σε περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης ή σοβαρού επικείμενου κινδύνου που οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που αντικειμενικά και σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν. Η κατεπείγουσα ανάγκη όμως ή ο σοβαρός επικείμενος κίνδυνος, που δικαιολογούν την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ενόψει αδυναμίας τήρησης του χρόνου που απαιτείται για τη διεξαγωγή ανοικτής, κλειστής ή ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, δεν επιτρέπεται να οφείλονται σε υπαιτιότητα της υπηρεσίας (Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. πράξη 265/2018). Στη προκειμένη περίπτωση συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση για την προμήθεια των επίμαχων ποσοτήτων υγρών καυσίμων, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας και θέρμανσης στις δημοτικές ενότητες Α και Π του Δήμου Α, ενόψει της πρόωρης εξάντλησης των ποσοτήτων της προηγούμενης από 26.4.2018 ετήσιας σύμβασης, λόγω της κήρυξης των εν λόγω δημοτικών ενοτήτων σε
2 κατάσταση έκτακτης ανάγκης και της εκ του λόγου αυτού ανάγκης μεγαλύτερης ποσότητας καυσίμων. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς τα αρμόδια όργανά του είχαν προβεί εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού (υποβολή πρωτογενούς αιτήματος στις 13.11.2018 και ανάρτηση της περίληψης του διαγωνισμού στις 30.11.2018), ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης είχε ολοκληρωθεί και εκκρεμούσε ο προσυμβατικός του έλεγχος. Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση των εν λόγω προμηθειών και, κατ επέκταση, οι ελεγχόμενες δαπάνες είναι νόμιμες. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν. ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 290-19 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τις Βασιλική Σαρηβαλάση (εισηγήτρια), Πάρεδρο, και Ευτυχία Κωνσταντάκου, Εισηγήτρια. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στις 12 Νοεμβρίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθούν τα 29 και 30, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα του Δήμου Α. Σκέφτηκε σύμφωνα με το νόμο I. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Α αρνήθηκε, με την /11.7.2019 πράξη της, να θεωρήσει τα 29 και 30, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα του Δήμου αυτού, ποσού 3.990,01 και 5.960,01 ευρώ αντίστοιχα, που αφορούσαν στην προμήθεια υγρών καυσίμων. Ως αιτιολογία προέβαλε
3 ότι η προμήθεια ανατέθηκε απευθείας, χωρίς να συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη μη οφειλόμενη σε υπαιτιότητα της υπηρεσίας. Ο Δήμος τα επανυπέβαλε για θεώρηση, η Επίτροπος όμως ενέμεινε στη διαφωνία της, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται με την /23.7.2019 έκθεσή της στο Κλιμάκιο. II. Στο άρθρο 32 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (ΦΕΚ Α 147) ορίζεται ότι «1. ( ) 2. Η διαδικασία με διαπραγμάτευση ( ) μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις ( ) προμηθειών ( ) α) ( ) γ) στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη ( )». Κατά τα ανωτέρω, η απευθείας ανάθεση προμήθειας, που αποτελεί εξαιρετική διαδικασία επιλογής αναδόχου καθόσον συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότιμης συμμετοχής στις διαδικασίες κατάρτισης δημόσιων συμβάσεων και του ελεύθερου ανταγωνισμού, μπορεί να εφαρμόζεται σε περιπτώσεις κατεπείγουσας ανάγκης ή σοβαρού επικείμενου κινδύνου που οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που αντικειμενικά και σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν. Η κατεπείγουσα ανάγκη όμως ή ο σοβαρός επικείμενος κίνδυνος, που δικαιολογούν την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ενόψει αδυναμίας τήρησης του χρόνου που απαιτείται για τη διεξαγωγή ανοικτής, κλειστής ή ανταγωνιστικής διαδικασίας με διαπραγμάτευση, δεν επιτρέπεται να οφείλονται σε υπαιτιότητα της υπηρεσίας (Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. πράξη 265/2018). III. Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής:
4 Στις 4.7.2018 κηρύχθηκαν η Τ.Κ. Β της Δ.Ε. Α και η Τ.Κ. Π της Δ.Ε. Παναγίας του Δήμου Α σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω έντονων βροχοπτώσεων για διάστημα τριών (3) μηνών, ήτοι έως 26.9.2018 (ΚΠΞ./330104 (2354) έγγραφο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας), η οποία παρατάθηκε αρχικά έως τις 26.3.2019 (ΚΡΞ/478565 (3659) απόφαση του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας) και εν συνεχεία έως τις 26.9.2019 (το ΚΡΞ/21198 (13654) έγγραφο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας). Με τις /6232/8.3.2019 και /6233/8.3.2019 αποφάσεις του Δημάρχου αποφασίσθηκε η απευθείας ανάθεση προμήθειας υγρών καυσίμων στο φερόμενο ως δικαιούχο των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων Π Π για τις ανάγκες των Δημοτικών Ενοτήτων Α και Π, ποσού 24.800,00 ευρώ και 21.300,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.). Στο προοίμιο των εν λόγω αποφάσεων αναφέρεται ότι «6. Το γεγονός ότι ο Δήμος μας έχει κηρυχθεί δύο φορές σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης Πολιτικής Προστασίας (τον Ιούλιο 2018 για την αποκατάσταση των προκληθεισών ζημιών από θεομηνία σε περιοχές του Δήμου Α, η οποία συνεχίζεται ακόμα και τον Ιανουάριο 2019 λόγω έντονων χιονοπτώσεων και παγετού) με αποτέλεσμα λόγω της συνεχούς λειτουργίας των αυτοκινήτων και οχημάτων του σε οριακό σημείο για την αποκατάσταση των παραπάνω ζημιών, οι εναπομείνασες ποσότητες των καυσίμων της υπάρχουσας Σύμβασης να μην επαρκούν. Ο ηλεκτρονικός ανοικτός διαγωνισμός για την ανάδειξη νέου προμη-θευτή μόλις ολοκληρώθηκε και ο φάκελος του διαγωνισμού αποστέλλεται στην ΑΔΜΑΘ για έλεγχο νομιμότητας και στο ΣΤ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Αθήνα για προσυμβατικό έλεγχο. Επειδή υπάρχει κίνδυνος ο Δήμος να μην έχει καύσιμα μετά την 01/3/2019, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την λειτουργία του, καθιστώντας αδύνατη ακόμα και την υποτυπώδη λειτουργία του, καθώς δεν θα υπάρχει δυνατότητα αποκομιδής απορριμμάτων του Δήμου, θέρμανσης προσω-πικού κλπ, ζητήματα τα οποία άπτονται της δημόσιας υγείας. Για να αντιμετω-πιστεί προσωρινά το θέμα και μέχρι την ανάδειξη νέου προμηθευτή, αφού υπάρχει κατεπείγουσα ανάγκη, οφειλόμενη σε
5 γεγονότα απρόβλεπτα και μη απορρέοντα από ευθύνη του Δήμου ( )». Οι εν λόγω αποφάσεις εγκρίθηκαν με την /8.3.2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου και υπογρά-φηκαν οι σχετικές συμβάσεις στις 14.3.2019. Για την εξόφληση δε μέρους των ανωτέρω προμηθειών εκδόθηκαν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα. IV. Με τα δεδομένα αυτά συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση για την προμήθεια των επίμαχων ποσοτήτων υγρών καυσίμων, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας και θέρμανσης στις δημοτικές ενότητες Α και Π του Δήμου Α, ενόψει της πρόωρης εξάντλησης των ποσοτήτων της προηγούμενης από 26.4.2018 ετήσιας σύμβασης, λόγω της κήρυξης των εν λόγω δημοτικών ενοτήτων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και της εκ του λόγου αυτού ανάγκης μεγαλύτερης ποσότητας καυσίμων. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς τα αρμόδια όργανά του είχαν προβεί εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού (υποβολή πρωτογενούς αιτήματος στις 13.11.2018 και ανάρτηση της περίληψης του διαγωνισμού στις 30.11.2018), ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης είχε ολοκληρωθεί και εκκρεμούσε ο προσυμβατικός του έλεγχος (βλ. την /2019 πράξη του ΣΤ Κλιμακίου). Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση των εν λόγω προμηθειών και, κατ επέκταση, οι ελεγχόμενες δαπάνες είναι νόμιμες. V. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι τα 29 και 30, οικονομικού έτους 2019, χρηματικά εντάλματα του Δήμου Α, ποσού 3.990,01 ευρώ και 5.960,01, πρέπει να θεωρηθούν. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΡΕΔΡΟΣ
6 ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΑΡΗΒΑΛΑΣΗ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ