ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ & ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ, ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η ιατριβή που υπεβλήθη για την µερική ικανοποίηση των απαιτήσεων για την απόκτηση Μεταπτυχιακού ιπλώµατος Ειδίκευσης Υπό Γεώργιο Θεολόγου ΧΑΝΙΑ, 2001
Copyright υπό: Γεώργιος Θεολόγου 2001
Η διατριβή του Γεώργιου Θεολόγου, εγκρίνεται: Βασίλης Μουστάκης: Αναπληρωτής Καθηγητής Κίµων Βαλαβάνης: Καθηγητής Νικόλαος Μπιλάλης:, Αναπληρωτής Καθηγητής
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ...1 1 ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η)...3 1.1 ΙΑΚΡΙΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ...4 2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE)...8 2.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ...8 2.2 ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ...8 2.2.1 ΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ...9 2.3 Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ...10 2.4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ...10 2.5 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ...11 2.6 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΣΣΕΓΓΙΣΗ...12 2.6.1 ΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ...12 2.7 Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ IDEF0...13 2.7.1 Η ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ IDEF0...14 2.7.2 ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ IDEF016 2.7.3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ IDEF0...18 2.7.4 Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ...19 2.7.5 Η ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ...21 2.7.6 Η ΣΥΝ ΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ...22 2.7.7 ΙΑΚΛΑ ΩΣΕΙΣ...23 2.7.8 ΤΑ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ IDEF0...23 2.7.9 ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ...24 2.7.10 ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ...24
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2.7.11 ΤΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ Α0...25 2.7.12 ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ...25 2.7.13 ΤΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ...26 2.7.14 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΜΟΝΤΕΛΩΝ IDEF0...26 3 ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΑΙ ΩΝ ΚΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ...28 3.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ..28 3.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ...29 3.2.1 ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ...29 3.2.2 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ...30 3.2.3 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ...36 3.3 ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΚΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ...36 4 Κοστολόγηση Βάση ραστηριοτήτων...99 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...99 4.2 ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ABC...100 4.3 ΚΟΣΤΟΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ...103 4.4 ΕΠΙΛΟΓΗ Ο ΗΓΩΝ ΚΟΣΤΟΥΣ...104 4.5 ΠΟΤΕ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ABC...108 4.6 ABC ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ...110 4.7 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ABC...110 4.8 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΒΑΣΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ...113 5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ...114 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...116 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...117
Ευχαριστίες Με την ολοκλήρωση της παρούσας µεταπτυχιακής διατριβής θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εκείνους που συνέβαλλαν στην ορθότερη δυνατή διεκπεραίωση της τελευταίας. Ειδικότερα, ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλω στον επιβλέποντα καθηγητή µου κ. Βασίλη Μουστάκη, για την υποστήριξη του καθ όλη την πορεία της εργασίας, του οποίου οι ουσιαστικές συµβουλές και κατευθυντήριες γραµµές αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία της όλης προσπάθειας. Επιπλέον θα ήθελα να ευχαριστήσω το προσωπικό της Κλινικής Χειρουργικής Παίδων για την αµέριστη συµπαράσταση και βοήθεια τους για την ολοκλήρωση της εργασίας. Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Χαρίση Γεώργιο, διευθυντής της κλινικής, χωρίς την άδεια αλλά και βοήθεια του οποίου δεν θα ήταν εφικτή η πραγµατοποίηση της διατριβής. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τους κ. Βλαχάκη Ιωάννη, Επιµελητή Α, την Κ. Ντζιλέπη Πηνελόπη, ιευθύντρια Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, κ. Βουτουφιανάκη Ιωάννα, Τοµεάρχης, κ. Βογιατζάκη Ευαγγελία, Τµηµατάρχης Νοσηλεύτρια για τον πολύτιµο χρόνο που µου διέθεσαν, καθώς και γενικότερα το προσωπικό του νοσοκοµείου που συνέβαλε στη εργασία.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Γεώργιος Θεολόγου Ο Γεώργιος Θεολόγου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974. Είναι ιπλωµατούχος Μηχανικός Παραγωγής & ιοίκησης (Πολυτεχνείο Κρήτης, 1999). Εργάστηκε στο Τµήµα ιακίνησης των Ελληνικών ιυλιστηρίων Ασπροπύργου, όπου ασχολήθηκε µε την προµήθεια πρώτων υλών και διάθεση έτοιµων προϊόντων πετρελαίου (Καλοκαίρι, 1996). Είναι µέλος του Εργαστηρίου ιοικητικών Συστηµάτων του Τµήµατος Μηχανικών Παραγωγής και ιοίκησης από τον Ιούνιο 1998. Αποτέλεσε µέλος της ερευνητικής οµάδας που ασχολήθηκε µε το ερευνητικό έργο «ΧΕΧΟ, Χώρος Εκπαίδευσης Χωρίς Όρια». Συνεργάστηκε µε τον Αναπληρωτή καθηγητή Β. Μουστάκη για τη έκδοση των φοιτητικών σηµειώσεων «ιαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας». Στα γνωστικά πεδία του ενδιαφέροντός του συγκαταλέγονται η ιοίκηση Εφοδιαστική Αλυσίδας, τα Συστήµατα Παραγωγής και ο Προγραµµατισµός Επιχειρησιακών Πόρων. http://www.logistics.tuc.gr theologou@logistics.tuc.gr
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περίληψη Εργασίας Η µοντελοποίηση των διαδικασιών µιας επιχείρησης, µε σκοπό την αναδιοργάνωση κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Η µοντελοποίηση αυτή δεν έχει απλά και µόνο σκοπό την περιγραφή των διαδικασιών αλλά κυριότερα στοχεύει στην ανάλυση και βελτιστοποίηση τους µέσω χρονικών αναλύσεων και αναλύσεων κόστους. Η παρούσα µεταπτυχιακή διατριβή έχει ως αντικείµενο τη µοντελοποίηση κατά λειτουργίες της Κλινικής Χειρουργικής Παίδων του Περιφερειακού Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Ηρακλείου. Κύριος σκοπός της µελέτης είναι η απόκτηση µίας πλήρους και τεκµηριωµένης εικόνας της συγκεκριµένης κλινικής µε την αξιοποίηση κατάλληλων µεθοδολογιών. Η παρούσα εργασία παράσχει µία ολοκληρωµένη ενηµέρωση και εικόνα σχετικά µε την παρούσα κατάσταση της κλινικής. Το αποτέλεσµα αυτό επιτεύχθηκε µε τη συστηµατική οργάνωση των πληροφοριών που δόθηκαν και συλλέχθηκαν κατά την διάρκεια εκπόνησης της µελέτης. Οι πληροφορίες αυτές χρησιµοποιήθηκαν για την διαµόρφωση κατάλληλων µοντέλων παρουσίασης των λειτουργιών της κλινικής. Στη παρούσα µελέτη χρησιµοποιούνται τα Μοντέλα Ανάλυσης ραστηριοτήτων Βάσει Λειτουργιών, τα οποία στηρίζονται στην οργανωτική διάρθρωση της επιχείρησης στα διάφορα λειτουργικά τµήµατα που τη συνιστούν και αναπαριστά όλες τις εργασίες που διεξάγονται σε αυτά. Για την δηµιουργία των προαναφερθέντων µοντέλων χρησιµοποιήθηκε η τεχνική µοντελοποίησης Integration Definition for Function Modeling (IDEF0). Τα βήµατα που ακολουθήθηκαν για την πραγµατοποίηση της συγκεκριµένης µελέτης µοντελοποίησης περιγράφονται στη συνέχεια: Σε πρώτη φάση αποκτήθηκε µία πρώτη, γενική εικόνα για τις δραστηριότητες της κλινικής, το οποίο επιτεύχθηκε µε την παρουσίαση των από τα ανώτερα στελέχη των υπηρεσιών που απαρτίζουν την κλινική. Στη συνέχεια, η συλλογή των απαραίτητων στοιχείων πραγµατοποιήθηκε µε τη διεξαγωγή συνεντεύξεων. Οι
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ συνεντεύξεις έγιναν µε τη συνεργασία των επιβλεπόντων και αρµοδιότερων στελεχών κάθε υπηρεσίας. Τα στελέχη αυτά έθεσαν στη διάθεση της µελέτης πάσης φύσεως πληροφορίες για τις Λειτουργίες και εργασίες που εκτελούνται στα πλαίσια της Κλινικής Χειρουργικής Παίδων, καθώς και για τα έγγραφα που ενηµερώνονται και διακινούνται σε αυτή. Με τη συλλογή όλων των στοιχείων που προαναφέρθηκαν κατέστη δυνατή η µοντελοποίηση κατά λειτουργίες την υπό εξέταση κλινικής, η οποία πραγµατοποιήθηκε βάσει της Τεχνικής Μοντελοποίησης Integration Definition for Function Modeling (IDEF0) και για το σκοπό αυτό χρησιµοποιήθηκε το λογισµικό πρόγραµµα Visio Professional 2000. Η παρούσα µελέτη θα µπορούσε να αποτελέσει την βάση για την αναδιοργάνωση των διαδικασιών της κλινικής. Κάτι τέτοιο θα προϋπόθετε την αλλαγή του υπάρχοντος διοικητικού µοντέλου, δηλαδή την υπαγωγή της Νοσηλευτικής και Ιατρικής Υπηρεσίας στην ίδια κεντρική διεύθυνση στα πλαίσια της κλινικής και όχι ανεξάρτητες µεταξύ τους. Η προϋπόθεση αυτή για την αναδιοργάνωση των διαδικασιών της κλινικής οφείλεται στους άµεσα αλληλοεξαρτώµενους ρόλους των δύο Υπηρεσιών και στο γεγονός της εξίσου σηµαντικής συµβολής τους στην εκτέλεση της κύριας δραστηριότητας της κλινικής που δεν είναι άλλη από την περίθαλψη και φροντίδα των αρρώστων. Επίσης η µοντελοποίηση κατά λειτουργίες που πραγµατοποιήθηκε στην κλινική µπορεί να αποτελέσει την απαρχή για την εφαρµογή ενός συστήµατος κοστολόγησης βάση δραστηριοτήτων µε απώτερο στόχο την κοστολόγηση των προσφερόµενων υπηρεσιών από την κλινική. Η προσπάθεια που πραγµατοποιήθηκε στη συγκεκριµένη µελέτη για την εφαρµογή ενός τέτοιου συστήµατος κοστολόγησης δυστυχώς κρίθηκε ανεπιτυχής για λόγους που εξηγούνται στο αντίστοιχο κεφάλαιο της µελέτης.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Summary Modeling of a business procedures targeting to its reorganization is an increasing trend in modern enterprises. Modeling aims, not just to the description of these procedures but to their analyzation and their optimization through time and cost analysis. Subject of this postgraduate thesis is the modeling of Children s Surgery Clinic of the Heraklion University General Hospital, based on the operations of the Clinic. The main purpose of this thesis is to obtain a thorough and justified overview of the Clinic with the utilization of adequate methodologies. The study provides a complete update and description of the Clinic s current status. This was achieved by the systematic organization of the data that were collected during the process of this study. These data were used to configure appropriate models for the presentation of the Clinic s operations. The Models of Activities Analysis based on Operations that have been used for this study depend on the business structure into the various operating departments which is comprised of and represent all the activities that are conducted in these departments. Integration Definition for Function Modeling (IDEF0) modeling technique has been used for the configuration of the above mentioned models. Following are the steps, which have been taken to realize the study modeling: An overview of the Clinic s activities was obtained after presentation of the services offered by the Clinic by its executives. All necessary information was collected through interviews. These interviews took place in collaboration with the supervisors and the most suitable executives of each Service Department. All kind of information related with the operations and activities of the Children s Surgery Clinic as well as all documents used in everyday practice became available for the needs of this study.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ After all relevant data collection, modeling of the Clinic based on the functions of the Clinic was achieved using the Modeling Integration Definition for Function Modeling (IDEF0) technique and the Visio Professional 2000 software. This thesis could be used as the cornerstone for the reorganization of the Clinic s operations. Prerequisite for such action is the change of the existent administrative model, i.e. Nursing Department and Medical Department should not be independent but both reporting to the same management within the Clinic s authorization. The fact that the roles of these two Services are greatly dependent as well as the fact that these two Services contribute significantly to the Clinic s mission, which is no other than to take care of sick children, justify the outcome of this study.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΚΟΠΟΣ & ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός & ιάρθρωση της Εργασίας Η παρούσα µεταπτυχιακή διατριβή έχει ως αντικείµενο τη µοντελοποίηση κατά λειτουργίες της Κλινικής Χειρουργική Παίδων του Περιφερειακού Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Ηρακλείου. Κύριος σκοπός της µελέτης είναι η απόκτηση µίας πλήρους και τεκµηριωµένης εικόνας της συγκεκριµένης κλινικής µε την αξιοποίηση κατάλληλων µεθοδολογιών. Ο στόχος της εργασίας είναι να παράσχει µία ολοκληρωµένη ενηµέρωση και εικόνα σχετικά µε την παρούσα κατάσταση της κλινικής. Αυτό επιτυγχάνεται µε τη συστηµατική οργάνωση των πληροφοριών που δόθηκαν και συλλέχθηκαν κατά την διάρκεια εκπόνησης της µελέτης. Οι πληροφορίες αυτές χρησιµοποιήθηκαν για την διαµόρφωση κατάλληλων µοντέλων παρουσίασης των λειτουργιών της κλινικής. Στη παρούσα µελέτη χρησιµοποιούνται τα Μοντέλα Ανάλυσης ραστηριοτήτων Βάσει Λειτουργιών, τα οποία στηρίζονται στην οργανωτική διάρθρωση της επιχείρησης στα διάφορα λειτουργικά τµήµατα που τη συνιστούν και αναπαριστά όλες τις εργασίες που διεξάγονται σε αυτά. Για την δηµιουργία των προαναφερθέντων µοντέλων χρησιµοποιήθηκε η τεχνική µοντελοποίησης Integration Definition for Function Modeling (IDEF0). Η παρούσα εργασία καλύπτει τις παρακάτω θεµατικές ενότητες: Κεφάλαιο 1 ο : Πραγµατοποιείται παρουσίαση τόσο της Κλινικής Χειρουργικής Παίδων, όσο και του Περιφερειακού Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Κρήτης στο οποίο εντάσσεται η υπό µελέτη κλινική. Γίνεται αναφορά στη οργανωτική διάρθρωση του νοσοκοµείου µε απώτερο στόχο την κατανόηση της οργανωτικής δοµής που διέπει όλα τα τµήµατα και τις κλινικές που το αποτελούν. Κεφάλαιο 2 ο : Παρέχεται το Θεωρητικό Υπόβαθρο, βάσει του οποίου πραγµατοποιείται η όλη µελέτη. Επεξήγεται η ανάγκη µοντελοποίησης και αναφέρονται κάποιες µέθοδοι υλοποίησης αυτή. Στη συνέχεια γίνεται παρουσίαση της Τεχνικής Μοντελοποίησης Λειτουργιών Integration 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΚΟΠΟΣ & ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Definition for Function Modeling (IDEF0), παρέχεται το µεθοδολογικό πλαίσιο εφαρµογής της και παρατίθενται τα προτερήµατα και τα µειονεκτήµατα της. Κεφάλαιο 3 ο : Στο κεφάλαιο αυτό πραγµατοποιείται η µοντελοποίηση της Κλινικής Χειρουργικής Παίδων, ΠΕΠΑΓΝΗ βάση Λειτουργιών. Αρχικά, παρουσιάζονται τα στάδια τα οποία ακολουθήθηκαν κατά την πορεία της µελέτης, ενώ περιγράφονται συνοπτικά οι αρµοδιότητες του προσωπικού που στελεχώνει της Υπηρεσίες της Κλινικής. Ακολουθούν τα ιαγράµµατα Μοντελοποίησης µε τη χρήση της τεχνικής IDEF0, καθώς και τα αντίστοιχα κείµενα τεκµηρίωσης των, στα οποία παρατίθονται όλες οι αναγκαίες λεπτοµέρειες σχετικά µε τις εργασίες των Υπηρεσιών της Κλινικής. Κεφάλαιο 4 ο : Στο κεφάλαιο αυτό παρατίθεται το θεωρητικό υπόβαθρο για την εφαρµογή ενός συστήµατος Κοστολόγησης, των προσφερόµενων από την κλινική υπηρεσιών, βάση δραστηριοτήτων. Στη συνέχεια παρατίθονται οι λόγοι που δεν κατέστησαν δυνατή την εφαρµογή του στα πλαίσια της κλινικής Χειρουργικής Παίδων. Κεφάλαιο 5 ο : Στο Κεφάλαιο αυτό παρατίθενται τα συµπεράσµατα τα οποία εξήχθησαν από την υλοποίηση της µελέτης. Πραγµατοποιείται παράλληλα µία αξιολόγηση της µεθοδολογίας που ακολουθήθηκε και των αποτελεσµάτων αυτών. Πραγµατοποιούνται κάποιες προτάσεις που πιστεύεται ότι θα βελτίωναν την λειτουργία της κλινικής και του νοσοκοµείου γενικότερα. Παράρτηµα: Στο παράρτηµα παρατίθενται µερικές ενδεικτικές φόρµες εγγράφων τα οποία χρησιµοποιούνται από την κλινικής για την εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων. 2
ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η) 1 ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η) Με την προσπάθεια καθιέρωσης του Εθνικού Συστήµατος Υγείας στη χώρα µας το 1983, επιχειρήθηκε για πρώτη φορά η άρση των ανισοτήτων µεταξύ κέντρου και περιφέρειας, µε την πλήρη και ισότιµη παροχή υπηρεσιών υγείας στους Έλληνες πολίτες µέσα και έξω από το Νοσοκοµείο, µε την δυνατότητα πρόσβασης των χρηστών, την ποιοτική αναβάθµιση και την σωστότερη λειτουργία των Μονάδων υγείας. Η άµβλυνση αυτή επιχειρήθηκε µε τον Ν. 1397/83, την ανέγερση και λειτουργία νέων µονάδων (κέντρα υγείας και νέα Νοσοκοµεία) δίδοντας βάρος στην πρωτοβάθµια φροντίδα, σύµφωνα µε την διατύπωση της στρατηγικής, Υγεία για όλους µέχρι το 2000, της Π.Ο.Υ. (Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας), αλλά ταυτόχρονα και µε την εξειδικευµένη και υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών υγείας (δευτεροβάθµια, τριτοβάθµια ) Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο στρατηγικής ανάπτυξης των υπηρεσιών υγείας εντάχθηκε και η ανέγερση και λειτουργία του Περιφερειακού Πανεπιστηµιακού Γενικού Νοσοκοµείου Ηρακλείου (ΠΕΠΑΓΝΗ). Η σύµβαση κατασκευής του Νοσοκοµείου κυρώθηκε µε τον Νόµο 1398/7-10-83 και ανατέθηκε στην κατασκευάστρια Γερµανική εταιρεία Philipp Holzmann AG µε επιβλέπουσα αρχή την ηµόσια Επιχείρηση Ανέγερσης Νοσηλευτικών Μονάδων ( ΕΠΑΝΟΜ). Ο γηπεδικός χώρος του Νοσοκοµείου είναι περίπου 84.000 τ. µ. Ένα µέρος, 65.475 τ.µ. περίπου, έχει παραχωρηθεί η κυριότητά τους από το Πανεπιστήµιο Κρήτης στο Ελληνικό ηµόσιο και τα υπόλοιπα έχουν απαλλοτριωθεί από το Υπουργείο Υγείας. Το νοσοκοµείο µπορεί να αναπτύσσει συνολική δύναµη µέχρι 820 κρεβάτια. Ο σκοπός του νοσοκοµείου και συνεπώς και των πανεπιστηµιακών κλινικών που εντάσσονται σε αυτό, είναι: 3
ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η) Η παροχή περίθαλψης σε όλα τα επίπεδα και κύρια εξειδικευµένης µορφής στον πληθυσµό της υγειονοµικής περιφέρειας, καθώς και σε άτοµα που παραπέµπονται από άλλες από άλλες υγειονοµικές περιφέρειες. Η προπτυχιακή εκπαίδευση σε φοιτητές του Ιατρικού τµήµατος του Πανεπιστηµίου Κρήτης καθώς και σε φοιτητές σχολών άλλων επαγγελµάτων υγείας. Η ανάπτυξη και προαγωγή της έρευνας στον τοµέα της ιατρικής και των άλλων συναφών επιστηµών. Στη κατεύθυνση αυτή εφαρµόζει και αναπτύσσει ερευνητικά προγράµµατα, αναπτύσσει επιστηµονικές µελέτες και συνεργάζεται µε άλλους συναφείς φορείς, καθώς και µε διεθνείς οργανισµούς, επιστηµονικά και ερευνητικά κέντρα. Η συνεργασία µε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύµατα της υγειονοµικής περιφέρειας για την ανάπτυξη και αναβάθµιση συνολικά του έργου στο τοµέα παροχής υπηρεσιών υγείας και ειδικότερα σε ότι αφορά την εφαρµογή εκπαιδευτικών προγραµµάτων, καθώς και ειδικών προγραµµάτων µελέτης και αξιολόγησης θεµάτων που αφορούν το χώρο της υγείας στην περιφέρεια. 1.1 ΙΑΚΡΙΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Το ΠΕΠΑΓΝΗ απαρτίζεται από τις υπηρεσίες: 1. Ιατρική 2. Νοσηλευτική 3. ιοικητική Οι υπηρεσίες είναι ανεξάρτητες διοικητικά µεταξύ τους. Έχουν ξεχωριστή συγκρότηση και ιεραρχική, αλλά είναι ισότιµες και υπάγονται ιεραρχικά στον πρόεδρο του νοσοκοµείου. Η παραπάνω διάκριση ισχύει και στα πλαίσια των πανεπιστηµιακών κλινικών. ιάρθρωση Ιατρικής Υπηρεσίας Η Ιατρική Υπηρεσία αποτελείται από κλινικά και εργαστηριακά τµήµατα και µονάδες του Ε.Σ.Υ. καθώς και από πανεπιστηµιακές κλινικές, εργαστήρια, και µονάδες και διαρθρώνεται στους τοµείς: 4
ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η) Παθολογικό: Περιλαµβάνει των Α και Β Τοµέας Παθολογίας συνολικής δυναµικότητας 150 και 80 κρεβάτια αντίστοιχα Χειρουργικό: Περιλαµβάνει των Α και Β Χειρουργικό Τοµέα συνολικής δυναµικότητας 150 και 142 κρεβάτια αντίστοιχα Ψυχιατρικό, συνολικής δυναµικότητας 20 κρεβατιών Εργαστηριακό: Περιλαµβάνει των Α και Β Εργαστηριακό Τοµέα Κοινωνικής Ιατρικής ιάρθρωση Νοσηλευτικής Υπηρεσίας Η νοσηλευτική υπηρεσία αποτελεί διεύθυνση και διαρθρώνεται σε επτά τοµείς που ο καθένας διαρθρώνεται σε νοσηλευτικά τµήµατα ως ακολούθως: Ο 1 ος και 2 ος τοµέας σε έξι τµήµατα ο καθένας που καλύπτουν τον παθολογικό τοµέα της ιατρικής υπηρεσίας Ο 3 ος και 4 ος τοµέας σε τέσσερα τµήµατα ο καθένας, που καλύπτουν τον χειρουργικό τοµέα της ιατρικής υπηρεσίας Ο 5 ος σε πέντε τµήµατα, που καλύπτουν τον Ψυχιατρικό τοµέα και τον τοµέα Κοινωνικής Ιατρικής της ιατρικής υπηρεσίας Ο 6 ος τοµέας σε πέντε τµήµατα που καλύπτουν τα εξωτερικά ιατρεία, τα διατοµεακά τµήµατα και τον εργαστηριακό τοµέα της ιατρικής υπηρεσίας Ο 7 ος τοµέας σε τέσσερα τµήµατα που καλύπτουν το αναισθησιολογικό τµήµα, την µονάδα ανάνηψης, την κεντρική αποστείρωση και τα χειρουργεία της ιατρικής υπηρεσίας. ιάρθρωση ιοικητικής Υπηρεσίας Η ιοικητική υπηρεσία αποτελεί διεύθυνση και διαρθρώνεται σε τρεις υποδιευθύνσεις Κάθε υποδιεύθυνση διαρθρώνεται σε τµήµατα και αυτοτελή γραφεία, όπως φαίνεται παρακάτω: 1. Υποδιεύθυνση ιοικητικού Προσωπικού Γραµµατείας 5
ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η) Κίνησης αρρώστων Γραµµατείας Εξωτερικών Ιατρείων Κοινωνικής Υπηρεσίας Παραϊατρικών επαγγελµάτων 2. Υποδιεύθυνση Οικονοµικού Οικονοµικού Πληροφορικής Οργάνωσης ιατροφής και στα αυτοτελή γραφεία: α) Επιστασίας β) Ιµατισµού 3. Υποδιεύθυνση Τεχνικού Τεχνικού Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Η Κλινική Χειρουργικής Παίδων ανήκει στο Α Χειρουργικό Τοµέα ενώ το Νοσηλευτικό προσωπικό υπάγεται στο 3 ο Νοσηλευτικό Τοµέα. Η δυναµικότητα της κλινικής είναι 25 κρεβάτια, τα οποία επιµερίζονται σε 11 δωµάτια. Το ανθρώπινο δυναµικό κατά υπηρεσία που στελεχώνει την κλινική είναι: Ιατρική Υπηρεσία: Τέσσερις Ιατροί µε ειδικότητα Παιδοχειρουργικής Νοσηλευτική Υπηρεσία: Έντεκα Νοσηλεύτριες Μία βοηθός Θαλάµου Ένας µεταφορέας ασθενών ο οποίος καλύπτει τις ανάγκες τριών κλινικών ιοικητικής Υπηρεσία : Μία γραµµατέας 6
ΚΛΙΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΙ ΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (ΠΕ.ΠΑ.Γ.Ν.Η) Πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι είναι η µοναδική κλινική Χειρουργικής παίδων σε όλη την Κρήτη και για αυτό το λόγο εφηµερεύει κάθε µέρα. Στην κλινική νοσηλεύονται παιδιά τα οποία πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέµβαση και παραµένουν εκεί µέχρι την πλήρη αποκατάσταση της υγείας τους. 7
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) 2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) 2.1 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ Η µοντελοποίηση των διαδικασιών µιας επιχείρησης, µε σκοπό την αναδιοργάνωση κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Η µοντελοποίηση αυτή δεν έχει απλά και µόνο σκοπό την περιγραφή των διαδικασιών αλλά κυριότερα στοχεύει στην ανάλυση και βελτιστοποίηση τους µέσω χρονικών αναλύσεων και αναλύσεων κόστους. Η µοντελοποίηση µιας επιχείρησης αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την κατανόηση, ανάλυση, σχεδίαση και βελτίωση της επιχείρησης. Στόχος µιας προσπάθειας µοντελοποίησης ενός οργανισµού δεν είναι η µοντελοποίηση ολόκληρου του οργανισµού µε κάθε λεπτοµέρεια, αλλά η ανάλυση και η µοντελοποίηση εκείνων των διαδικασιών των οποίων η εκτέλεση και ο έλεγχος θα µπορούν να αυτοµατοποιηθούν. Λόγω της πολυπλοκότητας και του µεγέθους µιας επιχείρησης το επιχειρηµατικό µοντέλο συνήθως αποτελείται από οµάδες µοντέλων. Επιπλέον υπάρχουν πολλές διαφορετικές οπτικές γωνίες από τις οποίες µπορεί κανείς να δει µία επιχείρηση, µε αποτέλεσµα να δηµιουργείται µία ποικιλία µοντέλων για διαφορετικούς σκοπούς. 2.2 ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ Το Μοντέλο αποτελεί µία θεωρητική αναπαράσταση της πραγµατικότητας. Ο δηµιουργός ενός µοντέλου ορίζει τις όψεις εκείνες του πραγµατικού συστήµατος οι οποίες τον ενδιαφέρουν και τα στοιχεία του υπό εξέταση συστήµατος τα οποία θα µοντελοποιήσει. Η αξία ενός µοντέλου προκύπτει από την ικανότητά του να παρέχει µία απλοποιηµένη απεικόνιση του πραγµατικού συστήµατος και να προβλέπει 8
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) συγκεκριµένα γεγονότα σχετικά µε το σύστηµα αυτό. Η ζωή των µοντέλων επιµηκύνεται όταν αυτά χρησιµοποιούνται σε καθηµερινή βάση και έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στη µακροπρόθεσµη στρατηγική της επιχείρησης. Το Επιχειρηµατικό Μοντέλο ορίζεται ως µία συµβολική αναπαράσταση της επιχείρησης και των θεµάτων τα οποία την αφορούν και αποτελείται από συµπληρωµατικά µεταξύ τους µοντέλα των επιµέρους όψεων της επιχείρησης. Περιέχει αναπαραστάσεις µεµονωµένων γεγονότων, αντικειµένων, σχέσεων και συναλλαγών της επιχείρησης. Είναι σηµαντικό το επιχειρηµατικό µοντέλο να περιέχει όχι µόνο στατικές αλλά και δυναµικές όψεις της επιχείρησης. 2.2.1 ΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ Το επιχειρηµατικό µοντέλο αποτελεί µία συµβολική αναπαράσταση της επιχείρησης η οποία προκύπτει µε την αφαιρετική µέθοδο. Συνήθως ένα επιχειρηµατικό µοντέλο αποτελείται (χωρίς να περιορίζεται σε αυτά µόνο) από: 1. οργανωσιακά µοντέλα, τα οποία τεκµηριώνουν την οργανωσιακή δοµή και τις υπευθυνότητες και δικαιοδοσίες των µελών της. 2. µοντέλα βελτιστοποίησης και λήψης αποφάσεων, τα οποία χρησιµοποιούνται από υποστηρικτικά συστήµατα λήψης αποφάσεων (DSSs). 3. µοντέλα δραστηριοτήτων, τα οποία υπαγορεύουν τις λειτουργίες και ενέργειες που πρέπει να εκτελεστούν στις επιχειρηµατικές δραστηριότητες 4. µοντέλα πόρων, τα οποία περιγράφουν τα χαρακτηριστικά, τις πολιτικές διαχείρισης των πόρων, και τις ενέργειες που γίνονται για τη διεκπεραίωση διαφόρων δραστηριοτήτων 5. µοντέλα πληροφορίας, τα οποία περιγράφουν τη δοµή και τις αλληλοσυσχετίσεις των δεδοµένων και των πληροφοριακών στοιχείων του επιχειρηµατικού πληροφοριακού συστήµατος 6. οικονοµικά µοντέλα, τα οποία παρέχουν µία αναλυτική όψη για τα διάφορα κόστη της επιχείρησης 7. µοντέλα προϊόντων, για την αναπαράσταση των γεωµετρικών και µηγεωµετρικών χαρακτηριστικών του προϊόντος καθώς και των λεπτοµερειών 9
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) της σχεδίασης του προϊόντος και των τµηµάτων που το απαρτίζουν σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του 2.3 Η ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Οι επιχειρήσεις χρειάζονται µοντέλα για να απαντούν µε έναν ολοκληρωµένο και ενιαίο τρόπο σε θεµελιώδεις ερωτήσεις όπως : Ποιοι εργάζονται στην επιχείρηση; (οργανωσιακά µοντέλα) Τι ακριβώς κάνει ο καθένας; (οργανωσιακά µοντέλα, µοντέλα βελτιστοποίησης λήψης αποφάσεων) Πώς εκτελούν τα καθήκοντά τους οι εργαζόµενοι; (µοντέλα δραστηριοτήτων) Ποιοι είναι οι διαθέσιµοι πόροι; (µοντέλα πόρων) Ποια είναι τα πληροφοριακά συστήµατα της επιχείρησης; (µοντέλα πληροφορίας) Τέλος η σύνθεση όλων των παραπάνω µοντέλων σε ένα ενιαίο ολοκληρωµένο σύνολο δηµιουργεί το επιχειρηµατικό µοντέλο, το οποίο παρέχει την απάντηση στην ερώτηση : Με ποιον τρόπο συνδέονται σε ένα ολοκληρωµένο σύνολο όλα τα παραπάνω επιµέρους µοντέλα; 2.4 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Ο όρος Επιχειρηµατική Μοντελοποίηση αποτελεί έναν γενικό όρο που καλύπτει διάφορες δραστηριότητες, µεθόδους και εργαλεία τα οποία σχετίζονται µε την ανάπτυξη µοντέλων των διαφόρων όψεων της επιχείρησης. Επιχειρηµατική Μοντελοποίηση είναι η δηµιουργία του συνόλου των αυτοτελών και διακεκριµένων δραστηριοτήτων ή διαδικασιών που χρησιµοποιούνται για την ανάπτυξη των διαφόρων τµηµάτων ενός επιχειρηµατικού µοντέλου. Οποιαδήποτε τεχνική µοντελοποίησης χαρακτηρίζεται από: (α) Το συγκεκριµένο σκοπό και στόχο του µοντέλου (β) Το πλαίσιο στο οποίο ορίζεται το µοντέλο ή τα όριά του 10
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) (γ) Την οπτική (viewpoint) του µοντέλου. Πιο συγκεκριµένα διακρίνονται οι παρακάτω όψεις ή οπτικές µιας επιχείρησης : (γ1) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ (functional): Ορίζει ΤΙ λειτουργίες θα εκτελεστούν µέσα στην επιχείρηση και ποια αντικείµενα αυτές θα επεξεργαστούν. (γ2) ΜΕΣΩ ΣΥΜΠΙΡΙΦΟΡΑΣ (behavioral): Ορίζει ΠΩΣ συµβαίνουν όλα και ΠΟΤΕ (γ3) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΗ (informational): αναφέρεται στον ορισµό των δεδοµένων τα οποία χρησιµοποιούνται ή παράγονται και στις µεταξύ τους συσχετίσεις. (γ4) ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ (organizational): Ορίζει ΠΟΙΟΙ πόροι και agents της επιχείρησης θα εκτελέσουν τις διάφορες λειτουργίες των διαδικασιών (δ) Το επίπεδο λεπτοµέρειας του µοντέλου 2.5 ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Στόχοι της επιχειρηµατικής µοντελοποίησης είναι : Η καλύτερη αναπαράσταση και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της επιχείρησης Η διευκόλυνση της ανθρώπινης επικοινωνίας και της κατανόησης των διαδικασιών µέσω της παροχής πληροφόρησης για το τι πρέπει να γίνει, πώς, από ποιον, πως θα γίνει η αξιολόγηση, ποια είναι τα σχετικά κόστη. Η παροχή καθοδήγησης των ατόµων κατά την εκτέλεση της διαδικασίας. Η αυτόµατη εκτέλεση διαδικασιών ή τµηµάτων τους. Η εκµετάλλευση της επιχειρηµατικής γνώσης και τεχνογνωσίας για µετέπειτα επαναχρησιµοποίησή της (µε αυτό τον τρόπο χτίζεται η επιχειρηµατική µνήµη η οποία αποτελεί έναν πρόσθετο πόρο για την επιχείρηση) Η ορθολογική οργάνωση και ασφάλεια της ροής πληροφορίας 11
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) Η σχεδίαση (ή ανασχεδίαση) και η προδιαγραφή τµηµάτων της επιχείρησης Η ανάλυση συγκεκριµένων όψεων της επιχείρησης (π.χ. λειτουργική, οργανωσιακή, οικονοµική, ποσοτική, και ποιοτική ανάλυση) Η προσοµοίωση της συµπεριφοράς κάποιων τµηµάτων της επιχείρησης Η υποστήριξη και βελτίωση των διοικητικών διαδικασιών. Η λήψη καλύτερων αποφάσεων σχετικά µε τις λειτουργίες και την οργάνωση της επιχείρησης Ο καλύτερος συντονισµός και έλεγχος τµηµάτων ή διαδικασιών της επιχείρησης Η διευκόλυνση του benchmarking των διαδικασιών. Η διευκόλυνση της διαδικασίας αλλαγής και βελτίωσης µιας επιχείρησης 2.6 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΣΣΕΓΓΙΣΗ Εδώ και πολύ καιρό στην επιχειρηµατική µοντελοποίηση κυριαρχεί η λειτουργική (function-based) προσέγγιση, στην οποία δοµικός λίθος είναι η έννοια της λειτουργίας / function (ή δραστηριότητας / activity) η οποία χρησιµοποιείται σε όλα τα επίπεδα της µοντελοποίησης. Αυτή η προσέγγιση ακολουθήθηκε στις IDEF µεθόδους για τις οποίες θα γίνει εκτενέστερη αναφορά στη συνέχεια 2.6.1 ΕΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ Οι διαδικασίες ανάλογα µε το πόσο αυστηρά δοµηµένες ή ευέλικτες είναι, διακρίνονται σε : (α) Ασθενώς-δοµηµένες, των οποίων ούτε το τελικό αποτέλεσµα, ούτε η αλληλουχία των δραστηριοτήτων είναι απολύτως γνωστά. Αυτές αφορούν: Ad-hoc workflows, όπου η συγκέντρωση και δροµολόγηση της πληροφορίας δεν ακολουθεί κάποια καθορισµένη πορεία αλλά είναι αυθόρµητη 12
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ (BUSINESS PROCESS MODELING, BPM) ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ IDEF (INTEGRATED DEFINITION LANGUAGE) Cooperative team workflows, των οποίων η δοµή προκύπτει από τη συνεργασία µιας οµάδας ατόµων. (β) Hµι-δοµηµένες, των οποίων το αναµενόµενο αποτέλεσµα είναι γνωστό, αλλά η διαδοχή των δραστηριοτήτων γίνεται γνωστή µόνο κατά την ώρα της εκτέλεσης. Αυτές αποτελούνται από: αλυσιδωτές δραστηριότητες (chained activity) ολοκληρωµένες δραστηριότητες µιας οµάδας ανθρώπων µε συγκεκριµένη δοµή (integrated team activity). (γ) Kαλά δοµηµένες, των οποίων το αναµενόµενο αποτέλεσµα είναι γνωστό και η διαδοχή των δραστηριοτήτων καλά ορισµένη (ντετερµινιστική). Αυτές αφορούν standard workflow, δηλ. προτυποποιηµένα, µε συγκεκριµένη δοµή τα οποία αυτοµατοποιούν συνήθως επαναλαµβανόµενες δραστηριότητες. Στις καλά δοµηµένες διαδικασίες όποτε συµβεί κάποια εξαίρεση (ad-hoc exception), τότε ο τελικός χρήστης µπορεί να αποκλίνει από το στάνταρντ ορισµό της διαδικασίας Οι δραστηριότητες (activities) διακρίνονται και αυτές σε : δοµηµένες, των οποίων η συµπεριφορά είναι προβλέψιµη µη-δοµηµένες, των οποίων η συµπεριφορά δεν είναι προβλέψιµη. 2.7 Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗΣ IDEF0 Η Integrated DEFinition language (IDEF) είναι µια οικογένεια µεθόδων για τη µοντελοποίηση διαφορετικών τοµέων και όψεων της επιχείρησης. Με τη χρήση της µεθοδολογίας αυτής, επιτυγχάνεται η εξειδίκευση κάθε µοντέλου στις συγκεκριµένες ανάγκες της επιχείρησης και παράλληλα το σύνολο των µοντέλων µπορεί να προσφέρει ολοκληρωµένες λύσεις το σύνολο των επιχειρησιακών αναγκών. Η µέθοδος IDEF αναπτύχθηκε υπό την αιγίδα του υπουργείου Αµύνης των Η.Π.Α. και αποσκοπούσε στην ανάπτυξη γενικών επιχειρησιακών συστηµάτων, για την αναβάθµιση της βιοµηχανίας εξοπλισµών. Τα επιθυµητά αποτελέσµατα αφορούσαν την αύξηση της παραγωγικότητας µε τη χρήση συστηµάτων ψηφιακής τεχνολογίας και τη βελτίωση του επικοινωνιακού περιβάλλοντος µεταξύ των σχεδιαστών βιοµηχανικών συστηµάτων. 13