Σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα και AIDS στους εφήβους Χαράλαµπος Ανταχόπουλος 3 η Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ
Εφηβική ηλικία και σεξουαλικά µεταδιδόµενα νοσήµατα (STDs) Έναρξη σεξουαλικής ζωής Έλλειψη προφυλάξεων (άγνοια, αντίδραση, «αυθορµητισµός») Υψηλού κινδύνου συµπεριφορές (αριθµός-επιλογή συντρόφων, επήρεια ουσιών-µέθης, πειραµατισµοί) Αντιδραστική στάση (αµφισβήτηση συµβουλών-οδηγιών από τους µεγάλους, οικείους και µη) Ελλιπής πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας (παιδιάτρους; γυναικολόγους; απουσία συστηµατικού ελέγχου) 2
STDs - εφηβεία Παθογόνοι µικροοργανισµοί: Chlamydia trachomatis Neisseria gonorrhoeae Herpes simplex II Treponema pallidum Haemophilus ducreyi Human papillomavirus (HPV) Human immunodeficiency virus (HIV) Hepatitis B, hepatitis C virus 3
STDs - εφηβεία Κλινικές εκδηλώσεις: Ουρηθρίτιδα Φλεγµονώδης νόσος της πυέλου Έλκη γεννητικών οργάνων Κονδυλώµατα Συστηµατική νόσος (σύφιλη, ηπατίτιδες, HIV λοίµωξη) Απώτερες επιπλοκές (καρκίνος τραχήλου µήτρας, κίρρωση / καρκίνος ήπατος, κάθετη µετάδοση κατά την κύηση/τοκετό) 4
Ουρηθρίτιδα C. trachomatis, N. gonorrhoeae, συχνά συνύπαρξη των δύο Καύσος στην ούρηση, έκκριµα Καλή κλινική εξέταση (πιθανότητα και άλλων STDs) Gram-χρώση εκκρίµατος (N. gonorrhoeae), DNA probe (C. trachomatis) Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα: κεφαλοσπορίνη 3 ης γενιάς ή κινολόνη Μη γονοκοκκική ουρηθρίτιδα: αζιθροµυκίνη ή δοξυκυκλίνη 5
Φλεγµονώδης νόσος της πυέλου Συχνότερα αίτια: C. trachomatis, N. gonorrhoeae, σπανιότερα: Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, group B streptococci, Escherichia coli, Klebsiella spp, Proteus mirabilis, αναερόβια Πόνος στο υπογάστριο, κολπικό έκκριµα-αιµορραγία, πυρετός (όχι πάντα) Συνήθως τίθεται κλινικά η διάγνωση: ευαισθησία κατά την ψηλάφηση και εξέταση των γεννητικών οργάνων, αυξηµένοι δείκτες φλεγµονής Χαµηλός ουδός για χορήγηση κατάλληλης αντιµικροβιακής θεραπείας προς αποφυγή απώτερων επιπλοκών (υπογονιµότητα, αυξηµένο κίνδυνο έκτοπης κύησης, χρόνιο πυελικό άλγος) 6
Έλκη γεννητικών οργάνων Herpes simplex II, T. pallidum, H. ducreyi, C. trachomatis Κλινικά χαρακτηριστικά αριθµός, θέση, ευαισθησία, εµφάνιση, ± συνοδός λεµφαδενοπάθεια: ποικίλλουν ανάλογα µε το λοιµογόνο παράγοντα Διάγνωση: κλινική + εργαστηριακή (ορολογική για HSV και σύφιλη, Gram-χρώση, καλλιέργειες, PCR) Αντιµικροβιακή θεραπεία ανάλογα µε το αίτιο 7
Κονδυλώµατα Προκαλούνται από τον ιό HPV Οι βλάβες ποικίλλουν σε µέγεθος και θέση Τοπική θεραπεία (κρυοθεραπεία, laser, κρέµα ποδοφυλλίνης / ποδοφυλλοτοξίνης / 5 φθοριοοουρακίλης) Πρόληψη µέσω τετραδύναµου εµβολίου έναντι του HPV 8
Σύφιλη Πρωτογόνος (τοπικές βλάβες), δευτερογόνος, λανθάνουσα, τριτογόνος (συστηµατικές εκδηλώσεις, προσβολή ΚΝΣ, καρδιαγγειακού) Μετάδοση και κατά την κύηση (συγγενής σύφιλη) Διάγνωση: µη τρεπονηµικές (RPR, VDRL), τρεπονηµικές δοκιµασίες σε ορό και ΕΝΥ Θεραπεία: πενικιλλίνη (κρυσταλλική, βενζαθινική) 9
HIV λοίµωξη Κίνδυνος µετάδοσης: 0,01-1% µε τη συνουσία. Τα έλκη γεννητικών οργάνων 10πλασιάζουν τον κίνδυνο. Η χρήση προφυλακτικού προλαµβάνει τη µετάδοση Προσβολή λεµφοκυττάρων από τον ιό. Βαθµιαία έκπτωση της ανοσίας ( απόλυτου αριθµού και ποσοστού CD4 λεµφοκυττάρων). Πρωτοπαθής λοίµωξη: εµπύρετο, φαρυγγίτιδα, λεµφαδενίτιδα, εξάνθηµα, κακουχία διάρκειας 2-6 εβδοµάδων Σταδιακή εµφάνιση λοιµώξεων από ευκαιριακά παθογόνα (Cryptococcus, Pneumocystis, Cryptosporidium, άτυπα µυκοβακτηρίδια), κακοηθειών, και συστηµατικών εκδηλώσεων (απίσχναση, λεµφαδενοπάθεια) 10
HIV λοίµωξη Εργαστηριακή διάγνωση: ορολογικές εξετάσεις (ELISA, Western blot), PCR Εκτίµηση κατάστασης ανοσιακού συστήµατος: απόλυτος αριθµός / ποσοστό CD4, λόγος CD4/CD8 Έλεγχος αντοχής του ιού (γονοτυπικός, φαινοτυπικός) 3πλή συνδυασµένη αντιρετροϊκή θεραπεία (HAART) δραµατική αύξηση προσδόκιµου επιβίωσης και βελτίωση ποιότητας ζωής 11
Πρόληψη STDs Προγράµµατα ενηµέρωσης, παρέµβασης και προαγωγής υγείας Συµβουλευτική για συµπεριφορές υψηλού κινδύνου και υιοθέτηση ασφαλέστερων πρακτικών (συστηµατική χρήση προφυλακτικού) Προσέγγιση / έλεγχος οµάδων που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας Ολοκληρωµένη αντιµετώπιση των περιστατικών STDs (διάγνωση, θεραπεία, ενηµέρωση/θεραπεία συντρόφων, καταγραφή) Εµβολιασµοί (HPV, ηπατίτιδας Β) 12