Αυτό το φυλλάδιο εξηγεί τι είναι οι αγχώδεις διαταραχές και πώς μπορείτε να βρείτε βοήθεια.
Οι αγχώδεις διαταραχές, όπως η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, η Διαταραχή Πανικού και η Κοινωνική Φοβία, συνήθως συνοδεύουν την κατάθλιψη.
Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι η πιο συνηθισμένη αγχώδης διαταραχή που εκδηλώνεται μαζί με την κατάθλιψη. Ποια είναι τα συμπτώματα της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υπερβολική ανησυχία και υπερένταση παρόλο που μπορεί να υπάρχει μικρός ή κανένας λόγος ανησυχίας. Τα άτομα που έχουν Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή πάντα προσμένουν καταστροφή και συχνά ανησυχούν υπερβολικά για την υγεία τους. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν γενικευμένο άγχος δεν μπορούν να σταματήσουν τις ανησυχίες τους. Αυτές οι ανησυχίες συνήθως συνοδεύονται από σωματικά συμπτώματα όπως: κόπωση πονοκεφάλους μυϊκή υπερένταση μυϊκούς πόνους δυσκολία στην κατάποση τρεμούλα συσπάσεις ευερεθιστικότητα ίδρωμα και εξάψεις. Τα άτομα με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή μπορεί επίσης να αισθάνονται ναυτία ή να χρειάζεται να πηγαίνουν στην τουαλέτα συχνά. Είναι ανίκανα να χαλαρώνουν, μπορεί να τρομάζουν ευκολότερα από άλλα άτομα, μπορεί να δυσκολεύονται να συγκεντρώνουν την προσοχή τους και συχνά δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή να κοιμηθούν για μεγάλα διαστήματα. Αν η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι σοβαρή, μπορεί να κυβερνά τη ζωή του ατόμου κάνοντας δύσκολη την εκτέλεση συνηθισμένων καθημερινών εργασιών. Ποια είναι τα αίτια της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής; Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή αναπτύσσεται αργά και συνήθως κατά τη διάρκεια της παιδικής και της μέσης ηλικίας. Η διάγνωσή της γίνεται όταν ένα άτομο περνά τουλάχιστον 6 μήνες ανησυχώντας για έναν αριθμό προβλημάτων όπως μικροπράγματα σαν χρονική συνέπεια, εργασία, οικογένεια, οικονομικά θέματα, υγεία ή σχέσεις. Ποιες θεραπευτικές αγωγές διατίθενται για Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή; Αν νομίζετε ότι έχετε Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή μιλήστε στο γενικό γιατρό σας. Συνήθως μπορεί να σας παραπέμψει σε κλινικό ψυχολόγο, ψυχίατρο ή σύμβουλο για να σας βοηθήσει να λάβετε την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Συνήθως θεραπείες μέσω λεκτικής επικοινωνίας όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι χρήσιμες στη θεραπευτική αγωγή της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής.
Διαταραχή Πανικού και Αγοραφοβία Ποια είναι τα συμπτώματα της Διαταραχής Πανικού Τα άτομα με Διαταραχή Πανικού αντιμετωπίζουν κρίσεις πανικού. Μια κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό αίσθημα έντονου φόβου ή άγχους ή μια ακατανίκητη αίσθηση επικείμενης καταστροφής. Αυτό το έντονο αίσθημα φόβου ή άγχους συνήθως φθάνει στο αποκορύφωμα της έντασής του ύστερα από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι δύο λεπτά. Αυτό το αίσθημα φόβου μπορεί μετά να συνεχιστεί για λίγα λεπτά ως μισή ώρα ή ακόμα περισσότερο. Όταν κάποιο άτομο αντιμετωπίζει μια κρίση πανικού, αυτή αποτελείται από τουλάχιστον τέσσερα από τα ακόλουθα συμπτώματα: ταχυπαλμία καρδιά που σφυροκοπά ή επιτάχυνση ρυθμού καρδιάς ίδρωμα τρεμούλα ή τρόμος αισθήσεις δύσπνοιας ή ασφυξίας αίσθημα πνιγμού πόνο ή δυσφορία στο στήθος ναυτία ή στομαχική διαταραχή αίσθημα ζαλάδας αστάθεια, ζαλάδα ή αίσθημα λιποθυμίας δεν εχουν αίσθηση της πραγματικότητας φόβο απώλειας ελέγχου ή κατάληξης σε τρέλλα φόβο θανάτου αισθήσεις μουδιάσματος ή μυρμηγκιάσματος εξάψεις. Επιπρόσθετα, το άτομο πρέπει επίσης να είχε αρκετές απροσδόκητες ή εντελώς αναπάντεχες κρίσεις πανικού, ή να είχε μια κρίση ακολουθούμενη από τουλάχιστον ένα μήνα επίμονου φόβου και ανησυχίας για την πιθανότητα να έχει κι άλλες κρίσεις πανικού στο μέλλον. Τα άτομα με διαταραχή πανικού συνήθως αποφεύγουν δραστηριότητες και καταστάσεις που νομίζουν ότι μπορεί να προκαλέσει μια κρίση πανικού. Ποια είναι τα αίτια της Διαταραχής Πανικού; Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι κρίσεις πανικού συνήθως ακολουθούσαν ένα αγχώδες επεισόδιο της ζωής που συνήθως περιλαμβάνει απειλή στην αίσθηση ασφάλειας και σιγουριάς του ατόμου όπως διαζύγιο, θάνατο, προαγωγή στη δουλειά, μετακόμιση σε νέο σπίτι, υποβολή σε χειρουργική επέμβαση ή διαπροσωπικές διαμάχες. Συχνά η διαταραχή πανικού αρχίζει στα εφηβικά και στα πρώτα ενήλικα χρόνια μας.
Διαταραχή Πανικού και Αγοραφοβία Αγοραφοβία Η αγοραφοβία συνήθως σχετίζεται με Διαταραχή Πανικού. Τα άτομα με διαταραχή πανικού αποφεύγουν καταστάσεις που μπορεί να δημιουργήσουν ανησυχίες για την ασφάλειά τους. Όταν ένα άτομο αποφεύγει ορισμένες καταστάσεις και τόπους που μπορεί να προκαλέσουν μια κρίση πανικού όπως το να περνά απέναντι οδηγώντας πάνω από γέφυρα, να στέκεται σε ουρά παντοπωλείου, να οδηγεί, να ταξιδεύει αεροπορικώς, να πηγαίνει σε κινηματογράφο και εστιατόρια, να παρευρίσκεται σε συνεδριάσεις ή στην εκκλησία, ή ακόμα και να μένει σπίτι μόνο του, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το άτομο διατρέχει κίνδυνο να παρουσιάσει Αγοραφοβία. Αυτές οι καταστάσεις φαίνονται πολύ επικίνδυνες για να διακινδυνεύει το άτομο να τις εκτελεί και το άτομο μπορεί να θέλει να μένει στο σπίτι συνεχώς. Αγοραφοβία είναι ο φόβος τόπων ή καταστάσεων όπου σε περίπτωση πανικού δεν διατίθεται αμέσως βοήθεια ή/και η διαφυγή είναι δύσκολη επειδή το άτομο δεν μπορεί σωματικά ή κοινωνικά να σηκωθεί και να φύγει. Η αποφυγή καταστάσεων πυροδότησης γίνεται μηχανισμός αντιμετώπισης που δεν είναι χρήσιμος επειδή βασίζεται στην ιδέα ότι οι κρίσεις πανικού μπορούν να ελέγχονται αποφεύγοντας καταστάσεις. Μια απροσδόκητη κρίση πανικού θα οδηγεί εύκολα σε όλο και περισσότερη αποφυγή. Αυτή η πάθηση ονομάζεται διαταραχή πανικού με αγοραφοβία. Η αγοραφοβία μπορεί να παρουσιάζεται αμέσως μετά τον πανικό ή μέρες, μήνες ή χρόνια αργότερα. Ως συνέπεια της αποφυγής καταστάσεων και τόπων, το άτομο μπορεί να αναπτύξει χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, εξάρτηση από άλλους, και απώλεια εμπιστοσύνης στην ικανότητά του να αντιμετωπίζει το φόβο και τον πανικό. Τα άτομα με διαταραχή πανικού με αγοραφοβία μπορεί να παρουσιάζουν κατάθλιψη επειδή αισθάνονται ότι οι ζωές τους κυβερνούνται από την αγοραφοβία. Ποιες θεραπευτικές αγωγές διατίθενται για Διαταραχή Πανικού και Αγοραφοβία; Αν νομίζετε ότι έχετε Διαταραχή Πανικού με ή χωρίς Αγοραφοβία μιλήστε στο γιατρό σας. Συνήθως μπορεί να σας παραπέμψει σε κλινικό ψυχολόγο, ψυχίατρο, ή σύμβουλο για να σας βοηθήσει να λάβετε την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Συνήθως οι θεραπείες μέσω λεκτικής επικοινωνίας όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι χρήσιμες στη θεραπευτική αγωγή της Διαταραχής Πανικού και Αγοραφοβίας.
Κοινωνική Φοβία Η Κοινωνική Φοβία συνήθως εκδηλώνεται μαζί με την κατάθλιψη ή άλλες αγχώδεις διαταραχές και έχει ίσες πιθανότητες να εκδηλωθεί σε άντρες και γυναίκες. Τι είναι η Κοινωνική Φοβία; Η Κοινωνική Φοβία υπάρχει όταν κάποιο άτομο αισθάνεται πολύ άγχος και είναι πολύ συνεσταλμένο σε καθημερινές κοινωνικές καταστάσεις όπως όταν τρώει, γράφει ή μιλά δημοσίως, κόβει τα μαλλιά του, μιλά μπροστά σε κόσμο και περιμένει σε ουρά. Ένα άτομο με κοινωνική φοβία έχει φόβους ότι παρακολουθείται και κρίνεται από τα άτομα γύρω του. Φοβάται επίσης ότι θα ενεργήσει με τρόπο που είναι εξευτελιστικός και προσβλητικός. Αυτό το υπερβολικό άγχος σταματά ή παρεμποδίζει τα άτομα από το να κάνουν καθημερινά πράγματα. Τα άτομα με κοινωνική φοβία αναγνωρίζουν ότι ο φόβος τους να είναι ανάμεσα σε κόσμο είναι παράλογος και υπερβολικός αλλά δεν μπορούν να ξεπεράσουν αυτό το φόβο. Συνήθως τα άτομα με κοινωνική φοβία ανησυχούν και τρέμουν μια κοινωνική εκδήλωση ημέρες και εβδομάδες πρίν. Πολλά άτομα φοβούνται μια κατάσταση, πολλά φοβούνται πολλές. Ποια είναι τα συμπτώματα της Κοινωνικής Φοβίας; Τα συμπτώματα που σχετίζονται με κοινωνική φοβία είναι παρόμοια με εκείνα μιας κρίσης πανικού και περιλαμβάνουν: αναψοκοκκίνισμα ίδρωμα τρεμούλα ναυτία και δυσκολία για ομιλία. Τα άτομα με κοινωνική φοβία νιώθουν εξαιρετική αμηχανία λόγω αυτών των συμπτωμάτων και συχνά νιώθουν αμήχανα όταν είναι ανάμεσα σε κόσμο εκτός από την οικογένειά τους. Ακόμα και αν κάποιο άτομο με κοινωνική φοβία εισέλθει σε μια κατάσταση που φοβάται, συνήθως αισθάνεται μεγάλο άγχος προηγουμένως και έντονη αμηχανία καθόλη τη διάρκειά της. Μετά την εμπειρία του στην κατάσταση που φοβόταν ανησυχεί υπερβολικά για το κατά πόσον έχει κριθεί ή τι σκέφθηκαν τα άλλα άτομα γι αυτό. Μερικές φορές τα άτομα με κοινωνική φοβία μπορεί να πίνουν ή να παίρνουν ναρκωτικά για αυτοφαρμακοθεραπεία. Ποιες θεραπευτικές αγωγές διατίθενται για Κοινωνική Φοβία; Αν νομίζετε ότι έχετε Κοινωνική Φοβία μιλήστε στο γιατρό σας. Συνήθως μπορεί να σας παραπέμψει σε κλινικό ψυχολόγο, ψυχίατρο, ή σύμβουλο για να σας βοηθήσει να λάβετε την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Συνήθως οι θεραπείες μέσω λεκτικής επικοινωνίας όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι χρήσιμες στη θεραπευτική αγωγή των Κοινωνικών Φοβιών.
Αυτό το φυλλάδιο πληροφοριών έχει αναπτυχθεί από την Δρ Litza Kiropoulos για τον ιστοχώρο MIDonline ο οποίος έχει χρηματοδοτηθεί απο το beyondblue: the national depression initiative. Για περισσότερες πληροφοριες για την κατάθλιψη και τους σχετικούς όρους στα ελληνικά παρακαλώ επισκεφτείτε τον ιστοχώρο MIDonline στο www.midonline. com.au Disclaimer: This information is a guide only. Content is subject to change content without notice. CRICOS provider: Monash University 00008C. The information published was correct at October 2008. TSG186421.