Δωρεά Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων Γεργιανάκη Ειρήνη Δωρεά Ομφαλικού Αίματος Τι είναι το ομφαλoπλακουντιακό αίμα; «Ομφαλοπλακουντιακό» ονομάζουμε το αίμα που μπορεί να ληφθεί από τον ομφάλιο λώρο και τον πλακούντα, αμέσως μετά τον τοκετό. Ποια είναι η χρησιμότητα του ομφαλικού αίματος Εδώ και αρκετά χρόνια, νοσήματα του αίματος όπως οι λευχαιμίες αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά με τη μεταμόσχευση μυελού των οστών που είχε ληφθεί από υγιείς δότες. Ουσιαστικά, αυτό που χρησιμοποιείται ως μόσχευμα είναι μια κατηγορία κυττάρων που ονομάζονται «αρχέγονα αιμοποιητικά», αφού αποτελούν τις προβαθμίδες για τα κύτταρα του αίματος. Μάλιστα, τα κύτταρα αυτά κυκλοφορούν σε μικρό αριθμό και στο περιφερικό αίμα και μπορούν να ληφθούν και από εκεί. Πρόσφατα, βρέθηκε ότι το ομφαλο-πλακουντιακό αίμα περιέχει μεγάλο αριθμό αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Έτσι άρχισε εντατική έρευνα με αποτέλεσμα την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση, το 1988, σε παιδί με μία σοβαρή αναιμία. Σήμερα έχει πια επιστημονικά αποδειχθεί ότι το ομφαλικό αίμα αποτελεί μια σημαντική εναλλακτική πηγή για μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων που μάλιστα φαίνεται να πλεονεκτεί στο γεγονός ότι δε χρειάζεται τόσο μεγάλη συμβατότητα με το λήπτη! Όταν υπάρξει ανάγκη 75% των ασθενών που χρειάζονται μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων δεν έχουν συμβατό δότη μέσα στην οικογένειά τους. Σε τέτοια περίπτωση, συμβατός δότης αναζητάται από τους αρμόδιους φορείς (στη χώρα μας από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων) στην Παγκόσμια Δεξαμενή όπου είναι καταχωρημένοι δωρητές από όλο τον κόσμο. Τι πρέπει να γνωρίζω για τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα του ομφάλιου αίματος 1. Αναφέρονται συχνά ως «βλαστοκύτταρα» χωρίς ο όρος να είναι ακριβής.
2. Οι περιπτώσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι συγκεκριμένες. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία και τις συστάσεις κορυφαίων οργανισμών και επιστημόνων, τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα από το ομφαλικό αίμα δεν είναι κατάλληλα για μεταμόσχευση προς τον ίδιο το δότη (αυτόλογη μεταμόσχευση). Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν για άλλον συμβατό ασθενή (ετερόλογη μεταμόσχευση) που αντιμετωπίζει κληρονομικές ή συγγενείς παθήσεις (διαταραχές μεταβολισμού, ανοσοανεπάρκειες), ορισμένες μορφές αναιμίας και λευχαιμίες. 3. Δεν έχουν ένδειξη για να χρησιμοποιηθούν στην Αναγεννητική Ιατρική. Αυτό σημαίνει ότι το πλήθος των παθήσεων που λέγεται ότι θα αντιμετωπίζουν αποτελούν υποθετικό σενάριο. Πως γίνεται η δωρεά ομφαλικού αίματος; Το ζευγάρι προμηθεύεται τον ειδικό ασκό για τη συλλογή ομφαλικού αίματος. Σε συνεννόηση με το μαιευτήρα, το αίμα λαμβάνεται από τον ομφάλιο λώρο αφού αυτός έχει αποκοπεί μετά τον τοκετό. Η διαδικασία αυτή διαρκεί 5 λεπτά και φυσικά δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα στη μητέρα ή το νεογνό. Τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα που συλλέγονται μπορούν να διατηρηθούν μια η δύο ημέρες μέχρι να μεταφερθούν σε ειδικά εργαστήρια που ονομάζονται «τράπεζες φύλαξης ομφάλιου αίματος». Οι τράπεζες Φύλαξης Ομφαλικού Αίματος είναι εργαστήρια εξειδικευμένα στη συλλογή, επεξεργασία, και κρυοκατάψυξη των μονάδων ομφαλικού αίματος. Διακρίνονται σε Δημόσιες και Ιδιωτικές. Στις Δημόσιες, το ομφαλικό αίμα φυλάσσεται δωρεάν και γίνεται δωρεά σε όποιον το έχει ανάγκη. Η λειτουργία τους βασίζεται στις προδιαγραφές του διεθνούς οργανισμού Fact-NetCord, σύμφωνα με τις οποίες η διαδικασία επιλογής των μονάδων που τελικά θα καταψυχθούν είναι πολύ αυστηρή (απορρίπτεται το 65-70%). Η καταλληλότητα του δείγματος εξαρτάται από το άν έχει γίνει ορθή λήψη, σωστή μεταφορά και κυρίως από το αν περιέχει αρκετό αριθμό κυττάρων. Στις ιδιωτικές τράπεζες φυλάσσεται ομφαλικό αίμα έναντι οικονομικού ανταλλάγματος από τους γονείς για "ιδία" χρήση. Η πιθανότητα όμως ένα παιδί να χρησιμοποιήσει τα δικά του κύτταρα είναι σχεδόν μηδενική, αφού τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα από το ομφαλικό αίμα δεν χρησιμοποιούνται σε αυτόλογες μεταμοσχεύσεις. Εξάλλου, οι μεγαλύτερες επιστημονικές εταιρείες στην Αμερική και την Ευρώπη είναι αντίθετες με την ιδιωτική κατάθεση, επειδή δεν υπάρχει τεκμηριωμένη επιστημονική βάση, συχνά δεν πληρούνται οι διεθνείς προδιαγραφές και σε
τελευταία ανάλυση υπάρχει δεοντολογικό πρόβλημα αφού, στερούν από ανθρώπους την ευκαιρία να βρουν συμβατό μόσχευμα. Στην κατεύθυνση αυτή κινούνται και στη χώρα μας ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων, η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών (ΠΟΣΕΑ). Συχνές ερωτήσεις Κάνοντας δωρεά ομφαλοπλακουντιακού αίματος, έχω προτεραιότητα αν το χρειαστώ; Η έννοια της προτεραιότητας στη διαδικασία εύρεσης δεν έχει νόημα αφού η επιλογή του κατάλληλου δότη εξαρτάται από την ύπαρξη συμβατού μοσχεύματος. Συμπερασματικά, ο μόνος τρόπος να βρει κάποιος συμβατό μόσχευμα είναι να υπάρχει ικανός αριθμός διαθέσιμων μοσχευμάτων προς δημόσια χρήση. Όσο περισσότερο δωρίζει ο κόσμος στις δημόσιες τράπεζες τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες να βρεθεί συμβατό μόσχευμα. Εθνικός Στόχος Ο στόχος είναι η επεξεργασία και φύλαξη για δημόσια χρήση 10-20.000 μονάδων ομφαλικού αίματος, στις οποίες θα περιλαμβάνονται όλες οι συχνότητες (πιθανότητες) ιστοσυμβατότητας του ελληνικού πληθυσμού, προκειμένου να καλύψει το 90% της Ελληνικής επικράτειας καθώς και των Ελλήνων της διασποράς. Δεν πρόκειται για ουτοπικό στόχο αν σκεφτούμε ότι στην Ελλάδα έχουμε 100.000 γεννήσεις το χρόνο. Που μπορώ να απευθυνθώ αν θέλω να ενημερωθώ ή να δωρίσω ομφαλοπλακουντιακό αίμα Ελληνική Τράπεζα Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, Σωρανού Εφεσίου 4 Αθήνα. Τηλ.:210 6597697. Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου, Αιματολογική Κλινική Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών. Τηλ 2313307419. Επίσης, μπορείτε να επικοινωνήσετε με έναν από τους Συλλόγους Εθελοντών Αιμοδοτών της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών.
Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ. ΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΩΘΕΙ ΜΙΑ ΖΩΗ... Δείτε σχετικές σελίδες και κείμενα για να ενημερωθείτε σχετικά με τη δωρεά ομφαλικού αίματος ("βλαστοκυττάρων"). ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΤΟ 20ο ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 20ο Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο 6 Νοεμβρίου 2009 Χερσόνησος Ηρακλείου Κρήτης Πηγή: Σελίδα Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας www.eae.gr Ενότητα: Συμπόσιο Προγονικά αιμοποιητικά κύτταρα: Ιατρικές, Δεοντολογίκες, Νομικές απόψεις 1. UCB banking and donation Πάνος Κοτταρίδης Διάρκεια: 04:13 http://www.mdata.gr/webcastingconfs/eae_09/fri_minos_1200_kottaridis_/main. htm 2. Βλαστοκύτταρα του Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος: Βιολογικά δεδομένα και κλινικές εφαρμογές George Stamatoyannopoulos Διάρκεια: 31:54 http://www.mdata.gr/webcastingconfs/eae_09/fri_minos_1200_stamatoyannop oulos_/main.htm 3. Ηθική και δεοντολογική θεώριση των συλλογών ομφαλοπλακουντιακού αίματος Γεώργιος Μανιάτης Διάρκεια: 29:34 http://www.mdata.gr/webcastingconfs/eae_09/fri_minos_1200_maniatis_/main. htm 4. Συζήτηση http://www.mdata.gr/webcastingconfs/eae_09/fri_minos_1200_discuss_/main.h tm Για επαγγελματίες υγείας: Οι γιατροί κάθε ειδικότητας και οι επαγγελματίες στην υγεία ερωτώνται πολύ συχνά σχετικά με τη χρησιμότητα των "βλαστοκυττάρων" και καλό θα ήταν να
ξέρουν βασικές πληροφορίες. Ένα ενδιαφέρον reviw άρθρο μπορείτε να δείτε εδω: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc2801068/pdf/dtsch_arztebl_int- 106-0831.pdf ΔΥΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΚΛΑΙΚΕΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ http://www.alopsis.gr/modules.php?name=news&file=article&sid=1039 http://www.ekathimerini.gr/4dcgi/4dcgi/_w_articles_civ_11_24/05/2009_315688 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ http://www.eae.gr/new/trapezes-o-m.asp ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΟ 19ο ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΓΙΝΕ ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΜΦΑΛΙΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ http://www.mconferences.com/eae/index.php?type=2&conf_id=400&host=3 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΧΕΓΟΝΑ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΆ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ 20ου ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ http://www.mdata.gr/webcastingconfs/eae_09/fri_minos_1200_discuss_/main.h tm ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΦΥΛΑΞΗΣ ΟΜΦΑΛΙΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ http://hcbb.bioacademy.gr/ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΒΙΟΗΘΙΚΗς http://www.bioethics.gr/document.php?category_id=69&document_id=393 ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ http://www.eom.gr/article_detail.asp?e_cat_id=6&e_article_id=59