ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΘΡΑΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΕΡΓΑΣΙΑΣ: <<ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΡΥΠΑΝΣΗ>> ΕΠΩΝΥΜΟ:ΚΟΥΡΕΛΗ ΟΝΟΜΑ:ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΡ.ΜΗΤΡΩΟΥ:7381 ΞΑΝΘΗ 2010
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΡΥΠΑΝΣΗ Ηπαρουσίαστηνατμόσφαιραρύπων, δηλαδήκάθεείδους ουσιών, θορύβου, ακτινοβολίαςήάλλωνμορφώνενέργειας σεποσότητα, συγκέντρωσηήδιάρκειαπουμπορούννα προκαλέσουναρνητικέςεπιπτώσειςστηνυγεία, στους ζωντανούςοργανισμούςκαισταοικοσυστήματα. Γενικά μπορούννακαταστήσουντοπεριβάλλονακατάλληλογιατις επιθυμητέςχρήσειςτου. Ότανηατμοσφαιρικήρύπανση φτάσεισεεπίπεδοεπικίνδυνογιατηδιαβίωσηλέμεότι έχουμε "Νέφος".
ΝΕΦΟΣ Παρουσιάζεταιμεδύομορφές: 1)ΝέφοςΚαπνομίχλης: Ότανέχουμευψηλήσυγκέντρωσηρύπωνσεσυνδυασμό μεσχετικάχαμηλήθερμοκρασίακαιμεγάλησχετική υγρασία. 2)ΦωτοχημικόΝέφος: Ότανέχουμευψηλέςθερμοκρασίες, μεγάληηλιοφάνεια, μικρήσχετικήυγρασίακαιυψηλήσυγκέντρωσηοξειδίων τουαζώτου, υδρογονανθράκων, μονοξειδίουτουάνθρακα καιδευτερογενώνπροϊόντωντους.
ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟΙΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΙΡΥΠΟΙ Όζον(Ο₃) Μονοξείδιοτουάνθρακα(CO) Διοξείδιοτουαζώτου(ΝΟ₂) Σωματίδια Διοξείδιοτουθείου(SO₂) Μόλυβδος(Pb) Τοξικοίαέριοιρύποι Ρύποιυπεύθυνοιγιατημείωσητουστρατοσφαιρικούόζοντος Αέριατουθερμοκηπίου
ΟΖΟΝ(Ο₃) Άχρωμοαέριοπουαποτελείτοκύριοσυστατικότουφωτοχημικού νέφους. ΜαςπροστατεύειαπότιςβλαβερέςακτίνεςτουΉλιου. ΠΗΓΕΣ: Σχηματίζεταιστηκατώτερηατμόσφαιρα, ωςαποτέλεσμαχημικών αντιδράσεωνμεταξύοξυγόνου, πτητικώνοργανικώνενώσεων (VOCs) και οξειδίωντουαζώτου, μετηβοήθειατηςηλιακήςακτινοβολίας. Πηγές αυτώντωνρύπωνείναιταοχήματα, ταεργοστάσια, οιχωματερές, τα χημικάδιαλυτικάκ.λπ. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: q Υγεία: Προκαλείερεθισμόστηναναπνευστικήοδό, αίσθημαξηρότητας στολαιμό, πόνοστοστήθος, βήχα, άσθμα, φλεγμονήστουςπνεύμονες. q Περιβάλλον: Μειώνειτηνπαραγωγήστιςαγροτικέςκαλλιέργειεςκαι προκαλείζημιάστηδασικήβλάστηση.
ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟΤΟΥΑΝΘΡΑΚΑ(CO) Άοσμοκαιάχρωμοαέριοπουεκπέμπεταιαπότιςεξατμίσεις τωναυτοκινήτωνκαιαπόκάθεείδοςμηχανές, όταν συντελείταιατελήςκαύση. ΠΗΓΕΣ: Ταβενζινοκίνητααυτοκίνητα. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Μειώνειτηνικανότητατουαίματοςναμεταφέρειοξυγόνο, σεβασικούςιστούςτουοργανισμού, επιδρώνταςκυρίωςστο καρδιοαγγειακόκαινευρικόσύστημα. Σευψηλές συγκεντρώσειςπροκαλείζαλάδα, πονοκέφαλο, καικόπωση.
ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΤΟΥΑΖΩΤΟΥ(ΝΟ₂) Αέριο, μεκαφέχρώμακαιιδιάζουσαοσμή. Σευψηλές συγκεντρώσεις, είναιυπεύθυνογιατηνάσχημηκαφέόψη τουουρανούτωνπόλεων. ΠΗΓΕΣ: Ηχρήσηκαυσίμωνπαράγειμονοξείδιοτουαζώτου (ΝΟ), τοοποίομεδιάφορεςχημικέςαντιδράσειςμετατρέπεται σεδιοξείδιοτουαζώτου. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Αποτελείτονκύριορύποτουνέφουςκαιτηςόξινης βροχής. Σευψηλέςσυγκεντρώσεις, βλάπτειανθρώπουςκαι βλάστηση.
ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ Υλικάσεστερεήήυγρήμορφή, πουμπορούννααιωρούνταιστην ατμόσφαιρα, γιαμεγάλαχρονικάδιαστήματα. ΠΗΓΕΣ: Βιομηχανικέςδραστηριότητες, παραγωγήτσιμέντου, γύψου, χυτήριαμεταλλεύματος, αυτοκίνητα, πυρκαγιές, σκόνηαπό απογυμνωμένοέδαφος, αγροτικέςδραστηριότητες, κατασκευές. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Επηρεάζουντηναναπνοή, προκαλούνασθένειεςστοαναπνευστικό καιστουςπνεύμονεςακόμακαιπρόωροθάνατο. Προκαλούν φθορέςστιςβαφές, σταεδάφη, σταυφάσματα, καιμειώνουντην ορατότητα. Οιεπιδράσειςτουςεξαρτώνταιαπότομέγεθος (όσο μικρότεραείναιτόσοπιοεπικίνδυνα) καιαπότηχημικήσύσταση.
ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΤΟΥΘΕΙΟΥ (SO₂) ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΤΟΥΘΕΙΟΥ (SO₂) Αέριοάχρωμο, άοσμοκαισεχαμηλέςσυγκεντρώσεις. Σε πολύυψηλέςσυγκεντρώσειςέχειέντονηερεθιστική μυρωδιά. ΠΗΓΕΣ: Εργοστάσιαπαραγωγήςενέργειας, βιομηχανίες, κεντρικές θερμάνσεις, διυλιστήριαπετρελαίου, χημικέςβιομηχανίες, χαρτοβιομηχανίες. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Αποτελείβασικόρύποτουνέφους, επηρεάζειάτομαμε αναπνευστικάπροβλήματακαιπροκαλείαλλοιώσειςσε βλάστησηκαιμέταλλα. Μειώνειτηνορατότητακαιαυξάνει τηνοξύτητατωνλιμνώνκαιτωνποταμών.
ΜΟΛΥΒΔΟΣ(Pb) ΠΗΓΕΣ: Μεταφορές, πηγέςπουκάνουνχρήσηκαυσίμωνμε μόλυβδο, χρήσηγαιανθράκων, βαριέςβιομηχανίες, χυτήρια, εργοστάσιαμπαταριών, καύσηαπορριμμάτων. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Υψηλάποσοστάμολύβδουμπορούνναεπηρεάσουν, δυσμενώς, τηνπνευματικήανάπτυξηκαιδραστηριότητα, τηλειτουργίατωννεφρών, καιτηχημείατουαίματος.
ΤΟΞΙΚΟΙΑΕΡΙΟΙΡΥΠΟΙ Σεαυτήτηνκατηγορίαανήκουνρύποιόπωςτοαρσενικό, ο αμίαντος, καιτοβενζόλιο. ΠΗΓΕΣ: Χημικέςβιομηχανίες, βιομηχανικέςδραστηριότητες, εκπομπέςαπότακαύσιμακαιτιςμηχανέςτωνοχημάτων, καιοικοδομικάυλικά. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Καρκίνο, αναπνευστικάπροβλήματα, γενετικέςανωμαλίες, στείρωσηακόμακαιθάνατοήσοβαρέςκακώσειςαν απελευθερωθούνσεμεγάλεςσυγκεντρώσεις(ατύχημα).
ΡΥΠΟΙΥΠΕΥΘΥΝΟΙΓΙΑΤΗΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥΟΖΟΝΤΟΣ Είναιχημικά, όπωςοιχλωροφθοριομένοιυδρογονάνθρακες (CFCs), ο τετραχλωριούχοςάνθρακας, πουχρησιμοποιούνταιωςψυκτικέςουσίες καισεδιάφορεςβιομηχανικέςδραστηριότητες. Συγκεντρώνονταιστην ανώτερηατμόσφαιρα, όπουκαταστρέφουντονπροστατευτικόμανδύα τουόζοντος, οοποίοςεμποδίζειτηβλαβερήυπεριώδη (UV) ακτινοβολία ναφθάσειστηγη. ΠΗΓΕΣ: Βιομηχανικήκαιοικιακήψύξη, καθαριστήρια, συσκευέςκλιματισμούστο σπίτικαιτοαυτοκίνητο, υλικάγιατηνκατάσβεσηπυρκαγιών, και προϊόντααπόαφρώδεςπλαστικό. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Αυξημένηέκθεσηστην UV ακτινοβολίαμπορείναπροκαλέσεικαρκίνο τουδέρματος, καταρράκτηστουςοφθαλμούς, εξασθένισητου ανθρώπινουανοσοποιητικούσυστήματος.
ΑΕΡΙΑΤΟΥΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Αέριαπουσυγκεντρώνονταιστηνατμόσφαιρακαιμπορούννα προκαλέσουντο "φαινόμενοτουθερμοκηπίου". Τέτοιααέρια είναιτοδιοξείδιοτουάνθρακα, τομεθάνιοκαιταοξείδιατου αζώτου. ΠΗΓΕΣ: Ηκατανάλωσηκαυσίμωνγιατηνπαραγωγήενέργειαςκαιτις μεταφορές. Τομεθάνιοπροέρχεταιαπότιςχωματερές, τα μηρυκαστικάζώα, ταανθρακωρυχεία, τουςορυζώνεςενώτα οξείδιατουαζώτουαπόβιομηχανικέςδραστηριότητες. ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ: Αύξησητηςθερμοκρασίαςτουπλανήτη, αύξησητηςσυχνότητας καιτηςσφοδρότηταςτωνκαταιγίδωνκαιάλλωνακραίωνκαιρικών φαινομένων, λιώσιμοτωνπολικώνπάγων, αύξησητηςμέσης στάθμηςτηςθάλασσας.
MΕΤΡΑΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Εξοικονόμησηενέργειας. Βελτίωσημεταφορών. Εισαγωγήευγενέστερωνκαυσίμων: φυσικόαέριο, ανανεώσιμεςπηγέςενέργειας. Βελτίωσηποιότηταςυγρώνκαυσίμων. Επεμβάσειςστιςεκπομπέςτωνβιομηχανιών. Έλεγχοςπηγώνρύπανσης. Πληροφόρησητουκοινού.
ΠΟΙΑΕΙΝΑΙΗΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ ΣτηνΑθήναηατμοσφαιρικήποιότητατουαέραέχειβελτιωθεί σημαντικάαπόταμέσατηςδεκαετίαςτου 1980. Μεγάλεςμειώσεις έχουνκαταγραφείστιςσυγκεντρώσειςτουδιοξειδίουτουθείου (SO 2 ), τουκαπνού, τουμονοξειδίουτουάνθρακα (CO) καιτου μολύβδου (Pb). Οιατμοσφαιρικέςσυγκεντρώσειςτουδιοξειδίου τουαζώτου (NO 2 ) έχουνσταθεροποιηθείκοντάσταατμοσφαιρικά όρια, αλλάεκφράζονταιανησυχίεςγιατααιωρούμενασωματίδια καιτοόζον (O 3 ). ΣτηΘεσσαλονίκηοιμέσεςσυγκεντρώσειςτωνρύπωνείναι χαμηλότερεςαπότιςαντίστοιχεςστηναθήνακαιαρκετά χαμηλότερεςαπόταόριαπουθέτειοπαγκόσμιοςοργανισμός Υγείας. ΠροβλήματαεντοπίζονταισεπεριοχέςτηςΕλλάδαςστιςοποίες λειτουργούνεργοστάσιαπαραγωγήςενέργειας.
ΗΡΥΠΑΝΣΗΤΗΣΑΘΗΝΑΣ
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣΤΩΝΡΥΠΩΝΣΤΗΝΥΓΕΙΑ Τοκυριότεροσύστημαπουπροσβάλλεταιστονάνθρωποείναιτο αναπνευστικόκαιτοκαρδιαγγειακό. Περισσότεροευάλωταείναι ταυπερήλικαάτομακαιμάλισταεκείναπουπάσχουναπό πνευμονικάκαικαρδιακάνοσήματα. Ιδιαίτερηεπίπτωση παρουσιάζεταιστιςπαιδικέςηλικίεςγιαδύολόγους:(α) ταπαιδιά παρουσιάζουναυξημένημεταβολικήδραστηριότητακαι (β) το νευρικό, τοαναπνευστικόκαιτοαναπαραγωγικότουςσύστημα δενείναιπλήρωςαναπτυγμένα. ΣτηνΕυρώπηένασταεπτάπαιδιά προσβάλλεταιαπόάσθμα. Επίσηςοιδιάφοροιρύποιευθύνονται πολλέςφορέςγιααποβολέςεμβρύων, σωματικέςκαιδιανοητικές αναπηρίεςκαιδιαταραχέςτηςαναπαραγωγικήςικανότητας.
ΗΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΡΥΠΑΝΣΗ ΜΕΙΩΝΕΙΤΟ IQ ΤΩΝΠΑΙΔΙΩΝ Παιδιάπουζουνσεγειτονιέςμεέντονηατμοσφαιρικήρύπανση έχουνχαμηλότερεςεπιδόσειςσετεστεξυπνάδαςκαιμνήμης έναντιπαιδιώνπουαναπνέουνκαθαρότεροαέρα. Ηεπίδρασητης ρύπανσηςστηνεξυπνάδαφάνηκεναείναιπαρόμοιαμεαυτήπου εμφάνιζανπαιδιάπουοιμητέρεςτουςκάπνιζαν 10 τσιγάρατην ημέραστηνεγκυμοσύνη, ήπαιδιάπουείχανεκτεθείσεμόλυβδο. Μετάαπόέρευναδιαπιστώθηκεότιόσομεγαλύτερηήτανη έκθεσήτουςστονμαύροάνθρακατόσοχαμηλότερεςαποδόσεις είχανστατεστεξυπνάδας. Αυτάπουείχανεκτεθείπολύ παρουσίαζανκαιχαμηλότεροσκορσεεξετάσειςλεξιλογίου, μνήμηςκαιμάθησης. Ηέρευναυποδεικνύειότιηρύπανσημπορεί ναέχειεπιβλαβήεπίδρασηστηνυγείαπροκαλώνταςφλεγμονήκαι οξειδωτικέςβλάβεςστονεγκέφαλο.