ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΕΠΟΧ 04/99 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1999 Σηµείωση:το προηγούµενο δελτίο (03/99) είχε εκ παραδροµής ηµεροµηνία 30.4.99 αντί 30.6.99 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ 14.12.99 Εχουν περάσει έξι χρόνια από την έναρξη της επεξεργασίας και τρία χρόνια από την ψήφιση του νέου οικιστικού νόµου (2508/97) ο οποίος κατά κοινήν οµολογία έρχεται να συµπληρώσει βασικά κενά του πολεoδοµικού θεσµικού πλασίου που δεν κάλυπτε ο ν 1337/83, λόγω του µεταβατικού του χαρακτήρα,τα βασικώτερα από το οποία είναι: Η αναβάθµιση των ΓΠΣ από σχέδια επεκτάσεων σε σχέδια συνολικής ρύθµισης των εντός και εκτός σχεδίου περιοχών των δήµων Η θέσπιση νέων διαδικασιών και εργαλείων για την προώθηση προγραµµάτων αστικών αναπλάσεων Παρά ταύτα ουδεµία κίνηση έχει γίνει για την εφαρµογή του νέου νόµου µε βασική εκκρεµότητα τις προδιαγραφές των νέων µελετών και την επεξεργασία βασικών εκτελεστικών ιαταγµάτων.ο ΣΕΠΟΧ έχει θέσει το θέµα στον Γενικό Γραµµατέα του ΥΠΕΧΩ Ε σε συνάντηση που είχε το Σ µαζύ του τον Φεβρουάριο, και µε επιστολή στην συνέχεια, όπου επεσήµανε την αναγκαιότητα της κατάλληλης προετοιµασίας του νέου πλαισίου πολεοδοµικού σχεδιασµού. εν όψει του σχεδιασµού του τρίτου κοινοτικού πλαισίου στήριξης. Είναι περιττό να τονισθεί η σηµασία του θέµατος τόσο για την επαγγελµατική αναβάθµιση του κλάδου όσο και για την βελτίωση της πολεοδοµικής πολιτικής στην χώρα.για τον λόγο αυτό οργανώνεται συνάντηση εργασίας µε αντικείµενο τις προδιαγραφές των νέων ΓΠΣ/ΣΧΟΑΠ και µελετών αναπλάσεων. Στην συνάντηση έχουν προσκληθεί εκπρόσωποι του ΥΠΕΧΩ Ε, του ΤΕΕ και του ΣΑ ΑΣ. Εκ µέρους του Σ θα εισηγηθούν οι συνάδελφοι Κωστης Γκάρτζος και Μάρω Ευαγγελίδου. Η παρουσία όλων είναι απαραίτητη, ώστε να κατατεθούν οι απόψεις των µελών του ΣΕΠΟΧ και να οργανωθεί η στάση του Συλλόγου πάνω στο θέµα Οι θέσεις του Συλλόγου για τον νόµο καθώς και η επιστολή προς τον Γενικό Γραµµατέα µε θέµα τις προδιαγραφές, έχουν δηµοσιευτεί στο δελτίο του Συλλόγου 02/99 Η αυνάντηση θα πραγµατοποιηθεί στις 14/12/1999, ώρα 18.00-21.000, στην αίθουσα της αντιπροσωπείας του Τ.Ε.Ε.. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Το.Σ. του ΣΕΠΟΧ µε τη συνδροµή του συναδέλφου Θύµιου Παπαγιάννη, έχει επισταµένα ασχοληθεί µε την επεξεργασία του εσωτερικού κανονισµού, η έγκριση του οποίου θα ολοκληρώσει την µορφή και λειτουργία του Συλλόγου, όπως αυτή προβλέπεται από το νέο αναθεωρηµένο καταστατικό. Το πρώτο κείµενο επεξεργασίας θα διανεµηθεί κατά την συνάντηση της 14.12.99 ώστε να διατυπωθούν παρατηρήσεις από τα µέλη. Στόχος µας είναι να συζητηθεί και ει δυνατόν να εγκριθεί ο εσωτερικός κανονισµός στην ετήσια Γενική Συνέλευση του Ιανουαρίου. Οι συνάδελφοι που ενδιαφέρονται αλλά δεν θα παραστούν στην συνάντηση, παρακαλούνται να επικοινωνήσουν µε την γραµµατεία του Συλλόγου ή µε τα µέλη του.σ.
iuussσστστστιςστάλθηeerrrtrκε ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ Στάλθηκε στους αρµόδιους Υπουργούς και τον ηµερήσιο τύπο Ο σεισµός της 7-9-99 κατέδειξε µε πολύ πιο γλαφυρό και έντονο τρόπο σε σύγκριση µε προηγούµενες φυσικές καταστροφές (πληµµύρες, πυρκαγιές) τις τραγικές συνέπειες του πλέον ανορθόδοξου και παγιωµένου τρόπου πολεοδοµικής οργάνωσης που ισχύει στην χώρα µας. Ανορθόδοξου βάσει κάθε παραδοσιακής λογικής κόστους οφέλους αφού στηρίζεται σε έναν παρωχηµένο τρόπο υπολογισµού του πολιτικού οφέλους, αγνοώντας την ολοένα αυξανόµενη σηµασία των συνθηκών διαβίωσης και του περιβάλλοντος σε ένα αναπτυσσόµενο οικονοµικό βιοτικό επίπεδο. Παγιωµένου σε αντίθεση µε κάθε διατυµπανιζόµενη αρχή οικιστικής πολιτικής και περιβαλλοντικού σχεδιασµού και χωρίς να έχει λάβει ποτέ υπόψη τις υϊοθετηµένες εδώ και χρόνια πρακτικές πολεοδοµικών παρεµβάσεων µε στόχο την βελτίωση του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος και της αισθητικής όλων των ευρωπαϊκών πόλεων, οι οποίες ας σηµειωθεί έχουν εξαιρετικά αποδώσει στους τοµείς του αστικού τουρισµού, της προσέλκυσης επενδύσεων και της ποιότητας ζωής. Θα πρέπει να συνειδητοποιηθεί και αξίζει να καταγραφεί από τους αρµόδιους φορείς αναλυτικά το γεγονός ότι η «νόµιµη αυθαιρεσία» έχει ένα υψηλότατο κόστος µε την εκ των υστέρων παροχή υποδοµών λειτουργιών και εξυπηρετήσεων, ενώ παράλληλα παράγεται ένα υποβαθµισµένο οικιστικό περιβάλλον µε υψηλό βαθµό επικινδυνότητας σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Η συντριπτική πλειοψηφία των σεισµόπληκτων ακινήτων αφορά νοµιµοποιηµένα αυθαίρετα. Συγχρόνως, η παντελής έλλειψη κοινόχρηστων ελεύθερων χώρων δηµιουργεί εκτός από λειτουργικά προβλήµατα, δυσεπίλυτες καταστάσεις σε περιόδους έκτακτων αναγκών. Η λογική της συνεχούς ένταξης περιοχών στο σχέδιο, που επίσης δεν εφαρµόζεται ποτέ στην πράξη µε την κατάργηση των προβλεποµένων κοινοχρήστων χώρων, πρέπει σσσυυυ να σταµατήσει από την στιγµή που αυτοαναιρείται ο κάθε φορά επικαλούµενος στόχος της, όπως εξεύρεση χώρων για εξυπηρετήσεις, εν γένει στέγαση και απροσδιόριστες κοινωνικές ανάγκες. Η ετοιµότητα και ο αριθµός των φορέων που ανέλαβαν δράση για τις προσφάτως σεισµόπληκτες περιοχές χαρακτηρίστηκε από αµεσότητα και επάρκεια. Ιδιαίτερη ανησυχία όµως προκαλούν η αποσπασµατικότητα και µικροκλίµακα των µέτρων που ανακοινώνονται παράλληλα µε τις προθέσεις επίσπευσης των εντάξεων αυθαιρέτων. Η ουσιαστική και αποτελεσµατική αντιµετώπιση του προβλήµατος απαιτεί άµεσα και παράλληλα ένα σύνολο παρεµβάσεων και διαδικασιών πολεοδοµικού, οικονοµικού και αρχιτεκτονικού χαρακτήρα, δεδοµένου του χαρακτήρα της περιοχής ως ζωτικού περιαστικού χώρου, της ιστορικότητας του, του αξιόλογου φυσικού περιβάλλοντος, των ασθενών οικονοµικά πληθυσµιακών οµάδων που επλήγησαν, των ήδη χωροθετηµένων εγκαταστάσεων για τους Ολυµπιακούς αγώνες και φυσικά της σεισµογένειας. Οι αρνητικές επιπτώσεις νέων εντάξεων άρα, θα είναι πολλαπλές. Πιστεύουµε ότι δίνεται η ευκαιρία η περιοχή να αποτελέσει πρότυπο και έναυσµα για την εφαρµογή του νέου οικιστικού νόµου ο οποίος προβλέπει σχέδια αναπλάσεων και κινδυνεύει να µείνει ανενεργός. Συγκεκριµένα προτείνουµε : Επανέλεγχο και τυχόν αναθεωρήσεις των σχεδίων, ώστε να εξαιρεθούν από τη δόµηση οι ακατάλληλες περιοχές. Την ταχύτερη δυνατή ενεργοποίηση του θεσµικού πλαισίου αναπλάσεων (Ν.2508/97), ώστε να γίνει η χρήση του άµεσα στις πληγείσες περιοχές. Καµία νέα εσπευσµένη ένταξη στο σχέδιο και νοµιµοποίηση αυθαιρέτων ακολουθώντας και τη βασική αρχή του Ν. 2508/97 περί οικονοµίας στην οικιστική
εξάπλωση και µε πλήρη σεβασµό του δασικού χώρου. Συγκέντρωση των πόρων που αντιστοιχούν σε δικαιούχους δανείων σεισµοπλήκτων και χρησιµοποίησή τους για στεγαστικά προγράµµατα αντί της µεµονωµένης αποκατάστασης. Κάθε οικιστική ανάπτυξη να γίνεται µε γεωδυναµικά κριτήρια και να καταργηθούν άµεσα όλες οι διατάξεις νοµιµοποιήσεων αυθαίρετων κτισµάτων και εξαιρέσεων από τις κατεδαφίσεις. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΟΜΟΥ 2508/97 Οι επιστολές που στάλθηκαν για την συνάντηση εργασίας στις 14.12.99 έχουν ως εξής: 1.ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΥΠΕΧΩ Ε Αθήνα 15.11.99 Α.Π. 49 ΠΡΟΣ τον Γενικό Γραµµατέα ΥΠΕΧΩ Ε κ. Ηλία Μπεριάτο ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ Πρόεδρο Τ.Ε.Ε. κ. Κώστα Λιάσκα Πρόεδρο Σ.Α..Α.Σ. κ. Αγγελο Γαβαλά Θ Ε Μ Α : Προδιαγραφές του νόµου 2508/97 Κύριε Γενικέ, Στην ιδιαίτερα εποικοδοµητική συνάντηση που είχαµε µαζί σας τον Φεβρουάριο 99, συζητήθηκε µεταξύ άλλων το θέµα των προδιαγραφών του Ν. 2508/97, και επισηµάνθηκε η αναγκαιότητα άµεσης έκδοσής τους. Μάλιστα στην πρότασή µας για εκπόνηση πιλοτικών µελετών (µε τη συµµετοχή υπηρεσιακών στελεχών, µελετητών του ιδιωτικού τοµέα και πανεπιστηµιακών) επί των οποίων θα στηριχθεί η επεξεργασία τους, προβάλλατε την ένσταση της στενότητας χρόνου. Εκτοτε έχουν παρέλθει 8 µήνες και δεν υπάρχει καµµία ανακοίνωση πάνω στο θέµα, παρά το γεγονός ότι ο ΣΕΠΟΧ σας απέστειλε τη συνηµµένη επιστολή µε συγκεκριµένες προτάσεις για τη µεθόδευση του όλου ζητήµατος. Η επιστολή µας, όπως µας διαβεβαιώσατε σε άτυπη συνάντηση, εστάλει στις Υπηρεσίες µε παρατηρήσεις σας. Παρά ταύτα µετά από επανειλληµµένες επισκέψεις της αντιπροέδρου του Συλλόγου στο γραφείο σας, δεν κατέστη δυνατόν να εντοπισθούν τα ίχνη της. Σύµφωνα µε πληροφορίες µας, εκπονούνται ήδη προδιαγραφές από την αρµόδια ιεύθυνση του ΥΠΕΧΩ Ε, χωρίς ενηµέρωση των επιστηµονικών Συλλόγων που όφειλαν να συµµετάσχουν στην επεξεργασία τους, κατά πάγια τακτική αφ ενός, αλλά και λόγω της σχετικής απόφασης του προκατόχου σας, που συστήνει ειδική οµάδα εργασίας µε εκπροσώπους των φορέων των Τεχνικών. Κύριε Γενικέ, Συνάδελφε, Σας είναι γνωστό το γενικότερο ενδιαφέρον του Συλλόγου του οποίου είστε εξάλλου εκλεκτό µέλος για την πορεία του σχεδιασµού στην χώρα µας αλλά και για την επαγγελµατική αναβάθµιση του κλάδου, δύο ζητήµατα στενά συνδεδεµένα µεταξύ τους. Θεωρούµε κατά συνέπεια αυτονόητο ότι πρόθεσή σας είναι να µας αποσταλεί το σχέδιο προδιαγραφών που ετοιµάζεται από την υπηρεσία καθώς και στους άλλους φορείς για γνωµοδότηση προ της οριστικής έκδοσής του σαν Υπουργική Απόφαση. Για το λόγο αυτό ζητάµε να επισπευθεί η παραπάνω διαδικασία. Παράλληλα σας ενηµερώνουµε ότι το Σ του ΣΕΠΟΧ αποφάσισε τη διοργάνωση συνάντησης εργασίας µε αντικείµενο τις προδιαγραφές των νέων ΓΠΣ/ΣΧΟΑΠ και µελετών αναπλάσεων, που είναι ιδιαίτερα επίκαιρες λόγω του πρόσφατου
σεισµού, ώστε να κατατεθούν οι απόψεις των µελών του και να οργανωθεί η τοποθέτηση του Συλλόγου πάνω στο θέµα. Η συνάντηση ορίστηκε στις 14/12/1999, ώρα 18.00 21.00, στην αίθουσα αντιπροσωπείας του Τ.Ε.Ε. Παρακαλούµε να µας σταλεί εγκαίρως το απαραίτητο υλικό καθώς και να συµµετάσχουν εκπρόσωποι του ΥΠΕΧΩ Ε ώστε να παρουσιάσουν τις προτάσεις σας. Σας πληροφορούµε, ότι έχουν επίσης προσκληθεί, εκπρόσωποι του Τ.Ε.Ε. και του Σ.Α..Α.Σ. Ευελπιστούµε στη συνεργασία σας ώστε να υπάρξει έστω και καθυστερηµένα ένας εποικοδοµητικός διάλογος πάνω στο ύψιστης επιστηµονικής και πολιτικής σηµασίας αυτό ζήτηµα που θα καθορίσει, όπως είχαµε συµφωνήσει στη συνάντηση µας, την πορεία του πολεοδοµικού σχεδιασµού στη χώρα τουλάχιστον για την επόµενη πενταετία 2.ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟ Τ.Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΑ ΑΣ-ΠΕΑ Αθήνα 16.11.1999 Α.Π. 50 / 99 ΠΡΟΣ Πρόεδρο Τ.Ε.Ε. κ. Κώστα Λιάσκα Πρόεδρο ΣΑ ΑΣ κ. Αγγελο Γαβαλά ΘΕΜΑ : Συνάντηση εργασίας Σ.Ε.ΠΟ.Χ. για τις προδιαγραφές των µελετών του Ν. 2508 / 97. Συνάδελφοι, Σας διαβιβάζουµε συνηµµένα τις επιστολές που στείλαµε στον Γενικό Γραµµατέα ΥΠΕΧΩ Ε κ. Ηλία Μπεριάτο, για το θέµα της επεξεργασίας των προδιαγραφών του Ν. 2508 / 97. Πιστεύουµε ότι λόγω της σοβαρότητας του θέµατος για την πορεία του πολεοδοµικού σχεδιασµού στη χώρα µας και την επαγγελµατική αναβάθµιση του κλάδου, απαιτείται κοινή δράση. Στα πλαίσια αυτά, σας καλούµε σε συνάντηση εργασίας που οργανώνει ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόµων και Χωροτακτών (Σ.Ε.ΠΟ.Χ.) για το θέµα, στην αίθουσα αντιπροσωπείας του Τ.Ε.Ε. (Καραγιώργη Σερβίας 4, 5ος όροφος), την Τρίτη 14.12.1999 και ώρα 18 00 21 00 µ.µ. και παρακαλούµε να παρουσιάσετε τις θέσεις σας. Εκ µέρους του.σ. του Σ.Ε.ΠΟ.Χ. θα εισηγηθούν οι συνάδελφοι κ. Κ. Γκάρτζος και κα Μ. Ευαγγελίδου. ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 1. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ Στις 7.7.99 έγινε στην αίθουσα αντιπροσωπείας του ΤΕΕ η συνάντηση εργασίας µε θέµα τον χωροταξικό και πολεοδοµικό σχεδιασµό των ολυµπιακών έργων. Στην συνάντηση παρευρέθηκαν οι Γ.Πυργιώτης εκ µέρους της ΑΕ 2004, ο Κ. Στάµου εκ µέρους της ΓΓΑ, και η Λ. Πάλλα εκ µέρους του ΟΡΣΑ. Παρά την περιορισµένη προσέλευση -λόγω του καλοκαιριού αλλά και της καθυστέρησης αποστολής του δελτίου- η συνάντηση ήταν εποικοδοµητική, και πλούσια σε προβληµατισµό. Την εισήγηση του Σ παρουσίασε η Μάρω Ευαγγελίδου η οποία ανέπτυξε τις θέσεις του Συλλόγου (που δηµοσιεύτηκαν στο
προηγούµενο δελτίο του ΣΕΠΟΧ), ενώ οι εκπρόσωποι των κρατικών φορέων τοποθετήθηκαν σε ορισµένα από τα ζητήµατα που έθετε η εισήγηση και ενηµέρωσαν τα µέλη του Συλλόγου για τα προγράµµατα τους. Ο Γιάννης Πυργιώτης αφού παρατήρησε οτι οι ολυµπιακοί αγώνες είναι µια πρόκληση για την χώρα, και οτι πρέπει να αντιµετωπισθούν όλα τα αρνητικά στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας διατύπωσε την άποψη οτι έχει υπερεκτιµηθεί ο ρόλος των ολυµπιακών έργων και της χωροθέτησης τους για την αναβάθµιση της Αθήνας και οτι αυτά είναι µικρό µέρος του όλου ζητήµατος. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός οτι ο νέος νόµος θεσπίζει µια ασφάλεια δικαίου για την τήρηση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και επεσήµανε οτι η οργανωτική επιτροπή χρειάζεται την υποστήριξη των επιστηµονικών φορέων για να αντιµετωπίσει τον κοινωνικό διάλογο. Τέλος συµφώνησε οτι σε ορισµένες περιπτώσεις έχουν προβλεφθεί ιδιαίτερα υψηλοί Σ και αναφέρθηκε στις προσπάθειες που γίνονται µε τις διεθνείς οµοσπονδίες ώστε να µειωθούν οι απαιτήσεις τους σε χωρητικότητα των αθλητικών εγκαταστάσεων. Ο κ Στάµου επίσης αναφέρθηκε στον νόµο τονίζοντας οτι έχει λύσει το πλέγµα των αοριστιών που επικρατεί στο διοικητικό επίπεδο, και οτι δεν ήταν στις προθέσεις ούτε στις δυνατότητες του να απαντήσει σε όλα τα θέµατα. Τόνισε την ανάγκη αποτελεσµατικής δράσης έναντι των δεσµεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα, έδωσε διευκρινίσεις σε διάφορα ζητήµατα (πχ χρηµατοδοτήσεις, λυόµενες κατασκευές, αδυναµία αποκέντρωσης έργων εκτός Αθήνας) και αναφέρθηκε στην ανάγκη εξισορρόπησης µεταξύ των λειτουργικών απαιτήσεων των αγώνων και των πολεοδοµικών αναγκών της Αθήνας. Η Λίλιαν Πάλλα τέλος αναφέρθηκε στην συστηµατική συνεργασία που είχε ο ΟΡΣΑ για την προετοιµασία του νόµου και οτι, παρά το γεγονός οτι δεν επετεύχθει η αρχική πρόθεση να ενταχθούν οι ρυθµίσεις των ολυµπιακών αγώνων στην επικαιροποίηση του ΡΣΑ, λήφθηκαν υπόψη οι επεξεργασίες που είχαν ήδη γίνει σ αυτή την κατεύθυνση, και το στρατηγικό σχέδιο δράσης για την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων του 3ου ΚΠΣ. Κατά την συζήτηση διατυπώθηκε αφ ενός έντονη κριτική για την µεγάλη καθυστέρηση µέχρι τώρα καθώς και δυσπιστία για το αποτέλεσµα που µπορούν να έχουν ορισµένα έργα για το περιβάλλον της Αττικής, αφ εταίρου τονίστηκε η ανάγκη συµπληρωµατικών έργων και πρωτοβουλιών για την προάσπιση των στόχων του ΡΣΑ και την εφαρµογή ενός ορθολογικού και αποτελεσµατικού σχεδιασµού. Ενδεικτικά αναφέρθηκαν θέµατα όπως η κατάργηση της εκτός σχεδίου δόµησης, η εφαρµογή πολιτικής γης, η ένταξη των πολιτών σε µια πρακτική δασοπροστασίας και άλλα. Μάρω Ευαγγελίδου 2. ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Αθήνα 16.7.1999 Α.Π. 35 ΠΡΟΣ την Υπουργό Πολιτισµού κα Ελισάβετ Παπαζώη Κυρία Υπουργέ, Σε συνέχεια προηγούµενης επιστολής µας και τηλεφωνικής επικοινωνίας µε την γραµµατεία σας, παρακαλούµε να έχουµε συνάντηση µαζί σας για τα εξής θέµατα: 1ον. Ολυµπιακοί Αγώνες
2ον. Αίτηµα παραχώρησης χώρου ιδιοκτησίας ΥΠ.ΠΟ. για µόνιµη στέγαση του ΣΕΠΟΧ. Σας αποστέλλουµε συνηµµένα, το αρχικό κείµενο θέσεων του Συλλόγου για το πρώτο θέµα, βάσει του οποίου έγινε η συνάντηση εργασίας µε εκπροσώπους της Α.Ε. ΑΘΗΝΑ 2004 και της Γ.Γ.Α. Στη συνάντηση διευκρινίσθηκαν ορισµένα ζητήµατα και υπήρξε γενικώς σύγκλιση απόψεων πάνω στα βασικά θέµατα που θέτει ο ΣΕΠΟΧ για τον σχεδιασµό των ολυµπιακών έργων. Ευελπιστούµε ότι η συνάντηση αυτή θα εγκαινιάσει µια εποικοδοµητική συνεργασία του Συλλόγου µαζί σας όπως εξάλλου και στο παρελθόν πάνω στα ζητήµατα κοινού ενδιαφέροντος. Λόγω του φορτωµένου προγράµµατος της κας Παπαζώη το Σ του Συλλόγου συναντήθηκε µε τον κο Καρτάλη Ειδικό Γραµµατέα ολυµπιακών έργων 3. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΙ ΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Στις 22.10.99 το προεδρείο του Συλλόγου συναντήθηκε µε τον Ειδικό Γραµµατέα ολυµπιακών έργων κο Καρτάλη. Στην συνάντηση τέθηκαν τα θέµατα που περιλαµβάνονται στις θέσεις του Σ της 7.7.99 και η συζήτηση επικεντρώθηκε στα παρακάτω: 1. Εγινε µια σύντοµη αναφορά στις προηγούµενες θέσεις του Συλλόγου, εκφράστηκε ικανοποίηση για την µερική υιοθέτηση ορισµένων απ αυτές µέσα απο το νέο νόµο, µε παράλληλη επισήµανση όµως οτι ακόµα δεν έχουν δοθεί δείγµατα νέας πρακτικής. 2. Επισηµάνθηκαν τα εξής ανοικτά θέµατα στα οποία ο ΣΕΠΟΧ προτίθεται να παρέµβει. 2.1 ιαδικασίες κοινωνικού διαλόγου Ζητήθηκε να γίνεται έγκαιρη ενηµέρωση των ΟΤΑ και της κοινής γνώµης, δηµόσιοποίηση των διεργασιών προώθησης των έργων (πχ workshop µε ξένους εµπειρογνώµονες στο Ζάππειο), και άµεση αποσαφήνιση του ρόλου των περιφερειακών ολυµπιακών πόλων. Ο Ειδικός Γραµµατέας παραδέχθηκε το κενό που υπάρχει σ αυτόν τον τοµέα, αναφέρθηκε σε συνεργασίες που ήδη γίνονται µε ηµάρχους και ανακοίνωσε την πρόθεση ίδρυσης ενός «forum περιβάλλοντος» µε θεσµοθετηµένη νοµικά µορφή που θα παίξει ρόλο διαλόγου και εξασφάλισης συνέναισης στο οποίο θα συµµετέχουν επιστηµονικοί φορείς και µη κυβερνητικές οργανώσεις. Την εποµένη (23.11) ανακοινώθηκε στον τύπο ο κατάλογος των ολυµπιακών έργων. 2.2 Θέµατα χρηµαταδότησης έργων και προστασίας ελεύθερων χώρων Αναπτύχθηκαν οι θέσεις του Συλλόγου για το θέµα της αυτοχρηµατοδότησης και της ανάγκης συνδιασµένης χρηµατοδότησης µε δηµόσιους και ιδιωτικούς πόρους ώστε να µην γίνει υπερεκµετάλλευση της δηµόσιας γης. Ιδιαίτερα τονίστηκε το θέµα των υψηλών προβλεπόµενων Σ σε ορισµένες περιπτώσεις, και η θέση του Συλλόγου να µήν εξανληθούν, καθώς και η ανάγκη έγκαιρης αποσαφήνισης του εύρους παρέµβασης στούς λεγόµενους ολυµπιακούς πόλους. Εγινε αναφορά στον ρόλο του Συλλόγου στην επιτροπή προστασίας των ελέυθερων χώρων, και στην γενικώτερη θέση οτι τα ολυµπιακά έργα θα πρέπει να είναι αφορµή για αναβάθµιση της ποιότητας ζωής στην Αθήνα µε έµφαση στο δίκτυο ελεύθερων χώρων όπως προβλέπει το ΡΣΑ. Τέλος επισηµάνθηκε το θέµα της τροποποίησης του καθεστώτος περι απαλλοτριώσεων και εκφράστηκε η επιφύλαξη του Σ επ αυτού. Ο Εδικός Γραµµατέας ανακοίνωσε ορισµένες εξελίξεις στην πορεία των έργων, και κυρίως την απόφαση µη ενεργοποίησης της ιδρυθείσας θυγατρικής εταιρείας ολυµπιακά έργα ΑΕ, δεδοµένου οτι τα περισσότερα έργα θα γίνουν µε ευθύνη υφισταµένων δηµόσιων φορέων: ΓΓΑ, ΟΕΚ (ολυµπιακό χωριό), Ο ΙΕ (νέοι Ιππόδροµοι,και ανάπλαση παλαιού), ΕΥ ΑΠ (κανάλι Φαλήρου). Τέλος ανακοίνωσε τον περιορισµό της κάλυψης,της δόµησης, του ύψους και των µεταολυµπιακών χρήσεων
(π.χ. όχι εµπορικό κέντρο), στον χώρο του σηµερινού Ιππόδροµου την απελευθέρωση του Φαληρικού όρµου µε την µεταφορά ορισµένων λυοµένων αθλητικών εγκαταστάσεων στον χώρο του Αεροδροµίου του Ελληνικού, και την πρόθεση πλήρους απελευθέρωσης της παραλίας του Αγ. Κοσµά. Ο ΣΕΠΟΧ τόνισε οτι οι αποφάσεις αυτές θα πρέπει να τεθούν εγκαίρως στο υπο ίδρυση γνωµοδοτικό forum και επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί επί αυτών των ζητηµάτων όταν δοθούν περισσότερα στοιχεία στα πλαίσια του forum, στο οποίο θα συµµετέχει. 2.2 Θέµατα µελετών (διαδικασίες ανάθεσης, προδιαγραφές) και στελέχωσης υπηρεσιών Τονίστηκε η κάθετη διαφωνία του Συλλόγου µε την πρακτική των απευθείας αναθέσεων που έχει ακολουθηθεί ως τώρα, αναφέρθηκαν οι θέσεις µας για το θέµα του διαγωνισµού του ολυµπιακού χωριού και κυρίως το γεγονός οτι δεν προκύπτει µε ποιό τρόπο θα εκπονηθούν οι ολοκληρωµένες µελέτες πολεοδοµικής παρέµβασης που προβλέπονται από τον νόµο και είναι απαραίτητες για την οργανική ενσωµάτωση των ολυµπιακών έργων στον αστικό ιστό. Το θέµα επικεντρώθηκε στο πακέττο των Ιπποδρόµων που θα δηµοσιοποιηθεί σύντοµα σαν επενδυτικός διαγωνισµός (1.12.99) και ο ΣΕΠΟΧ ζήτησε να προηγηθεί ανακοίνωση του θέµατος στα πλαίσια του forum, ή/και διαδικασία γνωµοδότησης των ΟΤΑ ώστε να εξετασθεί εγκαίρως η πολεοδοµική προσέγγιση. Προτάθηκε επίσης να προηγηθεί γνωµοδότηση των επιστηµονικών φορέων επί των προδιαγραφών του διαγωνισµού. Επισηµάνθηκαν από τον ειδικό γραµµατέαοι χρονικοί περιορισµοί, αλλά τονίστηκε -από το προεδρείο του ΣΕΠΟΧ- οτι αν δεν εξασφαλιστεί κοινωνική συνέναιση επί του προγράµµατος θα υπάρξουν απρόβλεπτες καθυστερήσεις και παλινδροµήσεις. Εγινε αναφορά σε προηγούµενη εµπειρία από το καζίνο του Φλοίσβου και την acqualand της Βούλας, έργα που καταργήθηκαν ενώ είχαν προηγηθεί δηµόσιοι διαγωνισµοί γεγονός που εξέθεσε την χώρα. Τέλος συζητήθηκε το θέµα της στελέχωσης της ειδικής γραµµατείας (µε πολεοδόµους) και του τιτάνιου συντονιστικού ρόλου που έχει να επιτελέσει. Ανακοινώθηκε οτι έχουν ορισθεί ολυµπιακοί υπεύθυνοι από καθε υπουργείο ώστε να αντιµετωπίζουν µε αµεσότητα κάθε ζήτηµα της αρµοδιότητάς τους, και να συνεργάζονται τακτικά για τον γενικώτερο συντονισµό του όλου έργου. Μάρω Ευαγγελίδου 4. ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ -ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ Η εκτίµηση του Σ είναι οτι η συνάντηση ήταν ιδιαίτερα επικοδοµητική και οτι θα πρέπει ο ΣΕΠΟΧ να επιστρατεύσει τις δυνάµεις του για να ανταποκριθεί στον ρόλο του επιστηµονικού φορέα που καλείται να γνωµοδοτήσει επι των αποφάσεων που θα κρίνουν το µέλλον της Αθήνας. Για τον λόγο αυτό προτείνεται η σύσταση οµάδων εργασίας που θα ασχοληθούν µε τα επι µέρους έργα των ολυµπιακών αγώνων ώστε να υπάρξει ετοιµότητα εκ µέρους µας οταν θα τεθούν τα θέµατα αυτά στο forum. Οι συνάδελφοι που ενδιαφέρονται να συµµετάσχουν σ αυτές παρακαλούνται να επικοινωνήσουν µε την Αντιπρόεδρο ή την Γραµµατέα του Συλλόγου: Μάγδα Φωτεινού (τηλ: 2017084) και Μάρω Ευαγγελίδου (τηλ: 9223369, ή 9244892). Τέλος στο Σ του Συλλόγου ετέθη το θέµα της εκπόνησης των ολοκληρωµένων πολεοδοµικών µελετών για τους λεγόµενους ολυµπιακούς πόλους, που προβλέπονται από τον Νόµο 2370 /99, και αποφασίστηκε να ζητηθεί συνάντηση από την Πρόεδρο του ΟΡΣΑ Αυγή Μαρκοπούλου, ώστε να τεθεί το ζήτηµα
5. ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕ ΡΟ ΤΗΣ «ΑΘΗΝΑ 2004 Α.Ε.» Αθήνα 29.9.1999 Α.Π. 38 /99 ΠΡΟΣ τον Πρόεδρο της «ΑΘΗΝΑ 2004 Α.Ε.» κ. Παναγιώτη Θωµόπουλο Ζάππειο Μέγαρο, ΑΘΗΝΑ FAX 3221772 ΘΕΜΑ : «ιαγωνισµός για Ολυµπιακό Χωριό» Κύριε Πρόεδρε, Σχετικά µε την προκήρυξη κλειστού Πολεοδοµικού και Αρχιτεκτονικού ιαγωνισµού, για τον σχεδιασµό του Ολυµπιακού Χωριού, που δηµοσιεύθηκε στο υπ αριθµ. 2063 τεύχος του Ενηµερωτικού ελτίου του Τ.Ε.Ε., εκφράζουµε τις αντιρρήσεις και ανησυχίες µας, για τον τρόπο ανάθεσης, σε συνδιασµό µε έναν γενικότερο σκεπτικισµό, για τις διαδικασίες που ακολουθούνται για την οργάνωση των απαιτούµενων εργασιών, για την πραγµατοποίηση των Ολυµπιακών Αγώνων. Θεωρούµε ότι το αντικείµενο της µελέτης αυτής είναι πολύ αξιόλογο, και θα ήταν σκόπιµο να εκφρασθούν, πολύ περισσότερες απόψεις και προτάσεις, ώστε να υπάρξει δυνατότητα της καλύτερης επιλογής ανάµεσα από πολλές ιδέες. Εξάλλου λίγες φορές δίνεται ευκαιρία στους Ελληνες Πολεοδόµους και Αρχιτέκτονες να εκφράσουν απόψεις και προτάσεις, για ένα αντικείµενο ολοκληρωµένου σχεδιασµού. Η οµάδα µελέτης του Ολυµπιακού Χωριού έχει παλαιότερα εκφράσει τη θέση, για ευρεία συµµετοχή επιστηµόνων, µέσω ιαγωνισµού, µε πλαίσιο συγκεκριµένα κριτήρια αξιολόγησης, για να είναι δυνατόν να εξασφαλισθεί ποικιλότητα και πλουραλισµός στην πολεοδοµική και αρχιτεκτονική διάρθρωση του οικισµού, ώστε να δηµιουργηθούν πολύµορφες ενότητες οικιστικών µονάδων µε ιδιαίτερο χαρακτήρα (τεύχος 2061 του Ενηµερωτικού ελτίου του Τ.Ε.Ε.). Με τη θέση αυτή ο Σύλλογός µας συµφωνεί. Τα παραπάνω συνηγορούν υπέρ ενός Ανοιχτού Πολεοδοµικού και Αρχιτεκτονικού ιαγωνισµού και όχι υπέρ ενός ιαγωνισµού κλειστού τύπου, ο οποίος είναι θεµιτό να χρησιµοποιείται µόνον στις περιπτώσεις σπανιότητας γραφείων ή επιστηµόνων των απαιτούµενων ειδικοτήτων, γεγονός που όπως όλοι γνωρίζουµε δεν συµβαίνει στη συγκεκριµένη περίπτωση. Τέλος εκφράζουµε τη ριζική αντίθεσή µας στα εξής δύο θέµατα: Στο γεγονός ότι ενώ το αντικείµενο του διαγωνισµού είναι κατ εξοχήν πολεοδοµικό, δεν προβλέπεται η συµµετοχή εκπροσώπου του ΣΕΠΟΧ στην κριτική επιτροπή Στη διατύπωση του κριτηρίου «εµπειρία σε ολυµπιακά έργα» σαν πρώτο κριτήριο αξιολόγησης των υποψηφίων γραφείων. Το ολυµπιακό χωριό είναι κυρίως ένα οικιστικό συγκρότηµα και όχι ένα αθλητικό κτίριο ειδικών προδιαγραφών. Το κριτήριο αυτό, κατά συνέπεια, περιορίζει αναιτιολόγητα τις υποψηφιότητες ακόµα και από τον διεθνή χώρο στον οποίο υπάρχει συσσωρευµένη µεγάλη εµπειρία πολεοδοµικού σχεδιασµού (urban design), βιοκλιµατικών και οικολογικών κατασκευών που δεν συνδέεται αναγκαστικά µε ολυµπιακά έργα. Κατόπιν τούτων παρακαλούµε να επανεξετάσετε τη συγκεκριµένη προκήρυξη και να φροντίσετε ώστε στις επόµενες ανάλογες προκηρύξεις να ακολουθηθούν διαδικασίες που να εξασφαλίζουν την καλύτερη δυνατή επιλογή. 05/1999 8
6. ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΙΕΥΘΥΝΤΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Προς το Σ του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόµων και Χωροτακτών ΣΕΠΟΧ Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 1999 Θέµα: ιαγωνισµός για τον Πολεοδοµικό και Αρχιτεκτονικό ιαγωνισµό του Ολυµπιακού Χωριού Σχετικά µε την επιστολή σας προς τον Πρόεδρο της Αθήνα 2004, την παραµονή της ηµεροµηνίας λήξεως του διαγωνισµού, σας γνωρίζουµε ότι: 1) Ο συνολικός σχεδιασµός (master plan, οικιστικές µονάδες, τύποι κατοικιών) των νέων Ολυµπιακών Χωριών, θερινών και χειµερινών Ολυµπιάδων (Βαρκελώνη, Nagano, Σίδνεϋ), δεν αποτέλεσε αντικείµενο ανοιχτού διαγωνισµού. Αντίθετα, η διαδικασία διαγωνισµού προεπιλογής που ακολουθήθηκε για το Ολυµπιακό Χωριό της Αθήνας, δίνει τη δυνατότητα σε µεγάλο αριθµό ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων, πολεοδόµων και µηχανικών να συµµετέχουν στο πρώτο στάδιο του διαγωνισµού. Οι 36 συµµετοχές γραφείων, που υπολογίζονται σε περισσότερες από 400 παρουσίες ελλήνων και ξένων αρχιτεκτόνων µηχανικών πολεοδόµων, επιβεβαιώνουν την µέχρι στιγµής αποδοχή και επιτυχία της διαδικασίας. 2) Ο σχεδιασµός του Ολυµπιακού Χωριού δεν είναι θέµα διαγωνισµού ιδεών για έκφραση απόψεων και προτάσεων. Αντίθετα, µε δεδοµένες τις ειδικές προδιαγραφές και απαιτήσεις της ΟΕ και την διαδικασία υλοποίησης του έργου µέσω παραχωρησιούχου, που είναι ο ΟΕΚ, απαιτείται η επιλογή γραφείων µε µεγάλη πείρα σε θέµατα οργανωµένης δόµησης, όχι θεωρητική αλλά εφαρµοσµένη. 3) Σε ό,τι αφορά στην εκπροσώπηση του ΣΕΠΟΧ, σας υπενθυµίζουµε ότι η κριτική επιτροπή είναι 7µελής µε τρεις θεσµικούς εκπροσώπους (ΤΕΕ, ΕΜΠ και ΣΑ ΑΣ) ακολουθώντας το πνεύµα της Ελληνικής νοµοθεσίας για τους διαγωνισµούς. 4) Στη διατύπωση του κριτηρίου εµπειρία σε Ολυµπιακά Εργα, εννοείται εµπειρία σχετική µε το αντικείµενο (master plan ολυµπιακών χωριών, µονάδες τµηµατικές, τύποι κατοικιών σε ολυµπιακά χωριά). Είναι κατανοητό ότι το κριτήριο αυτό έχει το ίδιο σχεδόν ειδικό βάρος όσο και το δεύτερο που αφορά στην εµπειρία σε οικιστικά συγκροτήµατα, όπως σωστά αναφέρετε. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι το Ολυµπιακό Χωριό δεν είναι απλώς ένα οποιοδήποτε οικιστικό συγκρότηµα µεγάλου µεγέθους, αλλά ότι προϋποθέτει εµπειρία σε ότι αφορά στην ευελιξία και την προσαρµοστικότητα του master plan, των µονάδων και των τύπων κατοικίας από την Ολυµπιακή στη µετα-ολυµπιακή χρήση. Ελπίζουµε, ότι οι προηγούµενες διευκρινίσεις θα συµβάλουν στην ευρύτερη ενηµέρωσή σας και στην αναθεώρηση των απόψεων σας σε σχέση µε τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στο συγκεκριµένο διαγωνισµό. Με προθυµία είµαστε στη διάθεσή σας να συζητήσουµε για οτιδήποτε κριθεί σκόπιµο, αρκεί φυσικά να έχουµε την έγκαιρη επαφή σε σχέση µε το τρέχον χρονοδιάγραµµα εκπόνησης και εκτέλεσης των έργων. Με εκτίµηση Γ.Ε. Λεβέντης Γενικός ιευθυντής Ολυµπιακών Εργων 05/1999 9
Στις 8.11.99 έγιναν ταυτοχρόνως οι κηδείες δύο εκλεκτών συναδέλφων του Χρήστου Ανταχόπουλου, µέλους του Συλλόγου µας και του Αριστοµένη Προβελλέγγιου. Τα «νέα του ΣΕΠΟΧ» αφιερώνουν λίγο χώρο στην µνήµη τους. ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΝΤΑΧΟΠΟΥΛΟΣ Ο Χρήστος Ανταχόπουλος ήταν άνθρωπος σεµνός, αγωνιστής, προσηλωµένος στο ιδεώδες του και πολεοδόµος µε οράµατα γιά την πόλη. Τον θυµόµατε στους κοινούς αγώνες της µεταπολίτευσης, στα πλαίσια του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, γιά τη ρίξη µε τους κατεστηµένους θεσµούς, το διάλογο µε το λαό και την αποκάλυψη των πολιτικών διαστάσεων της πολεοδοµία, των µόνων ικανών να ερµηνεύσουν σε βάθος τα φαινόµενα και να κατευθύνουν σωστά τις παρεµβάσεις γιά την καλυτέρεψη της ζωής στην πόλη. Από την άποψη αυτή ο Χρήστος συνέβαλε δραστικά στην κοινή επιδίωξη να διαµορφωθεί ένας ουσιαστικός και αποτελεσµατικός ρόλος γιά τους Ελληνες πολεοδόµους, όπου η γνώση δεν περιορίζεται σε µία θεωρητική ανακύκλωση µεταξύ ειδικών, αλλά προσανατολίζεται στην παρέµβαση και ανατροφοδοτείται από αυτήν, µία παρέµβαση µε συνειδητούς στόχους και οράµατα που συζητιώνται µε τους χρήστες και τους κινητοποιούν. Επιπλέον ο Ανταχόπουλος ήταν άνθρωπος µε ήθος. Αγωνιζόταν γι αυτά που πίστευε, αλλά σεβόταν τη γνώµη των άλλων, µίλαγε λίγο, άκουγε και σκεπτόταν. Είχε το χάρισµα του στοχασµού και της µετριοφροσύνης που µας προστατεύει από την αλαζόνεια. Γειά σου Χρήστο, θά είµαστε πάντα µαζί. Κωστής Γκάρτζος ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ ΠΡΟΒΕΛΕΓΓΙΟΣ Ο θάνατος του Αριστοµένη Προβελέγγιου, εκτός από τη βαθύτατη λύπη που µας προκάλεσε, µας επέβαλε την υποχρέωση να κρατήσουµε ζωντανές στη µνήµη µας τις αρετές ενός πρωτοπόρου µαχητή, που είχε εµποτισθεί από τις ιδέες της Σχολής, Le Corbusier, και άλλων σηµαντικών της νεότητός του και να διοχετεύσουµε στις νεώτερες γενιές τις αξίες που ενστερνίστηκε και τίµησε σε όλη του τη ζωή, για την Πολεοδοµία και την Αρχιτεκτονική. Γιατί η παρουσία του στο χώρο αυτό, άφησε πολύ βαθιά ίχνη στις ιδέες, τη γνώση, την ποιητική έκφραση και το σπάνιο ήθος. Τις αρχές αυτές υπερασπίσθηκε µέχρι τέλους, µε παραδειγµατικό για την εποχή µας θάρρος, τόλµη και παρρησία. Σαν ελάχιστη τιµή στη µνήµη του, παραθέτουµε αποσπάσµατα από το βιβλίο «Ο Οδοιπόρος προς την πηγή» (Εκδ. Γαβριηλίδης 1990). 1ον. Από διάλεξη στο Σύλλογο Αρχιτεκτόνων. 1982. «Θάθελα τώρα να κάνω και µιά παράκληση: Στη χτεσινή διάλεξη, µ ενός λεπτού σιγή τιµήθηκε η µνήµη του καλού δασκάλου και καλού συναδέλφου Θουκιδίδη Βαλεντή. Εγώ θα ήθελα, αν η συνεργασία µας για οποιοδήποτε λόγο δεν είναι συνεχής, θα ήθελα να µε θυµηθείτε έστω και µετά 10 χρόνια. Καί να δώσουµε κι ένα ραντεβού, κι εύχοµαι νάσαστε όλοι, καλά, και κυρίως δυνατοί ψυχικά, για να ξανασυναντηθούµε καί σε 20 χρόνια. Εάν όµως κάτι συµβεί στο µεταξύ, ζητώ µια υπόσχεση: να µη γίνει αυτή η άδικη στιγµή του ενός λεπτού σιγής, θα έλεγα δεν αξίζει τον κόπο. Οι στιγµές της σιγής είναι καλύτερα ν αντικαθίστανται µε στιγµές δράσης και αδελφοσύνης κατά τη διάρκεια της ζωής». 2ον. Από το κείµενο «Θεέ Προστάτη και εκδικητή αυτής της Αγίας Γης» που πρωτοδηµοσιεύτηκε στο περιοδικό Τέταρτο (15.4.88) και απαντά στο ερώτηµα «Πώς περιµένουµε την Αθήνα του 2000»
«ίχως άλλο θα προκαλεί έκπληξη και αγανάκτηση ο τρόπος πού διαχειρίζοµαι µιά ερώτηση λογική, µιά προβληµατική για την προοπτική της Αθήνας στο σύντοµο χρονικό διάστηµα των 12 ετών, ως το κατώφλι του 2000. Μα αυτό το αύριο «εν ριπή οφθαλµού» θα γίνει σήµερα, και γρήγορα χθές, και τα παζαρέµατα γύρω στον αφανισµό και τη σήψη της πολιτείας του µισού πληθυσµού της χώρας, θα συνεχίζονται. Αυτή είναι δυστυχώς η προδιαγραφή, η «κατάρα» που γαντζώθηκε πάνω σ αυτή την πόλη, γιατί ανεύθυνο και ατιµώρητο έγκληµα δεν συγχωρεί η Φύση, και φυσικά γι αυτό προσκολλώµαι στό ζωτικό, τόν πηγαίο µύθο, που είναι η δοµή του λογισµού µας του ποιητικού, έστω, και του σωστού ορθολογισµού µας, που δεν στέκεται ίσιος χωρίς ιερότητα: φύση δίκαιο ηθική. Χωρίς αυτό το τριώνυµο, θα ήταν παράλογο να περιµένουµε από το σύστηµα δηµοκοπία κερδοσκοπία αυθαιρεσία να οργανώσει µ επιτυχία την κοινωνική ευρυθµία και πρόοδο, παρά τις οικονοµίστικες, κοινωνικίστικες και τεχνικίστικες καινοτοµίες και πιθηκισµούς. «Α υτό που αγνοούµ ε είναι ίσως τροµ ερό», λέει ο Ρεµπώ σ ένα στίχο του. Μα είναι δυνατόν να αγνοούµε; Η πόλη αυτή, που πριν από τριάντα χρόνια ειδοποιήσαµε πώς είναι χωροβόρα και θα γίνει εθνοκτόνος, κυριαρχείται (όπως και η χώρα), κατά πάγιο σύστηµα (άσχετα µε την οξύτητα εφαρµογής), από το πιο συγκεντρωτικό και αυταρχικό κυβερνητικό διοικητικό σύστηµα, που στοιχείο του εξύµωρο είναι και τα παράλληλα «κενά εξουσίας» όχι από συσχετισµούς και σύγκρουση πνευµατικών (επιστηµονικών) ή λαϊκών δηµοκρατικών δυνάµεων, αλλά κενά εξουσίας (vacation du pouvoir) ως σύστηµ α παγίδα για την καθιέρωση του πιο απόλυτου αυταρχισµού, µε θύµα την ιερή Γη, την ιερή Πόλη, και τη µάζα των πολιτών. Οι τελευταίοι διαπαιδαγωγήθηκαν και σπρώχτηκαν σε µια νευρωτική απάθεια, µπροστά σε απαράδεκτες, για κάθε σύνεση και αξιοπρέπεια, συνθήκες λειτουργίας, ασχήµιας, δυσλειτουργίας, µόλυνσης, ρύπανσης, συσσώρευσης σε συνθήκες βιολογικής πτώσης, σε ό, τι αφορά νόηση, συµπεριφορά, πολιτιστική φυσιογνωµία, αρετή, σεβασµός, απαίτηση και συνθήκες κοινωνικής ανασφάλειας (νέφος στρές), αλλά και οικονοµικής ανασφάλειας (µεταπρατισµός, κερδοσκοπισµός, παρασιτισµός, αλλά και ανικανοποίηση, αποπροσανατολισµός, ανεργία, µη παραγωγικότητα, εγκατάλειψη νόµιµων ζωτικών κινήτρων, αναξιοκρατία και ατσιδισµός). Το φυσικό πλαίσιο αυτού του σκηνικού είναι η κατασπατάληση του χώρου και άθλια οικοδόµηση τεράστιων µαζών, οδοποϊίας, εργοστασίων, αποθηκών τοξικών ουσιών, σκουπιδοτόπων, σε ολοένα καθηµερινά µεγαλύτερες εκτάσεις της Γης της Αττικής µε εξαφάνιση κάθε παράδοσης, κάθε αρχαιολογικού και ιστορικού στοιχείου και µορφής (η Ακρόπολη µένει τραγικά έρηµη, κρεµασµένη πάνω αλλά και µέσα στο «νέφος της ντροπής»). Τα ποτάµια έγιναν οχετοί, τα δάση αποψιλώθηκαν, κάηκαν και µαράθηκαν, τα ακρογιάλια κατακτήθηκαν βρωµίστηκαν, µολύνθηκαν. Ποιό είναι το σήµερα; Υπάρχουν τόσες υποκρισίες, τόσα ψεύδη, τόσα κενά στις απαντήσεις, ώστε τόσο η παθητική παραδοχή, όσο και η οργισµένη διαµαρτυρία, στηρίζονται στον εµπειρισµό, στη σύγκριση, στο έτσι θέλω, ή στην, παράνοµη πια, διαίσθηση». «Οµως, για να µην κατηγορηθώ απότοµα για αφελή ροµαντικό ονειρισµό, λέω µονάχα πώς µαζικές εξάρσεις συνειδήσεων και πλατιά κινήµατα και προσανατολισµοί κοινωνικών µαζών είναι µιά δυνατότητα στην ιστορία των Λαών και πηγάζει από βιοκυβερνητικούς κανόνες του «κοινωνικού γίγνεσθαι». Παραδείγµατα υπάρχουν από την προϊστορία µέχρι σήµερα». 3ον. Από Συνέντευξη στον σκηνοθέτη Κωστή Ζώη (1975) µε θέµα την καταστροφή της Πεντέλης. «Απαισιόδοξος; αφάνταστα, γιατί στερέψαν οι πηγές της ιστορίας µας. Οµως µια ηθική και νοητικά ανέγερση ίσως θα έφερναν σε κάποιο δρόµο, ίσως κάποιο επίπονο και γενναίο θαύµα...
Χαίροµαι κύριε Προβελέγγιε που µιλάτε σαν προφήτης, αλλά θα ξέρετε ασφαλώς ότι οι προφήτες θυσιαστήκανε όλοι στον Μαµωνά των κατά καιρούς κατεστηµένων; εν θυσιάζονται. Θα σας πώ ένα µυστικό, αφού είχατε την καλοσύνη να µε ρωτάτε. Κανένας άνθρωπος δε θυσιάζεται όταν παραµένει συνεπής σ αυτό που είναι. Του µένει µια µερίδα ευτυχίας, δική του, που τα κατεστηµένα είναι έξω απ αυτήν, δεν την ελέγχουν, δεν την αγγίζουν. Η ελευθερία του ατόµου είναι ανυπέρβλητη. Ναι, αλλά µαζί µε την ελευθερία έχει και µια πίκρα για το αδιέξοδο των προσπαθειών του. Πίκρα; Γιατί µήπως τυχόν οι άλλοι τρόποι ζωής δεν στοιχίζουν; Πραγµατικά δεν υπάρχει πίκρα για το ελεύθερο πνεύµα. Επιµέλεια: Α. Νικολάου Μ. Ευαγγελίδου Μ. Φωτεινού ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ «ιαχείριση και βελτίωση παράκτιων ζωνών» ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ. Αθήνα, 22-25 Νοεµβρίου 1999, Ευγενίδειο Ιδρυµα. ΣΥΝΕ ΡΙΟ «Η Πολεοδοµία στην Ελλάδα από το 1949 έως το 1974» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, σε συνεργασία µε την ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ. Βόλος, 3-4 εκεµβρίου 1999, Αµφιθέατρο Σαρατση, Κτίριο «Παπαστράτου». ΣΑ ΑΣ Το νέο τηλέφωνο & fax του Συλλόγου, είναι: 3644163. E-mail : sepox@tee.gr (προσωρινά εκτός λειτουργείας) Ωρες λειτουργίας Γραµµατείας ΣΕΠΟΧ: ευτέρα & Πέµπτη, ώρες 16. 30-18. 00 Υπεύθυνη Γραµµατείας : κα Ε. Γιαννακοπούλου