ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Λήψη του σεξουαλικού ιστορικού John Tomlinson Πολλοί ιατροί, νοσοκόμες και φοιτητές ιατρικής ανησυχούν σχετικά με την ικανότητά τους να πάρουν ένα σωστό ιστορικό από έναν ασθενή με σεξουαλικά προβλήματα. Η βασική διαφορά από ένα συνηθισμένο ιατρικό ιστορικό είναι ότι ο ασθενής (και συχνά ο ιατρός) βρίσκεται συνήθως σε δύσκολη θέση και νιώθει άβολα. Οι ασθενείς μπορεί να νιώθουν ντροπή ή ακόμα και ταπείνωση όταν πρέπει να ζητήσουν βοήθεια για ένα σεξουαλικό πρόβλημα, το οποίο θεωρούν ως ιδιωτική υπόθεση που έπρεπε να είναι σε θέση να την αντιμετωπίσουν μόνοι τους. Αυτό αφορά ιδιαίτερα στους άνδρες, ειδικά στους νέους άνδρες, οι οποίοι πρέπει να παραδεχθούν την ύπαρξη μιας στυτικής δυσλειτουργίας και επομένως, όπως οι ίδιοι το αντιλαμβάνονται, την απώλεια του ανδρισμού τους. Μερικοί νοσοκομειακοί ιατροί ξεπερνούν αυτή την αρχική δυσκολία δίνοντας στους ασθενείς να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο πριν από την συνέντευξη. Σε πολλούς ασθενείς αρέσει αυτό, αλλά ένας σημαντικός αριθμός αντιπαθεί την ανωνυμία και φαινομενική αδιαφορία του. Όπως και με τη λήψη άλλων ιστορικών, ο ιατρός θα πρέπει να κάνει τον ασθενή να αισθανθεί άνετα, να ανακαλύψει ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα, να εξερευνήσει το υπόβαθρο του ασθενούς και το κλινικό ιστορικό, και έπειτα να καταστρώσει ένα σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος μαζί του. Ο ιατρός θα πρέπει να προσπαθήσει να αποφύγει την εμφάνιση αμηχανίας, ιδιαίτερα όταν ο ασθενής θέλει να μιλήσει για πράγματα τα οποία είναι έξω από την εμπειρία του ιατρού, καθώς αυτό μπορεί να είναι η αιτία που θα εκνευρίσει τον ασθενή. Πάνω από όλα, πρέπει να επαρκεί ο χρόνος που αφιερώνεται στη λήψη του ιστορικού. 45-60 λεπτά είναι το ιδανικό, το οποίο δυστυχώς δεν είναι συχνά δυνατόν να επιτευχθεί, αν και ο ασθενής μπορεί να κληθεί να επανέλθει για μια χρονικά μεγαλύτερη συνάντηση κάποια άλλη στιγμή. Εντούτοις, πολλά μπορούν να επιτευχθούν μέσα σε 10-15 λεπτά. Κάνοντας τους ασθενείς να νιώσουν άνετα Εάν η στάση του ιατρού είναι αντικειμενική τότε ο ασθενής θα χαλαρώσει και θα συμπεριφερθεί ομοίως και αυτός. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο ότι ο ιατρός δεν θα πρέπει να είναι επικριτικός οτιδήποτε και αν παραδεχθεί ο ασθενής. Η προσέγγιση του προβλήματος από έναν ασθενή είναι συχνά διερευνητική και καλυμμένη από κατ ευφημισμόν δηλώσεις του τύπου «Νομίζω πως χρειάζεται να κάνω εξετάσεις» ή «Με την ευκαιρία, έχω κνησμό/είμαι ερεθισμένος/ έχω μια έκκριση, από κάτω». Αυτά τα σχόλια, μπορεί πολύ εύκολα να γίνουν την ώρα που διερευνάται ένα άλλο πρόβλημα Καθίσματα τοποθετημένα στο πλάι του γραφείου δημιουργούν μια πιο φιλική διαρρύθμιση για μια συνέντευξη και είναι πιο εύκολο να παρατηρηθεί η επικοινωνία μεταξύ τους με τη γλώσσα του σώματος, η οποία δίνει στοιχεία για τη σχέση τους. Η γλώσσα του σώματος του ασθενή, όπως το αμυντικό σταύρωμα των χεριών, μπορεί να φανερώσει την διάθεσή τους.
28 ABC της Σεξουαλικής υγείας στοιχεία. Το αντανακλαστικό της αγγειοδιαστολής μέσα στα γεννητικά όργανα ρυθμίζεται μέσω δύο κέντρων στον νωτιαίο μυελό (ένα στο επίπεδο Θ11-Ο2, και το άλλο στο Ι2-Ι4) και μέσω ειδικών υποδοχέων στον πυελικό λείο μυ. Η αυξημένη ροή αίματος στο κολπικό τοίχωμα οδηγεί σε μια διίδρωση μέσω των κολπικών τοιχωμάτων, η οποία είναι η κύρια πηγή λίπανσης. Την ίδια στιγμή τα έσω δύο τρίτα του κόλπου εξογκώνονται ή «τεντώνονται» και το αιδοίο αρχίζει να διογκώνεται. Το συστηματικό στοιχείο αυτής της φάσης περιλαμβάνει αύξηση του ρυθμού των παλμών, της αναπνοής και της αρτηριακής πίεσης. Μερικές γυναίκες επίσης εμφανίζουν γενική αγγειοδιαστολή, ιδιαίτερα στον άνω κορμό και στον λαιμό. Η φάση της ερωτικής αναστάτωσης είναι ευάλωτη στη διακοπή από απόσπαση της προσοχής, είτε από εσωτερικούς παράγοντες, όπως από άσχετες σκέψεις, είτε από κάποια παρενόχληση. Η φάση της επιπέδωσης Αυτή μερικές φορές εκτιμάται ως ένα μέρος της διέγερσης και αντιπροσωπεύει μια εδραίωση των αλλαγών που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της φάσης της ερωτικής αναστάτωσης. Η υπεραιμία στο εξω τρίτο του κόλπου φθάνει στο μέγιστο, προκαλώντας μια σταθερή περιοχή διογκωμένου ιστού γύρω από την είσοδο του κολεού (η αποκαλούμενη «οργασμική επιπέδωση»). Οι αλλαγές στο στήθος επίσης φτάνουν στο μέγιστο σε αυτή τη φάση: το μέγεθος του στήθους μπορεί να αυξηθεί από 20% έως 25% σε πολλές γυναίκες που δεν έχουν θηλάσει, και η θηλή εμφανίζει υπεραιμία, έτσι ώστε η ρώγα να φαίνεται λιγότερο διεγερμένη. Τελικά, καθώς ο οργασμός πλησιάζει, η κλειτορίδα γίνεται σκληρότερη υποχωρώντας προς το ηβικό οστό και φαίνεται να εξαφανίζεται. Μολονότι περιγράφεται σαν μια επιπέδωση, στην πραγματικότητα αυτή η φάση απαιτεί συνεχή διέγερση για να φτάσει η σεξουαλική διέγερση σε μια ένταση που είναι απαραίτητη για τον οργασμό. Ο οργασμός Αντικειμενικά, ο οργασμός είναι η κορύφωση της ευχάριστης αίσθησης και η απελευθέρωση της σεξουαλικής έντασης, η οποία έχει προκληθεί κατά τη διάρκεια των προηγούμενων φάσεων, μαζί με την ακούσια ρυθμική συστολή των μυών των γεννητικών οργάνων (με μεσοδιαστήματα 0,8 δευτερολέπτων). Υποκειμενικά, ο οργασμός διαφέρει ευρέως στην περιγραφή του από τη μία γυναίκα στην άλλη και από τη μια περίπτωση στην άλλη, αν και οι περιγραφές του οργασμού από τους άνδρες και από τις γυναίκες είναι εντυπωσιακά παρόμοιες. Η σπουδαιότητα του οργασμού στη σεξουαλική ικανοποίηση μπορεί επίσης να ποικίλλει. Μετά τον οργασμό, στις περισσότερες γυναίκες δεν υπάρχει μια περίοδος μη ανταπόκρισης όπως συμβαίνει στους άνδρες, και η περαιτέρω διέγερση μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω οργασμούς. Είναι ξεκάθαρο πως η φύση του οργασμού δεν επηρεάζεται από τον τύπο της διέγερσης που έχει χρησιμοποιηθεί για να προκληθεί, αν και οι οργασμοί από τον αυνανισμό μπορεί να είναι κάπως εντονότεροι. Πολλοί άνδρες, και γυναίκες, δεν συνειδητοποιούν ότι λιγότερο από το ένα τρίτο των γυναικών μπορεί να φθάσει σε οργασμό μόνο με τη σεξουαλική επαφή και ότι το ερωτικό παιχνίδι, όπως για παράδειγμα η διέγερση της κλειτορίδας (με το χέρι ή στοματικά) και το άγγιγμα και χάιδεμα άλλων ερωτογενών ζωνών, είναι απαραίτητο για την επίτευξη του οργασμού στην πλειοψηφία. Ερωτική αναστάτωση Ουροδόχος κύστη Μήτρα Επιπέδωση Ανύψωση της μήτρας Μεγέθυνση Εμφάνιση κολπικής της κλειτορίδας των χειλέων χειλέων λίπανσης Διόγκωση Αλλαγή χρώματος Οργασμός Συσπάσεις της μήτρας Ρυθμικές συστολές της οργασμικής επιπέδωσης Συστολές του σφιγκτήρα του πρωκτού Η μήτρα χαμηλώνει Εσωτερικές μεταβολές που παρουσιάζονται στη γυναικεία σεξουαλική ανταπόκριση. «Όχι, γιέ μου, ο μπαμπάς δεν θέλει να παίξει το αλογάκι μαζί σου!» Επέκταση του κόλπου (τέντωμα) Οργασμική επιπέδωση Σπερματική δεξαμενή Η οργασμική Ο κόλπος επανέρχεται στα επιπέδωση εξαφανίζεται φυσιολογικά Η φάση της ερωτικής αναστάτωσης είναι ευάλωτη σε διακοπές λόγω παρενοχλήσεων.
Γυναικαία σεξουαλική ανατομία, φυσιολογία και συμπεριφορά 29 Μετά τον οργασμό, το σώμα βαθμιαία επιστρέφει στην κατάσταση πριν από τη διέγερση. Σε γυναίκες ηλικιωμένες που έχουν γεννήσει, η ανεπάρκεια της φάσης της χαλάρωσης, ειδικά εάν συνδέεται με υψηλά επίπεδα διέγερσης και αποτυχία οργασμού, μπορεί να οδηγήσει σε πυελική υπεραιμία με μη ειδικά συμπτώματα πόνου της κατώτερης μέσης και της πυέλου, πράγμα που μπορεί να συμβεί αντίστοιχα και στους άνδρες. Εμμηνόπαυση Η εμμηνόπαυση μπορεί να επιδράσει στη σεξουαλικότητα των γυναικών με τρεις κυρίως τρόπους. Ψυχολογικά, μπορεί να αντιπροσωπεύσει μια καμπή και ένα σημείο πέρα από το οποίο η γυναίκα αισθάνεται ότι πλέον δεν μπορεί, ή δεν πρέπει να είναι σεξουαλικά ελκυστική. Τα φυσικά συμπτώματα, ιδιαίτερα η σοβαρή εφίδρωση τη νύχτα και η διακύμανση της διάθεσης, μπορεί να είναι ιδιαίτερα αρνητικά σε μια σεξουαλική σχέση. Η έλλειψη οιστρογόνων προκαλεί ειδικές φυσικές αντιδράσεις σε μερικές γυναίκες. Αυτές περιλαμβάνουν μια αποτυχία της κολπικής λίπανσης (αυτή μπορεί να αρχίσει πριν από την πραγματική διακοπή της περιόδου), εμφάνιση κολπικής ξηρότητας και ερεθισμού, μειωμένη αίσθηση στους αιδοιικούς ιστούς και εξασθενισμένη νευρική μετάδοση αυτών των αισθήσεων. Επίπονες μητρικές συσπάσεις κατά τον οργασμό φαίνεται να είναι περισσότερο συχνές μετά την εμμηνόπαυση. Η φυσική μείωση του κολλαγόνου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ελαστικότητα του κόλπου, ιδιαίτερα σε γυναίκες που δεν είναι σεξουαλικά δραστήριες. Η είσοδος του κόλπου και η περιοχή γύρω από το αιδοίο μπορεί να ατροφήσει. Η μακροχρόνια αναπλήρωση οιστρογόνων (σαν τοπική κρέμα ή κολπικό υπόθετο ή ακόμα και συστηματικά) μπορεί να απαιτείται για να προλάβει ή να αντιστρέψει αυτές τις μεταβολές. Για μια πιο πρόσφατη επισκόπηση αυτού του θέματος, βλέπε Κεφάλαιο 19. Σεξουαλική παρόρμηση Η σεξουαλική παρόρμηση είναι σαφώς σύνθετη αλλά ανεπαρκώς κατανοητή. Υπάρχει προφανώς ένα υποκείμενο ορμονικό στοιχείο τόσο για το σεξουαλικό ενδιαφέρον όσο και για την ικανότητα ανταπόκρισης, αλλά δεν υπάρχουν σαφείς τύποι και η απάντηση στη σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί πολύ καλά να εξαρτηθεί από σύνθετους υποκείμενους συναισθηματικούς παράγοντες. Υπάρχει σημαντική διακύμανση από τη μια γυναίκα στην άλλη, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου και της εγκυμοσύνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που έχουν λιγότερο ικανοποιητική σεξουαλική ζωή ή αυτές που δεν συζητούν τη σεξουαλικότητά τους ανοιχτά με τον σύντροφό τους είναι πολύ πιθανόν να νιώσουν τη μείωση της σεξουαλικής ικανοποίησης όταν αυτές διέρχονται μια περίοδο φυσιολογικών μεταβολών. Η σεξουαλική παρόρμηση μπορεί πραγματικά να βελτιωθεί κατά την εμμηνόπαυση, αλλά όταν μειώνεται (είτε ως αρχικό πρόβλημα είτε λόγω της κολπικής ξηρότητας), η αναπλήρωση των οιστρογόνων είναι συχνά ιδιαίτερα αποτελεσματική. Αν και η γενική τάση είναι η σεξουαλική παρόρμηση να μειώνεται με την ηλικία (και κατά τη διάρκεια της σχέσης), δεν υπάρχει ανώτατο όριο ηλικίας για μια ευτυχισμένη ενεργή σεξουαλική ζωή. Γυναίκες που αναφέρουν προβλήματα (%) 60 50 40 30 20 10 0 Ξηρότητα του κόλπου Δυσπαρεύνια (συχνότητα) Οιστραδιόλη 50 pg/ml Οιστραδιόλη > 50 pg/ml Δυσπαρεύνια (ένταση) Πόνος (διεισδυτικός) Πόνος (βαθύς) Κάψιμο Ενόχληση από το πρόβλημα Επίδραση των επιπέδων οιστραδιόλης ορού σε σεξουαλικά προβλήματα που έχουν αναφερθεί σε μετά-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Ληφθέν από Sarrel P. Sexuality and menopause. J. Obstet. Gynaecol. 1990; 75: 265-355. Συμπτώματα που σχετίζονται με την ουρογεννητική γήρανση Ξηρότητα του κόλπου Ερεθισμός του κόλπου Δυσπαρεύνια Αιμορραγία μετά τη συνουσία Συχνή ούρηση και έπειξη προς ούρηση Επίδραση της οιστρογονικής ανεπάρκειας στη σεξουαλική απάντηση Μείωση της κολπικής αιματικής ροής Μείωση των κολπικών εκκρίσεων Αύξηση του ph Η αιματική ροή στην κλειτορίδα και στα χείλη μειώνεται Ανεπάρκεια αισθητήριας νεύρωσης Το σεξ κατά την εγκυμοσύνη Η φυσιολογία παραμένει ουσιαστικά η ίδια Οι ερωτογενείς ζώνες μπορεί να αλλάξουν Η προτιμώμενη διέγερση μπορεί να αλλάξει Μπορεί να χρειαστούν διαφορετικές στάσεις για πιο άνετη ερωτική επαφή Βιβλιογραφία Wellings K, Nanchal K, MacDowall W, McManus S et al Sexual behavior in Britain: early heterosexual experience. Lancet 2001 358 1843-50 Grafenburg E. The role of the urethra in female orgasm. Int J Sexology 1950; 3:145-8 Masters WH, Johnson VE. Human sexual response. Boston, MA: Little, Brown, 1966. Οι εικόνες του ενδοκρινούς ελέγχου της σεξουαλικής ανάπτυξης και οι εσωτερικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της γυναικείας σεξουαλικής ανταπόκρισης έχουν τροποποιηθεί από Masters WH, Johnson VE, Kolodny RC, Human sexuality. 5 th ed. New York; Harper Collins, 1995. Ο κύκλος της γυναικείας σεξουαλικής ανταπόκρισης έχει τροποποιηθεί από Masters WH, Johnson VE. Human sexual response. Boston MA: Little, Brown, 1966. Η επίδραση οιστραδιόλης του ορού στα σεξουαλικά προβλήματα έχει τροποποιηθεί από Sarrel P. Sexuality and menopause. J. Obstet.Gynocol. 1990;75:265-355. Όλες οι εικόνες χρησιμοποιούνται με την άδεια των εκδοτών. Η γελοιογραφία «όχι, γιέ μου» είναι από τον Neville Spearman, 1966.
58 ABC της Σεξουαλικής υγείας Ραχιαία Εν τω βάθει ραχιαία Εσω αιδοιικές φλέβες Ελικοειδή αρτηριόλια Κοινή πεϊκή Βολβουρηθρική Περιουρηθρική Περισπώμενη Μηριαία Ουρηθρική Υποχιτώνιο φλεβικό Αρτηριακή τροφοδοσία του πέους. Φλεβική παροχέτευση του πέους. στους αγγειακούς κόλπους. Ωστόσο, μετά από ερωτική διέγερση, οι ελικοειδείς αρτηρίες διαστέλλονται και με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η ροή και η πίεση του αίματος στους αγγειακούς κόλπους. Τρία συστήματα παροχετεύουν το φλεβικό αίμα από το πέος κατά τη διάρκεια της υποχώρησης της στύσης: το επιπολής, το ενδιάμεσο και το εν τω βάθει. Το επιπολής σύστημα παροχετεύει το αίμα από τις πολλαπλές επιπολής φλέβες του δέρματος και του υποδόριου ιστού πάνω από την περιτονία του Buck. Το ενδιάμεσο σύστημα βρίσκεται κάτω από την περιτονία του Buck και αποτελείται από την εν τω βάθει ραχιαία και τους περισπώμενους κλάδους της. Το εν τω βάθει παροχετευτικό σύστημα περιλαμβάνει τις σηραγγώδεις φλέβες και τους κλάδους της. Όλα τα συστήματα τελικά αδειάζουν μέσα στο λαγόνιο φλεβικό σύστημα. Η παροχέτευση των σηραγγωδών σωμάτων γίνεται μέσω των φλεβιδίων που βρίσκονται στην περιφέρεια του στυτικού ιστού που διαμορφώνει ένα δίκτυο κάτω από τον ινώδη χιτώνα. Αυτά τα φλεβίδια συγχωνεύονται για να διαμορφώσουν τις αναστομωτικές φλέβες, οι οποίες διαπερνούν τον χιτώνα και παροχετεύουν κυρίως μέσω των περισπωμένων φλεβών μέσα στην εν τω βάθει ραχιαία. Η συμπίεση των υποχιτώνιων φλεβιδίων από τη διαστολή των δοκιδωτών δομών πάνω στον ανθεκτικό ινώδη χιτώνα προκαλεί μια θεαματικά αυξημένη αντίσταση στην παροχέτευση του αίματος από τα σηραγγώδη σώματα. Αυτός είναι γνωστός ως φλεβο-αποφρακτικός μηχανισμός και προκαλείται από τη χαλάρωση των λείων μυών των δοκίδων. Αυτός ο μηχανισμός επιτρέπει τη συντήρηση υψηλής ενδοσηραγγώδους πίεσης με μικρή μόνο περαιτέρω εισροή αίματος. Το σύστημα είναι τόσο αποδοτικό που η αντίσταση στην παροχέτευση αυξάνει 100 φορές σε σύγκριση με αυτή κατά τη διάρκεια της χάλασης. Μόλις επιτευχθεί η στύση, μόνο 1-5 ml αίματος απαιτούνται για να διατηρήσουν την ενδοσηραγγώδη πίεση μέσα στο φυσιολογικό εύρος των 60-100 mm Hg. Νευροανατομία Τρεις ομάδες νεύρων περιλαμβάνονται στη φυσιολογική ανδρική σεξουαλική λειτουργία: Το θωρακο-οσφυϊκό συμπαθητικό (Θ 11 -Ο 2 ), το οσφυοϊερό παρασυμπαθητικό (Ι 2 -Ι 4 ) και το οσφυοϊερό σωματικό (Ι 2 Ι 4 ). Οι σωματοαισθητικές ίνες ταξιδεύουν μέσω των αιδοιικών νεύρων μεταφέροντας την αίσθηση του πέους. Κύτταρα στον ιερό νωτιαίο μυελό που Οσφυϊκό σπλαγχνικό νεύρο Κατώτερο μεσεντερικό Ανώτερο υπογαστρικό Έξω σφιγκτήρας Πέος Υπογαστρικά νεύρα Υποχιτώνιο φλεβικό διάστημα Λείος μυϊκός ιστός, κολλαγόνο και ελαστίνη των δοκίδων Συμπαθητική αλυσίδα Ι2 Ι3 Πυελικό Ι4 Θ11 Θ12 Ο1 Ο2 Στυτικά νεύρα Αιδοιικό νεύρο Σηραγγώδες νεύρο Ραχιαίο νεύρο του πέους Αγγειακός κόλπος Νεύρωση του πέους. Παροχέτευση Ινώδης χιτώνας Εισροή Οι ελικοειδείς αρτηρίες δρουν ως συσφιγκτικός μηχανισμός Ο λείος μυϊκός ιστός είναι σε μια τονική κατάσταση, διατηρώντας τη χαλαρότητα Διαγραμματική παρουσίαση της αιματικής ροής σε ένα χαλαρό πέος. Χάριν της απλότητας, όλοι οι αγγειακοί κόλποι αντιμετωπίζονται ως μια οντότητα.
Ανδρική σεξουαλική λειτουργία 59 βρίσκονται στον πυρήνα του Onuf μεταβιβάζουν μηνύματα με τις παρασυμπαθητικές συνδέσεις από τη διάμεση πλάγια φαιά ουσία του νωτιαίου μυελού. Οι ανερχόμενος ίνες διαβιβάζουν την αίσθηση κεντρικά στις διάφορες περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τη στύση. Το «ιερό στυτικό κέντρο» αποτελείται από προγαγγλιακά παρασυμπαθητικά κύτταρα των οποίων οι ίνες εκτείνονται στο πυελικό, όπου αυτά συνάπτονται. Μεταγαγγλιακές παρασυμπαθητικές ίνες κατευθύνονται προς τα σηραγγώδη νεύρα προς τα πίσω και πλάγια του προστάτη για να νευρώσουν τα σηραγγώδη σώματα. Τα σηραγγώδη νεύρα μεταφέρουν επίσης συμπαθητικές μεταγαγγλιακές ίνες οι οποίες τροφοδοτούν όχι μόνο τα σηραγγώδη σώματα αλλά επίσης τον αυχένα της ουροδόχου κύστης, τον προστάτη και τις σπερματοδόχες κύστεις. Η φυσιολογία της στύσης Το πέος ενεργεί ως συμπιεστής κατά τη διάρκεια της στύσης, συσσωρεύοντας αίμα υπό πίεση μέσα στο σώμα. Οι ελικοειδείς αρτηρίες συστέλλονται όταν το πέος είναι χαλαρό, δημιουργώντας μια κλίση πίεσης μεταξύ της σηραγγώδους ς και των αγγειακών κόλπων. Η διαστολή των σηραγγωδών και των ελικοειδών αρτηριών είναι ένα αρχικό στάδιο που οδηγεί στη στύση του πέους. Στον φυσιολογικό ικανό άνδρα μπορεί να ανιχνευθεί με ένα έγχρωμο απεικονιστικό υπερηχογράφημα (Doppler ultrasound scanning), μια διπλάσια διαστολή της σηραγγώδους ς καθώς επίσης και σε μια θεαματική αύξηση στη μέγιστη ταχύτητα ροής πάνω από 30 cm/sec. Τα διεσταλμένα αιμοφόρα αγγεία επιτρέπουν τη μεταφορά της συστηματικής πίεσης προς τα σηραγγώδη σώματα. Σταδιακά, το πέος επεκτείνεται και επιμηκύνεται και η ενδοσηραγγώδης πίεση αρχίζει να αυξάνεται. Η χαλάρωση των λείων μυών των δοκίδων επιτρέπει την πλήρωση και τη διαστολή των αγγειακών κόλπων με επέκταση του στυτικού ιστού προς τον ινώδη χιτώνα. Η συμπίεση των υποχιτώνιων φλεβιδίων αποτρέπει την έξοδο του αίματος από τα σώματα, αυξάνοντας περαιτέρω την ενδοσηραγγώδη πίεση. Το πέος διευρύνεται και επιμηκύνεται στον μέγιστο βαθμό του, αλλά μόλις φτάσει στα όρια υποχωρητικότητας των ινοελαστικών στοιχείων η ενδοσηραγγώδης πίεση αυξάνει ταχέως. Μόλις αυτή υπερβεί τις τιμές της διαστολικής πίεσης, αιματική ροή εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια της συστολής. Στη μέγιστη ακαμψία, η ενδοσηραγγώδης πίεση ισούται με τη συστολική αποφρακτική πίεση της σηραγγώδους ς μείον την απώλεια της πίεσης από τη φλεβική σωματική παροχέτευση. Ρύθμιση της συσταλτικότητας του σηραγγώδους λείου μυϊκού ιστού Ο λείος μυϊκός ιστός του πέους είναι ο παράγοντας κλειδί στα αιμοδυναμικά γεγονότα που επηρεάζουν τη στύση. Περίπου το 45% του όγκου των σηραγγωδών σωμάτων είναι λείος μυϊκός ιστός και το μη μυϊκό συστατικό κυρίως αποτελείται από κολλαγόνο. Η διατήρηση της χαλαρότητας εξαρτάται από την ενεργό συστολή των ελικοειδών αρτηριών η οποία στη συνέχεια εξαρτάται από τη φωσφορυλίωση της μυοσίνης από την τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP). Αυτή επιτρέπει τον σχηματισμό συνδέσεων μεταξύ ακτίνης και μυοσίνης, η οποία επιτρέπει την παρατεταμένη διατήρηση του τόνου του λείου μυϊκού ιστού. Στύση Συμπιεσμένα φλεβίδια Ο λείος μυϊκός ιστός των δοκίδων σε χαλάρωση Αγγειακός κόλπος Παροχέτευση Ινώδης χιτώνας Διεσταλμένη σηραγγώδης Εισροή Διεσταλμένες ελικοειδείς αρτηρίες Διαγραμματική παρουσίαση της αιματικής ροής του πέους σε κατάσταση στύσης. Η χαλάρωση του λείου μυϊκού ιστού των δοκίδων επιτρέπει την πλήρωση και τη διάταση των αγγειακών κόλπων με επέκταση του στυτικού ιστού προς τον ινώδη χιτώνα. Χάριν απλότητας, όλοι οι αγγειακοί κόλποι αντιμετωπίζονται ως μια οντότητα. Προσταγλανδίνη E (PGE1) την ATPase την ATPase Αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο VIP Παρασυμπαθητικές νευρικές απολήξεις παράγουν μονοξείδιο του αζώτου (NO) την camp την camp την GTPase την cgmp Μείωση του ελεύθερου ασβεστίου Κανάλι K Υπερπόλωση της πλασματικής μεμβράνης Αντλία Na Αύξηση της cgmp Ενεργοποίηση της GTPase NO από το ενδοθήλιο Παρασυμπαθητικές νευρικές απολήξεις Κυτταρικό τοίχωμα Νευροδιαβιβαστικές ουσίες ελέγχουν τη συσταλτικότητα του λείου μυϊκού ιστού των σηραγγωδών σωμάτων με τη ρύθμιση του κυτταροπλασματικού ελεύθερου ασβεστίου. NΟ, μονοξείδιο του αζώτου. ATP, τριφοσφωρική αδενοσίνη. camp, κυκλική μονοφοσφωρική αδενοσίνη. cgtp κυκλική τριφοσφωρική γουανοσίνης. cgpm, κυκλική μονοφοσφωρική γουανοσίνη. GTPase,τριφοσφατάση γουανοσίνης. PDE5, τύπου 5 φωσφοδιεστεράση. VIP, αγγειοδραστικό εντερικό πεπτίδιο. NO