ΚΔΙΔΡΖ «ΛΝΘΔΗΑ ΘΑΗ ΙΑΘΟΔΚΞΝΟΗΝ ΘΑΠΗΚΩΛ: ΚΔΡΟΑ ΞΝΙΗΡΗΘΖΠ»

ΓΔΛΗΘΖ ΠΛΝΚΝΠΞΝΛΓΗΑ ΔΞΑΓΓΔΙΚΑΡΗΩΛ ΒΗΝΡΔΣΛΩΛ ΔΚΞΝΟΩΛ ΔΙΙΑΓΝΠ (ΓΠΔΒΔΔ) ΞΑΛΔΙΙΖΛΗΑ ΝΚΝΠΞΝΛΓΗΑ ΞΟΑΡΖΟΗΝΣΩΛ ΔΚΞΝΟΩΛ ΘΑΠΗΚΩΛ (ΞΝΞΔΘ) ΗΛΠΡΗΡΝΡΝ ΚΗΘΟΩΛ ΔΞΗΣΔΗΟΖΠΔΩΛ ΓΔΛΗΘΖΠ ΠΛΝΚΝΠΞΝΛΓΗΑΠ ΔΞΑΓΓΔΙΚΑΡΗΩΛ ΒΗΝΡΔΣΛΩΛ ΔΚΞΝΟΩΛ ΔΙΙΑΓΝΠ (ΗΚΔ ΓΠΔΒΔΔ) ΚΔΙΔΡΖ «ΛΝΘΔΗΑ ΘΑΗ ΙΑΘΟΔΚΞΝΟΗΝ ΘΑΠΗΚΩΛ: ΚΔΡΟΑ ΞΝΙΗΡΗΘΖΠ» Ππληάθηεο ηεο κειέηεο: ΓΖΚΖΡΟΖΠ ΚΑΟΓΑΠ ΘΑΘΖΓΖΡΖΠ ΡΚΖΚΑΡΝΠ ΝΗΘΝΛΝΚΗΘΩΛ ΔΞΗΠΡΖΚΩΛ ΡΝ ΑΞΘ Νθηώβξηνο 2012

Πηζηεχσ αθξάδαληα φηη ην κφλν πνπ πξέπεη λα καο θνβίδεη είλαη ν ίδηνο ν θφβνο. Φξάλθιηλ Ρνχζβειη 4 Μαξηίνπ 1933 Δηζαγωγηθό ζεκείωκα ηα κέζα ηνπ Απγνχζηνπ ηνπ 2012, δεηήζεθε απφ ηε Γεληθή πλνκνζπνλδία Δπαγγεικαηηψλ, Βηνηερλψλ, Δκπφξσλ Διιάδαο (ΓΔΒΔΔ) ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Παλειιήληα Οκνζπνλδία Πξαηεξηνχρσλ Δκπφξσλ Καπζίκσλ (ΠΟΠΔΚ), ε ζχληαμε κηαο κειέηεο, κε ζθνπφ ηελ παξνπζίαζε κέηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηεο λνζείαο θαη ηνπ ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκσλ. Έλα πξψην ζρέδην ηεο κειέηεο παξαδφζεθε ζηηο 20 επηεκβξίνπ θαη ην ηειηθφ θείκελν θαηαηέζεθε πξφζθαηα. Η νκάδα πνπ αλέιαβε ηε εθπφλεζε ηεο κειέηεο επηδίσμε, ζηνλ πεξηνξηζκέλν ρξφλν πνπ δηέζεηε, λα ζπγθεληξψζεη ηηο ππάξρνπζεο πξνηάζεηο, πνπ ελ πνιινίο δελ εθαξκφδνληαη θαη λα ηηο δηαλζίζεη κε ζπγθεθξηκέλεο βειηηψζεηο εθηθηέο λα πινπνηεζνχλ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Λφγσ ηνπ επείγνληνο ραξαθηήξα ηεο, ε κειέηε απηή ινηπφλ δελ επηδηψθεη λα παίμεη ην ξφιν ελφο παληνγλψζηε. Έηζη, ζε έλα ζπλεθηηθφ θείκελν, πνπ απεπζχλεηαη ζε γλψζηεο ηνπ πξνβιήκαηνο, ζπζηεκαηηθνπνηεί ηηο πθηζηάκελεο απφςεηο θαη πξνηάζεηο, εηζάγνληαο πξφζζεηα ζπγθεθξηκέλεο ιχζεηο ζηα φζα πξνηείλνληαη. Η αγνξά ησλ θαπζίκσλ, ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ απνπζία πνιηηηθήο βνχιεζεο, γεγνλφο πνπ αληαλαθιάηαη ζηε κε πηνζέηεζε έσο ζήκεξα απηνλφεησλ κέηξσλ. Η ζπγθεθξηκέλε θαηάζηαζε εληζρχεη απφ ηελ πιεπξά ηεο, έλαλ άιινλ παξάγνληα, ηνλ θόβν. Απηφο κε ηε ζεηξά ηνπ επεξεάδεη αξλεηηθά ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο Γηνίθεζεο. Η έθθξαζε ηεο πνιηηηθήο βνχιεζεο κε ζθνπφ ην δξαζηηθφ πεξηνξηζκφ ηεο λνζείαο θαη ηνπ ιαζξεκπνξίνπ ησλ θαπζίκσλ, ζα κπνξνχζε λα αιιάμεη άξδελ φιν ην θιίκα. Γη απηφ 1

φκσο ρξεηάδεηαη έλαο επέιηθηνο κεραληζκφο επνπηείαο, ν νπνίνο ζα πηνζεηήζεη ηηο απιέο ζπληαγέο ηεο επηζηήκεο ηνπ Management, ζα ρξεζηκνπνηήζεη απνηειεζκαηηθά ηελ ηερλνινγία θαη ζα ζέζεη απφ ηελ άιιε ζε πιήξε αλάπηπμε ην ζχλνιν δηαηάμεσλ ζρεηηθψλ γηα ην «καχξν ρξήκα» θαη ην «πφζελ έζρεο» ησλ εκπιεθνκέλσλ ηφζν απφ ηε πιεπξά ηεο πξνζθνξάο, φζν θαη απφ ηελ πιεπξά ησλ επνπηεπνπζψλ αξρψλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη πνιηηηθψλ πξνζψπσλ. Η κειέηε αξρίδεη κε κηα ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηεο αγνξάο ζην ζέκα ηεο λνζείαο θαη ηνπ ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκσλ θαη ζπλερίδεη κε ην πξφβιεκα ησλ εηθνληθψλ εμαγσγψλ ζηα ρεξζαία ζχλνξα. Αθνινχζσο παξνπζηάδεη ηηο ζέζεηο ηεο ΠΟΠΔΚ θαη ηνπ ΔΔΠΔ γηα ην ππφ εμέηαζε ζέκα ηεο λνζείαο-ιαζξεκπνξίαο θαπζίκσλ, απφςεηο πνπ ζπκπίπηνπλ, ζηνηρείν πνπ ζεσξείηαη ηδηαίηεξα ζεηηθφ. πλερίδεη κε πξνζζήθεο θαη βειηηψζεηο απηψλ ησλ ζέζεσλ. Αθηεξψλεη επίζεο, έλα θεθάιαην γηα ηα λαπηηιηαθά θαχζηκα, ζπλερίδνληαο κε ζρφιηα θαη πξνηάζεηο πνπ αθνξνχλ ζην θαζεζηψο ησλ Καηαζηεκάησλ Αθνξνινγήησλ Καπζίκσλ (ΚΑΔ) θαη ζε δηάθνξα επί κέξνπο ζέκαηα. Αλαθέξεηαη θαηφπηλ ζε πεξηπηψζεηο άιισλ ρσξψλ ζθηαγξαθψληαο θαη εθεί ην ελ ιφγσ πξφβιεκα φπσο θαη ηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο ηνπο. εκεηψλεη αθνινχζσο πεξηπηψζεηο ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκσλ ηελ Διιάδα, εμειίμεηο πνπ επηβεβαηψλνπλ ηελ έθηαζε ηνπ πξνβιήκαηνο. Σέινο, θιείλεη κε έλα ζχλνιν άιισλ ιχζεσλ πνπ δελ αλήθνπλ ζηε ζθαίξα ησλ πξνηάζεσλ ησλ αλσηέξσ θνξέσλ. Γεκήηξεο Μάξδαο Καζεγεηήο 2

Ξ Η Λ Α Θ Α Π Ξ Δ Ο Η Δ Σ Ν Κ Δ Λ Ω Λ 1. ΠΛΝΞΡΗΘΖ ΞΑΟΝΠΗΑΠΖ ΡΖΠ ΓΝΚΖΠ ΡΖΠ ΑΓΝΟΑΠ... 6 1.1 ΡΝ ΙΑΘΟΔΚΞΝΟΗΝ... 6 1.2 Ζ ΛΝΘΔΗΑ... 6 1.3 ΓΗΑΚΝΟΦΩΠΖ ΙΗΑΛΗΘΖΠ ΡΗΚΖΠ & ΓΗΑΦΝΟΔΠ ΑΞΝ ΡΖΛ ΔΔ... 7 1.4 ΙΑΘΟΔΚΞΝΟΗΝ ΘΑΠΗΚΩΛ ΘΑΗ ΔΗΘΝΛΗΘΔΠ ΔΜΑΓΩΓΔΠ: ΚΗΑ ΑΙΙΖ ΞΟΝΠΔΓΓΗΠΖ... 8 1.4.1 Δξκελεία δηαθνξώλ εμαγωγώλ-εηζαγωγώλ από ηνλ ΝΖΔ... 13 2. ΞΟΝΠΓΗΝΟΗΠΚΝΠ ΡΝ ΞΟΝΒΙΖΚΑΡΝΠ... 14 2.1 ΞΑΟΝΠΗΑΠΖ ΡΩΛ ΞΟΝΡΑΠΔΩΛ ΡΖΠ ΞΝΞΔΘ... 14 2.2 ΞΑΟΝΠΗΑΠΖ ΡΩΛ ΞΟΝΡΑΠΔΩΛ ΡΝ ΠΔΔΞΔ... 16 2.2.1 Νη πξνηάζεηο ηνπ ΠΔΔΞΔ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκωλ ζε ηίηινπο... 17 2.3 ΑΛΑΙΡΗΘΖ ΞΑΟΝΠΗΑΠΖ ΡΩΛ ΘΔΠΔΩΛ ΡΖΠ ΞΝΞΔΘ ΘΑΗ ΡΝ ΠΔΔΞΔ ΘΑΗ ΞΟΝΔΘΡΑΠΔΗΠ ΡΝΠ... 18 2.3.1. Απζηεξόο έιεγρνο ηεο δηαθίλεζεο λαπηηιηαθώλ θαπζίκωλ γηα θαηαπνιέκεζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ... 18 2.3.2 Απζηεξόο έιεγρνο γηα θαηαπνιέκεζε ηωλ εηθνληθώλ εμαγωγώλ θαπζίκωλ.... 19 2.3.3. Απζηεξόο έιεγρνο γηα θαηαπνιέκεζε ηεο λέαο κνξθήο ιαζξεκπνξίνπ θαη λνζείαο ηεο βελδίλεο κε άιιεο νπζίεο (π.ρ. κεζαλόιε, ηνινπόιε, θ.ά.).... 20 2.3.4. Αθαίξεζε άδεηαο ιεηηνπξγίαο από ηα πξαηήξηα ζηα νπνία δηαπηζηώλεηαη «παξέκβαζε» (π.ρ. κε ειεθηξνληθνύο κεραληζκνύο) ζηε ιεηηνπξγία ηωλ αληιηώλ... 20 2.3.5. Άκεζε εθαξκνγή ζπζηήκαηνο ειέγρνπ εηζξνώλ-εθξνώλ ζηα Ξξαηήξηα γξώλ Θαπζίκωλ... 22 2.3.6. Έιεγρνο ηηκνινγίωλ αγνξώλ ζε πξαηήξηα, από ΘΔΓΑΘ θαη ΠΓΝΔ θαη εθαξκνγή ηνπ λόκνπ ζηηο πεξηπηώζεηο παξαεκπνξίνπ θαη πεηξαηείαο.... 22 2.3.7. Γεηγκαηνιεπηηθόο έιεγρνο ηηκνινγίωλ Δηαηξηώλ Δκπνξίαο γηα ηπρόλ πεξηπηώζεηο ιαζξεκπνξίνπ θαη πεηξαηείαο.... 22 2.3.8. Πήκαλζε όιωλ ηωλ βπηηνθόξωλ Η.Σ. θαη Γ.Σ. (ωο Λ. 3054/2002). Έιεγρνο θαζ νδόλ ηνπ λόκηκνπ ηεο δηαθίλεζεο.... 22 2.3.9. Έιεγρνο (θαζ νδόλ) ηνπ θνξηίνπ θαη ηνπ λόκηκνπ ηεο δηαθίλεζεο πνπ γίλεηαη κε ηα κηθξά βπηηνθόξα ηωλ πξαηεξίωλ... 23 2.3.10. Ξάηαμε ηεο παξεκπνξίαο θαη ηεο παξάλνκεο εκθηάιωζεο ζην γξαέξην.... 23 2.3.11. Δθζπγρξνληζκόο ηωλ ρξνλνβόξωλ θαη δαπαλεξώλ ηειωλεηαθώλ δηαδηθαζηώλ.... 24 2.3.12 Ζιεθηξνληθόο έιεγρνο δξνκνινγίνπ... 24 2.3.13 Ζιεθηξνληθά ζπζηήκαηα ξνήο θαπζίκνπ... 25 2.4 ΞΟΝΠΘΖΘΔΠ/ΒΔΙΡΗΩΠΔΗΠ ΠΡΗΠ ΘΔΠΔΗΠ ΡΖΠ ΞΝΞΔΘ / ΠΔΔΞΔ... 25 3. ΛΑΡΗΙΗΑΘΑ ΘΑΠΗΚΑ... 27 3.1 ΠΙΔΞΗΑ... 27 3.1.1 Δγθαηάζηαζε «Καύξνπ Θνπηηνύ» ζηα Πιέπηα... 29 3.1.2 Ρξόπνο ιεηηνπξγίαο ζπζηήκαηνο παξαθνινύζεζεο... 32 3.1.3 Δγθαηάζηαζε «Καύξνπ Θνπηηνύ» θαη ζηα Βπηηνθόξα... 32 3.2 ΚΔΡΟΑ - ΞΟΝΡΑΠΔΗΠ... 33 4. ΘΑΡΑΠΡΖΚΑΡΑ ΑΦΝΟΝΙΝΓΖΡΩΛ ΔΗΓΩΛ Α.Δ... 35 5. ΓΗΑΦΝΟΑ ΔΞΗ ΚΔΟΝΠ ΘΔΚΑΡΑ... 37 5.1 Ζ ΓΝΚΖ ΡΖΠ ΑΓΝΟΑΠ... 37 5.1.1 Κεηξών δεμακελώλ θαπζίκωλ, θνξηεγώλ, βπηίωλ θαη & Πιεπηώλ... 39 5.1.2 Γεκηνπξγία Θέληξνπ Διέγρνπ πεηξειαηνεηδώλ... 39 5.1.3. Ξαξαδόζεηο πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο Έιεγρνο πνηνηήηωλ... 40 5.2 ΘΟΑΡΗΘΖ ΔΞΝΞΡΔΗΑ & ΔΙΔΓΣΝΠ ΘΘΙΝ ΓΗΑΘΗΛΖΠΖΠ... 41 3

5.3 ΈΛΑΠ ΠΛΓΑΠΚΝΠ ΙΠΔΩΛ... 41 5.4 ΑΞΝΘΔΚΑΡΑ ΑΠΦΑΙΔΗΑΠ... 41 6. ΙΑΘΟΔΚΞΝΟΗΝ ΘΑΠΗΚΩΛ ΠΔ ΑΙΙΔΠ ΣΩΟΔΠ... 42 6.1 ΖΛΩΚΔΛΝ ΒΑΠΗΙΔΗΝ... 43 6.2 ΗΟΑΛ... 44 6.3 ΑΙΓΔΟΗΑ... 44 6.4 ΓΝΗΛΔΑ... 46 6.5 ΚΞΔΛΗΛ, ΛΗΓΖΟΗΑ ΘΑΗ ΗΟΑΘ... 46 6.6 ΙΗΘΝΑΛΗΑ, ΔΠΘΝΛΗΑ ΘΑΗ ΙΔΡΝΛΗΑ... 47 6.7 ΝΘΟΑΛΗΑ... 47 6.8 ΆΚΞΝ ΛΡΑΚΞΗ ΘΑΗ ΛΡΝΚΞΑΗ... 48 6.9 ΒΔΛΔΕΝΔΙΑ... 48 6.10 ΗΟΙΑΛΓΗΑ... 49 6.11 ΑΗΓΞΡΝΠ... 49 6.12 ΡΝΟΘΗΑ... 49 7. ΞΔΟΗΞΡΩΠΔΗΠ ΙΑΘΟΔΚΞΝΟΗΑΠ ΠΡΖΛ ΔΙΙΑΓΑ... 50 8. ΞΟΝΡΑΠΔΗΠ... 56 4

5

1. ΠΛΝΞΡΗΘΖ ΞΑΟΝΠΗΑΠΖ ΡΖΠ ΓΝΚΖΠ ΡΖΠ ΑΓΝΟΑΠ 1.1 Ρν ιαζξεκπόξην Σν δηπιηζηήξην είλαη έλα «θιεηζηφ θχθισκα». Σφζν ην εηζαγφκελν ζε απηφ αξγφ πεηξέιαην, φζν θαη νη εμαγφκελεο βελδίλεο ληίδει πεξλνχλ απφ ην Σεισλείν. Άξα ζεσξεηηθά δελ κπνξνχκε λα θαληαζηνχκε ηελ χπαξμε θάπνησλ πιενλαδνπζψλ πνζνηήησλ βελδίλεο -ληίδει πνπ απνζεθεχνληαη εληφο ησλ ρψξσλ ησλ δηπιηζηεξίσλ θαη αθνινχζσο εμάγνληαη απφ εθεί ιαζξαία, απφ εμφδνπο εθηφο ηνπ ειέγρνπ ησλ Σεισλείσλ. Απηφ φκσο δε ζεκαίλεη φηη δελ κπνξεί λα γίλεη ιαζξεκπφξην θαπζίκσλ είηε απφ ηηο ζσιελψζεηο πνπ ζπλδένπλ ηα δηπιηζηήξηα κε ηηο απνζήθεο ηεο νπνηαζδήπνηε εηαηξίαο δηχιηζεο είηε απφ ηηο απνζήθεο ησλ εηαηξηψλ δηχιηζεο εθηφο ησλ ρψξσλ ησλ δηπιηζηεξίσλ. 1.2 Ζ λνζεία εκαληηθή ζπληζηψζα ηεο αηζρξνθέξδεηαο είλαη θαη ε λφζεπζε ησλ θαπζίκσλ, πνπ ιακβάλεη ρψξα εθηφο δηπιηζηεξίσλ. Δηδηθφηεξα, ζχκθσλα κε έξεπλα ηνπ Δζληθνχ Μεηζνβείνπ Πνιπηερλείνπ γηα ην 2007, ζηελ Αηηηθή δηαηίζεηαη λνζεπκέλε βελδίλε απφ ην 5,2% ησλ πξαηεξίσλ πνπ ειέγρζεθαλ. Δηδηθά, φκσο, ζηε ζνχπεξ - ακφιπβδε (100 νθηαλίσλ) ην πνζνζηφ λνζείαο αλέξρεηαη θνληά ζην 10%. Τςειφηεξα είλαη ηα πνζνζηά ηεο λνζείαο ζην πεηξέιαην θαη ζπγθεθξηκέλα ε έξεπλα ην πξνζδηνξίδεη ζην 10,3% γηα ην Λεθαλνπέδην ηεο Αηηηθήο. Σν πνζνζηφ λνζείαο βελδίλεο θαη ληίδει ζηελ επαξρία βξίζθεηαη ζε πνζνζηά αξθεηά πνιιαπιάζηα ζε ζρέζε κε ηελ Αζήλα, ίζσο θνληά ζην 20%, ζχκθσλα κε ηελ ίδηα έξεπλα. Οη ηξφπνη λφζεπζεο ησλ πγξψλ θαπζίκσλ είλαη νη αθφινπζνη: Απιή ακόιπβδε 95 νθηαλίωλ: Ννζεχεηαη κε πξνζζήθε άιισλ ρεκηθψλ νπζηψλ, φπσο ηνινπφιην ε αιθνφιεο. Δίλαη ην πην επηθίλδπλν είδνο λνζείαο. Σν ηνινπφιην κπνξεί λα πξνθαιέζεη πνιχ ζεκαληηθέο δεκηέο, θαζψο είλαη δηαβξσηηθφ θαη απνζπλζέηεη φια ηα ειαζηνκεξή ηνπ θηλεηήξα, φπσο ηζηκνχρεο, θιάηδεο, ζσιελάθηα θ.ιπ. Πνύπεξ LRP: Η ζπλήζεο λνζεία είλαη ε πξνζζήθε απιήο ακφιπβδεο βελδίλεο ζηε ζνχπεξ. Η ρξήζε απιήο ακφιπβδεο απφ απηνθίλεηα παιηάο ηερλνινγίαο θζείξεη ζηαδηαθά ηα έδξαλα ησλ βαιβίδσλ ηνπ θηλεηήξα θαη νδεγεί ηειηθά ζηε ζνβαξή θζνξά ηνπ ίδηνπ ηνπ κπινθ ηνπ θηλεηήξα. Λφγσ ηεο κηθξήο θαηαλάισζεο ηεο ελ 6

ιφγσ βελδίλεο θαη ηεο κηθξήο δηαθνξάο ηηκήο κε ηελ ακφιπβδε 95 νθηαλίσλ, ε λνζεία απηήο ηεο κνξθήο, ππνζηεξίδεηαη απφ ηνπο βελδηλνπψιεο, φηη δελ απνθέξεη κεγάια θέξδε εδψ. Πνύπεξ ακόιπβδε 100 νθηαλίωλ: πλήζσο λνζεχεηαη κε απιή ακφιπβδε βελδίλε. ε απηνθίλεηα πνπ απαηηνχλ πςειφ αξηζκφ νθηαλίσλ, ε ρξήζε απιήο ακφιπβδεο κεηψλεη ζεκαληηθά ηελ απφδνζε, απμάλεη ηα επηθίλδπλα θαπζαέξηα θαη ηηο επηθαζήζεηο ζηνλ θηλεηήξα, κε απνηέιεζκα ηελ πξφσξε θζνξά ηνπ. Diesel θίλεζεο: Ννζεχεηαη κε diesel ζέξκαλζεο ή diesel λαπηηιίαο θαη ζπαληφηεξα κε white spirit. Η λνζεία κε diesel ζέξκαλζεο ή λαπηηιίαο κπνξεί λα επηθέξεη θζνξέο ζηνπο ζχγρξνλνπο θηλεηήξεο πνπ είλαη ζρεδηαζκέλνη λα ιεηηνπξγνχλ κε πεηξέιαην θαιήο πνηφηεηαο. Σν πξφβιεκα είλαη πνιχ πην έληνλν, φηαλ γίλεηαη λνζεία κε πεηξέιαην λαπηηιίαο. ΟΛΑ απηά γίλνληαη είηε ηνπο ρψξνπο απνζήθεπζεο είηε κεηαθνξάο, είηε ζηα πξαηήξηα πγξψλ θαπζίκσλ. 1.3 Γηακόξθωζε ιηαληθήο ηηκήο & δηαθνξέο από ηελ ΔΔ Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην 54,2% ηεο ζπλνιηθήο ιηαληθήο ηηκήο ηεο βελδίλεο αθνξά θφξνπο θαη ηέιε (ηνπ Νφκνπ 3335/5, ηέινο ΡΑΔ, Δηδηθφο Φφξνο Καηαλάισζεο ΦΠΑ θαη ΓΔΣΔ). Οπφηε εχθνια γίλεηαη αληηιεπηφ ην εχξνο ησλ επηπηψζεσλ ηνπ ιαζξεκπνξίνπ ησλ θαπζίκσλ ζηα έζνδα ηνπ θξάηνπο. ην ζχλνιν ηεο ηηκήο (100%,) ε ηηκή ηνπ δηπιηζηεξίνπ αληηπξνζσπεχεη ην 37,5% θαη ην θέξδνο ηνπ ρνλδξεκπνξίνπιηαλεκπνξίνπ αληηπξνζσπεχεη ην 8,3%. χκθσλα κε ζρεηηθά πξφζθαηα ζηνηρεία ηεο Eurostat (κε ηηκέο 14 Απξηιίνπ 2012), ε Διιάδα έρεη ηηο πςειφηεξεο ηηκέο βελδίλεο αθνινπζνχκελε απφ ηελ Ιηαιία θαη ηελ Οιιαλδία. Απηέο είλαη νη ηξεηο ρψξεο κε ηηκή άλσ ηνπ 1,80 επξψ αλά ιίηξν (ηηκή βελδίλεο ακφιπβδε 95 νθηαλίσλ). Με βάζε ηα ίδηα ζηνηρεία, ε ρψξα καο ήηαλ ζηελ 8ε ζέζε ζηηο αξρέο ηνπ 2008. Σέινο ζεκεηψλεηαη θαη έλα άιιν πξφβιεκα, πνπ αλαθέξεηαη ζηελ επηβάξπλζε ησλ Διιήλσλ θαηαλαισηψλ ζηελ πεξηθέξεηα, φπνπ ε δηαθνξά ηηκήο εθεί είλαη πςειφηεξε, ηεο ηάμεο ηνπ 10%. ην παξαπάλσ αλ πξνζζέζνπκε ην πξφβιεκα ηεο λνζείαο, πνπ είλαη θαη ε ρεηξφηεξε κνξθή αηζρξνθέξδεηαο, πνπ αλελφριεηε δξα θαηά θφξνλ ζηελ ειιεληθή αγνξά, ηφηε ε πεξηθέξεηα αληηκεησπίδεη δχν πξνβιήκαηα ζε ζρέζε κε ην θέληξν. 7

1.4 Ιαζξεκπόξην θαπζίκωλ θαη εηθνληθέο εμαγωγέο: Κηα άιιε πξνζέγγηζε Γηζεθαηνκκχξηα επξψ ράλνληαη απφ θφξνπο (ΦΠΑ, Δηδηθφο Φφξνο Καηαλάισζεο θ.ά) ιφγσ ηνπ εθηεηακέλνπ ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκσλ ζηε ρψξαο καο. Καζψο δε γίλνληαη εθηεηακέλεο ζπιιήςεηο νδεγψλ βπηηνθφξσλ, θαπεηάλησλ πινίσλ θαη εκπφξσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηα παξάλνκα δηαθηλνχκελα θαχζηκα, δελ κπνξεί λα εθηηκεζεί κε αθξίβεηα, ην κέγεζνο ηνπ ιαζξεκπνξίνπ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πξντφλησλ. Παξφια απηά κπνξνχκε λα έρνπκε εκκέζσο, κηα ζρεηηθά αθξηβή εηθφλα ηκήκαηνο ηνπ θαηλνκέλνπ, κε ηε βνήζεηα ησλ ζηαηηζηηθψλ ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ ηνπ ΟΗΔ. Η παξνπζίαζε πνπ έπεηαη επηθεληξψλεη ηελ πξνζνρή ηεο κφλν ζηηο βελδίλεο-ληίδει (SITC 334) θαη εμεηάδεη ηε ξνή ηνπ εκπνξίνπ αλάκεζα ζηελ Διιάδα θαη ηνπο βφξεηνπο γείηνλέο ηεο, φπσο θαη ηελ Σνπξθία. Πην ζπγθεθξηκέλα, φια ηα θξάηε δειψλνπλ ζηηο ζρεηηθέο ππεξεζίεο ηνπ ΟΗΔ αλαιπηηθά ζηνηρεία γηα ην εκπφξην ηνπο κε ηνλ ππφινηπν θφζκν. Οπφηε γηα ηε δηαθίλεζε ηνπ ηδίνπ πξντφληνο αλάκεζα ζε δπν ρψξεο, έρνπκε δχν πεγέο: Σηο δειψζεηο ηεο ρψξαο εμαγσγήο θαη ηηο αληίζηνηρεο δειψζεηο ηεο ρψξαο εηζαγσγήο. Όηαλ ινηπφλ ε Διιάδα, δειψλεη ζηνλ ΟΗΔ φηη εμάγεη βελδίλεο ζηελ FYROM, ηφηε εχινγα φινη πεξηκέλνπκε λα δνχκε έλα φκνην πνζφ (ή πνζφηεηα) σο δεισζείζα εηζαγσγή θαη εθ κέξνπο ησλ αξρψλ ηεο γεηηνληθήο ρψξαο. Απνξίαο άμηνλ είλαη φκσο πψο, παξαδείγκαηνο ράξε, ην 2009, δειψζεθε φηη έθπγαλ απφ ηελ Διιάδα πξνο ηα θφπηα βελδίλεο-ληίδει αμίαο πεξίπνπ 134,5 εθ. δνιαξίσλ (222,9 ρηι. ηφλσλ) ελψ ηα θφπηα δήισζαλ φηη εθεί έθζαζαλ κφιηο νη 10,0 εθ. δνιάξηα (12,3 ρηι. ηφλνη). Δλδεηθηηθά θαη φρη εμαληιεηηθά εθηίζεληαη θάπνηα ζελάξηα πνπ απαληνχλ ζην δήηεκα απηφ: 1- Ο Έιιελαο νδεγφο ηνπ βπηηνθφξνπ βελδηλψλ δειψλεη ην πξνο εμαγσγή πνζφ ζηα ζχλνξα θαη θαηφπηλ αληί λα βξεζεί ζηα απέλαληη θπιάθηα ηεο γεηηνληθήο ρψξαο, θάλεη κηα ζηξνθή 180 ν θαη επηζηξέθεη ζηε βάζε ηνπ ζηελ Διιάδα κε έλα θνξηίν πνπ δήζελ εμήρζεθε. Αξρέγνλε πξνζέγγηζε 2- Έλα απιφ επηβαηηθφ απηνθίλεην ζηακαηά ζηα ζχλνξα, ζθξαγίδεη ηα ηηκνιφγηα ηνπ εηθνληθνχ θνξηίνπ ησλ θαπζίκσλ πνπ δήζελ εμάγνληαη θαη αθνχ ν νδεγφο θεξάζεη έλα θαθέ (νιίγνλ αθξηβφ θπζηθά) ζηηο εθεί επνπηηθέο, αξρέο επηζηξέθεη ζην ζπίηη ηνπ. 8

3- Σν βπηηνθφξν δειψλεη ζηα ειιεληθά ζχλνξα ηελ αμία ησλ θαπζίκσλ πξνο εμαγσγή πνπ αληηζηνηρνχλ ζε έλα πιήξεο θνξηίν, ελψ κεηαθέξεη ηε κηζή πνζφηεηα, ε νπνία δειψλεηαη αθνινχζσο ζην απέλαληη θπιάθην. (πλήζεο πνιηηηθή ησλ δηπιψλ ηηκνινγίσλ ζην δηαθνηλνηηθφ εκπφξην θπξίσο). 4- Σν βπηηνθφξν δειψλεη ηελ αμία ησλ θαπζίκσλ πξνο εμαγσγή πνπ πξάγκαηη θέξεη θαη θαηφπηλ ν νδεγφο θαηεπζχλεηαη ζην γεηηνληθφ ηεισλείν. ην ελδηάκεζν ην βπηηνθφξν...εμαθαλίδεηαη, φπσο εμαθαλίδνληαη δηάθνξα πινία ζην ηξίγσλν ησλ Βεξκνχδσλ θαη νπδείο ελδηαθέξεηαη γηα ην ζπκβάλ!!! 5- Βέβαηα δελ πξέπεη λα ππνβαζκίδεηαη θαη ε κεηαθνξά θαπζίκσλ transit απφ ηελ Διιάδα πξνο άιιεο ρψξεο (π.ρ Μαπξνβνχλην), πνπ εξκελεχεη κέξνο κηαο ηέηνηαο δηαθνξάο. Πξάγκαηη κηα κεηαθνξά transit θαπζίκσλ πξνο ην Μαπξνβνχλην δειψλεηαη ζε εκάο σο «εμαγσγή» ελψ ζηε FYROM δειψλεηαη σο «transit» θαη φρη σο εηζαγσγή. Η κεγάιε φκσο δηαθνξά ζηα δπν ππφ εμέηαζε λνχκεξα, ηφζν ζε αμία φζν θαη ζε πνζφηεηα δελ κπνξεί λα εξκελεπζεί επαξθψο κφλν απφ ηηο πνζφηεηεο transit. Πξψην ζπκπέξαζκα: Γειψλνπκε φηη εμάγνπκε ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, πνιιαπιάζηεο πνζφηεηεο απφ φ,ηη δειψλνπλ νη πειάηεο καο φηη εηζάγνπλ. Έηζη ε δηαθνξά πνπ ζηελ νπζία δελ εμάγεηαη, θάπνπ ράλεηαη ζηελ ειιεληθή αγνξά ρσξίο παξαζηαηηθά ή νηηδήπνηε άιιν. Απφ ηηο ίδηεο ζηαηηζηηθέο πξνθχπηεη θαη έλα άιιν ελδηαθέξνλ ζέκα κε φκνηα απνηειέζκαηα. Πην ζπγθεθξηκέλα, δειψζακε ην 2010 φηη εμαγάγακε ζηελ Σνπξθία 116 εθ. δνιάξηα βελδίλεο ελψ νη ηνπξθηθέο αξρέο δήισζαλ φηη εηζήγαγαλ 573 εθ. δνιάξηα βελδίλεο απφ εκάο!!!. Γεχηεξν ζπκπέξαζκα: Ο Έιιελαο επηρεηξεκαηίαο δειψλεη ζηα δηθά καο ζχλνξα φηη εμάγεη κε ηα βπηηνθφξα ηνπ έλα άιιν παξάγσγν ηνπ πεηξειαίνπ (π.ρ. ηνινπέλε, μπιέλε, ΒΣΥ) ή νηηδήπνηε άιιν πξντφλ ζε πγξή φκσο κνξθή, ελψ ζηα ηνπξθηθά ζχλνξα δειψλεη φηη εηζάγεη ηηο βελδίλεο πνπ πξάγκαηη κεηαθέξεη. Έηζη μεθνξηψλεηαη ηα ρσξίο παξαζηαηηθά θαχζηκα πνπ δηαζέηεη ζηε ρψξα καο θαη ηα νπνία δελ πξνσζεί ζηελ εδψ αγνξά, φηαλ αηζζάλεηαη φηη ηείλεη λα δηαβεί ηνλ Ρνπβίθσλα!. Η ξνή απηή ηνπ εκπνξίνπ θαπζίκσλ εμππεξεηεί επίζεο θαη ηνπο Σνχξθνπο ιαζξεκπφξνπο, πνπ θαιχπηνπλ έηζη ηα δηθά ηνπο εζσηεξηθά ειιείκκαηα κε καχξεο βελδίλεο. Γηα πνιινχο, ε δεχηεξε εθδνρή είλαη θαη ε θπξίαξρε ζηε ζπγθεθξηκέλε κνξθή ηνπ ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκσλ. 9

Αλαιπηηθφηεξα, σο πξνο ην εκπφξην βελδηλψλ-ληίδει ηεο Διιάδαο απφ ην 2001 έσο ην 2010: Με ηε FYROM, δειψλνπκε πνιιαπιάζηεο εμαγσγέο απφ φηη νη ίδηνη δειψλνπλ σο εηζαγσγέο απφ εκάο. Δπίζεο, εληχπσζε παξνπζηάδεη ην γεγνλφο φηη ελψ εκείο δειψζακε 55,8 εθ δνιάξηα εμαγσγέο ην 2010, απηνί δήισζαλ κεδεληθέο εηζαγσγέο. Αλ δελ είλαη αθξηβή ηα ζηνηρεία ησλ εηζαγσγψλ ηνπ 2010, ιφγσ παξαιήςεσλ ησλ αξρψλ ηεο γεηηνληθήο ρψξαο, ηφηε ελδερνκέλσο θάπνηα θαζαξίζηξηα ζθνχπηζε θαη επαλάιεςε ηα ζρεηηθά παξαζηαηηθά πνπ έπεζαλ θαηά ιάζνο ζην πάησκα ηνπ θπιαθίνπ, απέλαληη εθείλνπ ησλ Δπδψλσλ!!! (Βι. Πίλαθα 1) Ωο πξνο ηε Βνπιγαξία, απφ ην 2001-2009 νη δεισζείζεο εμαγσγέο απφ εκάο ήηαλ πιελ ελφο έηνπο πςειφηεξεο απφ φηη νη δεισζείζεο εηζαγσγέο απφ απηνχο. Μφλν ην 2006 θαη ην 2010 θαηαγξάθεθε ε αληίζεηε εμέιημε. ην πιαίζην ηνπ ελδνθνηλνηηθνχ εκπνξίνπ, ηε δηαθίλεζε θάζε πξντφληνο ζπλνδεχεη ην έληππν VIΔS, πνπ ζπκπιεξψλεη ηφζν ν εμαγσγέαο φζν θαη ν εηζαγσγέαο κηα θνξά ηνλ κήλα θαη ζηέιιεηαη ζηηο Βξπμέιιεο κε ειεθηξνληθφ ηξφπν, εθ ησλ πζηέξσλ φκσο!. Όηαλ, κεηά ηηο πξνβιεπφκελεο δηαζηαπξψζεηο, νη δεισζείζεο αμίεο ζηα δπν VIΔS δε ζπκθσλνχλ ηφηε θηλεηνπνηνχληαη νη ζρεηηθνί ειεγθηηθνί κεραληζκνί. Αλ φκσο ζπκθσλνχλ νη αμίεο ησλ δχν εληχπσλ ησλ δπν ρσξψλ ζην εκπφξην ησλ βελδηλψλ, πψο εξκελεχεηαη πάιη ε φπνηα απφθιηζε δηαπηζηψλεηαη απφ ηηο ζηαηηζηηθέο ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ ηνπ ΟΗΔ; (βι. Πίλαθα 2). Ωο πξνο ηελ Ρνπξθία, εθεί παξνπζηάδεηαη ε αθφινπζε ελδηαθέξνπζα εμέιημε. Δλψ θαηά ηα έηε 2000-6 νη δεισζείζεο εμαγσγέο απφ ηελ πιεπξά ηεο Διιάδαο ήηαλ πεξίπνπ δηπιάζηεο απφ ηηο εθεί δεισζείζεο εηζαγσγέο, κεηά ην 2007 παξαηεξείηαη ην αληίζηξνθν θαηλφκελν, θάηη πνπ ην εξκελεχζακε πξνεγνπκέλσο. Η έμαξζε ησλ εηζαγσγψλ θαπζίκσλ ζηελ Σνπξθία δηθαηνινγείηαη θαη απφ ηνλ πςειφ ξπζκφ αλάπηπμεο ηεο κεηά ην 2008. Η δηαρξνληθή εμέιημε ηνπ θαηλνκέλνπ καο νδεγεί ζε έλα άιιν ζπκπέξαζκα: Oη Σνχξθνη απνδεηθλχνληαη νη θαιχηεξνη καζεηέο καο! (Βι. Πίλαθα 3). Η Αιβαλία, δίλεη κηα φκνηα ηεο Σνπξθίαο εηθφλα κεηά ην 2002.(Βι Πίλαθα 4). Πξφηαζε: Να δνζεί έλα γελλαίν πξηκ ζηα κέιε ηνπ ΓΟΔ ή ηνπ νπνηνπδήπνηε ειεγθηηθνχ κεραληζκνχ, πνπ ζα ζπιιακβάλνπλ θάζε ιαζξαία πνζφηεηα. Σν πξηκ απηφ σο πνζνζηφ ησλ δηνηθεηηθψλ πξνζηίκσλ πνπ επηβάιινληαη ζηα ιαζξαία θαχζηκα, δε ζα επηβαξχλεη ηνλ πξνυπνινγηζκφ. Αλ εθαξκνζηεί απηή ε πνιηηηθή ελδερνκέλσο λα 10

εθπιαγνχκε απφ ηηο δεθάδεο παξάλνκεο δεμακελέο θαη βπηηνθφξα πνπ φισο ηπραίσο ζα αλαθαιπθζνχλ. Πίλαθαο 1 Δμαγσγέο Διιάδαο πξνο FYROM βελδηλψλ (ζε δνιάξηα) Έηνο Δμαγσγέο ηεο Διιάδαο 1 Δηζαγσγέο απφ ηελ Διιάδα 2 2001 80.078.958 52.793.587 2002 92.489.016 71.850.860 2003 22.845.123 12.012.433 2004 13.626.146 2.217.912 2005 22.600.932 8.640.396 2006 23.071.680 9.625.968 2007 31.065.990 6.112.069 3 2008 54.895.198 19.182.818 2009 134.460.100 10.005.015 2010 55.801.150 0 εκεηψζεηο 1. Όπσο δειψλνληαη απφ ηηο ειιεληθέο αξρέο 2. Όπσο δειψλνληαη απφ ηε ρψξα εηζαγσγήο 3. Οη κεγάιεο κεηαβνιέο δηαρξνληθά ζε αμία ζπκπίπηνπλ θαη κε κεγάιεο κεηαβνιέο ζε πνζφηεηεο. Πεγή: OHE Βάζε δεδνκέλσλ Comtrade (www.comtrade.un.org) Πίλαθαο 2 Δμαγσγέο Διιάδαο πξνο Βνπιγαξία βελδηλψλ (ζε δνιάξηα) Έηνο Δμαγσγέο ηεο Διιάδαο 1 Δηζαγσγέο απφ ηελ Διιάδα 2 2001 27.448.191 17.880.740 2002 30.069.510 24.774.336 2003 39.175.531 35.539.604 2004 50.554.724 28.862.569 2005 64.611.123 39.709.277 2006 169.962.594 174.442.266 2007 52.371.442 13.332.797 3 2008 159.059.033 147.944.281 2009 189.868.731 183.145.780 2010 130.336.465 159.321.368 εκεηψζεηο 1. Όπσο δειψλνληαη απφ ηηο ειιεληθέο αξρέο 2. Όπσο δειψλνληαη απφ ηε ρψξα εηζαγσγήο 3. Οη κεγάιεο κεηαβνιέο δηαρξνληθά ζε αμία ζπκπίπηνπλ θαη κε κεγάιεο κεηαβνιέο ζε πνζφηεηεο. Πεγή: OHE Βάζε δεδνκέλσλ Comtrade 11

Πίλαθαο 3. Δμαγσγέο Διιάδαο πξνο Σνπξθία βελδηλψλ (ζε δνιάξηα) Έηνο Δμαγσγέο ηεο Διιάδαο 1 Δηζαγσγέο απφ ηελ Διιάδα 2 2001 116.008.343 51.902.353 2002 53.616.872 29.193.249 2003 134.692.070 65.751.343 2004 203.355.053 113.419.996 2005 382.002.473 177.823.692 2006 414.460.180 376.776.762 2007 199.575.062 305.538.993 2008 76.472.290 3 354.833.607 2009 93.174.388 403.859.748 2010 116.027.335 573.779.151 εκεηψζεηο 1. Όπσο δειψλνληαη απφ ηηο ειιεληθέο αξρέο 2. Όπσο δειψλνληαη απφ ηε ρψξα εηζαγσγήο 3. Οη κεγάιεο κεηαβνιέο δηαρξνληθά ζε αμία ζπκπίπηνπλ θαη κε κεγάιεο κεηαβνιέο ζε πνζφηεηεο. Πεγή: OHE Βάζε δεδνκέλσλ Comtrade Πίλαθαο 4. Δμαγσγέο Διιάδαο πξνο Αιβαλία βελδηλψλ (ζε δνιάξηα) Έηνο Δμαγσγέο ηεο Διιάδαο 1 Δηζαγσγέο απφ ηελ Διιάδα 2 2001 43.244.247 36.556.545 2002 32.385.835 24.654.388 2003 25.844.028 37.678.938 2004 41.358.917 60.756.922 2005 51.285.290 65.632.563 2006 91.795.238 101.457.894 2007 158.311.757 167.116.231 2008 36.204.259 3 251.858.740 2009 35.181.281 186.948.438 2010 56.304.860 119.025.389 εκεηψζεηο 1. Όπσο δειψλνληαη απφ ηηο ειιεληθέο αξρέο 2. Όπσο δειψλνληαη απφ ηε ρψξα εηζαγσγήο 3 Οη κεγάιεο κεηαβνιέο δηαρξνληθά ζε αμία ζπκπίπηνπλ θαη κε κεγάιεο κεηαβνιέο ζε πνζφηεηεο. Πεγή: OHE Βάζε δεδνκέλσλ Comtrade 12

1.4.1 Δξκελεία δηαθνξώλ εμαγωγώλ-εηζαγωγώλ από ηνλ ΝΖΔ Δξσηήζεθε ε ζηαηηζηηθή ππεξεζία ηνπ ΟΗE θαη δεηήζεθε λα δνζεί ε εξκελεία πνπ δίλεη ε ίδηα γηα ηηο πξναλαθεξζείζεο δηαθνξέο. Ο ΟΗΔ έδσζε ηελ αθφινπζε απάληεζε, πνπ ηελ ζρνιηάδνπκε κεηά ην πεξάο ηνπ θεηκέλνπ ηεο απάληεζεο πνπ έπεηαη, πνπ δίλεηαη φπσο καο δφζεθε ζηα αγγιηθά: There are many valid reasons why the reported exports of one country may not coincide with the reported imports of its partner country. This is especially true if one looks at the detailed commodity level. The data are reported independently by administrations of two different countries. Reasons for the differences found relate to the very nature of the trading process, such as: 1 Imports are CIF and exports are FOB; 2 Time lag between exports and imports, goods leaving country A in 2002 might only reach country B in 2003; 3 Goods going via third countries; 4 Goods entering Customs warehousing for several months; 5 Goods being classified differently; 6 Use of country of consignment instead of country of origin or final destination; 7 Countries having different trade systems (General versus Special Trade System); 8 Goods passing through industrial processing zones may or may not be recorded by the exporting country The international recommendations with respect to Partner country attribution are: "Country of Origin" for imports and "Country of Final Destination" for exports. If all goes well these should match. As mentioned before, there are many reasons why imports and exports end up being different. In general, one could state that import data are usually closer to the international recommendation (Country of Origin ) than export data (Country of Final Destination) because (1) Final destination may not be known at time of export, and (2) Country of Origin is more closely verified due to Tariff regulations. 13

Ρν ζρόιηό καο: Ωο πξνο ηεο αλσηέξσ απαληήζεηο, πνπ ηζρχνπλ γηα φια ηα εκπνξεχζηκα πξντφληα, ζηελ πεξίπησζε ηνπ εκπνξίνπ βελδηλψλ-ληίδει, ζεσξνχκε φηη ε πξνζήθνπζα εξκελεία (ελ κέξεη) είλαη: α) ε λνχκεξν 3 (δει. ην transit) γηα ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ νη εμαγσγέο θαίλνληαη κεγαιχηεξεο απφ ηηο εηζαγσγέο θαη, β) ε λνχκεξν 5 γηα ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ νη εμαγσγέο είλαη ρακειφηεξεο απφ ηηο εηζαγσγέο. Η εξκελεία απηή ηνλίδεη κε εκθαλή ηξφπν ηελ χπαξμε ιαζξεκπνξίνπ, φηαλ ε ιάζνο ηαμηλφκεζε ησλ πξντφλησλ ησλ θαπζίκσλ πξαγκαηνπνηείηαη ζθφπηκα. Παξφια απηά, φπσο επηζεκάλζεθε πξνεγνπκέλσο, δελ κπνξνχκε λα θαληαζηνχκε φηη εηδηθά ζηελ πεξίπησζε φπνπ νη εμαγσγέο είλαη ππεξπνιιαπιάζηεο ησλ εηζαγσγψλ (βι. FYROM 2012 εμαγσγέο 55,8 εθ. δνι. θαη εηζαγσγέο 0) φηη φιε ε δηαθνξά νθείιεηαη ζην transit (φπνπ ζεκαίλεη φηη εκείο δειψλνπκε εμαγσγέο θαη ε γεηηνληθή ρψξα ζεκεηψλεη απιά ην transit). χκθσλα κε ζηνηρεία πνπ δφζεθαλ ζηε δεκνζηφηεηα εθ κέξνπο ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα Γηαθάλεηαο ηνπ θνπ νχξια νη εηήζηεο απψιεηεο γηα ην Γεκφζην απφ εηθνληθέο εμαγσγέο νη νπνίεο ππνινγίδνληαη ζηα 1000 βπηία αλά έηνο, αλέξρνληαη ζε 150 εθ. επξψ. 2. ΞΟΝΠΓΗΝΟΗΠΚΝΠ ΡΝ ΞΟΝΒΙΖΚΑΡΝΠ 2.1 Ξαξνπζίαζε ηωλ πξνηάζεωλ ηεο ΞΝΞΔΘ Η Παλειιήληα Οκνζπνλδία Πξαηεξηνχρσλ Δκπφξσλ Καπζίκσλ (ΠΟΠΔΚ), ζην πιαίζην ηεο πξνζπάζεηάο ηεο κε ζθνπφ ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηνλ έιεγρν ηεο παξάλνκεο δηαθίλεζεο ησλ θαπζίκσλ πξνηείλεη ηα αθφινπζα κέηξα: 1. Δθαξκνγή εγθαηάζηαζεο ειεθηξνληθνχ ζπζηήκαηνο ειέγρνπ εηζξνψλ-εθξνψλ φγθνπ θαπζίκσλ ζε όια ηα ζηάδηα δηαθίλεζεο. 2. πλερείο εληαηηθνχο ειέγρνπο ζηα πξαηήξηα, γηα ηνλ εληνπηζκφ κεραληζκψλ θαηαδνιίεπζεο ησλ αληιηψλ (ηζηπ πνπ ελεξγνπνηνχληαη θαηά βνχιεζε), γηα ειιεηκκαηηθέο παξαδφζεηο ζηνπο θαηαλαισηέο (Ν. 3908/2011). Γηαπηζηψλεηαη κεγάιε θαζπζηέξεζε ζηνπο ειέγρνπο. 14

3. Ζιεθηξνληθόο έιεγρνο παξαθνινύζεζεο κε GPS ή νηηδήπνηε άιιν πξφζθνξν κέζν, ηεο δηαδξνκήο ησλ κέζσλ κεηαθνξάο (βπηηνθφξσλ, ηξαίλσλ) θαπζίκσλ πξνο ηελ εζσηεξηθή αγνξά ή ηελ εμαγσγή, κέρξη ηνπ ηειηθνχ πξννξηζκνχ. 4. Γηαζηαύξωζε ησλ ζηνηρείσλ ειεθηξνληθνχ ειέγρνπ ηεο δηαδξνκήο ησλ κέζσλ κεηαθνξάο, κε ηελ εκεξνκελία θαη ηελ ψξα εμφδνπ ησλ θαπζίκσλ εμαγσγήο απφ ηα αξκφδηα ηεισλεία ηεο ρψξαο. 5. Ηιεθηξνληθφο έιεγρνο ηνπ ζεκείνπ θφξησζεο ηεο δηαδξνκήο ηνπ κέζνπ κεηαθνξάο θαη ηνπ ζεκείνπ παξάδνζεο ησλ λαπηηιηαθώλ θαπζίκωλ, παξάιιεια κε ηελ δηαζηαχξσζε ησλ ηεισλεηαθψλ ζπλνδεπηηθψλ εγγξάθσλ. 6. Καηάξγεζε θαη θιείζηκν φισλ ησλ πξαηεξίσλ αθνξνινγήησλ θαπζίκσλ ηεο ΘΑΔ ΑΔ, πνπ βξίζθνληαη ζη ρεξζαία ζχλνξα ηεο ρψξαο (βι. αθνινχζσο ζρεηηθή αλάιπζε ζην θεθάιαην 4). 7. Δθαξκνγή ηνπ Ν. 3054/2002 κε ηνλ νπνίν απαγνξεχεηαη ε θφξησζε θαη ε κεηαθνξά θαπζίκσλ κε βπηηνθφξα νρήκαηα πνπ δελ θέξνπλ ην εκπνξηθό ζήκα ηεο εηαηξίαο γηα ινγαξηαζκφ ηεο νπνίαο γίλεηαη ε κεηαθνξά. 8. Δθαξκνγή απαγφξεπζεο ηεο ηαπηόρξνλεο κεηαθνξάο απφ βπηηνθφξα νρήκαηα, ειεχζεξσλ (γηα ηελ εζσηεξηθή αγνξά) θαη transit θαπζίκσλ. 9. Έιεγρνο ησλ ζεκείσλ δηάζεζεο, φισλ ησλ εηζαγνκέλσλ θαη παξαγνκέλσλ πνζνηήησλ ππνθαηάζηαηωλ βελδηλώλ, φπσο κεζαλφιεο, ηνπινπφιεο θ.ιπ 10. Γεκηνπξγία βάζεο δεδνκέλσλ φισλ ησλ αδεηψλ πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην Ν. 3054/2002 ησλ εγθαηαζηάζεσλ απνζήθεπζεο θαπζίκσλ (εηαηξηψλ εκπνξίαο, πσιεηψλ ζέξκαλζεο, πξαηεξίσλ πγξψλ θαπζίκσλ), σο πξνο ηνλ αξηζκό θαη ηελ ρωξεηηθόηεηα ηωλ δεμακελώλ ηνπο. 11. Απνγξαθή κε ραξηνγξάθεζε ηνπ ππεδάθνπο γηα λα θαηαγξαθνχλ ν αξηζκφο ησλ εγθαηεζηεκέλσλ δεμακελψλ θαη ε ρσξεηηθφηεηά ηνπο ζηα πξαηήξηα πγξψλ θαπζίκσλ θαη ζε εγθαηαζηάζεηο πσιεηψλ ζέξκαλζεο. 12. Έιεγρνο ζπλνδεπηηθψλ παξαζηαηηθψλ (ηηκνινγίσλ, Γειηίσλ απνζηνιήο), γηα λα δηαπηζησζεί αλ αλαθέξεηαη, πιελ φισλ ησλ άιισλ ζηνηρείσλ ηνπ παξαιήπηε, θαη ν αξηζκόο αδείαο ιεηηνπξγίαο. 13. Πξνγξακκαηηζκφο ειέγρωλ κεηαθνξώλ θαζ νδφλ ζε φια ηα κέζα κεηαθνξάο, ζηηο εγθαηαζηάζεηο απνζήθεπζεο θαη ζηα ζεκεία ιηαληθήο πψιεζεο θαπζίκσλ απφ ηα 15

Κιηκάθηα Γηαθίλεζεο θαη Απνζήθεπζεο Καπζίκσλ (ΚΔΓΑΚ) θαη ην ψκα Γίσμεο Οηθνλνκηθνχ Δγθιήκαηνο (ΓΟΔ) ζε φιε ηελ Δπηθξάηεηα. 14. Αηθληδηαζηηθνί έιεγρνη απφ ΓΟΔ, ζε χπνπηεο επηρεηξήζεηο πνπ βξίζθνληαη εγθαηεζηεκέλεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή γχξσ απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ησλ δηπιηζηεξίσλ θαη ηηο ιηκεληθέο εγθαηαζηάζεηο. 15. Να ειέγρεηαη ε πνιύ ρακειή ηηκή ιηαληθήο πώιεζεο ησλ θαπζίκσλ πνπ δηαζέηνπλ ηα πξαηήξηα αλ δηθαηνινγείηαη ζε ζρέζε κε ηελ ηηκή θηήζεο θαη ηα ιεηηνπξγηθά ηνπο έμνδα. ην ηκήκα απηφ δελ αζρνινχκαζηε κε ηε δηαθνξά ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο θαη θίλεζεο θαζψο απνθαζίζζεθε ε εμίζσζή ηνπο. ηελ πεξίπησζε ηεο κε εμίζσζεο ε ζρεηηθή κειέηε ηνπ Ιλζηηηνχηνπ Οηθνλνκηθψλ θαη Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ (ΙΟΒΔ) δίλεη ηηο απαξαίηεηεο απαληήζεηο. Ξνηα είλαη ε ΞΝΞΔΘ: Δίλαη κηα απφ ηηο δπν νκνζπνλδίεο ηνπ θιάδνπ, πνπ ηδξχζεθε ην 2009 θαη κε κέιε ελψζεηο βελδηλνπνιψλ-πξαηεξηνχρσλ. 2.2 Ξαξνπζίαζε ηωλ πξνηάζεωλ ηνπ ΠΔΔΞΔ Δθηφο απφ ηελ εμίζσζε ηνπ Δηδηθνχ Φφξνπ Καηαλάισζεο (ΔΦΚ) ζην ληίδει ζέξκαλζεο θαη θίλεζεο, (πνπ, φπσο πξναλαθέξζεθε, έρεη ήδε ηξνρνδξνκεζεί γη απηφ δελ αλαθεξφκαζηε θαζφινπ) ν χλδεζκνο Δηαηξηψλ Δκπνξίαο Πεηξειαηνεηδψλ (ΔΔΠΔ) πξνηείλεη κηα ζεηξά κέηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο ιαζξεκπνξίαο, φκνησλ ζε πνιιά ζεκεία κε ηηο πξνηάζεηο ηεο ΠΟΠΔΚ. Η ζχκπησζε απφςεσλ ζεσξείηαη θαηαξράο ζεηηθή εμέιημε. Οη πξνηάζεηο ηνπο δίλνπλ έκθαζε: ηνλ απζηεξφηεξν έιεγρν ησλ λαπηηιηαθψλ θαπζίκσλ, ησλ εηθνληθψλ εμαγσγψλ, ηεο λνζείαο ηεο βελδίλεο, ε άκεζε εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο εηζξνψλ-εθξνψλ παληνχ θαη ηδίσο ζηα πξαηήξηα πγξψλ θαπζίκσλ θαη απζηεξέο πνηλέο. Ο ΔΔΠΔ δεηά λα γίλνπλ αθφκε πην απζηεξέο νη πνηλέο γηα ηηο παξαβάζεηο πνπ εληνπίδνπλ ηα Κιηκάθηα Γηαθίλεζεο θαη Απνζήθεπζεο Καπζίκσλ (ΚΔΓΑΚ) θαη λα θσδηθνπνηεζεί ε δηάζπαξηε ζήκεξα λνκνζεζία γηα ηνλ θιάδν. Πξσηίζησο, φκσο, πξνηείλεη λα δεκηνπξγεζεί κία θεληξηθή αξρή, ε νπνία ζα αλαιάβεη ηελ 16

παξαθνινχζεζε ηεο αγνξάο θαπζίκσλ (θαη κε ειεθηξνληθφ ηξφπν), ε αξκνδηφηεηα ηεο νπνίαο δηακνηξάδεηαη ζήκεξα ζε ηέζζεξα ππνπξγεία. Δληχπσζε πξνθάιεζαλ ηα ζηνηρεία πνπ παξνπζίαζε ζηελ εθδήισζε ν δηεπζπληήο ηνπ ΚΔΓΑΚ Μηράιεο. Αξηφπνπινο, ν νπνίνο ηφληζε φηη απφ ηνπο 4.334 ειέγρνπο πξαηεξίσλ πνπ έγηλαλ ην 2011 κφλνλ ζηελ Αηηηθή, βξέζεθαλ κφλνλ 43 δείγκαηα λνζεπκέλσλ θαπζίκσλ, ελψ ην Γεληθφ Υεκείν ηνπ θξάηνπο εληφπηζε αθφκε ιηγφηεξα, δειαδή, 23 δείγκαηα. Σα πεξηζζφηεξα απφ απηά ήηαλ λνζεία πεηξειαίνπ θίλεζεο κε ζέξκαλζεο. Ο θ. Αξηφπνπινο απνθάιπςε φηη είλαη πνιχ δχζθνιε ε ζθξάγηζε ελφο πξαηεξίνπ πνπ πηάζηεθε λα παξαλνκεί, γηαηί κέρξη λα ζηαινχλ απφ ην Γεληθφ Υεκείν ηα απνηειέζκαηα έρεη πξνιάβεη λα αιιάμεη ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο. ήκεξα αλ ηα (ΚΔΓΑΚ) πάξνπλ έλα δείγκα βελδίλεο απφ πξαηήξην, ζα ην ζηείινπλ ζην Γεληθφ Υεκείν ηνπ Κξάηνπο. Δθεί ζα κείλεη ηνπιάρηζηνλ έμη θαη επηά κήλεο. ην κεηαμχ ζα πάεη ν κεραληθφο ηνπ πξαηεξίνπ θαη ζα ηα βξεη κε ηελ ππεξεζία. Αλ απνθαζηζηεί ην θιείζηκν ηνπ πξαηεξίνπ γηα έμη κήλεο, ζα βγεη ε άδεηα ζην φλνκα ηεο ζπδχγνπ ηνπ βελδηλνπψιε θαη ζα ιεηηνπξγήζεη θαλνληθά. Θα είλαη ζθφπηκν λα δίλεηαη απφ ηα ΚΔΓΑΚ πεξηνδηθά, αλαιπηηθφο Πίλαθαο έιεγρσλ αλά Ννκφ, ζηα πξαηήξηα, ζε βπηηνθφξα, ζε εγθαηαζηάζεηο κεηαπσιεηψλ, εηαηξηψλ εκπνξίαο θ.ιπ Σέινο, αλ εηδνπνηνύληαη εθ ηωλ πξνηέξωλ νη ειεγρόκελνη ή είλαη γλσζηφ εθ ησλ πξνηέξσλ ν ρξφλνο ή ε εκέξα θαηά ηελ νπνία ζα γίλνπλ έιεγρνη ρεξζαίνη ή ζε ζαιάζζηεο πεξηνρέο, απηφ δελ είλαη δπλαηφλ λα νδεγήζεη ζε ζχιιεςε παξαλνκνχλησλ. 2.2.1 Νη πξνηάζεηο ηνπ ΠΔΔΞΔ γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ θαπζίκωλ ζε ηίηινπο Αλ θαη ππάξρεη ζχκπησζε απφςεσλ ζε κεγάιν βαζκφ ησλ ζέζεσλ ηεο ΠΟΠΔΚ κε ηνπ ΔΔΠΔ, γεγνλφο πνπ έρεη ηδηαίηεξε βαξχηεηα, αθνινχζσο θαηαγξάθνληαη νη απφςεηο ηνπ ΔΔΠΔ ππφ κνξθή ηίηισλ: 1. Απζηεξφο έιεγρνο ηεο δηαθίλεζεο λαπηηιηαθψλ θαπζίκσλ γηα θαηαπνιέκεζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ. 2. Απζηεξφο έιεγρνο γηα θαηαπνιέκεζε ησλ εηθνληθψλ εμαγσγψλ θαπζίκσλ. 3. Απζηεξφο έιεγρνο γηα θαηαπνιέκεζε ηεο λέαο κνξθήο ιαζξεκπνξίνπ θαη λνζείαο ηεο βελδίλεο κε άιιεο νπζίεο (π.ρ. κεζαλφιε, ηνινπφιε, θ.ά.). 17

4. Αθαίξεζε άδεηαο ιεηηνπξγίαο απφ ηα πξαηήξηα ζηα νπνία δηαπηζηψλεηαη «παξέκβαζε» (π.ρ. κε ειεθηξνληθνχο κεραληζκνχο) ζηε ιεηηνπξγία ησλ αληιηψλ. 5. Άκεζε εθαξκνγή ζπζηήκαηνο ειέγρνπ εηζξνψλ-εθξνψλ ζηα Πξαηήξηα Τγξψλ Καπζίκσλ. (Ν. 3054/2002) 6. Έιεγρνο ηηκνινγίσλ αγνξψλ ζε πξαηήξηα, απφ ΚΔΓΑΚ θαη ΓΟΔ θαη εθαξκνγή ηνπ λφκνπ ζηηο πεξηπηψζεηο παξαεκπνξίνπ θαη πεηξαηείαο. 7. Γεηγκαηνιεπηηθφο έιεγρνο ηηκνινγίσλ Δηαηξηψλ Δκπνξίαο γηα ηπρφλ πεξηπηψζεηο ιαζξεκπνξίνπ θαη πεηξαηείαο. 8. ήκαλζε φισλ ησλ βπηηνθφξσλ Ι.Υ. θαη Γ.Υ. (σο Ν. 3054/2002). Έιεγρνο θαζ νδφλ ηνπ λφκηκνπ ηεο δηαθίλεζεο. 9. Έιεγρνο (θαζ νδφλ) ηνπ θνξηίνπ θαη ηνπ λφκηκνπ ηεο δηαθίλεζεο πνπ γίλεηαη κε ηα κηθξά βπηηνθφξα ησλ πξαηεξίσλ. 10. Πάηαμε ηεο παξεκπνξίαο θαη ηεο παξάλνκεο εκθηάισζεο ζην Τγξαέξην. 11. Δθζπγρξνληζκφο ησλ ρξνλνβφξσλ θαη δαπαλεξψλ ηεισλεηαθψλ δηαδηθαζηψλ. Ξνηνο είλαη ν ΠΔΔΞΔ. Λεηηνπξγεί απφ ην 1977 θαη εθπξνζσπεί 12 Δηαηξίεο Δκπνξίαο Πεηξειαηνεηδψλ πνπ δηαθηλνχλ ην 90% ησλ πγξψλ θαπζίκσλ θαη άιισλ πεηξειαηνεηδψλ πξντφλησλ ηεο ρψξαο. Η απνζηνιή φισλ ησλ θνξέσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηελ αγνξά ησλ θαπζίκσλ είλαη ε εμπγίαλζε ηεο αγνξάο θαη ε νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ Κιάδνπ ηεο Δκπνξίαο Πεηξειαηνεηδψλ. Μέζα ζηνπο βαζηθνχο ζηφρνπο ηνπο είλαη θαη ε απαιιαγή ηεο αγνξάο απφ αλψθειε γξαθεηνθξαηία θαη ηηο ζηξεβιψζεηο, δειαδή: Θεξαπεία φισλ ησλ θαηλφκελσλ / ζπλζεθψλ πνπ επλννχλ ηε παξαεκπφξηα θαη ηε ιαζξεκπνξία Μείσζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο, ηνπ παξεκβαηηζκνχ θαη ησλ πεξηηηψλ δαπαλψλ. 2.3 Αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηωλ ζέζεωλ ηεο ΞΝΞΔΘ θαη ηνπ ΠΔΔΞΔ θαη πξνεθηάζεηο ηνπο 2.3.1. Απζηεξόο έιεγρνο ηεο δηαθίλεζεο λαπηηιηαθώλ θαπζίκωλ γηα θαηαπνιέκεζε ηνπ ιαζξεκπνξίνπ. Όπσο είλαη γλσζηφ πνζφηεηεο λαπηηιηαθνχ πεηξειαίνπ πνπ πξννξίδνληαη γηα αλεθνδηαζκφ πινίσλ θαηαιήγνπλ ζπρλά ιαζξεκπνξηθά ζηε ζηεξηά (κεηά απφ 18

απνρξσκαηηζκφ). Έηζη ελψ θαίλεηαη φηη ην εηδηθφ πινίν πνπ εθνδηάδεη ηα πινία (ηα νλνκαδφκελν «ζιέπη»), παξαιακβάλεη απφ ην ηεισλείν 20 ρηι. ιίηξα ληίδει, ηειηθά παξαδίδεη εθεί ηα 4 ρηιηάδεο ιίηξα. Απφ ηελ άιιε, ηα παξαζηαηηθά πνπ παίξλεη απφ ηνλ ππεχζπλν ησλ πξνκεζεηψλ θαπζίκσλ ηνπ πινίνπ αλαθέξνπλ ηελ παξάδνζε 20 ρηι. ιίηξσλ. Οπφηε ηα 16 ρηιηάδεο ιίηξα ηα μεθνξηψλεη ζε θάπνηεο απνζήθεο ρσξίο απηφ λα γίλεη αληηιεπηφ, φισο ηπραίσο απφ θαλέλα! Πξφηαζε: Άκεζε εθαξκνγή ηεο ειεθηξνληθήο δηαδηθαζίαο ηεισλεηαθψλ ζπλαιιαγψλ, φπσο άιισζηε πξνβιέπεηαη απφ ηνλ Ν.2960/01, βάζεη ηεο νδεγίαο 2008/118/ΔΚ θαη ηζρχεη ζηηο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Δπηπιένλ λα εθαξκνζηεί ε αληίζηνηρε δηαδηθαζία ειέγρνπ γηα ηε δηαθίλεζε λαπηηιηαθψλ θαπζίκσλ θαη ε απζηεξνπνίεζε ησλ πνηλψλ (άκεζε επηβνιή θαη είζπξαμε κεγάισλ δηνηθεηηθψλ πξνζηίκσλ ρωξίο ηε δπλαηόηεηα δηαπξαγκάηεπζεο / κείωζεο απφ νπνηαδήπνηε αξρή, π.ρ. ηνλ πεξηθεξεηάξρε, ην ΓΟΔ θ.ιπ, (βι. αλαιπηηθφηεξα αθνινχζσο, θεθάιαην 8, Πξνηάζεηο), άκεζε αθαίξεζε ηεο άδεηαο, θ.ιπ. 2.3.2 Απζηεξόο έιεγρνο γηα θαηαπνιέκεζε ηωλ εηθνληθώλ εμαγωγώλ θαπζίκωλ. Όπσο επηζεκάλζεθε ζην θεθάιαην 1.4, νξηζκέλνη πξνκεζεχνληαη αθνξνιφγεηα θαχζηκα (βελδίλεο θαη πεηξέιαην θίλεζεο) απφ Δηαηξίεο Δκπνξίαο Πεηξειαηνεηδψλ κε δήζελ ζθνπφ ηελ εμαγσγή ηνπο ζε γεηηνληθέο ρψξεο. Φνξηψλνπλ βπηηνθφξα ή δεμακελφπινηα κε πξννξηζκφ ην εμσηεξηθφ, αιιά ζηε ζπλέρεηα δε γίλεηαη ε πξαγκαηηθή εμαγσγή ησλ θαπζίκσλ. Αθνινχζσο, νη ιαζξέκπνξνη δηαζέηνπλ ηα αθνξνιφγεηα θαχζηκα παξάλνκα εληφο ηεο επηθξάηεηαο, θαξπνχκελνη ηνπο πξνβιεπφκελνπο θφξνπο. Παξά ηνλ φγθν ηεο δηαθίλεζεο απηνχ ηνπ πξντφληνο, ησλ κεγάισλ απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ, θαη ηεο νζκήο πνπ ραξαθηεξίδεη ηα θαχζηκα, ην ιαζξεκπφξην απηφ είλαη αζχιιεπην!. Πξφηαζε: To πξφβιεκα απηφ αληηκεησπίδεηαη: α) κε ειέγρνπο ρσξίο πξνεηδνπνίεζε θαη απφ κηα αξρή πνπ ιεηηνπξγεί απηφλνκα, ρσξίο ηελ νπνηαδήπνηε ρξνλνβφξα έγθξηζε ηξίηνπ θνξέα β) κε ηελ εθαξκνγή κηαο πνιηηηθήο θηλήηξσλ ππέξ ησλ εκπιεθνκέλσλ επνπηηθψλ αξρψλ (βι. Αλαιπηηθφηεξα, θεθάιαην 8, Πξνηάζεηο). γ) Με ηελ ηνπνζέηεζε ειεθηξνληθψλ ζπζηεκάησλ παξαθνινχζεζεο ησλ δξνκνινγίσλ (ηα GPS) ζε φια ηα βπηηνθφξα. 19