Σημείωμα από τον συντονιστή του έργου



Σχετικά έγγραφα
Σχετικά με το PALADIN 1

Γλωσσάρι Το γλωσσάρι του MATURE Ανδραγωγική Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας Δεξιότητες Δέσμευση

Θεοδωράκης, Γ., & Χασάνδρα, Μ. (2006). Θεσσαλονίκη. Εκδ. Χριστοδουλίδη

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Project No IT02-KA

Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση, Δια βίου Μάθηση: Θεωρία και Πράξη

Η εναρκτήρια συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο Εδιμβούργο στις Οκτωβρίου 2018.

βασικά σημεία Άρθρο... 1 Εξελίξεις. 2 Ποιες είναι οι συγκεκριμένο ατόμων με οργανωμένης βασική δυνητικά ευκαιριών για (2001) πολιτικής για τον

Διεθνές Συνέδριο Diversity in Adult Education: Community, Integration, Governance 12-13/12/2018 Αθήνα ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Η ερευνητική ομάδα DAISSy του

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ

Έκθεση για τη δεύτερη αξιολόγηση της νέας κατεύθυνσης του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Εκπαίδευση Ενηλίκων»

Διεύθυνση εργασίας: Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας, Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών, Τ. Θ. 21, Φλώρινα.

3 ο Δελτίου Τύπου του Προγράμματος T Story

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ: 2012

«Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης: από την επιμόρφωση στη δράση και στη μάθηση εντός του σχολείου»

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Νίκης 33, , Αθήνα Τηλ.: , Fax: ,

Συνεργασία Παιδαγωγικού Ινστιτούτου με τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης

αποχαιρετισ προτεινόμεν νοι στόχοι ανανεωμέν αυτο διαχεί και για να ενδιαφέρον PALADINew υπηρεσιών, , καθώς και για το έργο του αυτής της μπορούν να

EPALE. Kýpros ΕPALE EPALE. Ηλεκτρονική πλατφόρμα για την εκπαίδευση ενηλίκων στην Ευρώπη Σύντομος Οδηγός για νέες ευκαιρίες στην ΕPALE.

ΠΡΩΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΟΥ TIPS - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΕPALE. Ηλεκτρονική πλατφόρμα για την εκπαίδευση ενηλίκων στην Ευρώπη Σύντομος Οδηγός για νέες ευκαιρίες στην ΕPALE

Δρ. Μαρία Γραβάνη «Νέες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Σάββατο, 20 Μαΐου 2017

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο

Αξιολόγηση της Πιλοτικής Εφαρμογής της Επαγγελματικής Μάθησης (Mάιος 2016)

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ. Διερεύνηση του θεσμού του μέντορα: Εμπειρίες από την Ελλάδα, την Αγγλία και την Κύπρο

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, Αθήνα Τηλ.: , Fax:

«Μαζί για την γυναίκα» Κακοποίηση: Ισότητα και Ενεργή Κοινωνία

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Κυδαθηναίων 14, Αθήνα Τηλ.: , Fax:

Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης Ακαδημαϊκές Δεξιότητες. Learning Xtra

Το FUTURE Time Traveller έκλεισε ένα χρόνο!

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ66Κ / Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση

Επαγγελματικός Προσανατολισμός Ευάλωτων Ομάδων Νεαρών Ατόμων

Μελέτη περίπτωσης ψηφιακά μέσα, εικονικοί κόσμοι, εκπαιδευτικά παιχνίδια, βίντεο ανοιχτού περιεχομένου για μαθηματικά

Υπεύθυνη Επιστημονικού Πεδίου Χρυσή Χατζηχρήστου

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ»

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ N 4-10/2018

Επαγγελματική μάθηση: συνεργασία Π.Ι. με τα σχολεία. Δρ Αθ. Μιχαηλίδου Ευριπίδου Διευθύντρια Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (STATE OF THE ART) ΤΟΥ ENTELIS ΕΚΔΟΣΗ EΥΚΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ. Τίτλος του έργου FORUM ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Χρηματοδοτικά στοιχεία του έργου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ή Κοινοτική Πρωτοβουλία

CS.Tour CS.TOUR «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ» ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ - ΕΤΑΙΡΟΥΣ. Σε αυτό το τεύχος: No: 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2017

Τα «λαϊκά πανεπιστήμια» ως θεσμός Δια Βίου Μάθησης:

Γιάννης Θεοδωράκης & Μαίρη Χασάνδρα ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2 ΑΝΟΙΚΤΗ On-line ΕΡΕΥΝΑ

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας

Η βιωσιμότητα της σχολικής μονάδας

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΟΠΠΕΠ»

Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων: Ο ρόλος του αλφαβητισμού υγείας στην ποιότητα ζωής των ατόμων της τρίτης ηλικίας

3η Ανακοίνωση- Ενημέρωση. 1ο Διεθνές Βιωματικό Συνέδριο Εφαρμοσμένης Διδακτικής. 1ο Διεθνές Βιωματικό Συνέδριο Εφαρμοσμένης Διδακτικής με θέμα:

No ES1-LEO

ΘΕΜΑ : «2 ο πανελλήνιο συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων (ΠΕΣΣ)»

Ακαδημαϊκή Πιστοποίηση Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ) ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

Εκπαίδευση, κοινωνικός σχεδιασμός. Ρέμος Αρμάος MSc PhD, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στελεχών ΚΕΘΕΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ERASMUS Το σχολείο μας τη φετινή χρονιά υλοποίησε 2 ευρωπαϊκά προγράμματα. Το 1 ο αφορά τη δράση ΚΑ1 και το 2 ο τη δράση ΚΑ2

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

INNO-CAREER. 4 η ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

International Conference Quality and Equity in Education: Theories, Applications and Potentials

Το Έργο WE-Qualify. Πρόοδος των εργασιών του Έργου

ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΔΡΑΣΗΣ

ΘΕΜΑ: «Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος Επιμορφωτών για διδασκαλία στην Α Φάση της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών σχολικού έτους »

Ενημερωτικό Δελτίο 2017

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι - Ενότητα 1: Εισαγωγή & Ενότητα 2: Γιατί διδάσκουμε Φυσικές επιστήμες (Φ.Ε.) στη Γενική Εκπαίδευση (Γ.Ε.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση

Δελτίο Τύπου ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ & ΙΝΕ ΓΣΕΕ. Αθήνα, 24/1/2013

Πρότυπα-πειραματικά σχολεία

Κανόνεςσχεδιασµού (1/2) Οσχεδιασµόςθαπρέπειναέχειπάντοτεως κέντρο τους στόχους και το αντικείµενο µάθησης ΗχρήσητωνΝέωνΤεχνολογιώνθαπρέπεινα γίνεται µ

Συνεργατικές Τεχνικές

Αειφόρα σχολεία και προαγωγή της Υγείας

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ:

Η ανάπτυξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και ο νέος ρόλος των εκπαιδευτών

Erasmus + EUROPEAN LANGUAGE LABEL ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ 2016

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

EAEC-EOC TASK FORCE. Η κινητήρια δύναμη για εξασφάλιση χρηματοδότησης από Ευρωπαϊκά Προγράμματα ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ 1

TEL-ME-MOR The European Library: Modular Extensions for Mediating Online Resources

Εκπαιδευτικά Προγράμματα Εξοικείωσης με την Αναπηρία

Επιβλέπων: Καθ. Ι. Ψαρομηλινγκος - Φοιτήτρια: Ελένη Στάμου Α.Μ.2119

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ERASMUS + Πρόγραμμα της Ε.Ε. Erasmus + για τον τομέα Νεολαία Ενημερωτική Εκδήλωση Αθήνα, 22 Σεπτεμβρίου 2014.


Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον!

Μεταπτυχιακό στην Κοινωνική Εργασία

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για Αειφόρο Ανάπτυξη «Οικολογικά Σχολεία»

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Is είναι βιώσιμη η επιχείρηση

«Σύγχρονες προσεγγίσεις και πειράματα στη Διδασκαλία της Φυσικής και της Χημείας στη Δευτεροβάθμια και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση».

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ : ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ

Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Δρ Στυλιανή Πετρούδη Επιστημονικός Λειτουργός

Επαγγελματική Μάθηση και ζητήματα επικοινωνίας, σχέσεων, συμπεριφοράς, κινήτρων των μαθητών/τριών

Ο βασικός στόχος του Προγράμματος είναι

Μελέτη περίπτωσης εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης - MultiBlog. Ισπανική γλώσσα. 33 φοιτητές (ενήλικες > 25 ετών) και 2 εκπαιδευτικοί

συμβούλου, λοιπές αμοιβές ,22

Διδακτική Kοινωνιολογικών Μαθημάτων

Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 1: Η έρευνα στη Διδακτική των Μαθηματικών

Transcript:

Τι είναι η αυτοδιαχείριση της μάθησης; Όπως και κάθε έννοια η συγκεκριμένη (αυτοδιαχείριση της μάθησης) δεν τυγχάνει της κοινής αποδοχής των ερευνητών στο συγκεκριμένο πεδίο. Επομένως ίσως θα ήταν καλύτερο να αναρωτηθούμε όπως έκαναν και οι Brockett και Hiemstra (1991), το τι δεν είναι η αυτοδιαχείριση της μάθησης. Δεν πρόκειται φυσικά για μία έννοια απόλυτη, αλλά μάλλον για ένα χαρακτηριστικό της ανθρώπινης μάθησης το οποίο δυνητικά ενέχουμε όλοι σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό. Και βεβαίως δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι συμβαίνει σε συνθήκες απομόνωσης μιας και οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι όσοι αυτό-διαχειρίζονται τη μάθηση τους το κάνουν σε συνεργασία ή επηρεασμένοι από άλλους στο πλαίσιο μιας ανθρώπινης κοινότητας. Και φυσικά η αυτοδιαχείριση δεν αφορά αποκλειστικά σε δραστηριότητες, ανάγνωσης, μελέτης και γραφής. Υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων (όπως συζητήσεις, παρατήρηση, παραγωγή υλικού, κινηματογράφος, ΜΜΕ, κλπ.). Σε αντίθεση επίσης με το τι μπορεί να πιστεύουν οι περισσότεροι από εμάς η αυτοδιαχείριση συνδέεται και με μία βαθύτερη κατανόηση του τρόπου μάθησης. Ωστόσο δεν θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε και πανάκεια σε ό,τι αφορά τον τρόπο διεύρυνσης της αντίληψης για τη δια βίου μάθηση! Σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας και εξέλιξης υπάρχουν πολλά παραδείγματα αυτοδιαχείρισης της μάθησης (μόνο για τον 20 ο αιώνα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε περιπτώσεις διακεκριμένων ανθρώπων όπως οι Charlie Chaplin, Walt Disney, Henry Ford, Harry Houdini και George Bernard Shaw). Ωστόσο μόνο από τη δεκαετία του 1970 άρχισε να μελετάται συστηματικά. Η πρώτη σημαντική μελέτη ήταν αυτή του Καναδού Allen Tough (1971), ο οποίος διαπίστωσε σε σχετική του έρευνα ότι το 70% των μαθησιακών μας δραστηριοτήτων είναι οργανωμένες αποκλειστικά από εμάς τους ίδιους. Άλλες σχετικές έρευνες έδειξαν επίσης την τάση μας να διαχειριζόμαστε τη μάθηση με τρόπο επιλεκτικό (Hiemstra, 1992). Εκείνος ωστόσο που έκανε πιο δημοφιλή τη συγκεκριμένη έννοια ήταν ο Malcolm Knowles (1975), ο οποίος ορίζει την αυτοδιαχείριση της μάθησης ως "τη διαδικασία κατά την οποία το άτομο με ή χωρίς τη σύμπραξη άλλων αναλαμβάνει τη ευθύνη να διαγνώσει τις μαθησιακές του ανάγκες, να διαμορφώσει τους μαθησιακούς του στόχους, να αναγνωρίσει τα υλικά και μη μέσα για τη διευκόλυνση της μάθησής του, να επιλέξει μαθησιακές στρατηγικές και να αποτιμήσει τα μαθησιακά αποτελέσματα"(p. 18). Πρόκειται για μία ερμηνεία η οποία δίνει έμφαση στην εσωτερικότητα της μαθησιακής διαδικασίας, δηλαδή στο ότι την πρωτοβουλία, την ευθύνη και τον έλεγχο της μαθησιακής διαδικασίας τον έχει αυτός ο οποίος μαθαίνει. Αυτή η ενεργητική στάση απέναντι στη μάθηση οφείλεται σε ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων (Guglielmino, 1977, Oddi, 1986 και Oliveira, 2005). Πέρα από την παιδαγωγική διάσταση στην άσκηση ελέγχου απέναντι στη μάθηση καθώς και στην ψυχολογική ή ατομική διάσταση στη μάθηση η οποία αφορά σε εσωτερικά χαρακτηριστικά των εμπλεκομένων, η αυτοδιαχείριση έχει και μία κοινωνική διάσταση η οποία συνδέεται με το πλαίσιο μέσα στο οποίο «συμβαίνει» η μάθηση καθώς και τους παράγοντες που σχετίζονται με το πλαίσιο αυτό (Brockett & Hiemstra, 1991 και Long, 1989). Αυτο-διαχειριζόμενη μάθηση 1 Εξελίξεις... 2 Πληροφορίες & Νέα..... 4 Προσεχείς Δραστηριότητες 5 Πρωτοβουλίες... 5 Σημείωμα από τον συντονιστή του έργου Αυτό το τεύχος του ενημερωτικού δελτίου «PALADINews» είναι αφιερωμένο στην αυτοδιαχείριση στη μάθηση. Αν και υπάρχουν πιο ειδικοί για να δώσουν μια επιστημονική εξήγηση για το τι είναι η αυτοδιαχείριση της μάθησης, θα ήθελα ωστόσο να επιχειρήσω τη δική μου ερμηνεία αποδεσμευμένη από επιστημονικές προσεγγίσεις: προφανώς πρόκειται για την ικανότητα που ο καθένας μας διαθέτει στο να ανακαλύπτει νέα όρια και νέες προκλήσεις στο να ανακαλύπτει και να μαθαίνει. Είναι μία «άσκηση» που ο καθένας μπορεί να κάνει προκειμένου να δοκιμάσει τον εαυτό του σε νέες καταστάσεις και νέα περιβάλλοντα. Σε ένα κόσμο που μπορούμε να μαθαίνουμε διαρκώς 24/7, μέσα από εμπειρίες, μέσα από το σώμα μας και τις αισθήσεις μας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αυτοδιαχείριση είναι η επιτομή της δια βίου μάθησης. Αν δεν έχετε ανακαλύψει ακόμη αυτό το δυνατό «εργαλείο» μάθησης και ανάπτυξης, προσπαθήστε να δοκιμάσετε μόνοι σας νέα μέσα και νέους τρόπους ανακάλυψης του εαυτού σας. Το επόμενο τεύχος του «PALADINews» θα είναι αφιερωμένο στην «Ενδυνάμωση των ηλικιωμένων στην τοπική κοινωνία». Σας προσκαλώ να υποβάλλετε κείμενα, νέα, ειδήσεις ή σχετικές πρωτοβουλίες με το θέμα αυτό. Το «PALADINews» No.3 θα δημοσιευτεί το Σεπτέμβριο 2010. Μέχρι τότε σας εύχομαι ένα ξεκούραστο καλοκαίρι! Teresa Almeida Pinto Association VIDA vida@viver.org 1

Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη πολλών ανθρώπων να εκφράζονται και να λειτουργούν αυτόνομα σε ό,τι αφορά τη μάθηση, την εμπλοκή τους στα κοινά και τη συμμετοχή τους στη δια βίου μάθηση, θα πρέπει να δεχτούμε ότι η αντίληψη της αυτοδιαχείρισης της μάθησης θα πρέπει να μελετηθεί σε βάθος και να κατανοηθεί από όλες της τις πλευρές. Albertina L. Oliveira Εταίρος 8. Τμήμα Ψυχολογίας & Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο της Coimbra Το πλήρες κείμενο μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα του έργου Paladin Αυτο-διαχειριζόμενη μάθηση Στην αυτο-διαχειριζόμενη μάθηση (Self-Directed Learning - SDL), το άτομο είναι αυτό το οποίο επιλέγει, διαχειρίζεται και αποτιμά τις μαθησιακές δραστηριότητες στις οποίες συνειδητά εμπλέκεται, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η βήμα-βήμα προσέγγιση της αυτοδιαχείρισης στη μάθηση μπορεί να βρει εφαρμογή και στα σχολεία. Μέσω της διδασκαλίας δίνεται έμφαση περισσότερο στη διαδικασία παρά στο περιεχόμενο της μάθησης. Βρείτε περισσότερα στο: http://www.selfdirectedlearning.com Εξελίξεις Πληροφορίες για την εξέλιξη του έργου PALADIN ΠΕ 1 Συντονισμός και Διαχείριση του Έργου Καλωσορίζουμε τον νέο μας εταίρο στο έργο, το Ίδρυμα Επικοινωνίας και Υγείας του Πανεπιστημίου του Lugano της Ελβετίας (Institute of Communication and Health at the University of Lugano). Το Ίδρυμα (ICH, http://www.ich.com.usi.ch/en/index) ασχολείται με την επικοινωνία σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο στοχεύοντας στην πρόληψη και στην ανάπτυξη της ατομικής υγείας, καθώς και με την ανάπτυξη πολιτικών υγείας. Συνδυάζει σε ερευνητικό επίπεδο τόσο την ανθρωπιστική παράδοση όσο και την κοινωνική επιστήμη, με τρόπο διεπιστημονικό, αναπτύσσοντας στρατηγικές για την ποιοτική προσέγγιση της υγείας. Επιπλέον το ICH προσφέρει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και πρωτότυπο πρόγραμμα σπουδών στην «Επικοινωνία και την Υγεία» (Communication and Health), το οποίο χρηματοδοτείται από το Ελβετικό Ίδρυμα Επιστημών σε συνεργασία με το Virginia Tech University (Blacksburg, Virginia, USA). Το ίδρυμα στελεχώνουν 30 καταρτισμένα μέλη. Επαφή: Peter J. Schulz Email: peter.schulz@usi.ch Ιστοχώρος: http://www.ich.com.usi.ch Παιδαγωγική και Ανδραγωγική Ως επαγγελματίες του χώρου εύκολα μπορούμε να κατανοήσουμε τις διαφορές μεταξύ των δύο. Ο Malcolm Knowles, διακεκριμένος μελετητής, ήταν αυτός ο οποίος έδωσε μεγάλη έμφαση στην εφαρμογή της ανδραγωγικής σε προγράμματα τα οποία απευθύνονται σε ενηλίκους. Διαβάστε περισσότερα στο: http://projectpaladin.eu/news/andr agogy-vs-pedagogy-in-training ΠΕ2 Παραγωγή ευρετηρίου για την αυτοδιαχείριση στη μάθηση Το ευρετήριο και διδακτικά εργαλεία θα είναι έτοιμα στο τέλος Μαΐου. Μέχρι τώρα 160 κείμενα και πάνω από 200 αναφορές έχουν ενταχθεί στο ευρετήριο, και διατίθενται σε μορφή *.pdf. ΠΕ3 Ανάπτυξη Κλιμάκων Μέτρησης της Αυτοδιαχείρισης στη Μάθηση σε 5 περιοχές Το πρώτο βήμα για την ολοκλήρωση των κλιμάκων μέτρησης έχει ήδη γίνει πρόκειται για τον προσδιορισμό των βασικών δεικτών οι οποίοι προσδιορίζουν του μη προνομιούχους ηλικιωμένους από τον Έλληνα εταίρο κ. Γ. Ζαρίφη του Α.Π.Θ (Ε4), ο οποίος συνέταξε ένα πολύ σημαντικό κείμενο για το έργο. Το δεύτερο βήμα αφορούσε στη διενέργεια συνεντεύξεων δε ομάδες εστίασης. Οι συνεντεύξεις έγιναν για να αναλυθεί το κατά πόσο η κάθε περιοχή από τις πέντε προτεινόμενες σχετίζεται με τις κλίμακες που πρόκειται να οργανωθούν, αποτελώντας έναν πρώτο οδηγό για τη βελτίωση των στοιχείων που αποτελούν τις κλίμακες. Το πανεπιστήμιο της Coimbra διενήργησε συνεντεύξεις σε 10 ομάδες εστίασης στις οποίες συμμετείχαν 23 ηλικιωμένοι. Έχει ήδη γίνει η απομαγνητοφώνηση των συνεντεύξεων και προχωρά η ανάλυση (τρίτο βήμα). 2

Η ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχει ήδη θέσει υπό δοκιμή τις κλίμακες τις οποίες οργάνωσε η ομάδα του Πανεπιστημίου της Coimbra. Η λογική της δοκιμής είναι να καταδειχθεί ο βαθμός σχετικότητας τω κλιμάκων τόσο με τις περιοχές που πρόκειται να εφαρμοστούν όσο και ο βαθμός κατανόησης τους από τους ηλικιωμένους που θα συμμετάσχουν στην έρευνα. Όλες οι παρατηρήσεις καταγράφονται σε ειδική φόρμα ενώ ο στόχος είναι η βελτίωση των κλιμάκων ώστε να καταστούν περισσότερο αξιόπιστες πριν την πιλοτική φάση της έρευνας. Ακολουθώντας τις υποδείξεις της ομάδας του Πανεπιστημίου της Coimbra, η ερευνητική ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θα κάνει καταγραφή των πιθανών αλλαγών και θα τις υποβάλλει σε σχετική αναφορά. Στη δοκιμαστική αυτή φάση η ομάδα του ΑΠΘ θα έρθει σε επαφή με δύο ομάδες ηλικιωμένων (5-6 ατόμων η κάθε μία) οι οποίοι είναι εργασιακά ενεργοί αλλά και συνταξιούχοι. Οι ομάδες θα προέρχονται από αντίστοιχα Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) της περιοχής της Θεσσαλονίκης. ΠΕ 5 Οργάνωση 4 Συνεδρίων Διεθνούς Εμβέλειας Το επόμενο συνέδριο του έργου PALADIN θα γίνει στις 19 Ιουνίου 2010 στη Σόφια της Βουλγαρίας στο ξενοδοχείο Rodina. Το θέμα του συνεδρίου θα είναι: Adult Education And Local Development Promoting Active Learning. Ο στόχος του συνεδρίου είναι να εστιάσει σε εκείνα τα ζητήματα τα οποία φορούν στη βελτίωση του επιπέδου υγείας των ηλικιωμένων ατόμων. Στο συνέδριο θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι από πανεπιστήμια και οργανισμούς υγείας της Βουλγαρίας, για να αναλύσουν το συγκεκριμένο ζήτημα. Στην Πρώτη Ολομέλεια το πρωί της 19 ης Ιουνίου θα αναλυθεί το ζήτημα της ενεργοποίησης της συμμετοχής των ηλικιωμένων πολιτών στον κοινωνικό διάλογο σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Το Fundación Proyectos Europa (Ε3) συμμετείχε σε δύο εκδηλώσεις παρουσιάζοντας το έργο Paladin. Η πρώτη ήταν η τοπική έκθεση της περιφέρειας της Illueca στην οποία το Fundación Proyectos Europa διαχειρίζεται έναν οίκο ευγηρίας. Η εκδήλωση έγινε στις 9, 10 και 11 Απριλίου. Η δεύτερη εκδήλωση ήταν στο πλαίσιο της διάχυσης του έργου Telemedicina Resater στο οποίο το Fundación Proyectos Europa είναι επίσης εταίρος. Η εκδήλωση έγινε στις 3 Μαΐου στη Zamora της Ισπανίας. Στη Δεύτερη Ολομέλεια το απόγευμα της 19 ης Ιουνίου θα γίνει ανάλυση και συζήτηση του ζητήματος της ενδυνάμωσης της αυτοδιαχείρισης της μάθησης με στόχο την πρόληψη στον τομέα της υγείας και στην βελτίωση του τρόπου ζωής. Τρόποι ανάπτυξης προγραμμάτων για την ενημέρωση των ηλικιωμένων πολιτών καθώς και μέσα ενίσχυσης της συμμετοχής τους σε δραστηριότητες τέτοιου τύπου. Οι επίσημες γλώσσες του συνεδρίου θα είναι τα Βουλγαρικά και τα Αγγλικά. Για να δείτε το πρόγραμμα επισκεφθείτε τον ιστοχώρο του έργου: http://projectpaladin.eu Εάν επιθυμείτε να συμμετέχετε επικοινωνήστε με τον υπεύθυνο Dr. Tchavdar Roussev: bulmonte@mail.bg Εταίρος 2. Association for Development of Mountain Municipalities of Republic of Bulgaria ΠΕ7 Επικοινωνία και Διάχυση του Έργου Όλο το έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό που έχει παραχθεί έως τώρα είναι μεταφρασμένο στις γλώσσες τω εταίρων και έχει αναρτηθεί στον ιστοχώρο του έργου. Η κα Albertina L. Oliveira, από του Πανεπιστήμιο της Coimbra (Ε8), στο πλαίσιο του 6 ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου της ESREA - Adult Learning in Europe: Understanding different meanings and contexts, το οποίο θα διεξαχθεί στις 23-26 Σεπτεμβρίου 2010, στο Linkoping University, της Σουηδίας, θα παρουσιάσει εισήγηση η οποία εντάσσεται στο έργο Paladin. Στην εισήγηση συμμετάσχουν και οι ερευνητικές ομάδες από τους εταίρους μας στην Πορτογαλία (Ε8) και την Ελλάδα (Ε4). Ο τίτλος της εισήγησης είναι «Building self-efficacy for self-direction scales to improve learning and development of disadvantage seniors». Το έργο Paladin παρουσιάστηκε επίσης από τη συντονίστρια του έργου Teresa Pinto (Ε1) και την Albertina Oliveira (Ε8) σε ομάδα 35 φοιτητών του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Coimbra, στις 10 Απριλίου. 3

Το έργο Paladin παρουσιάζεται στα παρακάτω ενημερωτικά έντυπα: Newsletter «Novas Oportunidades», nº 14. Μάρτιος 2010 Το Novas Oportunidades είναι το εθνικό πρόγραμμα της Πορτογαλίας για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων στον ενήλικο πληθυσμό, το οποίο συντονίζεται από το Υπουργείο Εκπαίδευσης και το Υπουργείο Κοινωνικής Ασφάλειας και Απασχόλησης. Διαθέσιμο στο: www.novasoportunidades.gov.pt Newsletter «ESREA ReNAdET», nº 1. Μάρτιος/Απρίλιος 2010 Πρόκειται για το θεματικό δίκτυο της ESREA για τους εκπαιδευτές ενηλίκων (Research Network on Adult Educators, Trainers and their Professional Development - ReNAdET). Διαθέσιμο στο: http://projectpaladin.eu/wpcontent/uploads/2010/04/esrea-renadet1.pdf Newsletter «Increase», nº 4. Ιανουάριος 2010 Το InCreaSe είναι η ταξιδιωτική ακαδημία για την ενίσχυση της συμμετοχής των ηλικιωμένων στην πολιτιστική γνώση στην Ευρώπη. Διαθέσιμο στο: http://www.increase-project.eu ΠΕ9 Διασφάλιση Ποιότητας και Αξιολόγηση του Έργου Ο κος Γεώργιος Ζαρίφης, του ΑΠΘ (Ε4) το οποίο συντονίζει το συγκεκριμένο Πακέτο Εργασίας, προσκάλεσε το κο Bernhard Schmidt- Hertha του Πανεπιστημίου του Μονάχου (Ludwig-Maximilians-Universität, München) της Γερμανίας, να αναλάβει την εξωτερική αξιολόγηση του έργου Paladin. Πληροφορίες & Νέα Ειδήσεις για νέες δημοσιεύσεις και κυκλοφορίες βιβλίων ESREA ReNaDET first Newsletter Το πρώτο ενημερωτικό δελτίο ( Newsletter ) του ερευνητικού δικτύου της ESREA για τους εκπαιδευτές ενηλίκων στην Ευρώπη (Research Network on Adult Educators, Trainers and their Professional Development - ReNAdET) έχει ήδη δημοσιευτεί. Το Newsletter δημιουργήθηκε ως μέσο για τη διάχυση πληροφοριών οι οποίες αφορούν στους εκπαιδευτές ενηλίκων στην Ευρώπη, αλλά και ως σύνδεσμος των μελών του δικτύου. Κατεβάστε το ενημερωτικό δελτίο από εδώ: http://projectpaladin.eu/wp-content/uploads/2010/04/esrea- ReNAdET1.pdf Understanding learning some more thoughts Η Jane Knight στο blog της αναφέρει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικός ο προσδιορισμός εννοιών όπως «μάθηση» και «μαθητής» σε συνδυασμό με έννοιες όπως «μη τυπικός» και «άτυπος». Η Jay Cross έγινε επίσης πολύ γνωστή προσφέροντας τις υπηρεσίες της σε οργανισμούς οι οποίοι παρέχουν μη τυπική και άτυπη μάθηση. Σε σχετικό της σύγγραμμα η Jane Knight προσδιορίζει 5 κατηγορίες μάθησης: την τυπικά δομημένη μάθηση (formal structured learning), την ατομικά διαχειριζόμενη μάθηση (personal directed learning), την ομαδικά διαχειριζόμενη μάθηση (group directed learning), την δια-οργανισμικά διαχειριζόμενη μάθηση (intra-organisational learning) και την τυχαία και απρόβλεπτη μάθηση (accidental and serendipitous learning). H Harold Jarche μελετώντας τις κατηγορίες αυτές κατέληξε σε 3 τύπους μάθησης: την ελεγχόμενη, την αυτό-διαχειριζόμενη και τη μη ελεγχόμενη μάθηση. Ιστοχώρος:http://janeknight.typepad.com/pick/2010/03/categorisinglearning-some-more-thoughts.html Ικανοποίηση με το βιοτικό επίπεδο των ατόμων άνω των 50 Το πώς αποτιμάται το βιοτικό επίπεδο στην Τρίτη ηλικία καθώς και το ποιες είναι οι κλίσεις των ατόμων άνω των 50 στο να αναλαμβάνουν να συμμετέχουν σε μαθησιακές δραστηριότητες, διαφέρει όπως είναι φυσικό από άτομο σε άτομο. Τις διαφορές αυτές βλέπει η συγκεκριμένη μελέτη σύμφωνα με την οποία εάν δημιουργηθεί ένας δεσμός μεταξύ της ικανοποίησης για τη ζωή και της τάσης για αυτοδιαχείριση στη μάθηση, τότε θα μπορούμε να βλέπουμε την αυτοδιαχειριζόμενη μάθηση ως μέσο για ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου των ηλικιωμένων ατόμων. Η συγκεκριμένη μελέτη μπορεί να συνεισφέρει τόσο στην εκπαίδευση ενηλίκων όσο και στο χώρο των γεροντολογικών σπουδών. Αφορά στην διεύρυνση της εφαρμογής της αυτοδιαχειριζόμενης μάθησης. Όσο πιο πολλά γνωρίζουμε για τη σχέση της αυτοδιαχειριζόμενης μάθησης περιοχές όπως η ικανοποίηση για το βιοτικό μας επίπεδο, τόσο καλύτερα κατανοούμε τη σημασία της αυτοδιαχείρισης. Η μελέτη αυτή μπορεί να χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς. Επιπλέον, πρόκειται για την πρώτη απόπειρα για τη χρήση της αυτοδιαχείρισης στη μάθηση (SDLRS) σε δείγμα ηλικιωμένων ατόμων σε ιδρύματα ή οικίες. Πολύ συχνά αυτή η μερίδα του πληθυσμού δεν υπολογίζεται στις έρευνες ως μαθητικός πληθυσμός. Έτσι η μελέτη μπορεί να χρησιμεύσει και στην κατανόηση αυτής της ομάδας του πληθυσμού. Τέλος, η μελέτη αφορά και στον προσδιορισμό της έννοιας «ποιότητα ζωής». Στη μελέτη παρουσιάζονται τρόποι και μέσα τα οποία δείχνουν ότι η εκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει ένα μέσο θετικής αποτίμησης της ποιότητας ζωής για άτομα περασμένης ηλικίας. Κατεβάστε αυτή τη μελέτη από τον παρακάτω ιστοχώρο: http://wwwdistance.syr.edu/quantproposal.p df 4

Προσεχείς Δραστηριότητες Transforming care: Provision, quality and inequalities in late life 21-23 Ιουνίου 2010 Κοπενχάγη Δανία Το συνέδριο αφορά στη διερεύνηση των προκλήσεων τις οποίες αντιμετωπίζουν τα άτομα τρίτης ηλικίας. Ιστοχώρος: http://www.sfi.dk/default.aspx?id=7250 6th World Ageing & Generations Congress 2010 25-28 Αυγούστου 2010 St. Gallen Ελβετία Το συγκεκριμένο συνέδριο όπως και τα προηγούμενα από αυτό αποτελεί το μέσο σύνδεσης ακαδημαϊκών και ερευνητών για τη διερεύνηση εκείνων των ζητημάτων τα οποία αφορούν στις δημογραφικές αλλαγές. Ιστοχώρος:http://www.wdassociation.org/_project/docs/_pub/articles/8/10 0330_Congress2ndAnnouncement_e_Web_cs.pdf 50 Plus Beurs Από 15-19 Σεπτεμβρίου 2010 Ουτρέχτη Ολλανδία η συνάντηση «50Plus Beurs» είναι ένα παγκόσμιο εκθεσιακό γεγονός. Σε μία έκταση 50.000 τμ. μπορεί να βρει κάποιος πληροφορίες για ό,τι έχει σχέση με την Τρίτη ηλικία. Πάνω από 600 εκθέτες σε 6 χώρους με διαλέξεις, εργαστήρια και παρουσιάσεις, η 50Plus Beurs θα ικανοποιήσει το ενδιαφέρον όσων εργάζονται στο συγκεκριμένο χώρο. Ιστοχώρος: http://www.50plusbeurs.nl Η πρώτη συνάντηση του θεματικού δικτύου της ESREA - Network on Education and Learning of Older Adults (ELOA) 7-9 Οκτωβρίου Μόναχο Γερμανία Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τον παρακάτω ιστοχώρο: http://www.edu.lmu.de/apb/aktuelles/eloa/index.html ή επικοινωνήστε με τον συντονιστή του δικτύου: Bernhard Schmidt- Hertha στο: b.schmidt@lmu.de Υπάρχει ακόμη χρόνος έως την 1 η Ιουνίου για όσους επιθυμούν να εγγραφούν στο συνέδριο της ESREA triennial research conference, Linköping, Σουηδία, 23-26 Σεπτεμβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες: www.liu.se/esrea2010 Δύο προσκλήσεις για κατάθεση κειμένων προς δημοσίευση είναι ακόμη ανοικτές και αφορούν στα επόμενα τεύχη του περιοδικού της ESREA European Journal for Research on the Education and Learning of Adults (RELA). Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τον ιστοχώρο: www.rela.ep.liu.se Η συγκεκριμένη έκδοση έγινε με την οικονομική ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι απόψεις οι οποίες περιέχονται σε αυτή αντιπροσωπεύουν αποκλειστικά τους συγγραφείς της έκδοσης. Η Επιτροπή δεν φέρει ουδεμία ευθύνη για τον τρόπο χρήσης και αξιοποίησης των πληροφοριών οι οποίες εμπεριέχονται στην έκδοση αυτή. Πρωτοβουλίες Παρουσίαση καλών πρακτικών, πρωτοβουλιών και υπό εξέλιξη έργων Ένα θεωρητικό μοντέλο κατανόησης της αυτοδειαχειριζόμενης μάθησης σε εξ αποστάσεως ηλεκτρονικά μαθησιακά περιβάλλοντα Η έρευνα έχει δείξει ότι στα ηλεκτρονικά μαθησιακά περιβάλλοντα (online learning) ο έλεγχος της μαθησιακής διαδικασίας βρίσκεται στον μαθητή. Πολλοί μελετητές αναγνωρίζουν την αυτοδιαχείριση στη μάθηση (SDL) στην περίπτωση αυτή και την ανάπτυξη δεξιοτήτων για το λόγο αυτό. Η υπάρχουσα θεωρία για την αυτοδιαχείριση στη μάθηση (SDL) αφορά περισσότερο σε διαδικασίες και προσωπικές δεξιότητες ή χαρακτηριστικά τα οποία αναπτύσσονται σε πρόσωπο-με-πρόσωπο επαφές. Ωστόσο ο βαθμός αυτονομίας εξαρτάται από το περιβάλλον. Κατεβάστε το σχετικό κείμενο από αυτό το σύνδεσμο: http://www.ncolr.org/jiol/issues/pd F/6.1.3.pdf Το PALADINews εκδίδεται από την Association VIDA Επαφή: vida@viver.org *** Στην οργάνωση της ύλης αυτού του τεύχους συνεργάστηκαν οι εξής: Teresa Almeida Pinto, Paulo Tomás Neves, Pedro Afonso, Tchavdar Roussev, Albertina L. Oliveira, Georgios K. Zarifis, Sara Fernández. Υπεύθυνος μετάφρασης «PALADINews στα Ελληνικά»: Γεώργιος Κ. Ζαρίφης Α.Π.Θ *** VIDA Επιτρέπεται η μη εμπορική αναπαραγωγή του περιεχομένου αυτού του τεύχους. Για να εγγραφείτε ως συνδρομητής στο PALADINews, επισκεφτείτε τον ιστοχώρο: www.projectpaladin.eu 5