ΤΕΥΧΟΣ 2 ο ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ: ΣΕΛ. 1 Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕ ΜΕΙΩΣΕ ΤΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΕΛ. 2 ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΤΕΥΧΟΣ 2 ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ: ΣΕΛ. 1 Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕ ΜΕΙΩΣΕ ΤΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΕΛ. 2 ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ- ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΠΟ ΕΛΛΑΔΑ-ΕΚΘΕΣΗ DAC ΣΕΛ. 3 Η ΥΓΕΙΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΕΛ. 4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΡΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ν.Α ΑΣΙΑΣ ΣΕΛ. 5 9 Ο ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕ ΜΕΙΩΣΕ ΤΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ Οι εισοδηματικές ανισότητες αυξήθηκαν διεθνώς στο διάστημα 1980 2008 ανεξάρτητα από την οικονομική ανάπτυξη που σημειώθηκε σε ορισμένες χώρες, σύμφωνα με τη μελέτη του ΟΟΣΑ «Divided we Stand: Why Inequality Keeps Rising». Τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής καταρρίπτουν την άποψη ότι τα οικονομικά οφέλη της ανάπτυξης διαχέονται αυτόματα και στους μη προνομιούχους. Ειδικότερα προκύπτει ότι το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κερδίζει 9 φορές περισσότερο από το φτωχότερο 10%. Οι ανισότητες παραμένουν υψηλότερες στις αναδυόμενες οικονομίες εκτός ΟΟΣΑ, με χαρακτηριστική την περίπτωση της Βραζιλίας όπου η εισοδηματική διαφορά μεταξύ πλουσίων και φτωχών ανέρχεται στο 50 προς 1. Για την Ελλάδα σημειώνεται ότι για το διάστημα 1980 μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 2000, παρατηρήθηκε μια σταδιακή μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων που οφειλόταν κυρίως στην αύξηση των μισθών, των εισοδημάτων των ελεύθερων επαγγελματιών και στις κοινωνικές παροχές. Ο ΟΟΣΑ θεωρεί ως κύριες αιτίες αύξησης της ανισότητας τις μεγάλες διαφορές στους μισθούς, την αύξηση της μερικής απασχόλησης, τη μείωση των κοινωνικών επιδομάτων, αλλά και τη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα υψηλά εισοδήματα. Για τη μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων, ο Οργανισμός προτείνει πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, πολιτικές που στοχεύουν στην αύξηση των δεξιοτήτων, φορολογικά μέτρα που συμβάλουν στη δίκαιη ανακατανομή του εισοδήματος αλλά και δράσεις που συντελούν στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων. «Το κοινωνικό συμβόλαιο έχει αρχίσει να ανατρέπεται σε πολλές χώρες. Χωρίς μία συνολική αναπτυξιακή πολιτική οι ανισότητες θα εξακολουθούν να μεγενθύνονται» σημείωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ κατά την παρουσίαση της μελέτης και κάλεσε τις κυβερνήσεις να αναλάβουν άμεση δράση. Η μελέτη έχει ενδιαφέρον ως προς τα γενικά της συμπεράσματα για τη διάχυση της ανάπτυξης αλλά δεν αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις της τελευταίας διετίας σε διεθνές και εθνικό επίπεδο. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.oecd.org/document/51/0,3746,en_2649_33933_49147827_1_1_1_1,00.html ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕΛ. 6 ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕΛ. 7 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ (ΝΤΕΡΜΠΑΝ) ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΣΕ ΕΝΑ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΕΛ. 8 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1

ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Το έντονο ενδιαφέρον των ελληνικών και όχι μόνο Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης έχει προσελκύσει η πρόσφατη δημοσίευση της μελέτης του ΟΟΣΑ για την αναδιοργάνωση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Η εν λόγω μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει τα ήδη γνωστά προβλήματα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης: αδύναμη κεντρική εξουσία, έλλειψη ευρύτερης στρατηγικής, έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των Υπουργείων, αδύναμοι μηχανισμοί εσωτερικού κι εξωτερικού ελέγχου, ανεπαρκής διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού. Η λεπτομερής περιγραφή του προβλήματος συνοδεύεται από γενικές συστάσεις για την αντιμετώπιση των στρεβλώσεων στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Μερικές από τις σημαντικότερες είναι οι ακόλουθες: - Σύσταση υψηλού επιπέδου ομάδας έργου υπό τον πρωθυπουργό για την εποπτεία της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας. - Δημιουργία στρατηγικών μονάδων διοίκησης στα Υπουργεία. - Κατάργηση περιττών υπηρεσιών, συγχώνευση τμημάτων με αλληλεπικαλυπτόμενες λειτουργίες στα Υπουργεία. - Οργανογράμματα με σαφείς ρόλους και απλοποιημένη διοίκηση. - Σαφής στοχοθεσία και αξιολόγηση αποτελεσμάτων. - Πρόβλεψη σε κάθε νόμο αναλυτικού προγράμματος εφαρμογής του με ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα. - Στρατηγική διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών. - Υποστήριξη της κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων παρέχοντας κατάλληλα κίνητρα και προγράμματα κατάρτισης. - Σύστημα αξιολόγησης και προαγωγών που θα δίνει ισχυρά κίνητρα για απόδοση. - Έλεγχοι στη διαχείριση και εκτέλεση του προϋπολογισμού. Ενίσχυση της αυτονομίας των Υπουργείων και της αυστηρής επιβολής ανωτάτων ορίων στον προϋπολογισμό τους. Το 29% του παραγόμενου έργου των δημόσιων υπηρεσιών αφορά στην έκδοση Νόμων, Προεδρικών Διαταγμάτων, Υπουργικών Αποφάσεων, Εγκυκλίων ΜΕΛΕΤΗ ΟΟΣΑ/STAR: ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΚΑΡΠΩΝΟΝΤΑΙ ΟΣΟΙ ΔΩΡΟΔΟΚΟΥΝ; Ο ακριβής υπολογισμός των προσόδων που προκύπτουν για την επιχείρηση ή τον ιδιώτη όταν δωροδοκεί έναν αλλοδαπό δημόσιο λειτουργό, αποδεικνύεται στην πράξη ιδιαίτερα περίπλοκη υπόθεση. Αποτελεί ωστόσο προαπαιτούμενο για την ορθή επιβολή των ανάλογων ποινών και έτσι συμβάλει ουσιαστικά στην πάταξη του φαινομένου. Ο ΟΟΣΑ σε συνεργασία με τη STAR (Stolen Asset Recovery Initiative), συνέργεια της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά και το έγκλημα (UNODC), εκπόνησαν μελέτη για το συγκεκριμένο ζήτημα. Για πρώτη φορά με τη μελέτη αυτή κατηγοριοποιούνται και παρουσιάζονται με παραδείγματα οι πρακτικές που εφαρμόζονται σε διεθνές επίπεδο για τον προσδιορισμό και την ποσοτικοποίηση των προσόδων από τη διεθνή δωροδοκία. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.oecd.org/department/0,3355,en_2649_34855_1_1_1_1 _1,00.html Για περισσότερες πληροφορίες: 2 ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η Επιτροπή για την Αναπτυξιακή Βοήθεια του ΟΟΣΑ (DAC) στη φετινή έκθεσή της για τη χώρα μας, προχώρησε σε συστάσεις για τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος Αναπτυξιακής Βοήθειας, αναγνωρίζοντας ωστόσο τη δύσκολη οικονομική συγκυρία. Η Ελληνική Επίσημη Κρατική Αναπτυξιακή Βοήθεια ανήλθε σε 508 εκατ. δολ ΗΠΑ, δηλ. στο 0,17% του ΑΕΠ το 2010, σημειώνοντας ωστόσο μείωση κατά 28% τα τελευταία δύο έτη. Η DAC επισημαίνει την ανάγκη για μεγαλύτερη εστίαση στα αποτελέσματα και την ποιότητα της παρεχόμενης Αναπτυξιακής Βοήθειας, για καλύτερο συντονισμό μεταξύ των εμπλεκομένων Υπουργείων, για συνοχή ανάμεσα σε εγχώριες και διεθνείς πολιτικές αναφορικά με τους παγκόσμιους στόχους για την Ανάπτυξη, για ενδυνάμωση και αναδιάρθρωση της Γενικής Δ/νσης ΥΔΑΣ. Στόχος της Ελλάδας θα πρέπει να είναι η μείωση της αποσπασματικής αναπτυξιακής βοήθειας και η συγκέντρωση σε λιγότερες χώρες και μεγαλύτερα προγράμματα. Οι συστάσεις αυτές αναμένεται να υιοθετηθούν από τη χώρα μας. http://www.oecd.org/document/62/0,3746,en_2649_34603_ 49225982_1_1_1_1,00.html

ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ «OECD HEALTH AT A GLANCE 2011» Τρεις είναι οι βασικές διαπιστώσεις της εν λόγω μελέτης. Από το 1960 μέχρι το 2009, (α) αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής εντυπωσιακά σε όλες τις χώρες του Οργανισμού, (β) οι απειλές για τη δημόσια υγεία είναι διαφορετικές σήμερα σε σχέση με αυτές του 1960, (γ) οι δαπάνες υγείας αυξήθηκαν πολύ ταχύτερα από το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ τα τελευταία πενήντα χρόνια. Αναφορικά με την Ελλάδα, το 2009, το προσδόκιμο ζωής ανήλθε στα 80,3 έτη, δέκα έτη περίπου περισσότερα από το 1960. Στον αριθμό των θανάτων από τροχαία ατυχήματα η χώρα μας είχε την πέμπτη χειρότερη επίδοση στον ΟΟΣΑ, ενώ αντίθετα, στον αριθμό αυτοκτονιών είχε το μικρότερο ποσοστό στις χώρες του ΟΟΣΑ. Οι Έλληνες το 2009 κάπνιζαν περισσότερο από τους πολίτες όλων των λοιπών κρατών-μελών του ΟΟΣΑ, καταγράφοντας και τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση τη δεκαετία 1999-2009. Στους νέους 5-17 ετών η Ελλάδα εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό στα υπέρβαρα παιδιά, ιδίως στα αγόρια. Η απασχόληση στον τομέα της υγείας στην Ελλάδα, ως ποσοστό του εργατικού δυναμικού, είναι από τις χαμηλότερες στον ΟΟΣΑ. Παρά το γεγονός αυτό, η χώρα μας εμφανίζει το παράδοξο να έχει το υψηλότερο ποσοστό γιατρών, αλλά αντίθετα, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά νοσοκόμων ανά 1.000 κατοίκους στον ΟΟΣΑ. Έτσι σημειώνει τη χειρότερη επίδοση στη σχέση γιατρών/νοσοκόμων στις χώρες του ΟΟΣΑ (σχεδόν έξι φορές χαμηλότερη από το μέσο όρο). Στη χώρα μας εμφανίζεται υπερβολική χρήση εξετάσεων, ιδίως στις μαγνητικές (CT & MRI), όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση, με διπλάσιο (MRI) και σχεδόν τριπλάσιο (CT) αριθμό εξετάσεων έναντι του μέσου όρου του ΟΟΣΑ. Οι Έλληνες αναδεικνύονται πρωταθλητές στον ΟΟΣΑ στην κατανάλωση αντιβιοτικών, με διπλάσια κατανάλωση από το μέσο όρο. Η συνολική δαπάνη υγείας, κατά κεφαλήν και ως ποσοστό του ΑΕΠ, κινείται περίπου στο μέσο όρο του ΟΟΣΑ, αν και οι Έλληνες φαίνεται να ξοδεύουν πολλά από την «τσέπη τους» (out-of pocket) για υπηρεσίες υγείας σημειώνοντας τη δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά την Ελβετία. Οι Έλληνες ξοδεύουν πολλά κατά κεφαλήν για φάρμακα (662 $ΗΠΑ το 2009), δαπάνη που ανερχόταν στο 2,4% του ΑΕΠ, η υψηλότερη στον ΟΟΣΑ μαζί με τις Ουγγαρία και Σλοβακία. Η Ελλάδα σημείωσε την υψηλότερη μέση ετήσια ποσοστιαία αύξηση στις δαπάνες για φάρμακα την περίοδο 2000-2009 (11,1% έναντι 3,5% στον ΟΟΣΑ). Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.oecd.org/department/0,3355,en_2649_34111_1_1_1_1_1,00.html ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Η ΓΕΦΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ Η αναλογία των μεταναστών στα σχολεία είναι σήμερα πέντε φορές μεγαλύτερη σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, σύμφωνα με τη νέα θεματική έρευνα του προγράμματος PISA του ΟΟΣΑ. Στην Ελλάδα, την Ιταλία και τον Καναδά, το ποσοστό των μαθητών που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών αυξήθηκε από 3 έως 5 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία. Στον Καναδά, περίπου το 25% των μαθητών προέρχεται από οικογένεια μεταναστών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει το γεγονός ότι σύμφωνα με την έρευνα του ΟΟΣΑ ορισμένες χώρες όπως π.χ. το Βέλγιο, η Ελβετία, η Γερμανία και η Νέα Ζηλανδία έχουν καταφέρει να μειώσουν τη διαφορά στην απόδοση των μαθητών που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών την τελευταία δεκαετία. Σε χώρες όπως η Αυστραλία ή ο Καναδάς, οι μαθητές που προέρχονται από τις οικογένειες αυτές αποδίδουν εξίσου καλά ή καλύτερα από τους συμμαθητές τους. Το συμπέρασμα είναι ότι με τις κατάλληλες πολιτικές, τα εκπαιδευτικά συστήματα μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην πρόοδο των μαθητών-μεταναστών και να βοηθήσουν στην ένταξή τους στην κοινωνία. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.oecd.org/dataoecd/53/18/49264831.pdf 3

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΡΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΡΑΗΛ ΡΩΣΙΑ: Η ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΘΙΑ ΥΦΕΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η οικονομία της Ρωσίας ανακάμπτει από τη βαθιά ύφεση της περιόδου 2008-2009, αλλά ακόμη δεν έχει επανέλθει στα επίπεδα ανάπτυξης της προ-κρίσης περιόδου. Δεν εκμεταλλεύεται πλήρως το υψηλής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό και το απόθεμα πλούτου σε φυσικούς πόρους. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται σε 4,1% τη διετία 2012-2013. Ο πληθωρισμός αναμένεται να κινηθεί πτωτικά και να διαμορφωθεί στο 5,7% το 2013, έναντι 8,4% το 2011. Η εκροή κεφαλαίων από τη ρωσική οικονομία συνέβαλλε στην υποχώρηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας η οποία διολίσθησε κατά 9% έναντι των ευρώ και $ΗΠΑ μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου 2011. Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και τα έσοδα που αυτό αποφέρει θα βοηθήσουν τη διατήρηση υγιών δημοσίων οικονομικών. Ο ΟΟΣΑ συστήνει στις αρχές της Ρωσίας ένα μείγμα πολιτικής που θα ενισχύει την άσκηση, των ήδη ικανοποιητικών, μακροοικονομικών πολιτικών, σε συνδυασμό με τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη μείωση της διαφθοράς, την ενίσχυση του κράτους δικαίου και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. ΙΣΡΑΗΛ: ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ από 4,7% το 2011, θα επιβραδυνθεί σημαντικά και προβλέπεται στο 2,9% για το 2012. Ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 2% το 2012, έναντι 3,5% το 2011, ενώ η ανεργία θα κινείται κοντά στο 6% την προσεχή διετία. Απαιτείται αποτελεσματική εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος ενώ η αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και η μείωση των ποσοστών της φτώχειας, απαιτούν την ανάληψη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, στους τομείς της εκπαίδευσης, κοινωνικής πολιτικής, αγοράς κατοικίας και βιομηχανικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας. http://www.oecd.org/document/59/0,3746,en_2649_34111_ 35106811_1_1_1_1,00.html Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑ- 2008 ΕΠΟΧΗ Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της πρόσφατης έκδοσης του Αναπτυξιακού Κέντρου του ΟΟΣΑ «SOUTHEAST ASIAN ECONOMIC OUTLOOK 2011», η εγχώρια ζήτηση θα αποτελέσει την κινητήριο δύναμη της μεσοπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης των έξι χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας. Η οικονομική ανάπτυξη στις έξι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας (Μαλαισία, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη και Βιετνάμ) προβλέπεται ισχυρή μέχρι το 2016 όπου και θα αγγίξει τον προ-κρίσης ρυθμό ανάπτυξης του 5.9% του ΑΕΠ. Παρά τον υψηλό αυτό ρυθμό ανάπτυξης οι χώρες εξακολουθούν να υπολείπονται του ρυθμού ανάπτυξης που σημειώνουν η Κίνα και η Ινδία. Η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας θα επηρεάσει και τις έξι χώρες αν και ο αντίκτυπος προβλέπεται να είναι περιορισμένος. Η εσωτερική ζήτηση θα αυξήσει τις εισαγωγές στις εν λόγω χώρες, μειώνοντας τα πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της περιοχής. Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βελτιώνεται αν και απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες στον τομέα της φορολογικής μεταρρύθμισης. Η ταχεία γήρανση του πληθυσμού προκαλεί μεσοπρόθεσμα μια μεγάλη απειλή ειδικότερα για τη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη και την Κίνα ενώ η γήρανση θα αποτελέσει απειλή για το Βιετνάμ, την Ινδονησία και τη Μαλαισία το 2030. Η πρωτοφανής εισροή ξένων κεφαλαίων στην περιοχή (ιδίως Σιγκαπούρη, Ινδονησία και Ταϊλάνδη) κρύβει κινδύνους, η αντιμετώπιση των οποίων απαιτεί τη διαμόρφωση κατάλληλων μακροοικονομικών πολιτικών. Για την αύξηση της παραγωγικότητας μεσοπρόθεσμα είναι απαραίτητη η υιοθέτηση και υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων κυρίως στην αποδοτικότητα του δημοσίου τομέα, στην εκπαίδευση, στη μείωση της διαφθοράς και στην ευελιξία στις αγορές προϊόντων και εργασίας. Η Κορέα είναι πρωτοπόρος χώρα στον τομέα της Πράσινης Ανάπτυξης (βλ. Διάγραμμα). Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.oecd.org/document/43/0,3746,en_2649_33987_49137771_1_1_1_1,00.html 4

9 Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ FORUM ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, ΠΑΡΙΣΙ 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011 Στο 9 ο Παγκόσμιο Forum για τις Διεθνείς Επενδύσεις που διοργανώθηκε από τον ΟΟΣΑ, εξετάσθηκαν οι νέες τάσεις στη δραστηριότητα των διεθνών επενδυτών, οι προϋποθέσεις για την ανάκαμψη των ιδιωτικών επενδύσεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής (MENA region), ο αυξημένος επενδυτικός ρόλος του κράτους και των Κρατικών Επενδυτικών Κεφαλαίων (Sovereign Wealth Funds-SWF) καθώς και οι προοπτικές στον αγροτικό τομέα. Τέσσερις είναι οι βασικές διαπιστώσεις: - οι ξένες άμεσες επενδύσεις ανακάμπτουν από την κατακόρυφη πτώση που σημείωσαν την περίοδο 2008-2009, - οι αναδυόμενες οικονομίες έχουν αυξημένο ρόλο τόσο ως χώρες υποδοχής όσο και ως πηγές Ξένων Άμεσων Επενδύσεων, ιδίως στη Λατινική Αμερική (Κίνα) και στην Αφρική (Ινδία), - μετά την Αραβική Άνοιξη παρατηρείται ραγδαία αύξηση κατά 40% των ασφαλίσεων των επενδυτών έναντι του πολιτικού κινδύνου, - στον αγροτικό τομέα, η μείωση των επενδύσεων την τελευταία εικοσαετία είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση των τιμών των τροφίμων. Οι γεωπολιτικές εντάσεις αναφορικά με την εκμετάλλευση της καλλιεργήσιμης γης και την πρόσβαση σε αυτή ξένων επενδυτών, καθυστερεί τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια και επιβάλλει την παροχή κινήτρων για την αύξηση των εσωτερικών (domestic) επενδύσεων στον αγροτικό τομέα. http://www.oecd.org/document/12/0,3746,en_21571361_39598752_ 42844108_1_1_1_1,00.html ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΟΡΟΥ ΤΟΥ ΟΟΣΑ Στην ετήσια έκδοση του ΟΟΣΑ Revenue Statistics παρουσιάζεται η εξέλιξη των φορολογικών εσόδων των χωρών-μελών του Οργανισμού και αναλύονται οι τάσεις αναφορικά με τη συμμετοχή των διαφόρων φορολογικών κατηγοριών στα συνολικά φορολογικά έσοδα. Την περίοδο 1965-2009, προκύπτει αξιοσημείωτη σταθερότητα στη σύνθεση των φορολογικών εσόδων. Παρατηρείται σημαντική αύξηση της συμμετοχής των έμμεσων φόρων και μείωση της συμμετοχής των άμεσων φόρων στα συνολικά φορολογικά έσοδα των χωρών μελών του ΟΟΣΑ, με εξαίρεση τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που κινούνται σε σταθερά ανοδική τροχιά. Η Ελλάδα διαχρονικά εμφανίζει πολύ χαμηλότερα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ έναντι του μέσου όρου του ΟΟΣΑ. Όπως φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα, το 2009, η χώρα μας κατατασσόταν στην 24 η θέση μεταξύ των 34 κρατών-μελών του ΟΟΣΑ και είχε τα χαμηλότερα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ στις χώρες της ΕΕ, πλην Ιρλανδίας και Σλοβακίας. Το 70% περίπου των φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα προέρχονταν από έμμεσους φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και περίπου το 25% από φόρους σε εισόδημα, κέρδη και περιουσία. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.oecd.org/document/35/0,3746,en_2649_37427_46661795_1_1_1_37427,00.html 5

«ΠΡΑΣΙΝΗ» ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ένα παράθυρο ευκαιρίας ανοίγεται για την ανάπτυξη αν αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε, μεταφέρουμε και καταναλώνουμε ενέργεια. Σύμφωνα με την από κοινού έκδοση ΟΟΣΑ και ΔΟΕ, οι παγκόσμιες εκπομπές θα μπορούσαν να μειωθούν στο μισό μέχρι το 2050, χρησιμοποιώντας υφιστάμενες και νέες τεχνολογίες, με επιπρόσθετο κόστος νέων επενδύσεων περίπου 45 τρισ. δολ. ΗΠΑ. Αντίθετα, χωρίς αποφασιστική δράση, οι σχετικές με την ενέργεια εκπομπές CO 2 θα διπλασιασθούν το 2050. Ο ενεργειακός τομέας αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση για την πράσινη ανάπτυξη λόγω του μεγέθους της αλλαγής που απαιτείται αλλά και εξαιτίας χωρών που είναι εγκλωβισμένες σε ενεργειακές πηγές που ρυπαίνουν. Τα στερεά καύσιμα παραμένουν εδραιωμένα στην αγορά. «Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα στον ενεργειακό τομέα θα είναι κρίσιμες για την επίτευξη πράσινης ανάπτυξης στο μέλλον» σύμφωνα με το Γεν. Γραμματέα κ. Α. Gurria. Η πράσινη ενεργειακή ανάπτυξη δημιουργεί ευκαιρίες για νέες βιομηχανίες, νέες θέσεις απασχόλησης και νέες τεχνολογίες παράλληλα με τις δομικές αλλαγές που απαιτούνται για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Η έκθεση συμπεριλαμβάνει στον ορισμό της ενεργειακής επανάστασης την ενεργειακή αποδοτικότητα, την εξάπλωση της τεχνολογίας CCS (Carbon Capture Storage), την αύξηση της διάχυσης των ΑΠΕ, καθώς και την υποστήριξη νέων και υφισταμένων τεχνολογιών χωρίς αποκλεισμούς (διαγρ.). Τα κράτη παίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της καινοτομίας και την υποστήριξη της διάχυσης των νέων τεχνολογιών στον ενεργειακό τομέα. Για παράδειγμα για την επίτευξη μείωσης των εκπομπών CO 2 κατά 50%, η δημόσια χρηματοδότηση σε Έρευνα και Τεχνολογία για τεχνολογίες χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα χρειάζεται να είναι 2 με 5 φορές υψηλότερη από τα τρέχοντα επίπεδα. Η διεθνής συνεργασία επιμερίζει το κόστος και αυξάνει τα οφέλη που προκύπτουν από την στροφή στην πράσινη ενέργεια. Ο ΟΟΣΑ και ο ΔΟΕ θα χρησιμοποιήσουν δείκτες που θα μετρούν την πρόοδο στον τομέα της πράσινης ενέργειας. ΠΟΛΛΕΣ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΧΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΑΠΕ) Πώς θα επιτευχθεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ σε περίοδο οικονομικής κρίσης υπό αυστηρούς προϋπολογισμούς; Πώς θα υπάρξει ανάπτυξη των ΑΠΕ πέρα από τις γνωστές, διαθέσιμες τεχνολογίες και πώς θα επεκταθεί η ανάπτυξή τους σε περισσότερες χώρες; Ποιες οι ευκαιρίες για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες; Σε αυτές τις προκλήσεις επιχειρεί να δώσει απαντήσεις η πρόσφατη μελέτη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας Deploying Renewables 2011 Best and Future Policy Practice. Η έκδοση περιέχει στοιχεία για την ανάπτυξη των ΑΠΕ (βλ. Διάγραμμα), αναλύει τις τάσεις στις αγορές (ηλεκτρισμού, θερμότητας και μεταφορών), αξιολογεί την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων πολιτικών στη βάση ποσοτικών δεικτών, εξετάζει παράγοντες που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ και παρέχει συστάσεις για αντιμετώπιση των προκλήσεων που ανακύπτουν. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.iea.org/w/bookshop/add.aspx?id=414 Διαφορετικά στάδια διάχυσης ΑΠΕ Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες www.oecd.org/greengrowth, www.iea.org Βασικές τεχνολογίες για ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα το 2050 6

ΠΟΛΛΕΣ ΑΣΑΦΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ (ΝΤΕΡΜΠΑΝ, 28/11-9/12/2011) Η επίτευξη του στόχου αύξησης της θερμοκρασίας μέχρι 2 ο C σημαίνει παγκόσμια δράση τώρα. Κάθε καθυστέρηση στην ανάληψη δράσεων θα αυξήσει κατά 50% το κόστος αντιμετώπισης του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Η Συμφωνία του Ντέρμπαν αφήνει πολλές ασάφειες που θα απαντηθούν μέχρι το 2015. Ο ΟΟΣΑ, στην έκδοση Environmental Outlook to 2050 η οποία θα παρουσιαστεί το Μάιο, επισημαίνει ότι όλοι οι κύριοι ρυπαίνοντες πρέπει να αναλάβουν δράση, μέσω της υιοθέτησης «καλών» πολιτικών. Το κόστος της μη ανάληψης δράσης θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Η συμφωνία για τη δημιουργία μελλοντικού καθεστώτος για το κλίμα (future climate regime) είναι πολλά υποσχόμενη αλλά δεν μας πάει αρκετά μακριά. Θέτει μόνο σε σωστές βάσεις τον επιμερισμό των ευθυνών ανάμεσα στους ρυπαίνοντες για τη μείωση των ρύπων. ΤΙ ΣΥΜΦΩΝΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΝΤΕΡΜΠΑΝ: - Έναρξη της διαδικασίας για τη δημιουργία ενός μελλοντικού καθεστώτος για το κλίμα (future climate regime). - Οι διαπραγματεύσεις ξεκινούν το 2012, ολοκληρώνονται το 2015 και τίθενται σε ισχύ μέχρι το 2020. Η εν λόγω συμφωνία καλύπτει τους κύριους ρυπαίνοντες παγκοσμίως (και τις ΗΠΑ) καθώς και τις αναδυόμενες οικονομίες. - Στο ενδιάμεσο, θα υπάρξει 2 η δεσμευτική περίοδος του Πρωτοκόλλου του Κιότο, παρόλο που μια σειρά από αναπτυγμένες χώρες δε θα συμμετάσχει στην περίοδο αυτή. Η διάρκεια αυτής της περιόδου παραμένει ασαφής. Η δομή του Πρωτοκόλλου του Κιότο δεν απαιτεί από τις αναδυόμενες οικονομίες να αναλάβουν δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. - Εγκαινιάστηκε το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα (Green Climate Fund) με ασαφή τον τρόπο χρηματοδότησης. 22,9 ΔΙΣ. ΔΟΛΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟ 2010 Το 15% της αναπτυξιακής βοήθειας το 2010 προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, δηλ. 22,9 δισ. δολάρια, διατέθηκε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα το 1/3 σε δράσεις προσαρμογής από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (adaptation), ενώ τα 2/3 σε δράσεις περιορισμού της κλιματικής αλλαγής (mitigation). «Προχωρώντας στο μέλλον παροτρύνουμε τις δωρήτριες χώρες να ενσωματώσουν τόσο τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής όσο και την προσαρμογή από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυξιακές τους πολιτικές» επισημαίνει ο Γεν. Γραμματέας του ΟΟΣΑ, κ. Α. Gurria. Η Ελλάδα το 2010 διέθεσε Αναπτυξιακή Βοήθεια ύψους 4.4 εκ. δολ. σε δράσεις για την κλιματική αλλαγή. www.oecd.org/dac/stats/rioconventions www.oecd.org/env/cc/financing και www.oecd.org/cop17 Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΣΕ ΕΝΑ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΕΙ (ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟ 2012) Το κέντρο βάρους της οικονομίας μετατοπίζεται από τη Δύση στην Ανατολή και από το Βορρά στο Νότο (βλ. Χάρτη). Κατά την τελευταία δεκαετία, η ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων και αναδυόμενων οικονομιών ξεπέρασε κατά πολύ το μέσο όρο των χ-μ του ΟΟΣΑ. 83 χώρες κατάφεραν να διπλασιάσουν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σχέση με τις χώρες του ΟΟΣΑ, ενώ 50 από αυτές παρουσίασαν μέσο όρο ανάπτυξης 3,5% ετησίως. Οι αναπτυσσόμενες, με γρήγορους ρυθμούς, οικονομίες μπορούν να μετατρέψουν την οικονομική τους ανάπτυξη σε πρόοδο και ευημερία επενδύοντας σε καλύτερα συστήματα υγείας, εκπαίδευσης και κοινωνικής προστασίας. Η επένδυση στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αποδίδει. Στις χώρες που παρέχουν καλές ποιοτικά κοινωνικές υπηρεσίες, οι πολίτες πληρώνουν τους φόρους τους. Στις χώρες όπου δεν υπάρχει εμπιστοσύνη ανάμεσα σε κράτος και πολίτη, 1 στους 3 αποδέχεται τη φοροδιαφυγή. Η αντίστοιχη αναλογία είναι 1 στους 10 όταν υπάρχει εμπιστοσύνη απέναντι στο κράτος. Η πρόκληση για κοινωνική συνοχή προέρχεται κυρίως από την επέκταση της μεσαίας τάξης. Σήμερα περίπου το 1 από τα 2 δισ. ανθρώπων που ζουν με 10 έως 100 δολ. την ημέρα (μεσαία τάξη σε παγκόσμιο επίπεδο σήμερα), κατοικεί σε αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες και προβλέπεται το 2030 να αγγίξει τα 3,9 δισ. ανθρώπων. Δηλαδή το 2030, το 80% της μεσαίας τάξης σε παγκόσμιο επίπεδο θα ζει σε αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες. Για περισσότερες πληροφορίες : http://www.oecd.org/site/0,3407,en_21571361_49041236_1_1_1_1_1,00.html 7

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 12-13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012: GREEN GROWTH KNOWLEDGE PLATFORM INAUGURAL CONFERENCE, ΜΕΞΙΚΟ 19-20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012: 21 Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ 23 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012: 4 Ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΡΑΪΒΙΚΗ 23-24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ROUNDTABLE ON SUSTAINABLE DEVELOPMENT AVIATION, ΠΑΡΙΣΙ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 16-17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012: GLOBAL FORUM ON COMPETITION Ο ΟΟΣΑ ΣΤΑ ΜΜΕ «Ορισμένοι αναρωτιούνται αν έχει νόημα να συζητούμε για το θέμα της ευημερίας [των πολιτών] ή αν έχει νόημα να εστιάσουμε μόνο στην οικονομική ανάπτυξη που είναι απαραίτητη για την έξοδο από την τρέχουσα κρίση. Πιστεύω ακράδαντα ότι σήμερα, περισσότερο από ό,τι δύο χρόνια πριν, πρέπει να σκεφτούμε ευρύτερα κατά την άσκηση της πολιτικής, για τον απλούστατο λόγο ότι η προσέγγιση του να εφαρμόσουμε μόνο μέτρα ανάπτυξης κατά τα ειωθότα- δεν είναι αρκετή. Στην παρούσα δύσκολη πολιτική συγκυρία, είναι αδήριτη ανάγκη να προσδιορίσουμε συγκεκριμένους στόχους, πέρα από το επίπεδο της αύξησης των κρατικών εσόδων: όπως η προώθηση της ευημερίας των πολιτών, η εξασφάλιση της πρόσβασης σε ευκαιρίες και η προστασία του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος». Γενικός Γραμματέας ΟΟΣΑ κ. Angel Gurria «Ο υπολογισμός της αναπτυξιακής βοήθειας που σχετίζεται με την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής είναι μία πολύ σημαντική συμβολή του ΟΟΣΑ στην καταγραφή της κλιματικής χρηματοδότησης (climate financing). Παροτρύνουμε τους παρέχοντες αναπτυξιακή βοήθεια (donors) να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους ώστε να εντάξουν στην αναπτυξιακή τους πολιτική τις παραμέτρους του περιορισμού (mitigation) και της προσαρμογής (adaptation) στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.» Γενικός Γραμματέας ΟΟΣΑ κ. Angel Gurria 27-29 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012: OECD-CEDEFOP FORUM GREEN CITIES Highlights - To 70% (2010) των νοικοκυριών στις χώρες του ΟΟΣΑ έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο από το σπίτι. Το διάστημα 2007-2010 η μεγαλύτερη αύξηση των συνδέσεων παρατηρήθηκε σε Τουρκία, Μεξικό, Ελλάδα και Τσεχία. - Στο 8,3% η ανεργία κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ. 45.1 εκ. οι άνεργοι στις χ-μ του ΟΟΣΑ τον Οκτ. του 2011. - Το 10% των Ισπανών κερδίζουν εισόδημα 12 φορές μεγαλύτερο από τον χαμηλότερο μισθό. ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ 1. Young Researcher of the Year Award Διαγωνισμός για νέους ερευνητές κάτω των 35 ετών που διοργανώνει το International Transport Forum για τη βράβευση μελέτης στον τομέα των μεταφορών, με έπαθλο 5 000 ευρώ. Περισσότερες πληροφορίες: http://www.internationaltransportforum.org/2012/pdf/yracall.pdf, michel.violland@oecd.org 2. 2012 Transport Achievement Award on Seamless Transport Διαγωνισμός για 2012 Transport Achievement Award στο πλαίσιο του International Transport Forum, με αντικείμενο μία μελέτη πρωτοβουλία που προωθεί την ιδέα της ελεύθερης μεταφοράς (seamless transport). Για περισσότερες πληροφορίες http://www.internationaltransportforum.org/2012/awards.html ΧΡΗΣΙΜΑ LINKS ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΟΣΑ http://www.oecd-ilibrary.org/ ΜΟΝΙΜΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΟΟΣΑ delegation@greece-oecd.org 8