ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ «Καλοκαίρι στο Αγρόκτημα 2012» Ένα ψυχαγωγικό, έντονα βιωματικό πρόγραμμα, με εργαστήρια, κηπουρικές εργασίες, γευστικές εκπλήξεις και ομαδικά κινητικά παιχνίδια που συνδέουν τη σωστή διατροφή με την παραγωγή των προϊόντων του αγροκτήματος. Ταυτόχρονα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ζήσουν ξένοιαστα κοντά στη φύση και να μάθουν για την υπαίθρια διαβίωση και το φυσικό περιβάλλον. Όλα αυτά πάντα μέσα από παιχνίδι και ομαδικό πνεύμα. Οι ομάδες των παιδιών εφαρμόζουν καθημερινά σε υπαίθριους σκιερούς χώρους κι ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό-ψυχαγωγικό πρόγραμμα σχεδιασμένο για την ηλικία τους. Ακολουθούν περιλήψεις των προγραμμάτων μας για το καλοκαίρι του 2012. Περιλήψεις προγραμμάτων «Πινακωτή, πινακωτή», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με το σιτάρι και το ψωμί Στόχος: Η γνωριμία με την παραγωγή και την επεξεργασία του σιταριού, από το χωράφι έως το τρόφιμο στο τραπέζι μας. Παρουσίαση αγροτικών ασχολιών μέσα από πίνακες ζωγραφικής του Μιλέ. Επίσκεψη στο χωραφάκι που καλλιεργούμε σιτηρά. Αναπαράσταση με θεατρικό παιχνίδι του λαϊκού παραμυθιού «Το καλύτερο ψωμί του κόσμου». Επιδαπέδιο παιχνίδι, ομαδικό συνεργασίας, με θέμα το ψωμί και τη θρεπτική του αξία. Εργαστήριο μαγειρικής με ζύμωμα και ψήσιμο ψωμιού, τυρόψωμου, ελιόψωμου. Ψυχαγωγία με το παραδοσιακό κινητικό παιχνίδι «πινακωτή, πινακωτή». Παιχνίδια λογικής και χρονικής σειράς με εικόνες από την καλλιέργεια και την επεξεργασία του σιταριού. Εικαστικές κατασκευές και χειροτεχνίες με φυσικά και χαρτικά υλικά από το χωράφι (χώμα, στάχια, σπόρους). Λεκτικά παιχνίδια με παροιμίες και αινίγματα σχετικά με το ψωμί και το σιτάρι. Συμπλήρωση φύλλου εργασίας με πληροφορίες σχετικά με το ψωμί και το σιτάρι.
«Πηλός και πλάση», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με το χώμα και τον πηλό Στόχος: Να καταδείξουμε τη ζωική και φυτική ζωή που υπάρχει στο έδαφος και τη σχέση της λάσπης και του πηλού με τον άνθρωπο και τον πολιτισμό του. Κατευθυνόμενη παρατήρηση της ζωής σε 1 τ.μ. εδάφους. Καταμέτρηση φυτών και καταγραφή εντόμων που παρατηρήθηκαν. Παρατήρηση του ριζικού συστήματος των φυτών. Αναφορά στις φωλιές των ζώων στο υπέδαφος (π.χ. μυρμήγκια), καθώς και στις φωλιές που φτιάχνονται με λάσπη, π.χ. φωλιές πουλιών. Με παιχνίδι ρόλων προσεγγίζουμε συναισθηματικά την αγωνία των ζώων από τις φυσικές απειλές και την ανθρώπινη παρουσία. Εργαστήριο χειροτεχνίας φωλιάς πουλιών με λάσπη και φυσικά υλικά. Εργαστήρι φυσικού εμπλουτισμού του εδάφους με σβώλους με φυσικό οικολογικό τρόπο, κατά την τεχνική του Ιάπωνα βοτανολόγου Φουκουιόκα. Καλλιτεχνικό εργαστήρι κεραμικής με κατασκευές ψημένες σε καμίνι κεραμικής. Ομαδική κατασκευή από πηλό ενός «χωριού» (σε κλίμακα) από επιμέρους κατασκευές των παιδιών. Εργαστήρι κατασκευής κεραμικών μικρών τούβλων από λάσπη και στη συνέχεια «χτίσιμο κατασκευής» από τα παιδιά. «Απ το αγρόκτημα στο πιάτο μας», εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την υγιεινή διατροφή με φυσικά προϊόντα. Στόχος: Να συνδυάσουν τα παιδιά την υγιεινή διατροφή με την καταγωγή των τροφίμων με βιωματικό, αισθητηριακό και δημιουργικό τρόπο. Αναφερόμαστε στην πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής. Σε παιχνίδι συνεργασίας προσπαθούμε να συνθέσουμε ένα μενού βασισμένο στην ισορροπημένη διατροφή. Συλλέγουμε φυσικά υλικά διατροφής από τη ζωική και φυτική παραγωγή, όπως: λαχανικά από τον λαχανόκηπο, αβγά από το κοτέτσι. Επισκεπτόμαστε το «μαγαζάκι της σχολής» για επιλογή μεταποιημένων προϊόντων, όπως: ζυμαρικά, σάλτσες ή γαλακτοκομικών προϊόντων. Σε εργαστήρι μαγειρικής ετοιμάζουμε ένα απλό γεύμα με τα υλικά και τα τρόφιμα που συλλέξαμε. Η ομάδα θα επιλέξει ανάμεσα σε ιδέες όπως: γιαούρτι, κρέμα, αβγόφετες, σαλάτες, ζυμαρικά, φρουτοσαλάτες. Αναφερόμαστε σε συνταγές και τρόφιμα από άλλα μέρη της Μεσογείου. Εντοπίζουμε τα μέρη στο χάρτη. Με δεδομένο ένα πλήρες γεύμα, αναζητούμε την προέλευση των τροφίμων και συζητάμε για την επεξεργασία των φυσικών προϊόντων από την παραγωγή μέχρι το πιάτο μας. Καταγράφουμε όλα τα προϊόντα που παράγονται στο αγρόκτημα της Σχολής και σχολιάζουμε το κατά πόσο επαρκούν σε ποικιλία για μια ισορροπημένη διατροφή.
«Με γάλα παιχνίδια», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με την αγελάδα, το γάλα και τα παράγωγά του. Στόχος: Να γνωρίσουμε τον τρόπο παραγωγής και επεξεργασίας του γάλακτος, καθώς και την διατροφική αξία των προϊόντων του. Ξενάγηση στους χώρους εκτροφής αγελάδων και συγκομιδής του γάλακτος. Παρατήρηση της διαδικασίας αρμέγματος των αγελάδων. Αναφορά στις διαδικασίες ελέγχου της ποιότητας του γάλακτος. Επίσκεψη στο γαλακτοκομείο και παρατήρηση της παστερίωσης και εμφιάλωσης του γάλακτος. Αναπαράσταση της διαδικασίας σε παιχνίδι ρόλων. Σε εργαστήριο μαγειρικής παρασκευάζουμε κρέμα ή παραδοσιακό γιαούρτι με φρέσκο γάλα. Δοκιμάζουμε φρέσκο παστεριωμένο γάλα ημέρας. Με στοχευμένη παρατήρηση της ετικέτας της φιάλης γάλακτος, αναφερόμαστε στη διατροφική αξία του γάλακτος. Σε εργαστήριο εικαστικών σχεδιάζουμε χειροποίητες ετικέτες για φιάλες γάλα και κατασκευάζουμε πόστερ με μηνύματα σχετικά με το γάλα. Συνθέτουμε παζλ με την εικόνα του πίνακα Milkmaid του Vermeer και ταυτόχρονα παίζουμε επιτραπέζιο μέμορι με καρτέλες γνώσεων. Μιλάμε για το γάλα στη λαϊκή παράδοση και τις τέχνες. Αναφερόμαστε σε παροιμίες και γνωμικά. Παίζουμε λεκτικά παιχνίδια με τη λέξη «γάλα». Σε παιχνίδι ρόλων δοκιμάζουμε να «αρμέξουμε» ένα ομοίωμα αγελάδας. Αναφερόμαστε στα «κοσμήματα της αγελάδας» (ταμπελάκια στα αφτιά, βραχιόλι στο πόδι, κουδούνια στο λαιμό). Σχεδιάζουμε μια αγελάδα σε σχεδόν φυσικό μέγεθος και την φιλοτεχνούμε με φυσικά και χαρτικά υλικά. «Μια βόλτα στο αγρόκτημα», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με τις γεωργικές ασχολίες Σκοπός: Να μυηθούν με βιωματικό τρόπο τα παιδιά στις αγροτικές ασχολίες του αγροκτήματος και να συνδέσουν τη γεωργία με τη διατροφή. Ξεναγούμαστε με το τρακτέρ στους χώρους του αγροκτήματος. Καταγράφουμε τις καλλιέργειες, τις ασχολίες και τα επαγγέλματα που εμπλέκονται Σε εργαστήριο κατασκευών αναπαριστούμε με φυσικά και χαρτικά υλικά ένα αγρόκτημα. Επισκεπτόμαστε το λαχανόκηπο και συμμετέχουμε σε αγροτικές ασχολίες όπως: πότισμα, σκάλισμα, συγκομιδή λαχανικών. Αναφερόμαστε στα φρούτα του καλοκαιριού. Σε αισθητηριακό παιχνίδι ανιχνεύουμε γεύσεις και μυρωδιές. Σε εργαστήρι μαγειρικής φτιάχνουμε φυσικό φρουτοχυμό. Αναφερόμαστε στη διατροφική αξία των φρούτων και των λαχανικών.
«Ταξίδι στη Μεσόγειο», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με τη γεωγραφία των πολιτισμών στη Μεσόγειο Σκοπός: Να μυήσουμε τα παιδιά στον καθημερινό πολιτισμό μεσογειακών χωρών και πολιτισμών του χθες και του σήμερα από στοιχεία της καθημερινότητας. Οργανώνουμε χρονολόγιο και σημειώνουμε πάνω σε αυτό χαρακτηριστικές περιόδους πολιτιστικής ανάπτυξης. Σε χάρτη της Μεσογείου επισημαίνουμε τις αντίστοιχες χώρες και τοποθεσίες. Αναφερόμαστε στην Οδύσσεια. Σημειώνουμε πιθανούς τόπους που περιγράφονται από τον Όμηρο και τους επισημαίνουμε πάνω στο χάρτη της Μεσογείου. Οργανώνουμε ένα εικονικό ταξίδι με καράβι. Σημειώνουμε διαδρομές, αποστάσεις, λιμάνια που θα συναντήσουμε. Σε εργαστήρι κατασκευών, φτιάχνουμε πρόπλασμα της Μεσογείου με φυσικά και χαρτικά υλικά. Σε παιχνίδι ρόλων σφραγίζουμε σε φιάλη με καπάκι μήνυμα χαιρετισμού που θα «στέλνουμε» στην τύχη σε άλλα παιδιά σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες. Σημειώνουμε κάτι εξαιρετικό από τον τόπο μας που θα περιλαμβάναμε μέσα στο μήνυμά μας. Δημιουργούμε τον θησαυρό του πειρατή Σεβάχ που συγκεντρώθηκε από τα μηνύματα. Ακούμε μουσικές, χορεύουμε και δοκιμάζουμε γεύσεις από μεσογειακές χώρες. Αναφερόμαστε στην μεσογειακή διατροφή. Προσπαθούμε να γράψουμε την ίδια φράση σε διαφορετικές μεσογειακές γλώσσες. «Μικροί εξερευνητές», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με την υπαίθρια διαβίωση Σκοπός: Τα παιδιά να εξερευνήσουν και να ζήσουν μέσα στο φυσικό περιβάλλον χρησιμοποιώντας μέσα και εξοπλισμό φιλικά σε αυτό. Οργανώνουμε τον εξοπλισμό του «μικρού εξερευνητή». Οργανώνουμε τη «φωλιά μας» με απλά κατασκηνωτικά είδη. Μιλάμε για τις προφυλάξεις μέσα στο δάσος. Εκπαιδευόμαστε σε απλές κατασκευές με σχοινιά: κόμπους, σχοινένιες γέφυρες, αιώρες. Σε παιχνίδι ρόλων, δοκιμαζόμαστε σε αποστολές επιδεξιότητας και εμπιστοσύνης: περνάμε μέσα από «τον ιστό της μεγάλης αράχνης», οδηγούμε τον «τυφλό» σύντροφό μας, μεταφέρουμε τον «τραυματία» της παρέας. Παίζουμε με παιχνίδια προσανατολισμού και συμβόλων αναγνώρισης στο χώρο. Μιλάμε για τη λειτουργία της πυξίδας και του χάρτη. Προβληματιζόμαστε και ανταλλάσουμε επιχειρήματα για οικολογικά προβλήματα. Παίζουμε κινητικό παιχνίδι που αναφέρεται στις απειλές που υπάρχουν για την άγρια ζωή. Αναφερόμαστε στα απειλούμενα με εξαφάνιση ζώα. Μαθαίνουμε για τα μέσα διάσωσης, τις Α Βοήθειες και τους κινδύνους που υπάρχουν στην υπαίθρια ζωή.
«Μικροί κτηνοτρόφοι», εκπαιδευτικό πρόγραμμα σχετικά με τα αβγά, τις μέλισσες και τα σαλιγκάρια Σκοπός: Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τη ζωική παραγωγή με έμφαση ένα βασικό στοιχείο της διατροφής μας, τα αβγά. Επίσκεψη στα κοτέτσι και συμμετοχή στη φροντίδα των ζώων και τη συγκομιδή αβγών. Στοχευμένη παρατήρηση στο ωοσκοπικό κέντρο. Χρωματίζουμε και φιλοτεχνούμε βραστά αβγά. Αναφερόμαστε σε «ονομαστά» αβγά από παραμύθια και παραδόσεις, όπως αυτό του Κολόμβου, τον Χάμπτι Ντάμπτι, τα αβγά Φαμπερζέ και τα κόκκινα αβγά της Ορθοδοξίας. Παίζουμε ψυχαγωγικά ανταγωνιστικά παιχνίδια με ψεύτικά αβγά. Επισκεπτόμαστε την εκπαιδευτική κυψέλη, φοράμε τη στολή του μελισσοκόμου, παρατηρούμε τη λειτουργία της κυψέλης. Σε παιχνίδι ρόλων αναφερόμαστε στον θερμοτακτισμό της μέλισσας. Αναφερόμαστε στη θρεπτική αξία και τις φυσικές ιδιότητες του μελιού και συμπληρώνουμε σχετικό φύλλο εργασίας. Παρατηρούμε τα σαλιγκάρια στο εκτροφείο. Παρατηρούμε τις κινήσεις, τα χαρακτηριστικά και τη συμπεριφορά των σαλιγκαριών. Συμμετέχουμε στην φροντίδα και το τάισμα των σαλιγκαριών. «Μικροί γεωργοί», εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το αμπέλι, την ελιά και το θερμοκήπιο Σκοπός: Να μυηθούν τα παιδιά στις αγροτικές ασχολίες και να μάθουν για την «καταγωγή» βασικών τροφίμων, όπως το κρασί και η ελιά. Επισκεπτόμαστε τον αμπελώνα και συμπληρώνουμε φύλλο εργασίας σχετικά με τη μορφολογία του αμπελιού. Ξενάγηση στο οινοποιείο και αναφορά στα βασικά στάδια παραγωγής κρασιού. Δοκιμάζουμε να παράγουμε μούστο από σταφύλια. Εικονογραφούμε παραλλαγή παραδοσιακού τραγουδιού που αναφέρεται στον οίνο και τη σύνδεσή του με το γλέντι και τη χαρά. Επισκεπτόμαστε τον ελαιώνα. Αναφερόμαστε στη συγκομιδή ελιάς και το πόσο επίπονη διαδικασία είναι αυτή. Δοκιμάζουμε να μαζέψουμε ελιές. Αναφερόμαστε στην ελιά και την αρχαία ελληνική μυθολογία. Δραματοποιούμε το μύθο της Αθηνάς και του Ποσειδώνα με την ονοματοδοσία της Αθήνας. Παρατηρούμε εικόνες και αγγεία όπου εικονίζονται αρχαίες παραστάσεις με ελαιόδεντρα. Αναφερόμαστε στο λάδι σε σχέση με τη μαγειρική και τη θρησκευτική παράδοση. Παίζουμε λεκτικά παιχνίδια με θέμα την ελιά. Βρίσκουμε παροιμίες και γνωμικά. Στο θερμοκήπιο ασχολούμαστε με τη μεταφύτευση μικρών φυτών σε γλάστρες. Παρατηρούμε το ριζικό σύστημα των φυτών. Σε δημιουργικό εργαστήρι, φτιάχνουμε ατομικά φυσικά αρωματικά χώρου γεμίζοντας πουγκιά με αποξηραμένα φυτά.