ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ε «Εξειδίκευση προδιαγραφών ποιότητας σε τουριστικές επιχειρήσεις. Διερεύνηση αναγκών, προϋποθέσεων και δυνατοτήτων εισαγωγής καινοτομικών στοιχείων και φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών σε τουριστικές επιχειρήσεις» 1 Η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ LEADER ΟΤΔ ΑΝΕΘ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 1 1 1
ΤΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ LEADER ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ 4 ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ 2007-2013» ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ «Εξειδίκευση προδιαγραφών ποιότητας σε τουριστικές επιχειρήσεις. ιερεύνηση αναγκών, προϋποθέσεων και δυνατοτήτων εισαγωγής καινοτομικών στοιχείων και φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών σε τουριστικές επιχειρήσεις» ΟΜΑ Α ΜΕΛΕΤΗΣ: Ευαγγελία Κανάκη - Γεωπόνος Άννα Φραγκίδου - Μηχανολόγος Μηχανικός Χρίστος Κουρεντής - Πολιτικός Μηχανικός Θεσσαλονίκη, εκέμβριος 2009
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 4 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ... 7 1.1. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ... 7 1.2. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ... 11 1.3. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ... 14 1.4. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ... 19 2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ 20 2.1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ. 20 2.2. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ... 20 2.3. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ... 21 2.4. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ... 24 2.5. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ... 32 3. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ... 34 3.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 34 3.2. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ... 34 3.3. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ... 36 3.4. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ... 37 4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΑ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ... 42 4.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣ... 42 4.2. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣ... 43 4.3. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣ... 45 2
5. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ... 49 5.1. Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΥΠΑΙΘΡΟΥ... 49 5.2. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ... 51 5.3. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΝΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ... 53 5.4. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ...ΣΦΑΛΜΑ! ΕΝ ΕΧΕΙ ΟΡΙΣΤΕΙ ΣΕΛΙ Ο ΕΙΚΤΗΣ. 5.5. ΝΕΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ... 54 5.6. ΝΕΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ... 56 6. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΙΛΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ & ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ... 58 6.1. ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ & ΠΑΘΗΤΙΚΑ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ... 58 6.2. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ... 62 6.3. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ... 68 6.4. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Υ ΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ... 72 6.5. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ... 74 3
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Α. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ Ο σκοπός της εμπειρογνωμοσύνης είναι ο καθορισμός προδιαγραφών ποιότητας στις τουριστικές επιχειρήσεις και η διερεύνηση καινοτομικών και φιλοπεριβαλλοντικών στοιχείων και πρακτικών που μπορούν να εισαχθούν σε αυτές. Συγκεκριμένα η εμπειρογνωμοσύνη καθορίζει προδιαγραφές κατασκευής, εξοπλισμού και λειτουργίας σε τουριστικές επιχειρήσεις (καταλύματα, κέντρα εστίασης, παραδοσιακά καφενεία, αναψυκτήρια, εναλλακτικές και ειδικές μορφές τουρισμού, χώροι αθλοπαιδιών, χώροι γευσιγνωσίας, επισκέψιμα αγροκτήματα, κλπ), για την προσφορά ενός επιπέδου υψηλής ποιότητας τουριστικού προϊόντος. Επιπλέον η εμπειρογνωμοσύνη προσανατολίζεται στην ενίσχυση της τεχνολογικής αλλά και οργανωτικής καινοτομίας των τουριστικών επιχειρήσεων της περιοχής, με βάση το σημερινό επίπεδο της παραγωγικής τους ικανότητας και στην αύξηση του βαθμού εξειδίκευσης σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης των καινοτομικών επενδύσεων και εισαγωγής φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών και ιδιαίτερα τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την ίδια κατανάλωση - στις επιχειρήσεις της περιοχής εφαρμογής, σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση της επιχειρηματικότητας του τοπικού παραγωγικού συστήματος. Οι προδιαγραφές ποιότητας δεν αποτελούν νομοθετική προϋπόθεση για την απόκτηση λειτουργίας των επιχειρήσεων, ωστόσο είναι υποχρεωτικές για τις επιχειρήσεις οι οποίες θέλουν να επιχορηγηθούν από το πρόγραμμα LEADER. Τα στοιχεία της καινοτομίας που αναφέρονται για τις τουριστικές επιχειρήσεις καθώς και οι φιλοπεριβαλλοντικές τεχνικές και πρακτικές δεν αποτελούν προϋποθέσεις για την ένταξη των επιχειρήσεων στο πρόγραμμα LEADER αλλά στοιχεία αξιολόγησης του επενδυτικού σχεδίου. Η παρούσα εμπειρογνωμοσύνη είναι προαπαιτούμενο για την διαμόρφωση του φακέλου υποψηφιότητας του επενδυτή και θα οδηγήσει στην υλοποίηση των δράσεων του Τοπικού Προγράμματος με όρους ποιότητας, πέραν των υφισταμένων από την κείμενη νομοθεσία υποχρεώσεων του επενδυτή. 4
Β. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ Η εμπειρογνωμοσύνη περιλαμβάνει τα παρακάτω 3 μέρη που αναλύονται σε επιμέρους κεφάλαια: Μέρος 1 ο. Προδιαγραφές Ποιότητας Σε επιχειρήσεις φιλοξενίας Σε κέντρα εστίασης Σε επιχειρήσεις εναλλακτικών και ειδικών μορφών τουρισμού Σε επισκέψιμα αγροκτήματα Αναλυτικότερα παρουσιάζονται οι προδιαγραφές ποιότητας ανά τύπο επένδυσης με αναφορά στα εξής: 1. Γενικές κατευθύνσεις ως προς το σχεδιασμό και την κατασκευή 2. Προδιαγραφές για τον εξοπλισμό 3. Προδιαγραφές λειτουργίας Μέρος 2 ο. Εισαγωγή καινοτομικών στοιχείων - φιλοπεριβαλλοντικών τεχνικών & πρακτικών 1. Εισαγωγή καινοτομικών στοιχείων 2. Εισαγωγή φιλοπεριβαλλοντικών τεχνικών & πρακτικών 5
ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 1. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ 2. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΕΝΤΡΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ 3. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 4. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΑ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ 6
1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο - ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ 1.1. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ 1.1.1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ 1.1.1.1. Αρχιτεκτονική μελέτη-βασικές αρχές Η μορφή του κτιρίου να παραπέμπει στη συγκεκριμένη χρήση και να είναι εύκολη η αναγνώρισή του, όσον αφορά στην κάτοψή του, τον όγκο και τη μορφολογία. Προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος χώρου, σεβασμός στο τοπίο της ευρύτερης περιοχής, την ανθρώπινη κλίμακα και την οικολογική ισορροπία, την παραδοσιακή τοπική αρχιτεκτονική και το ιστορικό παρελθόν του τόπου. Κλιμακωτή κατασκευή αν η κλίση του εδάφους είναι πολύ μεγάλη. Αποφυγή μεγάλων όγκων εκσκαφών και επιχώσεων. ιατήρηση κατά το δυνατόν της υπάρχουσας βλάστησης. Προαιρετικά είναι δυνατόν ο σχεδιασμός της νέας εγκατάστασης να γίνει χρησιμοποιώντας στοιχεία και αρχές βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Το μέγεθος, η γεωμετρία και η οργάνωση των χώρων να είναι τέτοια ώστε να εξασφαλίζεται η λειτουργικότητα και η μορφολογική ενότητα. Η διαμόρφωση του άμεσου περιβάλλοντος χώρου πρέπει να έχει σκοπό την εξυπηρέτηση των υπαίθριων δραστηριοτήτων της εγκατάστασης (ανάλογα και με τις κλιματολογικές συνθήκες) και την ανάδειξη του κτίσματος και του τοπίου. Προσβασιμότητα από άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) και άτομα μειωμένης κινητικότητας (ΑΜΚ) και ανάλογη εσωτερική διαρρύθμιση για την εξυπηρέτηση αυτών των ατόμων Λαμβάνεται υπόψη στο σχεδιασμό η σχέση ιδιωτικού (δωμάτιο) και συλλογικούδημοσίου (κοινόχρηστοι χώροι, τραπεζαρία, αυλή κτλ.), η σχέση ανοιχτούκλειστού (εξώστες-ημιυπαίθριοι χώροι-κλειστοί εξώστες), έτσι ώστε αφ ενός να εξασφαλίζεται η ιδιωτικότητα του επισκέπτη, αφ ετέρου δε να συλλογικότητα και η κοινωνική επαφή μέσω των κοινόχρηστων χώρων. ευνοείται η Η επιλογή των μορφών πρέπει να γίνεται με κριτήριο τη σωστή χρησιμοποίηση των αντίστοιχων τοπικών παραδοσιακών, όπου αυτές είναι δυνατόν να 7
εκφραστούν και με σύγχρονα υλικά και να προσαρμοστούν κατάλληλα στις απαιτήσεις της νέας εγκατάστασης. Η τελική αρχιτεκτονική λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει μορφές που προκύπτουν και από λειτουργικές ανάγκες επιβεβαιωμένες στο πέρασμα του χρόνου, χωρίς παραποιήσεις, απομιμήσεις και απλοϊκές αντιγραφές. Η λιτότητα των γραμμών, η οικειότητα του χώρου, το χρώμα και η διακόσμηση, όλα ενσωματωμένα σε ένα σύνολο που οδηγεί σε μια αισθητική ποιότητα αναγνωρίσιμη, σε αντίθεση με την αντίληψη που παροτρύνει το ευτελές, το ψεύτικο και την ωραιοποιημένη αυθαιρεσία. 1.1.1.2 Υλικά δόμησης και κατασκευαστικές μέθοδοι Τα υλικά που χρησιμοποιούνται και προτείνονται να είναι ένας συνδυασμός παραδοσιακών και σύγχρονων υλικών. Αξιοποίηση τοπικών φυσικών πόρων και υλικών (π.χ. πέτρα, μάρμαρο, άμμος, πλίνθοι, ξυλεία κτλ.), εάν υπάρχουν και είναι σε διάθεση. Χρησιμοποίηση προϊόντων βιομηχανικής παραγωγής που παράγονται στην ευρύτερη περιοχή (π.χ. εργοστάσιο κουφωμάτων, βιοτεχνία επίπλων κτλ.), καθώς και χρησιμοποίηση τοπικών συνεργείων εργατοτεχνιτών για την τόνωση της τοπικής οικονομίας Αξιοποίηση των γνώσεων και των κατασκευαστικών πρακτικών από παλιούς τεχνίτες (ιδίως σε ξυλοκατασκευές στέγη στέγαστρα εξώστες κιγκλιδώματα - κουφώματα, στην επεξεργασία της πέτρας και στη δόμηση λιθοδομής) και προσπάθεια εναρμονισμού με νέα υλικά και νέες τεχνικές 1.1.1.3 ιαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου Ο περιβάλλον χώρος είναι ιδιαίτερα σημαντικός τόσο από άποψη αισθητικής όσο και για την λειτουργικότητα του και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη διαμόρφωση του. Βασικά στοιχεία στη διαμόρφωση είναι η εναρμόνιση του με το φυσικό περιβάλλον της περιοχής και με τη φυσιογνωμία του κτιρίου. Η επιλογή των φυτικών ειδών και των αδρανών υλικών που χρησιμοποιούνται πρέπει να βασίζεται στο μικροκλιματικό περιβάλλον προκειμένου να διασφαλιστεί η αειφορία του έργου και η βελτίωση του μικροκλίματος. Η φύτευση να ακολουθεί τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού σε ότι αφορά την ηλίαση και ηλιοπροστασία, τον αερισμό, την ανεμοπροστασία, το δροσισμό, τη σκίαση και το φωτισμό. 8
Παράγοντες επίσης σημαντικοί είναι το νερό, ως λειτουργικός και διακοσμητικός παράγοντας, το φως, ο φωτισμός και το χρώμα. 1.1.2. ΕΙ ΙΚΕΣ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ 1.1.2.1 Παραδοσιακά ή διατηρητέα σπίτια Η αξιοποίηση ενός παραδοσιακού και διατηρητέου κτιρίου ως κατάλυμα είναι ιδιαίτερα σημαντική για την διάσωση και διατήρηση του κτίσματος και ως εκ τούτου οι προδιαγραφές ποιότητας της μονάδας φιλοξενίας περιορίζονται στις απαραίτητες για την χορήγηση άδειας λειτουργίας από την αρμόδια ιεύθυνση του ΕΟΤ. Κρίνεται όμως απαραίτητη η διατήρηση της φυσιογνωμίας του κτίσματος και των αυθεντικών αρχιτεκτονικών στοιχείων του. Γι αυτό ως προς τις επεμβάσεις πρέπει να εφαρμόζονται κατά το δυνατόν αντιστρέψιμες λύσεις και να γίνονται ήπιες επεμβάσεις με χρήση παραδοσιακών υλικών και κατά το δυνατόν διατήρηση μετά από συντήρηση του αυθεντικού υλικού. Σε όσες επεμβάσεις δεν είναι δυνατόν να έχουν αναστρέψιμο χαρακτήρα, τα ενσωματωμένα υλικά θα πρέπει να είναι συμβατά με τα αρχικά υλικά δόμησης αλλά και ισοδύναμα ως προς την ασφάλεια. Βασικές αρχές και στόχοι κάθε επέμβασης - Πρωτεύων στόχος των προτάσεων της επέμβασης και της αλλαγής χρήσης είναι η διατήρηση του κτίσματος, η αποκατάσταση των φθορών και η επαναφορά του σε ένα επίπεδο στατικής αρτιότητας ικανό να το συντηρήσει και να το παραδώσει στον νέο χρήστη. - Η άρτια τεχνική επίλυση και αντιμετώπιση των οικοδομικών προβλημάτων, η στερέωση και η προστασία του καθώς και η πρόληψη δημιουργίας νέων φθορών, θα επιμηκύνουν τον χρόνο ζωής του κτίσματος εξυπηρετώντας τη νέα χρήση στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. - Σημαντικός επίσης στόχος είναι να αναδειχθούν όλα εκείνα τα ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα γνωρίσματα που με τον χρόνο αλλοιώθηκαν ή χάθηκαν, έχοντας σαν αρχή τον σεβασμό της αυθεντικότητας του κτίσματος και την χρήση παραδοσιακών τεχνικών όπου αυτό επιβάλλεται. Επίσης για τη λειτουργία του κρίνεται απαραίτητη η ύπαρξη χώρου υποδοχήςκαθιστικού, καθώς και η λειτουργία χώρου σερβιρίσματος πρωινού και παρασκευαστηρίου αντίστοιχου με τη δυναμικότητα του καταλύματος. 9
1.1.2.2 Ξενοδοχεία κλασσικού τύπου 5, 4 & 3 αστέρων Ξενοδοχεία τύπου motel 4 & 3 αστέρων Ξενοδοχεία τύπου επιπλωμένων διαμερισμάτων 5, 4 & 3 αστέρων Η κείμενη νομοθεσία για τα καταλύματα αυτών των τύπων περιλαμβάνει υψηλές προδιαγραφές ποιότητας που καλύπτουν τις απαιτήσεις του Προγράμματος και δεν θεωρείται σκόπιμη η διατύπωση πρόσθετων προδιαγραφών. 1.1.2.3 Τουριστικές επιπλωμένες επαύλεις Τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες Πέραν των αναφερομένων προδιαγραφών στην υπ αριθμόν 530992/87 (ΦΕΚ 557/Β/87) απόφαση του ΕΟΤ, προτείνονται σαν υποχρεωτικές πρόσθετες προδιαγραφές τα κάτωθι: - Εγκατάσταση τζακιού - Μία (1) κατοικία ή ένα (1) δωμάτιο ανά πέντε (5) για ΑΜΚ και αντίστοιχη θέση στάθμευσης - Εγκατάσταση κλιματισμού - Κοινόχρηστος χώρος υποδοχής (γραφείο-καθιστικό) τουλάχιστον 20 τ.μ. - Χώρος σερβιρίσματος πρωινού και παρασκευαστήριο αντίστοιχο με τη δυναμικότητα του καταλύματος - Ένα (1) κοινόχρηστο W.C. 1.1.2.4 Ενοικιαζόμενα δωμάτια 4 κλειδιών Ενοικιαζόμενα επιπλωμένα διαμερίσματα 4 κλειδιών Πέραν των αναφερομένων προδιαγραφών στο Π 337 (ΦΕΚ 281/Α/28-12-2000), προτείνονται σαν υποχρεωτικές πρόσθετες προδιαγραφές τα κάτωθι: - Ένα (1) διαμέρισμα ή ένα (1) δωμάτιο ανά πέντε (5) για ΑΜΚ και αντίστοιχη θέση στάθμευσης - Εγκατάσταση κλιματισμού - Επένδυση δαπέδου και τοίχων λουτρών με πλακίδια πορσελάνης ή κεραμικά ή μαρμάρου μέχρι την οροφή - Κοινόχρηστος χώρος υποδοχής (γραφείο-καθιστικό) τουλάχιστον 20 τ.μ. - Χώρος σερβιρίσματος πρωινού και παρασκευαστήριο αντίστοιχο με τη δυναμικότητα του καταλύματος - Ένα (1) κοινόχρηστο W.C. 10
1.2. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ 1.2.1. Βασικές αρχές Προμήθεια αναγκαίου εξοπλισμού και επίπλωσης που να ανταποκρίνονται αισθητικά και ποιοτικά στο ύφος της εγκατάστασης. ημιουργία ζεστής, φιλικής και χαλαρής ατμόσφαιρας με κατάλληλους χρωματισμούς και φωτισμό. Προσπάθεια για διαφοροποίηση των διαφόρων χώρων μεταξύ των όσον αφορά τους χρωματισμούς και την επίπλωσή τους. Βασική παράμετρος πρέπει να είναι η μη χρησιμοποίηση συνεχούς σαρωτικής επανάληψης των ίδιων στοιχείων επίπλων για όλους τους χώρους κοινόχρηστους και μη, όπως και η αποφυγή χρησιμοποίησης επίπλων, φωτιστικών, διακοσμητικών και χρηστικών αντικειμένων τύπου ψευτοπαραδοσιακού ή ψευτομοντέρνου. 1.2.2. Εξοπλισμός δωματίων-κοινόχρηστων χώρων Σε κάθε δωμάτιο πρέπει να υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός (σταθερές κλίνες, κομοδίνα, καθρέφτης, τραπέζι-γραφείο, πάγκος ή σκαμνί αποσκευών, καρέκλα ή καναπές, ντουλάπα, φωτιστικά, κλπ, ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που εξυπηρετούνται στο δωμάτιο). Η ντουλάπα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις κρεμάστρες ανά άτομο. Στην περίπτωση που υπάρχει βεράντα πρέπει να υπάρχει τραπέζι και ένα κάθισμα ανά κλίνη στη βεράντα. Για την διευκόλυνση των οικογενειών, η επιχείρηση πρέπει να είναι σε θέση να διαθέτει τουλάχιστον ένα παιδικό κρεβάτι και ένα παιδικό κάθισμα. Τα δωμάτια πρέπει να διαθέτουν τον αναγκαίο ηλεκτρικό εξοπλισμό, όπως τηλεόραση, μικρό ψυγείο, στεγνωτήρα μαλλιών, ο οποίος θα πρέπει να λειτουργεί. Επίσης στα δωμάτια πρέπει να υπάρχει πρίζα ξυριστικής μηχανής και ηλεκτρικό σίδερο ή εναλλακτικά να υπάρχει δυνατότητα σιδερώματος των ρούχων με ευθύνη του καταλύματος. Στην περίπτωση ύπαρξης κουζίνας θα πρέπει να υπάρχει επίσης ηλεκτρική καφετιέρα φίλτρου, ηλεκτρική φρυγανιέρα ή τοστιέρα, πλήρης ηλεκτρική κουζίνα με φούρνο, ψυγείο, πάγκος, ντουλάπια, απορροφητήρας, ταχυβραστήρας νερού, και ο σχετικός εξοπλισμός (πιάτα, ποτήρια, φλιτζάνια, μαχαιροπίρουνα, κατσαρολικά, πετσέτες κουζίνας, κλπ). 11
Το προσωπικό υποδοχής πρέπει να ενημερώνει τους πελάτες για τον τρόπο λειτουργίας των παραπάνω συσκευών. Σε κάθε δωμάτιο πρέπει να υπάρχει συσκευή τηλεφώνου, και η δυνατότητα κλήσης γραμμής εξωτερικής ή εσωτερικής. Για τη λειτουργία του τηλεφώνου θα πρέπει να υπάρχει σχετικό έντυπο σε εμφανές σημείο. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει έντυπο που να περιλαμβάνει τα τηλέφωνα πρώτης ανάγκης σε εμφανές σημείο κοντά στο τηλέφωνο. Τα σεντόνια και οι πετσέτες πρέπει να είναι λευκού χρώματος, να βρίσκονται σε καλή κατάσταση να αλλάζονται και να απολυμαίνονται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το λουτρό πρέπει να διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό ο οποίος θα πρέπει να διατηρείται καθαρός και σε καλή κατάσταση. Οι χώροι θα πρέπει να είναι κατασκευασμένοι έτσι ώστε να τηρούν τις σχετικές διατάξεις για την υγιεινή. Το προσωπικό των δωματίων θα πρέπει να φροντίζει για την απολύμανση του μετά από το τέλος κάθε διαμονής. Επίσης θα πρέπει να υπάρχουν επιπλέον υλικά και εξοπλισμός, όπως κάδος με καπάκι, σαπουνοθήκες, σαπούνια, άλλα καθαριστικά, κρεμάστρες, πλαστικές σακούλες για τα άπλυτα ρούχα, κλπ. Επιπλέον πρέπει να χορηγείται αφρόλουτρο και σαμπουάν. Στην περίπτωση των ενοικιαζόμενων επιπλωμένων διαμερισμάτων υποχρεωτική είναι η χορήγηση ειδών καθαρισμού του διαμερίσματος. Απαγορεύεται η χρήση πλαστικού στον εξοπλισμό και τον ιματισμό των δωματίων. Στους κοινόχρηστους χώρους πρέπει να υπάρχει καθιστικό-σαλόνι (προαιρετικά τηλεόραση και επιτραπέζια παιχνίδια) και τραπεζοκαθίσματα αντίστοιχα με τη δυναμικότητα του καταλύματος. Επίσης η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει ηλεκτρονικό εξοπλισμό, όπως συσκευή fax, ηλεκτρονικός υπολογιστής, σύνδεση με το internet, e-mail, ο οποίος να είναι στη διάθεση των πελατών εάν ζητηθεί. Ειδικά για τα διατηρητέα κτίρια Κατάλληλος εξοπλισμός με έπιπλα που να αρμόζουν στο συγκεκριμένο κτίσμα και στην ιστορία του ( όχι κατ ανάγκη παλιά ή αντίκες, αλλά και νέα που να εξασφαλίζουν μια ποιοτική και αρμονική σχέση με το υπάρχον κέλυφος και τη συγκεκριμένη χρήση) Επιλεγμένα φωτιστικά σώματα που να δημιουργούν φιλική και χαλαρή ατμόσφαιρα, ειδικά για τον κάθε χώρο 12
Αξιοποίηση υπαρχόντων πιθανόν στο κτίσμα επίπλων ή διακοσμητικών αντικειμένων, μετά από συντήρηση αποκατάσταση αν απαιτείται και αν εξυπηρετούν λειτουργικά την εγκατάσταση Επιλογή κατάλληλων σύγχρονων στοιχείων εξοπλισμού (π.χ. θερμαντικά σώματα, κλιματιστικά κτλ.) και τοποθέτησή τους σε κατάλληλα σημεία και με κατάλληλο τρόπο, ώστε να υπάρχει αρμονική σχέση με την συνολική αισθητική του χώρου 1.2.3. Επιτρεπόμενα υλικά Τα υλικά που επιτρέπονται για τα έπιπλα αυτά είναι: Ξύλο μασίφ από πεύκο, οξυά, δρυ, καστανιά. Τα είδη αυτά των ξύλων, παράγονται στα δάση της Πίνδου, και κυρίως το πεύκο ( η μαύρη πεύκη, και το ρόμπολο), και η οξυά. Επιτρέπονται επίσης ξύλα που φύονται στην Ελλάδα, ακόμη και εάν εισάγονται και ανήκουν στα ακριβά και καλής ποιότητας, όπως καρυδιά, ακακία, οστρυά, κελεμπέκι, όρεγκονπαϊν, πίτσπαϊν, δεσποτάκι (μέλιο). Από τα συγκολλημένα προϊόντα του ξύλου επιτρέπονται: Α. το κόντρα πλακέ (αντικολλητά), με επένδυση από καπλαμά οξυάς, πεύκου, δρυός, δεσποτάκι, σημύδας και Β. το σύνθετο ή επικολλητό ξύλο από συγκολλημένα επιμέρους στοιχεία ξύλου πεύκης, ελάτης, οξυάς, δρυός καστανιάς, φράξου, σε μορφή, είτε πριστής ξυλείας ή επικολλητής ξυλοπλάκας. Φυσικό μάρμαρο και πλάκα πέτρινη, για το πάνω μέρος των τραπεζιών, με σκελετό από μασίφ σφυρήλατο σίδηρο. Μασίφ σφυρήλατος σίδηρος για σκελετό τραπεζιών ή καρεκλών σε συνδυασμό με ξύλο από τα είδη που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η κλασική ψάθα για καρέκλες, καρεκλοπολυθρόνες, διάφορα σκαμπώ, είναι ενδεικνυόμενο παραδοσιακό υλικό. Ειδικότερα στα έπιπλα ταπετσαρίας όπως καρέκλες, πολυθρόνες, καναπέδες κ.α. επιτρέπονται όλα τα υλικά της κλασσικής ταπετσαρίας όπως: φάσες, λινάτσα, τζίβα, βάτα, βαμβάκι, μεταξοβάμβακο, πούπουλα, κάμποτο, σπάγκος, σούστες, ελαστικός κοκκοφοίνικας, φυσικό ελαστικό καουτσούκ, διάφορα γνήσια υφαντά μάλινα, βαμβακερά, λινά υφάσματα ταπετσαρίας. Για το φινίρισμα των επίπλων επιτρέπονται οικολογικά υλικά όπως λινέλαιο, τήκοϊλ, και υδατοδιαλυτά βερνίκια. Τα υδατοδιαλυτά βερνίκια πρέπει να επιβάλλονται ως οικολογικά μη περιέχοντα διαλύτες που ρυπαίνουν την 13
ατμόσφαιρα σε μεγάλο βαθμό (περιεκτικότητα συνήθων βερνικιών σε οργανικούς διαλύτες είναι της τάξεως του 60-70%). 1.2.4. Μη επιτρεπόμενα υλικά Τα βασικότερα μη επιτρεπόμενα υλικά είναι: Κάθε είδους μοριοσανίδα ή ινοσανίδα (μονωτική ή MDF ή HDF) γυμνή ή επενδεδημένη με μελαμίνη ή χαρτομελαμίνη, όπως MDF, HDF, HPL, όταν χρησιμοποιούνται σε εμφανή σημεία επίπλων και ξυλουργικών κατασκευών. Τροπικά ξύλα κάθε είδους όπως μαόνι, τικ, ιρόκο, καρυδιά, μεράντι, αγιούζ, κλπ. τα οποία είναι πολύ κοινά στην ελληνικά αγορά. Πολυμερή διαφόρων τύπων, γνωστά ως πλαστικά, όπως PVC, PP, ABS, καθώς και κάθε είδος συνθετικό υλικό. Γυαλιστερά βερνίκια οργανικού διαλύτη. Συντηρητικά ξύλου με σύνθεση πενταχλωροφαινόλης, φoσφίνης, αλάτων χρωμίου χαλκού αρσενικού (CCA), χρωμίου χαλκού βορίου (CCB). Να αποφεύγονται επίσης τα έπιπλα μπαμπού τροπικής προέλευσης. 1.3. ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 1.3.1. Περίοδοι Λειτουργίας-Επικοινωνία Οι επιχειρήσεις φιλοξενίας που θα ενισχυθούν από το Πρόγραμμα πρέπει να λειτουργούν όλο το χρόνο και όλες τις μέρες της εβδομάδας. Για την επικοινωνία θα πρέπει να υπάρχει ένας υπεύθυνος και συνεχώς διαθέσιμο τηλέφωνο (σταθερό) με αυτόματο τηλεφωνητή, κινητό τηλέφωνο, fax ή/και email. Πολύ χρήσιμη θεωρείται η παραπομπή σε μια ιστοσελίδα (σε δυο τουλάχιστον γλώσσες), έτσι ώστε οι ενδιαφερόμενοι όχι μόνο να πάρουν ένα μεγαλύτερο όγκο πληροφοριών αλλά και να επικοινωνήσουν με τον πλέον ανέξοδο τρόπο. Η επιχείρηση θα πρέπει να δέχεται πληρωμή με μετρητά και με πιστωτικές κάρτες. 1.3.2. Υποδοχή επισκεπτών Η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει κατάλληλα διαμορφωμένο και κλιματιζόμενο χώρο για την υποδοχή και αναμονή των πελατών. Ο χώρος της υποδοχής και αναμονής πελατών πρέπει να είναι απλά διακοσμημένος σύμφωνα με το ύφος και την αισθητική της επιχείρησης, καθώς και την τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική. 14
Επίσης, θα πρέπει να υπάρχουν καλαίσθητες αφίσες με τοπία και αξιόλογα στοιχεία της περιοχής, καθώς και έντυπα σε δυο γλώσσες, τα οποία θα δίνουν πληροφορίες σχετικά με την περιοχή, τα αξιοθέατα, τους χώρους εστίασης, την παραδοσιακή κουζίνα, ειδικές τουριστικές διαδρομές, τα τοπικά προϊόντα, κλπ. Το ενημερωτικό αυτό υλικό πρέπει να είναι ενημερωμένο και να διατίθεται στους πελάτες. Στην υποδοχή πρέπει να υπάρχει πινακίδα με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης, φαρμακείο και κουτί με έντυπα παρατηρήσεων παραπόνων. Ο υπεύθυνος της υποδοχής θα πρέπει να είναι συνεχώς διαθέσιμος (ακόμα και τηλεφωνικά) για να δίνει πληροφορίες για τρέχουσες ανάγκες των επισκεπτών (τράπεζες, αυτόματα μηχανήματα ανάληψης χρημάτων (ΑΤΜ), εμπορικά καταστήματα, γραφεία ενημέρωσης των τουριστών, αξιοθέατα, εστιατόρια, τα σημεία όπου παρέχεται ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, ταξιδιωτικά πρακτορεία της περιοχής κλπ). Για την εξυπηρέτηση των πελατών η επιχείρηση πρέπει να συνεργάζεται με τους φορείς που είναι αρμόδιοι για τα αξιοθέατα της περιοχής (πχ Μουσεία, Κέντρα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης) αλλά και με τις άλλες επιχειρήσεις σχετικές με τον τουρισμό (κέντρα εστίασης, μονάδες εναλλακτικού τουρισμού, ιαματικά λουτρά, επισκέψιμα οινοποιεία, κλπ) και να μεσολαβεί για κρατήσεις ή έκδοση εισιτηρίων αν αυτό ζητηθεί από τους πελάτες. 1.3.3. Φιλοξενία Οι υπηρεσίες που παρέχονται πρέπει να καλύπτουν καταρχήν τις απαιτήσεις που απορρέουν από τα Προεδρικά ιατάγματα 337/28/12.02 (ΦΕΚ 281 Ά/00) και 43/7-3- 2002. Επιπλέον των προδιαγραφών αυτών (παροχή κρύου και ζεστού νερού, θέρμανση, παροχή ρεύματος) ορίζεται ως υποχρεωτική η εγκατάσταση κλιματιστικών, η καθαριότητα των δωματίων και η αλλαγή πετσετών και σεντονιών καθημερινά. (Σε περίπτωση που ζητηθεί πρέπει να αντικαθίστανται σύμφωνα με την επιθυμία του πελάτη). 1.3.4. Υπηρεσίες πρωινού Η διαθεσιμότητα για παροχή πρωινού είναι υποχρεωτική για το κατάλυμα και υποχρεωτικό ή προαιρετικό για τους πελάτες. Οι ώρες στις οποίες η τραπεζαρία είναι ανοιχτή πρέπει να αναρτώνται σε εμφανές σημείο και να υπάρχει προσαρμογή του ωραρίου στις ανάγκες των επισκεπτών. 15
Η τραπεζαρία που διατίθεται για το πρωινό πρέπει να είναι κατάλληλα διαμορφωμένη, άνετη, φωτεινή, καλαίσθητη και σε αρμονία με το ύφος της επιχείρησης. Όταν οι κλιματικές συνθήκες το επιτρέπουν, το πρωινό μπορεί να σερβίρεται σε εξωτερικό χώρο, όπως σε κήπο ή σε βεράντα. Τα τραπέζια πρέπει να είναι στρωμένα με σωστό και ομοιόμορφο τρόπο, με υφασμάτινα τραπεζομάντηλα ανοιχτού χρώματος. Προτείνεται να υπάρχει βάζο με λουλούδια της περιοχής σε κάθε τραπέζι. Τα σερβίτσια θα πρέπει να είναι κεραμικά ή από πορσελάνη, και τα ποτήρια γυάλινα σε σχήμα ανάλογα με το ποτό που προσφέρεται. Απαγορεύεται η χρήση πλαστικού στα σκεύη, στα τραπεζομάντηλα, στις καρέκλες και στο λοιπό εξοπλισμό. Το πρωινό θα οργανώνεται σε μπουφέ, θα αποτελείται από τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και θα πρέπει να συνοδεύεται από τον κατάλληλο εξοπλισμό. Πρέπει κατ ελάχιστο να περιλαμβάνει: φρέσκο γάλα, τσάι, καφέ, χυμούς φρούτων, φρέσκο ψωμί σε διάφορους τύπους, βούτυρο, μέλι, μαρμελάδες, τυροκομικά και αυγά. Ειδικά για τον καφέ, θα πρέπει να υπάρχει πάντα ελληνικός καφές φτιαγμένος με τον παραδοσιακό τρόπο / (όχι στον ατμό) και προαιρετικά στη χόβολη, καθώς επίσης και άλλα είδη καφέ (φίλτρου, στιγμιαίος, κ.α.). Τα προϊόντα θα πρέπει να προέρχονται όσο το δυνατόν από παραγωγούςεπιχειρήσεις της περιοχής οι οποίοι τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας κατά την παραγωγική διαδικασία. εν επιτρέπεται το σερβίρισμα συντηρημένων προϊόντων (μαρμελάδες, τυριά ανακατεργασμένα, κονσέρβες, κλπ). Καλό είναι να αποφεύγεται το continental breakfast. Πρέπει να υπάρχει δυνατότητα για το σερβίρισμα του πρωινού στο δωμάτιο εάν αυτό ζητηθεί. 1.3.5. Καθαριότητα και υγιεινή χώρων Κατ αρχήν η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει επαρκείς και κατάλληλους κοινόχρηστους χώρους υγιεινής, ξεχωριστούς για το προσωπικό και για τους πελάτες, όπως επίσης και να διαχωρίζονται σε σχέση με το φύλο. Επιπλέον πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για παιδιά και βρέφη. 16
Η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει άτομα υπεύθυνα για την καθαριότητα των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και τη συντήρηση των εξοπλισμών που θα διαφέρουν από εκείνα που είναι υπεύθυνα για το σερβίρισμα. Η υγιεινή του προσωπικού περιλαμβάνει τις απαιτούμενες προδιαγραφές στη συμπεριφορά όπως κατάλληλη ενδυμασία, προστατευτικά γάντια, καπέλα για το προσωπικό της κουζίνας, καθώς και στην κατάσταση της υγείας του προσωπικού (αναφορά ασθενειών, προβλημάτων υγείας, κλπ.). Πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για την απολύμανση των χώρων και του εξοπλισμού (κύρια της κουζίνας) σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις Πρέπει να υπάρχουν επαρκή και καλαίσθητα δοχεία απορριμμάτων με σκέπασμα στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους που θα αδειάζονται τακτικά και θα διατηρούνται καθαρά. Το ωράριο για την καθαριότητα των χώρων πρέπει να είναι συγκεκριμένο (παράδειγμα πρωινές ώρες) για να μην παρεμποδίζεται η διαμονή των επισκεπτών. Όταν η επιχείρηση διαθέτει κήπο πρέπει να υπάρχει υπεύθυνος συντήρησης. 1.3.6. Εκπαίδευση προσωπικού Για την καλή και αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων, τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και το προσωπικό τους πρέπει να έχουν την απαραίτητη εκπαίδευση (ακόμα και με την παρακολούθηση σχετικών προγραμμάτων κατάρτισης) και σχετική επαγγελματική εμπειρία. Επίσης οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων πρέπει να εξασφαλίζουν την επίβλεψη και την καθοδήγηση ή / και κατάρτιση του προσωπικού σχετικά με τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί και τις απαιτήσεις του σήματος ποιότητας. 1.3.7. Ασφάλεια Η επιχείρηση θα πρέπει να τηρεί όλους τους κανόνες ασφάλειας σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Θα πρέπει να εφαρμόζεται η εγκεκριμένη μελέτη πυρασφάλειας και να υπάρχει ο αναγκαίος εξοπλισμός για την πυρόσβεση σε περίπτωση πυρκαγιάς. Επίσης πρέπει να υπάρχει σύστημα ανιχνευτών καπνού σε όλους τους χώρους, κοινόχρηστους και μη. Τα κτίρια πρέπει να διαθέτουν αντικεραυνική προστασία ανάλογα με τη θέση τους και την ύπαρξη ή μη συνολικής προστασίας του οικισμού ή μεμονωμένων σημαντικών κτισμάτων (π.χ. καμπαναριό, σχολείο κτλ.) 17
Επιπλέον θα πρέπει να υπάρχουν στους κοινόχρηστους χώρους οι αναγκαίες σημάνσεις με φωτισμό για τις εξόδους ασφαλείας και στα δωμάτια ενημερωτικά έντυπα για την αντιμετώπιση πυρκαγιάς ή σεισμού. 1.3.8. Υπηρεσίες πρακτόρευσης Η επιχείρηση θα πρέπει να χρησιμοποιεί όλους τους δυνατούς τρόπους για την προσέλκυση τουριστών-πελατών. Στην περιοχή στην οποία βρίσκεται θα πρέπει να υπάρχουν οι απαραίτητες σημάνσεις ώστε η πρόσβαση να είναι εύκολη. Απαραίτητη είναι και η συμμετοχή της σε τουριστικούς οδηγούς όπου θα δίνονται οι σχετικές πληροφορίες. Επιπλέον θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία με τουριστικά γραφεία και τις άλλες τουριστικές επιχειρήσεις της περιοχής και έντυπο υλικό μεταφρασμένο στα αγγλικά και σε μία ακόμη γλώσσα για τις υπηρεσίες που προσφέρει. Προτείνεται η επιχείρηση να διαθέτει σελίδα στο Internet ή να συμμετέχει σε ηλεκτρονικούς οδηγούς που αφορούν τον αγροτουρισμό. Οι πληροφορίες που θα παρέχονται είναι οι περίοδοι λειτουργίας, ο τρόπος των κρατήσεων, προσφερόμενες υπηρεσίες, αλλά και φωτογραφίες της επιχείρησης και της ευρύτερης περιοχής. 1.3.9. Αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών Για την αξιολόγηση της επιχείρησης και των παρεχόμενων απ αυτή υπηρεσιών, κάθε επιχείρηση θα διαθέτει βιβλίο εντυπώσεων ή/και κουτί παραπόνων. Οι επισκέπτες θα παροτρύνονται να καταγράψουν τις εντυπώσεις τους (θετικές ή αρνητικές) στο βιβλίο εντυπώσεων καθώς και να συμπληρώσουν τυποποιημένο ερωτηματολόγιο (ανώνυμο) που θα αναφέρεται στην αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών και να το αφήσουν στο κουτί παραπόνων. Ο επενδυτής πρέπει να παρακολουθεί τη διαδικασία αξιολόγησης, να παίρνει υπόψη του τις παρατηρήσεις των πελατών και να βελτιώνεται. 18
1.4. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Για την τήρηση των παραπάνω προβλέπεται μία διαδικασία ελέγχου και παρακολούθησης σε όλα τα στάδια υλοποίησης που περιλαμβάνει τα εξής: 1. Γνωστοποίηση στους ενδιαφερομένους του τεύχους των πρόσθετων προδιαγραφών κατά την ανακοίνωση του προγράμματος και μέχρι την λήξη της προθεσμίας υποβολής των προτάσεων και των αιτήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τους υποψήφιους επενδυτές. 2. Κατάθεση αρχιτεκτονικής προμελέτης-τεχνικής έκθεσης μαζί με το φάκελο υποψηφιότητας αίτηση ενίσχυσης. 3. Έλεγχος από την Ο.Τ.., της οριστικής αρχιτεκτονικής μελέτης (από αισθητικής και μορφολογικής άποψης, ένταξης στο περιβάλλον και όχι όσον αφορά προδιαγραφές ΕΟΤ και ΓΟΚ) μετά την υπογραφή της σύμβασης και οπωσδήποτε πριν ολοκληρωθούν οι υπόλοιπες μελέτες (στατικάμηχανολογικά) και πριν να υποβληθεί στην αρμόδια διεύθυνση πολεοδομίας για έκδοση οικοδομικής άδειας. 4. Έλεγχος από την ΟΤ για την εφαρμογή της μελέτης στη φάση υλοποίησης του έργου με την υποβολή κάθε λογαριασμού και οπωσδήποτε πριν την έγκριση και πληρωμή του. 5. Τελικός έλεγχος από την ΟΤ κατά την ολοκλήρωση του έργου και την λειτουργία της εγκατάστασης (εξοπλισμό, τρόπος λειτουργίας παροχής υπηρεσιών) πριν από την οριστική παραλαβή και το κλείσιμο του έργου. 19