Εξ αποστάσεως δημιουργία Android εφαρμογών μέσω του ομαδοσυνεργατικού εργαλείου κοινωνικής δικτύωσης Edmodo Αβραμίδου Μαργαρίτα (ΠΕ20), Αραβίδου Ευδοξία amargarit@csd.auth.gr, aravidou@csd.auth.gr Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Περίληψη Στην εργασία αυτή γίνεται μια προσπάθεια διερεύνησης της προστιθέμενης αξίας της χρήσης εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης και συγκεκριμένα του Edmodo, στην εκπαιδευτική διαδικασία. Διατυπώνεται αρχικά η έννοια του Web 2.0 και παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου εργαλείου κοινωνικής δικτύωσης. Στη συνέχεια παρατίθεται ο σκοπός της έρευνας αυτής, καθώς και η μεθοδολογία υλοποίησης της. Ακολουθεί ο τρόπος αξιολόγησης της έρευνας και τέλος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα και συμπεράσματα της. Η παρούσα εργασία επιχειρεί να αναδείξει κατά πόσο η χρήση του ομαδοσυνεργατικού εργαλείου κοινωνικής δικτύωσης Edmodo, ενδείκνυται να χρησιμοποιηθεί ως μια ηλεκτρονική εκπαιδευτική κοινότητα μάθησης για την εξ αποστάσεως διδασκαλία. Λέξεις Κλειδιά: διαδικτυακή κοινότητα μάθησης, εξ αποστάσεως διδασκαλία, συνεργατική μάθηση. 1. Εισαγωγή Οι ραγδαίες αλλαγές που συμβαίνουν στον τομέα της τεχνολογίας, έχουν αρχίσει να επηρεάζουν σημαντικά τα τελευταία χρόνια και τον τομέα της εκπαίδευσης, όπου δημιουργείται η ανάγκη για νέες τεχνολογίες, οι οποίες υποστηρίζουν νέα περιβάλλοντα μάθησης. Στον τομέα της εκπαιδευτικής έρευνας υπάρχει έντονο ενδιαφέρον, για την αποτελεσματική αξιοποίηση των εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης, στη διαδικασία της μάθησης. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση επίσης, αποτελεί ένα καινοτόμο μοντέλο διδασκαλίας που κάτω από ορισμένες παιδαγωγικές προϋποθέσεις μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής (Αναστασιάδης, 2007). Η παρούσα εργασία αποτελεί μια μελέτη διερεύνησης της προστιθέμενης αξίας της χρήσης των εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης, στην εξ αποστάσεως διδασκαλία. 2. Θεωρητικό Υπόβαθρο Ο όρος Web 2.0, διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 2004 από τον Tim O Reilly και τα επόμενα χρόνια χρησιμοποιήθηκε ευρέως για να περιγράψει τη "δεύτερη γενιά" υπηρεσιών του Παγκόσμιου Ιστού. Σύμφωνα με τον Stephen Fray, το Web 2.0 αναφέρεται σε μία υποτιθέμενη δεύτερη γενιά από βασισμένες στο διαδίκτυο κοινότητες και υπηρεσίες που έχουν σκοπό να διευκολύνουν τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία και την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των χρηστών. Η τεχνολογία Web 2.0 διευκολύνει την αλληλεπίδραση μεταξύ των χρηστών και τη συνεργασία για τον διαμοιρασμό περιεχομένου. Πρόκειται για τεχνολογία που θέτει ως επίκεντρο τον
χρήστη, ο οποίος μπορεί να παρεμβαίνει και να διαμορφώνει το περιεχόμενο ιστοσελίδων μέσω διαδραστικών εφαρμογών. Χαρακτηριστικές εφαρμογές του Web 2.0 είναι τα κοινωνικά μέσα, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter κ.ά.) τα Wiki, τα Blog και πλήθος άλλων εφαρμογών. Μέσα από εξειδικευμένα εργαλεία, όπως η αναζήτηση, το Tag, η παράθεση Links ή το Authoring, οι χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν ψηφιακό περιεχόμενο αλλά και να ανανεώσουν, να μοιραστούν ή να διαγράψουν το περιεχόμενο που δημιούργησαν. Οι εφαρμογές αυτές ενδυναμώνουν τον ρόλο του χρήστη στη διαμόρφωση και διακίνηση της πληροφορίας. Το Web 2.0 δεν είναι κάποια συγκεκριμένη τεχνολογία, αλλά αποτελεί περισσότερο μια φιλοσοφία. Μια ιδέα που συνίσταται στο ότι οι άνθρωποι δεν θέλουν απλώς να επισκέπτονται και να διαβάζουν ιστοσελίδες που έχουν δημιουργηθεί από τους ιδιοκτήτες τους αλλά να αποτελούν συνδημιουργούς του περιεχομένου του διαδικτύου. Τι γίνεται όμως όσον αφορά τη χρήση Web 2.0 εργαλείων στην εκπαίδευση; Οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης προτρέπουν τους εκπαιδευτικούς να εφαρμόζουν αρχές όπως: Η ενεργός συμμετοχή των μαθητών Η ενθάρρυνση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης με επικοινωνία, συνεργασίες, ανταλλαγές, διαμοιρασμό και οικοδόμηση της γνώσης (κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης) και Η διάθεση χρόνου στους μαθητές για εξάσκηση. Τα Web 2.0 εργαλεία λοιπόν, θεωρούνται κατάλληλα από πολλούς ερευνητές, για την εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς υποστηρίζουν συνεργατικές και μαθητοκεντρικές μεθόδους και επιπλέον, η χρήση τους επιφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα. Συγκεκριμένα, η διδασκαλία επικεντρώνεται στο μαθητή, ο οποίος δομεί και κατακτά τη γνώση μόνος του. Αυτό συμβαίνει διότι, μέσω των Web 2.0 εργαλείων, οι μέθοδοι παραγωγής της γνώσης αλλάζουν και οι μαθητές έλκονται από δραστηριότητες που είναι πιο συνεργατικές. Σύμφωνα με τα παραπάνω δημιουργούνται μεγαλύτερες ευκαιρίες για πρόσβαση, συζήτηση και διαφάνεια στην αναζήτηση της γνώσης (Conole & Alevizou, 2010). Στη συγκεκριμένη έρευνα, επιλέχθηκε ένα εργαλείο Web 2.0 και συγκεκριμένα η διαδικτυακή κοινότητα μάθησης Edmodo, με βασικό σκοπό να διερευνηθεί αν το συγκεκριμένο εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιτυχώς ως μια ηλεκτρονική εκπαιδευτική κοινότητα μάθησης που υποστηρίζει την ομαδοσυνεργατική διαδικασία και μπορεί να βελτιώσει τα μαθησιακά αποτελέσματα. 2.1 Χαρακτηριστικά του Εργαλείου Κοινωνικής Δικτύωσης Edmodo Το Edmodo είναι ένα εργαλείο κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιείται ήδη από χιλιάδες εκπαιδευτικούς και μαθητές στην εκπαιδευτική διαδικασία λόγω των δυνατοτήτων που προσφέρει. Πρόκειται δηλαδή για ένα κοινωνικό δίκτυο, στην υπηρεσία της Εκπαίδευσης, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για την διεκπεραίωση διδακτικών σεναρίων διδασκαλίας και να χαρακτηριστεί ως ένα εργαλείο ηλεκτρονικής μάθησης που επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς τη δημιουργία ηλεκτρονικών τάξεων. Μέσω αυτού του εργαλείου, μαθητές και οι εκπαιδευτικοί διαμοιράζονται εκπαιδευτικό και υποστηρικτικό υλικό, επικοινωνούν με ασφάλεια, συνεργάζονται και αλληλεπιδρούν, ανάλογα πάντα με τους εκπαιδευτικούς στόχους. Στο εργαλείο αυτό ο κάθε εκπαιδευτικός έχει τον έλεγχο της ηλεκτρονικής τάξης, οργανώνει τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων του και καθορίζει τα δικαιώματα των μαθητών του. Για να γραφτεί ένας μαθητής στο μάθημα, θα πρέπει να δημιουργήσει έναν λογαριασμό στο Edmodo, αλλά επιπλέον θα πρέπει να γνωρίζει και τον κωδικό του μαθήματος που θα του έχει δώσει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός. Ακόμη, ο εκπαιδευτικός έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει ομάδες μαθητών για κάθε μία από
τις τάξεις του, επιβλέποντας ξεχωριστά την εξέλιξη των δραστηριοτήτων της. Η επικοινωνία μεταξύ των μελών της ηλεκτρονικής τάξης, επιτυγχάνεται μέσω μηνυμάτων τα οποία μπορούν να εμφανίζονται είτε σε όλους, είτε μόνο στα μέλη μιας ομάδας, είτε ακόμα και σε ένα μόνο χρήστη. Το Edmodo παρέχει επίσης στον εκπαιδευτικό την δυνατότητα να ελέγξει την μαθησιακή πορεία των μαθητών του, μέσω των εργαλείων δημιουργίας κουίζ που διαθέτει, κινητροδοτώντας και ενθαρρύνοντας έτσι τους μαθητές του όποτε θεωρηθεί σκόπιμο. Εικόνα 1: Περιβάλλον Edmodo Τέλος στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο τρόπος απεικόνισης των λειτουργιών στην εκπαιδευτική πλατφόρμα του Edmodo θυμίζει σε πολλούς χρήστες το κοινωνικό δίκτυο Facebook. Το γεγονός αυτό, θεωρείται από πολλούς συγγραφείς (Enriquez,2014 ; Balasubramanian,2014) ως ένας λόγος που κάνει το εργαλείο εύκολο στη χρήση του (ιδιαίτερα για τους χρήστες που έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν το Facebook) και έχει γίνει ιδιαίτερα αγαπητό, κερδίζοντας πάνω από 5.000.000 χρήστες παγκοσμίως. 2.2 Σκοπός Ο βασικός σκοπός της έρευνας αυτής είναι να διερευνήσει αν το εργαλείο κοινωνικής δικτύωσης Edmodo μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιτυχώς ως μια ηλεκτρονική εκπαιδευτική κοινότητα μάθησης που υποστηρίζει την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μπορεί να βελτιώσει τα μαθησιακά αποτελέσματα. Αναμένεται μετά την υλοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας να έχει επιτευχθεί: 1. Εξοικείωση των φοιτητών με την ηλεκτρονική εκπαιδευτική κοινότητα μάθησης του Edmodo 2. Προώθηση της ενεργούς συμμετοχής των φοιτητών στην εκπαιδευτική διαδικασία 3. Επίτευξη ομαδικής συνεργασίας των φοιτητών για την εξαγωγή κοινού αποτελέσματος 4. Εξοικείωση των φοιτητών με το διαδικτυακό εργαλείο δημιουργίας Android εφαρμογών App Inventor
3. Μεθοδολογία Στην επισκόπηση που θα ακολουθήσει, γίνεται αναφορά στην έρευνα που πραγματοποιήσαμε προκειμένου να διαπιστώσουμε αν το εργαλείο κοινωνικής δικτύωσης Edmodo είναι κατάλληλο για να χρησιμοποιηθεί ως μια κοινότητα μάθησης με την οποία οι χρήστες της θα μαθαίνουν εξ αποστάσεως τον τρόπο δημιουργίας Android εφαρμογών. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε το εαρινό εξάμηνο του 2015 στα πλαίσια του μαθήματος Τεχνολογία Κοινωνικής Δικτύωσης και εφαρμόστηκε για μία εβδομάδα σε 6 μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η μελέτη όμως του θεωρητικού υπόβαθρου και η προετοιμασία του σεναρίου υλοποίησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας είχαν ήδη δρομολογηθεί από τους ερευνητές πριν την εφαρμογή της έρευνας με το Edmodo. Η υλοποίηση της έρευνας είχε χωριστεί από τους ερευνητές σε τέσσερις φάσεις: 1 η Φάση - Ατομικού Επιπέδου: Γνωριμία και Εξοικείωση με την κοινότητα μάθησης του Edmodo. Στην φάση αυτή οι μεταπτυχιακοί φοιτητές λάβανε αρχικά ο καθένας ξεχωριστά ένα προσωπικό ενημερωτικό Email από τους εκπαιδευτικούς της κοινότητας μάθησης, οι οποίοι τους καλούσαν να πάρουν μέρος στα εξ αποστάσεως μαθήματα δημιουργίας Android εφαρμογών και τους καθοδηγούσαν για τον τρόπο εγγραφής τους σε αυτά. Στη συνέχεια οι μεταπτυχιακοί φοιτητές έκαναν εγγραφή στο Edmodo και όταν ολοκλήρωσαν όλοι επιτυχώς την εγγραφή τους, διαχωρίστηκαν σε ομάδες από τους εκπαιδευτικούς και έλαβαν ένα δεύτερο ενημερωτικό Email. Στο Email αυτό, έλαβαν τον κωδικό πρόσβασης και εγγραφής στην ομάδα που ανήκαν καθώς και τον τρόπο διαχωρισμού των ομάδων. Επίσης ενημερώθηκαν, για τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων καθώς και για το εκπαιδευτικό και υποστηρικτικό υλικό που υπήρχε αναρτημένο στην κοινότητα μάθησης. Έπειτα οι μεταπτυχιακοί φοιτητές μετέβαιναν στην κοινότητα μάθησης για να εξοικειωθούν με το Edmodo και για να ενημερωθούν καλύτερα για τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων και τον διαχωρισμό των ομάδων. 2 η Φάση Ομαδικού Επιπέδου: Κατανομή ρόλων και δημιουργία Android εφαρμογών ομαδοσυνεργατικά Σε αυτή τη φάση οι μεταπτυχιακοί φοιτητές είχαν εξοικειωθεί ήδη με το Edmodo και περνούσαν στο επόμενο στάδιο που ήταν η υλοποίηση των εφαρμογών με το διαδικτυακό εργαλείο App Inventor. Αρχικά, οι φοιτητές, όπως είχαν διαχωριστεί από τους εκπαιδευτικούς ανά δυάδες, έκαναν κατανομή (για τις 2 εργασίες που θα υλοποιήσουν ομαδικά) μέσα από το φόρουμ της κοινότητας μάθησης, των ρόλων που τους είχαν υποδείξει οι εκπαιδευτικοί (Σχεδιαστής και Προγραμματιστής). Οι ρόλοι αυτοί ήταν διαφορετικοί για κάθε φοιτητή σε κάθε εργασία με σκοπό να κατανοήσουν καλύτερα το App Inventor και να έχουν ανατεθεί και στους δύο φοιτητές και οι δύο διαφορετικοί ρόλοι. (Δηλαδή στην 1 η εργασία το Α μέλος της ομάδας ήταν ο Σχεδιαστής και το Β μέλος της ομάδας ο Προγραμματιστής και στην 2η εργασία το αντίστροφο).
Στη συνέχεια, αφού έκαναν την κατανομή των ρόλων τους σε κάθε εργασία, άντλησαν όλο το εκπαιδευτικό υλικό που υπήρχε αναρτημένο στο φάκελο της ομάδα τους (ανάλογα με τον ρόλο που είχαν) και έπειτα με βάση αυτό το υλικό υλοποίησε ο καθένας ξεχωριστά το κομμάτι που του αντιστοιχούσε. Όταν ολοκλήρωνε το κάθε μέλος της ομάδας το δικό του κομμάτι το έστελνε στο άλλο μέλος για να ολοκληρώσει την εργασία. Μετά την διεκπεραίωση της κάθε εργασίας το μέλος που είχε τον ρόλο του ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗ ανέβαζε στην κοινότητα μάθησης του Edmodo την τελική του εργασία (Εφαρμογή Android). Όταν η ομάδα είχε ανεβάσει και τις δύο εργασίες ολοκληρωμένες στο Edmodo, τότε ερχότανε ενημερωτικό Email στους εκπαιδευτικούς και ολοκληρωνότανε η δεύτερη φάση της υλοποίησης. Εικόνα 2: Περιβάλλον Διεπαφής Edmodo 3 η Φάση Ομαδικού Επιπέδου: Αξιολόγηση συνεργασίας και μαθησιακού αποτελέσματος Σε αυτή την φάση οι εκπαιδευτικοί συλλέξαν όλες τις εργασίες από κάθε ομάδα και έλεγξαν τον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των μελών της κάθε ομάδας καθώς και τον τρόπο συνεργασίας τους. Επίσης μελέτησαν κατά πόσο έγινε σωστός διαμοιρασμός ρόλων και καθηκόντων. Κατά την διάρκεια υλοποίησης αυτής της φάσης, οι εκπαιδευτικοί επικοινώνησαν με τις ομάδες για να αντλήσουν όποια άλλη περαιτέρω διευκρίνηση και πληροφορία θέλανε. Στο τέλος αυτής της φάσης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όλες οι ομάδες είχαν ολοκληρώσει σωστά τις εργασίες τους και είχαν κάνει σωστό καταμερισμό ρόλων και καθηκόντων. 4 η Φάση Ομαδικού και Ατομικού Επιπέδου: Αξιολόγηση εκπαιδευτικής διαδικασίας και τεχνολογικών εργαλείων Αυτή είναι η τελική φάση κατά την οποία οι μεταπτυχιακοί φοιτητές απάντησαν στην αρχή ομαδικά και στη συνέχεια ατομικά μέσω δομημένης συνέντευξης, σε ερωτήσεις που στόχευαν στην αξιολόγηση όλης της εκπαιδευτικής διαδικασίας και των τεχνολογικών εργαλείων που χρησιμοποίησαν.
4. Αξιολόγηση Δεδομένου του σκοπού της έρευνας, που βασιζόταν στην ανάδειξη των προσωπικών ερμηνειών και απόψεων των μεταπτυχιακών φοιτητών απέναντι στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση μέσω της κοινότητας μάθησης του Edmodo, πραγματοποιήθηκε μια ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση που χρησιμοποιούσε ως ερευνητικό εργαλείο συλλογής δεδομένων τη δομημένη συνέντευξη μέσω ερωτηματολογίου. Επιλέχθηκε αυτό το εργαλείο γιατί ήταν μικρός ο αριθμός των φοιτητών που συμμετείχαν στην έρευνα και σύμφωνα με διάφορους ερευνητές (Kerlinger,1979) όταν υπάρχει μικρό δείγμα συμμετεχόντων αυτός ο τύπος συνέντευξης είναι προτιμότερος γιατί επιτυγχάνει μεγαλύτερη ομοιομορφία στις μετρήσεις και κατά συνέπεια μεγαλύτερη αξιοπιστία. Έτσι, κατά την διάρκεια της αξιολόγησης οι μεταπτυχιακοί φοιτητές απάντησαν σε ερωτήσεις που σχετίζονταν με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, την ευχρηστία του εργαλείου κοινωνικής δικτύωσης Edmodo, την ευχρηστία του διαδικτυακού εργαλείου δημιουργίας Android εφαρμογών App Inventor, τον βαθμό συνεργασίας τους καθώς και τον βαθμό ικανοποίησης τους ως προς τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων. Όταν ολοκληρώθηκε η συνέντευξη ακολούθησε η επεξεργασία των απαντήσεων που δόθηκαν. Το δείγμα βέβαια των συμμετεχόντων ήταν σχετικά μικρό, για να βασιστούμε πλήρως στην εγκυρότητα των αποτελεσμάτων, είναι όμως πολύ θετικό το γεγονός πως στις περισσότερες ερωτήσεις πήραμε απαντήσεις που είχαν ομοιομορφία μεταξύ τους με αποτέλεσμα, τα συμπεράσματα της έρευνας μας να μπορούν να παραχθούν με ευκολία και να θεωρηθούν αξιόπιστα. 5. Αποτελέσματα και Συμπεράσματα Έρευνας Η χρήση του εργαλείου κοινωνικής δικτύωσης Edmodo σαν ηλεκτρονική κοινότητα μάθησης στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μεταπτυχιακών φοιτητών δημιούργησε θετικές εντυπώσεις και από την πλευρά των φοιτητών και από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Η ασφάλεια που τους παρείχε σε συνδυασμό με το εύχρηστο και φιλικό περιβάλλον διεπαφής του, ήταν κάποιοι από τους παράγοντες που κατέστησαν το Edmodo ένα πολύτιμο εκπαιδευτικό εργαλείο, που αναδεικνύει τη συνεργασία, δημιουργικότητα, επικοινωνία, και ενεργή συμμετοχή των χρηστών του. Αναλυτικότερα, με βάση τις απαντήσεις που πήραμε κατά την διάρκεια αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές, καταλήξαμε στα εξής : Οι φοιτητές εξοικειώθηκαν γρήγορα με την ηλεκτρονική κοινότητα μάθησης του Edmodo και θεώρησαν ότι ο σημαντικότερος λόγος που συνετέλεσε σε αυτό ήταν το φιλικό περιβάλλον διεπαφής του και η ομοιότητα του με το περιβάλλον του εργαλείου κοινωνικής δικτύωσης Facebook. Οι φοιτητές συνεργάστηκαν καλά και κάνανε εύκολα την κατανομή των εργασιών μέσα από την επικοινωνία που είχαν στο Edmodo. Επίσης, εξέφρασαν ότι κάθε μέλος της ομάδας συμμετείχε ενεργά στη λύση των εργασιών τους και δεν δημιουργήθηκε κανένα πρόβλημα στην ολοκλήρωση τους. Οι φοιτητές ικανοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την εξ αποστάσεως εκμάθηση του διαδικτυακού εργαλείου App Inventor μέσα από την κοινότητα μάθησης του Edmodo και μάλιστα εξέφρασαν το ενδιαφέρον συνέχισης των μαθημάτων. Με βάση λοιπόν, όλα τα παραπάνω καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το Edmodo ενδείκνυται να χρησιμοποιηθεί ως μια ηλεκτρονική εκπαιδευτική κοινότητα μάθησης για την εξ αποστάσεως διδασκαλία και ότι θεωρείται ένα καλό εργαλείο που μπορεί να
υποστηρίξει την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία (Thien,2013). Επίσης, διαπιστώσαμε από διάφορες άλλες έρευνες που μελετήσαμε ότι το Edmodo έχει υψηλό επίπεδο αποδοχής και ανταπόκρισης από τους χρήστες του, διότι διαθέτει φιλικό περιβάλλον διεπαφής που μοιάζει με το περιβάλλον εργασίας του Facebook, για αυτό και θεωρήθηκε από πολλούς ως το «Facebook για την Παιδεία» (Enriquez,2014; Thien,2013; Σωτηρούδας,2013). Ακόμη, επισημάναμε και στην δική μας έρευνα, όπως και σε άλλες (Balasubramanian,2014; Καπανιάρης,2012; Σωτηρούδας,2013) ότι υπάρχουν θετικές εντυπώσεις από την πλευρά των εκπαιδευτικών στη χρήση του Edmodo και ότι το προτιμάνε σε σχέση με άλλα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης τα οποία έχουν χρησιμοποιήσει στην εκπαιδευτική διαδικασία γιατί έχει εύχρηστο περιβάλλον, καλά εργαλεία επικοινωνίας και διαθέτει ενσωματωμένα εργαλεία αξιολόγησης. Κλείνοντας, θεωρείται σκόπιμο να αναφερθεί ότι το Web 2.0 αποτελεί, για πολλούς ερευνητές το μέλλον στον τρόπο μάθησης, μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών, καθώς διαθέτει ένα εύχρηστο, αλληλεπιδραστικό και εύκολα προσβάσιμο περιβάλλον με απεριόριστες δυνατότητες. Η χρήση του Web 2.0 στην ηλεκτρονική μάθηση, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την υλοποίηση της δια βίου εξατομικευμένης εκπαίδευσης, με κέντρο τον εκπαιδευόμενο και επιπλέον οι δυνατότητες του το καθιστούν ικανό να συμβάλει θετικά στην εκπαιδευτική διαδικασία και να υποστηρίξει τη συνεργατική μάθηση με την πληθώρα των εργαλείων που διαθέτει. Βιβλιογραφία Αναστασιάδης, Π. (2007). Η Διδακτική Αξιοποίηση της Διαδραστικής Τηλεδιάσκεψης στο Σύγχρονο Σχολείο: Κοινωνική Εποικοδομιστική Προσέγγιση. Balasubramanian, K., Jaykumar, V. & Fukey, L. N. (2014). A Study on Student Preference towards the Use of Edmodo as a Learning Platform to Create Responsible Learning Environment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, pp. 144, 416 422. Conole, G. & Alevizou, P. (2010). A literature review of the use of Web 2.0 tools in Higher Education. Higher Education Academy, Open University of UK. Enriquez, M. (2014). Students Perceptions on the Effectiveness of the Use of Edmodo as a Supplementary Tool for Learning, pp. 6 11. Καπανιάρης, Α., Λιόβας, Δ., & Νεοχωρίτου, Δ. (2012). Ασφαλές Κοινωνικό Δίκτυο Μάθησης για εκπαιδευτικούς & μαθητές ( Edmodo ): διδάσκοντας στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, pp. 28 30. Kerlinger, F. N. (1979). Science and behavioral research. In Behavioral Research: A conceptual approach (pp. 87 102). Σωτηρούδας, Β., Γαρίτσης, Ι. & Κούνδουρος, Μ. (2013). H oμαδοσυνεργατική διδασκαλία της πληροφορικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Η περίπτωση της ηλεκτρονικής κοινότητας μάθησης του Edmodo. Σωτηρούδας, Β., Γαρίτσης, Ι. (2013). «Εγγραφή και επικοινωνία σε ψηφιακή τάξη», pp. 557 566. Thien, P. C., Phan, L. Van., Loi, N. K., Tho, Q. T., Suhonen, J. & Sutinen, E. (2013). Applying Edmodo to Serve an Online Distance Learning System for Undergraduate Students in Nong.