ΣΔΙ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛH: ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΙΚΗ

ΣΔΙ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛH: ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΣΗ ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΙΚΗ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΣΟΤ FACTORING LEASING KAI TOY VENTURE CAPITAL ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: ΚΗΠΟΤΡΟ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΔΠΙΜΔΛΔΙΑ ΠΣΤΥΙΑΚΗ: ΠΑΤΛΙΓΟΤ ΝΣΙΑΝΑ Α.Μ.8217 ΚΑΒΑΛΑ 2009

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Δηζαγσγή 5 Κεθάιαην 1 Factoring 1.1 Οξηζκφο. 7 1.2 Ιζηνξηθή Αλαδξνκή -Σξφπνο Λεηηνπξγίαο. 7 1.3 Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεζκνχ ηνπ factoring... 10 1.4 Μνξθέο Factoring... 11 1.5 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα απφ ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ Factoring. 14 1.6 Πιενλεθηήκαηα ηνπ εγρψξηνπ θαη εμαγσγηθνχ factoring 15 1.7 Οθέιε ηνπ θνξέα ηνπ factoring απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ζεζκνχ 17 1.8 Αλάπηπμε ηνπ ζχγρξνλνπ factoring 19 1.9 Παξάδεηγκα ιεηηνπξγίαο ηνπ Factoring. 20 Κεθάιαην 2 2.1Δγρψξην domestic factoring 21 2.2 factoring ρσξίο ρξεκαηνδφηεζε maturity factoring 21 2.3 factoring κφλν γηα ρξεκαηνδφηεζε bulk factoring 22 2.4 factoring κφλν σο ρξεκαηνδφηεζε ελαιιαθηηθή κνξθή ρξεκαηνδφηεζεο 22 2.5 Γηεζλέο ( international ) factoring 25 2.6 ρέζεηο εηζαγσγηθνχ θαη εμαγσγηθνχ factor 27 Κεθάιαην 3 Παξνπζίαζε ηεο δηαδηθαζίαο ηνπ factor ζηε πξάμε 3.1 Οξγαλφγξακκα κηαο εηαηξίαο factoring 28 3.2 Bήκαηα δηαδηθαζίαο εγρψξηνπ factoring 29 3.3 Πξνζέγγηζε λέσλ πξνκεζεπηψλ 30 3.4 Αμηνιφγεζε ρξεκαηννηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο 30 3.5 Σν λνκηθφ πιαίζην ηνπ factoring ζηε Διιάδα 32

3.6 Σα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζχκβαζεο factoring 35 3.7 Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο γηα ην factoring ζηε Διιάδα 36 Κεθάιαην 4 Leasing 4.1 Οξηζκφο. 40 4.2 Ιζηνξηθή Αλαδξνκή- Δμέιημε... 41 4.3 Σξφπνο Λεηηνπξγίαο ηνπ Leasing.. 43 4.4 Μνξθέο Leasing. 45 4.5 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα ηεο Υξεκαηνδνηηθήο Μηζζψζεσο. 50 4.6 Υξεκαηνδνηηθή Μίζζσζε- Αγνξά- Γαλεηζκφο. 51 4.7 Η αγνξά Leasing ζηελ Διιάδα.. 52 4.7.1 Alpha Leasing. 54 4.7.2 Πεηξαηψο Leasing... 54 4.7.3 EFG Leasing... 55 Κεθάιαην 5 Venture Capital 5.1 Οξηζκφο.58 5.2 Ιζηνξηθή Αλαδξνκή- Δμέιημε... 65 5.3 Σξφπνο Λεηηνπξγίαο....66 5.4 Μνξθέο Venture Capital...... 68 5.5 Πιενλεθηήκαηα θαη Μεηνλεθηήκαηα ηνπ Venture Capital.... 69 Κεθάιαην 6 6.1 Ο νηθνλνκηθφο ξφινο ηνπ venture capital. 71 6.2 Η δηαδηθαζία ιήςεο ηεο απφθαζεο 74 6.3 Η ξεπζηνπνίεζε ησλ επελδχζεσλ. 76 6.4 Καηεγνξίεο εηαηξηψλ Venture Capital. 77 6.5 Ση αλαδεηνχλ νη venture capitalists ζε κηα επηρείξεζε 77 6.6 Πψο δνκνχλ ηηο επελδχζεηο ηνπο νη επελδπηέο Venture Capital 78 6.7 ηάδηα επέλδπζεο ηνπ Venture Capital 83

Κεθάιαην 7 Η Δπξσπατθή αγνξά ηνπ Venture Capital 7.1 Γεληθά γηα ηελ επξσπατθή αγνξά 85 7.2 Η πεγή ρξεκαηνδφηεζεο 86 7.3 Οη επξσπατθέο επελδχζεηο Venture Capital φζνλ αθνξά ην ζηάδηo αλάπηπμεο πνπ βξίζθεηαη ε ρξεκαηνδνηνχκελε εηαηξία 87 7.4 Οη απνδφζεηο ηνπ επξσπατθνχ Venture Capital... 87 7.5 ηξαηεγηθέο εμφδνπ γηα ηνπο επξσπαίνπο Venture Capitalists... 87 Κεθάιαην 8 Σν Venture Capital ζηελ Διιάδα 8.1 Γεληθά.. 88 8.2 Δπελδπηηθή πνιηηηθή. 88 8.3 Κάπνηα γεληθά ζπκπεξάζκαηα. 92 8.4 Κπβεξλεηηθά κέηξα πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ... 93 πκπεξάζκαηα.. 94 Δπίινγνο.. 96 Βηβιηνγξαθία 98

ΔΙΑΓΩΓΗ Η ζπκβνιή ηνπ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο καο είλαη κεγάιε. Οη ππεξεζίεο πνπ παξέρνπλ νη ηξάπεδεο ζηηο επηρεηξήζεηο θαιχπηνπλ έλα επξχ θάζκα αλαγθψλ ηνπο. Ιδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε έρεη ε θάιπςε ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε επελδχζεσλ θαη ηελ εμππεξέηεζε ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ηνπο. ηηο επηρεηξήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχλ επελδχζεηο γηα ηελ απφθηεζε ή αλαλέσζε ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ ηνπο, ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα παξέρεη καθξνπξφζεζκν δαλεηζκφ, πξνζαξκνζκέλν σο πξνο ην χςνο, ηε δηάξθεηα θαη ηνπο ινηπνχο φξνπο ζηηο αλάγθεο θαη ηηο πξννπηηθέο ηνπο. Γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ πνπ αλαθχπηνπλ απφ ηε παξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ, ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα παξέρεη ην αλαγθαίν θεθάιαην θίλεζεο κε φξνπο πξνζαξκνζκέλνπο ζηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηνπο. Πέξα απφ απηά φκσο ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα θξφληηζε ηα ηειεπηαία ρξφληα γηα ηελ εηζαγσγή ζχγρξνλσλ ζεζκψλ ζηε ρψξα καο, νη νπνίνη θαιχπηνπλ ηηο αλάγθεο ησλ επηρεηξήζεσλ κε πεξηζζφηεξν εμεηδηθεπκέλνπο θαη απνηειεζκαηηθνχο ηξφπνπο. Οη θπξηφηεξνη απφ απηνχο ηνπο ζεζκνχο νη νπνίνη ζα παξνπζηαζηνχλ αλαιπηηθφηεξα παξαθάησ είλαη: 1. H πξαθηνξεία επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ (Factoring) 2. H ρξεκαηνδνηηθή κίζζσζε (Leasing) 3. Σν θεθάιαην επηρεηξεκαηηθψλ ζπκκεηνρψλ (Venture Capital) Οη λέεο απηέο κνξθέο ζπκβάζεσλ ηεο ζχγρξνλεο νηθνλνκίαο παξνπζηάδνπλ θάπνηα θνηλά ραξαθηεξηζηηθά: ιεο απνηεινχλ κνξθέο πνπ πξψηα δνθηκάζηεθαλ εκπεηξηθά ζηε πξάμε γηα ηελ επίηεπμε νηθνλνκηθψλ ζηφρσλ ιεο είλαη δεκηνπξγήκαηα ηνπ αγγινακεξηθαληθνχ δηθαίνπ θάλνληαο ηελ αξρηθή ηνπο εκθάληζε HΠΑ θαη ζηε ζπλέρεηα δηαδφζεθαλ ζηελ Δπξψπε θαη ζηηο ππφινηπεο Ηπείξνπο.

Απνηεινχλ καδηθέο ζπκβάζεηο φπνπ ν νηθνλνκηθά ηζρπξφηεξνο δηαηππψλεη ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο ηελ νπνία ν αληηζπκβαιιφκελνο κπνξεί λα απνδερηεί ή φρη. Οξηζκέλεο απφ απηέο, φπσο ην Factoring, εθηεινχληαη θαη παξαθνινπζνχληαη κε ηε βνήζεηα ηεο ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο. Σέινο, πνιιά απφ ηα λέα πξντφληα, θπξίσο ην Leasing θαη ην Factoring, δεκηνπξγνχλ ηξηγσληθέο ζπκβαηηθέο ζρέζεηο. Τπάξρεη δειαδή έλαο ηξίηνο ν νπνίνο εκθαλίδεηαη σο εηδηθφο κε ζθνπφ λα δηεπθνιχλεη ηα δχν κέξε πνπ δηαθνξεηηθά ζα εξρφληνπζαλ ζε άκεζε επαθή θαη ζπκθσλία. 6

1 ΚΔΦΑΛΑΙΟ FACTORING 1.1. Οπιζμόρ To Factoring απνηειεί δέζκε ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ, νη νπνίεο θαιχπηνπλ αλάγθεο επηρεηξήζεσλ πνπ πσινχλ πξντφληα ή παξέρνπλ ππεξεζίεο κε βξαρππξφζεζκε πίζησζε ζε πειάηεο κε επαλαιεπηηθή (αγνξαζηηθή) ζπκπεξηθνξά. Πξφθεηηαη γηα ηξηκεξή ζπλεξγαζία κεηαμχ ελφο πξνκεζεπηή, ησλ πειαηψλ ηνπ θαη κηαο εηαηξίαο factoring, ε νπνία αλαιακβάλεη ηε δηαρείξηζε, ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε ησλ εθδηδφκελσλ απφ ηνλ πξνκεζεπηή ηηκνινγίσλ πψιεζεο, κε παξάιιειε ρνξήγεζε πξνθαηαβνιψλ επί ηεο αμίαο ηνπο. Με άιια ιφγηα, ε πξαθηνξεία είλαη ε άκεζε πψιεζε εηζπξαθηέσλ ινγαξηαζκψλ ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο. ηαλ κηα επηρείξεζε πξαγκαηνπνηήζεη κηα πψιεζε κε πίζησζε ζα πξέπεη λα πεξηκέλεη κηα ρξνληθή πεξίνδν πξνθεηκέλνπ λα εηζπξάμεη ηα ρξήκαηά ηεο. Με ηελ πξαθηνξεία ε επηρείξεζε κεηαβηβάδνληαο ηνλ πηζησηηθφ ηεο ινγαξηαζκφ ζε άιιν πξφζσπν έρεη ηε δπλαηφηεηα λα εηζπξάμεη ηα ρξήκαηά ηεο απηά λσξίηεξα. Ο πξάθηνξαο(factor) απνηειεί έλα ρξεκαηνδνηηθφ νξγαληζκφ, π.ρ. ηξάπεδα, ε νπνία αγνξάδεη ινγαξηαζκνχο απαηηήζεσλ απφ ηηο επηρεηξήζεηο. Μηα ζχκβαζε πξαθηνξείαο έρεη ζθνπφ ηελ παξνρή, απφ ηε κεξηά ηνπ πξάθηνξα, ρξεκαηνδνηηθψλ δηαρεηξηζηηθψλ θαη αζθαιηζηηθψλ ππεξεζηψλ.έηζη, ε πξαθηνξεία απνηειεί γηα κηα επηρείξεζε κηα κνξθή ρξεκαηνδφηεζεο ε νπνία κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο ζπκπιεξσκαηηθή ηνπ θιαζζηθνχ δαλεηζκνχ. Με ηελ εθαξκνγή ηνπ ζεζκνχ ν βαζκφο ξεπζηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο απμάλεη κε απνηέιεζκα λα γίλεηαη πην αληαγσληζηηθή. 1.2. Ιζηοπική Αναδπομή-Σπόπορ Λειηοςπγίαρ Μαο είλαη άγλσζην πφηε ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά ε έλλνηα ηνπ factoring παξά ην φηη αλαθέξεηαη ζηελ αγγιηθή βηβιηνγξαθία απφ ηνλ 15-16 ν αηψλα. ηε ζεκεξηλή ηεο κνξθή ε πξαθηνξεία εκθαλίζζεθε γηα πξψηε θνξά ζηηο Η.Π.Α. θαηά ην ηέινο ηνπ 19 νπ αηψλα Απηφ ζπλέβεθε γηαηί ηζρπξνπνηήζεθαλ νη βηνκήραλνη εμαηηίαο ηεο βηνκεραληθήο θαη νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο ησλ Η.Π.Α. κε απνηέιεζκα λα κελ ρξεηάδνληαη πιένλ ηηο 7

ππεξεζίεο ησλ πξαθηφξσλ θαη λα πξαγκαηνπνηνχλ νη ίδηνη ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο. Οη πξάθηνξεο ηφηε γηα λα κπνξέζνπλ λα επηβηψζνπλ αλαγθάζηεθαλ λα πξνζθέξνπλ λέεο ππεξεζίεο πνπ δελ ζπλέθεξε ηνπο βηνκεράλνπο λα ηηο αζθνχλ κφλνη ηνπο. Με ηνλ ηξφπν απηφ δεκηνπξγήζεθε ε ζχγρξνλε πξαθηνξεία. Η έλλνηα ηεο πξαθηνξείαο ήηαλ ζρεδφλ άγλσζηε ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα κέρξη ηελ πξνεγνχκελε δεθαεηία αλ θαη ήηαλ γλσζηέο ζηε λνκνζεζία καο νη έλλνηεο ηεο εθρψξεζεο θαη ηεο αλαδνρήο ρξένπο. Πην ζπγθεθξηκέλα κε ην λφκν 1905/1990 πνπ αθνξά ηε ζχκβαζε πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ θαη κε κεηέπεηηα ηξνπνπνηήζεηο Ν.2367/1995 δεκηνπξγήζεθε ην ζεζκηθφ πιαίζην γηα λα ιεηηνπξγήζεη ν ζεζκφο ηεο πξαθηνξείαο. Μέρξη ην 1995 πξνζθέξζεθαλ θάπνηαο κνξθήο εξγαζίεο πξαθηνξείαο ζηελ ειιεληθή αγνξά απφ ζρεηηθά ιίγεο ηξάπεδεο. κσο ε νπζηαζηηθή έλαξμε παξνρήο ππεξεζηψλ ηνπνζεηείηαη εληφο ηνπ 1995 φπνπ ππήξμαλ θαη νη πξψηεο ζπγαηξηθέο εηαηξίεο κεγάισλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ. χκθσλα κε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία ζηελ Διιάδα νη εξγαζίεο πξαθηνξείαο κπνξνχλ λα δηεθπεξαησζνχλ κφλν απφ ηξάπεδεο πνπ ιεηηνπξγνχλ λφκηκα ζηελ Διιάδα θαη αλψλπκεο εηαηξίεο πνπ έρνπλ σο απνθιεηζηηθφ ζθνπφ ηνπο ηελ πξαθηνξεία θαη ειάρηζην κεηνρηθφ θεθάιαην, ην κηζφ πνπ απαηηείηαη γηα ηε ζχζηαζε ηξάπεδαο. Οη κεηνρέο ησλ εηαηξηψλ απηψλ είλαη νλνκαζηηθέο θαη ε ιεηηνπξγία ηνπο ππφθεηηαη ζηνλ έιεγρν ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο. Οη εηαηξίεοαπηέο κπνξνχλ λα δηελεξγνχλ ηφζν εγρψξηα φζν θαη δηεζλή πξαθηνξεία. Οη ζπκβάζεηο πξαθηνξείαο θαηαξηίδνληαη εγγξάθσο θαη είλαη δπλαηφλ λα αθνξνχλ θαη απαηηήζεηο πνπ δελ πξαγκαηνπνηήζεθαλ θαηά ην ρξφλν ζχλαςήο ηνπο. Μηα απφ ηηο κεγαιχηεξεο εηαηξίεο πξαθηνξείαο ζήκεξα ζηελ Διιάδα είλαη ε Πεηξαηψο Factoting. Αληηθείκελν ηεο εηαηξείαο είλαη ε εμππεξέηεζε ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ, πξνζθέξνληαο εγρψξην θαη εμαγσγηθφ factoring,αιιά θαη θαηαλαισηηθφ ζε φιεο ηηο επηηξεπφκελεο κνξθέο(κε αλαγσγή, ρσξίο αλαγσγή). Η εηαηξεία είλαη κέινο ηνπ δηεζλνχο νξγαληζκνχ Factor Chain International (FCI) θαη ζπλεξγάδεηαη κε ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο νξγαληζκνχο πξαθηνξείαο επηρεηξεκαηηθψλ απαηηήζεσλ ηνπ εμσηεξηθνχ. 8

ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδνληαη ηα νηθνλνκηθά κεγέζε ηεο Πεηξαηψο Factoring γηα ηα έηε 2003 θαη 2004. Πνζάζε εθαη. 2004 2003 Μεηαβνιή Δλεξγεηηθφ 184,3 152,2 21,1% Ίδηα θεθάιαηα 16,1 15,7 2,9% πλνιηθά έζνδα απφ ηφθνπο θαη 10,1 8,2 22,8% πξνκήζεηεο Κέξδε πξν θφξσλ 0,7 0,5 55,9% Έλαο απφ ηνπο λένπο ζεζκνχο πνπ ζα πξέπεη λα εθαξκνζζεί επξέσο απφ ηηο ηξάπεδεο γηα ηελ θαιχηεξε θαη πιεξέζηεξε εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ ζηνλ εμαγσγηθφ ηνκέα είλαη θαη ην Factoring. Σν Factoring είλαη κηα ελαιιαθηηθή θαη ζπκπιεξσκαηηθή κνξθή ρξεκαηνδφηεζεο, πνπ δελ αληαγσλίδεηαη ηνλ παξαδνζηαθφ δαλεηζκφ θαη ζπλνδεχεηαη ζπλήζσο θαη απφ άιιεο ππεξεζίεο. Με ην factoring επηηπγράλεηαη ε θαιχηεξε θαη απνηειεζκαηηθφηεξε εμππεξέηεζε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δηαθαλνλίδνληαη πξνζεζκηαθά. Οη επηρεηξήζεηο εθρσξνχλ ηελ επζχλε είζπξαμεο ησλ απαηηήζεσλ ηνπο, ζε έλαλ εμεηδηθεπκέλν θνξέα ηξαπεδηθνχ ραξαθηήξα (FACTOR), απφ ηνλ νπνίν ν πξνκεζεπηήο εθρσξεηήο (πσιεηήο εμαγσγέαο ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ) εηζπξάηηεη ηελ αμία ηνπο. Με άιια ιφγηα, factoring είλαη ε εγγχεζε είζπξαμεο ή πξνεμφθιεζεο (ρξεκαηνδφηεζεο) ησλ απαηηήζεσλ (ηηκνινγίσλ), επ νλφκαηη ηξίησλ, έλαληη πξνκήζεηαο. Ο ζεζκφο ηνπ factoring είλαη αλαπηπμηαθφο, γηαηί ζπκβάιιεη νπζηαζηηθά ηφζν ζηελ ελίζρπζε φζν θαη ζηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ κεραληζκνχ πξνψζεζεο θαη δηεθπεξαίσζεο ησλ εμαγσγψλ (εμαγσγηθφ factoring) θαη ζηελ ελίζρπζε ησλ κηθξνκεζαίσλ θαη κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ απφ πιεπξάο ρξεκαηνδφηεζεο θαη δηαρείξηζεο. Σν πιαίζην ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ factoring δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηελ είζπξαμε ησλ ηηκνινγίσλ (πνπ είλαη βέβαηα ε θχξηα δξαζηεξηφηεηα), αιιά 9

αλαπηχζζεη δξαζηεξηφηεηεο ζηελ ρξεκαηνδφηεζε πξνθαηαβνιή, ζηε δηαρείξηζε (είζπξαμε ηηκνινγίσλ, ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε ησλ ηηκνινγίσλ, κεραλνγξάθεζε θ.ι.π.), ζηελ αζθάιηζε ησλ απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή θ.α. Οη πξψηεο εκπεηξίεο: Δίλαη γλσζηφ πφηε ρξεζηκνπνηήζεθε γηα πξψηε θνξά ε έλλνηα ηνπ φξνπ Factor, παξ φηη αλαθέξεηαη ζηελ Αγγιηθή βηβιηνγξαθία απφ ηνλ 15ν θαη 16ν αηψλα. Καη αξρήλ, ν factor ήηαλ αληηπξφζσπνο, είρε ηε κνξθή ηνπ εκπνξηθνχ αληηπξνζψπνπ θαη δηαθηλνχζε πξντφληα κε ηε δηθή ηνπ επσλπκία θαη έραηξε, ζπλήζσο, κεγάιεο εθηίκεζεο. Οη ππεξεζίεο πνπ πξφζθεξε ν έκπνξνο ήηαλ πνιιέο θαη ζπλέβαιαλ ζηελ αλάπηπμε ησλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ ηεο ρψξαο ηνπ. Ιδηαίηεξα ζε πεξηφδνπο απνηθηνθξαηίαο ν έκπνξνο, έπαηδε ζπνπδαίν ξφιν γηαηί εηζέπξαηηε ηνπο ινγαξηαζκνχο ησλ πειαηψλ, θαηφπηλ εθρσξήζεψλ ηνπο απφ ηνλ πξνκεζεπηή, δηακφξθσλε ηελ πηζησηηθή πνιηηηθή θαη έδηλε πξνθαηαβνιέο ηνηο κεηξεηνίο πξηλ ηελ πψιεζε ησλ πξντφλησλ. ια απηά γίλνληαλ έμσ απφ ηα πιαίζηα λφκσλ θαη δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ. Μηα ζεηξά λφκσλ ζηηο αξρέο ηνπ 19 νπ αηψλα ηφζν ζηελ Αγγιία φζν θαη ζηηο ΗΠΑ θαηνρχξσζαλ ηελ εθαξκνγή απηψλ ησλ εξγαζηψλ. 1.3 Γενικά σαπακηηπιζηικά ηος θεζμού ηος factoring Σν factoring έρεη αλαπηπμηαθφ ραξαθηήξα γηαηί ρξεκαηνδνηεί ηφζν ηηο εμαγσγέο φζν θαη ηηο κηθξνκεζαίεο θαη θπξίσο ηηο αλαπηπζζφκελεο επηρεηξήζεηο. Απνηειεί κηα ελαιιαθηηθή θαη ζπκπιεξσκαηηθή κνξθή ρξεκαηνδφηεζεο, θαη δελ είλαη αληαγσληζηηθή κε ηνλ παξαδνζηαθφ δαλεηζκφ. Αθφκε κπνξεί ην factoring λα ρξεζηκνπνηεζεί ζαλ κέζν πξνψζεζεο ησλ πσιήζεσλ, γηα ηε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε ησλ πσιήζεσλ θαζψο επίζεο θαη γηα ηελ εκπνξνπηζησηηθή πνιηηηθή, φηαλ νη ηηκέο είλαη γλσζηέο θαη ζηαζεξέο. Σν factoring ιεηηνπξγεί κέζα ζ έλα επξχ θάζκα δξαζηεξηνηήησλ, θαη αλάινγα κε ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ θαη ηελ έκθαζε πνπ δίλεηαη ζε νξηζκέλεο απ απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο δηακνξθψλεηαη κηα κνξθή ιεηηνπξγίαο ηνπ, έλα πιαίζην κέζα ζην νπνίν αλαπηχζζεηαη. Έηζη, ζα κπνξνχζακε λα δηαθξίλνπκε πνιιέο κνξθέο factoring θαη ηνκείο εθαξκνγήο ηνπ, γηα παξάδεηγκα, ην εγρψξην factoring, ην εμαγσγηθφ factoring, ην factoring κε ή ρσξίο αλαγσγή, ην factoring ην εκπηζηεπηηθφ, ην κε εκπηζηεπηηθφ θ.α. 10

1.4. Μοπθέρ Factoring Tν Factoring ιεηηνπξγεί ζε έλα επξχ θάζκα δξαζηεξηνηήησλ θαη γη απηφ δηαθξίλνπκε πνιιέο κνξθέο θαη πνιινχο ηνκείο εθαξκνγήο ηνπ: a) Δγρψξην (Domestic) Factoring Σν εγρψξην Factoring θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο ζηελ εγρψξηα αγνξά Η δέζκε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ είλαη ε ρξεκαηνδφηεζε ηεο επηρείξεζεο, ε αμηνιφγεζε ηεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ πειαηψλ, ε δηαρείξηζε, ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε ησλ ηηκνινγίσλ θαη ηέινο ε αλάιεςε ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ. Δθαξκφδεηαη ζε φιεο ηηο επηρεηξήζεηο θαη γηα θάζε πξντφλ θαη ππεξεζία. Κπξίσο αληηπξνζσπεχεη ηηο κηθξνκεζαίεο θαη κεηαπνηεηηθέο επηρεηξήζεηο. b) Γηεζλέο (International) Factoring 1 Tν δηεζλέο Factoring αζρνιείηαη θπξίσο κε ηηο εμαγσγέο-εηζαγσγέο πξντφλησλ, δειαδή ηελ αλάιεςε ηεο επζχλεο ηεο είζπξαμεο θαη εμφθιεζεο ησλ απαηηήζεσλ ησλ ηηκνινγίσλ εμαγφκελσλ θαη εηζαγφκελσλ πξντφλησλ. Οη θαλνληζκνί θαη νη ξπζκίζεηο δηακνξθψλνληαη ζε επξσπατθφ επίπεδν απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε Δηαηξηψλ Factoring, Factors Chain International, πνπ εδξεχεη ζην Άκζηεξληακ. c) Factoring κε δηθαίσκα αλαγσγήο Η θηινζνθία ζηεξίδεηαη ζην πνηνο ζα αλαιάβεη ην ξίζθν ησλ απιήξσησλ ηηκνινγίσλ. Αλ δειαδή ν Factor έρεη ην δηθαίσκα λα επηζηξέθεη ηα απιήξσηα ηηκνιφγηα ζηνλ πξνκεζεπηή-εθρσξεηή έλαληη θαηαβνιήο ηνπ αληίζηνηρνπ πνζνχ. πλήζσο ν Factor αξρίδεη κε ην δηθαίσκα αλαγσγήο ψζηε λα πεηζηεί γηα ηε θεξεγγπφηεηα ησλ πειαηψλ ηνπ θαη ζηε ζπλέρεηα εθαξκφδεη ην ζεζκφ ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο. Δδψ ην ξίζθν ην αλαιακβάλεη ν πξνκεζεπηήο.. 1 Λεπηνκεξή ζηνηρεία ζρεηηθά κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ Γηεζλέο Factoring παξνπζηάδνληαη ζην βηβιίν ηνπ Βαζίιεηνπ Π. Γαιάλε «Η Λεηηνπξγία ησλ χγρξνλσλ Υξεκαηννηθνλνκηθψλ Θεζκψλ ζηε Υψξα καο». 11

d) Factoring ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο ηελ πεξίπησζε απηή ν Factor δελ έρεη ην δηθαίσκα λα επηζηξέθεη ηα απιήξσηα ηηκνιφγηα ζηνλ πξνκεζεπηή-εθρσξεηή. Σν ξίζθν αλαιακβάλεη ν Factor. e) Δκπηζηεπηηθφ Factoring Η ζπκθσλία κεηαμχ Factor θαη πξνκεζεπηή δηαηεξείηαη κπζηηθή θαη δελ αλαθνηλψλεηαη ζηνλ πειάηε εθηφο αλ απηφο δελ εθπιεξψζεη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ. f) Με Δκπηζηεπηηθφ Factoring ηελ πεξίπησζε απηή έρεη αλαθνηλσζεί ζηνλ πειάηε ε ζπκθσλία πνπ έρεη πξνεγεζεί κεηαμχ ηνπ πξνκεζεπηή θαη ηνπ Factor.πλήζσο αλαγξάθεηαη πάλσ ζηα ηηκνιφγηα ην φλνκα ηνπ Factor ζην νπνίν απηά έρνπλ εθρσξεζεί. g) Factoring κε θαζνξηζκέλε εκεξνκελία ιήμεο (Maturity Factoring) ε απηφ ην είδνο ηεο πξαθηνξείαο ν πξάθηνξαο αγνξάδεη ηνπο απνδεθηνχο απφ απηφλ ινγαξηαζκνχο απαηηήζεσλ ηνπ πξνκεζεπηή, ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο. Ο πξάθηνξαο είλαη ππεχζπλνο γηα ηελ πιεξσκή ηνπ πξνκεζεπηή ζηελ θαζνξηζκέλε εκεξνκελία ιήμεο ησλ απαηηήζεσλ πνπ αγνξάζζεθαλ, άζρεηα κε ηε δπλαηφηεηα ησλ νθεηιεηψλ λα πιεξψζνπλ εκπξφζεζκα. ηε πξαθηνξεία απηήο ηεο κνξθήο ηα θεθάιαηα δελ ρνξεγνχληαη πξηλ απφ ηελ εκεξνκελία ιήμεο. h) Factoring γηα ρξεκαηνδφηεζε(bulk Factoring) Δδψ ν πξάθηνξαο παξέρεη κφλν ρξεκαηνδφηεζε θαη δελ πεξηιακβάλεηαη ε δηαρείξηζε ησλ πσιήζεσλ ή ε είζπξαμε ησλ ρξεψλ ησλ θαθνπιεξσηψλ. Η κνξθή απηή κνηάδεη κε ηελ ηξαπεδηθή εξγαζία ηεο πξνεμφθιεζεο ησλ απαηηήζεσλ. 12

i) Factoring κέζσ αληηπξνζψπνπ(agency Factoring) Ο πξάθηνξαο πξνζθέξεη ρξεκαηνδφηεζε σο πξνζηαζία έλαληη ησλ θαθνπιεξσηψλ αιιά δελ πεξηιακβάλεη ηε δηαρείξηζε ησλ πσιήζεσλ ή ηελ είζπξαμε ησλ ρξεψλ ησλ θαθνπιεξσηψλ. j) Δγρψξην Factoring (κε ή ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο) Με ηελ αγνξά εκπνξηθψλ απαηηήζεσλ ε εηαηξία factoring πξνζθέξεη ηηο βαζηθέο ππεξεζίεο, φπσο: Λνγηζηηθή δηαρείξηζε, παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε εκπνξηθψλ απαηηήζεσλ πξνθαηαβνιέο επί ηεο ηηκνινγεκέλεο αμία θάιπςε πηζησηηθνχ θηλδχλνπ (εγρψξην factoring ρσξίο αλαγσγή) k) Δμαγσγηθφ Factoring (ρσξίο δηθαίσκα αλαγσγήο) Η εηαηξία αγνξάδεη εκπνξηθέο απαηηήζεηο απφ εμαγσγηθέο πσιήζεηο, παξέρνληαο: Λνγηζηηθή δηαρείξηζε, παξαθνινχζεζε θαη είζπξαμε εκπνξηθψλ απαηηήζεσλ Πξνθαηαβνιέο επί ηεο ηηκνινγεκέλεο αμίαο Κάιπςε πηζησηηθνχ θηλδχλνπ (100%) Οη δηαθνξνπνηήζεηο ηφζν ησλ αλαγθψλ ηνπ πξνκεζεπηή φζν θαη ηνπ factor έρνπλ νδεγήζεη ηελ αλάπηπμε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ factoring ζε πνιιέο κνξθέο, πέξαλ ηεο βαζηθήο ηνπ κνξθήο κε ηνπο γλσζηνχο θαλφλεο. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη φινη νη factors δελ κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ φιεο ηηο αλαγθαίεο ππεξεζίεο ζηνπο πξνκεζεπηέο. Πξάγκα ην νπνίν ζεκαίλεη φηη ν πξνκεζεπηήο ζα αλαδεηήζεη ζπλεξγαζία, εθφζνλ είλαη πιεξνθνξεκέλνο ζσζηά, γηα φιεο ηηο δπλαηέο επηινγέο, κε πεξηζζφηεξεο απφ κηα εηαηξία factoring. Δάλ, πξνθαλψο, γλσξίδεη αθξηβψο ζε πνηνπο ηνκείο ρξεηάδεηαη ζπλεξγαζία, κπνξεί λα αλαδεηήζεη ηνλ θαηάιιειν factor πνπ πξνζθέξεη ηηο ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίεο. 13

1.5.Πλεονεκηήμαηα και Μειονεκηήμαηα από ηη σπήζη ηυν ςπηπεζιών Factoring Οη σθέιεηεο ηεο επηρείξεζεο απφ ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ Factoring είλαη πνιιαπιέο θαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο γηα ηελ παξαγσγηθή θαη απνδνηηθή αλάπηπμή ηεο. Πξψην, ε αμηνιφγεζε απφ ηελ εηαηξία factoring ηεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ πθηζηάκελσλ θαη λέσλ αγνξαζηψλ εμπγηαίλεη ην πειαηνιφγην ηεο επηρείξεζεο θαη δεκηνπξγεί θαιέο ζπλζήθεο γηα ηελ είζπξαμε ησλ ζρεηηθψλ ηηκνινγίσλ. Έηζη, ε επηρείξεζε αλαπξνζαξκφδεη έγθαηξα ηελ πηζησηηθή ηεο πνιηηηθή θαη ζπγθεληξψλεηαη ζηελ αλάπηπμε ησλ εξγαζηψλ ηεο. Γεχηεξν, ε αλάιεςε απφ ηελ εηαηξία factoring ηεο είζπξαμεο ησλ ηηκνινγίσλ βειηηψλεη ηε ζπκπεξηθνξά ησλ νθεηιεηψλ ζε φηη αθνξά ηελ εμφθιεζε ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο, κε απνηέιεζκα ηελ έγθαηξε ξεπζηνπνίεζε ησλ εηζπξαθηέσλ ηηκνινγίσλ ηνπ πξνκεζεπηή. Έλα αθφκε ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα είλαη φηη ε αλάζεζε ηεο δηαρείξηζεο θαη ινγηζηηθήο παξαθνινχζεζεο ησλ εκπνξηθψλ απαηηήζεσλ ζηελ εηαηξία factoring κεηψλεη ζεκαληηθά ηα ιεηηνπξγηθά θφζηε ηεο ζπλεξγαδφκελεο επηρείξεζεο. Η ρξεκαηνδφηεζε ηεο επηρείξεζεο απφ ηελ εηαηξία factoring ζηεξίδεηαη ζην αμηνινγεκέλν πειαηνιφγηφ ηεο θη έηζη δελ απαηηείηαη παξνρή πξφζζεησλ αζθαιεηψλ. Δπηπιένλ, ζπλδέεηαη απφιπηα κε ην θχθιν εξγαζηψλ ηεο θαη κπνξεί λα απμάλεηαη αλάινγα κε απηφλ, θάηη πνπ εμαζθαιίδεη ζπλερή ξεπζηφηεηα ε νπνία ζπληειεί ζηελ επίηεπμε επλντθψλ ζπκθσληψλ κε ηνπο πξνκεζεπηέο ηεο. Σέινο ε αλάιεςε ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ απφ ηελ εηαηξία factoring δηαζθαιίδεη ηε πιεξσκή ησλ ηηκνινγίσλ θαη ηελ απνθπγή επηζθαιεηψλ, γεγνλφο πνπ δηεπθνιχλεη ηνλ νηθνλνκηθφ ζρεδηαζκφ ηεο επηρείξεζεο, εγγπάηαη ηελ αλάπηπμή ηεο, ελψ παξάιιεια βειηηψλεη ηελ εηθφλα ηνπ ηζνινγηζκνχ ηεο θαη ηελ πηζηνιεπηηθή ηεο ηθαλφηεηα, αθνχ ε πξνθαηαβνιή πνπ ιακβάλεη έλαληη ηεο αμίαο ησλ ηηκνινγίσλ δελ εκθαλίδεηαη ζηηο ππνρξεψζεηο ηεο. Γεληθφηεξα, ε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ factoring δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηελ επηρείξεζε λα βειηηψζεη ηελ νξγαλσηηθή θαη ιεηηνπξγηθή δνκή ηεο, λα πεξηνξίζεη ην θφζηνο ηεο, λα βειηηψζεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηά ηεο θαη λα επηθεληξψζεη ηε πξνζνρή ηεο θαη ηε δξάζε ηεο ζηε ζπλερή αλάπηπμή ηεο. 14

Ωζηφζν, δελ ηθαλνπνηνχληαη φιεο νη επηρεηξήζεηο απφ ηελ πξαθηνξεία. Παξφιν πνπ ηα νθέιε ηεο είλαη κεγάια, γηα κεξηθέο επηρεηξήζεηο ην θφζηνο ηεο κπνξεί λα είλαη ππεξβνιηθά βαξχ. Μηα επηρείξεζε κε επαξθείο πφξνπο ξεπζηψλ θαη κε έλα κηθξφ αξηζκφ πειαηψλ πνπ έρνπλ πςειφ βαζκφ ξεπζηφηεηαο, είλαη πνιχ πηζαλφ λα κε θεξδίζεη θαη πνιιά πξάγκαηα απφ ηε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ factoring. Η εθαξκνγή ηνπ ζεζκνχ factoring είλαη θπζηθφ λα έρεη ζεηηθέο θαη αξλεηηθέο πεξηπηψζεηο. Με ην factoring νη επηρεηξήζεηο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα γηα ρξεκαηνδφηεζε απφ κηα επηπξφζζεηε πεγή. Οη εηζπξαθηένη ινγαξηαζκνί ή ηα ηηκνιφγηα δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηελ επηρείξεζε λα εμαζθαιίζεη επηπξφζζεην δαλεηζκφ, ηνλ νπνίν κπνξεί ε επηρείξεζε λα ζπλάςεη κε δηαθνξεηηθνχο φξνπο. Αθφκε, ε πψιεζε ησλ εηζπξαθηέσλ ηηκνινγίσλ ζπλεπάγεηαη θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ αλαιφγσλ κε απηέο πνπ παξέρεη ν ηνκέαο ησλ πσιήζεσλ. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, σο κεηνλεθηήκαηα ηνπ ζεζκνχ factoring, ζε γεληθέο γξακκέο, ζα κπνξνχζακε λα αλαθέξνπκε ηελ πεξίπησζε πνπ ηα εηζπξαθηέα ηηκνιφγηα είλαη πνιιά θαη κηθξήο αμίαο, νπφηε ην δηαρεηξηζηηθφ θφζηνο απμάλεηαη θαη θάλεη ην factoring απξφζθνξν θαη δαπαλεξφ. Αθφκε ε ρξεκαηνδφηεζε έλαληη ησλ εηζπξαθηέσλ ηηκνινγίσλ, γηα έλα ρξνληθφ δηάζηεκα αληηκεησπηδφηαλ κε επηθχιαμε, επεηδή ζεσξείην απφδεημε φρη θαιήο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο επηρείξεζεο. Απηφ, φκσο κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ μεπεξάζηεθε. Οπφηε ζήκεξα θαη θαιήο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο επηρεηξήζεηο ρξεζηκνπνηνχλ ην factoring κε ην λα πνπινχλ ή λα ελερπξηάδνπλ ηνπο εηζπξαθηένπο ινγαξηαζκνχο ηνπο. 1.6 Πλεονεκηήμαηα ηος εγσώπιος και εξαγυγικού factoring Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ ζεζκνχ ηνπ factoring ηφζν ηνπ εγρψξηνπ φζν θαη ηνπ εμαγσγηθνχ είλαη ηα αθφινπζα: 15

Σν factoring απνηειεί κηα ελαιιαθηηθή θαη ζπκπιεξσκαηηθή κνξθή ρξεκαηνδφηεζεο πνπ δηεπξχλεη ηελ πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα ηνπ εθρσξεηή πξνκεζεπηή. Δληζρχεη ρξεκαηνδνηηθά ηηο κηθξνκεζαίεο θαη εμαγσγηθέο επηρεηξήζεηο θαη ζπκβάιιεη ζηελ αχμεζε ησλ πσιήζεψλ ηνπο. πκβάιιεη ζηελ νξζνινγηθφηεξε ρξεκαηννηθνλνκηθή δηαρείξηζε ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δελ δηαζέηνπλ νξγαλσκέλα ινγηζηήξηα θαη λνκηθά ηκήκαηα. Γηεπθνιχλεη ηελ ξεπζηφηεηα ησλ κηθξνκεζαίσλ θαη εμαγσγηθψλ επηρεηξήζεσλ. Μεηψλεη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ηνπ ραξηνθπιαθίνπ επηρεηξήζεσλ εθρσξεηψλ. Απμάλεη ηα νθέιε ηνπ πξνκεζεπηή απφ ηελ πψιεζε ησλ ηηκνινγίσλ ζηε δηεζλή δηαηξαπεδηθή αγνξά φπνπ ηζρχνπλ ρακειφηεξα επηηφθηα. Παξέρεη αζθαιηζηηθή θάιπςε ησλ εμαγσγψλ θαη ησλ εμαγσγηθψλ απαηηήζεσλ. Δπηηξέπεη ζηνλ εμαγσγέα λα έρεη επηπιένλ πηζηψζεηο ζε θάπνην νξγαληζκφ ρσξίο ηελ ππνθαηάζηαζε ησλ εγγπεηηθψλ επηζηνιψλ, ησλ θνξησηηθψλ εγγξαθψλ θ.ι.π. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί ηηο εγγπεηηθέο επηζηνιέο γηα δηθέο ηνπ πηζηψζεηο. πκβάιιεη ζηελ ζπγθεληξσηηθή πξνψζεζε ησλ εμαγσγψλ. Μπνξεί λα εμαζθαιίζεη δεπηεξνβάζκηα «παθέηα» ηηκνινγίσλ εθδηδφκελα απφ εμαγσγηθέο εκπνξηθέο εηαηξίεο. Παξέρεη θαιχηεξν δίθηπν πιεξνθφξεζεο θαη είλαη ζπλεπψο επθνιφηεξν λα ειέγρεηαη ν αγνξαζηήο (θαη ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο άιινπο factors) θαη λα αμηνινγείηαη ε θεξεγγπφηεηα ηνπ. Υξεκαηνδνηεί κε βάζε ηελ πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ πνπ ηθαλνπνηνχλ ηνπο πειάηεο θαη φρη ηελ νηθνλνκηθή επηθάλεηα ηεο εηαηξίαο. Απηφ βνεζάεη κηα εηαηξία κε θαιήο πνηφηεηα ηα πξντφληα, αιιά κε ρξεκαηνδνηηθά πξνβιήκαηα λα εληζρχεηαη απφ ην factoring. Πεξηνξίδεη ηνλ ζπλαιιαγκαηηθφ θίλδπλν. Η ρξεκαηνδφηεζε γίλεηαη ζε επξψ θαη αλέξρεηαη ζπλήζσο ζην 80% ηεο απαίηεζεο, κε ζπλέπεηα ν ζπλαιιαγκαηηθφο θίλδπλνο ηνπ εμαγσγέα λα πεξηνξίδεηαη ζην ππφινηπν 20% ηεο απαίηεζεο. 16

1.7. Οθέλη ηος θοπέα factoring από ηην εθαπμογή ηος θεζμού Η εθαξκνγή ηνπ ζεζκνχ ηνπ factoring ηφζν κέζα ζε ηξάπεδα φζν θαη απφ ζπγαηξηθή ηεο εηαηξία, ζπκβάιιεη άκεζα πξνο φθεινο ηφζν ηεο ίδηαο ηεο ηξάπεδαο φζν θαη ησλ ζπγαηξηθψλ ηνπο εηαηξηψλ, θαζψο επίζεο πξνο φθεινο ησλ εμαγσγηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη γεληθφηεξα ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο. Σν factoring πξνζθέξεη άκεζα θαη έκκεζα νθέιε ζηελ ηξάπεδα θαη ζηνπο πειάηεο ηεο. 1. ηα άκεζα νθέιε ηεο ηξάπεδαο πξνέξρνληαη απφ ηελ αλάπηπμε ησλ ηξαπεδηθψλ εξγαζηψλ πνπ ζπλίζηάληαη ζηελ: - Αχμεζε, γεληθά ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηεο αλάπηπμεο παξάιιεια κε ην factoring θαη άιισλ λέσλ ηξαπεδηθψλ εξγαζηψλ. - Αχμεζε ηνπ πειαηεηαθνχ ηεο ρψξνπ. - Δπέθηαζε ησλ εξγαζηψλ ηεο θαη ζηνλ εκπνξηθφ ηνκέα. - Βειηίσζε ησλ ζπλαιιαγψλ ηεο. - Απφδνζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ εθαξκνγή ηνπ factoring. 2. ηα έκκεζα νθέιε γηα ηηο ηξάπεδεο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνλ ηνκέα ησλ εμαγσγψλ, θπξίσο απφ ηηο βηνκεραληθέο θαη εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο πνπ εθαξκφδνπλ ην factoring φπσο: - Σεο δπλαηφηεηαο εμεχξεζεο ηφζν θεθαιαίσλ θίλεζεο φζν θαη ρξεκαηνδφηεζεο ρσξίο λα πξνζθχγνπλ ζηνλ παξαδνζηαθφ ηξαπεδηθφ δαλεηζκφ πνπ απαηηεί απμεκέλεο εκπξάγκαηεο αζθάιεηεο. - Σεο βειηηψζεηο ηεο δηαρείξηζεο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ηνπο. - Σεο κεηψζεηο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ηνπο θφζηνπο. - Σεο αμηνπνίεζεο ησλ δπλαηνηήησλ ηεο εκπνξηθήο ηνπο πνιηηηθήο. - Σεο πξνψζεζεο ησλ πξντφλησλ ηνπο ζε αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ. - Σεο απφθηεζεο δηθηχνπ εκπνξίαο θαη πιεξνθφξεζεο ζην εμσηεξηθφ κέζσ ηνπ factor. - Σεο θαηαπνιέκεζεο ηεο θνξνδηαθπγήο ιφγσ ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηνπ ζπζηήκαηνο ζπλαιιαγψλ. - Σεο αμηνπνηήζεηο, γηα εμαγσγέο, πξντφλησλ πνπ έρνπλ θαιέο πξνδηαγξαθέο. 17

- Σεο ελίζρχζεο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δηαζέηνπλ θαιή νξγάλσζε, δηαρείξηζε θαη θαιή πνηφηεηα πξντφλησλ. 3. Η δπλαηφηεηα ηεο εμππεξέηεζεο ησλ πειαηψλ ηεο ηξάπεδαο κε ηελ αλάπηπμε ησλ ηξαπεδηθψλ εξγαζηψλ ιφγσ ηεο εθαξκνγήο ηνπ factoring πνπ ζπλίζηάηαη: - ηελ πιεξέζηεξε θάιπςε ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ αλαγθψλ ησλ πειαηψλ ηεο ηξάπεδαο είηε άκεζα απφ ηελ ηξάπεδα, είηε απφ ηνλ factor ηεο ηξάπεδαο ή αθφκα θαη κε ηελ ζπλεξγαζία θαη ησλ δπν. - ηηο έγθαηξεο πιεξνθνξίεο πνπ κπνξεί λα έρεη ε ηξάπεδα, είηε απφ ηνλ factor ηεο ηξάπεδαο ή αθφκε θαη κε ηε ζπλεξγαζία θαη ησλ δπν. - ηηο έγθαηξεο πιεξνθνξίεο πνπ κπνξεί λα έρεη ε ηξάπεδα κέζσ ηνπ δηθηχνπ πιεξνθφξεζεο πνπ αλαπηχζζεη ν factor, θαη ηελ βνεζνχλ ζηηο άκεζεο απνθάζεηο γηα εμππεξέηεζε ησλ πειαηψλ ηεο. - ηελ πξνζέιθπζε λέσλ πειαηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη γη άιιεο ηξαπεδηθέο εξγαζίεο, θαηαζέζεηο, πιεξσκέο ινγαξηαζκψλ θ.ι.π. 4. Η εθαξκνγή ηνπ factoring απφ ηελ ηξάπεδα ζπκβάιιεη θαη γεληθφηεξα ζηελ αλάπηπμε ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο φπσο: - ηελ έγθαηξε είζπξαμε ηνπ ζπλαιιάγκαηνο απφ ηηο εμαγσγέο θαη ζηε βειηίσζε ηνπ ηζνδπγίνπ εμσηεξηθψλ πιεξσκψλ. - ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ δνκψλ. - ηελ ελίζρπζε ησλ εμαγσγψλ πνπ ζηε ζπλέρεηα ζπκβάιιεη ζηελ αχμεζε ηεο παξαγσγήο, ηεο απαζρφιεζεο, θ.ι.π. 18

1.8 Η ανάπηςξη ηος ζύγσπονος factoring Με ηελ νηθνλνκηθή θαη βηνκεραληθή αλάπηπμε ησλ ΗΠΑ, πξηλ απφ ηνλ 1ν παγθφζκην πφιεκν, ζεκεηψζεθαλ ζεκαληηθέο εμειίμεηο ζηνλ επηρεηξεκαηηθφ ρψξν. Με ηελ αλάπηπμε φισλ ησλ εκπνξηθψλ δξαζηεξηνηήησλ απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο βηνκεράλνπο, γηαηί είραλ ζπκθέξσλ, νη factors αληηπξφζσπνη απνκαθξχλζεθαλ ζηγά ζηγά απφ ηε κέζε. Ο factor, δελ είρε πιένλ λα πξνζθέξεη ηίπνηα ζηνλ βηνκήραλν, φπνηε άξρηζε λα δεκηνπξγεί λέεο εξγαζίεο, λα παξέρεη ππεξεζίεο ζηνπο επηρεηξεκαηίεο, εθεί αθξηβψο πνπ εθείλνη δελ κπνξνχζαλ ή δελ ηνπο ζπλέθεξε, κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγεζεί ην ζχγρξνλν factoring. Δθεί πνπ είδαλ φηη κπνξνχζαλ λα πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο ήηαλ νη ρξεκαηνδνηήζεηο θαη ε θάιπςε πηζησηηθψλ θηλδχλσλ. Έηζη ν λένο factor νξγαλψλεηαη ζε ζχγρξνλν ρξεκαηνδφηε κε πηζηψζεηο πξνθαηαβνιέο απαηηήζεσλ, αζθαιίζεηο ησλ εθρσξεκέλσλ ηηκνινγίσλ θ.α. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ, εθηφο απφ ηηο εηαηξίεο factoring, δεκηνπξγήζεθαλ θαη πνιιέο εηαηξίεο ρξεκαηνδνηήζεσλ πνπ επεθηάζεθαλ, πξνθαλψο, ζηε ρξεκαηνδφηεζε εκπνξηθψλ εξγαζηψλ. Οη ρξεκαηνδνηηθέο εηαηξίεο είραλ πςειφ θίλδπλν, αιιά ηαπηφρξνλα θαη πςειή απφδνζε. Μεηά απφ ηηο εηαηξίεο ρξεκαηνδνηήζεσο, ζ απηφ ην ρψξν εηζρψξεζαλ νη ηξάπεδεο θαη νη δηάθνξνη ρξεκαηνδνηηθνί νξγαληζκνί πνπ έδεημαλ ηδηαίηεξε πξνζπκία ζε ρνξεγήζεηο εκπνξηθψλ δαλείσλ, θάηη πνπ δελ έθαλαλ ην πξνεγνχκελα ρξφληα. Πξηλ απφ ην 1960, ειάρηζηεο ηξάπεδεο παξείραλ ηηο ππεξεζίεο ηνπ Factoring. Οη πξψηεο ηξάπεδεο πνπ αζρνιήζεθαλ ζνβαξά κε ην Factoring, ήηαλ ε FIRST NATIONAL BANK OF BOSTON, ή BANK OF AMERICA θαη ε TRUST COMPANY OF GEORGIA, ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960. Σν 1963 άξρηζαλ λα εκθαλίδνληαη ζην ρψξν ηνπ factoring θαη άιιεο ηξάπεδεο φηαλ ην factoring εληάρζεθε (ζηηο ΗΠΑ) κε λφκν ηηο ηξαπεδηθέο εξγαζίεο. 19

Έηζη, άιιεο ηξάπεδεο δεκηνχξγεζαλ λέα ηκήκαηα κε δξαζηεξηφηεηεο factoring, άιιεο αγφξαζαλ νιφθιεξεο δηεπζχλζεηο ή αθφκα θαη εηαηξίεο factoring. ηελ αξρή, νη εξγαζίεο ηνπ factor απεπζχλνληαλ, θπξίσο ζε επηρεηξήζεηο πθαληνπξγηθέο, επίπισλ θαη ζηελ ζπλέρεηα επεθηάζεθαλ ζε βηνκεραλίεο ππνδεκάησλ, ραιηψλ, παηρληδηψλ θ.α. Η αλάπηπμε ηνπ factoring ηα ηειεπηαία ρξφληα, θπξίσο ζηηο ΗΠΑ, ήηαλ ξαγδαία θαη ζηελ ζπλέρεηα επεθηάζεθε ζηελ Δπξψπε, φπνπ πήξε έλα κεγάιν κεξίδην ησλ παξαδνζηαθψλ κνξθψλ ρξεκαηνδφηεζεο ησλ επηρεηξήζεσλ. 1.9. Παπάδειγμα λειηοςπγίαρ ηος Factoring Έζησ ε επηρείξεζε ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ ΑΔ εκπνξεχεηαη είδε δηαηξνθήο ζε αιπζίδεο ιηαληθήο πψιεζεο. Η κέζε ηηκνινγηαθή αμία ησλ εκπνξεπκάησλ απηψλ θπκαίλεηαη ζηα 100.000 κεληαίσο ελψ παξέρεη, θαηά κέζν φξν, 120 εκέξεο πίζησζε ζηνπο πειάηεο/ νθεηιέηεο ηεο. Μεηά απφ ελεκέξσζή ηεο γηα ηηο παξνρέο ππεξεζηψλ πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη κηα εηαηξία factoring, απνθάζηζε λα εθρσξήζεη έλα κέξνο ησλ απαηηήζεσλ ησλ πειαηψλ/ νθεηιεηψλ ηεο. Η δηαδηθαζία πνπ αθνινπζήζεθε ήηαλ ε εμήο: Απνζηνιή ηνπ πειαηνιφγην πνπ ήζειε λα εληάμεη ζηε δηαδηθαζία ηνπ Factoring θαη έιεγρνο θαζψο θαη ηεο ηεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ πειαηψλ /νθεηιεηψλ εκπνξηθήο ηνπο ζπκπεξηθνξάο ζε εχξνο ρξφλνπ απφ ηελ εηαηξία. Με ηελ έγθξηζε ηεο ζπλεξγαζίαο ε ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ ΑΔ εθρψξεζε ζηελ εηαηξία Factor ηα ηηκνιφγηα ησλ πειαηψλ (απφ ηελ εκεξνκελία απηή θαη έπεηηα). Μέζα ζε 24 ψξεο ε επηρείξεζε έρεη ήδε ιάβεη πξνθαηαβνιή γηα ηηο απαηηήζεηο απηέο θαη απνπιήξσζε άκεζα ηνλ πξνκεζεπηή ηεο, κε απνηέιεζκα λα θεξδίζεη ζεκαληηθή έθπησζε. Η εηαηξία Factor νθείιεη πιένλ, γηα ινγαξηαζκφ ηεο ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ ΑΔ λα δηαρεηξηζηεί θαη λα εηζπξάμεη (ζηε ζπκθσλεκέλε εκεξνκελία) ηα ηηκνιφγηα απηά θαζψο θαη θάζε άιιν κειινληηθφ ηηκνιφγην ησλ πειαηψλ/ νθεηιεηψλ απηψλ. Να ζεκεησζεί φηη ελψ αγνξαζηήο ηνπ εμσηεξηθνχ βξέζεθε ζε νηθνλνκηθή αδπλακία λα απνπιεξψζεη ηηκνινγεκέλε αμία ζηελ ΠΑΡΑΓΔΙΓΜΑ ΑΔ ε επηρείξεζε εηζέπξαμε ηε ζπλνιηθή αμία ζην αθέξαην απφ ηελ εηαηξία 20

2 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2.1. Δγσώπιο (domestic) factoring Σν εγρψξην factoring αθνξά ηελ εζσηεξηθή αγνξά ηεο ρψξαο. Γειαδή ηελ αλάιεςε ηεο επζχλεο ηεο είζπξαμεο ησλ ηηκνινγίσλ πνπ αθνξνχλ ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ δηαθηλνχληαη ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο. Σν εγρψξην factoring εθαξκφδεηαη ζ φιεο ηηο επηρεηξήζεηο θαη ζ φια ηα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Δθηφο απφ ηελ είζπξαμή θαη πξνεμφθιεζε ησλ ηηκνινγίσλ, γίλεηαη ρξεκαηνδφηεζε, ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε ησλ πσιήζεσλ, δηαρείξηζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ηεο επηρείξεζεο, κεραλνγξαθηθή νξγάλσζε θ.α. 2.2. Factoring συπίρ σπημαηοδόηηζη (maturity factoring) Σν Maturity factoring ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο απφ κηθξέο επηρεηξήζεηο ζαλ κηα ελαιιαθηηθή επηινγή ηεο αζθάιηζεο ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ (ηεο απαίηεζεο). Καιχπηεη φιεο ηηο δηνηθεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ησλ πσιήζεσλ, ηε ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε, ηελ είζπξαμε ησλ ηηκνινγίσλ θαη ηελ αζθάιηζε ηνπ πηζησηηθνχ θηλδχλνπ. Ο δηαθαλνληζκφο πνπ γίλεηαη (κεηαμχ factor πξνκεζεπηή) είλαη απηφο ηεο πιήξνπο εμππεξέηεζεο, αιιά ρσξίο ηελ πξνθαηαβνιή ή πξνπιεξσκή ηνπ πξνκεζεπηή απφ ηνλ factor θαη επηπιένλ ρσξίο ηελ αχμεζε ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ θφζηνπο. Οη πιεξσκέο ησλ νθεηιψλ ηνπ factor ζηνλ πξνκεζεπηή γίλνληαη: α) Μεηά απφ κηα ζηαζεξή πεξίνδν πνπ βαζίδεηαη ζηηο αλακελφκελεο πιεξσκέο ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο πηζησηηθήο πεξηφδνπ πνπ ζπκθσλεί ν νθεηιέηεο (debtor), ηε γλσζηή σο maturity πεξίνδν. β) χκθσλα κε ηελ εκεξνκελία ηεο κεηαθνξάο ησλ ρξεψλ ζηνλ factor θαη ηελ ππνβνιή αληηγξάθνπ ηηκνινγίνπ, απφ ηνλ πξνκεζεπηή, θαη γ) χκθσλα κε ηελ πιεξσκή ηνπ factor απφ ηνπο νθεηιέηεο ή ζε ζρέζε κε ηηο απνδείμεηο ησλ ρξεψλ ή ζχκθσλα κε ηε ξεπζηνπνίεζε ησλ ρξεψλ ή φπσο άιισο ζπκθσλεζεί 21