Εγχειρίδιο Μέντορα aplanet Σελίδα 1 Αποποίηση Ευθυνών: Το πρόγραμμα aplanet έχει χρηματοδοτηθεί με την βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό το κείμενο αντανακλά αποκλειστικά τις απόψεις του συντάκτη του, η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για οιανδήποτε χρήση των πληροφοριών που εμπεριέχονται σε αυτό από οιονδήποτε.
Πρόλογος Γιατί να γίνω µέντορας στο πρόγραµµα aplanet; Προτού διαβάσετε αυτό το εγχειρίδιο και προσφερθείτε να γίνετε µέντορας aplanet, ας ρίξουµε µια γρήγορη µατιά στα οφέλη που θα αποκοµίσετε από αυτήν την κίνηση. 1. Το να γίνετε µέντορας aplanet µπορεί να σας βοηθήσει στην δική σας επαγγελµατική ανάπτυξη. Βοηθώντας άλλους να χρησιµοποιήσουν κοινωνικά δίκτυα για επαγγελµατικούς λόγους, θα εξοικειωθείτε κι εσείς µαζί τους περισσότερο και θα αποκτήσετε µεγαλύτερη πείρα στην χρήση τους. 2. Θα συναντήσετε πολλούς καθηγητές ξένων γλωσσών και θα φτιάξετε το δικό σας προσωπικό δίκτυο µάθησης (Π Μ). 3. Το να προσφερθείτε να γίνετε µέντορας στο πρόγραµµα aplanet σηµαίνει ότι θα γίνετε µέλος µίας σηµαντικής εκπαιδευτικής κοινότητας καθηγητών ξένων γλωσσών. Τρόπος χρησιµοποίησης αυτού του εγχειριδίου Ε: εν έχετε πολύ χρόνο ή είστε ήδη εξοικειωµένος µε διαδικασίες καθοδήγησης; Απάντηση: Όχι Εάν σας ενδιαφέρουν τα παρακάτω, αυτό το εγχειρίδιο περιέχει πολλές βασικές πληροφορίες σχετικά µε: την διαδικασία καθοδήγησης γενικά (τι συνεπάγεται, πώς να την προσεγγίσετε, κλπ.) το πώς διαφέρει η διαδικτυακή καθοδήγηση από την εξ επαφής καθοδήγηση. Απάντηση: Ναι Πηγαίνετε απευθείας στο Μέρος 4 (σελίδα 10) για να µάθετε: πώς να ξεκινήσετε την διαδικασία καθοδήγησης πάνω σε ποια θέµατα που άπτονται του προγράµµατος µπορείτε να υποστηρίξετε άλλους καθηγητές (κοινωνικά δίκτυα, διαδικτυακά εργαλεία, κλπ.) Έκδοση 1.0, εκέµβριος 2011 Το παρόν Εγχειρίδιο aplanet εκδίδεται σύµφωνα µε τους κανονισµούς της Άδειας Creative Commons Attribution-NonCommercial-Share Alike 2.0. Για να διαβάσετε ένα αντίτυπο αυτής της άδειας, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/uk/ Σελίδα 2
Εγχειρίδιο µέντορα aplanet Περιεχόµενα Μέρος 1 Εισαγωγή στο aplanet και στο παρόν εγχειρίδιο 1.1 Σχετικά µε το πρόγραµµα aplanet...4 1.2 Σχετικά µε αυτό το εγχειρίδιο...4 Μέρος 2 - Εισαγωγή στην ιαδικασία Καθοδήγησης 2.1 Τι είναι η διαδικασία καθοδήγησης;...5 2.2 Καθοδήγηση ή Εκγύµναση...6 2.3 Τι κάνει ένας µέντορας;...6 2.4 Πώς να γίνετε καλός µέντορας...6 2.5 Τα καθήκοντα ενός µέντορα...7 2.6 Παροχή ανατροφοδότησης...7 Μέρος 3 ιαδικτυακή Καθοδήγηση 3.1 ιαδικτυακή καθοδήγηση...8 3.2 Συναντήσεις και άλλοι τρόποι επικοινωνίας µε τον καθοδηγούµενο...9 3.3 Εργαλεία διαδικτυακής καθοδήγησης...9 3.4 Κώδικας διαδικτυακής συµπεριφοράς...10 Μέρος 4 Τα στάδια της ιαδικασίας Καθοδήγησης aplanet 4.1 Εθελοντική συµµετοχή...10 4.2 Ξεκινώντας την καθοδήγηση...10 4.3 Κατά την διάρκεια της καθοδήγησης...11 4.4 Φθάνοντας στο τέλος...12 Μέρος 5 Βοήθεια προς τους µέντορες 5.1 Πρώτη συνάντηση τι πρέπει να προσέξουν οι µέντορες...13 5.2 Τι κάνουµε όταν υπάρχει πρόβληµα...13 Μέρος 6 - Πόροι 6.1 Πόροι προγράµµατος aplanet...14 6.2 Για περαιτέρω ανάγνωση...14 Σελίδα 3
Μέρος 1 Εισαγωγή στο aplanet και στο παρόν εγχειρίδιο Σε αυτό το τµήµα, θα µάθετε α) περισσότερα για το πρόγραµµα aplanet και τι ελπίζει να πετύχει και β) πληροφορίες για αυτό το εγχειρίδιο και πώς να το χρησιµοποιήσετε. 1.1 Σχετικά µε το πρόγραµµα aplanet Το πρόγραµµα aplanet είναι ένα πρόγραµµα που χρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για καθηγητές ξένων γλωσσών σε ολόκληρη την Ευρώπη, και ειδικά για εκείνους που είναι νέοι στον χώρο των κοινωνικών δικτύων στο Ίντερνετ (Κ ) ή δεν τα χρησιµοποιούν καθόλου, επιθυµούν όµως να µάθουν περισσότερα για το θέµα και να δηµιουργήσουν το δικό τους Προσωπικό ίκτυο Μάθησης (Π Μ) 1 µε στόχο την επαγγελµατική τους ανάπτυξη. Για το πρόγραµµα συνεργάζονται επτά συνεργάτες: τα Σχολεία ISTEK στην Τουρκία, το Πανεπιστήµιο της υτικής Σκωτίας στο ΗΒ, το Πανεπιστήµιο της Σόφιας στην Βουλγαρία, το Βρετανικό Συµβούλιο στην Ισπανία, το Ινστιτούτο EuroEd στην Ρουµανία, το Κέντρο Εκπαίδευσης Καθηγητών CELT Athens στην Ελλάδα, και το Κέντρο Ξένων Γλωσσών PELIKAN στην ηµοκρατία της Τσεχίας. Το πρόγραµµα έχει συντάξει σαφείς κατευθυντήριες γραµµές οι οποίες θα βοηθήσουν στην κατανόηση των οφελών των Κ για τους καθηγητές ξένων γλωσσών και της φύσης των Π Μ, ενώ µέσω σαφών πρακτικών παραδειγµάτων - θα επεξηγήσει τον τρόπο µε τον οποίον µπορούν να χρησιµοποιηθούν εργαλεία ΤΠΕ, καθώς και τα πλεονεκτήµατά τους για τους καθηγητές ξένων γλωσσών. Αυτό θα βοηθήσει στην αύξηση του επιπέδου του ψηφιακού γραµµατισµού των καθηγητών και θα προωθήσει την επαγγελµατική τους ανάπτυξη. Το πρόγραµµα θα επιδείξει τους τρόπους χρήσης αυτών των τεχνολογιών στην πρακτική της διδασκαλίας, τα απορρέοντα οφέλη για τους εκπαιδευτικούς, καθώς και τον τρόπο µε τον οποίον µπορούν να ενσωµατωθούν πόροι ΤΠΕ στην διδακτική και µαθησιακή εµπειρία. 1.2 Σχετικά µε αυτό το εγχειρίδιο Το Εγχειρίδιο µέντορα aplanet έχει σχεδιασθεί για να βοηθήσει και τους εκπαιδευτικούς που είναι νέοι στον χώρο της καθοδήγησης, και εκείνους που είναι έµπειροι στο να βοηθούν καθηγητές. Εάν δεν έχετε κάνει καθοδήγηση ποτέ, τότε σας συνιστούµε να διαβάσετε ολόκληρο το εγχειρίδιο προτού ξεκινήσετε. Εάν είστε εξοικειωµένος µε την καθοδήγηση στην εκπαίδευση, αλλά δεν έχετε κάνει ποτέ διαδικτυακή καθοδήγηση, τότε ξεκινείστε από το Μέρος 3. Τέλος, εάν έχετε πείρα σε διαδικτυακή καθοδήγηση, τότε µπορείτε να πάτε κατευθείαν στο Μέρος 4. Αν και ελπίζουµε ότι αυτό το Εγχειρίδιο µέντορα θα σας φανεί χρήσιµο και αναµένουµε ότι θα δώσει απαντήσεις στις περισσότερες από τις ερωτήσεις σας, πέρα από το ότι θα σας βοηθήσει να υποστηρίξετε τους καθοδηγούµενους στο πρόγραµµα aplanet, αναπόφευκτα θα υπάρξουν στιγµές που θα χρειασθείτε περισσότερη βοήθεια ή συµβουλές. Για αυτόν τον λόγο, συστήνουµε σε όλους τους µέντορες του προγράµµατος aplanet να παρακολουθούν τις αναρτήσεις στην σελίδα των Μεντόρων της κοινότητάς µας στον ιστότοπο Ning (http://aplanet-project.org/page/mentors-1) και επίσης να γίνουν µέλη της οµάδας Μεντόρων (http://aplanet-project.org/group/mentors) της ίδιας κοινότητας, µία οµάδας προς βοήθεια των µεντόρων. Επίσης, αυτό το εγχειρίδιο λειτουργεί σε συνδυασµό µε µία σειρά εργαλείων που έχουν δηµιουργηθεί µέσα στα πλαίσια του προγράµµατος aplanet, µπορείτε δε να κάνετε λήψη όλων των παραπάνω ή να µάθετε περισσότερα σχετικά µε αυτά στην διεύθυνση: http://www.aplanet-project.eu. Τα εργαλεία αυτά είναι: 1 http://el.wikipedia.org/wiki/προσωπικά_ ίκτυα_μάθησης Σελίδα 4
Εγχειρίδιο καθοδηγούµενου aplanet : επεξηγεί την διαδικασία καθοδήγησης aplanetαπό την σκοπιά του καθηγητή που δέχεται καθοδήγηση. Ερωτηµατολόγιο ΤΠΕ aplanet : οι πληροφορίες που περιέχει θα βοηθήσουν να κατανοήσουµε πόση εµπειρία έχει ο καθοδηγούµενος µε τις ΤΠΕ. Ηµερολόγιο Καθηγητή: ένα έγγραφο που µπορεί να χρησιµοποιηθεί από τους καθοδηγούµενους για την καταγραφή των σκέψεών τους καθ' όλη την διάρκεια της διαδικασίας. Τεχνολογικά Εγχειρίδια: πληροφορίες σχετικά µε άλλα συνιστώµενα εργαλεία ΤΠΕ θα καταστούν διαθέσιµες στον ιστότοπο aplanet, µόλις τα εργαλεία αυτά προσδιορισθούν. Κοινότητες Κοινωνικής ικτύωσης: ένας κατάλογος κοινωνικών δικτύων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τους καθηγητές ξένων γλωσσών, µε περιγραφικές πληροφορίες σχετικά µε στατιστικά στοιχεία και υπηρεσίες. Εγχειρίδιο Καθηγητών aplanet: βοηθά τους καθηγητές να χρησιµοποιήσουν τους πόρους ΤΠΕ που συνιστά το πρόγραµµα aplanet. Περιέχει πληροφορίες σχετικά µε τα κοινωνικά δίκτυα και τα Εργαλεία ΤΠΕ που µπορούν να χρησιµοποιήσουν οι καθηγητές ξένων γλωσσών, είτε µαζί µε συναδέλφους τους είτε στην τάξη µε τους µαθητές τους. Κάποια τµήµατα του είναι αναρτηµένα στον ιστότοπό µας και µπορείτε να τα συµβουλευθείτε. Εγχειρίδιο Εφαρµογής Φίλτρου Γλωσσικών Πόρων ΕΦΓΠ (LRFA). Η Εφαρµογή Φίλτρου Γλωσσικών Πόρων (LRFA) είναι ένας τρόπος για να µοιράζονται οι καθηγητές (µέντορες και καθοδηγούµενοι) πόρους ΤΠΕ τους οποίους βρίσκουν χρήσιµους µε τα άλλα µέλη του προγράµµατος aplanet. Μπορείτε να µάθετε περισσότερα συµβουλευόµενοι το Εγχειρίδιο LRFA. Σεµινάρια: µια σειρά διαδικτυακών και εξ επαφής σεµιναρίων θα βοηθήσουν τους µέντορες, τους καθοδηγούµενους και άλλους ενδιαφερόµενους εκπαιδευτικούς να µάθουν περισσότερα σχετικά µε την διαδικασία καθοδήγησης, το πώς να δηµιουργήσουν ένα Π Μ (Προσωπικό ίκτυο Μάθησης) και πώς να χρησιµοποιήσουν τα κοινωνικά δίκτυα για την επαγγελµατική τους ανάπτυξη. Βίντεο: σύντοµοι οπτικο-ακουστικοί οδηγοί σχετικά µε τα Π Μ, τα κοινωνικά δίκτυα και µία σειρά εργαλείων ΤΠΕ τα οποία συνιστά το πρόγραµµα. Μέρος 2 Εισαγωγή στην ιαδικασία Καθοδήγησης Το Μέρος 2 λειτουργεί σαν εισαγωγή στην διαδικασία καθοδήγησης και απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς εκείνους που δεν είναι εξοικειωµένοι µε την έννοια και την πρακτική της διαδικασίας καθοδήγησης. 2.1 Τι είναι η διαδικασία καθοδήγησης; ' εν υπάρχει πραγµατικά οριστική απάντηση στην ερώτηση Τι είναι η διαδικασία καθοδήγησης; - ούτε καν σε µία ερώτηση που είναι ακόµη πιο επείγουσα για τους περισσότερους µέντορες: Τι πρέπει να κάνω ως µέντορας; (Taylor & Stephenson, 1996). Όπως υπονοεί το παραπάνω απόσπασµα, η λέξη µέντορας χρησιµοποιείται για να περιγράψει µία ποικιλία µαθησιακών σχέσεων. Η ρίζα της λέξης είναι Ελληνική και προέρχεται από το όνοµα ενός χαρακτήρα στην Οδύσσεια του Οµήρου (του Μέντορος), ο οποίος καθοδηγεί τον Τηλέµαχο στην αποστολή του να βρει τον πατέρα του. Ένας µέντορας λοιπόν είναι κάποιος που δηµιουργεί µία σχέση συνεργασίας µε τους καθοδηγούµενους και χρησιµοποιεί τις γνώσεις του, τις ιδέες του και την εµπειρία του για να τους βοηθήσει να µάθουν, να αναπτυχθούν και να πετύχουν τους στόχους τους. Σελίδα 5
2.2 Καθοδήγηση ή Εκγύµναση Πώς διαφέρει η καθοδήγηση από την εκγύµναση; Φυσικά, οι έννοιες επικαλύπτονται µέχρις ενός σηµείου. Ο Stoddard, ήδη από το 1953, παρατήρησε ότι η εκγύµναση επικεντρώνεται στις δεξιότητες, είναι βραχυχρόνιας διάρκειας και εστιάζεται στην συµπεριφορά, ενώ η καθοδήγηση βασίζεται στην σχέση µέντορα καθοδηγούµενου, έχει µακροχρόνιο πεδίο δράσης και είναι ολιστικής φύσεως. Πιο πρόσφατα, ο Zachary υποστηρίζει ότι σε αντίθεση µε έναν δάσκαλο ή έναν καθοδηγητή, οι οποίοι εστιάζουν στο να µας βοηθήσουν να µάθουµε ή να εξασκήσουµε συγκεκριµένες δεξιότητες, ένας µέντορας λειτουργεί ως οδηγός ο οποίος µας βοηθά να καθορίσουµε και κατανοήσουµε τους ίδιους µας τους στόχους και να τους επιδιώξουµε µε επιτυχία. (2009) Για αυτόν τον λόγο επιλέξαµε τον όρο καθοδήγηση στο πρόγραµµα aplanet. Αν και οι µέντορες µας θα εκγυµνάσουν τους καθηγητές στο πώς να χρησιµοποιούν συγκεκριµένα διαδικτυακά εργαλεία και πώς να δηµιουργούν επαφές µε άλλους καθηγητές µέσω των κοινωνικών δικτύων µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο, µας ενδιαφέρει λιγότερο η ταχεία εκπαίδευση των καθηγητών σε διαδικτυακά εργαλεία, ενώ εστιάζουµε περισσότερο στο να βοηθήσουµε τους εκπαιδευτικούς να ανακαλύψουν τα µακροχρόνια οφέλη τα οποία µπορεί να έχει η δηµιουργία ενός Προσωπικού ίκτυου Μάθησης (Π Μ) για την συνεχή επαγγελµατική τους ανάπτυξη. 2.3 Τι κάνει ένας µέντορας; Ο κοινώς αποδεκτός ρόλος ενός µέντορα στον χώρο της γλωσσικής εκπαίδευσης (Maldarez & Bodóczky, 1999:4) συµπεριλαµβάνει τα εξής: αποτελεί πρότυπο (επιδεικνύει τον σωστό τρόπο και εµπνέει) λειτουργεί ως πολιτιστικός σύνδεσµος (βοηθά τους καθοδηγούµενους να εξοικειωθούν µε την νοοτροπία του συγκεκριµένου επαγγέλµατος) λειτουργεί ως ανάδοχος (συστήνει τους καθοδηγούµενους στα σωστά άτοµα) προσφέρει υποστήριξη (λειτουργεί ως αντηχείο ιδεών ) επιµορφώνει (βοηθά τους καθοδηγούµενους να επιτύχουν τους επαγγελµατικούς, µαθησιακούς τους στόχους ) Όλα αυτά σχετίζονται µε τον ρόλο των µεντόρων στο πρόγραµµα aplanet. Επίσης, θεωρούµε ότι οι µέντορες, σε µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό, θα ασκούν και τις πέντε πλευρές του ρόλου τους κατά την διάρκεια του προγράµµατος. 2.4 Πώς να γίνετε καλός µέντορας Η βιβλιογραφία στον τοµέα της καθοδήγησης έχει πολλά να πεί επί του θέµατος. Ο Zachary (2009) τονίζει ότι η σωστή καθοδήγηση εξαρτάται από την αποτελεσµατική µάθηση, η οποία λαµβάνει χώρα όταν συνυπάρχουν σε σωστές αναλογίες η απόκτηση γνώσης, η πρακτική της εφαρµογή και η κριτική επανεξέταση της όλης διαδικασίας. Είναι σηµαντικό να κατανοήσετε ότι η σωστή καθοδήγηση συµπεριλαµβάνει πολύ περισσότερα πράγµατα από την απλή µετάδοση γνώσης και πληροφοριών από ένα περισσότερο έµπειρο άτοµο σε ένα λιγότερο έµπειρο. Η σωστή καθοδήγηση: βασίζεται σε µία αµφίδροµη σχέση µάθησης σηµαίνει την γοργή ανάπτυξη µίας αρµονικής σχέσης µε τους καθοδηγούµενους στηρίζεται σε από κοινού καθοριζόµενους στόχους Σελίδα 6
απαιτεί την ικανότητα να αναγνωρίζεις και να ερµηνεύεις σωστά τις ευκαιρίες για διδασκαλία και µάθηση, όταν αυτές παρουσιάζονται ενθαρρύνει την αυτόνοµη µάθηση και την αυτοαξιολόγηση έχει την ικανότητα να συνδέει την θεωρία µε την πρακτική µε τρόπους που αγγίζουν τον κάθε καθοδηγούµενο σε προσωπικό επίπεδο. Ένας καλός µέντορας έχει επίσης την ικανότητα να κάνει τους άλλους να νοιώθουν καλά µε τον εαυτό τους, ενώ η σωστή καθοδήγηση ξεκινά όταν ο µέντορας αρχίζει να µαθαίνει περισσότερα σχετικά µε τις γνώσεις, την εµπειρία και τα πιστεύω του καθοδηγούµενου (Maldarez & Bodóczky, 1999). 2.5 Τα καθήκοντα ενός µέντορα Η αποτελεσµατική και συνεχής επαγγελµατική ανάπτυξη (CPD) απαιτεί συχνή τροφοδότηση και, όπως το θέτουν οι Rhodes, Stokes & Hampton (2004), 'θεωρείται ως βασικός παράγοντας της διατήρησης και της βελτίωσης των προσωπικών και επαγγελµατικών µας ικανοτήτων.' Μεταξύ των καθηκόντων ενός µέντορα, εστιάζουµε στα παρακάτω: διευκολύνει την ανάπτυξη αυτογνωσίας στους καθοδηγούµενους βοηθά τους καθοδηγούµενους να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση παρατηρεί και σηµειώνει τις διάφορες πλευρές µαθησιακών και εκπαιδευτικών επεισοδίων αντιδρά µε τον κατάλληλο τρόπο σε αυτά τα επεισόδια ενθαρρύνει τον καθοδηγούµενο να επανεξετάζει κριτικά τις διδακτικές ή µαθησιακές πρακτικές του 2.6 Παροχή ανατροφοδότησης Σύµφωνα µε τον Field (1994), 'ο ρόλος του καθηγητή-µέντορα είναι σε τελική ανάλυση αυτός της αξιολόγησης των ικανοτήτων των µαθητευόµενων καθηγητών σε ατοµικό επίπεδο.' Εν τούτοις, είναι σηµαντικό ο µέντορας να µην παραφορτώνει τον καθοδηγούµενο µε συµβουλές και εργασίες, αλλά αντίθετα να ακούει, να κάνει ερωτήσεις και ενίοτε κάποιες εισηγήσεις, να προσφέρει γνώσεις βασισµένες στην εµπειρία και να επιδεικνύει προθυµία για καθοδήγηση όταν αυτή χρειάζεται' (Stoddard,1953). Ο Jenkins (Gray, 2001) τονίζει ότι ο µέντορας 'δεν είναι ένας ειδήµονας.' Είναι πιο σηµαντικό να επιδιώκει ο µέντορας να δηµιουργήσει ένα κλίµα στο οποίο 'οι καθοδηγούµενοι νοιώθουν ασφαλείς ώστε να µαθαίνουν και να µην αποκρύπτουν τις πραγµατικές τους απόψεις, ιδέες και πιστεύω, όπως και τα λάθη τους και τα προβλήµατά τους (τα οποία και αποτελούν αντικείµενα µάθησης και άσκησης).' Ο ρόλος της ανατροφοδότησης θα πρέπει να είναι να ενισχύσει την προσπάθεια του καθοδηγούµενου, αλλά και να αµφισβητήσει χωρίς να γίνεται επιζήµια. Θεωρούµε ότι τα παρακάτω παραδείγµατα δύο διαφορετικών τύπων ανατροφοδότησης θα είναι χρήσιµα για τον µέντορα: Κριτική ανατροφοδότηση. Ο µέντορας εκφράζει την προσωπική του άποψη και εισηγείται πιθανές βελτιώσεις, στα πλαίσια συζήτησης µε τον καθοδηγούµενο και µε βάση τις παρατηρήσεις του µέντορα. Αναστοχαστική ανατροφοδότηση. Ο µέντορας εστιάζει στο να ζητά από τον καθοδηγούµενο να επανεξετάσει προσεκτικά τι έχει κάνει µέχρι την δεδοµένη στιγµή, προκαλώντας τον αναστοχασµό του καθοδηγούµενου όσον αφορά τα εκπαιδευτικά επεισόδια. Σελίδα 7
Ποιόν από από τους δύο τύπους θα χρησιµοποιήσει ο µέντορας εξαρτάται από την προσωπικότητα και το στυλ τόσο του µέντορα όσο και του καθοδηγούµενου, αλλά και από την φύση του επεισοδίου και την εµπειρία και των δύο. Η ανατροφοδότηση µπορεί κάλλιστα να είναι γραπτή ή προφορική, ή ένας συνδυασµός και των δύο. Όποιον τύπο και αν διαλέξει ο µέντορας, θα πρέπει όπου αυτό είναι δυνατόν να τονίσει τα θετικά σηµεία του εκπαιδευτικού επεισοδίου. Μέρος 3 ιαδικτυακή Καθοδήγηση Αυτό το τµήµα του εγχειριδίου αποτελεί µία εισαγωγή στην διαδικτυακή καθοδήγηση, ενώ συµπληρώνει ό,τι έχει ειπωθεί στο Μέρος 2 σχετικά µε την διαδικασία καθοδήγησης γενικά. 3.1 ιαδικτυακή Καθοδήγηση Όπως ακριβώς το να µαθαίνεις να διδάσκεις είναι εν πολλοίς µία πρακτική διαδικασία η οποία γίνεται ευκολότερη όταν υπάρχει κάποιος πρόθυµος να σε βοηθήσει, έτσι και η διαδικασία κατανόησης του καλύτερου δυνατού τρόπου προσέγγισης της επαγγελµατικής ανάπτυξης µέσω του διαδικτύου µπορεί να απλοποιηθεί για τους καθηγητές όταν υπάρχει βοήθεια. Το να είναι κανείς αποτελεσµατικός διαδικτυακός ή εικονικός µέντορας συνεπάγεται εν πολλοίς τις ίδιες ευθύνες και υποχρεώσεις όπως και η εξ επαφής καθοδήγηση. Έτσι λοιπόν, οι γενικότερες αρχές που αναφέρθηκαν παραπάνω θα πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν, παρά το ότι η καθοδήγηση διεξάγεται διαδικτυακά. Εν τούτοις, είναι σηµαντικό για τον µέντορα να λαβει υπ' όψιν του και τα παρακάτω: διαλέξτε διαδικτυακά εργαλεία επικοινωνίας µε τον καθοδηγούµενο µε τα οποία εσείς ως µέντορας νοιώθετε άνετα και τα οποία χειρίζεστε καλάˑ αυτά τα εργαλεία επικοινωνίας θα πρέπει να είναι οικεία στους καθοδηγούµενους, εφ' όσον πρέπει να νοιώθουν άνετα στην επικοινωνία τους ώστε να αποφευχθεί η πρόκληση απογοήτευσης από την πρώτη στιγµή. προσέξτε κατά την χρήση αυτών των εργαλείων, ώστε να γίνεται µε τρόπο που προωθεί την επικοινωνία, ενώ παράλληλα προάγει και διευκολύνει την µάθηση - οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο είναι ευκολότερο να γίνει όταν υπάρχει απευθείας επαφή. καθορίστε τον βαθµό δέσµευσης του καθοδηγούµενου από την αρχή (οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκουν ευκολότερο να υπαναχωρήσουν όσον αφορά τις δεσµεύσεις που έχουν αναλάβει στα πλαίσια µίας διαδικτυακής σχέσης). ταυτοχρόνως, να είστε ευέλικτος: η διαδικτυακή καθοδήγηση προσφέρει αυτό το πλεονέκτηµα έναντι των συνεδριών εξ επαφής, για αυτό συνεργαστειτε µε τον καθοδηγούµενο, εξετάστε τα προγράµµατά σας και καθορίστε µία ώρα κατά την οποία είστε και οι δύο ελεύθεροι να συναντηθείτε. να έχετε υπ' όψιν σας ότι οι πιθανότητες παρεξηγήσεων είναι περισσότερες, ιδιαίτερα καθώς είναι εύκολο συνήθως να αποσπασθεί η προσοχή κάποιου κατά την διάρκεια διαδικτυακών συνεδριών, κυρίως όταν ξέρει ότι ο συνοµιλητής του δεν έχει οπτική επαφή (σύνδροµο ταυτόχρονης εκτέλεσης πολλαπλών εργασιών!). Σελίδα 8
3.2 Συναντήσεις και άλλοι τρόποι επικοινωνίας µε τον καθοδηγούµενο Οι τακτικές συναντήσεις µεταξύ µέντορα και καθοδηγούµενου αποτελούν ένα σηµαντικό τµήµα της διαδικασίας. Οι διαδικτυακές συναντήσεις παρουσιάζουν τις δικές τους δυσκολίες. Παραθέτουµε µερικές συστάσεις από τον Clutterbuck (2010) : Προσπαθήστε να κρατήσετε τις διαδικτυακές συναντήσεις µε τον καθοδηγούµενο µέσα σε χρονικά πλαίσια που να µην υπερβαίνουν τα 45 λεπτά. Προσπαθήστε να διατηρήσετε την αµεσότητα του επεισοδίου και συναντηθείτε µέσα σε σύντοµο χρονικό διάστηµα αφ' ότου το εκπαιδευτικό επεισόδιο λάβει χώρα. εδοµένης της απουσίας µηνυµάτων µέσω της γλώσσας του σώµατος, δώστε ιδιαίτερη προσοχή στον τόνο της φωνής, στις σιωπές και σε οτιδήποτε άλλο µπορεί να σας δώσει στοιχεία για το πώς αισθάνεται ο καθοδηγούµενος. Βεβαιωθείτε ότι και οι δύο αντιλαµβάνεστε τον σκοπό της συνάντησης µε τον ίδιο τρόπο. Είναι σαφές και για τους δυο σας τι αποτέλεσµα επιθυµείτε να έχει η συνάντηση; Ξεκινείστε κάνοντας ερωτήσεις και ενθαρρύνοντας τον καθοδηγούµενο να επανεξετάσει κριτικά όσα έχουν λάβει χώρα µέχρι την δεδοµένη χρονική στιγµή. ώστε συµβουλές µόνον όταν ο καθοδηγούµενος έχει προχωρήσει όσο περισσότερο µπορεί χωρίς βοήθεια στην επίλυση του όποιου θέµατος. Περιµένετε µέχρις ότου να σας καταστεί σαφές τι είδους συµβουλή είναι σχετική και απαραίτητη. Αφιερώστε χρόνο προς το τέλος της συνάντησης για µια ανασκόπηση και επαναξιολόγηση όσων έχουν ειπωθεί. Όταν επικοινωνείτε γραπτώς µε τον καθοδηγούµενο, βεβαιωθείτε ότι οι ερωτήσεις που κάνετε δίνουν στον καθοδηγούµενο ερέθισµα για σκέψη και να είστε προσεκτικός ως προς τον τόνο και την διατύπωση των µηνυµάτων που αποστέλλετε. 3.3 Εργαλεία διαδικτυακής καθοδήγησης Υπάρχουν στην διάθεσή σας πολλά διαδικτυακά εργαλεία για την επικοινωνία σας µε τον καθοδηγούµενο. Παραθέτουµε µερικές προτάσεις, µαζί µε τους λόγους που ίσως σας κάνουν να τις ακολουθήσετε. Skype (http://www.skype.com). Αυτό το δωρεάν εργαλείο διαδικτυακής τηλεφωνίας θα σας επιτρέψει να µιλήσετε, αλλά και να δείτε ό ένας τον άλλο, εάν έχετε και οι δύο διαδικτυακή κάµερα. Παράδειγµα χρήσης: κανονίζετε να συναντήσετε τον καθοδηγούµενό σας, ώστε να γνωριστείτε και να µιλήσετε για το πρόγραµµα. Wiz-IQ (http://www.wiz-iq.com) και Vyew (http://vyew.com ) ωρεάν πλατφόρµες εικονικής διδασκαλίας, που σας επιτρέπουν να χρησιµοποιήσετε έναν εικονικό πίνακα τάξης, να µοιραστείτε την οθόνη σας ή/και να µιλήσετε µεταξύ σας προφορικά ή µέσω chat. Παράδειγµα χρήσης: είχνετε στον καθοδηγούµενό σας πώς να δηµιουργήσει µία οµάδα στο Facebook για τους µαθητές του: του εξηγείτε προφορικά το κάθε βήµα, ενώ ταυτόχρονα επιδεικνύετε πώς γίνεται στην οθόνη. Φυσικά, η επιλογή του εργαλείου εκ µέρους σας µπορεί επίσης να εξαρτάται και από τον βαθµό εξοικείωσης που έχετε εσείς και ο καθοδηγούµενός σας µε τα διάφορα εργαλεία, καθώς και από το τι ακριβώς ενδιαφέρεται ο καθοδηγούµενος να µάθει να κάνει. Εάν δεν είστε εξοικειωµένος µε κανένα από αυτά τα εργαλεία και ενδιαφέρεσθε να µάθετε περισσότερα για αυτά, σας συστήνουµε να διαβάσετε τα τεχνολογικά εγχειρίδια aplanet για περισσότερες πληροφορίες. Σελίδα 9
3.4 Κώδικας διαδικτυακής συµπεριφοράς Βεβαιωθείτε ότι και εσείς και ο καθοδηγούµενός σας είστε ενηµερωµένοι σχετικά µε οποιονδήποτε ειδικό κώδικα διαδικτυακής συµπεριφοράς που ίσως να υπάρχει στα πλαίσια χρήσης του µέσου επικοινωνίας που επιλέξατε να χρησιµοποιήσετε. Παραδείγµατα τέτοιου είδους κανόνων συµπεριλαµβάνουν: Την αποφυγή χρήσης κεφαλαίων χαρακτήρων (οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν την χρήση κεφαλαίων ισοδύναµη µε το να φωνασκείς) Προσοχή στο πώς χρησιµοποιείτε τα εικονίδια emoticon (δηλαδή, αποφύγετε την υπερβολική χρήση τους) Προσοχή στην χρήση σαρκασµού και χιούµορ. Ακόµη σηµαντικότερος είναι ο κώδικας διαδικτυακής συµπεριφοράς που ισχύει για τα συγκεκριµένα εργαλεία που χρησιµοποιείτε κατά την διάρκεια της διαδικασίας καθοδήγησης, ιδιαιτέρως δε εκείνα τα εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί σε σχέση µε συγκεκριµένα κοινωνικά δίκτυα (η νοοτροπία της αυτοπροβολής, η κατάλληλη περίσταση για ευχαριστίες, η συχνότητα των αναρτήσεων, θέµατα προστασίας της ιδιωτικής ζωής κλπ.). Μία πολύ καλή ιδέα είναι να αφιερώσετε χρόνο για να συζητήσετε αυτόν τον κώδικα στην αρχή της διαδικασίας καθοδήγησης. Μέρος 4 Τα στάδια της ιαδικασίας Καθοδήγησης aplanet Το Μέρος 4 είναι ένας οδηγός για τους µέντορες του προγράµµατος aplanet και αναφέρει µε λεπτοµέρειες όλα τα βήµατα που πρέπει να ακολουθηθούν κατά την διάρκεια της διαδικασίας καθοδήγησης. 4.1 Εθελοντική συµµετοχή Όταν κάποιος γίνεται µέλος της κοινότητας aplanet, του ζητείται να προσδιορίσει κατά πόσον θα τον ενδιέφερε να γίνει µέντορας. Αυτά τα άτοµα θα καταγραφούν και θα προστεθούν στον κατάλογο µεντόρων στο Ning µας σε αυτήν την σελίδα: http://aplanetproject.org/page/mentors-1 4.2 Ξεκινώντας την καθοδήγηση Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τρόποι έναρξης της διαδικασίας καθοδήγησης: Ένας µέντορας µπορεί να πάρει την πρωτοβουλία και να πλησιάσει έναν καθοδηγούµενο καθηγητή. Καθώς ένας εθελοντής µέντορας εξετάζει τον κατάλογο των µελών της κοινότητας Ning του προγράµµατος aplanet, εντοπίζει κάποιο άτοµο το οποίο αναζητά µέντορα και έρχεται σε επαφή µε αυτό το άτοµο, προσφέροντας την βοήθειά του. Ένας καθοδηγούµενος καθηγητής µπορεί να πάρει την πρωτοβουλία να έλθει σε επικοινωνία µε έναν µέντορα. Ενώ ένας καθοδηγούµενος εξετάζει τον κατάλογο των µεντόρων, µπορεί να εντοπίσει έναν διαθέσιµο µέντορα και να πλησιάσει αυτό το άτοµο ζητώντας βοήθεια. Ένας συνεργάτης του προγράµµατος aplanet µπορεί να συστήσει τους µεν στους δε. Ένας απο τους συνεργάτες του προγράµµατος aplanet µεσολαβεί και Σελίδα 10
διευκολύνει την συνάντηση µεταξύ µέντορα και καθοδηγούµενου, αφού πρώτα διαπιστώσει ότι τα ενδιαφέροντά τους είναι συµβατά. Κάποια σηµεία που πρέπει να λάβετε υπ' όψιν σας κατά την διαδικασία επιλογής καθοδηγουµένου περιλαµβάνουν τα εξής: Θέµατα χρόνου. Είστε στην ίδια ζώνη ώρας; Υπάρχουν κάποιες ώρες κατά τις οποίες είστε και οι δύο ελεύθεροι να συνοµιλήσετε; Θέµατα γλώσσας. Έχετε και οι δύο πείρα στην διδασκαλία της ίδιας γλώσσας; Αν και δεν είναι απαραίτητο, όταν και ο µέντορας και ο καθοδηγούµενος διδάσκουν την ίδια γλώσσα, αυτό µπορεί να διευκολύνει τα πράγµατα. Αφού ο συγκεκριµένος συνδυασµός µέντορα και καθοδηγούµενου έχει καθορισθεί, ο µέντορας πρέπει να έλθει σε επαφή µε τον καθοδηγούµενο, στέλνοντάς του ένα µήνυµα στο Ning, και κανονίζοντας κατόπιν την αρχική συνάντηση. Όταν ένας µέντορας έχει αναλάβει καθοδηγούµενους, θα πρέπει να µας ειδοποιήσει ότι η διαδικασία έχει ξεκινήσει, στέλνοντας ένα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στην διεύθυνση aplanet.mentors@gmail.com. Εν συνεχεία, θα σηµειώσουµε στην σελίδα Μεντόρων του Ning ότι δεν είστε πλέον διαθέσιµος ώστε να µην λαµβάνετε περαιτέρω αιτήσεις από καθοδηγούµενους. 4.3 Κατά την διάρκεια της καθοδήγησης α) Ανάλυση αναγκών. Κατά την αρχική συνάντηση, ο µέντορας πρέπει να προσδιορίσει τιις ανάγκες του καθοδηγούµενου. Για να µπορέσει να το κάνει αυτό, ο µέντορας πρέπει πρώτα να κατανοήσει ποιό είναι το επίπεδο εµπειρίας του καθοδηγούµενου σε ΤΠΕ και κοινωνικά δίκτυα, καθώς και ποιες είναι οι συνθήκες διδασκαλίας υπό τις οποίες εργάζεται ο καθοδηγούµενος. Το πρώτο σηµείο που θα πρέπει να κοιτάξει ο µέντορας είναι η προσωπική σελίδα του καθοδηγούµενου στο Ning του προγράµµατος aplanet. Επίσης, ο µέντορας µπορεί να χρησιµοποιήσει το ερωτηµατολόγιο καθοδηγούµενου ως βάση για την πρώτη τους συνάντηση. Ο καθοδηγούµενος θα πρέπει ήδη να το έχει συµπληρώσει στα πλαίσια της συµµετοχής του στο aplanet προτού ξεκινήσει η διαδικασία καθοδήγησης. ιαθέτουµε και αρκετά άλλα έγγραφα τα οποία βοηθούν και τον µέντορα και τον καθοδηγούµενο κατά την διάρκεια της όλης διαδικασίας, τα οποία και αναφέρονται στην σελίδα 5 αυτού του εγχειριδίου. β) Στοχοθεσία. Ο µέντορας και ο καθοδηγούµενος µπορούν εν συνεχεία να θέσουν µία σειρά στόχων βασισµένων στις ανάγκες του καθοδηγούµενου και στα όσα ειπώθηκαν στην πρώτη συνάντηση. Αυτοί οι στόχοι θα πρέπει να καταγραφούν και από τον µέντορα και από τον καθοδηγούµενο (συστήνουµε την επιβεβαίωση των στόχων από τον µέντορα, στέλνοντας ένα µήνυµα στον καθοδηγούµενο µετά την αρχική συνάντηση). Επίσης, συστήνουµε την χρησιµοποίηση των παρακάτω κριτηρίων κατά τον προσδιορισµό αυτών των στόχων. Με άλλα λόγια, οι στόχοι σας θα πρέπει να είναι: Συγκεκριµένοι αυτό που επιζητά ο µέντορας πρέπει να εκφράζεται µε σαφήνεια και ακρίβεια. Μετρήσιµοι πώς θα καταλάβετε ότι ο στόχος επετεύχθη; Εφικτοί ο στόχος θα πρέπει να είναι ρεαλιστικός. Σχετικοί δηλαδή, να είναι συνάρτηση των συνθηκών διδασκαλίας υπό τις οποίες εργάζεται ο καθοδηγούµενος Εντός χρονικών ορίων βεβαιωθείτε ότι έχετε θέσει προθεσµίες. Σελίδα 11
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε αυτά τα κριτήρια, παρακαλώ ανατρέξτε στην διεύθυνση http://en.wikipedia.org/wiki/smart_criteria. Προσέξτε να µην θέσετε υπερβολικά πολλούς στόχους. Τρείς στόχοι είναι υπεραρκετοί στην αρχή. Να θυµάστε ότι ο καθοδηγούµενος µπορεί πάντοτε να προσθέσει και άλλους στόχους αργότερα, αφού οι αρχικοί στόχοι έχουν επιτευχθεί. γ) Τακτική επαφή. Συµφωνείστε πότε θα συναντηθείτε ξανά. Η διαδικασία καθοδήγησης θα λειτουργήσει καλύτερα εάν καθορίσετε µία συγκεκριµένη ώρα και µέρα για τις συναντήσεις σας προτείνουµε µία φορά την εβδοµάδα ώστε να συζητάτε τα βήµατα που έχετε κάνει για την επίτευξη των στόχων σας. δ) Εργαλεία ΤΠΕ. Ως µέντορας, µπορεί να επιλέξετε να βοηθήσετε τους καθοδηγούµενούς σας να χρησιµοποιήσουν κάποια από τα εργαλεία ΤΠΕ που αναφέρονται στον ιστότοπο aplanet και στο Εγχειρίδιο Καθηγητή aplanet. Μερικά από αυτά τα εργαλεία θα είναι χρήσιµα για την δηµιουργία ενός Π Μ, ενώ άλλα είναι εργαλεία που θα είναι χρήσιµα για τους καθηγητές στα µαθήµατά τους. Εάν γνωρίζετε κάποιο εργαλείο που δεν έχουµε αναφέρει, τότε µπορείτε εύκολα να το µοιραστείτε µε την κοινότητα aplanet χρησιµοποιώντας το LRFA ( είτε το Εγχειρίδιο LRFA). 4.4 Φθάνοντας στο τέλος Σε ένα τέτοιου είδους πρόγραµµα, βοήθειας των καθοδηγουµένων στην συνέχιση της επαγγελµατικής τους ανάπτυξης, είναι συχνά δύσκολο να αναγνωρίσεις πότε η διαδικασία καθοδήγησης έχει φθάσει στο τέλος της. Πώς καταλαβαίνει ένας µέντορας πότε πρέπει να θέσει ένα τέλος; Προκειµένου να αφεθεί η διαδικασία καθοδήγησης να παραταθεί υπερβολικά ή/και να αρχίσει να φθίνει, είναι χρήσιµο να εξετάσει ο µέντορας το κατά πόσον η όλη διαδικασία πλησιάζει στο τέλος της. Παραθέτουµε εδώ µερικές κατευθυντήριες γραµµές για να σας βοηθήσουµε να πάρετε αυτήν την απόφαση. Οι καθοδηγούµενοι δεν χρειάζονται πλέον µέντορα όταν είναι σε θέση να καταδείξουν ότι: χρησιµοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα µε αυτοπεποίθηση, για να έλθουν σε επαφή µε άλλους καθηγητές, να µοιρασθούν πόρους και να µάθουν από τους άλλους έχουν αναπτύξει την ικανότητά τους να χρησιµοποιούν διαδικτυακά εργαλεία για την επαγγελµατική τους ανάπτυξη είναι ικανοί να χρησιµοποιήσουν µία ποικιλία τεχνολογιών µάθησης, ώστε να εργάζονται από κοινού µε άλλους καθηγητές σε επίπεδο που οι ίδιοι κρίνουν ικανοποιητικό έχουν αρκετές γνώσεις µίας ποικιλίας προσεγγίσεων και στρατηγικών στις οποίες µπορούν να προσφύγουν όταν τα πράγµατα δεν εξελίσσονται όπως τα περίµεναν γνωρίζουν πού να στραφούν για περαιτέρω βοήθεια, όταν την χρειάζονται δηλαδή, έχουν δηµιουργήσει ένα αποτελεσµατικό προσωπικό δίκτυο µάθησης (Π Μ). Όταν τελειώσει η διαδικασία καθοδήγησης, σας παρακαλούµε να συµπληρώσετε εσείς και οι καθοδηγούµενοί σας ένα µετα-πιλοτικό ερωτηµατολόγιο, το οποίο θα βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράµµατος aplanet, καθώς και στο Ning µας. Θα χρησιµοποιήσουµε τις πληροφορίες και τα σχόλιά σας σε αυτό το στάδιο για να βελτιώσουµε το σύστηµα καθοδήγησης και να κάνουµε αλλαγές και στα άλλα κείµενα, όπου αυτό είναι απαραίτητο, ώστε να κάνουµε τα πράγµατα καλύτερα για όλους τους µελλοντικούς µέντορες και καθοδηγούµενους. Σελίδα 12
Μέρος 5 Βοήθεια προς τους µέντορες Το Μέρος 5 περιέχει πληροφορίες σχετικά µε το πού µπορούν να στραφούν οι µέντορες για βοήθεια. 5.1 Πρώτη συνάντηση τι πρέπει να προσέξουν οι µέντορες Για να σας βοηθήσουµε να προετοιµαστείτε για την πρώτη σας συνάντηση σε πραγµατικό χρόνο µε τον καθοδηγούµενο, σας παραθέτουµε έναν κατάλογο σηµείων που πρέπει να έχετε υπ' όψιν σας. Έχετε επαρκή γνώση των εγχειριδίων και των πόρων aplanet; Έχετε έλθει σε επαφή µε τον καθοδηγούµενο στο Ning του προγράµµατος aplanet και έχετε δει την προσωπική του σελίδα; Έχετε συµπληρώσει και εσείς και ο καθοδηγούµενος το ερωτηµατολόγιο ΤΠΕ του προγράµµατος aplanet; Μπορείτε να πάρετε πληροφορίες από εµάς, στέλνοντας ένα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στην διεύθυνση aplanet.mentors@gmail.com Έχετε αποφασίσει ποια πλατφόρµα θα χρησιµοποιήσετε (Skype, Wiz-IQ, Vyew, κλπ.) για την πρώτη σας συνάντηση; 5.2 Τι κάνουµε όταν υπάρχει πρόβληµα Όλοι µας κάποια στιγµή θα χρειασθεί να στραφούµε στους άλλους για βοήθεια και καθοδήγηση. Είναι σηµαντικό να θυµάστε ότι δεν είστε µόνος σας. Το να είστε µέντορας του προγράµµατος aplanet σηµαίνει ότι ανήκετε σε µία οµάδα εκπαιδευτικών που µε χαρά και προθυµία θα προσφέρουν την βοήθειά τους όταν χρειάζεται. Μπορεί να χρειασθείτε βοήθεια σε θέµατα τεχνικά (π.χ. κάποιο ερώτηµα που δεν µπορείτε να απαντήσετε σχετικά µε ένα εργαλείο που χρησιµοποιείτε) ή σε κάτι που αφορά πιο άµεσα την διαδικασία καθοδήγησης. Παραθέτουµε µερικούς από τους τρόπους µε τους οποίους µπορείτε να λάβετε περαιτέρω βοήθεια αν χρειασθεί: Αναρτώντας ένα µήνυµα στην ιστοσελίδα µίας από τις οµάδες µεντόρων στο Ning (http://aplanet-project.org/groups). Εάν η φύση της βοήθειας που αναζητάτε έχει να κάνει µε ένα συγκεκριµένο εργαλείο, τότε προσπαθείστε να ρωτήσετε την οµάδα που ασχολείται µε αυτό το εργαλείο. Με αυτόν τον τρόπο, θα µπορέσουµε επίσης να συντάξουµε έναν κατάλογο Συχνών Ερωτήσεων οι οποίες θα βοηθήσουν άλλους µέντορες που µπορεί να αντιµετωπίσουν το ίδιο πρόβληµα. Εάν δεν υπάρχει µία συγκεκριµένη οµάδα που ασχολείται µε το θέµα σας, τότε αναρτείστε την ερώτησή σας στην γενική σελίδα των µεντόρων aplanet. Η γενική σελίδα των µεντόρων aplanet είναι ο χώρος στον οποίο θα κάνετε ερωτήσεις σχετικές µε την διαδικασία καθοδήγησης αυτή καθ' εαυτή. Εάν προτιµάτε να επικοινωνήσετε µε κάποιον από τους συνεργάτες aplanet κατ' ιδίαν για κάποιο θέµα, τότε µπορείτε να στείλετε ένα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στην διεύθυνση aplanet.mentors@gmail.com Σελίδα 13
Προς διευκρίνηση, παραθέτουµε δύο υποθετικά σενάρια ως παραδείγµατα τού πότε µπορεί να χρειασθείτε βοήθεια: Σενάριο 1. Υποστηρίζετε έναν καθηγητή ο οποίος εκφράζει την επιθυµία να χρησιµοποιήσει την πλατφόρµα Adobe Connect. έν έχετε την ανάλογη εµπειρία, για αυτό και αναρτάτε ένα µήνυµα στην σελίδα της οµάδας µεντόρων aplanet ζητώντας βοήθεια. Ένας εθελοντής προσφέρεται να κάνει σε εσάς και τον καθοδηγούµενό σας ένα εισαγωγικό µάθηµα πάνω στην χρήση του συστήµατος. Σενάριο 2. Κανονίσατε την δεύτερη συνάντησή σας µε τον καθοδηγούµενό σας αλλά εκείνος δεν εµφανίσθηκε. εν πήρατε απάντηση στα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου που του στείλατε ακολούθως και ανησυχείτε για τον καθοδηγούµενο. Αποφασίζετε να στείλετε ένα µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στην διεύθυνση aplanet.mentors@gmail.com ζητώντας βοήθεια και ένας από τους συνεργάτες aplanet επικοινωνεί µαζί σας και κάνει τα αδύνατα δυνατά για να µάθει τι συνέβη µε τον καθοδηγούµενό σας. Το σηµαντικότερο όλων: παρακαλούµε να θυµάστε ότι είµαστε εδώ για να σας βοηθήσουµε. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε µαζί µας αν χρειασθεί. Μέρος 6 - Πόροι Οι παρακάτω πόροι αφορούν τους µέντορες που θα ήθελαν να µάθουν περισσότερα για την διαδικασία καθοδήγησης. 6.1 Πόροι προγράµµατος aplanet Οι άλλοι πόροι aplanet αναφέρονται στις σελίδες 3-4 αυτού του εγχειριδίου. Προτείνουµε όλοι οι µέντορες του προγράµµατος aplanet να εξοικειωθούν µε αυτούς τους πόρους προτού ξεκινήσουν την διαδικασία καθοδήγησης. 6.2 Για περαιτέρω ανάγνωση Συµβουλευθήκαµε τα παρακάτω βιβλία και άρθρα κατά την προετοιµασία των εγχειριδίων καθοδήγησης aplanet και τα συνιστούµε στους µέντορες που επιθυµούν να µάθουν περισσότερα σχετικά µε την διαδικασία καθοδήγησης γενικότερα, και την διαδικασία διαδικτυακής καθοδήγησης ειδικότερα. Bierema, LL & Merriam SB (2002) E-mentoring: Using computer mediated communication to enhance the mentoring process. Innovative Higher Education 26(3) pp211-27 Boreen, J, MK Johnson, D Niday & J Potts (2009) Mentoring Beginning Teachers. New York: Stenhouse Clutterbuck, D & D Megginson (2005) Techniques for Coaching and Mentoring. Oxford: Butterworth-Heinemann Clutterbuck, D (2009) 'Evaluating Mentoring' Clutterbuck Associates available online:http://www.gptrainingconsultants.com/tools-and-resources Clutterbuck, D (2009) 'Code of Practice for the Mentoring Relationship' Clutterbuck Associates available online: http://www.gptrainingconsultants.com/tools-and-resources Clutterbuck, D (2009) 'Mentoring FAQs' Clutterbuck Associates available online: http://www.gptrainingconsultants.com/tools-and-resources Clutterbuck, D (2010) 'The Seven Layers of Mentoring' Clutterbuck Associates available online: http://www.gptrainingconsultants.com/tools-and-resources Clutterbuck, D (2010) 'How to be a great e-mentor or e-coach' Clutterbuck Associates available online: http://www.gptrainingconsultants.com/tools-and-resources Σελίδα 14
Clutterbuck, D (2010) 'Creating a Coaching and Mentoring Culture' Clutterbuck Associates. Available online: http://www.gptrainingconsultants.com/tools-and-resources Clutterbuck, D and Hussain, Z (2009) Virtual Coach, Virtual mentor, Information Age Publishing. Ensher, EA & SE Murphy (2005) Power Mentoring. New York: Jossey-Bass Field, B & T (eds.) (1994) Teachers as Mentors: A Practical Guide. London: Falmer Press Gray, C (2001) Mentor development in the education of modern language teachers. Clevedon: Multilingual Matters. Harrington, A (1999) 'E-mentoring:The Advantages and Disadvantages of using email to support distant mentoring' Available online: www.coachingnetwork.org.uk/resourcecentre/articles Hicks, Glasgow, & McNary (2005). What successful mentors do. Research-based strategies for new teacher induction, training, & support. Thousand Oaks, CA: Corwin Press Jenkins, D 'Providing Feedback' in Gray, C (2001) Jonson, K. F. (2002). Being an effective mentor: How to help beginning teachers succeed. Thousand Oaks, CA: Corwin Press Malderez, A. (2009). Mentoring. In Richards & Burns (Eds.), Cambridge Guide to Second Language Teacher Education (pp. 259-268). Malderez, A & M Wedell (2007) Teaching Teachers: Processes and Practices. London: Continuum Malderez, A & C Bodóczky (199) Mentor courses: A resource book for trainer-teachers. Cambridge: CUP Megginson, D & D Clutterbuck (2009) Further Techniques for Coaching and Mentoring.Oxford: Butterworth-Heinemann Pitton, D. E. (2006). Mentoring novice teachers. 2nd edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press. Portner H (2008) Mentoring New Teachers. London:Sage Rhodes, C, M Stokes & G Hampton (2004) A Practical guide to Mentoring, Coaching and Peer-Networking. London: Routledge-Falmer Richards & Farrell (2005). Professional development for language teachers: Strategies for teacher learning. Cambridge: CUP Slavit, D, TH Nelson & A Kennedy (eds.) (2009) Perspectives on Supported Collaborative Teacher Inquiry. New York: Routledge Stoddard, A (1953) The Heart of Mentoring: Ten Proven Principles. Colorado Springs:Navpress Taylor, M and J Stephenson (1996) 'What is mentoring?' In R. McBride (ed.) Teacher education policy. Some issues arising from research and practice (pp. 22-37). London: Falmer Press. Zachary, L (2009) The Mentee's Guide. New York: Jossey-Bass Σελίδα 15