Αρχές Διοίκησης και Οργάνωση Παραγωγής 2015-16 Α.Τσίπουρας Εισαγωγή Στόχος του μαθήματος Σύγχρονες παγκόσμιες εξελίξεις, απελευθέρωση αγορών, ηλεκτρονικό εμπόριο Ανταγωνιστικό Περιβάλλον, Taxύτατες αλλαγές σε τεχνολογίες παραγωγής, πελάτες, αγορές, διαχείριση πληροφορίας. Σωστή Οργάνωση και Αποτελεσματική Διοίκηση απαραίτητη προϋπόθεση για την προσαρμογή, ανάπτυξη και βιωσιμότητα μιας παραγωγικής μονάδας 1
Εισαγωγή 2
Τι είναι αγαθό; Τι είναι παραγωγή; Η δημιουργία υλικών αγαθών τα οποία δεν υπάρχουν σε αποδεκτές ποσότητες που να καλύπτουν τις ανάγκες όλων όσων θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν, μπορεί να οριστεί ως παραγωγή. Βιομηχανική παραγωγή 3
Ποιοι παράγουν τα αγαθά; Βιομηχανική παραγωγή δημιουργία μεγάλων ποσοτήτων αγαθών με εξειδικευμένου μηχανολογικό εξοπλισμό Στη προ-βιομηχανική κοινωνία ήταν βιοτεχνική μικρά εργαστήρια με ένα ή περισσότερους τεχνίτες 4
Παραγωγή Κάθε οργανωμένη δραστηριότητα που σκοπεύει στην αύξηση της αξίας ή της χρησιμότητας υλικών πραγμάτων ή την παροχή υπηρεσιών με την ανάλωση κάποιων πόρων (υλικά, εργασία, πνευματικό κεφάλαιο ). Παραγωγικό Σύστημα κάθε φυσικός ή κοινωνικός οργανισμός, οργανωμένο σύνολο που παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες Δημόσιες υπηρεσίες, βιομηχανία, επιχειρήσεις κλπ. 5
Παραγωγική Διαδικασία Η Οργάνωση και η Διοίκηση καλούνται να δημιουργήσουν στο εσωτερικό κάθε παραγωγικού φορέα ή οργανισμού τις συνθήκες για την άριστη αξιοποίηση των συντελεστών παραγωγής Συντελεστές Παραγωγής Παραγωγική διαδικασία Οικονομικά αγαθά 6
Τι χρειάζεται για την παραγωγή των αγαθών; Παραγωγική Διαδικασία 7
Η διαδικασία παραγωγής Διάγραμμα ροής 8
Τα απόβλητα Οι τομείς Παραγωγής Πρωτογενής Τομέας Δημιουργία αγαθών σχεδόν σε φυσική κατάσταση Δευτερογενής Τομέας Επεξεργασία Μεταποίηση πρώτων υλών Γραμμή παραγωγής Μαζική Παραγωγή Τυποποίηση Τριτογενής Τομέας Τελευταίο στάδιο παραγωγικής διαδικασίας Διανομή αγαθων - Υπηρεσίες 9
Απασχόληση και τομείς παραγωγής 10
Οικονομική αναπτυξη και παραγωγή ΑΕΠ : δείκτης οικονομικής ανάπτυξης Συνολική αξία όλων των αγαθών που παράγονται από μια χώρα, και από τους τρείς τομείς παραγωγής ετησίως Αναπτυσσόμενες Χώρες Πρωτογενής > Δευτερογενή ή Τριτογενή Αναπτυγμένες χώρες Πρωτογενής < Δευτερογενή ή Τριτογενή Κατανομη ΑΕΠ στη Ελλάδα - Εξέλιξη 11
Κατανομή Υπηρεσιών στην Ελλάδα Σκοπος παραγωγής 12
Έσοδα έξοδα μιας παραγωγικής μονάδας Σκοπός μιας παραγωγικής μονάδας 13
Πως το καταφέρνει; Μέχρι το 1960 επικεντρώνονταν στην παραγωγική διαδικασία, σταδιακά επεκτάθηκαν: πρώτες ύλες και προϊόν. ανακύκλωση υλικών ανάγκες προδιαγραφών και της τυποποίησής του, εξάντλησης των αποθεμάτων των φυσικών πόρων καλή σχεδίασή ποιότητάς ρύπανσης του περιβάλλοντος. 14
Τελικά τι επιδιώκει μια παραγωγική μονάδα; Την παραγωγή προϊόντων καλής ποιότητας Την κατά το δυνατό μείωση των: κόστους παραγωγής κόστους κατασκευής Κόστους συντήρησης της βιομηχανικής εγκατάστασης έξοδων μεταφοράς των πρώτων υλών την αμοιβής του προσωπικού κατανάλωσης υλικών και ενέργειας, της απασχόλησης εργασίας και της δαπάνης κεφαλαίων ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος Την αύξηση της: απόδοσης ταχύτητας αύξηση της παραγωγικότητας Ερευνητική διαδικασία παραγωγής Εμπεριέχει πολλές δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων. Ικανοποιεί πολλές από τις ανάγκες του ανθρώπου 15
Ποια προβλήματα πρέπει να αντιμετωπισθούν... Πόση ποσότητα από ένα προϊόν θα πρέπει να παράγει μια παραγωγική μονάδα. Ποιες θα πρέπει να είναι οι ποιοτικές προδιαγραφές του παραγόμενου προϊόντος για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό. Σε ποια τιμή θα πρέπει να προσφέρεται το προϊόν στον καταναλωτή. Τι είδους διαφήμιση θα πρέπει να γίνει για να είναι περισσότερο αποτελεσματική η προώθηση ενός προϊόντος στην αγορά. Οργάνωση Παραγωγικών Μονάδων: η τεχνολογία 16
Οργάνωση Παραγωγικών Μονάδων: η κοινωνία της πληροφορίας Οργάνωση Παραγωγικών Μονάδων: οι εργαζόμενοι 17
Οργάνωση Παραγωγικών Μονάδων: οι εργαζόμενοι Οι σύγχρονες επιχειρήσεις χρειάζονται εργαζόμενους που: Οργάνωση Παραγωγικών Μονάδων: Το περιβάλλον 18
Aειφόρος ή Συντηρούμενη Aνάπτυξη Aειφόρος ή Συντηρούμενη Aνάπτυξη (Sustainable Development),είναι το είδος της ανάπτυξης που αντιμετωπίζει τις ανάγκες του παρόντος με ήπια μέσα,χωρίς να αποστερεί από τις επόμενες γενιές τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τις δικές τους ανάγκες. Οργάνωση Παραγωγικών Μονάδων: Το Οργανόγραμμα 19
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Σχεδιάζει τη στρατηγική της επιχείρησης και είναι υπεύθυνος για την υλοποίησή της Καθορίζει τις δραστηριότητες μετά από εισηγήσεις των υπευθύνων Καθορίζει και τηρεί χρονοδιάγραμμα εργασιών. Καθορίζει κριτήρια αξιολόγησης και πριμ παραγωγικότητας. Ενημερώνει τόσο το Διοικητικό Συμβούλιο όσο και τους υπευθύνους των τμημάτων Ενημερώνεται για όλες τις εξελίξεις στην αγορά. Αντιπροσωπεύει την εταιρεία σε εκδηλώσεις και την εκπροσωπεί με την υπογραφή του ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ MARKETING Χαράζει τη στρατηγική της επιχείρησης μετά από έρευνα αγοράς. Προωθεί την εικόνα της επιχείρησης ώστε να αυξηθούν τα κέρδη με τη βοήθεια της διαφήμισης αλλά και άλλων μέσων (προσφορές, πιστοποίηση προϊόντων, διαφημιστικά δώρα, κλπ) Οργανώνει το σύστημα των πωλήσεων. Επιλέγει και εκπαιδεύει το προσωπικό των πωλήσεων. Προβλέπει την πορεία των πωλήσεων. Καθορίζει το σύστημα διαφόρων πληρωμών 20
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Συμμετέχει στη διαμόρφωση του καταστατικού. Συντάσσει τον προϋπολογισμό της εταιρείας Συντάσσει τον ισολογισμό της εταιρείας Υπολογίζει τα κέρδη από τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τα διανέμει στους μετόχους. Είναι υπεύθυνος για την τήρηση των λογιστικών βιβλίων από το λογιστήριο της επιχείρησης. Ειναι υπεύθυνος για το τμήμα κοστολόγησης της παραγωγής των προϊόντων. Παρακολουθεί τη φορολογική νομοθεσία και επιβλέπει τα φοροτεχνικά της επιχείρησης. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Καθορίζει τις προδιαγραφές των παραγόμενων προϊόντων. Καθορίζει τη δομή και λειτουγία των παραγόμενων προϊόντων από την επιχείρηση. Σχεδιάζει νέα προϊόντα ή επανασχεδιάζει ήδη υπάρχοντα, βελτιώνοντάς τα. 21
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Συντονίζει και υλοποιεί το πρόγραμμα παραγωγής ώστε να παραχθούν προϊόντα υψηλής ποιότητας και μικρού κόστους παραγωγής. Κατασκευάζει δείγματα των προτεινόμενων προϊόντων. Σχεδιάζει τη γραμμή παραγωγής υπολογίζοντας τον απαιτούμενο χρόνο. Βελτιστοποιεί τη γραμμή παραγωγής όπου χρειάζεται. Εξετάζει όλους τους παράγοντες που επηρεάζον τη γραμμή παραγωγής. Καθορίζει το σύστημα ελέγχου στα κρίσιμα σημεία της γραμμής παραγωγής Προγραμματίζει τη γραμμή παραγωγής και έχει την επίβλεψή της Φροντίζει για την αυτοματοποίηση της παραγωγής. Εξασφαλίζει τις πρώτες ύλες και τον απαραίτητο εξοπλισμό. Επιλέγει το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό. Φροντίζει ώστε η παραγωγή να είναι φιλική προς το περιβάλλον. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Συντονίζει τις έρευνες και τα πειράματα σχετικά με το παραγόμενο προϊόν. 22
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ασχολείται με τις προσλήψεις προσωπικού. Σχεδιάζει και ενημερώνει το οργανόγραμμα της επιχείρησης Διατηρεί και ενημερώνει τους ατομικούς φακέλους των εργαζομένων και δημιουργεί βάσεις δεδομένων. Φροντίζει για θέματα που αφορούν τους εργαζόμενους (ασφάλιση, άδειες, υπηρεσιακές μεταβολές, απουσίες, κλπ). Εξετάζει και επιλύει προβλήματα των εργαζομένων. Συνεργάζεται στον καθορισμό των αποδοχών και των προαγωγών των εργαζομένων. Σχεδιάζει σύστημα ελέγχου της εργασίας και της απόδοσης των εργαζομένων. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ Καθορίζει τις απαιτούμενες ποσότητες υλικών Συγκεντρώνει στοιχεία με τις προδιαγραφές τους στην αγορά και ζητά προσφορές από τους προμηθευτές. Ελέγχει την παραλαβή των υλικών και φροντίζει για την ασφαλή αποθήκευσή τους Διατηρεί αρχείο με τις παλιές παραγγελίες 23
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σχεδιάζει και εκτελεί εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια σε όλα τα επίπεδα ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Σχεδιάζει συστήματα ελέγχου για κάθε φάση της παραγωγικής διαδικασίας Συντάσσει αναφορές σχετικά με τα αποτελέσματα του ποιοτικού ελέγχου Ελέγχει τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται κατά την παραγωγική διαδικασία 24
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Καθορίζει και εφαρμόζει κανόνες ασφαλείας σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία. Ελέγχει και φροντίζει για τη συντήρηση των μηχανημάτων. Εκπαιδεύει το προσωπικό σχετικά με θέματα ασφάλειας και υγειενής. Τοποθετεί αφίσες και ενημερωτικές πινακίδες όπου είναι απαραίτητο. Εξασφαλίζει προληπτικές εξετάσεις του προσωπικού για προστασία από βιομηχανικές ασθένειες όπου χρειάζεται. Προετοιμάζει σχέδια έκτακτης ανάγκης. Φροντίζει για την εξασφάλιση καλών συνθηκών εργασίας. Δημιουργεί και τηρεί αρχείο με όλα τα ατυχήματα πο έχεουν συμβεί στην επιχείρηση. Φροντίζει για την παροχή αποζημίωσης σε περίπτωσηατυχήματος. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Φροντίζει για την καλή επικοινωνία της διοίκησης με τους μετοχους αλλά και τους εργαζόμενους. Φροντίζει για την καλή επικοινωνια με πελάτες, προμηθευτές και καταναλωτές Προβάλλει την επιχείρηση Ενημερώνει τους εργαζόμενους σχτικά με θέματα που τους αφορούν Διοργανώνει γιορτές και άλλες εκδηλώσεις για τους εργαζόμενους και φροντίζει για κοινωνικές παροχές (δωρεές, κλπ) 25
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Σχεδιάζει, εγκαθιστά και συντηρεί το πληροφοριακό σύστημα της επιχείρησης Παρέχει τεχνική βοήθεια και εκπαίδευση στους χρήστες τους συστήματος 26