Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική ιεύθυνση Γεωργίας Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος Fact Sheet Ο τοµέας βοείου κρέατος είναι ο δεύτερος µεγαλύτερος τοµέας παραγωγής στην Κοινότητα, αντιπροσωπεύοντας το 10% περίπου της συνολικής γεωργικής παραγωγής (µετά από το γαλακτοκοµικό τοµέα, το µερίδιο του οποίου ανήλθε σε 18% το 1998). Σκοπός της µεταρρύθµισης της οργάνωσης αγοράς του βοείου κρέατος, η οποία συµφωνήθηκε στο πλαίσιο του Προγράµµατος ράσης 2000, είναι να: - συµβάλει στη σταθερότητα της αγοράς, - ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του τοµέα, - σταθεροποιήσει τα γεωργικά εισοδήµατα, - παράσχει περαιτέρω κίνητρα στους παραγωγούς για να προσανατολιστούν σε περισσότερο εκτατικές µεθόδους παραγωγής, - παράσχει στα κράτη µέλη τα µέσα για να προσαρµόσουν πτυχές του καθεστώτος στις ιδιαίτερες συνθήκες τους. Στις παρακάτω σελίδες παρουσιάζονται συνοπτικά οι αποφάσεις που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο του Προγράµµατος ράσης 2000. Κατευθυντήριες αρχές της µεταρρύθµισης Η µεταρρύθµιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) που συµφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο στη συνεδρίασή του, στο Βερολίνο, στις 24 και 25 Mαρτίου 1999, είναι σχεδιασµένη έτσι ώστε να προετοιµάσει την ευρωπαϊκή γεωργία για τις εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που αναµένεται να αντιµετωπίσει στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Η µεταρρύθµιση αυτή προωθεί την ανταγωνιστικότερη και φιλικότερη προς το περιβάλλον γεωργία. Αποτελεί ένα περαιτέρω βήµα στην πολιτική στήριξης των γεωργών µάλλον παρά των προϊόντων και της αµοιβής όχι µόνον της παραγωγής τους αλλά και της πρόσθετης συνεισφοράς τους στην κοινωνία. Επιπλέον, η µεταρρύθµιση θα αποτελέσει τη βασική θέση της Ένωσης κατά τη διάρκεια του προσεχούς γύρου των πολυµερών εµπορικών διαπραγµατεύσεων που άρχισε τον Νοέµβριο του 1999 στο πλαίσιο του Παγκόσµιου Οργανισµού Εµπορίου (ΠΟΕ). Μακροπρόθεσµα, οι µεταρρυθµίσεις που πραγµατοποιούνται σήµερα θα δηµιουργήσουν ευνοϊκούς όρους για την ενσωµάτωση των γεωργικών οικονοµικών των υποψηφίων για ένταξη χωρών, η προσαρµογή των οποίων θα διευκολυνθεί µε τη χρηµατοδότηση των προενταξιακών διαρθρωτικών µέτρων. Απάντηση στις νέες προκλήσεις Οι γεωργικές αγορές συνδέονται όλο και περισσότερο µε την παγκοσµιοποίηση της οικονοµίας. Η µεταρρύθµιση θα διευκολύνει τη συµµετοχή της ευρωπαϊκής γεωργίας σ αυτή τη διαδικασία και θα προσανατολίσει την παραγωγή προς την πραγµατική ζήτηση, λαµβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις των καταναλωτών όσον αφορά την ποιότητα. Η µείωση των τιµών παρέµβασης που προβλέπεται στη µεταρρύθµιση, ιδίως όσον αφορά τα σιτηρά και το βόειο κρέας, συνεπάγεται πτώση των τιµών της αγοράς, µειώνοντας µ αυτό τον τρόπο τη διαφορά µεταξύ εσωτερικών και διεθνών τιµών. Συνεπώς, η γεωργική παραγωγή θα ευθυγραµµιστεί περισσότερο µε τη ζήτηση και θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητά της. Η αύξηση των άµεσων πληρωµών στους γεωργούς, ανά εκτάριο ή ανά ζώο, θα συµβάλει στη διασφάλιση του επιπέδου και της σταθερότητας των εισοδηµάτων τους. Η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης θεωρείται πλέον ο δεύτερος πυλώνας της ΚΓΠ, σκοπός του οποίου είναι η βελτίωση της οικονοµικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης όλων των αγροτικών περιοχών. Για το σκοπό αυτό, ένα ενιαίο ρυθµιστικό πλαίσιο θα διευκολύνει την χρησιµοποίηση των µέσων αγροτικής ανάπτυξης που προορίζονται για την προώθηση όχι µόνον των γεωργικών δραστηριοτήτων, αλλά και της οικονοµικής διαφοροποίησης των αγροτικών περιοχών. Tα µέσα αυτά περιλαµβάνουν γεωργοπεριβαλλοντικά µέτρα, τα οποία έχουν ενισχυθεί. Επίσης, σκοπός της µεταρρύθµισης είναι να ενθαρρύνει φιλικότερες προς το περιβάλλον µεθόδους παραγωγής, καθιερώνοντας τη δυνατότητα της οικολογικής προϋπόθεσης, µε άλλα λόγια, εξαρτώντας τις άµεσες πληρωµές από την τήρηση περιβαλλοντικών κριτηρίων. Στην εφαρµογή της µεταρρύθµισης δίδεται µεγαλύτερη δυνατότητα ελιγµών στις εθνικές αρχές, ώστε η ΚΓΠ να πλησιάσει περισσότερο στην πραγµατικότητα και στις προσδοκίες των πολιτών γενικά και των γεωργών ειδικότερα. Έτσι, µέρος των άµεσων πληρωµών µπορεί να διατεθεί βάσει εθνικών κριτηρίων και να κατανεµηθεί σε εθνικά κονδύλια τα οποία διαχειρίζονται τα κράτη µέλη βάσει των ιδίων απαιτήσεων. Το σύστηµα αυτό θα πρέπει να πληροί τα κοινοτικά κριτήρια, ώστε να αποφευχθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισµού, ενώ επιτρέπει µεγαλύτερη ευελιξία κατά την αντιµετώπιση πολύ διαφορετικών καταστάσεων. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 1
Μεταρρύθµιση του τοµέα του βοείου κρέατος 1 Βασικά χαρακτηριστικά Η µεταρρύθµιση του τοµέα του βοείου κρέατος προβλέπει µέτρα για την εσωτερική αγορά, ώστε να: - σταθεροποιηθούν οι αγορές, - διασφαλιστεί ένα ισότιµο βιοτικό επίπεδο για τη γεωργική κοινότητα, - αποκατασταθεί η ισορροπία της κατανάλωσης κρέατος στην Κοινότητα προς όφελος του τοµέα του βοείου κρέατος, - βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα αυτών των προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Τα βασικά στοιχεία των µέτρων για την εσωτερική αγορά περιλαµβάνουν άµεσες πληρωµές στους παραγωγούς βοείου κρέατος, πληρωµές στην ιδιωτική αποθεµατοποίηση και ένα καθεστώς δηµόσιας αποθεµατοποίησης. ηµιουργήθηκε ένα πλήρες καθεστώς άµεσων πληρωµών για να αντισταθµιστεί η σταδιακή µείωση της στήριξης της αγοράς, το οποίο, ως µέρος µιας µακροπρόθεσµης στρατηγικής, είναι αναγκαίο για την αποκατάσταση µιας καλύτερης ισορροπίας µεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης στην ευρωπαϊκή αγορά. Όλες οι πτυχές της µεταρρύθµισης που αφορούν τις άµεσες πληρωµές στους παραγωγούς θα εφαρµοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2000. Το νέο καθεστώς παρέµβασης θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2002. 1 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1254/99 του Συµβουλίου της 17ης Μαΐου 1999 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 2342/1999 της Επιτροπής της 28ης Οκτωβρίου 1999 Κύριες χώρες παραγωγής βοείου κρέατος στην ΕΕ (1998) Ισπανία: 8,8% Ιρλανδία: 8,6% Ηνωµένο Βασίλειο: 10,3% Γερµανία: 19,0% Γαλλία: 20,2% Ιταλία: 14,1% Προϊόντα που καλύπτονται από τον κανονισµό - Βοοειδή ζωντανά κατοικίδια, άλλα από τα αναπαραγωγής καθαρής φυλής - Κρέατα βοοειδών, νωπά ή διατηρηµένα µε απλή ψύξη - Κρέατα βοοειδών, κατεψυγµένα - Στύλοι διαφράγµατος και διάφραγµα, νωπά ή διατηρηµένα µε απλή ψύξη - Στύλοι διαφράγµατος και διάφραγµα, κατεψυγµένα - Κρέατα βοοειδών αλατισµένα, σε άρµη, αποξεραµένα ή καπνιστά - Στύλοι διαφράγµατος και διάφραγµα αλατισµένα, σε άρµη, αποξεραµένα ή καπνιστά - Αλεύρια και σκόνες κρεάτων ή παραπροϊόντων, βρώσιµα - Άλλα παρασκευάσµατα και κονσέρβες κρεάτων, ή παραπροϊόντων σφαγίων βοοειδών, άψητα: µείγµατα κρέατος ή παραπροϊόντων σφαγίων, ψηµένων, και κρέατος ή παραπροϊόντων σφαγίων, άψητων - Βοοειδή ζωντανά αναπαραγωγής καθαρής φυλής (ζώντος βάρους άνω των 300 χγρ.) - Παραπροϊόντα σφαγίων βρώσιµα, βοοειδών, µε εξαίρεση τους στύλους διαφράγµατος και το διάφραγµα, νωπά ή διατηρηµένα µε απλή ψύξη, άλλα από τα προοριζόµενα για την παρασκευή φαρµακευτικών προϊόντων - Παραπροϊόντα σφαγίων βρώσιµα, βοοειδών, µε εξαίρεση τους στύλους διαφράγµατος και το διάφραγµα, κατεψυγµένα, άλλα από τα προοριζόµενα για την παρασκευή φαρµακευτικών προϊόντων - Παραπροϊόντα σφαγίων βοοειδών, βρώσιµα, αλατισµένα ή σε άρµη, αποξεραµένα ή καπνιστά, άλλα από τους στύλους διαφράγµατος και το διάφραγµα - Λίπη βοοειδών, ακατέργαστα (ξίγκια) ή λιωµένα έστω και µε πίεση ή που εξάγονται µε τη βοήθεια διαλυτών - Άλλα παρασκευάσµατα και κονσέρβες κρεάτων ή παραπροϊόντα σφαγίων βοοειδών, άλλα από άψητα και µείγµατα κρέατος ή παραπροϊόντων σφαγίων ψηµένων και κρέατος, ή παραπροϊόντων σφαγίων άψητων - Άλλα παρασκευάσµατα και κονσέρβες που περιέχουν κρέατα ή παραπροϊόντα σφαγίων βοοειδών, άλλα από άψητα και µείγµατα κρέατος ή παραπροϊόντων σφαγίων ψηµένων και κρέατος, ή παραπροϊόντων σφαγίων άψητων. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 2
Στήριξη της αγοράς και καθεστώς παρέµβασης Ο νέος κανονισµός εισάγει µείωση 20% του επιπέδου της στήριξης της αγοράς σε τρία ταυτόσηµα στάδια. Η τιµή παρέµβασης καθορίζεται σε 3.475 ευρώ ανά τόνο για τους πρώτους 6 µήνες του 2000 και, στη συνέχεια, µειώνεται σε 3.242 ευρώ ανά τόνο για το έτος 2000/2001 και σε 3.013 ευρώ ανά τόνο για το έτος 2001/2002. Την 1η Ιουλίου 2002, η τιµή παρέµβασης θα αντικατασταθεί από µία βασική τιµή για την αποθεµατοποίηση, η οποία καθορίζεται σε 2.224 ευρώ ανά τόνο. Μπορεί να καταβάλλεται πληρωµή για την ιδιωτική αποθεµατοποίηση, όταν - όπως στον τοµέα χοιρείου κρέατος - η µέση κοινοτική τιµή αγοράς είναι µικρότερη από 103% της βασικής τιµής. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί µε προσοχή τις εξελίξεις της αγοράς και θα εφαρµόζει τα απαιτούµενα ρυθµιστικά µέτρα. Από την 1η Ιουλίου 2002, οι παραγωγοί µπορούν να επωφελούνται και από ένα σύστηµα παρέµβασης που θα λειτουργεί ως δίχτυ ασφαλείας. Όταν η µέση τιµή αγοράς για τους ταύρους ή τα βόδια σε ένα κράτος µέλος (ή περιφέρειά του) είναι χαµηλότερη από 1.560 ευρώ ανά τόνο για δύο διαδοχικές εβδοµάδες, θα διοργανώνονται από την Επιτροπή διαγωνισµοί για υποβολή προσφορών αγοράς στο αντίστοιχο κράτος µέλος µε τη διαδικασία της επιτροπής διαχείρισης. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά την ευρωπαϊκή αγορά βοείου κρέατος και να λαµβάνει τα αναγκαία µέτρα, αν υπάρχει κίνδυνος διαταραχής της αγοράς. Άµεσες πληρωµές στους παραγωγούς Λαµβανοµένης υπόψη της ποικιλίας των διαφόρων κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, οι άµεσες πληρωµές θα περιλαµβάνουν διάφορα είδη µέτρων άµεσης στήριξης των κτηνοτρόφων. Τα µέτρα αυτά προορίζονται να: - αντισταθµίσουν τις µειώσεις της τιµής παρέµβασης (πριµοδότηση σφαγής και την ειδική πριµοδότηση βοείου κρέατος), - στηρίξουν τα εισοδήµατα των παραγωγών οι οποίοι ειδικεύονται στην παραγωγή βοείου κρέατος (πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα), - να ενθαρρύνουν τους παραγωγούς να προσανατολιστούν προς την εκτατική γεωργία (πληρωµή εκτατικοποίησης), - στηρίξουν τους παραγωγούς στις µειονεκτικές περιοχές ή σε κράτη µέλη που ειδικεύονται στην παραγωγή βοείου κρέατος (πρόσθετη πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα), - εξισορροπήσουν την αγορά καθόλη τη διάρκεια του έτους (πριµοδότηση για τη σφαγή εκτός εποχής), - επιτρέψουν στα κράτη µέλη να στηρίξουν ειδικά συστήµατα παραγωγής (εθνικά κονδύλια). Ορολογία 1 - Παραγωγός: ο µεµονωµένος γεωργός, φυσικό ή νοµικό πρόσωπο ή οµάδα φυσικών ή νοµικών προσώπων, ανεξάρτητα από το νοµικό καθεστώς το οποίο ισχύει σύµφωνα µε το εθνικό δίκαιο όσον αφορά την εν λόγω οµάδα καθώς και τα µέλη της,. του οποίου η εκµετάλλευση βρίσκεται στο έδαφος της Κοινότητας και ο οποίος εκτρέφει βοοειδή - Εκµετάλλευση: το σύνολο των µονάδων παραγωγής τις οποίες διαχειρίζεται ο παραγωγός και οι οποίες βρίσκονται στο έδαφος ενός κράτους µέλους - Περιφέρεια: κράτος µέλος ή περιφέρεια κράτους µέλους - Ταύρος: το µη ευνουχισµένο αρσενικό βοοειδές - Βόδι: το ευνουχισµένο αρσενικό βοοειδές - Θηλάζουσα αγελάδα: αγελάδα που ανήκει σε κρεοπαραγωγική φυλή ή που προέρχεται από διασταύρωση µε ζώο κρεοπαραγωγικής φυλής και ανήκει σε αγέλη η οποία προορίζεται για εκτροφή µόσχων κρεοπαραγωγής - αµαλίδα: θηλυκό βοοειδές ηλικίας µεγαλύτερης των 8 µηνών το οποίο δεν έχει γεννήσει ακόµη - Τιµή παρέµβασης στον τοµέα του βοείου κρέατος: η τιµή για σφάγια ενηλίκων αρσενικών βοοειδών, η οποία καθορίζεται από το Συµβούλιο και η οποία ενεργοποιεί τη δηµόσια παρέµβαση όταν οι τιµές αγοράς για ορισµένες κατηγορίες βοείων κρεάτων πέφτουν κάτω από ένα προκαθορισµένο ποσοστό. Από την 1η Ιουλίου 2002, η τιµή παρέµβασης θα αντικατασταθεί από µία ελάχιστη τιµή κατωφλίου, η οποία καθορίστηκε σε 1.560 ευρώ ανά τόνο βάρους σφαγίου και η οποία επιτρέπει τη δηµόσια παρέµβαση όταν η τιµή αγοράς, σε ένα κράτος µέλος ή περιφέρεια ενός κράτους µέλους είναι χαµηλότερη απ αυτό το επίπεδο - Βασική τιµή: το επίπεδο τιµής για σφάγια ενηλίκων αρσενικών βοοειδών, που καθορίστηκε από το Συµβούλιο σε 2.224 ευρώ ανά τόνο από την 1η Ιουλίου 2002. Η τιµή αυτή χρησιµεύει ως σηµείο αναφοράς για τη χορήγηση ενισχύσεων στην ιδιωτική αποθεµατοποίηση, η οποία µπορεί να ενεργοποιηθεί όταν η µέση τιµή της κοινοτικής αγοράς µειώνεται και είναι πιθανόν να παραµείνει κάτω από το 103% της καθορισθείσας τιµής - Επίπεδο στήριξης της αγοράς: το επίπεδο κατά το οποίο η Κοινότητα δύναται να παρέµβει για να στηρίξει τις τιµές της αγοράς βοείου κρέατος. Όταν η νέα µεταρρύθµιση εφαρµοστεί πλήρως, από την 1η Ιουλίου 2002, το επίπεδο θα ευρίσκεται µεταξύ του 103% της βασικής τιµής για την ιδιωτική αποθεµατοποίηση (2.224 ευρώ) και της τιµής κάτω από την οποία ενεργοποιείται το δίχτυ ασφαλείας της παρέµβασης (1.560 ευρώ). 1 Σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1254/99 του Συµβουλίου της 17ης Μαΐου 1999 Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 3
Ειδική πριµοδότηση για τα αρσενικά ζώα Ανά επιλέξιµο ταύρο 2000 160 ευρώ 2001 185 ευρώ 2002 (και εξής) 210 ευρώ Ανά επιλέξιµο βόδι και ηλικιακή οµάδα 2000 122 ευρώ 2001 136 ευρώ 2002 (και εξής) 150 ευρώ Πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα Έτος Ανά επιλέξιµο ζώο 2000 163 ευρώ 2001 182 ευρώ 2002 (και εξής) 200 ευρώ Bασικές πριµοδοτήσεις Ειδική πριµοδότηση βοείου κρέατος Πρόκειται για µία ετήσια πριµοδότηση που χορηγείται ανά ηµερολογιακό έτος και ανά εκµετάλλευση εντός των ορίων περιφερειακών ανωτάτων ορίων για ζώα, ο αριθµός των οποίων δεν υπερβαίνει τα 90 (τα κράτη µέλη µπορούν να παρεκκλίνουν απ αυτό το όριο µε βάση τα αντικειµενικά τους κριτήρια): - άπαξ κατά τη διάρκεια της ζωής, για ταύρους ηλικίας άνω των 9 µηνών ή µε ελάχιστο βάρος σφαγίου 185 kg, - δύο φορές κατά τη διάρκεια της ζωής, για µόσχους, στην ηλικία των 9 µηνών και µετά τον 21 µήνα. Περιφερειακά ανώτατα όρια για την ειδική πριµοδότηση στα αρσενικά ζώα Λουξεµβούργο Ελλάδα Κάτω Χώρες Πορτογαλία 1 Βέλγιο Σουνδία Φινλανδία ανία Αυστρία Ιταλία Ισπανία Ιρλανδία Ηνωµένο Βασίλειο 2 Γαλλία 3 Γερµανία 18 962 143 134 157 932 175 075 235 149 250 000 250 000 277 110 423 400 598 746 713 999 1 077 458 1 419 811 1 754 732 1 782 700 1 Εξαιρείται το πρόγραµµα εκτατικοποίησης που θεσπίζεται στον κανονισµό (EΚ) αριθ.1017/94 2 Αυτό το ανώτατο όριο θα αυξάνεται προσωρινά κατά 100.000 έως ότου µπορούν να εξαχθούν τα ζώντα ζώα ηλικίας µικρότερης των 6 µηνών. 3 Με την επιφύλαξη των ειδικών κανόνων που θεσπίζονται στον κανονισµό (EΟΚ) αριθ. 3763/91 Πηγή: κανονισµός (EΚ) αριθ. 1254/99 του Συµβουλίου περί κοινής οργανώσεως της αγοράς στον τοµέα του βοείου κρέατος, παράρτηµα 1. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 4
Πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα Οι πριµοδοτήσεις στη θηλάζουσα αγελάδα καταβάλλονται ετησίως στους παραγωγούς, µε τον όρο ότι, για τουλάχιστον 6 διαδοχικούς µήνες από την ηµέρα κατά την οποία υποβάλλουν την αίτησή τους για τις πριµοδοτήσεις, το ποσοστό θηλαζουσών αγελάδων και δαµάλεων που βρίσκονται στην κατοχή τους σε σχέση µε τον αριθµό των ζώων για τα οποία ζητείται η πριµοδότηση ισούται µε 80% τουλάχιστον για τις θηλάζουσες αγελάδες και 20% κατ ανώτατο όριο για τις δαµάλεις. Η πριµοδότηση αυτή περιορίζεται από ένα ατοµικό ανώτατο όριο και από ένα προαιρετικό ανώτατο όριο εκµετάλλευσης που συνδέεται µε την ποσόστωση γάλακτος (σήµερα 120.000 kg γάλακτοςα τα κράτη µέλη µπορούν επίσης να καθορίσουν διαφορετικό όριο). Μπορεί να συµπληρώνεται από µία πρόσθετη εθνική πριµοδότηση µέχρι 50 ευρώ κατ ανώτατο όριο, ανά ζώο, µε την προϋπόθεση ότι δεν προκαλείται καµία διάκριση µεταξύ των κτηνοτρόφων στα σχετικά κράτη µέλη. Οι πριµοδοτήσεις αυτές χορηγούνται µε τον όρο ότι η πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου στην εκµετάλλευση δεν υπερβαίνει τις 2 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά µονάδα κτηνοτροφικής έκτασης που χρησιµοποιείται γι αυτά τα ζώα. Τα εθνικά ανώτατα όρια για την κάλυψη όλων των δικαιωµάτων πριµοδότησης στη θηλάζουσα αγελάδα καθορίζονται στο υψηλότερο επίπεδο των πριµοδοτήσεων που έχουν καταβληθεί κατά τα έτη 1995, 1996 και 1997 + 3% (βλ. τον παρακάτω πίνακα). Για την Αυστρία, την Φινλανδία και τη Σουηδία, τα ανώτατα όρια καθορίζονται στα επίπεδα που προβλέπονται στη συνθήκη προσχώρησης. Ο νέος κανονισµός προβλέπει επίσης ότι κάθε κράτος µέλος πρέπει να διατηρεί ένα εθνικό απόθεµα δικαιωµάτων πριµοδότησης στη θηλάζουσα αγελάδα. Tα αποθέµατα αυτά θα χρησιµοποιούνται για την κατανοµή των δικαιωµάτων πριµοδότησης ιδίως σε νεοφερµένους, νέους κτηνοτρόφους και άλλους παραγωγούς µε προτεραιότητα. Ο συνολικός αριθµός των δικαιωµάτων πριµοδότησης στη θηλάζουσα αγελάδα κάθε κράτους µέλους µπορεί να καθορίζεται βάσει των πληρωµών πριµοδότησης οι οποίες πραγµατοποιούνται σήµερα σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη αναφοράς, προσαυξανόµενες κατά ένα ορισµένο ποσοστό για τη διατήρηση του εθνικού αποθέµατος. (Βλ. ποσοτικά όρια για την ειδική πριµοδότηση και την πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα στη σελ. 7). Περιφερειακά ανώτατα όρια για την ειδική πριµοδότηση στα αρσενικά ζώα Λουξεµβούργο Φινλανδία Κάτω Χώρες ανία Ελλάδα Σουνδία Πορτογαλία 1 Αυστρία Βέλγιο Ιταλία Γερµανία Ιρλανδία Ισπανία Ηνωµένο Βασίλειο Γαλλία 2 18 537 55 000 63 236 112 932 138 055 155 000 277 539 325 000 394 253 621 611 639 535 1 102 620 1 441 539 1 699 511 3 779 866 1 Εξαιρείται το ειδικό απόθεµα (78.740) που προβλέπεται στο άρθρο 2 του κανονισµού (EΚ) αριθ. 1017/94. 2 Εξαιρείται το ειδικό ανώτατο όριο (35.000) που προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 του κανονισµού (EΚ) αριθ. 3763/91. Πηγή: κανονισµός (EΚ) αριθ. 1254/99 περί κοινής οργανώσεως αγοράς στον τοµέα του βοείου κρέατος, παράρτηµα II. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 5
Άλλες πριµοδοτήσεις Πριµοδότηση για τη σφαγή (εφαρµόζεται στη σφαγή ή στις εξαγωγές προς µία τρίτη χώρα) Tα επιλέξιµα γι αυτή την πριµοδότηση ζώα είναι: - ταύροι, βόδια, αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, θηλάζουσες αγελάδες και δαµάλεις από την ηλικία των 8 µηνών (80 ευρώ ανά κεφαλή), - µόσχοι ηλικίας άνω του 1 µήνα αλλά κάτω των 7 µηνών και λιγότερο από 160 βάρος σφαγίου (50 ευρώ ανά κεφαλή). Η πριµοδότηση για τη σφαγή θα πληρώνεται απευθείας στον κτηνοτρόφο, µε τον όρο ότι τα επιλέξιµα ζώα έχουν παραµείνει στην εκµετάλλευση για ελάχιστη περίοδο 2 µηνών. Επιπλέον, η χορήγηση αυτής της πριµοδότησης υπόκειται στην προσκόµιση απόδειξης ότι το ζώο σφάζεται ή εξάγεται σε µία τρίτη χώρα. Τα εθνικά ανώτατα όρια γι αυτή την πριµοδότηση καθορίζονται στον κανονισµό εφαρµογής της Επιτροπής (EΚ) αριθ. 2342/1999 της 28ης Οκτωβρίου 1999. Πριµοδότηση για τη σφαγή Ταύροι, βόδια, αγελάδες και δαµάλεις 2000 27 ευρώ 2001 53 ευρώ 2002 (και εξής) 80 ευρώ Μόσχοι 2000 17 ευρώ 2001 33 ευρώ 2002 (και εξής) 50 ευρώ Πριµοδότηση για τη σφαγή εκτός εποχής Σκοπός της πριµοδότησης για τη σφαγή εκτός εποχής είναι να ενθαρρύνει τη σφαγή εκτός της παραδοσιακής περιόδου σφαγής, για να µειωθεί η απότοµη διόγκωση της προσφοράς σε συγκεκριµένες περιόδους του έτους καθώς και για να µειωθεί η πίεση στις τιµές. Οι πριµοδοτήσεις διατίθενται σε κράτη µέλη όπου οι σφαγές βοδιών κατά τη διάρκεια ενός δεδοµένου έτους καλύπτουν περισσότερο από το 60% των συνολικών σφαγών αρσενικών ζώων και όπου άνω του 35% των σφαγών πραγµατοποιούνται µεταξύ 1ης Σεπτεµβρίου και 30ης Νοεµβρίου. Εθνικά ανώτατα όρια για την πριµοδότηση για τη σφαγή Χώρα Ενήλικες µόσχοι Μόσχοι Βέλγιο 711 232 335 935 ανία 711 589 54 700 Γερµανία 4 357 713 652 132 Ελλάδα 235 060 80 324 Ισπανία 1 982 216 25 629 Γαλλία 4 041 075 2 045 731 Ιρλανδία 1 776 668 0 Ιταλία 3 426 835 1 321 236 Λουξεµβούργο 21 867 3 432 Κάτω Χώρες 1 207 849 1 198 113 Αυστρία 546 557 129 881 Πορτογαλία 325 093 70 911 Φινλανδία 382 536 10 090 Σουνδία 502 063 29 933 Ηνωµένο Βασίλειο 3 266 212 26 271 Πηγή: Κανονισµός (EΚ) αριθ. 2342/1999 για καθορισµό των λεπτοµερειών εφαρµογής όσον αφορά τα καθεστώτα πριµοδοιτήσεων, παράρτηµα III. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 6
Τα επίπεδα της πριµοδότησης κλιµακώνονται σε συνάρτηση µε το χρόνο σφαγής (από 72,45 ευρώ για ζώα που σφάζονται κατά τις πρώτες 15 εβδοµάδες του έτους έως 18,11 ευρώ για ζώα που σφάζονται µεταξύ της 22ης και της 23ης εβδοµάδας του έτους). Πριµοδότηση εκτατικοποίησης Οι παραγωγοί που λαµβάνουν την ειδική πριµοδότηση και/ή την πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα δύνανται να υποβάλουν αίτηση για συµπληρωµατική πληρωµή 100 ευρώ ανά χορηγηθείσα πριµοδότηση, υπό τον όρο ότι, κατά τη διάρκεια του ηµερολογιακού έτους, η πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου στην εκµετάλλευσή τους είναι µικρότερη από 1,4 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο. Εντούτοις, τα κράτη µέλη δύνανται να αποφασίσουν να πραγµατοποιήσουν την πληρωµή εκτατικοποίησης µε τον ακόλουθο τρόπο: 1. Όσον αφορά τα ηµερολογιακά έτη 2000 και 2001, να χορηγήσουν ποσό: - 33 ευρώ για πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου 1,6 µονάδων ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο ή περισσότερο και λιγότερη ή ίση µε 2,0 µονάδες ζωικού κεφαλαία ανά εκτάριοα - 66 ευρώ για πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου µικρότερη από 1,6 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο. 2. Όσον αφορά το ηµερολογιακό έτος 2002 και τα επόµενα έτη, να χορηγήσουν ποσό: - 40 ευρώ για πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου 1,4 µονάδων ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο ή περισσότερο ή λιγότερη ή ίση προς 1,8 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριοα - 80 ευρώ για πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου µικρότερη από 1,4 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο. Τα κριτήρια για το δικαίωµα σ αυτή την πριµοδότηση είναι αυστηρότερα και λαµβάνονται υπόψη όλα τα ενήλικα ζώα που βρίσκονται πράγµατι στην εκµετάλλευση καθώς και τα πρόβατα για τα οποία ζητούνται πριµοδοτήσεις. Ο αριθµός των εκταρίων που λαµβάνεται υπόψη περιορίζεται σε προσωρινούς και µόνιµους βοσκότοπους και σε όλες τις άλλες κτηνοτροφικές εκτάσεις, εκτός των αροτραίων καλλιεργειών. Ο βοσκότοπος, ο οποίος καθορίζεται από τα κράτη µέλη, πρέπει να αντιπροσωπεύει το 50% τουλάχιστον της δηλωθείσας κτηνοτροφικής έκτασης. Αυτό δεν αποκλείει τη µικτή χρήση αυτής της γης (χορτονοµή, σανός, χόρτο ενσίρωσης) κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους. Στα κράτη µέλη, όπου περισσότερο από 50% του γάλακτος παράγεται σε ορεινές περιοχές, η πριµοδότηση εκτατικοποίησης εφαρµόζεται και στην περίπτωση αγελάδων γαλακτοπαραγωγής που διαµένουν σε εκµεταλλεύσεις οι οποίες βρίσκονται σ αυτές τις περιοχές. Ποσοτικά όρια που εφαρµόζονται για την ειδική πριµοδότηση και την πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα Ενώ ο συνολικός αριθµός των ζώων που δικαιούνται της ειδικής πριµοδότησης και της πριµοδότησης στη θηλάζουσα αγελάδα θα συνεχίσει να περιορίζεται σε 2 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο κτηνοτροφικής έκτασης, τα κράτη µέλη µπορούν να καθορίζουν ένα ανώτατο όριο ειδικής πριµοδότησης ανά εκµετάλλευση διαφορετικό από 90 ζώα. Αν υπάρχει µείωση του αριθµού των πριµοδοτήσεων, λόγω αιτήσεων πριµοδότησης που υπερβαίνουν το περιφερειακό ανώτατο όριο, τα κράτη µέλη µπορούν να εξασφαλίσουν ότι η µείωση αυτή δεν εφαρµόζεται σε µικρής κλίµακας κτηνοτρόφους οι οποίοι δεν υπέβαλαν αιτήσεις ειδικής πριµοδότησης για αριθµό ζώων που υπερβαίνει αυτόν που θα καθοριστεί από το κράτος µέλος. Στην περίπτωση αυτή, η µείωση που είναι αναγκαία για να µην σηµειωθεί υπέρβαση του ανωτάτου ορίου θα περιορίζεται στους γεωργούς εκείνους οι οποίοι υπερέβησαν το περιφερειακό ανώτατο όριο. Τα κράτη µέλη µπορούν να αλλάξουν ή να άρουν το ανώτατο όριο επιλεξιµότητας των 120.000 klg για την παραγωγή γάλακτος για την πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα. Γεωργία στην υπηρεσία του περιβάλλοντος Τα κράτη µέλη ενθαρρύνονται να θεσπίζουν περιβαλλοντικά µέτρα που θεωρούν ενδεδειγµένα. Στην εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσής τους, τα κράτη µέλη θα έχουν στη διάθεσή τους τρεις δυνατότητες επιλογής: - εφαρµογή κατάλληλων αγροπεριβαλλοντικών µέτρων στο πλαίσιο αγροτικών αναπτυξιακών προγραµµάτων - τα κράτη µέλη µπορούν επίσης να πραγµατοποιούν άµεσες πληρωµές στο πλαίσιο των οργανώσεων αγοράς µε την προϋπόθεση της ανταπόκρισης σε περιβαλλοντικές απαιτήσεις που εφαρµόζονται γενικώς - µπορούν να εξαρτούν τη χορήγηση αυτών των πληρωµών από ειδικούς περιβαλλοντικούς όρους. Στις τελευταίες δύο περιπτώσεις, πρέπει να εφαρµόζεται αναλογική µείωση ή ακύρωση των πληρωµών σε περιπτώσεις µη συµµόρφωσης. Εκτός από το γεγονός ότι η ειδική πριµοδότηση και η πριµοδότηση στη θηλάζουσα αγελάδα συνδέονται µε την τήρηση ενός συντελεστή πυκνότητας στην εκµετάλλευση (2 µονάδες ζωικού κεφαλαίου ανά εκτάριο), η οργάνωση αγοράς βοείου κρέατος (όπως υπογραµµίζεται ανωτέρω) παρέχει επίσης ειδικά οικονοµικά κίνητρα για παραγωγούς που προσανατολίζονται προς την εκτατική παραγωγή. Οι πριµοδοτήσεις αυξάνονται σηµαντικά σε σύγκριση µε τα υφιστάµενα επίπεδα και οι όροι επιλεξιµότητας είναι αυστηρότεροι. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 7
Εθνικά κονδύλια Τα κράτη µέλη είναι αρµόδια να προβαίνουν σε πρόσθετες πληρωµές στους παραγωγούς µε τη µορφή πληρωµών ανά κεφαλή ζώου για αρσενικά βοοειδή, θηλάζουσες αγελάδες ή αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και δαµάλεις, είτε µε τους όρους των βασικών καθεστώτων πριµοδότησης είτε ως συµπληρώµατα της πριµοδότησης σφαγής για τα ενήλικα βοοειδή. Tα κράτη µέλη δύνανται επίσης να προβαίνουν σε πληρωµές για τις εκτάσεις όσον αφορά µόνιµους βοσκότοπους (που θα καθοριστούν από τα κράτη µέλη), οι οποίοι χρησιµοποιούνται για εκτροφή ζώων αλλά δεν χρησιµοποιούνται για να στηρίξουν απαίτηση για πρόσθετες πληρωµές για ζώα. Τα συνολικά κονδύλια γι αυτή την ενίσχυση καθορίζονται σε 164,4 εκατ. ευρώ, 328,7 εκατ. ευρώ και 493 εκατ. ευρώ αντίστοιχα για το 2000, 2001 και 2002, τα οποία θα κατανεµηθούν µεταξύ των κρατών µελών βάσει του µεριδίου τους στην κοινοτική παραγωγή βοείου κρέατος. Εθνικά κονδύλια (εκατ. ευρώ) Χώρα 2000 2001 2002 και επόµενα έτη Βέλγιο 13,1 26,3 39,4 ανία 3,9 7,9 11,8 Γερµανία 29,5 58,9 88,4 Ελλάδα 1,3 2,5 3,8 Ισπανί 11,0 22,1 33,1 Γαλλία 31,1 62,3 93,4 Ιρλανδία 10,5 20,9 31,4 Ιταλία 21,9 43,7 65,6 Λουξεµβούργο 1,1 2,3 3,4 Κάτω Χώρες 8,4 16,9 25,3 Αυστρία 4,0 8,0 12,0 Πορτογαλία2,1 4,1 6,2 Φινλανδία 2,1 4,1 6,2 Σουνδία 3,1 6,1 9,2 Ηνωµένο Βασίλειο 21,3 42,5 63,8 EU-15 164,4 328,7 493,0 Παραγωγή και κατανάλωση βοείου κρέατος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα Παραγωγή Η παραγωγή βοείου κρέατος στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπροσωπεύει σήµερα το 14% περίπου της παγκόσµιας παραγωγής. Η κοινοτική αγορά βοείου κρέατος υπέστη πρόσφατα µία κυκλική ύφεση της παραγωγής, η οποία παραµένει, ωστόσο, µάλλον περιορισµένη. Βάσει των σηµερινών εκτιµήσεων, η παραγωγή βοείου κρέατος ανήλθε σε 7,6 εκατ. τόνους το 1998, σηµείωσε, δηλαδή, πτώση 4,2% σε σχέση µε το 1997. Η πτώση αυτή οφείλεται στο συνδυασµό δύο παραγόντων: σε µία κυκλική µείωση της παραγωγής µετά την αιχµή του 1996 και στον αντίκτυπο των επειγόντων µέτρων που αποφασίστηκαν τον Οκτώβριο του 1996 για την αντιµετώπιση της κρίσης της ΣΕΒ (σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών). Τα µέτρα που θεσπίστηκαν για την αντιµετώπιση της κρίσης της ΣΕΒ ήταν: - καταστροφή των βοοειδών ηλικίας άνω των 30 µηνών στο Ηνωµένο Βασίλειο - επιλεκτική σφαγή σε πολλά κράτη µέλη - η επιλογή για τα κράτη µέλη να εφαρµόζουν την πριµοδότηση µεταποίησης των µόσχων και/ή την πρόωρη σφαγή των µόσχων κρεατοπαραγωγής. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 8
Κατανάλωση Το 1999, η κατανάλωση βοείου κρέατος στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθε σε 19 kg κατά κεφαλή. Μία καθοδική τάση της τιµής του βοείου κρέατος παγιώνει την κατανάλωση και αντισταθµίζει την ύφεση της κατανάλωσης βοείου κρέατος που σηµειώθηκε κατά την κρίση της ΣΕΒ, το 1996. Μετά από την πρωτοφανή πτώση κατά 7,4% που σηµειώθηκε το 1996, η οποία προκλήθηκε κατά κύριο λόγω απ αυτή την κρίση, η κατανάλωση βοείου κρέατος σηµείωσε σχετική ανάκαµψη το 1997 (2,7%) και το 1998 (2,8%). Η καθιέρωση κοινοτικών προγραµµάτων για την προώθηση της ποιότητας του βοείου κρέατος συνέβαλε σ αυτή την αποκατάσταση της εµπιστοσύνης του καταναλωτή. Καταναλωτές και η δυνατότητα ανίχνευσης της προέλευσης των προϊόντων Για να επιβεβαιωθεί και πάλι η ποιότητα του ευρωπαϊκού κρέατος, η Κοινότητα χορηγεί πληρωµές για µέτρα που αποσκοπούν στην προώθηση ειδικά προσδιορισµένου κρέατος. Οι κανόνες αυτοί πρέπει να εκτιµηθούν στο πλαίσιο του ευρύτερου συνόλου κανόνων που διέπουν τα πρότυπα υγείας και ασφάλειας. Τα βοοειδή αναγνωρίζονται και καταχωρούνται σε εθνικές βάσεις δεδοµένων, σε µία προσπάθεια βελτίωσης της δυνατότητας εντοπισµού της προέλευσής τους. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει την εφαρµογή ενός καθεστώτος για νέους κανόνες σχετικούς µε την επισήµανση. Προώθηση των γεωργικών προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Σε µία όλο και περισσότερο ανταγωνιστική διεθνή αγορά, τα µέτρα για την ανάδειξη του προϊόντος και της ενηµέρωσης του καταναλωτή έχουν θεµελιώδη σηµασία για τη σταθερότητα και την αύξηση της κατανάλωσης των κοινοτικών γεωργικών προϊόντων. Σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη, η Επιτροπή συγχρηµατοδοτεί εκστρατείες πληροφόρησης και προώθησης στην Κοινότητα για διάφορες οµάδες αυτών των προϊόντων. Το 2000, το ποσό για την προώθηση του βοείου κρέατος και τις εκστρατείες πληροφόρησης θα ανέλθει σε 27 εκατ. ευρώ, από τα οποία η συνδροµή της ΕΕ θα είναι 16 εκατ. ευρώ. Το εκέµβριο του 1999, βάσει µιας πρότασης της Επιτροπής, το Συµβούλιο συµφώνησε να επεκτείνει αυτές τις εκστρατείες σε τρίτες χώρες. Στη νέα αυτή πρωτοβουλία, διατηρείται η αρχή της συγχρηµατοδότησης και της εταιρικής σχέσης µε τα κράτη µέλη και τις ενδιαφερόµενες επαγγελµατικές οργανώσεις. Για να ξανακερδηθεί η εµπιστοσύνη των καταναλωτών, υπάρχουν σήµερα δύο µέτρα για τη στήριξη της παραγωγής του βοείου κρέατος: - η προώθηση της ποιότητας του βοείου κρέατος (κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 2067/92 του Συµβουλίου), η οποία συγχρηµατοδοτείται από την Κοινότητα κατά 60%. Καθορίστηκαν αυστηρά κριτήρια, όσον αφορά το καθεστώς παραγωγής (ζωοτροφές, όροι σφαγής, δυνατότητα εντοπισµού της προέλευσης, επισήµανση, κλπ), για να εξασφαλιστεί η καλύτερή δυνατή ποιότητα και η ασφάλεια του προϊόντος για τον καταναλωτή (για τους όρους, βλ. κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1318/93 της Επιτροπής). - Πληροφόρηση για την επισήµανση του βοείου κρέατος (κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 820/97 του Συµβουλίου και 2071/98). Σκοπός αυτής της εκστρατείας, η οποία χρηµατοδοτείται κατά 100% από την Κοινότητα, είναι να αυξήσει τις γνώσεις του καταναλωτή, όσον αφορά τις πληροφορίες που παρέχονται από τις ετικέτες στα προϊόντα µε βάση το κρέας (για τους όρους, βλ. κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 890/1999 της Επιτροπής). Εξέλιξη των επιπέδων παραγωγής και κατανάλωσης βοείου κρέατος στην ΕΕ (σε 1.000 τόνους) Παραγωγή 8000 Κατανάλωση 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 9
Βιολογική γεωργία Ορισµός Η βιολογική γεωργία χρησιµοποιεί φιλικές προς το περιβάλλον µεθόδους φυτικής και ζωικής παραγωγής, χωρίς τη χρήση συνθετικών λιπασµάτων, αυξητικών ορµονών, αντιβιοτικών που συµβάλλουν στην αύξηση, χηµικών ζιζανιοκτόνων ή επεµβάσεων στο γενετικό υλικό. Σκοπός της βιολογικής γεωργίας είναι να αποκαταστήσει την αλληλεξάρτηση εδάφους-φυτού, φυτού-ζώου και ζώου-εδάφους. Η βιολογική γεωργία εξελίχθηκε σ έναν από τους πιο δυναµικούς γεωργικούς τοµείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ του 1993 και του 1998, το τοµέας αυτός αναπτύχθηκε κατά 25% ετησίως, ενώ παραµένει µία περιορισµένη δραστηριότητα που αφορά µόνο το 2% της γεωργικής έκτασης της ΕΕ και το 1% των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. Το ποσοστό του εµπορίου τροφίµων στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αντιπροσωπεύουν τα βιολογικά προϊόντα αυξήθηκε σηµαντικά και το τοµέας αναµένει ότι η αύξηση αυτή θα διπλασιαστεί ή ακόµη και θα τριπλασιαστεί κατά τα προσεχή έτη. Ανάµεσα στους λόγους στους οποίους οφείλεται η ανάπτυξη αυτού του τοµέα είναι ένα όλο και µεγαλύτερο αίτηµα των καταναλωτών για δυνατότητα εντοπισµού της προέλευσης των προϊόντων και, για να ικανοποιηθεί αυτό το αίτηµα, πολλά βιολογικώς παραγόµενα προϊόντα στην ευρωπαϊκή αγορά φέρουν τώρα ετικέτες στις οποίες επισηµαίνεται αυτό το στοιχείο. Ένας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στην ανάπτυξη του τοµέα της βιολογικής γεωργίας, είναι ότι έχουν ενταθεί γενικώς οι ανησυχίες για το µέλλον. Τα µέτρα που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των µεταρρυθµίσεων για να προωθηθεί ο περιβαλλοντικός προσανατολισµός της ΚΓΠ διαδραµάτισαν σηµαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση. Μία από τις θεµελιώδεις ιδέες των µεταρρυθµίσεων της ΚΓΠ είναι να αποτελέσει η αειφορία βασική αρχή της αγροτικής ανάπτυξης, χάρη στην εφαρµογή γεωργικών µεθόδων φιλικών προς το περιβάλλον. Η νοµοθεσία σε κοινοτικό επίπεδο ανάγεται στον Ιούλιο του 1991, όταν εκδόθηκε ένας κανονισµός του Συµβουλίου για το βιολογικό τρόπο παραγωγής γεωργικών προϊόντων και των σχετικών ενδείξεων στα γεωργικά προϊόντα και στα είδη διατροφής (κανονισµός (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91). Ο κανονισµός αυτός καλύπτει τέσσερις κύριες πτυχές: κανόνες παραγωγής/παρασκευής, επισήµανση, απαιτήσεις σχετικές µε την επιθεώρηση και τον έλεγχο των εισαγωγών προϊόντων που προέρχονται από τρίτες χώρες. Υπάρχει µία µόνιµη επιτροπή βιολογικής γεωργίας που δηµιουργήθηκε από τον προαναφερθέντα κανονισµό και η Επιτροπή επικουρείται απ αυτή την επιτροπή στη διαχείριση του κανονισµού. Έως τώρα, το πεδίο εφαρµογής αυτού του κανονισµού κάλυπτε µη µεταποιηµένα γεωργικά φυτικά προϊόντα και προϊόντα που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση που αποτελούνται βασικά από ένα ή περισσότερα συστατικά φυτικής προέλευσης. Εντούτοις, τον Ιούλιο του 1999, το Συµβούλιο εξέδωσε ένα νέο κανονισµό ο οποίος επεκτείνει το πεδίο εφαρµογής του ανωτέρω κανονισµού σε ζωικά προϊόντα και ζωοτροφές. Καθιερώνει κανόνες παραγωγής για τα βασικά είδη: βοοειδή, αιγοπρόβατα, ιπποειδή και πουλερικά. Αργότερα θα καθοριστούν κανόνες για άλλα είδη µε κανονισµό της Επιτροπής. Στον τοµέα της ζωικής παραγωγής, οι πρακτικές της βιολογικής γεωργίας πρέπει να διασφαλίζουν ότι: - τα ζώα διαθέτουν όσο εσωτερικό και εξωτερικό χώρο είναι απαραίτητος για να µπορούν να κινούνται υπό φυσιολογικές συνθήκες, - η κτηνιατρική αγωγή βασίζεται κυρίως σε φυσικά φαρµακευτικά προϊόντα - απαγορεύονται τα αντιβιοτικά και άλλα φαρµακευτικά πρόσθετα - τα ζώα εκτρέφονται κυρίως µε βιολογικά παραγόµενες ζωοτροφές - οι φυλές επιλέγονται λαµβανοµένων υπόψη του φυσικού περιβάλλοντός τους και της αντοχής τους σε ασθένειες - τα λιπάσµατα πρέπει να χρησιµοποιούνται µε τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η µόλυνση. Όσον αφορά τις ζωοτροφές, ετοιµάζονται διατάξεις σχετικά µε την επισήµανση και λεπτοµερή µέτρα για τις επιθεωρήσεις για τις βιοµηχανίες παρασκευής αυτών των προϊόντων. Προς το παρόν, η νοµοθεσία επιτρέπει περιορισµένο αριθµό πρόσθετων και βοηθητικών προϊόντων στην παρασκευή ζωοτροφών. Σε µία προσπάθεια προβολής της βιολογικής γεωργίας και του συστήµατος ελέγχου, η ΕΕ θέσπισε ένα λογότυπο για τα βιολογικά προϊόντα, το εκέµβριο του 1999. Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 10
Κανόνες που διέπουν προϊόντα από ειδικές περιοχές της Κοινότητας Εκτός από το έργο προώθησης διαφόρων γεωργικών προϊόντων, υπάρχουν κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την προστασία των τροφίµων που προέρχονται από ιδιαίτερες περιοχές ή έχουν παραχθεί µε τη χρήση παραδοσιακών µεθόδων που κληροδοτήθηκαν από προηγούµενες γενιές. Στόχοι αυτής της πρωτοβουλίας είναι να: - ενθαρρυνθεί η ποικιλοµορφία της γεωργικής παραγωγής - προστατευθούν ονοµασίες προϊόντων από καταχρηστική χρήση και αποµιµήσεις - παράσχει στους καταναλωτές πληροφορίες σχετικά µε τον ειδικό χαρακτήρα των προϊόντων. Ετικέτες ποιότητας Για τα τρόφιµα, υπάρχουν τρία είδη καθεστώτων προστασίας: 1. Προστατευόµενη Ονοµασία Προέλευσης (ΠΟΠ) - Τρόφιµα που παράγονται, µεταποιούνται και παρασκευάζονται σε ιδιαίτερες περιοχές µε τη χρήση αναγνωρισµένης τεχνογνωσίας η οποία εξασφαλίζει ένα δεσµό µεταξύ του προϊόντος και του τόπου καταγωγής του. 2. Προστατευόµενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) - Προϊόντα για τα οποία υπάρχει ένας γεωγραφικός δεσµός τουλάχιστον σε ένα από τα στάδια παραγωγής, παρασκευής ή µεταποίησης. 3.Ειδικό Παραδοσιακό Προϊόν Εγγυηµένο (ΕΠΠΕ) - Προϊόντα που παράγονται από παραδοσιακά συστατικά ή µε τη χρήση µιας παραδοσιακής µεθόδου. Το κάθε προϊόν έχει ένα λογότυπο, ο οποίος βοηθά τους καταναλωτές να αναγνωρίζουν τα προϊόντα και θέτει στη διάθεση των παραγωγών και των λιανοπωλητών νέα εργαλεία εµπορίας. Τα ακόλουθα προϊόντα βοείου κρέατος επισηµαίνονται σύµφωνα µε: - την Προστατευόµενη Ονοµασία Προέλευσης (ΠΟΠ) - την Προστατευόµενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Ισπανία Νωπό κρέας Carne de Ávila (ΠΓΕ) Carne de Morucha de Salamanca (ΠΓΕ) Ternera Gallega (ΠΓΕ) Γαλλία Νωπό κρέας Boeuf de Chalosse (ΠΓΕ) Veau de l Aveyron et du Ségala (ΠΓΕ) Boeuf charolais du Bourbonnais (ΠΓΕ) Boeuf de Maine (ΠΓΕ) Veau du Limousin (ΠΓΕ) Iταλία Νωπό κρέας Vitellone bianco dell Appennino Centrale (ΠΓΕ) Προϊόντα µε βάση το κρέας Bresaola della Valtellina (PGI) Πορτογαλία Νωπό κρέας Vitela de Lafões (ΠΓΕ) Carnalentejana (ΠΟΠ) Carne Arouquesa (ΠΟΠ) Carne Marinhoa (ΠΟΠ) Carne Mertolenga (ΠΟΠ) Carne Barrosã (ΠΟΠ) Carne Maronesa (ΠΟΠ) Carne Mirandesa (ΠΟΠ) Ηνωµένο Βασίλειο Νωπό κρέας Orkney beef (ΠΟΠ) Scotch beef (ΠΓΕ) Μεταρρύθµιση της ΚΓΠ: Tοµέας βοείου κρέατος 11
Συναλλαγές µε τρίτες χώρες Βασικά στοιχεία του καθεστώτος εισαγωγών και εξαγωγών που εφαρµόζεται δυνάµει του κανονισµού της ΚΓΠ Κάθε βόειο κρέας που εισάγεται ή εξάγεται από την Κοινότητα πρέπει να συνοδεύεται από άδεια εισαγωγής ή εξαγωγής. Οι εισαγωγές βοείου κρέατος υπόκεινται στους συντελεστές δασµών που καθορίζονται στο κοινό δασµολόγιο. Σε περίπτωση εξαγωγών, η διαφορά µεταξύ των τιµών γι αυτά τα προϊόντα στη διεθνή αγορά και των τιµών στην Κοινότητα µπορεί να καλύπτεται από επιστροφές κατά την εξαγωγή, οι οποίες θα χορηγούνται µετά από προσκόµιση της άδειας εξαγωγής. Οι επιστροφές µπορεί να ποικίλλουν ανάλογα µε τον προορισµό όταν ορισµένες αγορές έχουν ειδικές απαιτήσεις. Κατά τον καθορισµό των επιστροφών λαµβάνονται υπόψη: - η κατάσταση που επικρατεί στην Κοινότητα και στις διεθνείς αγορές και τις πιθανές εξελίξεις - οι στόχοι της κοινής οργάνωσης αγοράς του βοείου κρέατοςα - τυχόν περιορισµοί που απορρέουν από διεθνείς συµφωνίες (Παγκόσµιος Οργανισµός Εµπορίου, κλπ.) - η ανάγκη να αποφεύγονται διαταραχές στην κοινοτική αγορά - η οικονοµική πτυχή των προτεινόµενων εξαγωγών. Εισαγωγές και εξαγωγές Το εµπόριο στον τοµέα του βοείου κρέατος, το οποίο είναι παρόµοιο µε το εµπόριο άλλων γεωργικών προϊόντων, υπόκειται σε πολυµερείς και διµερείς συµφωνίες οι οποίες αποσκοπούν στην αύξηση της πρόσβασης στις αγορές. Στον κατωτέρω πίνακα δίνεται µία σύγκριση των εισαγωγών κρεάτων και ζώντων ζώων και των εξαγωγών µεταξύ του 1995 και 2000. Οι κοινοτικές εισαγωγές στον τοµέα του βοείου κρέατος δείχνουν ένα σταθερό µέσο όρο 405.000 τόνων περίπου, ο οποίος ανταποκρίνεται στη δέσµευση που ανέλαβε η Κοινότητα στο πλαίσιο της συµφωνίας του ΠΟΕ για ελάχιστη πρόσβαση στις αγορές. Ωστόσο, οι κοινοτικές εξαγωγές δείχνουν ορισµένες διακυµάνσεις. Το 1996 και 1997, το σύνολο των κοινοτικών εξαγωγών έφθασε σε 1.117 και 1.050 εκατ. τόνους αντίστοιχα. Ο αριθµός για το 1998 είναι µικρότερος, 775.000 τόνοι περίπου, και αντικατοπτρίζει τα χαµηλότερα επίπεδα παραγωγής και την οικονοµική κατάρρευση που σηµειώθηκε στην κύρια χώρα εισαγωγής. Σύµφωνα µε τις κοινοτικές δεσµεύσεις στο πλαίσιο της συµφωνίας του ΠΟΕ, τα ανώτατα όρια για επιδοτούµενες εξαγωγές υπόκεινται σε σταδιακή ετήσια µείωση (περίπου 60.000 τόνων) από το 1995 και εξής. Κατά το 2000/2001, οι επιδοτούµενες εξαγωγές κρέατος µπορούν να χορηγούνται µέχρι 822.000 τόνους περίπου. Σύγκριση ευρωπαϊκών εισαγωγών και εξαγωγών κρέατος µεταξύ 1994-2000 (σε 1.000 τόνους) Εισαγωγές κρέατος και ζώντων ζώων 1 200 1 000 1 220 1 117 1 050 940 Eξαγωγές κρέατος και ζώντων ζώων 800 775 895 600 400 420 395 429 385 395 402 200 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική ιεύθυνση Γεωργίας Υπεύθυνη εκδότης: Styliani ZERVOUDAKI. ΕΕ Γενική ιεύθυνση Γεωργίας. Τα κείµενα της παρούσας έκδοσης δεν δεσµεύουν την Επιτροπή. Για κάθε συµπληρωµατική πληροφορία: Rue de la Loi 200, B-1049 Bruxelles Belgique Bureau: L/130-4/148A. Τελέφωνο: απευθείας γραµµή (+32-2) 295 32 40, τηλεφωνικό κέντρο (+32-2) 299 11 11. Τηλεοµοιοτυπία: (+32-2) 295 75 40. Τέλεξ: COMEU B 21877. Internet: <http://europa.eu.int/comm/dg06/index.htm> Τυπώθηκε σε ανακυκλωµένο χαρτί