Αξιολόγηση των μέτρων της ΚΓΠ στον τομέα των αιγοπροβάτων

Transcript

1 10 Boulevard de Bonne Nouvelle Paris Αξιολόγηση των μέτρων της ΚΓΠ στον τομέα των αιγοπροβάτων ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘ. AGRI 2010 EVAL 02 Για τη Γ Agri Ευρωπαϊκή Επιτροπή Σύνοψη Νοέμβριος 2011

2 Evaluation des mesures de la PAC dans le secteur ovin-caprin Résumé court 2

3 1 1 ΣΤΟΧΟΣ, ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Στόχος της μελέτης είναι η αξιολόγηση του αντικτύπου των μέτρων της κοινής γεωργικής πολιτικής στον τομέα των αιγοπροβάτων από την έναρξη ισχύος της μεταρρύθμισης του Η αξιολόγηση αφορά: Την ενσωμάτωση των συνδεδεμένων ενισχύσεων στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης και τη δυνατότητα μερικής εκ νέου σύνδεσης (καν. 1782/2003) Το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (ΚΕΣΕ) και τις συμπληρωματικές εθνικές άμεσες ενισχύσεις (ΣΕΑΕ) που εφαρμόζονται στις χώρες της ΕΕ -12 Τις δυνατότητες που παρέχονται από τα άρθρα 69 (καν. 1782/2003) και 68 (καν. 73/2009) Τα μέτρα της αγοράς, κατά προτεραιότητα τους δασμούς και τις δασμολογικές ποσοστώσεις. Οι αναλύσεις αφορούν την περίοδο και επικεντρώνονται στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και τη Ρουμανία για τον τομέα των προβατοειδών, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ελλάδα για τον τομέα των αιγοειδών. Τα εν λόγω 7 κράτη μέλη (ΚΜ) κατέχουν το 87% του ζωικού κεφαλαίου αιγοπροβάτων της ΕΕ-27. Η μεθοδολογία της μελέτης βασίζεται σε στατιστικές αναλύσεις (δεδομένα της ΓΔ Agri, Eurostat, RICA, εθνικά/περιφερειακά δεδομένα, δεδομένα τεχνικών ινστιτούτων) και σε περιπτωσιολογικές μελέτες που εκπονήθηκαν σε 7 περιφέρειες (Ανδαλουσία, Σαρδηνία, Ήπειρος, Midi-Pyrénées, Highlands and Islands, Mid-East της Ιρλανδίας και Κεντρική Ρουμανία). Οι κυριότεροι περιορισμοί συνδέονται με τη διαθεσιμότητα των δεδομένων (RICA έως το 2008, διαφορετική διαθεσιμότητα σε περιφερεικό επίπεδο). 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ 2.1 Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΕ Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η εκτροφή αιγοπροβάτων απελεί δραστηριότητα ήσσονος σημασίας (3,6% της συνολικής αξίας της ζωικής παραγωγής), η οποία εντούτοις καταλαμβάνει σημαντικό τμήμα της γεωργικής έκτασης σε ορισμένα κράτη μέλη (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ρουμανία και Ιταλία). Η παραγωγή πρόβειου κρέατος χαρακτηρίζεται από μείωση του ζωικού κεφάλαιου θηλαζουσών προβατίνων και αύξηση του ζωικού κεφάλαιου γαλακτοπαραγωγής. Το συνολικό ζωικό κεφάλαιο μειωνόταν με αργό ρυθμό κατά τη δεκαετία του 90 και στη συνέχεια ταχύτερα μετά το 2005 (-3% ανά έτος). Το ζωικό κεφάλαιο αιγών μειώθηκε κατά 11% μεταξύ 1990 και Η μείωση αυτή αντισταθμίστηκε από τη βελτίωση της παραγωγικότητας η οποία επέτρεψε την αύξηση της παραγωγή γάλακτος. Η αγορά προβείου κρέατος χαρακτηρίζεται από συνεχή μείωση της κατανάλωσης, ευμετάβλητες τιμές παραγωγής και σταθερές εισαγωγές (Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία). Η παραγωγή πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος αυξάνεται από το 1995 (περίπου +10%). 2.2 Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΩΝ ΣΤΙΣ 7 ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΑΝ Τα βασικά χαρακτηριστικά των συστημάτων παραγωγής είναι τα ακόλουθα : Ελλάδα: 1ος παραγωγός πρόβειου γάλακτος στην Ευρώπη ( τ το 2009) μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο αιγών (4,8 εκατομμύρια κεφαλές) τάση αντικατάστασης των αιγών από πρόβατα Ισπανία: 2ο μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο αιγοπροβάτων μείωση του ζωικού κεφάλαιου θηλαζουσών προβατίνων και αύξηση του ζωικού κεφάλαιου γαλακτοπαραγωγής Γαλλία: 1ος παραγωγός κατσικίσιου γάλακτος ( τ) και αύξηση της παραγωγής, μείωση του ζωικού κεφάλαιου θηλαζόντων ζώων και μείωση της σφαγής προβάτων, σταθεροποίηση του ζωικού κεφάλαιου προβάτων γαλακτοπαραγωγής Ιταλία: εκτροφή προβάτων κυρίως γαλακτοπαραγωγής (2ος παραγωγός στην Ευρώπη)

4 2 Ιρλανδία: μείωση της παραγωγής πρόβειου κρέατος κυρίως για εξαγωγές Ηνωμένο Βασίλειο: 1ο μεγαλύτερο ζωικό κεφάλαιο προβάτων (21,3 εκατομμύρια κεφαλές) και 1ος παραγωγός κρέατος ( τ), σε μείωση Ρουμανία: επικράτηση του ζωικού κεφάλαιου γαλακτοπαραγωγής, αναπτυσσόμενη παραγωγή. 3 ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΗΣ ΚΓΠ ΣΤΟ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΩΝ 3.1 Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Από το 2001, είναι διαθέσιμα 3 μέσα: οι άμεσες ενισχύσεις (πριμοδότηση κατ αποκοπή ανά ζώο), τα μέτρα παρέμβασης (ιδιωτική αποθεματοποίηση και έκτακτα μέτρα τα οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν έκτοτε) και το καθεστώς συναλλαγών με τις τρίτες χώρες. Η μεταρρύθμιση του 2003 εισήγαγε την αποσύνδεση, τη διαφοροποίηση και την πολλαπλή συμμόρφωση και κατ αυτόν τον τρόπο συνυπάρχουν πολλές δυνατότητες: Οι αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις που δεν συνδέουν την παραγωγή με την καταβολή εισοδηματικής στήριξης Η δυνατότητα διατήρησης των εναπομένουσών συνδεδεμένων ενισχύσεων (50% της πριμοδότησης για τις προβατίνες και τις αίγες) Η ειδική στήριξη για μεθόδους εκτροφής που είναι σημαντικές για τη προστασία του περιβάλλοντος ή τη βελτίωση της ποιότητας (άρθρο 69 που εφαρμόζεται στον τομέα των προβάτων στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία) Η διατήρηση των μέσων της αγοράς. Δύο είδη επιλογών έγιναν από τα ΚΜ: η πλήρης αποσύνδεση (Ελλάδα, Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία) ή η μερική αποσύνδεση (Ισπανία, Γαλλία). Στα κράτη της ΕΕ-12, έχει εισαχθεί το καθεστώς ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (ΚΕΣΕ), το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις συμπληρώνεται από τις συμπληρωματικές εθνικές άμεσες ενισχύσεις (ΣΕΑΠ). Ο διαγνωστικός έλεγχος (καν. 73/2009) δίνει και πάλι τη δυνατότητα μερικής εκ νέου σύνδεσης των ενισχύσεων των αιγοπροβάτων, παρατείνει τη δυνατότητα εφαρμογής του ΚΕΣΕ και καθιστά πιο ευέλικτους τους κανόνες εφαρμογής του άρθρου 69 (πλέον 68). Τα 7 ΚΜ που εξετάστηκαν επέλεξαν την πλήρη αποσύνδεση. 3.2 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Πριν από τη μεταρρύθμιση, για την εκτροφή αιγοπροβάτων προβλεπόταν σημαντική συνδεδεμένη στήριξη (1 836 εκατ. ευρώ το 2004, δηλαδή 22% της αξίας της παραγωγής). Μετά τη μεταρρύθμιση, οι τομεακές ενισχύσεις ανήλθαν σε 436 εκατ. ευρώ (μέσος όρος ) (κάτω από 4% της αξίας της παραγωγής). Η πριμοδότηση για τις προβατίνες και τις αίγες αντιπροσωπεύει περίπου τα 3/4 του συνολικού ποσού, οι συμπληρωματικές ενισχύσεις (συμπληρωματικές ενισχύσεις για τις μειονεκτικές περιοχές) πάνω από 20%. Με το άρθρο 69 κινητοποποιήθηκαν το ,8 εκατ. ευρώ σε τρία ΚΜ (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία). Τα συστήματα παραγωγής πρόβειου κρέατος είναι οι κυριότεροι δικαιούχοι (70% των άμεσων ενισχύσεων), ενώ ακολουθούν τα πρόβατα γαλακτοπαραγωγής (22%) και οι αίγες (9%).

5 3 4 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ο τομέας των προβάτων επηρεάστηκε από πολλούς παράγοντες κατά την εν λόγω περίοδο: τις υγειονομικές κρίσεις: αφθώδης πυρετός το 2001 στο Ηνωμένο Βασίλειο και καταρροϊκός πυρετός του προβάτου από το 2006 έως 2008 στη Γαλλία, στην Ισπανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο την αγορά σιτηρών και χορτονομών, με την εκτίναξη των τιμών το και τη μείωση κατανάλωσης αρνίσιου κρέατος (εκτός από τη Ρουμανία). Η κατανάλωση τυριού παραμένει σταθερή (Ρουμανία) ή αυξάνεται (άλλες χώρες) την παραγωγή της Νέας Ζηλανδίας (80% των ποσοστώσεων), που χαρακτηρίζεται από μείωση του ζωικού κεφαλαίου προβάτων και αύξηση των τιμών από το Η εκτροφή αιγοπροβάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, δεδομένου ότι το 70% του ζωικού κεφαλαίου βρίσκεται σε μειονεκτικές περιοχές. 5 ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ 5.1 ΠΡΟΒΕΙΟ ΚΡΕΑΣ Παραγωγή Ο αριθμός του ζωικού κεφαλαίου μειώθηκε σε επίπεδο ΕΕ και ιδίως στα κράτη μέλη που έχουν στραφεί στην παραγωγή κρέατος. Η αποσύνδεση επιτάχυνε την προϋπάρχουσα τάση. Η μεταρρύθμιση είναι ένας παράγοντας που προστέθηκε στους εξωτερικούς αρνητικούς παράγοντες. Η παραγωγή κρέατος μειώθηκε ως αποτέλεσμα της μείωσης του ζωικού κεφαλαίου των προβατίνων. Η αποσύνδεση οδήγησε σε ταχύτερη μείωση του ζωικού κεφαλαίου στις οικονομικά ευάλωτες περιοχές. Η προσχώρηση των κρατών μελών της ΕΕ-2 ευνόησε την ανάπτυξη της παραγωγής στις χώρες αυτές. Οι διαρθρώσεις των εκμεταλλεύσεων δεν άλλαξαν σημαντικά, με εξαίρεση τη Γαλλία (αύξηση του μέγεθους των εκμεταλλεύσεων που δεν συνδέεται με τη μεταρρύθμιση) και τη Ρουμανία (μείωση του αριθμού των εκμεταλλεύσεων και αύξηση του μεγέθους τους μετά την προσχώρηση στην ΕΕ). Διαπιστώθηκε εκτατικοποίηση της παραγωγής στην Ιρλανδία ως έμμεσο αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης. Εφοδιασμός των σφαγείων Η μείωση των δυνατοτήτων εφοδιασμού είναι έμμεσο αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης, με μείωση της παραγωγής αρνιών σε 4 ΚΜ. Διαπιστώθηκαν βιομηχανικές αναδιαρθρώσεις στη Σκωτία και στη Γαλλία και δυσκολίες στην αγορά και στην ανάπτυξη στην Ισπανία και στην Ιρλανδία. Προσανατολισμός προς την αγορά, ανταγωνιστικότητα και τιμές Το κόστος παραγωγής των αρνιών εξαρτάται κυρίως από την τιμή των χορτονομών καθώς και από την εξάρτηση των κρατών μελών από τις εξωτερικές αγορές που ποικίλλει. Οι άλλες δαπάνες παραγωγής αυξήθηκαν επίσης. Η παραγωγή δεν βελτίωσε την ανταγωνιστικότητα των τιμών της. Το καθεστώς συναλλαγών περιόρισε τις εισαγωγές σε χαμηλές τιμές μέχρι το Η αποδοτικότητα των εκμεταλλεύσεων που έχουν στραφεί στην παραγωγή πρόβειου κρέατος διατηρήθηκε στην Ιρλανδία, μειώθηκε στα άλλα κράτη μέλη. Η μεταρρύθμιση δεν μπόρεσε να εμποδίσει τη μείωση αυτή. Εισοδήματα

6 Οι άμεσες ενισχύσεις επέτρεψαν τη διατήρηση των εισοδημάτων των κτηνοτρόφων ή τον περιορισμό της μείωσής τους. Γενικά, το επίπεδο των ενισχύσεων μετά τη μεταρρύθμιση είναι υψηλότερο από πριν ΠΡΟΒΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγή Το ζωικό κεφάλαιο των προβατίνων γαλακτοπαραγωγής διατηρήθηκε σε όλα τα κράτη μέλη και αυξήθηκε στη Ρουμανία. Η μεταρρύθμιση των άμεσων ενισχύσεων δεν επηρέασε σημαντικά το ζωικό κεφάλαιο των προβατίνων γαλακτοπαραγωγής. Η ποσότητα γάλακτος που παράγεται πoικίλλει στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες παραγωγής, ανάλογα με τα εμπορικά αποτελέσματα των τυριών που παράγονται και της τιμής των χορτονομών. Οι τάσεις αυτές δεν συνδέονται με τη μεταρρύθμιση. Στη Ρουμανία, οι ενισχύσεις επέτρεψαν τη βελτίωση του εξοπλισμού και της γενετικής που συνοδεύτηκε από ταχεία συγκέντρωση και αύξηση της παραγωγής. Εφοδιασμός γαλακτοκομείων Το ποσοστό συλλογής ποικίλλει και αυξομειώνεται στα κράτη μέλη. Η παραγωγή εξαρτάται από τη μεταποίηση η οποία προσαρμόζει τις ποσότητες αγοράς ανάλογα με τις πωλήσεις. Η μεταρρύθμιση δεν επηρέασε τον εφοδιασμό των γαλακτοκομείων. Προσανατολισμός προς την αγορά, ανταγωνιστικότητα και τιμές Η μεταρρύθμιση δεν άλλαξε τον προσανατολισμό της παραγωγής που εξαρτάται από την ικανότητα της τυροκομίας να αυξάνει τις πωλήσεις της. Η ανταγωνιστικότητα ποικίλλει ανάλογα με την τιμή των χορτονομών, το κόστος παραγωγής αυξήθηκε στα πέντε κράτη μέλη που εξετάστηκαν. Η εξέλιξη της παραγωγικότητας δεν μπορεί να συνδεθεί με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης. Δεν διαπιστώθηκε γενική τάση όσον αφορά τις τιμές και τις ποσότητες. Η αποδοτικότητα δεν εξελίχθηκε πολύ και παρουσιάζει διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών μελών. Εισοδήματα Εκτός από τη Γαλλία όπου τα εισοδήματα μειώνονται, το μέσο εισόδημα μετά τη μεταρρύθμιση είναι μεγαλύτερο απ ότι πριν λόγω των γενικά υψηλότερων ποσών ενίσχυσης. Το εισόδημα των ρουμάνων παραγωγών αυξήθηκε μεταξύ 2007 και 2008 αλλά παραμένει αρκετά χαμηλότερο από το εισόδημα των παραγωγών της ΕΕ ΑΙΓΕΣ Παραγωγή Το ζωικό κεφάλαιο αιγών, κυρίως γαλακτοπαραγωγής, παρουσίασε διακύμανση με πτωτική τάση στην Ελλάδα και την Ισπανία και ανάπτυξη στη Γαλλία. Καμία από τις εξελίξεις αυτές δεν οφείλεται στη μεταρρύθμιση: πρόκειται για τάσεις ή διακυμάνσεις που προκάλεσε η αγορά. Οι τιμές και οι αποδόσεις παρουσιάζουν διακυμάνσεις και αντικατπρίζουν τις καταστάσεις στα ΚΜ όπου οι αγορές είναι σχετικά στεγανές. Η μεταρρύθμιση δεν είχε επιδράσεις. Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων μειώθηκε σημαντικά μεταξύ 2003 και 2007 στα τρία ΚΜ με παράλληλη αύξηση του μεγέθους τους, που δεν συνδέεται με τη μεταρρύθμιση. Η γεωγραφική τοποθεσία παραγωγής δεν άλλαξε πολύ, ωστόσο υπάρχει τάση συγκέντρωσης στις πιο σημαντικές περιοχές (Γαλλία). Αυτό δεν συνδέεται με τη μεταρρύθμιση αλλά με τον δυναμισμό της τυροκομίας.

7 5 Εφοδιασμός γαλακτοκομείων Η συλλογή είναι μικρότερη από την παραγωγή και η τυροκομία προσαρμόζει τις ποσότητες που συλλέγονται ανάλογα με τις πωλήσεις. Προσανατολισμός προς την αγορά, ανταγωνιστικότητα και τιμές Η παραγωγή κατσικίσιου γάλακτος και κρέατος εριφίων είναι προσανατολισμένη προς την αγορά. Η επίδραση της στήριξης και της μεταρρύθμισης δεν είναι σημαντική. Η τιμή του κατσικίσιου γάλακτος παρουσίασε διακυμάνσεις στα τρία ΚΜ. Το κόστος παραγωγής εξαρτάται από την τιμή των χορτονομών. Η αποδοτικότητα των εκμεταλλεύσεων που έχουν στραφεί στην παραγωγή κατσικίσιου γάλακτος βελτιώθηκε στα τρία ΚΜ λόγω της αύξησης των τιμών που δεν συνδέεται με τη μεταρρύθμιση. Η οικονομική αποδοτικότητα της δραστηριότητας επηρεάστηκε λίγο από τη μεταρρύθμιση (το επίπεδο της στήριξης είναι χαμηλότερο απ ότι στον τομέα των προβάτων). Εισοδήματα Τα εισοδήματα των αιγοτρόφων αυξήθηκαν λόγω της σταθερότητας των οικονομικών επιδόσεων και της αύξησης των άμεσων ενισχύσεων που συνδέεται με την αποσύνδεση.

8 6 6 ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ 6.1 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Αγροτική ανάπτυξη Η αποσύνδεση συνέβαλε στην επιτάχυνση της μείωσης του ζωικού κεφαλαίου προβάτων στις περιοχές όπου οι συνθήκες της δραστηριότητας είναι δύσκολες. Το ζωικό κεφάλαιο αιγών φαίνεται ότι επηρεάζεται περισσότερο από την αγορά. Το άρθρο 69 δεν συνέβαλε μόνο του στη διατήρηση της παραγωγής, διότι τα μοναδιαία ποσά είναι σχετικά χαμηλά. Στις περιπτώσεις που η στήριξη στο πλαίσιο του δεύτερου πυλώνα είναι σημαντική (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία και Γαλλία), η στήριξη αυτή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της δραστηριότητας. Ηλεκτρονική ταυτοποίηση Το κόστος εφαρμογής είναι υψηλό για ορισμένες κατηγορίες εκτροφής και επηρεάζει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα. Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές στην εφαρμογή της στα κράτη μέλη. Ενισχύσεις για την προώθηση και κρατικές ενισχύσεις Τα προγράμματα ενισχύσεων για την προώθηση επιτρέπουν τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την αξιοποίηση των πιστοποιημένων προϊόντων για τους κτηνοτρόφους. Οι κρατικές ενισχύσεις και τα εθνικά σχέδια (γενετική βελτίωση, προώθηση, υγειονομικά προγράμματα, επενδύσεις, βιομηχανική αναδιάρθρωση) που έχουν ως στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τομέων συνάδουν με τους στόχους της μεταρρύθμισης. 6.2 ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ Η αποδοτικότητα των άμεσων ενισχύσεων σε σχέση με τον στόχο της διατήρησης των εισοδημάτων έχει μειωθεί μετά τη μεταρρύθμιση σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις: το βάρος των άμεσων ενισχύσεων στο εισόδημα αυξάνεται σημαντικά. Ο διοικητικός φόρτος της διαχείρισης των ενισχύσεων μειώθηκε με την αποσύνδεση, αντίθετα, αυξήθηκαν οι έλεγχοι με την πολλαπλή συμμόρφωση. 6.3 ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΚΓΠ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΕ Ανταγωνιστικότητα και απουσία στρεβλώσεων του ανταγωνισμού Η μεταρρυθμίση δεν είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εκτροφής αιγοπροβάτων. Οι προσαρμογές που πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις από τους κτηνοτρόφους και οι οποίες διευκολύνθηκαν από την αποσύνδεση δεν αντιστάθμισαν την αύξηση του κόστους παραγωγής. Οι διαφορές στην ανταγωνιστικότητα μεταξύ των κρατών μελών συνδέονται με την ύπαρξη διαφορετικών συνθηκών αγοράς τόσο στο επίπεδο της εκτροφής όσο και στο επίπεδο της βιομηχανίας. Η διαφοροποιημένη εφαρμογή της μεταρρύθμισης δεν φαίνεται να προκάλεσε στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Περιβάλλον Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εκτροφής αιγοπροβάτων φαίνεται ότι συνδέονται περισσότερο με την εφαρμογή των μέτρων του δεύτερου πυλώνα και την πολλαπλή συμμόρφωση (μέγιστη πυκνότητα των ζώων στην εκμετάλλευση, υποχρέωση ελάχιστης παραγωγής) παρά με την εφαρμογή της αποσύνδεσης.

9 7 Περιφερειακή συνοχή Στις μειονεκτικές περιοχές, η μείωση του ζωικού κεφαλαίου έχει γενικευτεί όπως στην Ανδαλουσία, στην Ήπειρο, στην περιοχή Highlands της Σκωτίας καθώς και στην περιοχή Mid- East της Ιρλανδίας, παραδοσιακή κτηνοτροφική περιοχή μη μειονεκτική. Η μεταρρύθμιση φαίνεται ότι επιτάχυνε την εξαφάνιση των λιγότερο αποδοτικών εκμεταλλεύσεων. Στη Σαρδηνία, η αποσύνδεση δεν είχε σημαντικές επιδράσεις λόγω της γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης των εκμεταλλεύσεων και της έλλειψης εναλλακτικών λύσεων. Στην περιοχή Midi- Pyrénées, η παραγωγή αποδοτικών προϊόντων (ροκφόρ) συνέβαλε στη διατήρηση της κτηνοτροφίας. Η απασχόληση στις εκμεταλλεύσεις εκτροφής αιγοπροβάτων μειώθηκε σαφώς στις περισσότερες περιοχές που εξετάστηκαν. 6.4 ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑ Η σημαντική και αυξανόμενη εισοδηματική στήριξη που χορηγείται στους κτηνοτρόφους ήταν ενδεδειγμένη σε σχέση με τον στόχο της εξασφάλισης αξιοπρεπούς εισοδήματος για τον αγροτικό πληθυσμό. Η επιτάχυνση της μείωσης της παραγωγής αρνιών, ως αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης, οδήγησε σε αναδιαρθρώσεις ή δυσκολίες στα σφαγεία. Η αύξηση των τιμών στο τέλος της περιόδου δεν διευκόλυνε τη διατήρηση της ζήτησης. Τα αποτελέσματα αυτά είναι αντίθετα με τον στόχο για την εξασφάλιση του εφοδιασμού. Η τιμή πώλησης του προβείου κρέατος στο στάδιο της λιανικής πώλησης αυξήθηκε ταχύτερα από τον γενικό δείκτη των τιμών καταναλωτή (σε σχέση με την αύξηση του κόστους παραγωγής και των τιμών στο τέλος της περιόδου). Επομένως, με την πολιτική που εφαρμόστηκε δεν επιτεύχθηκε πλήρως ο στόχος για την ικανοποίηση των καταναλωτών. Η μεταρρύθμιση δεν είχε τα ίδια αποτελέσματα στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.

10 8 6.5 ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ 1. Συνιστούμε την πλήρη αποσύνδεση της ενωσιακής πριμοδότησης για τις προβατίνες. Ωστόσο, η ειδική στήριξη στην παραγωγή είτε στις οικονομικά ευάλωτες περιοχές είτε για ορισμένους τρόπους παραγωγής (ποιοτικής παραγωγής,.) είναι ο μόνος τρόπος να διατηρηθεί η δραστηριότητα μακροπρόθεσμα και, άρα, ο πληθυσμός που ασχολείται με το είδος αυτό της κτηνοτροφίας. Το πρόβλημα αυτό αφορά τον δεύτερο πυλώνα (αγροτική ανάπτυξη) ή ορισμένα είδη συνδεδεμένης άμεσης στήριξης. Λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων πόρων της αγοράς, το ποσό της ενίσχυσης αυτής πρέπει να είναι σημαντικό. Για τη διατήρηση της λογικής της αγοράς, το εύρος της ενίσχυσης πρέπει να είναι περιορισμένο, τόσο γεωργαφικά όσο και σχετικά με τα ειδικά χαρακτηριστικά της παραγωγής προς στήριξη. 2. Δεδομένου ότι η ηλεκτρονική ταυτοποίηση είναι δαπανηρή σε σχέση με την αξία των ζώων και τα περιθώρια των κτηνοτρόφων και ότι υπάρχει πρόβλημα εφαρμογής, ιδίως στα κράτη μέλη που δεν συμβάλλουν οικονομικά στην εφαρμογή της, κρίνεται σκόπιμο να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του μέτρου αυτού σε σχέση με τον στόχο του ελέγχου των υγειονομικών κρίσεων. 3. Η στήριξη στη προώθηση είναι ένα μέσο αύξησης της κατανάλωσης, ενθάρρυνσης των αποδοτικών τιμών και/ή αποδοχής του υψηλών τιμών από την αγορά. Πράγματι, το πρόβειο κρέας είναι είδος διατροφής υψηλής ποιότητας, όπως και το κατσικίσιο και/ή πρόβειο τυρί. Τα μέτρα αυτά δεν στοιχίζουν πολύ σε σχέση με τους πόρους των άμεσων ενισχύσεων και θα πρέπει να ενισχυθούν από τα κράτη μέλη σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, ο κατάλογος των προϊόντων που είναι επιλέξιμα για στήριξη στο πλαίσιο εκστρατείας προώθησης (καν. 3/2008) περιλαμβάνει το νωπό ή κατεψυγμένο κρέας μόνο εάν εντάσσεται σε ενωσιακό ή εθνικό καθεστώς ποιότητας. Συνιστούμε την επέκταση του πλαισίου της στήριξης σε όλα τα προϊόντα που προέρχονται από την εκτροφή αιγοπροβάτων.