ΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΩΡΕΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA KAI ΤΟ PROFI

Aγρ κτημα ΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΩΡΕΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ AGRENDA KAI ΤΟ PROFI ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 ΤΕΥΧΟΣ 69 Aπ τ χωράφι... ΜΑΖΙ π α ρ α γ ω γ ή γ ά λ α κ τ ο ς στο ράφι ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΟΛΥΝΕΙΚΗΣ ΦΑΣΣΑΣ Η αναγραφή θα σώσει τους αγελαδοτρόφους

Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Περισσότερο από ποτέ, µοιάζει αναγκαία η οργάνωση των παρα- Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial γωγών Editorial του κτηνοτροφικού Editorial κλάδου, καθώς Editorial η συλλο- Editorial γική δράση αποτελεί τη µόνη διέξοδο στις µεγάλες δυσκολίες που καλούνται να αντιµετωπίσουν οι κτηνοτρόφοι, είτε στο δύσκολο κλάδο της αγελαδοτροφίας, είτε ακόµα και της αιγοπροβατοτροφίας. Άλλωστε τα θέµατα που ανακύπτουν είναι τόσο δι- Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial αφορετικά για κάθε Editorial έναν από τους Editorial επί µέρους κλάδους Editorial που αν Editorial θελήσει κανείς να τα προσεγγίσει µε οριζόντιο τρόπο, απλά µα- Μ αυτή την έννοια θα πρέπει µε οργανωµένο και συστηµατικό τρόπο να γίνει πράξη η θεσµοθέτηση και λειτουργία των κλαδικών οργανώσεων (αγελαδοτροφία, βοοτροφία, αιγοπροβατοτροφία, χοιροτροφία) και να νοµιµοποιηθεί η παρουσία µιας τρι- Editorial Editorial Editorial ταιοπονεί! Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial µέρους κλάδων. Editorial Editorial Editorial τοβάθµιας Editorial οργάνωσης που Editorial θα βασίζεται στις Editorial «δυνάµεις» των Editorial επί Edito- Άλλωστε, αν κάνουµε µια παραδοχή αναφορικά µε τους τριακοrial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial νταετείς κύκλους της οικονοµίας για τους οποίους συχνά γίνεται συζήτηση, τότε θα πρέπει να πούµε πως είναι καιρός οι συνεταιρισµοί να αναλάβουν και πάλι δράση, ειδικά σε ορισµένους ευαίσθητους παραγωγικά τοµείς, όπως είναι ο χώρος της γαλα- Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial κτοβιοµηχανίας. Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Αν εξετάσουµε µε προσοχή τι έχει γίνει στον συγκεκριµένο κλάδο τα τελευταία 50 χρόνια, θα δούµε ότι µετά τον πόλεµο και κυρίως από τα τέλη της δεκαετίας του 50 συνεταιρισµοί και Αγροτική Τράπεζα σχεδίασαν και υλοποίησαν µια σειρά από µεγάλες νείς στο γνωστό πρόγραµµα αποκρατικοποιήσεων που εφάρµο- Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial επενδύσεις Editorial στον τοµέα Editorial του γάλακτος. Editorial Αρκεί να ανατρέξει Editorial κα- Editorial Editorial Editorial σε Editorial στις αρχές του Editorial 90 η ΑΤΕ και η τότε Editorial κυβέρνηση Μητσοτάκη, Editorial Editorial για να αντιληφθεί την έκταση και τα µεγέθη των επιχειρήσεων που διέθετε ο κρατικοσυνεταιριστικός τοµέας στη µεταποίηση του γάλακτος. Απ όλες αυτές τις επιχειρήσεις, σήµερα µόνο η Ω ΩΝΗ βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Αγροτικής και των συνε- Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial ταιριστικών οργανώσεων Editorial της Ηπείρου. Editorial Όλες οι άλλες Editorial επιχειρή- Editorial σεις του κλάδου είτε έχουν περάσει σε ιδιωτικά χέρια είτε έχουν ποίησης αποτέλεσε η γαλακτοβιοµηχανία ΡΟ ΟΠΗ που πέρασε στον όµιλο των αδελφών Σαράντη προ διετίας και η ΑΓΝΟ που εξαγοράστηκε από τον Κολιό κατά την τελευταία φάση διακυβέρνησης του Κώστα Σηµίτη. εγκαταλειφθεί εδώ και χρόνια! Τελευταίο παράδειγµα ιδιωτικο- Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial 03 Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial rial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial rial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial

αγρόκτηµα Μηνιαία έκδοση για την αγροτική επιχειρηµατικότητα και τα τρόφιµα παραγωγή γάλακτος >> ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ I ΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΚ ΟΤΗΣ - ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Green Box Εκδοτική Α.E. Νίκης 24, Σύνταγµα, 105 57, Tηλ: 2103232905 Fax: 2103232967 E-Mail: agroktima@ agronews.gr www.agronews.gr Γιάννης Πανάγος Το θολό όραμα του ΠΑΣΟΚ και οι δεσμοί... αίματος του Σαμαρά Έχουν περάσει δύο μήνες από την ανάθεση της ευθύνης διακυβέρνησης στο ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου και το πολιτικό στίγμα, τουλάχιστον σε ότι αφορά στα κρίσιμα θέματα της αγροτικής οικονομίας, δεν έχει γίνει ακόμα σαφές. 6 Toυ Γιάννη Πανάγου Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δείχνει να έχει εγκλωβισθεί αρκετό καιρό τώρα στο θέμα της διαχείρισης του ΟΣΔΕ, μιας και μόνον έτσι θα μπορέσει να πάρει από τις Βρυξέλλες το «πράσινο φως» για την πληρωμή των άμεσων ενισχύσεων (τσεκ). Εξίσου μεγάλο μέρος της ενέργειας των επιτελών της Αχαρνών 2 δείχνει να απορροφά και το θέμα με τις έκτακτες αποζημιώσεις, που θα πρέπει να πληρωθούν στους αγρότες, με βάση κυρίως τις δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης. Κατά τα λοιπά, η ρητορική που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, αναφορικά με την προώθηση διαδικασιών συστηματικού ελέγχου της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και την αναδιοργάνωση των συνεταιριστικών οργανώσεων με ενίσχυση του ρόλου αυτών στην μεταξύ των αγροτών και των λοιπών ειδική ενίσχυση των καπνοπαραγωγών από τα κονδύλια του προγράμ- δημιουργούν τα «φιλόδοξα» σχέδια συντελεστών του αγροτικού χώρου, να διαπραγματευτούν συνολικά για αγορά, παραμένουν εξαγγελίες χωρίς λογαριασμό των μελών τους και την ματος Αλέξανδρος Μπαλτατζής, όπως Καραμίχα για πλήρη έλεγχο της ουσιαστικό περιεχόμενο. ίδια στιγμή οι αγρότες (γεωργοί και και η τύχη των Σχεδίων Βελτίωσης αγοράς που έχει σχέση με τις υπηρεσίες πιστοποίησης των αγροτικών Οι μεγάλες δεσμεύσεις που είχαν κτηνοτρόφοι) δεν είναι σε θέση να που καλούνται να «εκλογικευθούν» αναληφθεί προεκλογικά από την οργανώσουν βάσει ενός ευρύτερου εκ νέου, προκειμένου να υπηρετήσουν φιλοπεριβαλλοντικά οράματα Cert που αναλαμβάνει δράση. προϊόντων μέσω της εταιρείας Paseges κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ο κεντρικού σχεδιασμού από την πλευρά παραδοσιακοί δεσμοί του ΠΑΣΟΚ με της Πολιτείας την παραγωγή της επόμενης χρονιάς. μορφές ενέργειας. Όπως χαρακτηρι- οι «ασκήσεις επί χάρτου» που γίνονται (οικονομία νερού) και εναλλακτικές Ανάλογες συζητήσεις προκαλούν και συγκεκριμένες ομάδες επιρροής που εκφράζουν απαρχαιωμένες δομές και Το συγκινησιακό φορτίο και οι φλύαρες περιγραφές που έλαβαν χώρα κατά άλλα τρακτέρ, όχι άλλα ελαιοτριβεία, της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης στικά τόνισε η κυρία Μπατζελή, όχι τον τελευταίο καιρό από «παράγοντες» το μέγεθος των οικονομικών προβλημάτων που δεν αφήνουν περιθώρια τη διάρκεια της 57ης Ετήσιας Τακτικής όχι άλλα εκκοκιστήρια βάμβακος, όχι και «τεχνοκράτες» του θεσσαλικού για «ελιγμούς», δημιουργούν σιγά Γενικής Συνέλευσης της ΠΑΣΕΓΕΣ, άλλα σφαγεία! κάμπου, αναφορικά με τον ρόλο που σιγά εκρηκτικό μείγμα, το οποίο δεν μπορεί να βρήκαν κάποια απήχηση στο επιλεγμένο ακροατήριο της ενίσχυσης κατέστη σαφές ότι οι αγρότες ως διακινητής νωπών οπωροκηπευτι- Όσο για τις προκαταβολές της ενιαίας θα μπορούσε να αναπτύξει η ΕΒΖ είτε αποκλείεται να οδηγήσει σε λίγο καιρό σε κοινωνικές εντάσεις που θα πάρουν αίθουσας του Κάραβελ, πριν από λίγες θα πρέπει να οπλισθούν με υπομονή, κών, είτε ως εταιρεία που θα αναλάβει τη μορφή χιονοστιβάδας. εβδομάδες, δεν είναι όμως σε θέση να καθώς η εξασφάλιση των κοινοτικών δράση στη μεταποίηση προϊόντων Κάποιοι νομίζουν πως με «περιφερειακές» λύσεις, όπως ήταν η αύξηση της πρόβλημα, τουλάχιστον σε ορατό της ψηφιοποίησης των δηλώσεων ουργία αλευρόμυλων και βιομηχανίας δρομολογήσουν λύσεις στο αγροτικό πόρων προϋποθέτει ολοκλήρωση όπως π.χ. το σκληρό σιτάρι με τη δημι- επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες από χρόνο. Παίζοντας σε «δικό της» γήπεδο, η υπουργός Κατερίνα Μπατζελή, μενοι φορείς (ΟΠΕΚΕΠΕ, Ενώσεις και βρίσκονται σήμερα τα εγκαταλειμμένα καλλιέργειας και σ αυτό οι εμπλεκό- παραγωγής ζυμαρικών, εκεί όπου 7 σε 11% και οι ρυθμίσεις ορισμένων οφειλών προς τις τράπεζες, είναι σε άδραξε την ευκαιρία για να προϊδεάσει ΑΓΡΟΓΗ) δεν έχουν καταφέρει, ούτε εργοστάσια ζαχαροτεύτλων στη Λάρισα θέση να εκτονώσουν την κατάσταση σχετικά τα μεγάλα όχι που υποχρεώνεται να πει τις επόμενες μέρες. Έτσι, Έτσι, η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυ- Την ίδια στιγμή οι εκλογές για την τα μισά! και την Ξάνθη. και να κάνουν ευκολότερο τον φετινό χειμώνα. Όμως τα πράγματα δεν είναι αυτό που μένει από τα λεγόμενα της ξης μίλησε για πρώτη φορά για δύο ταχύτητες στις πληρωμές, καθώς πρώτα μοκρατία δημιουργούν νέα δεδομένα, ανάδειξη νέου αρχηγού στη Νέα Δη- τόσο απλά. Οι τιμές των αγροτικών υπουργού είναι πως χιλιάδες αγρότες προϊόντων δέχονται αβάσταχτη πίεση θα εισπράξουν το περιβόητο τσεκ μετά θα πληρωθούν οι αγρότες των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών που θα νης Σαματάς, ένας πολιτικός με έντονη καθώς θεωρείται βέβαιο πως ο Αντώ- από αθρόες εισαγωγές, καθώς ο χορός τις γιορτές, τα πριμ πρώτης εγκατάστασης θα περιορισθούν στο 1/3 των εγκε- ολοκληρώσουν τη σχετική επεξεργα- αναφορά στην περιφέρεια, θα θελήσει της παγκοσμιοποίησης καλά κρατεί. Οι αρμόδιες αρχές δεν είναι σε θέση κριμένων δικαιούχων Νέων Αγροτών, σία και στη συνέχεια οι βραδυπορούντες που θα πρέπει να περιμένουν, για που διαθέτει στον αγροτικό χώρο και σύντομα να αξιοποιήσει τα ερείσματα να καθιερώσουν διαδικασίες ελέγχου ενώ δεκάδες μεγάλα αρδευτικά έργα της ταυτότητας των προϊόντων που εγκαταλείπονται λόγω της δημοσιονομικής στενότητας. Οκτωβρίου, μετά το νέο έτος! του επιτρέψουν να ελπίζει σε επάνοδο χρήματα που δικαιούνται από την 1η να δημιουργήσει τους πυρήνες που θα φτάνουν στην αγορά, οι οργανώσεις των παραγωγών δεν είναι σε θέση Την ίδια ώρα, αμφίβολη παραμένει η Την ίδια στιγμή, ζωηρές συζητήσεις του κόμματός του στην εξουσία. 7 σελ. 6-7 04 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ART DIRECTOR ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ/ ΣΕΛΙ ΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ/ ΙΑΦΗΜΙΣΗ Ελένη ούσκα Ειρήνη Σκρέκη Χρήστος ιαµαντόπουλος Πέλλα Λασηθιωτάκη Νίκος Κατσένιος Ηλίας Εµµανουηλίδης Γιάννης Τσατσάκης Έλενα Ταγκαλάκη Λεωνίδας Κουρµαδάς Μπέτυ Σπανού Αθηνά Βέη Παναγ. Αραβαντινός Ελισάβετ Μπουζαλάκου σελ. 16-21 Τ Ο Μ Ε Α Σ Γ Α Λ Α Κ Τ Ο Σ 16 >> ΕΛΛΑΔΑ & ΕΥΡΩΠΗ Ο άγνωστος πόλεμος του γάλακτος Μετά τα «βουνά βουτύρου» που είχαν δημιουργηθεί στα τέλη της δεκαετίας του 80 και που έφεραν την πρώτη μεγάλη αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής το 1992, είναι ίσως η πρώτη που ο τομέας του γάλακτος στην ευρωπαϊκή ήπειρο βιώνει μια νέα περίοδο μεγάλων ανακατατάξεων με απροσδιόριστες συνέπειες. Του Γιάννη Πανάγου Α υτή τη φορά βέβαια τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά, αφού όλα ξεκινούν από την πρόβλεψη, κυρίως του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων (FAO) ότι η παγκόσμια ζήτηση για γάλα και γαλακτοκομικά θα είναι αυξημένη την προσεχή δεκαετία. Πάνω σ αυτή την πρόβλεψη, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσανατολίζεται σε κατάργηση των ποσοστώσεων παραγωγής αγελαδινού γάλακτος, πράγμα το οποίο όμως επιδρά δυσμενώς, πιέζοντας τις τιμές παραγωγού στην εσωτερική αγορά της Κοινότητας Αν στο γεγονός αυτό προστεθούν οι επιπτώσεις από τη διεύρυνση της Ε.Ε. και οι συνέπειες της πρόσφατης οικονομικής κρίσης (προσωρινή μείωση της κατανάλωσης) ολοκληρώνεται το παζλ των προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ο τομέας του γάλακτος. Αγελαδινό γάλα Στην Ευρώπη οι αγελαδοτρόφοι αποτελούν ίσως τον πιο οργανωμένο κλάδο της αγροτικής οικονομίας και παϊκής Επιτροπής- δημιουργούν ένα έχει ακόμα δρόμο. Ως γνωστόν οι αγελαδοτρόφοι ήταν αυτοί που άνοιξαν οι πρόσφατες κινητοποιήσεις τους εκρηκτικό κλίμα, που ουσιαστικά έχει έδειξαν καθαρά τη δύναμή τους. Η χωρίσει την Ευρώπη στα δύο. Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι στο ενισχύσεις μέχρι 15.000 ευρώ σε κάθε στην Ευρώπη το δρόμο για τις εθνικές καθίζηση των τιμών του αγελαδινού γάλακτος τον τελευταίο χρόνο σε συνδυασμό με την προοπτική κατάργησης την διατήρηση με κάποιο τρόπο των και είναι αυτοί που συζητούν μια σειρά γκρουπ των χωρών που επιδιώκουν αγρότη (δόθηκαν ήδη στη Γερμανία) των ποσοστώσεων μέχρι το 2015 ποσοστώσεων έχει ενταχθεί τελευταία διορθωτικών παρεμβάσεων από την -σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ευρω- και η χώρα μας, όμως η υπόθεση αυτή πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (βλέπε στη συνέχεια). Στη χώρα μας βέβαια το πρόβλημα είναι αρκετά διαφορετικά και έχει αφετηρία την αδυναμία ελέγχου της αγοράς αναφορικά με την ταυτοποίηση των προϊόντων γάλακτος. Έτσι, τα μεν γιαούρτια που κυκλοφορούν στην αγορά γίνονται κατά βάση από εισαγόμενη σκόνη γάλακτος, τα δε κίτρινα και λευκά τυριά από εισαγόμενο τυρόπηγμα (παγοκολόνες). Κι όλα αυτά κυκλοφορούν στην αγορά με ελληνοπρεπή ονόματα και εικόνες, πράγμα το οποίο παραπλανά τον καταναλωτή και την ίδια στιγμή φέρνει στα πρόθυρα του οικονομικού αδιεξόδου τους αγελαδοτρόφους. Αιγοπρόβειο γάλα Κάπως διαφορετικά είναι βέβαια τα ζητήματα που ανακύπτουν με το αιγοπρόβειο γάλα, αν και η ρίζες του προβλήματος παραμένουν οι ίδιες και έχουν να κάνουν με τον έλεγχο της αγοράς και την ταυτοποίηση των προϊόντων που φθάνουν στην κατανάλωση. Εδώ το «βαρύ πυροβολικό» είναι βέβαια η φέτα. Η κατοχύρωση της φέτας ως προϊόντος που παράγεται αποκλειστικά στη χώρα μας και με συγκεκριμένες προδιαγραφές και διαδικασίες (βλέπε σελίδα..) συγκέντρωσε μεγάλες επενδύσεις τόσο στον πρωτογενή τομέα όσο και στη μεταποίηση. Σίγουρα η παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος δεν είναι τέτοια που να θεωρείται πλεονασματική, ενώ την ίδια στιγμή η ευκαιρίες επέκτασης της φέτας (αποκλειστικό ελληνικό προνόμιο) στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά παραμένουν ασύλληπτες. Όμως και η υπόθεση αυτή σκαλώνει στην κακή οργάνωση του πρωτογενούς τομέα, στις «λαθροχειρίες» που επιχειρούν οι τυροκόμοι και στην απουσία συστηματικού ελέγχου της αγοράς. Σχεδόν μια δεκαετία από την κατοχύρωση της φέτας, η ελληνική Πολιτεία δεν έχει καταφέρει να βάλει μια τάξη στα πράγματα, ανεβάζοντας τον πήχη της ποιότητας της φέτας, έτσι ώστε η εγχώρια αγορά να αποτελεί τον καλύτερο πρεσβευτή και την αφετηρία για μια λαμπρή πορεία του προϊόντος σε όλο τον κόσμο. 17 ΣΥΝ ΡΟΜΕΣ ΙΑΝΟΜΗ ΕΚΤΥΠΩΣΗ- ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΙΑ σελ. 38-42 Ζ Ω Ο Τ Ρ Ο Φ Ε Σ >> ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η κοινοτική νοµοθεσία των ζωοτροφών Κατερίνα Μαντζαφού Ετήσια συνδροµή: 52,25 ευρώ Ευρώπη Πρακτορείο ιανοµής Τύπου Α.Ε. Εκτυπώσεις ΙΡΙΣ Α.Ε.Β.Ε. και οι επιπτώσεις στην ασφάλεια του γάλακτος * Των Χρ. Γουλά και Π. Ζωιόπουλου Σε µια ενιαία θεώρηση τόσο των κανόνων ασφαλείας για τρόφιµα και ζωοτροφές όσο και για τον τρόπο διεξαγωγής των ελέγχων προχώρησε η Ευρωπαϊκή Ένωση, µετά τα διατροφικά σκάνδαλα (τρελές αγελάδες, διοξίνες κ.λπ.) που ξέσπασαν τα τελευταία χρόνια και προκλήθηκαν µέσω των ζωοτροφών. Σ τα πλαίσια αυτής της πολιτικής θεσπίστηκαν νέοι κανόνες ή τροποποιήθηκαν παλαιότεροι, εισάγοντας αυστηρότερα µέτρα σχετικά µε τους όρους ασφαλείας και διαφάνειας. Έτσι το 2002 εξεδόθη ο Κοινοτικός Γ Α Λ Α Κ Τ Ο Κ Ο Μ Ι Κ Α Με στόχο την ασφάλεια των τροφίµων και των ζωοτροφών θεσπίστηκε ο Κανονισµός (ΕΚ) 882/2004, ο οποίος έθεσε ενιαίο πλαίσιο για τον τρόπο διεξαγωγής των ελέγχων τόσο στα τρόφιµα όσο και τις ζωοτροφές, αλλά και για την υγεία και ευζωία των ζώων και ο Κανονισµός που αφορά στην υγιεινή των τροφίµων καθώς και αυτός (ΕΚ) 183/ 2005 για την υγιεινή των ζωοτροφών. Σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Ένωση η υγιεινή των ζωοτροφών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υγιεινή των τροφίµων. Γι αυτό έθεσε σε ισχύ τον Κανονισµό (ΕΚ) 183/2005, ο οποίος καθορίζει το θεσµικό πλαίσιο για την υγιεινή των ζωοτροφών κατ αναλογία µε την υγιεινή των τροφίµων. >> ΠΑΡΑΓΩΓiκΑ συστηματα τροφές. Αυτές οι ουσίες µπορεί να υπάρχουν φυσικά στις ζωοτροφές ως συστατικά τους (πχ, γκοσυπόλη) ή είναι αποτέλεσµα προσβολής τους από παθογόνους µικροοργανιταξύ των Κρατών Μελών και της Επιτροπής - άµεση σµούς (µυκοτοξίνες) ή της καταπολέµησης διαβίβαση πληροφοριών για την ύπαρξη παθογόνων οργανισµών (υπολείµµατα κινδύνου σε τρόφιµα και ζωοτροφές. Για φυτοπροστατευτικών προϊόντων) ή αποτέλεσµα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων την αποτελεσµατική διαχείριση αυτών των πληροφοριών απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ιχνηλασιµότητας στις PCB s, βαρέα µέταλλα, κλπ). Η Οδηγία ( πχ, διοξίνες και παρόµοια µε διοξίνες επιχειρήσεις ζωοτροφών 2002/32/ΕΚ αντικατέστησε την οδηγία 1999/29/ΕΚ η οποία είχε τροποποιηθεί Ο νέος Κανονισµός πολλές φορές σε µικρό χρονικό διάστηµα. Ο Κανονισµός (ΕΚ) 183/2005 αντικατέστησε την Οδηγία 95/69/ΕΚ µε την ήδη τροποποιηθεί αρκετές φορές, αφού Επίσης και η οδηγία 2002/32/ΕΚ έχει οποία ορίζονταν οι προδιαγραφές που είναι επιτακτική η ανάγκη αφενός να απαιτούνταν για την έγκριση ή εγγραφή θεσπιστούν όρια για καινούργιες ουσίες ορισµένων επιχειρήσεων ζωοτροφών. Με ή για άλλα είδη ζωοτροφών και αφετέρου τον κανονισµό αυτό διευρύνεται το πεδίο για την προς τα κάτω προσαρµογή των εφαρµογής αφού ουσιαστικά καλύπτει ορίων. Με τον Κανονισµό (ΕΚ) 999/2001 σχεδόν το σύνολο των επιχειρήσεων ζωοτροφών. Επιπλέον, κάνει αυστηρότερες µέτρα για τη χρήση των Μεταποιηµένων και τις τροποποιήσεις του καθορίζονται τα Κανονισµός (ΕΚ) 178 / 2002, µε τον υπεύθυνος της επιχείρησης ζωοτροφών τις απαιτήσεις που πρέπει να πληρούν οι Ζωικών Πρωτεϊνών (ΜΖΠ) στη διατροφή οποίο καθορίσθηκαν οι γενικές αρχές έχει την ευθύνη όχι µόνο για την παραγωγή ποιοτικών ζωοτροφών, αλλά και επιχειρήσεις πρέπει να εφαρµόζουν αρχές χρήσης των ΜΖΠ στη διατροφή των µη- επιχειρήσεις ζωοτροφών, αφού πλέον οι των ζώων και θεσπίζεται η απαγόρευση της για την ασφάλεια των τροφίµων και των ζωοτροφών. Ο συγκεκριµένος Κανονισµός ασφαλών ζωοτροφών. Έτσι ο παραγωγός HACCP. Η ύπαρξη ανεπιθύµητων ουσιών ρυκαστικών. Σύµφωνα µε τον Κανονισµό αποτελεί σταθµό τόσο για τη νοµοθεσία πραγµατοποιεί αυτοέλεγχο όχι µόνο για να στα ζωικά προϊόντα, µεταξύ των οποίων (ΕΚ) 1831/2003 για τις πρόσθετες ύλες τροφίµων όσο και για τη νοµοθεσία διασφαλίσει την ποιότητα των παραγόµενων από αυτόν προϊόντων, αλλά κυρίως παρουσίας ανεπιθύµητων ουσιών στις και αυξητικών παραγόντων και κατατάσσο- και το γάλα, είναι κυρίως αποτέλεσµα της απαγορεύτηκε η χρήση των αντιβιοτικών ζωοτροφών, αφού πλέον και οι ζωοτροφές αντιµετωπίζονται όπως και τα τρόφιµα. για να διασφαλίσει τον αποκλεισµό από ζωοτροφές, οι οποίες περνάνε στο γάλα νται τα αµινοξέα καθώς και την ουρία και Βασικά σηµεία του Κανονισµού είναι ότι: την τροφική αλυσίδα ουσιών επικίνδυνων είτε οι ίδιες είτε οι µεταβολίτες τους (πχ η τα παράγωγά της στις πρόσθετες ύλες. Ορίζει την έννοια του υπεύθυνου της για την υγεία του ανθρώπου, αλλά και για ΑφλατοξίνηΜ1 στο γάλα προέρχεται από Τέλος οι Κανονισµοί (ΕΚ) 1829/2003 και επιχείρησης ζωοτροφών την υγεία των ζώων και για το περιβάλλον. την αφλατοξίνη Β1 στις ζωοτροφές). Επο- 1830/2003 θέτουν το θεσµικό πλαίσιο Ορίζει την ανάγκη πραγµατοποίησης Επιπλέον, είναι αναγκασµένος να δηµιουργήσει και να διατηρεί ένα σύστηµα ουσιών από τις ζωοτροφές είναι βασική που αποτελούνται ή περιέχουν γενετικά µένως ο αποκλεισµός των ανεπιθύµητων κυκλοφορίας και χρήσης των ζωοτροφών αυτοελέγχου από τις επιχειρήσεις ζωοτροφών ιχνηλασιµότητας που σε περίπτωση προϋπόθεση για την παραγωγή ασφαλών τροποποιηµένους οργανισµούς. Ορίζει την ανάγκη ιχνηλασιµότητας κινδύνου καθιστά εφικτό τον εντοπισµό ζωικών προϊόντων µεταξύ των οποίων ηµιουργεί το σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για τρόφιµα και ζωοτροφές Θεσπίζει ακόµα το σύστηµα έγκαιρης προ- Γι αυτό βάσει της Οδηγίας 2002/32/ΕΚ Παραγωγής, Υπουργείο Αγροτικής επικίνδυνων ζωοτροφών. είναι και το γάλα. * 1 ιεύθυνση Εισροών Ζωικής (RASFF). ειδοποίησης για τρόφιµα και ζωοτροφές έχουν θεσπιστεί ανώτατα επίπεδα για την Ανάπτυξης και Τροφίµων Με βάση τον παραπάνω Κανονισµό, ο (RASFF), µέσω του οποίου γίνεται η - µε- παρουσία ανεπιθύµητων ουσιών σε ζωο- 2 Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων 22 Από το καλό γάλα µέχρι την παραγωγή προϊόντων ποιότητας Προδιαγραφές ποιότητας σε κάθε φάση της παραγωγικής διαδικασίας Tα παραγωγικά συστήµατα της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα, αντικατοπτρίζουν τις ποικίλες και συχνά αντικρουόµενες απαιτήσεις της ανάπτυξης της υπαίθρου, του τουρισµού, της βιοµηχανίας και της αστικοποίησης. Οι διαφορές στο κλίµα, την τοπογραφία και το έδαφος, έχουν προκαλέσει µεγάλη διαφοροποίηση στην αγροτική ανάπτυξη των διάφορων περιοχών της χώρας. Στις πλούσιες περιοχές τα εντατικά και ηµιεντατικά συστήµατα εκτροφής µηρυκαστικών (για την παραγωγή γάλακτος και κρέατος) και µη µηρυκαστικών (πουλερικών, χοιρινών) έχουν ενσωµατωθεί µε τους υπόλοιπους παραγωγικούς κλάδους της γεωργίας, ενώ στις µειονεκτικές περιοχές, τα εκτατικά συστήµατα (θηλάζουσες αγελάδες και εκτροφή µικρών µηρυκαστικών), η δασοκοµία και ο τουρισµός αναπτύχθηκαν παράλληλα για να ικανοποιήσουν τις υπάρχουσες ανάγκες. των μικρών γαλακτοπαραγωγικών κλάδος της ζωικής παραγωγής του μηρυκαστικών, είναι όμως ο πλέον οποίου η συμβολή του στην Ακαθάριστη Αξία της Αγροτικής Παραγω- προηγμένος κλάδος της κτηνοτροφίας μας. Η συμβολή της στην Ακαθάριστη Αξία της Ζωικής Παραγωγής Ο συνολικός αριθμός αγελάδων γής ανέρχεται σε 27% περίπου. ανέρχεται σε 20% περίπου και μαζί γαλακτοπαραγωγής στη χώρα μας με την κρεοπαραγωγική αγελαδοτροφία είναι ο δεύτερος σημαντικός (2008) αποκλειστικά σχεδόν της ανέρχεται σε 154.000 κεφαλές Του Ανδρέα Γεωργούδη* Πληθυσμιακές χαρακτηριστικές Πληθυσμιακές τιμές (key χαρακτηριστικές figures) τιμές (key figures) έχρι πρόσφατα, η της ελληνικής γαλακτοπαραγωγικής της ελληνικής αγελαδοτροφίας γαλακτοπαραγωγικής (2008) αγελαδοτροφίας (2008) διαδικασία που Πληθυσμός ακολουθήθηκε όσον αφορά στη Αριθμός εκμεταλλεύσεων Αριθμός εκμεταλλεύσεων 4.933 4.933 αγελάδων γαλακτοπαραγωγής Πληθυσμός αγελάδων γαλακτοπαραγωγής 154.000 154.000 βελτίωση των εντόπιων πληθυσμών, επικεντρωνόταν Παραγόμενη ποσότητα γάλακτος Παραγόμενη (τόνοι) ποσότητα γάλακτος (τόνοι) 716.315 716.315 Ποσόστωση στην εισαγωγή ζώων υψηλής παραγωγικότητας. (κατανομή χωρίς Ποσόστωση το 1,0% για (κατανομή το έτος 2009) χωρίς το (τόνοι) 1,0% για το έτος 2009) (τόνοι) 837.000 837.000 Συγκέντρωση της γαλακτοπαραγωγικής Συγκέντρωση αγελαδοτροφίας της γαλακτοπαραγωγικής στις περιφέρειες αγελαδοτροφίας της χώρας στις περιφέρειες (ποσοστά, % της, του χώρας συνόλου) (ποσοστά, %, του συνόλου) Κεντρική Μακεδονία Κεντρική Μακεδονία Ως αποτέλεσμα, στις περιοχές με Πληθυσμός ζώων Πληθυσμός ζώων 42,8 42,8 εύκολη πρόσβαση και κατάλληλες Εκμεταλλεύσεις Εκμεταλλεύσεις 27,4 27,4 συνθήκες εκτροφής, οι αυτόχθονες Ποσότητα γάλακτος Ποσότητα γάλακτος 44,0 44,0 φυλές είτε έχουν αντικατασταθεί Ανατολική Μακεδονία και Ανατολική Θράκη Μακεδονία και Θράκη εξ ολοκλήρου από τους παραγωγικότερους αλλά απαιτητικότερους Εκμεταλλεύσεις Εκμεταλλεύσεις 15,4 15,4 Πληθυσμός ζώων Πληθυσμός ζώων 15,4 15,4 εισαγόμενους ζωικούς πληθυσμούς Ποσότητα γάλακτος Ποσότητα γάλακτος 15,0 15,0 είτε βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο Δυτική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία μαζικής αναβάθμισής τους. Πληθυσμός ζώων Πληθυσμός ζώων 10,3 10,3 Εκμεταλλεύσεις Εκμεταλλεύσεις 17,7 17,7 Αγελαδοτροφία Ποσότητα γάλακτος Ποσότητα γάλακτος 9,0 9,0 Η γαλακτοπαραγωγική αγελαδοτροφία της χώρας μας βασίζεται σε Πληθυσμός ζώων Πληθυσμός ζώων 12,5 12,5 Θεσσαλία Θεσσαλία μικρό πληθυσμό παραγωγικών Εκμεταλλεύσεις Εκμεταλλεύσεις 12,6 12,6 ζώων, σε σχέση με τον πληθυσμό Ποσότητα γάλακτος Ποσότητα γάλακτος 13,0 13,0 Μ 39 >> ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ασπρόμαυρης φυλής Χολστάιν. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 ο αντίστοιχος αριθμός είναι 24.248.000 κεφαλές, δηλαδή στην Ελλάδα εκτρέφεται το 0,64% του συνόλου των γαλακτοπαραγωγικών αγελάδων. Ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων αγελάδων γαλακτοπαραγωγής στη χώρα μας μειώνεται δραματικά κάθε χρόνο και, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ-2009), έχουν απομείνει 4.933 μονάδες, από τις οποίες όμως μόνο 3.000 περίπου έχουν ικανοποιητικό μέγεθος και συγκρότηση ώστε να συμβάλλουν ουσιαστικά στην παραγωγή γάλακτος. Η σύγχρονη ελληνική επιχειρηματική γαλακτοπαραγωγική αγελαδοτροφία συγκεντρώνεται, ως προς τον αριθμό των παραγωγικών ζώων, κυρίως στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας (42,8%), την Ανατολική Μακεδονία και H ισχύς εν τη ενώσει Πολυνείκης Φάσσας, Πρόεδρος του ΕΛΟΓΑΚ H εντατικοποίηση των παραγωγικών συστημάτων είναι επικρατούσα τάση και γίνονται προσπάθειες για να συμβαδίζει με καλή διαχείριση των ζώων. Θράκη (15,40%), τη Θεσσαλία (12,5%), τη Δυτική Μακεδονία (10,3%), τη Δυτική Ελλάδα (5,8%) και την Ήπειρο (5,7%), που αντιπροσωπεύουν συνολικά ποσοστό 95,2% του συνολικού εκτρεφόμενου πληθυσμού. Όλες οι λοιπές Περιφέρειες της χώρας συγκεντρώνουν το υπόλοιπο ποσοστό, δηλαδή 4,8% του εκτρεφόμενου πληθυσμού. Η παραγωγή αγελαδινού γάλακτος στην Ελλάδα για το έτος 2008, να γίνει βίωµα για τους παραγωγούς Κερκόπορτα για την εισαγωγή φθηνού γάλακτος από ευρωπαϊκές χώρες θεωρεί την τιµολογιακή πολιτική των εγχώριων γαλακτοβιοµηχανιών, που διαθέτουν το ελληνικό γάλα µε υψηλό περιθώριο κέρδους, ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισµού Γάλακτος και Kρέατος, Πολυνείκης Φάσσας. Ο άνθρωπος ο οποίος εμπνεύστηκε και εφάρμοσε τρεις πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις, τα ισοζύγια στο γάλα και το κρέας, την αναγραφή της προέλευσης του γάλακτος στις συσκευασίες γιαουρτιού και την αναγραφή της Κύριε Πρόεδρε, είναι ίσως από παρατηρείται τελευταία το φαινόμενο τις λίγες φορές που ακούει να πωλείται γάλα «ιδιωτικής ετικέτας» ή γάλα από χώρες της «Ευρωπα- κανείς τόση γκρίνια για τη λειτουργία της αγοράς σε προϊόντα ϊκής Ένωσης» σε χαμηλές τιμές, διότι όπως το γάλα, τα γαλακτοκομικά οι αλυσίδες καταστημάτων δέχονται και το κρέας. Τι φταίει κατά τη να κερδίζουν σε αυτά τα γάλατα λιγότερα. Εάν το λιανεμπόριο δεχόταν να γνώμη σας και ποια θα μπορούσε να είναι η διέξοδος; πωλείται και το «επώνυμο ελληνικό γάλα» με τα ίδια ποσοστά κέρδους, το Την αλυσίδα της αγοράς την αποτελεί γάλα θα ήταν στο ράφι 20% τουλάχιστον φθηνότερο. Επιπλέον, εάν προέλευσης του κρέατος στις αποδείξεις των ζυγιστικών μηχανών, λιανική πώληση. Ο αδύναμος κρίκος αναζητείτο μια λύση κοινής διανομής η παραγωγή, η μεταποίηση και η μιλάει στο «Αγρόκτημα» για το πώς ήταν πάντα οι παραγωγοί. Τελευταία και περιορισμού των επιστροφών, ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας, με το «γιγάντωμα» των καταστημάτων λιανικής πώλησης πιέζονται εξόδων, θα είχαμε άλλο ένα 10-15% από την εξοικονόμηση αυτών των οι παραγωγοί, θα γίνει ισχυρότερος και σε ποιες στέρεες βάσεις θα πλέον ακόμη και οι μεγάλοι μεταποιητές. Μέρος της πίεσης αυτής, κατά όφελος στον καταναλωτή. πρέπει να «πατήσει» ο επόμενος πρόεδρος του ΕΛΟΓΑΚ, ώστε να συνέπεια, περνά στον αδύναμο κρίκο, Έχουν ανοίξει, καλώς κατά τη ξεκαθαρίσει πλήρως η αγορά. στους παραγωγούς. Ειδικά στο γάλα, γνώμη μου, 4-5 θέματα, η αντι- Συνέντευξη στον Γιάννη Πανάγο σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΟΓΑΚ, ανήλθε στους 716.315 τόνους. Η αντίστοιχη ποσότητα γάλακτος που παραδόθηκε στις γαλακτοβιομηχανίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 ήταν 133.304.000 τόνοι, δηλαδή η ελληνική παραγωγή αποτελεί ποσοστό 0,54% της συνολικής. Η παραγόμενη ποσότητα αγελαδινού γάλακτος ακολουθεί την κατανομή του ζωικού πληθυσμού και συγκεντρώνεται σε ορισμένες περιφέρειες της χώρας με πρώτη την Κεντρική Μακεδονία, όπου παράγεται το 44,0% της συνολικής ποσότητας, και ακολουθούν η Αν. Μακεδονία και η Θράκη (15,0%), η Θεσσαλία (13,0%) και η Δ. Μακεδονία (9,0%)., η Ήπειρος (3,6%), η Δυτική Ελλάδα (5,4%) και λοιπές περιοχές (10%). Προβατοτροφία και αιγοτροφία Η εκτροφή προβάτων και αιγών (αιγοπροβατοτροφία) είναι οι πλέον διαδεδομένοι κλάδοι αγροτικής παραγωγής, και οι πιο σημαντικοί κλάδοι Ζωικής Παραγωγής στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη συνολική συμμετοχή τους στη Ζωική Παραγωγή (33% περίπου) και στη συνολική παραγωγή γεωργικών προϊόντων (8% περίπου). Η εκτροφή των μικρών μηρυκαστικών, είναι η πιο παραδοσιακή μορφή κτηνοτροφίας, η οποία έχει προσαρμοστεί ικανοποιητικά στο φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας και εκμεταλλεύεται σε μεγάλο βαθμό τις βοσκές, τις μειονεκτικές και ακατάλληλες για καλλιέργεια περιοχές, καθώς και αυτές που εποχιακά φέρουν υπολείμματα γεωργίας (καλαμιές από δημητριακά κτλ). Το 78% των προβάτων και το 91% των αιγών, εκτρέφονται σε παραγωγικά συστήματα με χαμηλό επίπεδο εισροών στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας. Ο αριθμός των προβάτων στην Ελλά- 23 A σελ. 24-27 σελ. 44-49 38 Περιεχόµενα 44 45

>> ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Το θολό όραμα του ΠΑΣΟΚ και οι δεσμοί... αίματος του Σαμαρά Έχουν περάσει δύο μήνες από την ανάθεση της ευθύνης διακυβέρνησης στο ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου και το πολιτικό στίγμα, τουλάχιστον σε ότι αφορά στα κρίσιμα θέματα της αγροτικής οικονομίας, δεν έχει γίνει ακόμα σαφές. Toυ Γιάννη Πανάγου Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δείχνει να έχει εγκλωβισθεί αρκετό καιρό τώρα στο θέμα της διαχείρισης του ΟΣΔΕ, μιας και μόνον έτσι θα μπορέσει να πάρει από τις Βρυξέλλες το «πράσινο φως» για την πληρωμή των άμεσων ενισχύσεων (τσεκ). Εξίσου μεγάλο μέρος της ενέργειας των επιτελών της Αχαρνών 2 δείχνει να απορροφά και το θέμα με τις έκτακτες αποζημιώσεις, που θα πρέπει να πληρωθούν στους αγρότες, με βάση κυρίως τις δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης. Κατά τα λοιπά, η ρητορική που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, αναφορικά με την προώθηση διαδικασιών συστηματικού ελέγχου της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και την αναδιοργάνωση των συνεταιριστικών οργανώσεων με ενίσχυση του ρόλου αυτών στην 6

αγορά, παραμένουν εξαγγελίες χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Οι μεγάλες δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί προεκλογικά από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ο παραδοσιακοί δεσμοί του ΠΑΣΟΚ με συγκεκριμένες ομάδες επιρροής που εκφράζουν απαρχαιωμένες δομές και το μέγεθος των οικονομικών προβλημάτων που δεν αφήνουν περιθώρια για «ελιγμούς», δημιουργούν σιγά σιγά εκρηκτικό μείγμα, το οποίο δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε λίγο καιρό σε κοινωνικές εντάσεις που θα πάρουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Κάποιοι νομίζουν πως με «περιφερειακές» λύσεις, όπως ήταν η αύξηση της επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες από 7 σε 11% και οι ρυθμίσεις ορισμένων οφειλών προς τις τράπεζες, είναι σε θέση να εκτονώσουν την κατάσταση και να κάνουν ευκολότερο τον φετινό χειμώνα. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων δέχονται αβάσταχτη πίεση από αθρόες εισαγωγές, καθώς ο χορός της παγκοσμιοποίησης καλά κρατεί. Οι αρμόδιες αρχές δεν είναι σε θέση να καθιερώσουν διαδικασίες ελέγχου της ταυτότητας των προϊόντων που φτάνουν στην αγορά, οι οργανώσεις των παραγωγών δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτούν συνολικά για λογαριασμό των μελών τους και την ίδια στιγμή οι αγρότες (γεωργοί και κτηνοτρόφοι) δεν είναι σε θέση να οργανώσουν βάσει ενός ευρύτερου κεντρικού σχεδιασμού από την πλευρά της Πολιτείας την παραγωγή της επόμενης χρονιάς. Το συγκινησιακό φορτίο και οι φλύαρες περιγραφές που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της 57ης Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης της ΠΑΣΕΓΕΣ, μπορεί να βρήκαν κάποια απήχηση στο επιλεγμένο ακροατήριο της αίθουσας του Κάραβελ, πριν από λίγες εβδομάδες, δεν είναι όμως σε θέση να δρομολογήσουν λύσεις στο αγροτικό πρόβλημα, τουλάχιστον σε ορατό χρόνο. Παίζοντας σε «δικό της» γήπεδο, η υπουργός Κατερίνα Μπατζελή, άδραξε την ευκαιρία για να προϊδεάσει σχετικά τα μεγάλα όχι που υποχρεώνεται να πει τις επόμενες μέρες. Έτσι, αυτό που μένει από τα λεγόμενα της υπουργού είναι πως χιλιάδες αγρότες θα εισπράξουν το περιβόητο τσεκ μετά τις γιορτές, τα πριμ πρώτης εγκατάστασης θα περιορισθούν στο 1/3 των εγκεκριμένων δικαιούχων Νέων Αγροτών, ενώ δεκάδες μεγάλα αρδευτικά έργα εγκαταλείπονται λόγω της δημοσιονομικής στενότητας. Την ίδια ώρα, αμφίβολη παραμένει η ειδική ενίσχυση των καπνοπαραγωγών από τα κονδύλια του προγράμματος Αλέξανδρος Μπαλτατζής, όπως και η τύχη των Σχεδίων Βελτίωσης που καλούνται να «εκλογικευθούν» εκ νέου, προκειμένου να υπηρετήσουν φιλοπεριβαλλοντικά οράματα (οικονομία νερού) και εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε η κυρία Μπατζελή, όχι άλλα τρακτέρ, όχι άλλα ελαιοτριβεία, όχι άλλα εκκοκιστήρια βάμβακος, όχι άλλα σφαγεία! Όσο για τις προκαταβολές της ενιαίας ενίσχυσης κατέστη σαφές ότι οι αγρότες θα πρέπει να οπλισθούν με υπομονή, καθώς η εξασφάλιση των κοινοτικών πόρων προϋποθέτει ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης των δηλώσεων καλλιέργειας και σ αυτό οι εμπλεκόμενοι φορείς (ΟΠΕΚΕΠΕ, Ενώσεις και ΑΓΡΟΓΗ) δεν έχουν καταφέρει, ούτε τα μισά! Έτσι, η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μίλησε για πρώτη φορά για δύο ταχύτητες στις πληρωμές, καθώς πρώτα θα πληρωθούν οι αγρότες των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών που θα ολοκληρώσουν τη σχετική επεξεργασία και στη συνέχεια οι βραδυπορούντες που θα πρέπει να περιμένουν, για χρήματα που δικαιούνται από την 1η Οκτωβρίου, μετά το νέο έτος! Την ίδια στιγμή, ζωηρές συζητήσεις μεταξύ των αγροτών και των λοιπών συντελεστών του αγροτικού χώρου, δημιουργούν τα «φιλόδοξα» σχέδια Καραμίχα για πλήρη έλεγχο της αγοράς που έχει σχέση με τις υπηρεσίες πιστοποίησης των αγροτικών προϊόντων μέσω της εταιρείας Paseges Cert που αναλαμβάνει δράση. Ανάλογες συζητήσεις προκαλούν και οι «ασκήσεις επί χάρτου» που γίνονται τον τελευταίο καιρό από «παράγοντες» της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης και «τεχνοκράτες» του θεσσαλικού κάμπου, αναφορικά με τον ρόλο που θα μπορούσε να αναπτύξει η ΕΒΖ είτε ως διακινητής νωπών οπωροκηπευτικών, είτε ως εταιρεία που θα αναλάβει δράση στη μεταποίηση προϊόντων όπως π.χ. το σκληρό σιτάρι με τη δημιουργία αλευρόμυλων και βιομηχανίας παραγωγής ζυμαρικών, εκεί όπου βρίσκονται σήμερα τα εγκαταλειμμένα εργοστάσια ζαχαροτεύτλων στη Λάρισα και την Ξάνθη. Την ίδια στιγμή οι εκλογές για την ανάδειξη νέου αρχηγού στη Νέα Δημοκρατία δημιουργούν νέα δεδομένα, καθώς θεωρείται βέβαιο πως ο Αντώνης Σαματάς, ένας πολιτικός με έντονη αναφορά στην περιφέρεια, θα θελήσει σύντομα να αξιοποιήσει τα ερείσματα που διαθέτει στον αγροτικό χώρο και να δημιουργήσει τους πυρήνες που θα του επιτρέψουν να ελπίζει σε επάνοδο του κόμματός του στην εξουσία. 7

>> ΑΓΟΡΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ρεβάνς στις γιορτές Μήνας δύο ταχυτήτων ήταν ο Νοέµβριος για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα και ιδιαίτερα για τις τιµές παραγωγού. Από τη µία, οι διεθνείς τιµές βαµβακιού και καλαµποκιού διατήρησαν µια σταθερή ανοδική πορεία κι από την άλλη το ελαιόλαδο ακολούθησε µια συνεχή καθοδική πορεία, µε την τελευταία εβδοµάδα να ανακόπτεται η πτώση προς τα επίπεδα του 2008, σώζοντας προς στιγµή την κατάσταση. εν είναι, όµως, µόνο οι διεθνείς τιµές, που επηρεάζουν την εγχώρια αγορά: Ο ιδιαίτερος φετινός χειµώνας, µε το ξέσπασµα της Νέας Γρίπης, έδωσε ώθηση στη ζήτηση και στις τιµές των πορτοκαλιών. Κατά τη διάρκεια του εκεµβρίου το ενδιαφέρον θα στραφεί όλο και περισσότερο στα εσπεριδοειδή, ενώ µερίδιο από την αύξηση της ζήτησης θέλουν και τα ακτινίδια εξαιτίας της αυξηµένης περιεκτικότητάς τους σε βιταµίνη C. Τέλος, η ζήτηση για τρόφιµα, που κορυφώνεται κατά τη διάρκεια των γιορτών, δεν αναµένεται να ανακοπεί λόγω της κρίσης, διότι, ως γνωστόν, η ελληνική οικογένεια προτιµά να θυσιάσει κάποιο ακριβό δώρο ή ένα προϊόν πολυτελείας, παρά να µειώσει τον προϋπολογισµό της για το γιορτινό τραπέζι. Της Ελένης ούσκα Η γρίπη ανεβάζει τις τιµές πορτοκαλιού Με µεγάλο ενδιαφέρον από τις αγορές ξεκίνησε η εµπορική σεζόν για τα εσπεριδοειδή. Σύµφωνα µε τα στοιχεία, η ελληνική παραγωγή πορτοκαλιών είναι ικανοποιητική από πλευράς ποσότητας αλλά και ποιότητας. Σηµειώνεται, ωστόσο, µία µικρή καθυστέρηση στην ωρίµανση των φρούτων λόγω υψηλών ακόµα θερµοκρασιών. Η εµπορική περίοδος για το πορτοκάλι ξεκίνησε το πρώτο δεκαήµερο του Νοεµβρίου µε την ποικιλία ναβελίνες. Η ζήτηση χαρακτηρίζεται ικανοποιητική έως αυξηµένη και η τιµή παραγωγού κυµάνθηκε περί τα 0,25 ευρώ το κιλό. Χαρακτηριστικό παράδειγµα, οι τιµές FOB (στη ράµπα του εργοστασίου) που προσφέρουν οι εταιρείες της Τουρκίας περί τα 0,55 ευρώ το κιλό για τις ναβελίνες και περί τα 0,50 ευρώ το κιλό για τα Washington navel (µέρλιν). Παράλληλα, όσον αφορά στο µανταρίνι η φετινή παραγωγή κυµαίνεται στους 90.000 µε 92.000 τόνους για φέτος, αυξηµένη κατά 10-12% µε πολύ καλή ποιότητα. Την αρχή έκαναν τα πρώιµα µανταρίνια ποικιλίας κληµεντίνες, µε τιµές περί τα 0,70 ευρώ το κιλό. Από τις 20 Νοεµβρίου και µετά, που άρχισε και ο µεγαλύτερος όγκος των εµπορικών πράξεων, η τιµή έφτασε και κάτω από τα 0,50 ευρώ το κιλό. Συνεχίζει ψηλά το καλαµπόκι Ενισχυµένη κατά 19 ευρώ ο τόνος εµφανίζεται η τιµή του καλαµποκιού στις διεθνείς αγορές τους τελευταίους τρεις µήνες, ανακάµπτοντας από µια µακρά περίοδο χαµηλών τιµών που κυµαινόταν στα 124 ευρώ ο τόνος. Η διπλή χρήση του καλαµποκιού για ζωοτροφές και για παραγωγή καυσίµων αιθανόλης έχει εκτοξεύσει τη ζήτησή του παγκοσµίως, δίνοντας παράλληλα ώθηση και στην τιµή. ιεθνείς τιµές Το µέγεθος της συνολικής παγκόσµιας παραγωγής είναι ακόµα αβέβαιο, καθώς το 1/3 της παραγωγής των ΗΠΑ παραµένει ακόµα στα χωράφια, χωρίς να έχει συγκοµιστεί, λόγω των δυσµενών καιρικών συνθηκών. Για την ώρα, οι πωλήσεις στη χώρα µας, αφορούν σε παραδόσεις σε κτηνοτροφικές µονάδες στα 160 ευρώ ο τόνος, ενώ οι ΕΑΣ Αµυνταίου και Τρικάλων ανακοίνωσαν τιµή στα 13 λεπτά για τον παραγωγό. Ανακάµπτει δειλά δειλά το ελαιόλαδο Άνοδο σηµείωσαν όλες οι κατηγορίες ελαιολάδου την τελευταία εβδοµάδα του Νοεµβρίου, δίνοντας ανάσα στην αγορά που δέχτηκε ισχυρές πιέσεις από τα µέσα Σεπτέµβρη και µετά. Η τιµή του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου έχει σταθεροποιηθεί στα 2,17 ευρώ το κιλό και στα 2,10 το παρθένο ελαιόλαδο. Ο όγκος των συναλλαγών διπλασιάστηκε Προϊόν 30/9/09 30/10/09 30/11/09 Βαµβάκι (Σεντς ανά λίµπρα) 62 67,5 70 Καλαµπόκι (Ευρώ ανά τόνο) 128 140 143 Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο (Ευρώ ανά κιλό) Παρθένο ελαιόλαδο (Ευρώ ανά κιλό) 2,41 2,36 2,17 2,34 2,22 2,10 8

Συσκευασίες από λευκοσίδηρο Μεταλλοτυπίες Κερδίζουν έδαφος τα ζαχαρότευτλα Αυξηµένο ενδιαφέρον των αγροτών για την καλλιέργεια ζαχαροτεύτλων δείχνει η µέχρι στιγµής ανάλυση των αιτήσεων συνεργασίας που υποβάλλουν κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι παραγωγοί στην Ελληνική Βιοµηχανία Ζάχαρης. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της ΕΒΖ, µε βάση το σύνολο των αιτήσεων που αναµένεται να έχουν συγκεντρωθεί µέχρι τα µέσα εκεµβρίου, οι εκτάσεις που θα δηλωθούν µπορεί και να ξεπερνούν τα 280.000 στρέµµατα. Στόχος της βιοµηχανίας γι αυτή τη χρονιά είναι να υπογράψει συµβόλαια για 230.000-240.000 στρέµµατα, κάτι το οποίο σηµαίνει ότι είναι πιθανό να υπάρξει µια µικρή περικοπή στα προτεινόµενα στρέµµατα. Όλα δείχνουν ότι η περικοπή αυτή δεν θα είναι «οριζόντια» αλλά θα λαµβάνει υπ όψη της ποιοτικά χαρακτηριστικά, καθώς στόχος της βιοµηχανίας είναι να επανέλθουν στις τάξεις της µεγάλοι και συστηµατικοί τευτλοκαλλιεργητές. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η ΕΒΖ θα επιµείνει και στην καινούργια καλλιεργητική περίοδο στις αυξηµένες «παροχές» προς τους τευτλοκαλλιεργητές. κατά τη διάρκεια του Νοεµβρίου, αφού πολλοί παραγωγοί προχώρησαν σε συµφωνίες υπό τον φόβο νέας πτώσης. Αξίζει να σηµειωθεί πως οι τιµές του ελαιολάδου σήµερα διαµορφώνονται σε επίπεδα υψηλότερα από τις αρχές του έτους και είναι κατά πολύ ενισχυµένες από τις χαµηλότερες τιµές του έτους που παρουσίασαν την άνοιξη. Κρατιέται ψηλά το βαµβάκι Ακολουθώντας αντίθετη πορεία από το δολάριο, η τιµή του βάµβακος εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα έχοντας διαγράψει µια πορεία δυο µηνών εντυπωσιακών ανόδων που οδήγησαν την τιµή στα 70 σεντς ανά λίµπρα. Επιβεβαιώνοντας τα δηµοσιεύµατα της εφηµερίδας Agrenda, ακόµα και πριν την έναρξη της εµπορικής περιόδου 2009-2010, που έκαναν λόγο για τιµές πάνω από τα 30 λεπτά το κιλό, οι διεθνείς συνθήκες επιτρέπουν στους βαµβακοπαραγωγούς να προσδοκούν σε µια καλύτερη εκκαθάριση στην τιµή που πρέπει να εισπράξουν στο κλείσιµο της χρονιάς. Ωστόσο, για την ώρα, στην ελληνική αγορά, οι πωλήσεις συνεχίζονται µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα «δεύτερα» βαµβάκια σε τιµές των 69 σεντς ανά λί- µπρα και για το καλής ποιότητας προϊόν στα 72,50 σεντς/λίµπρα. Επικρατεί ικανοποίηση στη χώρα µας για την ώρα, για τις τιµές του εκκοκκισµένου αν και όλα θα εξαρτηθούν στο τέλος από την ισοτιµία ευρώ/δολαρίου. 7ο χλμ. Καβάλας - Ελευθερούπολης, Τ.Θ. 1357, Τ.Κ. 651 10 Καβάλα, Τηλ. Κέντρο: 2510 326256, Fax: 2510 326236 & 326053 e- mail: lefka@otenet.gr, www.lefka.gr

Ειδήσεις Η επίτοκη προβατίνα 10 Του Βαγγέλη Παπαλεξόπουλου* Ως μεταβατική περίοδο θεωρούνται οι τελευταίες 2-3 εβδομάδες της εγκυμοσύνης και οι πρώτες δύο της γαλακτοπαραγωγής για την προβατίνα. Το ζώο έχει να αντιμετωπίσει κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ραγδαίες μεταβολές, όπως: Μείωση της όρεξης Τον ίδιο τον τοκετό Την έναρξη της γαλακτοπαραγωγής Τις μεταβολές στη διατροφή και Τις ορμονικές μεταβολές. Οι ποιο κοινές δυσκολίες στην επιρρεπή επίτοκη προβατίνα είναι οι εξής: Τοξιναιμία εγκυμοσύνης- κέτοση HYGicONtrOL Urk: ΨΕΚΑΣΤΕ ΤΕΛΕΙΩΣΑΤΕ Εξ ολοκλήρου κατασκευασμένo από ανοξείδωτο ατσάλι 1.4301 (AISI 304) με άψογες επιφάνειες και φινίρισμα αμμοβολής, το σύστημα απολύμανσης προσωπικού της βιομηχανίας Hygicontrol URK τοποθετείται σε σημείο ακριβώς πριν την είσοδο στο χώρο παραγωγής και χρησιμοποιείται και για την είσοδο αλλά και για την έξοδο των εργαζόμενων. Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εν λόγω συστήματος, το οποίο διατίθεται στην ελληνική αγορά από την εταιρεία Ηλιόπουλος ΑΕ-Zita Mas, συγκαταλέγονται ο εργονομικός σχεδιασμός με απαλές κυρτές γωνίες και η «φιλική» προς τον χρηστή απολύμανση χεριών Η τοξιναιμία εγκυμοσύνης επίσης αποκαλείται κέτοση ή και οξοναιμία. Χαρακτηρίζεται από τη γλυκιά μυρωδιά που έχει η αναπνοή των ζώων και κυρίως από τη μείωση της όρεξης. Αυτό οφείλεται στο λίπος που κινητοποιεί η προβατίνα από το σώμα της, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της εγκυμοσύνης στα τελευταία στάδια, εξαιτίας της γρήγορης ανάπτυξης των εμβρύων. Η πρόληψη της τοξιναιμίας της εγκυμοσύνης πρέπει να αρχίζει δύο μήνες πριν τον τοκετό. Γι αυτό: Ρωτήστε τον ειδικό που σας ρυθμίζει τα σιτηρέσια, ώστε να προσαρμόσει τη διατροφή σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ανάγκες των ζώων. Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε ποιες προβατίνες εγκυμονούν πολλά έμβρυα. Σ αυτό θα βοηθήσει το ιστορικό του ζώου και η χρήση υπερήχου. Ζώα που φαίνονται ταλαιπωρημένα είναι επιτακτικό να ενισχύονται με by-pass ζάχαρα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στον όγκο του σιτηρεσίου. Η ανάπτυξη των εμβρύων μειώνει τον όγκο που μπορεί να με τη χρήση απαλού φωτισμού και προστατευτικών ελαστικών δακτυλίων, το χαμηλό λειτουργικό κόστος, το οποίο εξασφαλίζεται και από το γεγονός ότι όλα τα απολυμαντικά καθαριστικά υγρά ψεκάζονται αυτόματα κατά τη λειτουργία της μηχανής, η υψηλή ταχύτητα χρήσης, καθώς απαιτούνται μόλις 4-6 δευτερόλεπτα κατ άτομο και η δυνατότητα εύκολης συντήρησης, η οποία ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι βούρτσες μπορούν να καθαριστούν και να αλλαχθούν χωρίς τη χρήση εργαλείων. Ας σημειωθεί ότι το HL-URK παραδίδεται έτοιμο για τοποθέτηση, ενώ στα επιπλέον χαρακτηριστικά του προστίθενται η δυνατότητα ρύθμισης της του καθαριστικού για το καθαρισμό των παπουτσιών και της δόσης για το απολυμαντικό των χεριών, ενώ ρυθμίζονται και οι χρόνοι για τη περιστροφή των βουρτσών, για τη ροή του απολυμαντικού διαλύματος καθώς και για την απολύμανση των χεριών. δεχθεί το πεπτικό μα. Σημαντικό εργαλείο για βελτίωση της όρεξης σύστη- και της μετατρεψιμότητας είναι η ζωντανή μαγιά. Ζώα που έχουν καλή θρεπτική κατάσταση και φέρουν 1-2 έμβρυα χρειάζονται μια πιο συντηρητική στρατηγική. Βεβαιωνόμαστε ότι τα ζώα που μπαίνουν στο τελευ- ταίο στάδιο της εγκυμοσύνης έχουν συντελεστή θρεπτικής κατάστασης 3-3.5. Ο ειδικός της διατροφής σας πιθανόν να σας προτείνει κάποια έξτρα ανιόντα για καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου και όχι του καλίου. Οξέωση Εκδηλώνεται πριν ή μετά τον τοκετό, στις περιπτώσεις που το σιτηρέσιο είναι φτωχό σε ινώδεις ουσίες και πλούσιο σε δημητριακού καρπούς, με αποτέλεσμα να ατονεί ο μηρυκασμός. Πρέπει να δίνεται προσοχή ώστε να μην υπάρχει ανταγωνισμός κατά τη διάρκεια του φαγητού και το φύραμα να ταΐζεται σε 2 ισόποσες δόσεις. Υπασβεσταιμία Η υπασβεσταιμία εμφανίζεται συνήθως σε υψηλοπαραγωγικές προβατίνες, κυρίως προγεννητικά, όταν τα έμβρυα αναπτύσσονται τάχιστα κατά το τελευταίο στάδιο. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι τα υψηλά επίπεδα καλίου στη διατροφή είναι παράγοντας ρίσκου στην απορρόφηση του ασβεστίου. Τα τριφύλλια και κυρίως η μηδική είναι πολύ πλούσια σε κάλιο, ειδικότερα εκείνα που λιπαίνονται με κάλιο. Η χρήση ανιόντων ενδείκνυται για την απορρόφηση του ασβεστίου και όχι του καλίου. Χαμηλή ποιότητα πρωτογάλακτος Είναι αποδεδειγμένο ότι η ανεπαρκής διατροφή της προβατίνας με πρωτεΐνη και βιταμίνες Α, D & Ε στο τελευταίο στάδιο της εγκυμοσύνης επιδρά στη χαμηλή ποιότητα και ποσότητα πρωτογάλακτος. Ζωοτεχνολόγου, MSc της ΒΕΣΤΦΑΛΙΑ AE.

Στην Αμερική «ταξιδεύει» η μάχη Vivartia - ΦΑΓΕ Επί αμερικανικού εδάφους συνεχίζεται πλέον η μονομαχία μεταξύ των δύο leaders στην ελληνική αγορά γιαουρτιού, Vivartia και ΦΑΓΕ. Η δεύτερη από πέρυσι λειτουργεί δική της παραγωγική μονάδα στη Νέα Υόρκη και ετοιμάζεται να επεκτείνει την παραγωγική της δραστηριότητα, ενθαρρυμένη από την εξαιρετική πορεία του Total που, σύμφωνα με νεώτερες έρευνες καταναλωτών, κατέχει ένα διόλου ευκαταφρόνητο 2,4% της αγοράς των ΗΠΑ. Οι εξαιρετικές προοπτικές του ελληνικού γιαουρτιού στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δεν αφήνουν αδιάφορη και τη Vivartia, η οποία αυτό το διάστημα διερευνά το ενδεχόμενο συνεργασίας με γαλακτοκομικές βιομηχανίες στις ΗΠΑ, εξετάζοντας μεταξύ άλλων, και την πιθανότητα παραγωγής φασόν γιαουρτιού της Δέλτα. Δεν θα πρέπει να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο η εταιρεία να προχωρήσει και σε εξαγορές, αφού η αγορά τροφίμων της Βόρειας Αμερικής είναι από αυτές που την ενδιαφέρουν άμεσα. Από το Μάρτιο του 2008, άλλωστε, η Vivartia έχει εξαγοράσει έναντι 320 εκατ. δολαρίων την Nonni s, εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο ζαχαρωτών και αρτοποιίας. Η τελευταία επένδυσε περί τα 27 εκατ. δολάρια για τη μετατροπή μιας μονάδας κλωστοϋφαντουργίας σε εργοστάσιο παραγωγής τροφίμων. Αυτό το διάστημα ξεκινάει η λειτουργία δύο καινούργιων γραμμών παραγωγής κρουασάν στη μονάδα της Βόρειας Καρολίνα, ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2010 τo δυναμικό αναμένεται να ενισχύσουν νέες γραμμές παραγωγής. Προϊόν έκπληξη Πνοή στο γιαούρτι δίνει η Όλυμπος Νέο προϊόν στο γιαούρτι λανσάρει η γαλακτοβιομηχανία Λαρίσης ΑΕ, Όλυμπος. Το αγελαδινό γιαούρτι «Πνοή» 2% είναι ελληνικό προϊόν που παράγεται από φρέσκο ημιάπαχο γάλα αγελάδος, προβιοτική καλλιέργεια bifidus και καλλιέργεια γιαουρτιού. Ένα γιαούρτι με κρεμώδη υφή, πλούσια γεύση και προβιοτική καλλιέργεια, που εντάσσεται στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής. Δροσερό και ελαφρύ με μόλις 2% λιπαρά. Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑ ΕΛΛΑΣ Νέα μέθοδος επεξεργασίας τυρόγαλου 11 * Του Νικόλαου Κολτσίδα Το τυρόγαλο είναι ένα παραπροϊόν των εγκαταστάσεων παραγωγής τυριού και έχει πολύ υψηλό οργανικό φορτίο. Όταν απορρίπτεται στο περιβάλλον (ρέματα ή δίκτυο αστικών αποβλήτων) χωρίς προηγούμενη επεξεργασία δημιουργεί εντονότατο πρόβλημα ρύπανσης. Η επεξεργασία του τυρόγαλου σε συμβατικές εγκαταστάσεις αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας είναι προβληματική, με μεγάλο κόστος λειτουργίας, πολύ μεγάλο κόστος κατασκευής και όχι ικανοποιητικά αποτελέσματα. Για να δουλέψει σωστά μια εγκατάσταση αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας, θα πρέπει τα συστατικά των υγρών αποβλήτων να έχουν την απαιτούμενη αναλογία χημικών στοιχείων C/N/P (Άνθρακα / Άζωτο /Φώσφορος). Την απαιτούμενη σωστή αναλογία των στοιχείων C, N, P την έχουν συνήθως τα αστικά απόβλητα. Λόγω της πολύ μικρής περιεκτικότητας του τυρογάλακτος σε πρωτεΐνες που περιέχουν άζωτο (Ν) και φώσφορο (P) και μεγάλη περιεκτικότητα σε γαλακτόζη (μεγάλο ποσοστό C), οι εγκαταστάσεις αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας τυρογάλακτος δεν δουλεύουν ποτέ σωστά και δεν κάνουν τελικά καμιά κατεργασία του προϊόντος. Η διαδικασία Για να γίνει συνεπώς σωστή επεξεργασία του τυρογάλακτος σε εγκαταστάσεις αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας, θα πρέπει το τυρόγαλο να αναμιχθεί με σημαντικές ποσότητες αστικών αποβλήτων, πράγμα που κάνει το κόστος κατασκευής τους υπέρογκο και απαγορευτικό. Από ένα τυπικό τυροκομείο που παράγει συνήθως 20 κυβικά / ημέρα τυρόγαλο το οργανικό αυτό φορτίο ισοδυναμεί με το οργανικό φορτίο αστικών αποβλήτων που παράγεται από μια πόλη 6.200 κατοίκων. Τα συστατικά του τυρογάλακτος, γαλακτόζη, γάλακτοπρωτεΐνες είναι διαλυμένα στο περιεχόμενο νερό. Τα μόνα συστήματα που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως για τον διαχωρισμό διαλυμένων συστατικών από το διάλυμα-νερό, είναι τα συστήματα με ημιπερατές μεμβράνες, μικροφίλτρανσης, υπερφίλτρανσης και αντίστροφης όσμωσης, οι οποίες επιτρέπουν να περάσουν μέσα από αυτές ορισμένα συστατικά και να παρακρατηθούν. Τα συστήματα αντίστροφης όσμωσης χρησιμοποιούνται ευρέως στην παραγωγή πόσιμου νερού από υφάλμυρο ή και από θαλασσινό νερό. Οι μεμβράνες της αντίστροφης όσμωσης δεν επιτρέπουν τη διέλευση των διαλυμένων στερεών, ενώ αντίθετα επιτρέπουν τη διέλευση του νερού. Για τον διαχωρισμό των διαλυμένων συστατικών του τυρογάλακτος που είναι οι γαλακτοπρωτείνες, λίπος και κυρίως η γαλακτόζη, η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται διεθνώς είναι ο διαχωρισμός των συστατικών αυτών με σύστημα τριών σταδίων, αποτελούμενο από ημιπερατές μεμβράνες υπερφίλτρανσης και αντίστροφης όσμωσης και μικροφίλτρανσης. * Υπευθύνου Πωλήσεων της Φάρμα Ελλάς, Κολτσίδας Νικόλαος & ΣΙΑ Ε.Ε.

Ειδήσεις Λευκοσιδηρουργια καβαλασ αε Συσκευασίες αξίας 12 Μια σειρά ειδών συσκευασίας από λευκοσίδηρο για συσκευασίες τυροκομικών προϊόντων, διαφόρων μεγεθών άνω των 2 λίτρων κατασκευάζει η εταιρεία Λευκοσιδηρουργία Καβάλας ΑΕ. Η Λ.Κ. A.E. ιδρύθηκε το 1986 με αντικείμενο εργασιών την μεταλλοτυπία και την κατασκευή ειδών συσκευασίας από λευκοσίδηρο. Η εταιρεία προϋπήρχε από το 1975 με τη νομική μορφή Π.Παναγιωτιδης & Κ.Κελεμενης και ΣΙΑ ΕΠΕ. Βρίσκεται στο 7ο χλμ της παλαιάς εθνικής οδού Καβαλας - Θεσσαλονίκης και στεγάζεται σε ιδιοκτήτες εγκαταστάσεις στις οποίες μεταφέρθηκε το 1983, συνολικής έκτασης 10.000 μ 2. Από την ίδρυση της και μέχρι σήμερα η εταιρεία επένδυσε και επενδύει διαρκώς σε μηχανολογικό εξοπλισμό, στο ανθρώπινο δυναμικό και στην άμεση εξυπηρέτηση των Συσκευασίες, στις οποίες το τυρί έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ενώ δεν απαιτούνται συντηρητικά προκειμένου το προϊόν να μην αλλοιωθεί από βακτηρίδια. πελατών. Η υψηλή κατασκευαστική ποιότητα, η συνεπεία και η αξιοπιστία είναι αρετές άμεσα συνυφασμένες με το όνομα της. Στα άμεσα σχεδία της διοίκησης είναι η ενίσχυση της παρουσίας της εταιρείας στον χώρο της συσκευασίας αφενός επενδύοντας στην αύξηση της παραγωγικότητας και αφετέρου διευρύνοντας την γκάμα των προϊόντων της. Η ετήσια παραγωγική ικανότητα της εταιρείας καλύπτει τη ζήτηση και έχει τη δυνατότητα διπλασιασμού, με τις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Πίνω περισσότερο γάλα άρα ζω περισσότερο Η συχνή κατανάλωση γάλακτος μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες καρδιακού, εγκεφαλικού, καρκίνου ή διαβήτη. Αυτό είναι το συμπέρασμα νέας έρευνας Bρετανών επιστημόνων. Η έρευνα αξιολόγησε τα στοιχεία από 324 προηγούμενες μελέτες, που αφορούσαν στην κατανάλωση γάλακτος. Το συμπέρασμα ήταν ότι τελικά η αυξημένη κατανάλωση γάλακτος προσδίδει συγκριτικό πλεονέκτημα επιβίωσης, με άλλα λόγια αυξάνει το Οι συσκευασίες λευκοσίδηρου που χρησιμοποιεί η εταιρεία για τυποποίηση τυροκομικών προϊόντων και όχι μόνο, διατηρούν την όψη, τη γεύση, το άρωμα και κυρίως τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων που περιέχει, καθώς ο λευκοσίδηρος είναι αδιαπέραστος από το ηλιακό φως και το ατμοσφαιρικό οξυγόνο. Επιπλέον, είναι η συσκευασία στην οποία το τυρί έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ενώ δεν απαιτούνται συντηρητικά προκειμένου να μην αλλοιωθεί από βακτηρίδια. προσδόκιμο ζωής. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από ερευνητές των πανεπιστημίων Ρίντινγκ, Κάρντιφ και Μπρίστολ, με επικεφαλής τον καθηγητή Πίτερ Έλγουντ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of the American College of Nutrition. Σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν προέκυψαν ενδείξεις ότι το γάλα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ή επιδείνωσης κάποιας χρόνιας ασθένειας, με εξαίρεση τον καρκίνο του προστάτη. Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Σέλινο Κρήτης Δικαιώνονται οι προσπάθειες της ΕΑΣ Σελίνου για την προστασία του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου της περιοχής της, καθώς δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε. E. η αίτησή της να προστατευτεί από τον κοινοτικό κανονισμό για τα προϊόντα ΠΟΠ. Το Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Σέλινο Κρήτης είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με χρώμα σκουροπράσινο ως πράσινο, γεύση φρουτώδη και ελαφρά πικρή και πικάντικη και φρουτώδες ελιάς άρωμα με ελάχιστη τιμή φρουτώδους 3,2 και μέγιστη τιμή οξύτητας 0,7 %. Η παραγωγή του ελαιολάδου πραγματοποιείται από καρπούς της ποικιλίας ελιάς Τσουνάτη σε ποσοστό τουλάχιστον 60 %, με συμμετοχή καρπών της ποικιλίας Κορωνέϊκη ως ποσοστό 40 %. To νέο «κόσμημα» της Βiofresh Η Biofesh από την Λακωνία έχει γράψει τη δική της ιστορία στον κλάδο των χυμών, καθώς ήταν αυτή που τον Οκτώβριο του 2008 καινοτόμησε λάνσαροντας στην αγορά ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα προϊόν, τον πρωτοποριακό παστεριωμένο χυμό πορτοκαλιού Sparti s Juice. Πρόκειται για έναν φρεσκοστυμμένο παστεριωμένο χυμό με ονομασία προέλευσης, που παράγεται αποκλειστικά και μόνο από ελληνικά διαλεχτά πορτοκάλια, χωρίς κανένα συντηρητικό, αλλά ούτε την προσθήκη νερού. Ο χυμός αυτός παράγεται και εμφιαλώνεται στο καινούργιο, υπερσύγχρονο εργοστάσιο της Biofresh στα Βρυσικά Λακωνίας που εγκαινιάστηκε επισήμως τον Σεπτέμβριο του 2009. Μια επένδυση που ξεπέρασε τα 11,5 εκατ. ευρώ και ικανοποιεί τις αυστηρότερες προδιαγραφές προστασίας του περιβάλλοντος.

Μέσω του Αναπτυξιακού Νόμου Η Κόμης Α.Ε. επεκτείνει τη μονάδα γαλακτοκομικών Όλο και περισσότερες έρευνες καταδεικνύουν την προτίμηση των Ελλήνων καταναλωτών προς τα ποιοτικά παραδοσιακά τρόφιμα, γεγονός που συνεπάγεται παράλληλα και το «άνοιγμα» μιας ταχέως αναπτυσσόμενης και πολλά υποσχόμενης αγοράς στον τομέα αυτό. Αυτό είναι και το σκεπτικό πίσω από την απόφαση του κου Σωτήρη Κόμη, προέδρου και ιδιοκτήτη της φερώνυμης εταιρείας, Κόμης Α.Ε. που εδώ και 30 χρόνια δραστηριοποιείται στον κλάδο των παραδοσιακών γαλακτοκομικών, να προχωρήσει σε μια σημαντική επένδυση για την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό της μονάδας που διαθέτει στην Τέμενη Αιγίου. «Διαπιστώσαμε ότι ο κόσμος αρχίζει πλέον να γυρίζει την πλάτη στην ομοιομορφία της μαζικής παραγωγής και επιθυμεί την ποιότητα και τον παραδοσιακό χαρακτήρα στα τρόφιμα που επιλέγει», όπως είχε αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Agrenda ο κος Κόμης. Έχοντας δημιουργήσει από το 2001 μια σύγχρονη γαλακτοκομική μονάδα στην Τέμενη, που σήμερα επεξεργάζεται περί τους 200 τόνους γάλακτος και πραγματοποιεί πωλήσεις αξίας 500.000 ευρώ σε ετήσια βάση, η εταιρεία του προχωράει τώρα στον εκσυγχρονισμό και την επέκτασή της με στόχο την προσθήκη νέων γραμμών παραγωγής και την αύξηση της δυναμικότητάς της. Η Κόμης Α.Ε. παράγει κυρίως γιαούρτια (πρόβεια και αγελαδινά), στραγγιστό γιαούρτι και άλλα παραδοσιακά γαλακτοκομικά (ρυζόγαλο και κρέμες). Μάλιστα, ένα 40% της πρώτης ύλης για την παρασκευή τους προέρχεται από την ιδιόκτητη κτηνοτροφική μονάδα που έχει η εταιρεία. Τα προϊόντα αυτά διατίθενται τόσο στην τοπική αγορά, όσο και στους Νομούς Αργολίδας, Κορινθίας και Ναυπακτίας. Στα σχέδια, ωστόσο, του κ. Κόμη είναι το δίκτυο να επεκταθεί σύντομα. 13 Nέες επενδύσεις από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία Ένα νέο κύκλο επενδύσεων, αυτή τη φορά στο εργοστάσιο που διατηρεί στην Πάτρα, αναμένεται να ολοκληρώσει στους πρώτους μήνες του 2010 η Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Η εταιρεία που τα τελευταία δέκα χρόνια έχει επενδύσει περί τα 370 εκατ. ευρώ στη βελτίωση και την ανανέωση του εξοπλισμού της, δε φαίνεται να πτοείται από το αντίξοο οικονομικό περιβάλλον και υλοποιεί αυτό το διάστημα επενδύσεις ύψους 2 εκατ. ευρώ, με στόχο τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των γραμμών παραγωγής της στην πρωτεύουσα της Αχαΐας. Η διοίκηση της ζυθοποιίας δηλώνει ότι οι παρεμβάσεις γίνονται στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και της ενίσχυσης της απασχόλησης. Συμπληρώνει, επίσης, ότι θα θωρακίσουν την ανταγωνιστικότητα της μονάδας και θα επιτρέψουν την οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας, με βάση τις απαιτήσεις της εποχής.

Ειδήσεις Πώς επηρεάζεται η εμπορία των φυλών των ζώων Η απόφαση κλειδί για τη φετα Αυστηρή ως προς τους όρους αλλά και τις συνθήκες του τρόπου παραγωγής της ΠΟΠ φέτας είναι η Απόφαση 313025/25/11.1.94, (ΦΕΚ 101 Β /16.2.1994), με την οποία η φέτα αναγνωρίσθηκε ως ΠΟΠ ελληνικό προϊόν. Η κατοχύρωση της φέτας ως ΠΟΠ ελληνικό προϊόν επηρεάζει τις κτηνοτροφικές επιχειρήσεις που παράγουν αιγοπρόβειο γάλα που προορίζεται για παραγωγή φέτας, όταν πρόκειται να προβούν στην αγορά νέων ζώων. Σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση, φέτα μπορούν να παράγουν οι επιχειρήσεις που βρίσκονται στη Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο και Νομό Λέσβου. Δηλαδή η Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου και Αιγαίου, πλην Λέσβου, δεν έχουν δικαίωμα παραγωγής φέτας. Περιορισμοί όμως υπάρχουν και στις φυλές των ζώων που πρόκειται να δώσουν το γάλα τους για την παραγωγή του ΠΟΠ ελληνικού προϊόντος. Συγκεκριμένα το γάλα, πρέπει να προέρχεται από φυλές προβάτων και αιγών παραδοσιακά εκτρεφόμενες και προσαρμοσμένες στην περιοχή παρασκευής της «ΦΕΤΑΣ». Παράλληλα, αποκλείονται ζώα τα οποία εκτρέφονται με συμπυκνωμένες κτηνοτροφές και σανούς καλλιεργούμενων κτηνοτροφικών φυτών, όπως καλαμπόκι, μηδική κ.λ.π. Ο λόγος γι αυτόν τον περιορισμό έγκειται στο ότι η διατροφή των αιγοπροβάτων με την εγχώρια τοπική χλωρίδα των ορεινών και ημιορεινών βοσκοτόπων της χώρας προσδίδει στο τυρί φέτα το ιδιαίτερο άρωμά του. Παστέλι με ρακόμελο από την Αμόργιον Μετά την Αμοργιανή Τεκίλα από φραγκόσυκα που κάνει πλέον επιτυχημένη «καριέρα» ακόμα και στα μεγάλα καταστήματα λιανικής, η νέα έκπληξη από την Αμοργιανή ποτοποιία ακούει στο όνομα «Ρακομελάτο». Πρόκειται για ένα παστέλι που, όμως, διαφέρει από τα συνηθισμένα αφού αντί για μέλι περιέχει ρακόμελο. Το «Ρακομελάτο» θα βρίσκεται σύντομα στα ράφια των σούπερ-μάρκετ. με βωλουσ στο στομαχι του ζωου 14 Υποχρεωτική από 1/1/10 η σήμανση στα αιγοπρόβατα Nέο σύστημα ηλεκτρονικής σήμανσης αιγοπροβάτων (με βώλους στο στομάχι του ζώου) θα τεθεί σε εφαρμογή από 1ης Ιανουαρίου 2010, όπως έχει αποφασισθεί εδώ και μια πενταετία. Το σύστημα θα επιτρέπει τον ακριβή προσδιορισμό των εκτρεφόμενων ζώων και την αντιμετώπιση ζωοασθενειών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (υποστηριζόμενη από τη Γαλλία την Ισπανία και την Ιταλία), απέρριψε αίτημα που υπέβαλαν Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία για χρονική παράταση στην υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθύμισε ότι, το μέτρο υιοθετήθηκε το 2004 με κανονισμό του Συμβουλίου των υπουργών Γεωργίας και μετά την παράταση που δόθηκε το Δεκέμβριο του 2007, τα κράτη μέλη στα οποία εκτρέφονται αιγοπρόβατα θα έπρεπε τη διετία 2008-2009 να έχουν προετοιμαστεί επαρκώς για τη λειτουργία της ηλεκτρονικής σήμανσης. Όταν το τυρόγαλα μεταμορφώνεται.. Κέικ αποκατάστασης Feed-Back Ξέρετε ότι το τυρόγαλα ή ο ορός του γάλακτος είναι το κυριότερο υγρό απόβλητο των βιομηχανιών επεξεργασίας γάλακτος, που απορρίπτεται σε ποτάμια, λίμνες ή άλλους υδάτινους αποδέκτες, καθιστώντας το σημαντικό ρύπο του περιβάλλοντος; Ξέρετε ότι η ετήσια παραγόμενη ποσότητα τυρογάλακτος παγκοσμίως είναι μεγαλύτερη από 250 εκατ. τόνους, με ανοδικές τάσεις κατά 3% ετησίως; Αυτό που σίγουρα θα δεν ξέρετε, όμως, είναι ότι ο σημαντικός αυτός ρύπος του περιβάλλοντος, δηλαδή το τυρόγαλα, μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα νοστιμότατο και δυναμωτικό αρτοσκεύασμα προς κατανάλωση ακόμα και από μαθητές. Η ερευνητική ομάδα του Δ. Κουρέτα, καθηγητή του τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του ΑΠΘ, χρησιμοποίησε την πρωτεΐνη που απομονώνεται από το τυρόγαλα -στο εργοστάσιο Πρωτεΐνες Κεντρικής Ελλάδος - και παρασκεύασε ένα αρτοσκεύασμα με εκπληκτικές ιδιότητες. Αυτό έγινε ύστερα από μελέτη που πραγματοποιήθηκε και ανατέθηκε στην ομάδα αυτή το 2006 από τη Νομαρχία Λάρισας και το νομάρχη Λουκά Κατσαρό. Tο βουλγαρικό γιαούρτι στην Ιαπωνία Μερίδιο 60% της ιαπωνικής αγοράς κατέχει το βουλγαρικό γιαούρτι, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων, μετά τη συνάντηση που είχε ο υπουργός, Μίροσλαβ Ναϊντένοφ με τον Ιάπωνα πρέσβη στη Σόφια, Τσουνεχάρου Τακέντα. Περίπου 40 εκατομμύρια Ιάπωνες καταναλώνουν γιαούρτι, δήλωσε ο κ. Τακέντα και πρόσθεσε πως η βουλγαρική LB Bulgaricum και η ιαπωνική Meiji Dairies εργάζονται, από κοινού, για την ανάπτυξη διάφορων γαλακτοκομικών προϊόντων στη βάση των βακτηρίων του γαλακτικού οξέος. Οι δύο εταιρε ίες υπέγραψαν, επίσης, συμφωνία συνεργασίας, βάσει της οποίας η επωνυμία «Βουλγαρία», θα χρησιμοποιείται για προϊόντα που προωθούνται στην Ασία.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Αγρόκτηµα, Τεύχος 69, εκέµβριος 2009 ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗ 49 ΣΕ ΝΕΑ ΦΑΣΗ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΩΝ έχει εισέλθει ο τοµέας του γάλακτος, όχι µόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και διεθνώς. Η παγκόσµια ζήτηση για γάλα και γαλακτοκοµικά προϊόντα βαίνει αυξανόµενη, την ίδια στιγµή όµως πληθαίνουν και οι «µέθοδοι» που εφευρίσκουν οι γαλακτοβιοµηχανίες για να παράγουν τελικά προϊόντα χωρίς την απαιτούµενη µέχρι πριν από λίγα χρόνια χρήση φρέσκου γάλακτος. Γάλα σε σκόνη και τυροπήγµατα αποτελούν τη βασική πρώτη ύλη για την παρασκευή γιαουρτιού και τυριών (πλην φέτας), ενώ την ίδια ώρα οι τιµές του αγελαδινού και αιγοπρόβειου γάλακτος ακολουθούν καθοδική πορεία. Με αυτή την έννοια, η αναγραφή των χαρακτηριστικών και της προέλευσης των πρώτων υλών στα γαλακτοκοµικά προϊόντα καθίσταται επιβεβληµένη, όταν είναι γνωστό ότι χιλιάδες τόνοι κίτρινων τυριών διατίθενται στην αγορά µε παραπλανητικά ονόµατα που παραπέµπουν σε ψηλές βουνοκορφές και παραδοσιακά τοπωνύµια. ------------------------------------------------------------------------------------------------ Οι εισηγήσεις που περιλαµβάνει το Αγρόκτηµα είναι από το 2 ο Φεστιβάλ Γάλακτος και Τυριού.

>> ΕΛΛΑΔΑ & ΕΥΡΩΠΗ Τ Ο Μ Ε Α Σ Γ Α Λ Α Κ Τ Ο Σ Ο άγνωστος πόλεμος του γάλακτος Μετά τα «βουνά βουτύρου» που είχαν δημιουργηθεί στα τέλη της δεκαετίας του 80 και που έφεραν την πρώτη μεγάλη αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής το 1992, είναι ίσως η πρώτη φορά που ο τομέας του γάλακτος στην ευρωπαϊκή ήπειρο βιώνει μια νέα περίοδο μεγάλων ανακατατάξεων με απροσδιόριστες συνέπειες. Του Γιάννη Πανάγου 16

Αυτή τη φορά βέβαια τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά, αφού όλα ξεκινούν από την πρόβλεψη, κυρίως του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων (FAO) ότι η παγκόσμια ζήτηση για γάλα και γαλακτοκομικά θα είναι αυξημένη την προσεχή δεκαετία. Πάνω σ αυτή την πρόβλεψη, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσανατολίζεται σε κατάργηση των ποσοστώσεων παραγωγής αγελαδινού γάλακτος, πράγμα το οποίο όμως επιδρά δυσμενώς, πιέζοντας τις τιμές παραγωγού στην εσωτερική αγορά της Κοινότητας Αν στο γεγονός αυτό προστεθούν οι επιπτώσεις από τη διεύρυνση της Ε.Ε. και οι συνέπειες της πρόσφατης οικονομικής κρίσης (προσωρινή μείωση της κατανάλωσης) ολοκληρώνεται το παζλ των προβλημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα ο τομέας του γάλακτος. Αγελαδινό γάλα Στην Ευρώπη οι αγελαδοτρόφοι αποτελούν ίσως τον πιο οργανωμένο κλάδο της αγροτικής οικονομίας και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις τους έδειξαν καθαρά τη δύναμή τους. Η καθίζηση των τιμών του αγελαδινού γάλακτος τον τελευταίο χρόνο σε συνδυασμό με την προοπτική κατάργησης των ποσοστώσεων μέχρι το 2015 -σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής- δημιουργούν ένα εκρηκτικό κλίμα, που ουσιαστικά έχει χωρίσει την Ευρώπη στα δύο. Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι στο γκρουπ των χωρών που επιδιώκουν την διατήρηση με κάποιο τρόπο των ποσοστώσεων έχει ενταχθεί τελευταία και η χώρα μας, όμως η υπόθεση αυτή έχει ακόμα δρόμο. Ως γνωστόν οι αγελαδοτρόφοι ήταν αυτοί που άνοιξαν στην Ευρώπη το δρόμο για τις εθνικές ενισχύσεις μέχρι 15.000 ευρώ σε κάθε αγρότη (δόθηκαν ήδη στη Γερμανία) και είναι αυτοί που συζητούν μια σειρά διορθωτικών παρεμβάσεων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (βλέπε στη συνέχεια). Στη χώρα μας βέβαια το πρόβλημα είναι αρκετά διαφορετικά και έχει αφετηρία την αδυναμία ελέγχου της αγοράς αναφορικά με την ταυτοποίηση των προϊόντων γάλακτος. Έτσι, τα μεν γιαούρτια που κυκλοφορούν στην αγορά γίνονται κατά βάση από εισαγόμενη σκόνη γάλακτος, τα δε κίτρινα και λευκά τυριά από εισαγόμενο τυρόπηγμα (παγοκολόνες). Κι όλα αυτά κυκλοφορούν στην αγορά με ελληνοπρεπή ονόματα και εικόνες, πράγμα το οποίο παραπλανά τον καταναλωτή και την ίδια στιγμή φέρνει στα πρόθυρα του οικονομικού αδιεξόδου τους αγελαδοτρόφους. Αιγοπρόβειο γάλα Κάπως διαφορετικά είναι βέβαια τα ζητήματα που ανακύπτουν με το αιγοπρόβειο γάλα, αν και η ρίζες του προβλήματος παραμένουν οι ίδιες και έχουν να κάνουν με τον έλεγχο της αγοράς και την ταυτοποίηση των προϊόντων που φθάνουν στην κατανάλωση. Εδώ το «βαρύ πυροβολικό» είναι βέβαια η φέτα. Η κατοχύρωση της φέτας ως προϊόντος που παράγεται αποκλειστικά στη χώρα μας και με συγκεκριμένες προδιαγραφές και διαδικασίες (βλέπε σελίδα..) συγκέντρωσε μεγάλες επενδύσεις τόσο στον πρωτογενή τομέα όσο και στη μεταποίηση. Σίγουρα η παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος δεν είναι τέτοια που να θεωρείται πλεονασματική, ενώ την ίδια στιγμή η ευκαιρίες επέκτασης της φέτας (αποκλειστικό ελληνικό προνόμιο) στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά παραμένουν ασύλληπτες. Όμως και η υπόθεση αυτή σκαλώνει στην κακή οργάνωση του πρωτογενούς τομέα, στις «λαθροχειρίες» που επιχειρούν οι τυροκόμοι και στην απουσία συστηματικού ελέγχου της αγοράς. Σχεδόν μια δεκαετία από την κατοχύρωση της φέτας, η ελληνική Πολιτεία δεν έχει καταφέρει να βάλει μια τάξη στα πράγματα, ανεβάζοντας τον πήχη της ποιότητας της φέτας, έτσι ώστε η εγχώρια αγορά να αποτελεί τον καλύτερο πρεσβευτή και την αφετηρία για μια λαμπρή πορεία του προϊόντος σε όλο τον κόσμο. 17

>> ΓΕΝΙΚΑ Τ Ο Μ Ε Α Σ Γ Α Λ Α Κ Τ Ο Σ Οι αγώνες των αγελαδοτρόφων δείχνουν να πιάνουν τόπο Δύο μέτρα για τη στήριξη του γαλακτοκομικού τομέα τα οποία είχαν αποφασιστεί από τον Οκτώβριο, πήραν και την τυπική τους έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 20 Νοεμβρίου, δικαιώνοντας έτσι τους αγώνες των αγελαδοτρόφων, οι οποίοι ωστόσο παραμένουν σε επιφυλακή μέχρι να διαπιστωθεί μια αισθητή ανάκαμψη της αγοράς. Του Λεωνίδα Κουρμαδά Το Συμβούλιο Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέκτεινε τη «ρήτρα διατάραξης» που ήδη Η σύγκληση έκτακτης συνόδου των 20 που έλαβε χώρα στη Βιέννη στις 12 Οκτωβρίου κατέληξε σε κείμενο με προτάσεις προς την Επιτροπή, οι οποίες υιοθετήθηκαν σχεδόν στο σύνολό τους από το συμβούλιο Γεωργίας λίγες μέρες μετά. Οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν: έκτακτη κοινοτική ενίσχυση 280 εκατ. ευρώ για τους γαλακτοπαραγωγούς (αναλογούν λιγότερα από 1.000 ευρώ σε κάθε εκμετάλλευση), ισχύει για άλλους κλάδους της αγροτικής παραγωγής και στη γαλακτοκομία, ώστε να είναι δυνατή η γρηγορότερη αντιμετώπιση διαταραχών της αγοράς, σε περίπτωση απότομης μεταβολής των τιμών. Επιπλέον, επέφερε αλλαγές, σε εθελοντική βάση, στο σύστημα εξαγοράς ποσοστώσεων για τις περιόδους 2009/2010 και 2010/2011, ώστε οι εξαγορασθείσες ποσοστώσεις να διατηρούνται στο εθνικό απόθεμα και να μην υπολογίζονται κατά την είσπραξη της υπερεισφοράς, που καταβάλλεται σε κοινοτικό επίπεδο. Εξάλλου στις 19 Νοεμβρίου το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία για τον Τα μέτρα της G20 που έσωσαν το γάλα δυνατότητα κρατικής ενίσχυσης ύψους 15.000 ευρώ ανά αγρότη, παράταση της περιόδου αποθεματοποίησης για το βούτυρο και το αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη μέχρι το Φεβρουάριο του 2010, ένταξη του τομέα των γαλακτοκομικών στη ρήτρα διατάραξης προϋπολογισμό του ερχόμενου έτους, που θα περιλαμβάνει και ταμείο για την ενίσχυση του γαλακτοκομικού τομέα, ύψους περίπου 300 εκατ. ευρώ. Τίποτα από αυτά δεν θα είχε αποφασιστεί χωρίς τις δυναμικές κινητοποιήσεις των αγελαδοτρόφων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ελεύθερη πτώση των τιμών παραγωγού στο γάλα ήταν ο λόγος που οι αγελαδοτρόφοι κατέβηκαν στους δρόμους σε κινητοποιήσεις πρωτοφανούς κλίμακας, με αποκορύφωμα το πότισμα των χωραφιών με εκατομμύρια λίτρα γάλακτος στη Γαλλία και το Βέλγιο, στα τέλη Σεπτεμβρίου. Οι πολιτικοί δεν μπόρεσαν να παραβλέψουν τις μαζικές αυτές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Έτσι, κατά τη σύσκεψη των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ στις 5 Οκτωβρίου, 20 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν στο οποίο υποστήριζαν την αναγκαιότητας για τη ρύθμιση της αγοράς γάλακτος. Επρόκειτο για την περιβόητη G20 του γάλακτος. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εστιάζει την προσοχή της στη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων, εξαγγέλλοντας δέσμη μέτρων για την εξασφάλιση περισσότερης διαφάνειας και για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των παραγωγών. Σε εθνικό επίπεδο έχει τεθεί στο τραπέζι το θέμα των αθέμιτων πρακτικών των λιανεμπόρων και της απαράδεκτης ψαλίδας ανάμεσα στις τιμές παραγωγού και τις τιμές λιανικής πώλησης. Οι τιμές παραγωγού δείχνουν σημάδια ανάκαμψης τους τελευταίους μήνες, παραμένουν ωστόσο σε χαμηλά επίπεδα, συχνά κάτω του κόστους. Όλοι ελπίζουν ο γαλακτοκομικός τομέας να ανακάμψει σύντομα, μέχρι τότε όμως πόσοι αγελαδοτρόφοι θα έχουν αντέξει στο επάγγελμά τους; ενίσχυση του προγράμματος για γάλα στα σχολεία σύσταση ομάδας Υψηλού Επιπέδου για το μέλλον της αγοράς γαλακτοκομικών και αλλαγές στο σύστημα εξαγοράς ποσοστώσεων κ.ά. 18

Θέμα πρώτο, ταυτότητα! Χαρακτήρα προειδοποιητικού «χτυπήματος» είχε το πανελλαδικό συλλαλητήριο των αγελαδοτρόφων στη Θεσσαλονίκη. Του Γιάννη Τσατσάκη Η αναβολή στην εφαρμογή της σήμανσης των γαλακτοκομικών φαίνεται ότι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τους Έλληνες παραγωγούς, οι οποίοι την Τρίτη 24 Νοεμβρίου βγήκαν στους δρόμους της συμπρωτεύουσας για να στείλουν το πρώτο ηχηρό μήνυμα στην κυβέρνηση. Το συλλαλητήριο ξεκίνησε λίγο πριν το μεσημέρι, με τους παραγωγούς να κρατούν μαύρες σημαίες και πλακάτ με συνθήματα όπως «ένα μπουκάλι νερό ίσον δύο κιλά γάλα». Ακολούθησε η διανομή εκατοντάδων μπουκαλιών αγελαδινού γάλακτος με την αναγραφή «φρέσκο ελληνικό γάλα» σε καταναλωτές και περαστικούς, αλλά και ενημερωτικού υλικού για τη σημασία της αναγραφής προέλευσης στις συσκευασίες των γαλακτοκομικών. Παρά τη μεγάλη συμμετοχή και το ακόμα μεγαλύτερο περίσσευμα οργής για την νέα αναβολή του μέτρου της αναγραφής, οι διαμαρτυρίες των κτηνοτρόφων παρέμειναν μέσα σε «κόσμια» πλαίσια. Κάτι, όμως, που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα γίνει και στη συνέχεια, ειδικά σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεν θέσει τη ρύθμιση σε εφαρμογή, έστω και μετά την 1η Ιανουαρίου που προβλέπει η τελευταία προθεσμία που έδωσε η κα Κατσέλη στις βιομηχανίες. Οι αγελαδοτρόφοι προειδοποιούν για κλιμάκωση των κινητοποιήσεων σε περίπτωση που η πολιτεία δεν δείξει εμπράκτως τη στήριξή της. Όπως δήλωσε στο Αγρόκτημα ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Αγελαδοτρόφων Ελλάδας, Απ. Μωραΐτης: Δεν έχουμε την πολυτέλεια να δείξουμε παραπάνω ανοχή. Εάν δεν γίνει κάτι σύντομα, να περιμένετε πιο ακραίες αντιδράσεις. Δε θέλουμε πια να ακούμε ότι έχουμε δίκιο. Θέλουμε πράξεις!» A 19

>> ΕΛΛΑΔΑ & ΕΥΡΩΠΗ Τ Ο Μ Ε Α Σ Γ Α Λ Α Κ Τ Ο Σ «Κληρώνει» για την αναγραφή Την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου η ετυμηγορία των Βρυξελλών για την εφαρμογή του μέτρου Σε σύγχρονο γεφύρι της Άρτας τείνει να εξελιχθεί η θεσμοθέτηση της αναγραφής προέλευσης της πρώτης ύλης στις συσκευασίες των γαλακτοκομικών προϊόντων. Του Γιάννη Τσατσάκη Ένα μέτρο που εξαγγέλθηκε μετά βαΐων και κλάδων από την προηγούμενη κυβέρνηση, υποστηρίχθηκε με σθένος από τη σημερινή και, επιπλέον, έχει τη στήριξη παραγωγών και εγχώριας γαλακτοβιομηχανίας, εξακολουθεί να βρίσκεται σήμερα σε κάποιο συρτάρι του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας περιμένοντας το ΟΚ των Βρυξελλών, αλλά και την απαραίτητη πολιτική βούληση για την εφαρμογή του Η νέα δίμηνη παράταση στις βιομηχανίες, που έδωσε πρόσφατα η κα Κατσέλη (που δημοσιεύθηκε και με τη μορφή ΦΕΚ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως) ήρθε να προστεθεί στις παλινωδίες και τις παραλείψεις του κου Βλάχου που μετέτρεψαν τη ρύθμιση σε σίριαλ. Το επόμενο επεισόδιο θα παιχτεί στις Βρυξέλλες, όπου την Τρίτη 7 Δεκεμβρίου αναμένεται να εκδοθεί η ετυμηγορία των αρμόδιων οργάνων της Ε.Ε. για τη συμβατότητα του μέτρου με το κοινοτικό δίκαιο περί ανταγωνισμού. Το ζήτημα, όμως, είναι αν η ελληνική πλευρά έχει εξαντλήσει όλα τα νομικά εργαλεία που έχει στα χέρια της για να αποσπάσει τη θετική γνωμοδότηση των Ευρωπαίων. Τα μέχρι τώρα δεδομένα, πάντως, μάλλον το αντίθετο δείχνουν Ο «άδειος» φάκελος και η πολυεθνική Αυτό προκύπτει τόσο από το παρασκήνιο της υπόθεσης όσο και από τις αποκαλύψεις στις οποίες προχώρησε πρόσφατα ο «ισχυρός άνδρας» της MIG μητρικής Φαίνεται να παγιώνεται ένα κοινό μπλοκ αγελαδοτρόφων και γαλακτοβιομηχανίας που συμφωνεί με το μέτρο και πιέζει για την εφαρμογή του. της Vivartia-, Ανδρέας Βγενόπουλος. Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα τουλάχιστον δεν έχει διατυπωθεί σε αυτές σοβαρός αντίλογος, οι αποκαλύψεις αυτές είναι ενδεικτικές της ελαφρότητας και της έλλειψης σοβαρότητας, με την οποία η πολιτική ηγεσία αντιμετώπισε μέχρι σήμερα την υλοποίηση ενός μέτρου ζωτικής σημασίας για την ελληνική αγελαδοτροφία- και το οποίο, άλλωστε, η ίδια, πήρε την πρωτοβουλία να ανακοινώσει! Όπως έχει γράψει η εφημερίδα Agrenda, εναντίον της αναγραφής έχει προσφύγει στην Ε.Ε. γνωστή πολυεθνική γαλακτοβιομηχανία με ηγετική θέση στην εγχώρια αγορά του συμπυκνωμένου γάλακτος (εβαπορέ). Η εν λόγω εταιρεία προφανώς θίγεται από την εφαρμογή του μέτρου και έχει κάθε λόγο να επιθυμεί και να επιδιώκει την αναβολή του και γιατί όχι- ακόμα και το οριστικό μπλοκάρισμά του. Ανεξάρτητα από τις αιτιάσεις των ξένων επιχειρήσεων, βέβαια, η ελληνική κυβέρνηση είχε ούτως ή άλλως την υποχρέωση να είναι επαρκώς προετοιμασμένη, ώστε να υποστηρίξει τον «φάκελο» με την αναγραφή ενώπιον των Βρυξελλών. Σύμφωνα, όμως, με τον κο Βγενόπουλο κάτι τέτοιο δεν έγινε αφού ο προηγούμενος υφυπουργός Ανάπτυξης, Γ. Βλάχος, ο οποίος είχε και την σχετική ευθύνη, απέστειλε στην Ε.Ε. την προτεινόμενη ρύθμιση χωρίς να τη στοιχειοθετήσει επαρκώς. Προχειρότητα, ανικανότητα, υπερβολικός φόβος απέναντι στους Ευρωπαίους ή κάτι άλλο; Όπως και να χει, στα ελλιπή στοιχεία του 20