ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «Έλεγχος Υγείας της Κ.Α.Π.» ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ Αθήνα, Μάιος 2010 Το παρόν έντυπο παρέχεται για πληροφόρηση και δεν έχει νομική ισχύ 1
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι άμεσες ενισχύσεις και κυρίως το Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης είναι το βασικό σύστημα κοινοτικών επιδοτήσεων στους γεωργούς. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, οι γεωργοί έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να κάνουν παραγωγικές επιλογές σύμφωνα με τις απαιτήσεις της αγοράς, αφού οι επιδοτήσεις δεν συνδέονται πλέον με την παραγωγή. Καλούνται όμως ταυτόχρονα, πέραν της προσπάθειας προσαρμογής τους σε μια ανταγωνιστική και παγκοσμιοποιημένη αγορά, να απαντήσουν σε μια σειρά απαιτητικές προκλήσεις είτε πρόκειται για την εφαρμογή φιλοπεριβαλλοντικών γεωργικών πρακτικών, είτε για ανταπόκριση στις προσδοκίες της κοινωνίας για συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων και διαφύλαξη της υπαίθρου και του κοινωνικού της ιστού είτε για την εξασφάλιση διαφοροποιημένων, ποιοτικών και ασφαλών αγροδιατροφικών προϊόντων. Τα πέντε χρόνια εφαρμογής του Καθεστώτος Ενιαίας Ενίσχυσης ανέδειξαν τις θετικές και τις αδύναμες πτυχές του. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε στον «έλεγχο υγείας της κοινής αγροτικής πολιτικής» εντάσσοντας το σύνολο σχεδόν των άμεσων ενισχύσεων στο Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης. Αλλά και στο εθνικό επίπεδο, προχωρήσαμε σε όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες ώστε το σύστημα των άμεσων ενισχύσεων να εφαρμόζεται με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια για τους δικαιούχους και τον προϋπολογισμό της χώρας, αφού τακτοποιήσαμε χρονίζουσες εκκρεμότητες για την ολοκλήρωση του ΟΣΔΕ. 2
με τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια, αφού καθιερώσαμε τον κοινωνικό έλεγχο των επιδοτήσεων με τη δημοσιοποίησή τους σε κάθε ενδιαφερόμενο με την μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα, αφού επιλέξαμε μέσα από λογικά ποιοτικά παρακρατήματα δράσεις και κίνητρα για την ποιοτική παραγωγή των αντιπροσωπευτικών μας προϊόντων και την ενίσχυση των γεωργών στις μειονεκτικές περιοχές. Στη φάση αυτή, που η κοινή αγροτική πολιτική και το καθεστώς των ενισχύσεων βρίσκονται στα πρόθυρα μιας νέας και κρίσιμης μεταρρύθμισης, η σωστή εφαρμογή του καθεστώτος είναι προαπαιτούμενο όχι μόνο για την κατοχύρωση των κοινοτικών κονδυλίων αλλά και για την χάραξη της στρατηγικής μας στις μελλοντικές εξελίξεις. Στο πλαίσιο αυτό, συντάχθηκε ο παρών Οδηγός, που απευθύνεται στους γεωργούς της χώρας, σε κάθε εμπλεκόμενο στην διαχείριση και παρακολούθηση των γεωργικών θεμάτων αλλά και σε όποιον πολίτη επιθυμεί να ενημερωθεί για μια από τις βασικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Ελπίζουμε ότι ο Οδηγός αυτός θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο ενημέρωσης και θα προσφέρει στον χρήστη την απαραίτητη πληροφορία και γνώση ώστε να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες που επιβάλλονται μέσα από το εθνικό και κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο και τις αναμενόμενες ανακατατάξεις. Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΑΤΖΕΛΗ 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΕΣ...5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ «ΕΛΕΓΧΟΥ ΥΓΕΙΑΣ» ΤΗΣ ΚΑΠ...6 1.1 ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ (Κ.Ε.Ε.)...6 1.1.1. Δικαιώματα Ενίσχυσης...6 1.1.2 Κατανομή νέων δικαιωμάτων από την ένταξη αποσυνδεδεμένων ενισχύσεων στο Καθεστώς της Ενιαίας Ενίσχυσης...7 1.1.3 Διαφοροποίηση...7 1.1.4 Ελάχιστα επίπεδα πληρωμής των γεωργών...8 1.1.5 Εθνικό Απόθεμα...9 1.1.6 Ειδικά Δικαιώματα...10 1.1.7 Μεταβίβαση Μίσθωση Δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης...11 1.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ...14 1.2.1 Ένταξη Συνδεδεμένων Ενισχύσεων στο Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης...14 1.2.2 Δικαιώματα από τα Προγράμματα Στήριξης Οίνου και Εκρίζωσης Αμπελώνων...16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΑΤΟΣ- ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ (Αρθ. 68 (Ε.Ε.) ΚΑΝ. 73/2009...19 2.1 ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΑΤΟΣ (ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘ. 69 (Ε.Ε.) ΚΑΝ.1782/03 )...19 2.2 ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣ ΑΡΘ. 68 ΚΑΝ (Ε.Ε.).73/2009 )...19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ ΠΟΥ ΕΙΣΠΡΑΤΤΟΥΝ ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ...27 3.1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ...27 3.2 ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ...28 3.3 ΕΛΕΓΧΟΙ- ΚΥΡΩΣΕΙΣ-ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ...30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ...33 4
ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1. Οι αλλαγές στην ενιαία ενίσχυση και στα δικαιώματα μετά τον έλεγχο υγείας της Κ.Α.Π και ποιες οι προϋποθέσεις ένταξης στις διατάξεις. 2. Ποιοι είναι δικαιούχοι της πρόσθετης Ειδικής Στήριξης του άρθρου 68 του νέου Κανονισμού (Ε.Ε) 73/2009. 3. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των γεωργών που εισπράττουν άμεσες ενισχύσεις και ποιες είναι οι κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης τους. Πως γίνονται οι έλεγχοι για την τήρηση των όρων χορήγησης των άμεσων ενισχύσεων και ποιες επιπρόσθετες υποχρεώσεις έχουν οι γεωργοί στα πλαίσια διενέργειας των ελέγχων 5
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ «ΕΛΕΓΧΟΥ ΥΓΕΙΑΣ» ΤΗΣ ΚΑΠ 1.1 ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ (Κ.Ε.Ε.) 1.1.1. Δικαιώματα Ενίσχυσης Το καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης βασίζεται στην κατανομή δικαιωμάτων ενίσχυσης στους γεωργούς με βάση μια ιστορική περίοδο αναφοράς, η οποία διαφέρει σε κάθε τομέα. Ο Αρμόδιος φορέας για την διαχείριση, τον επανυπολογισμό και τον καθορισμό νέων δικαιωμάτων, στο πλαίσιο του Καθεστώτος της Ενιαίας Ενίσχυσης είναι ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Με τις νέες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του «Ελέγχου Υγείας» της Κ.Α.Π το καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης απλοποιείται. Αποσυνδέονται σχεδόν όλες οι συνδεδεμένες ενισχύσεις και συνεπώς κατανέμονται νέα δικαιώματα ή αυξάνεται η αξία των υφισταμένων δικαιωμάτων. Καταργούνται τα δικαιώματα παύσης καλλιέργειας και μετατρέπονται σε στρεμματικά δικαιώματα. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση ετήσιας ενεργοποίησης και μη μεταβίβασης για 5 χρόνια, τα δικαιώματα του εθνικού αποθέματος. Με τις νέες ρυθμίσεις υπάρχουν δύο κατηγορίες δικαιωμάτων: τα στρεμματικά δικαιώματα, τα οποία αντιστοιχούν σε 1 Ha (10 στρέμματα) επιλέξιμης γεωργικής γης και τα ειδικά δικαιώματα, που προέκυψαν από ενισχύσεις ζωικού κεφαλαίου (βόειο, αιγοπρόβειο), δεν αντιστοιχούν σε γη και ενεργοποιούνται με την διατήρηση του 50% του ζωικού κεφαλαίου που κατείχαν οι κτηνοτρόφοι κατά την ιστορική περίοδο αναφοράς. 6
1.1.2 Κατανομή νέων δικαιωμάτων από την ένταξη αποσυνδεδεμένων ενισχύσεων στο Καθεστώς της Ενιαίας Ενίσχυσης Οι γεωργοί που ήταν δικαιούχοι συνδεδεμένων ενισχύσεων οι οποίες αποδεσμεύονται από το 2010, υποβάλουν μαζί με την αίτηση της ενιαίας ενίσχυσης, αίτηση για την χορήγηση ή την αύξηση της αξίας των δικαιωμάτων τους μέχρι την 15η Μαΐου 2010. Ο αριθμός και η αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης που υπολογίζονται και κατανέμονται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., είναι προσωρινά. Οι γεωργοί έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν αίτηση αναθεώρησης κατά των προσωρινών δικαιωμάτων μέχρι την 15 η Μαΐου εάν συντρέχουν οι παρακάτω λόγοι: α) έχουν αποκτήσει την εκμετάλλευση ή μέρος αυτής λόγω κληρονομιάς ή γονικής παροχής. β) υπάρχει αλλαγή του νομικού καθεστώτος ή της ονομασίας της εκμετάλλευσης. γ) στην περίπτωση συγχώνευσης ή κατάτμησης της εκμετάλλευσης. 1.1.3 Διαφοροποίηση Με τις νέες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του «Ελέγχου Υγείας» της Κ.Α.Π. και με στόχο την ενίσχυση των προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων, τα ποσοστά υποχρεωτικής παρακράτησης από την αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης από 5% που ήταν μέχρι σήμερα αυξάνονται σε: 7% για το 2009, 8% για το 2010, 9% για το 2011 και 10% για το 2012. Συνεχίζει βέβαια να ισχύει η εξαίρεση παρακράτησης για τα πρώτα 5000 ενισχύσεων για όλους τους παραγωγούς. 7
Επίσης, επιβάλλεται επιπλέον παρακράτηση 4%, για τα ποσά που υπερβαίνουν τις 300.000 ετησίως. Η διαφοροποίηση δεν εφαρμόζεται στα μικρά νησιά του Αιγαίου. 1.1.4 Ελάχιστα επίπεδα πληρωμής των γεωργών Από το 2010 δεν χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς των οποίων η συνολική αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τα 200. Από την ρύθμιση αυτή εξαιρούνται τα μικρά νησιά του Αιγαίου. Κατά συνέπεια, όσοι γεωργοί διαθέτουν δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης χαμηλής συνολικής αξίας και εμπίπτουν σ αυτήν την κατηγορία, έχουν τις παρακάτω επιλογές: Να τα μισθώσουν μαζί με την αντίστοιχη έκταση σε άλλο γεωργό που δικαιούται άμεσες ενισχύσεις έτσι ώστε οι συνολικές ενισχύσεις του γεωργού μισθωτή να είναι άνω των 200. Να τα μεταβιβάσουν με ή χωρίς γη σε άλλο γεωργό που εισπράττει άμεσες ενισχύσεις έτσι ώστε οι συνολικές ενισχύσεις του γεωργούαποδέκτη να είναι άνω των 200. Οι μεταβιβάσεις (μισθώσεις ή αγοραπωλησίες) γίνονται μέχρι 2 Απριλίου κάθε έτους. Μόνο για το 2010 οι μεταβιβάσεις γίνονται το αργότερο μέχρι τις 15 Μαΐου 2010. Οι ενδιαφερόμενοι γεωργοί θα πρέπει να απευθύνονται στα Περιφερειακά Γραφεία του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. της περιοχής τους. Τα δικαιώματα των γεωργών των οποίων οι εκμεταλλεύσεις εμπίπτουν στην κατηγορία κάτω των 200 και δεν πληρωθούν για δύο συνεχή έτη περνάνε στο εθνικό απόθεμα, ώστε να κατανεμηθούν σε νέους γεωργούς. 8
1.1.5 Εθνικό Απόθεμα Το εθνικό απόθεμα είναι ο εθνικός κουμπαράς αξίας δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που χρησιμοποιείται κυρίως για την κατανομή σε νέους γεωργούς που ξεκινούν το επάγγελμα αλλά και σε επενδυτές. Ο κουμπαράς αυτός γεμίζει από: τα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης που δεν ενεργοποιούνται για δύο συνεχή χρόνια. Κατ εξαίρεση για το 2010 τα δικαιώματα που δεν ενεργοποιήθηκαν κατά την διετή περίοδο 2008-2009 δεν προστίθενται στο εθνικό απόθεμα εφόσον είχαν ενεργοποιηθεί κατά το 2007. τα δικαιώματα που δεν πληρώνονται επί δύο χρόνια γιατί εμπίπτουν στις διατάξεις περί ελάχιστης πληρωμής (200 ). τις παρακρατήσεις που πραγματοποιούνται λόγω μεταβιβάσεων δικαιωμάτων ενίσχυσης. Η αξία των δικαιωμάτων του εθνικού αποθέματος μοιράζεται κάθε χρόνο στους δικαιούχους γεωργούς οι οποίοι είναι: Οι γεωργοί που άρχισαν την γεωργική τους δραστηριότητα από το έτος 2006 και μετά. Οι γεωργοί που έχουν επενδύσει σε τομέα που μέχρι πρότινος αφορούσε τις συνδεδεμένες ενισχύσεις και ο οποίος εντάχθηκε στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης με το έλεγχο υγείας. Οι επενδύσεις πρέπει να είχαν πραγματοποιηθεί το αργότερο μέχρι 31/07/2009, και θα πρέπει να πληρούν μία τουλάχιστον από τις παρακάτω προϋποθέσεις: α) είτε στην έγκριση σχεδίου βελτίωσης, β) είτε στην αύξηση της εκμετάλλευσης, με αγορά γης ή μακροχρόνια μίσθωση, τουλάχιστον κατά 20% σε σχέση με την έκταση που δηλώθηκε στην ενιαία ενίσχυση κατά το τελευταίο έτος της περιόδου αναφοράς (Βλέπε: Ενότητα 1.2.1). 9
Κανόνες κατανομής δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα: Ο αριθμός των δικαιωμάτων δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβαίνει τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που δηλώνονται στην Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης του έτους κατανομής. Ο γεωργός θα πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα εκτάριο επιλέξιμης έκτασης που δεν καλύπτεται από δικαιώματα. Ο μέγιστος αριθμός δικαιωμάτων που είναι δυνατό να κατανεμηθεί σε ένα δικαιούχο γεωργό είναι 7 (επτά) για όλα τα έτη από το 2006 και μετά. Στην περίπτωση που η επιλέξιμη δηλωθείσα έκταση είναι βοσκότοπος, ο γεωργός θα πρέπει να διαθέτει και αντίστοιχο ζωικό κεφάλαιο. Η έκταση για κατανομή δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα υπολογίζεται με βάση την πυκνότητα βόσκησης 3 ΜΜΖ/Ha. Δεν λαμβάνεται υπόψη η ενοικιαζόμενη έκταση για χορήγηση δικαιωμάτων από το Εθνικό Απόθεμα εκτός εάν η διάρκεια μίσθωσης είναι μεγαλύτερη από 6 έτη. 1.1.6 Ειδικά Δικαιώματα Τα ειδικά δικαιώματα που διαθέτουν οι κτηνοτρόφοι χωρίς την υποχρέωση να διαθέτουν και να δηλώνουν επιλέξιμη γεωργική γη με βάση τον προηγούμενο καθεστώς εξακολουθούν να ισχύουν. Ο γεωργός που κατέχει ειδικά δικαιώματα, υποβάλει ετησίως αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης, και υπό τον όρο ότι διατηρεί τουλάχιστον το 50% του ζωικού κεφαλαίου που κατείχε κατά την ιστορική περίοδο αναφοράς, εκφραζόμενης σε μονάδες ζώντων ζώων ζητά να παρεκκλίνει από την υποχρέωση να διαθέτει αντίστοιχο αριθμό επιλέξιμων εκταρίων για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης. Τα ειδικά 10
δικαιώματα δεν πληρώνονται καθόλου εάν δεν υπάρχει το αντίστοιχο ζωικό κεφάλαιο. Ο γεωργός δηλώνει κατά την υποβολή της αίτησης ενιαίας ενίσχυσης τον αριθμό των ζώων που διαθέτει εκφρασμένα σε ζωικές μονάδες και οφείλει να διατηρεί τα ζώα του έξι (6) μήνες μετά την υποβολή της αίτησης ενιαίας ενίσχυσης. Τα ειδικά δικαιώματα μπορούν να μετατρέπονται σε εκτατικά σε περίπτωση που ο γεωργός δηλώσει μέρος ή το σύνολο αυτών με αντίστοιχο αριθμό επιλέξιμων εκταρίων. Τα ειδικά δικαιώματα υποχρεωτικά μετατρέπονται σε εκτατικά σε περίπτωση α) μερικής μεταβίβασης των ειδικών δικαιωμάτων για τα έτη 2010 και 2011, και συνολικής μεταβίβασης από το 2012 και μετά, εκτός περιπτώσεων κληρονομιάς. β) μη διατήρησης του 50% του ζωικού κεφαλαίου που κατείχε κατά την ιστορική περίοδο αναφοράς εφόσον, παράλληλα δηλωθεί αντίστοιχη επιλέξιμη έκταση. Εφόσον συμβεί η αλλαγή, ο γεωργός δεν μπορεί να ξαναγυρίσει στο καθεστώς των Ειδικών Δικαιωμάτων και συνεπώς για να εισπράττει τα δικαιώματα θα πρέπει να ενεργοποιεί την ανάλογη επιλέξιμη έκταση κάθε χρόνο χωρίς βέβαια να έχει δέσμευση για ζωικό κεφάλαιο. 1.1.7 Μεταβίβαση Μίσθωση Δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης Τα δικαιώματα της Ενιαίας Ενίσχυσης αποτελούν περιουσιακό στοιχείο του γεωργού και με αυτή την έννοια μπορούν να μεταβιβάζονται οριστικά με ή χωρίς γη, να κληροδοτούνται ή να ενοικιάζονται συνοδευόμενα από γη. Προϋποθέσεις μεταβίβασης Μεταβιβάσεις δικαιωμάτων γίνονται μόνο εντός της ελληνικής επικράτειας εκτός των περιπτώσεων κληρονομιάς. 11
Ειδικότερα: Τα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης είναι δυνατόν να μεταβιβάζονται με πώληση ή με οποιαδήποτε άλλη οριστική μεταβίβαση, συνοδευόμενα με ή και χωρίς γη. Η ενοικίαση, επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση κατά την οποία τα δικαιώματα συνοδεύονται από την ενοικίαση μεγαλύτερης ή ίσης επιλέξιμης έκτασης γης. Σε αυτή την περίπτωση η αντίστοιχη έκταση ενοικιάζεται για χρονικό διάστημα τουλάχιστο ίσο με τα δικαιώματα Ενιαίας Ενίσχυσης. Ο μεταβιβάζων/ εκμισθωτής πρέπει να είναι δικαιούχος Ενιαίας Ενίσχυσης και να έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του όσον αφορά στο καθεστώς της Ενιαίας Ενίσχυσης. (Βλέπε Κεφάλαιο 3) Στην περίπτωση μεταβίβασης δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης μαζί με γη, η γη που μεταβιβάζεται πρέπει να αποτελείται από επιλέξιμα εκτάρια. Η μεταβίβαση των πρόσθετων δικαιωμάτων ενίσχυσης, μέσω της Ειδικής Στήριξης του άρθρου 68 του Κανονισμού (ΕΚ) 73/09, επιτρέπεται μόνο εάν τα μεταβιβαζόμενα δικαιώματα συνοδεύονται με μεταβίβαση ισοδύναμου αριθμού εκταρίων. Εάν μεταβιβαστεί το σύνολο των δικαιωμάτων (σύνολο εκμετάλλευσης) από γεωργό σε γεωργό, ο διάδοχος αποκτά όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του μεταβιβάζοντος γεωργού αφορά την ενίσχυση. σε ότι Στην περίπτωση που ο γεωργός έχει μεταβιβάσει δικαιώματα ενίσχυσης χωρίς να τηρούνται τα ανωτέρω, η μεταβίβαση θεωρείται άκυρη και οι ενισχύσεις που έχουν ήδη καταβληθεί ανακτώνται. Η αίτηση μεταβίβασης δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης υποβάλλεται στο αρμόδιο Περιφερειακό γραφείο του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. οποιαδήποτε εργάσιμη ημέρα του έτους, συνοδευόμενη από τα σχετικά δικαιολογητικά μεταβίβασης όπως αναφέρονται στην ΚΥΑ 262346 ΦΕΚ 325/ 19-3-10, αυτοπροσώπως ή 12
με συστημένη επιστολή του μεταβιβάζοντα και σε περίπτωση κληρονομιάς από τον ή τους νόμιμο/ ους κληρονόμο/ ους. Η αίτηση καταχωρείται μηχανογραφικά και η μεταβίβαση πραγματοποιείται το αργότερο έξι εβδομάδες μετά την παραλαβή της αίτησης. Προκειμένου η μεταβίβαση να ληφθεί υπόψη στις ενισχύσεις του τρέχοντος έτους η αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί το αργότερο μέχρι την 2 α Απριλίου, εξαίρεση αποτελεί το 2010 που η καταληκτική ημερομηνία είναι η 15 η Μαΐου. Κατά την μεταβίβαση δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης παρακρατείται ένα ποσοστό για το Εθνικό Απόθεμα. Τα ποσοστά παρακράτησης καθορίζονται σύμφωνα με τον Πίνακα που ακολουθεί: ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Ποσοστά Παρακρατήσεων κατά τη μεταβίβαση δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης Κατηγορίες αποδεκτών μεταβιβαζομένων δικαιωμάτων Συνοδευόμενα από γη (σύνολο εκμετάλλευσης) Μεταβιβαζόμενα δικαιώματα Συνοδευόμενα από γη Μη συνοδευόμενα από γη Δικαιώματα ετήσιας στήριξης χωρίς γη Γεωργοί με έναρξη γεωργικής δραστηριότητας νέοι γεωργοί έως και 40 0% 0% 0% ετών (γεννη θέντες έως 31.12.1970) ή κληρονόμοι Λοιποί Γεωργοί 5% 10 % 30% 13
1.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ 1.2.1 Ένταξη Συνδεδεμένων Ενισχύσεων στο Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης Στο προηγούμενο καθεστώς, η χώρα μας επέλεξε να διατηρήσει μερική δέσμευση με την παραγωγή στον τομέα των οπωροκηπευτικών σε ποσοστό 30% για τη τομάτα και στα εσπεριδοειδή σε ποσοστό 60%. Με τις νέες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του «Ελέγχου Υγείας» της Κ.Α.Π. αποφασίστηκε η αποσύνδεση των δεσμευμένων ενισχύσεων στα οπωροκηπευτικά και η ένταξή τους στο καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης από το 2011 για τις τομάτες, και από το 2010 για τα εσπεριδοειδή. Ειδικότερα: Για τις τομάτες που παραδίδονται προς μεταποίηση εξακολουθεί να ισχύει έως 31 Δεκεμβρίου 2010, η παρακράτηση του 30% της εθνικής συνιστώσας και εντάσσονται στο καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης από το 2011. Για τα εσπεριδοειδή που παραδίδονται προς μεταποίηση εντάσσονται στο καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης από το 2010 και καθορίζεται ως περίοδος αναφοράς για την ένταξη της συνδεδεμένης ενίσχυσης τα έτη 2000/01 έως 2006/07. 14
Ειδικά Καθεστώτα Στο Καθεστώς της Ενιαίας Ενίσχυσης εντάσσονται από το 2010 οι παρακάτω συνδεδεμένες ενισχύσεις, οι οποίες παρέμεναν συνδεδεμένες υποχρεωτικά στο προηγούμενο καθεστώς: α) η πριμοδότηση πρωτεϊνούχων καλλιεργειών β) η ειδική ενίσχυση για το ρύζι γ) οι στρεμματικές ενισχύσεις για καρπούς με κέλυφος δ) η ενίσχυση στον τομέα των σπόρων προς σπορά ε) η ειδική πριμοδότηση ποιότητας για το σκληρό σιτάρι. Καθορίζεται ως περίοδος αναφοράς για την ένταξη των συνδεδεμένων ενισχύσεων τα έτη 2007 και 2008. Με τις νέες ρυθμίσεις όσες από τις συνδεδεμένες ενισχύσεις αποσυνδέονται χορηγούνται στους γεωργούς, είτε με τη μορφή αύξησης της αξίας των δικαιωμάτων τους, είτε με τη χορήγηση νέων δικαιωμάτων ενίσχυσης. στ) Η ενίσχυση για αποξηραμένες ζωοτροφές καταργείται από το 2012 και εντάσσεται στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης. ζ) Η ενίσχυση για ενεργειακές καλλιέργειες καταργείται από το 2010 και δεν εντάσσεται στο καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης. η) Η στρεμματική ενίσχυση βάμβακος 80,56 /στρέμμα για μέγιστη έκταση 2.500.000 στρέμματα διατηρείται. 15
1.2.2 Δικαιώματα από τα Προγράμματα Στήριξης Οίνου και Εκρίζωσης Αμπελώνων Πρόγραμμα Στήριξης Οίνου Με τις νέες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του «Ελέγχου Υγείας» της Κ.Α.Π. προβλέπεται από το οικονομικό έτος 2010 (αιτήσεις ενίσχυσης 2009) η χορήγηση νέων δικαιωμάτων ενίσχυσης στους γεωργούς κατόχους αμπελουργικής εκμετάλλευσης, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από το εθνικό πρόγραμμα στήριξης του αμπελοοινικού τομέα 2009-2013. Η χρηματοδότηση του μέτρου ανέρχεται σε 13.000.000 για τα οικονομικά έτη 2010 και 2011 και σε 16.000.000 για τα έτη 2012 και 2013. Για το οικονομικό έτος 2009 προβλέπεται η χορήγηση 30.000 δικαιωμάτων ενίσχυσης ύψους 433 /Ha, τα οποία θα αυξηθούν σε 36.950 από το 2011. Για τα δικαιώματα ενίσχυσης που θα καθοριστούν, το έτος 2011, η μοναδιαία τιμή των 433 /Ha αναπροσαρμόζεται στη περίπτωση που το σύνολο της επιλέξιμης αμπελοοινικής έκτασης είναι διαφορετικό από 6.950 Ha, όπως προκύψει από τις αιτήσεις ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης, μετά την εξέταση των αιτημάτων αναθεώρησης. Το έτος 2011, δικαιούχοι συμπληρωματικών δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης ή νέων δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, είναι οι κάτοχοι αμπελουργικής εκμετάλλευσης εγγεγραμμένης στο αμπελουργικό μητρώο την περίοδο εμπορίας 2010/2011. Τα αντικειμενικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί ο αριθμός των επιλέξιμων εκταρίων και το ποσό αναφοράς για κάθε γεωργό, κάτοχο αμπελουργικής εκμετάλλευσης είναι τα ακόλουθα: α) Το μέγεθος της αμπελουργικής εκμετάλλευσης: Καθορίζεται κατώτατο και ανώτατο όριο στο μέγεθος της αμπελουργικής εκμετάλλευσης για την κατανομή δικαιωμάτων ενίσχυσης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα αγροτεμάχια της εκμετάλλευσης με άλλες καλλιέργειες (ετήσιες ή μόνιμες) ως ακολούθως : 16
από 1-15 εκτάρια για τις πεδινές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, από 0,5-15 εκτάρια για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές και από 0,3 15 εκτάρια για τα νησιά του Ιονίου και Αιγαίου Πελάγους (εκτός Εύβοιας και Κρήτης) και χωρίς όριο μεγέθους εκμετάλλευσης στα μικρά νησιά κάτω των 3.000 κατοίκων. Κάθε αμπελουργός θα λάβει αριθμό δικαιωμάτων ενίσχυσης μικρότερο ή ίσο με τον αριθμό των εκταρίων αμπέλου που κατέχει κατά την περίοδο αναφοράς με ανώτατο όριο τα 5 δικαιώματα (5 εκτάρια). Εντούτοις, οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις με μέγεθος μικρότερο του 0,1 εκτάριο και μεγαλύτερο των 15 εκτάρια αποκλείονται από την κατανομή δικαιωμάτων ενίσχυσης. β) Το μέγεθος του αμπελοτεμαχίου: Σε αμπελοτεμάχια μικρότερα του 0,1 εκτάριο δεν καθορίζονται δικαιώματα ενίσχυσης. γ) Το είδος της καλλιέργειας που περιλαμβάνεται στο αμπελοτεμάχιο: Καθορίζονται δικαιώματα ενίσχυσης μόνο σε αμπελοτεμάχια με οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου που είναι εγγεγραμμένα στο Αμπελουργικό Μητρώο. Δεν καθορίζονται δικαιώματα ενίσχυσης σε αμπελοτεμάχια με συγκαλλιέργεια ή με άλλες ποικιλίες αμπέλου (διπλής ή τριπλής χρήσης) ή με άλλες μόνιμες καλλιέργειες. Τα μεμονωμένα δέντρα υπολογίζονται ως έκταση αμπελώνα υπό την προϋπόθεση ότι (1) δεν επιδοτούνται, (2) επιτρέπουν την παραγωγή όπως σε αγροτεμάχιο χωρίς δέντρα και (3) δεν υπερβαίνουν σε πυκνότητα τα 40 δέντρα ανά εκτάριο. Ειδικές Περιστάσεις: Καθορίζονται δικαιώματα ενίσχυσης και για τις εκτάσεις που φυτεύτηκαν πρόσφατα κάνοντας χρήση δικαιωμάτων φύτευσης που χορηγήθηκαν από το εθνικό αποθεματικό, από αγοραπωλησία ή από το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και μετατροπής αμπελουργικών εκτάσεων με τους περιορισμούς του μεγέθους της αμπελουργικής εκμετάλλευσης. 17
Στις περιπτώσεις πώλησης του συνόλου ή μέρους της αμπελουργικής εκμετάλλευσης κατά την διάρκεια της περιόδου αναφοράς και πριν την τελευταία προθεσμία υποβολής της αίτησης ενεργοποίησης των δικαιωμάτων ενίσχυσης, τα δικαιώματα ενίσχυσης κατανέμονται στον αγοραστή ανεξάρτητα της αναφοράς ή μη σχετικής ρήτρας στο συμβόλαιο πώλησης. Στις περιπτώσεις που κατά την διάρκεια της περιόδου αναφοράς το σύνολο ή μέρος της αμπελουργικής εκμετάλλευσης βρίσκεται σε μακροχρόνια μίσθωση έξι ή περισσοτέρων ετών, τα δικαιώματα ενίσχυσης κατανέμονται στον ενοικιαστή. Στις περιπτώσεις που κατά την διάρκεια της περιόδου αναφοράς το σύνολο ή μέρος της αμπελουργικής εκμετάλλευσης βρίσκεται σε μικρής διάρκειας μίσθωση (μικρότερη των έξι ετών), τα δικαιώματα ενίσχυσης κατανέμονται στον ιδιοκτήτη της αμπελουργικής εκμετάλλευσης και αντιμετωπίζονται ως ενοικίαση δικαιωμάτων που υποχρεωτικά συνοδεύεται από γη. Μετά το πέρας της μίσθωσης της αμπελουργικής εκμετάλλευσης, τα δικαιώματα ενίσχυσης επιστρέφουν στον ιδιοκτήτη. Πρόγραμμα Εκρίζωσης Αμπέλων Με τις νέες ρυθμίσεις χορηγούνται στους γεωργούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα εκρίζωσης, κατά το έτος που ακολουθεί την εκρίζωση, δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ίσα προς τον αριθμό εκταρίων για τα οποία έλαβαν πριμοδότηση εκρίζωσης. Η μοναδιαία αξία των δικαιωμάτων ενίσχυσης δεν υπερβαίνει σε καμία περίπτωση τα 350 / εκτάριο. 18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΑΤΟΣ- ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ (Άρθρο 68 (Ε.Ε.) ΚΑΝ. 73/2009 2.1 ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΜΑΤΟΣ (ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘ. 69 (Ε.Ε.) ΚΑΝ.1782/03 ) Με τις νέες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του «Ελέγχου Υγείας» της Κ.Α.Π. καταργείται από το 2010 η εφαρμογή του ποιοτικού παρακρατήματος, δηλαδή η παρακράτηση μέρους της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης στους τομείς σιτηρών, βοείου και αιγοπρόβειου κρέατος, ελαιολάδου, καπνού και ζάχαρης. Το συνολικό ποσό που προκύπτει από την κατάργηση του ποιοτικού παρακρατήματος ύψους 101,46 εκατ. εντάσσεται από το 2010 στο καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης, είτε με την μορφή αύξησης της αξίας των δικαιωμάτων, είτε με χορήγηση νέων δικαιωμάτων. Καθορίζονται ως περίοδοι αναφοράς για την ένταξη των επιμέρους ποσών τα έτη 2000-2002 για όλους τους τομείς και τα έτη 1999-2002 για το ελαιόλαδο. Ειδικά για τον τομέα της ζάχαρης καθορίζεται ως περίοδος αναφοράς τα έτη 2000-2002 και το 2006. 2.2 ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣ ΑΡΘ. 68 ΚΑΝ (Ε.Ε.).73/2009 ) Έχει αποφασιστεί η χορήγηση ειδικής στήριξης στους παρακάτω τομείς παραγωγής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 68 του Καν. (ΕΕ) 73/2009 με σκοπό: α) Την αναβάθμιση της ποιότητας της γεωργικής παραγωγής στους τομείς των ελαιοκομικών προϊόντων και του σκληρού σίτου. β) Τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης και την αποτροπή της εγκατάλειψης της παραγωγής βοείου κρέατος καθώς 19
και τη διατήρηση της εκτροφής αιγοπροβάτων με παράλληλη αξιοποίηση των βοσκοτόπων στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας. γ) Τη χορήγηση νέων δικαιωμάτων ενίσχυσης για την αποφυγή της εγκατάλειψης της γης από τους γεωργούς των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών της χώρας όπου εφαρμόζεται το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδος για την περίοδο 2007 2013. Το συνολικό ποσό της ειδικής στήριξης που θα χορηγείται στους δικαιούχους γεωργούς ανέρχεται στα 108 εκατ. ετησίως και χρηματοδοτείται: α) από την παρακράτηση ποσοστού 1,9% επί της αξίας όλων των δικαιωμάτων ενίσχυσης συμπεριλαμβανομένων και αυτών του εθνικού αποθέματος (εκτός από αυτών που προέρχονται από τον τομέα του καπνού). β) από τα αδιάθετα ποσά προηγούμενων ετών τα οποία δεν απορροφήθηκαν. Ειδικότερα τα μέτρα ειδικής στήριξης που αποφασίσθηκαν έχουν ως εξής: Για την περαιτέρω αναβάθμιση της ποιότητας της γεωργικής παραγωγής στους τομείς των ελαιοκομικών προϊόντων και του σκληρού σίτου, χορηγούνται πρόσθετες ενισχύσεις στους γεωργούς όλης της χώρας που εκπληρώνουν συγκεκριμένες ποιοτικές προδιαγραφές. Για τα ελαιοκομικά προϊόντα: Δικαιούχοι της πρόσθετης ενίσχυσης είναι οι γεωργοί οι οποίοι καλλιεργούν και παράγουν ελαιοκομικά προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) ή Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.), σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κείμενης εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας και ταυτόχρονα εφαρμόζουν είτε το πρότυπο ολοκληρωμένης γεωργίας AGRO 2.1 και 2.2. του ΟΠΕΓΕΠ, ή τις αρχές της βιολογικής γεωργίας. Η πρόσθετη 20
ενίσχυση αφορά τα έτη 2010, 2011 και 2012 (ελαιοκομικές περίοδοι 2009/2010, 2010/2011 και 2011/2012 αντίστοιχα). Οι υποχρεώσεις των γεωργών που αιτούνται της πρόσθετης ενίσχυσης είναι: Να εφαρμόζουν Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, βάσει των εθνικών προτύπων AGRO 2.1 & AGRO 2.2 του ΟΠΕΓΕΠ - AGROCERT και των σχετικών κατευθυντήριων οδηγιών ή τις απαιτήσεις της βιολογικής γεωργίας, σύμφωνα με την κείμενη εθνική και κοινοτική νομοθεσία και κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διαθέτουν πιστοποιητικό εν ισχύ. Να παραδίδουν τον ελαιόκαρπο σε πιστοποιημένες από τον ΟΠΕΓΕΠ - AGROCERT, επιχειρήσεις (ελαιοτριβεία, μονάδες μεταποίησης επιτραπέζιας ελιάς). Οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει επιπλέον να τηρούν τις νομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τις κανονιστικές διατάξεις σχετικά με τη τήρηση συστήματος διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίμων που βασίζεται στις αρχές HΑCCP και τεκμηριώνεται με τη λήψη του πιστοποιητικού συμμόρφωσης σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ ISO 22000:2005. Οι γεωργοί οι οποίοι επιθυμούν να είναι δικαιούχοι της ειδικής στήριξης δηλώνουν συμμετοχή στο εν λόγω καθεστώς, σε ειδική θέση του εντύπου της ενιαίας αίτησης. Ο Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π. - AGROCERT είναι ο αρμόδιος φορέας για τη διενέργεια των ελέγχων που αφορούν στην τήρηση των προδιαγραφών του συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, βάσει των εθνικών προτύπων AGRO 2.1 & AGRO 2.2 και των σχετικών κατευθυντήριων οδηγιών ή τις απαιτήσεις της βιολογικής γεωργίας και αποστέλλει στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. το αρχείο των εν δυνάμει δικαιούχων του μέτρου της ειδικής στήριξης. Ο συνολικός ενδεικτικός προϋπολογισμός για την πρόσθετη ενίσχυση ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών ανέρχεται στα 10 εκατ. ετησίως. Για το σκληρό σιτάρι: Δικαιούχοι της πρόσθετης ενίσχυσης σκληρού σίτου είναι οι γεωργοί οι οποίοι καλλιεργούν και παράγουν σκληρό σίτο υψηλής ποιότητας, σύμφωνα με το 21
εθνικό καθεστώς ποιότητας του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης AGRO 2.1. και 2.2. του ΟΠΕΓΕΠ και χρησιμοποιούν ως ελάχιστη ποσότητα σπόρων σποράς για το σκληρό σίτο τα 10 κιλά ανά στρέμμα για τα έτη 2011 και 2012 (καλλιεργητικές περίοδοι 2010/2011 και 2011/2012 αντίστοιχα). Για την καλλιεργητική περίοδο 2009/2010 έτος ενίσχυσης 2010, που είναι και το πρώτο έτος εφαρμογής του νέου συστήματος ενίσχυσης, εφαρμόζεται μια δέσμη προδιαγραφών που περιλαμβάνει τη χρήση 8 κιλών σπόρου σποράς ανά στρέμμα που θα είναι πιστοποιημένος, μη γενετικά τροποποιημένος και εγγεγραμμένος στους καταλόγους (εθνικούς και κοινοτικούς) ποικιλιών. Οι παραγωγοί προκειμένου να τύχουν της πρόσθετης ενίσχυσης σκληρού σίτου υποχρεούνται : Να τηρούν στο σύνολο της εκμετάλλευσης τους τις κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης και τις ορθές γεωργικές και περιβαλλοντικές πρακτικές σύμφωνα με άρθρα 4 και 5 του κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 73/2009, όπως αυτές περιγράφονται στην ΚΥΑ 262347/19-3-2010. Να δέχονται και να διευκολύνουν τους προβλεπόμενους ελέγχους από τις αρμόδιες Εθνικές και Κοινοτικές επιτροπές ελέγχου παρέχοντας οποιοδήποτε συμπληρωματικό στοιχείο ή πληροφορία τους ζητηθεί. και για τα έτη 2011 και 2012: Να εφαρμόζουν τις απαιτήσεις των προτύπων της σειράς AGRO 2 και των σχετικών οδηγιών του ΟΠΕΓΕΠ μέσω των φορέων πιστοποίησης. Ο ΟΠΕΓΕΠ - AGROCERT είναι ο αρμόδιος φορέας για τη διενέργεια των ελέγχων που αφορούν στην τήρηση των προδιαγραφών του συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, βάσει των εθνικών προτύπων AGRO 2.1 & AGRO 2.2. Ο συνολικός ενδεικτικός προϋπολογισμός για την πρόσθετη ενίσχυση σκληρού σίτου ανέρχεται στα 28 εκατ. ετησίως. 22
Για τον τομέα του βόειου και μοσχαρίσιου κρέατος. Για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης και την αποτροπή της εγκατάλειψης της παραγωγής του τομέα του βόειου και μοσχαρίσιου κρέατος, χορηγούνται στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές της χώρας, αλλά και στους μετακινούμενους κτηνοτρόφους, πρόσθετες ενισχύσεις που εκπληρώνουν συγκεκριμένες προδιαγραφές. Για τις μοσχίδες αναπαραγωγής- Δικαιούχοι της πρόσθετης ενίσχυσης μοσχίδων αναπαραγωγής είναι οι γεωργοί οι οποίοι εκτρέφουν στην εκμετάλλευση τους μοσχίδες αναπαραγωγής ηλικίας 16 έως 24 μηνών εντός του έτους ενίσχυσης, καθαρής κρεοπαραγωγικής φυλής ή προερχόμενες από την πρώτη διασταύρωση με καθαρή κρεοπαραγωγική φυλή που γεννήθηκαν στην εκμετάλλευση του γεωργού. Η εν λόγω ενίσχυση χορηγείται μια φορά στη ζωή του ζώου για τους γεωργούς που εκτρέφουν τουλάχιστον 2 μοσχίδες και για αριθμό και για αριθμό 2 έως 30 επιλέξιμων μοσχίδων που πληρούν το προαναφερθέν ηλικιακό κριτήριο κατ έτος, συνολικά ανά εκμετάλλευση κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης. Επιπλέον της πρόσθετης ενίσχυσης μοσχίδων αναπαραγωγής καταβάλλεται συμπληρωματική πρόσθετη ενίσχυση ανά ζώο σε ετήσια βάση, για τις μοσχίδες αναπαραγωγής που επιπρόσθετα είναι εγγεγραμμένες στο ελληνικό γενεαλογικό βιβλίο της φυλής ή στο παράρτημα αυτού. Ο συνολικός ενδεικτικός προϋπολογισμός για τις πρόσθετες ενισχύσεις μοσχίδων αναπαραγωγής ανέρχεται στα 2,6 εκατ. ετησίως. Για τις θηλάζουσες αγελάδες-δικαιούχοι της πρόσθετης ενίσχυσης θηλαζουσών αγελάδων είναι οι γεωργοί οι οποίοι εκτρέφουν άνω των 5 ζώων κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης ανά εκμετάλλευση. Η εν λόγω ενίσχυση χορηγείται κατ έτος ανά εκμετάλλευση κρεοπαραγωγικής κατεύθυνσης. Επιπλέον της πρόσθετης ενίσχυσης θηλαζουσών αγελάδων καταβάλλεται συμπληρωματική πρόσθετη ενίσχυση ανά ζώο σε ετήσια βάση για τις 23