ΑΣΚΗΣΗ Ζ-5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Ν.ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΑΙΤΙΑ: ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Κίρρωση Χρ. Ηπατοπάθειες Ίκτερος Γαστρικός Καρκίνος Έλκος 12/λου Χολολιθίαση Τμηματική Εντερίτιδα Διάκριση από σιτοφοβία ΕΞΩΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Καρδιακή Ανεπάρκεια Νεφρική Ανεπάρκεια Αναπνευστική Ανεπάρκεια Υπερπαραθυροειδισμός Νόσος του Addison Ολική Ανεπάρκεια Υποφύσεως Νευρογενής Ανορεξία
ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ (ANOREXIA NERVOSA) Ψυχιατρική νόσος συνήθως σε γυναίκες νεαρής ηλικίας Χαρακτηριστικά: Διαταραχή της σωματικής εικόνας, φοβία ως προς το σωματικό βάρος, απώλεια βάρους <15% του φυσιολογικού ορίου, αμηνόρροια (επί 3μηνο τουλάχιστον).
ΚΑΚΟΣΜΙΑ ΣΤΟΜΑΤΟΣ, ΑΠΟΠΝΟΙΑ, ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΓΕΥΣΗΣ, ΑΓΕΥΣΙΑ, ΔΥΣΓΕΥΣΙΑ Τοπικά Αίτια: στόμα, ούλα, δόντια, αμυγδαλές, φάρυγγας, οισοφάγος Άλλα αίτια: νευρογενής, ενδοκρινικά, μεταβολικά ΛΟΞΥΓΓΑΣ Ακούσια σύσπαση του διαφράγματος, προκαλεί αιφνίσια εισπνοή με απότομη σύγκλειση της γλωτιδας που προκαλεί τον χαρακτηριστικό ήχο. Συχνότερα αίτια: αεροφαγία, απότομες διακυμάνσης εξωτερικής θερμοκρασίας ή θερμοκρασίας τροφών, ψυχογενή, αναιμία, κατάχρηση αλκοόλ, ορισμένα φάρμακα, νόσοι ΚΝΣ, αυχένα, ενδοθωρακικών και ενδοκοιλιακών οργάνων.
ΔΥΣΦΑΓΙΑ Δυσκολία μεταφοράς ή/και φαρυγγικού περιεχομένου κατα μήκος του οισοφάγου μετα την έναρξη της κατάποσης. ΔΥΣΚΑΤΑΠΟΣΙΑ Φαρυγγική δυσφαγία δηλαδή δυσκολία μεταφοράς του βλωμού απο το στόμα προς φάρυγγα και οισοφάγο στην αρχή της κατάποσης. ΟΔΥΝΟΦΑΓΙΑ Άλγος κατα τη κάταποση ενίοτε δίαξιφιστικό με αντανάκλαση στο θώρακα ή τη ράχη
ΝΑΥΤΙΑ-ΕΜΕΤΟΣ ΝΑΥΤΙΑ Αίσθημα επικείμενου εμέτου. «Τάση για έμετο» Δεν ακολουθεί πάντα έμετος. Συνοδά συμπτώματα: Σιελόροια, ταχύπνοια, ταχυκαρδία. ΕΜΕΤΟΣ Βίαιη αποβολή γαστρικού περιεχομένου απο το στόμα προς τα έξω.περιγραφή και εξέταση εμεσμάτων βοηθητική πχ. Εμέσματα προηγ. ημερών: γαστρική στάση Συνοδά συμπτώματα: Κοιλιακό άλγος, διάρροιες, κεφαλαλγία, διπλωπία, ημικρανία, νυσταγμός, ανορεξία, απώλεια βάρους. Απώτερες συνέπειες: σύνδρομο Mallory- Weiss, εισρόφηση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές
ΑΙΤΙΑ ΕΜΕΤΟΥ Νοσήματα στομάχου-εντέρου. Καρδιογενή (οξύ έμφραγμα, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια). Ενδοκρινικά (διαβητική οξέωση, νόσος Addison, κύηση). Ανεπιθύμητη ενέργεια φαρμάκων. Νόσοι εκ της κινήσεων (κινητώσεις) Οξεία κοιλία. Σύνδρομα που συνοδεύονται από χρόνεια δισπεψία (αυτόματος ή προκλητός). Οξείες λοιμώξεις (ιώσεις πεπτικού, παρασιτώσεις, ηπατίτιδα)
ΑΝΑΓΩΓΗ Παλινδρόμηση γαστρικού ή οισοφαγικού περιεχομένου προς τον φάρυγγα ή το στόμα χωρίς ναυτία και χωρίς σύσπαση τπυ διαφράγματος και συνήθως χωρίς αποβολή του απ το στόμα, σ υνηθες φαινόμενο στα βρέφη. Δ.Δ. αναγωγής εμέτου. ΟΠΙΣΘΟΣΤΕΡΝΙΚΟΣ ΚΑΥΣΟΣ: Χρόνιο αίσθημα καύσου με εντόπιση στο στέρνο ή την ξιφοειδή απόφυση. Αίτια: ΓΟΠ=ΓΟΠΝ, διαταραχή κινητικότητας πεπτικού σωλήνα Σπαστικό ευερέθιστο έντερο, γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος Υπερέκκριση γαστρικού υγρού Φάρμακα, ψυχογενές στρές
ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΑΛΓΟΣ (ΟΞΥ-ΧΡΟΝΙΟ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: Εντόπιση-αντανακλάσεις, διάρκειαπεριοδικότης,ένταση, σχέση με τα γεύματα και τις κενώσεις, συνοδά ενοχλήματα.
ΔΥΣΠΕΨΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ Δυσάρεστο αίσθημα ή/και πόνος στο επιγάστριο, αίσθημα βάρους Αίσθημα ατελούς πέψης, αίσθημα πληρότητος, κοιλιακή διάταση, ερρυγές Μετεωρισμός, φούσκωμα, συλλογή αερίων στν αυλό του εντερού ΑΙΤΙΑ: Οργανική-λειτουργική διαταραχή κινητικότητος Σπαστικό ευερέθιστο έντερο Γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος-ελικοβακτηρίδιο πυλωρού Υπερέκκριση-γαστρίτιδες Φάρμακα Ψυχογενής- στρές
ΑΙΜΑΤΕΜΕΣΗ Άποβολή αίματος από το στόμα. Εκδηλώσεις αιμοαγίας από τον ανώτερο πεπτικό σωλήνα άνωθεν του συνδέσμου Treitz). ΜΕΛΑΙΝΑ Αποβολή μαύρων κοπράνων
ΑΙΤΙΑ ΑΙΜΟΡΑΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Πεπτικό έλκος. Αιμορραγική γαστρίτιδα. Αιμορραγία κιρσών οισοφάγου (90%). Άλλες αιτίες (10%): νεοπλάσματα, οισοφαγίτιδα, εκκολπώματα δωδεκαδακτύλου. Αιμορραγική διάθεση (πρωτογενής-δευτερογενής). Νόσος Osler- Weber-Rendu. Διαγνωστική προσπέλαση: ιστορικό, κλινική εξέταση, επισκόπηση κοπράνων,. Παρακλινικός έλεγχοςβιοχημικός, αιματολογικός, ακτινολογικός, ενδοσκοπικός
ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Αιματέμεση Προηγείται ναυτία και έμετος. Το αίμα δεν περιέχει αέρα. Αλλοιωμένο χρώμα (συνήθως σκούρο κόκκινο ή καφέ) Αλκαλική αντίδραση. Πρόσμιξη με γαστρικό περιεχόμενο. Ιστορικό δυσπεψίας. Αιμόπτυση Προηγείται βήχας. Περιέχει φυσσαλίδες αέρα. Λαμπρό κόκκινο. Όξινη αντίδραση (γεύση) Πρόσμιξη με πτύελα & βρογχικές εκκρίσεις. Ιστορικό νόσου του αναπνευστικού
ΔΙΑΡΡΟΙΑ (ΟΞΕΙΑ,2-4 ΕΒΔ.-4 ΧΡΟΝΙΑ>4 ΕΒΔ.) Ορισμός: Αύξηση του βάρους (<200γ/24ωρο) και της συχνότητας (>3/24ωρο) των κενώσεων υδαρούς σύστασης (>80% Η2Ο). Η επισκόπηση των κοπράνων δίνει πάντοτε χρήσιμες πληροφορές.
ΑΙΤΙΑ ΟΞΕΙΑΣ ΔΙΑΡΡΟΙΑΣ Λοιμώδους συνήθως αιτιολογίας, ελκώδης κολίτιδα, τμηματική εντερίτιδα. Φάρμακα (αντιμεταβολίτες, αντιβιοτικά, αντιόξινα που περιέχουν μαγνήσιο). Εκκολπωμάτωση, ψυχογενής διάρροια, ψευδοδιάρροια από ενσφήνωση κοπράνων (συχνή στους υπερήλικους).
ΑΙΤΙΑ ΧΡΟΝΙΑΣ ΔΙΑΡΡΟΙΑΣ Ευερέθιστο έντερο, ανεπάρκεια της λάκτασης, ελκώδης κολίτιδα, τμηματική εντερίτιδα, αμοιβάδωση,εκκολπωμάτωση, φυματίωση του εντέρου, λεμφώματα. Αμυλοείδωση, εντεροπάθεια εκ χολικών αλάτων, παγκρεατική ανεπάρκεια Διάρροια μετά γαστρεκτομή, διάρροια των διαβητικών. Διάρροια ενδοκρινοπαθειών (θυρεοτοξίκωση), σύνδρομο Zollinger Ellisson. Μυελοειδές καρκίνωμα του θυροειδούς, νευροενδοκρινικοί όγκοι πεπτικού, κατάχρηση καθαρτικών.
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ Δυσκολία την κένωση ή/και αραιή συχνότητα κενώσεων (<3φ/εβδομάδα). Χρόνια συνήθως-πρόσφατη εγκατάσταση. Αλλαγή στις συνήθειες κενώσεων. Αίτια: Κακές συνήθειες διατροφής και κενώσεως. Φάρμακα, βλάβες του νωτιαίου μυελού.
ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟ ΕΝΤΕΡΟ Η συχνότερη «πάθηση» του πεπτικού σωλήνα. Ποικιλία ενοχλημάτων. Εναλλαγή συμπτωματικών καια συμπτωματικών περιόδων. Άλγος με εντερική εντόπιση. Μετεωρισμός (όχι συνεχής). Απουσία σοβαρών συμπτωμάτων(πυρετός, συνεχής διάρροια,απώλεια αίματος, απώλεια βάρους).
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ Ογκώδεις διαρροικές δύσοσμες κενώσεις ανοικτού χρώματος. Απώλεια βάρους, κοιλιακή διάταση Ν απώλεια μυικής μάζας. Συνοδά: αναιμία, οστικά άλγη, αιμορραγική διάθεση, τετανία, οιδήματα
ΑΙΤΙΑ Πρωτοπαθείς βλάβες βλεννογόνου, φλεγμονώδη και διηθητικά νοσήματα. Αμυλωείδωση λέμφωμα, N. Crohn, βιοχημικές ή γενετικές αιτίες. Εντερ. Από γλουτένη, υπογαμμασφαιριναιμία, α-βλιποπρωτεινεμία. Μετεγχειρητικά αίτια, σύνδρομο μετά γαστρεκτομή τυφλής έλικος, συρίγγια-στενώσεις, παγκρεατική ανεπάρκεια, πάθήσεις ήπατος-χοληφόρων.
ΤΕΛΟΣ